Odlično stanje kao na slikama Nićifor Dučić ZAPISI O CRNOJ GORI, STAROJ HERCEGOVINI I SRBIJI Nićifor Dučić (Lug, Trebinje, 21. novembar 1832 — Beograd, 21. februar/5. mart 1900) bio je srpski istoričar, dobrovoljački komandant, akademik, kaluđer i arhimandrit Srpske pravoslavne crkve. Nićifor Dučić Lični podaci Datum rođenja 21. novembar 1832. Mesto rođenja Lug, Osmansko carstvo Datum smrti 5. mart 1900. (67 god.) Mesto smrti Beograd, Kraljevina Srbija Bio je dobrotvor i redovan član Srpske kraljevske akademije, te predsednik Srpskog učenog društva.[1] Biografija Uredi Rođen je 1832. godine u Lugu na Trebišnjici pored Trebinja. Otac mu se zvao Jevto a majka Soka (ili Sara[2]). Prvo obrazovanje je stekao u manastiru Duži, kod svog strica arhimandrita Jevstatija Dučića. Zakaluđerio se sa sedamnaest godina 1849. u manastiru Duži. Sarajevski mitropolit Georgije Nikolajević ga preporučuje u Beograd, gdje pohađa Seminariju i predavanja Đure Daničića iz slovenske filologije u Velikoj školi. Nakon Beograda se vraća u manastir Duži gdje 1857. godine sa Serafimom Perovićem otvara manastirsku školu, a 1858. godine duhovnu školu za sveštenike u manastiru Žitomislić, gdje je bio upravitelj. Godine 1861. u dogovoru sa Lukom Vukalovićem komanduje jednim od srpskih ustaničkih odreda u Istočnoj Hercegovini. Godinu dana kasnije kada je Knjaževina Crna Gora objavila rat Turskoj, učestvuje u borbama protiv Turaka zajedno sa vojvodom Petrom S. Vukotićem po Staroj Hercegovini. Ovaj srpski ustanak je ugušen na Petrovdan 1862. godine, a Nićifor Dučić se uz dozvolu knjaza Nikole Petrovića premješta na Cetinje gdje je proglašen za arhimandrita 1863. godine.[3] Serdar Škrnjo (Filip) Kusovac, vojvoda Đuro Matanović, vojvoda Miljan Vuković, arhimandrit Nićifor Dučić, vojvoda Krco Petrović, vojvoda Marko Martinović, vojvoda Ilija Plamenac. U kneževini Crnoj Gori je otvorio 10 škola i Bogosloviju na Cetinju 1864. godine. Sa knezom Mihajlom Obrenovićem se 1866. sastaje u Beogradu, nakon čega dva kneza potpisuju ugovor o zajedničkoj akciji i ujedinjenju srpskog naroda. Nakon atentata na kneza Mihajla 1868, Nićifor Dučić na poziv Ilije Garašanina dolazi u Beograd. Za razliku od drugih monaha, arhimandrit Nićifor Dučić nije želio da boravi u manastiru nego sebi gradi kuću na uglu ulica Francuske i Braće Jugovića.[traži se izvor] Arhimandrit Nićifor Dučić oko 1865. „ Dok me ovde, i svuda gde sam bio, smatraju za tiha i pogodna. Ali nikad za laskavca. Ja imam svoje misli i svoje uvjerenje, koje branim, dok se ne uvjerim o boljem. Ja sam kadar da svakom reknem istinu u oči. S tim sam i državnu službu gubio i stratio. Ali sam uvek ostao svijetla obraza i čvrsta karaktera. A najviše me tješi to: što nikad nikome nijesam ne samo učinio nego ni pomislio zla, pa ni najžešćim neprijateljima svojima. Što u meni nema koliko bi valjalo kaluđerske krotosti tome se ne treba čuditi jer sam ja više vojnik nego smerni, prepodobni monah. Ali poštujem i monaštvo srpsko. ” — Arhimandrit Nićifor Dučić, 20. oktobar 1892. Beograd U Beogradu je počeo da piše istorijska djela gdje je opisivao sopstvena iskustva i događaje iz prve ruke. Štampao je zbirke narodnih pripovjtki, zagonetki, poskočica i umotvorina iz Istočne Hercegovine. Njegovu obimnu bibliografiju navodi beogradska `Nova iskra` 1899. godine.[4] Arhimandrit Nićifor Dučić kao komandant srpskih dobrovoljaca 1876-1878 U razdoblju između 1868. i 1876. je bio predsednik Odbora za škole u srpskim oblastima izvan Srbije, predsednik Odbora za Narodnu biblioteku i muzej, te predsednik Komisije za zidanje crkava u vizantijskom stilu u Srbiji. Godine 1876. odlazi u Srpsko-turski rat, a knez Milan Obrenović ga postavlja za komandanta svih dobrovoljačkih divizija Ibarske armije. U svom štabu je imao jednog vojvodu, dva oficira ađutanta, jednog oficira instruktora i oko 3.000 vojnika. Od 25. juna do 7. jula 1876. učestvuje u borbama oko Nove Varoši, a 12. jula zauzimaju tursku kulu i šanac na Vasiljevićima. Na dan 24. juna 1876. Turci ubijaju konja pod njim, a Dučić u borbama otima turskog konja u čijim bisagama pronalazi odsječenu srpsku glavu. U borbama sa Turcima je bio ranjen, pa se povukao u Ivanjicu na liječenje. Knez Milan Obrenović ga je unaprijedio u čin pukovnika za učešće u ratu 1876, ali je Nićifor Dučić odbio čin. Godinu dana kasnije u srpsko-turskom ratu 1877-1878. je bio komandant dobrovoljaca i ustanika Javorske armije, a u operaciji oslobađanja Starog Vlaha na pravcu Uvac - Nova Varoš je komandovao sa tri dobrovoljačka bataljona. U ovoj akciji su oslobođena četiri okruga: niški, pirotski, vranjski i toplički.[traži se izvor] Bio je poslanik Narodne skupštine u sazivu 1877-1880. godine. Početkom 1886. gubi državnu službu jer je u Skupštini, poslije Slivničke bitke, glasao za predlog opozicije, ali se ubrzo ponovo vraća u službu, a potom odlazi u penziju radi lošeg zdravlja. Bio je upravnik Narodne biblioteke Srbije od 1880. do 1886. godine. Godine 1886. odlazi na Sorbonu u Pariz, gdje boravi godinu dana i sluša predavanja o opštoj istoriji, geografiji, filozofiji i književnosti, kod najboljih predavača tog vremena.[5] U Parizu osniva Srpsku čitaonicu a 28. jula postaje član Société d`histoire diplomatique. Nakon Pariza obilazi južnu Francusku, Španiju i posjećuje London. Arhimandrit Nićifor Dučić Po povratku u Beograd je bio profesor istorije Srpske pravoslavne crkve tadašnjem kralju Aleksandru Obrenoviću. Kratko je upravljao Žičkom eparhijom kada je u manastiru Žiča miropomazan kralj Srbije Aleksandar Obrenović. Godinama je bio potpredsednik Velikog duhovnog suda. Arhijerejski sabor mu je 1886. godine dozvolio da nosi episkopsku mitru pri bogosluženju. Za redovnog člana Srpske kraljevske akademije je izabran 15. novembra 1891. godine. Osnivač je dvije zadužbine pri Srpskoj kraljevskoj akademiji, današnjoj Srpskoj akademiji nauka i umetnosti, a to su Fond arhimandrita Nićifora Dučića i Fond za održavanje grobnice arhimandrita Nićifora Dučića. Bio je u više navrata predsednik Srpskog učenog društva i inicijator spajanja Srpskog učenog društva sa Srpskom kraljevskom akademijom 15. novembra 1892. Sahranjen je na Novom groblju u Beogradu uz vojne, crkvene i počastio Srpske kraljevske akademije. Svoju imovinu je testamentom zavještao: novac 21.418,50 dinara u zlatu Srpskoj kraljevskoj akademiji, knjige Bogosloviji u Beogradu, ordenje i privatne predmete Srpskom Narodnom Muzeju u Beogradu, ikone crkvi Sv. Save na Savincu, zatim 500 dinara u zlatu manastiru Duži, te po 100 dinara u zlatu srpskom pjevačkom društvu Gusle u Mostaru, pjevačkom društvu Srpska sloga u Dubrovniku, srpskom pjevačkom društvu Sloga u Sarajevu, manastiru Žitomislić, crkvi Male Gospođe u Lugu na Trebišnjici itd. Nikšićke novine `Onogošt`, broj 25., od 1899. godine imaju pohvalni članak o Dučiću, povodom njegove pedesetogodišnjice od monašenja. I Bosanska vila je pisala o njemu. [6] Članstvo u naučnim institucijama i funkcije u istim Uredi Arhimandrit Nićifor Dučić Od 6. februara 1869. godine: Redovni član Srpskog učenog društva (skr. SUD), odnosno Odseka istoričkog i državničkog.[7] Sekretar Odseka istoričkog i državničkog SUD (period: 1874-1875 i 1885-1888).[7] Potpredsednik SUD (period: 1887-1888).[7] Predsednik SUD (mandati: 1889, 1890 i 1891).[7] Član osnivač i član prve Uprave Srpskog arheološkog društva 1883. godine[8] Od 15. novembra 1892. godine: Pravi član bez opredeljenja Srpske kraljevske akademije (skr. SKA)[7] Od 28. decembra 1892. godine: Pravi član SKA (Akademije društvenih nauka).[7] Odlikovanja Uredi Kao učesnik Srpsko-turskih ratova (1861-1862 i 1876-1878), Dučiću su dodeljena sledeća odlikovanja i medalje: Orden Danilovog krsta III reda,[9] Knjaževina Crna Gora Orden Takovskog krsta, IV reda,[9] Kneževina Srbija Orden Takovskog krsta, I reda sa mačevima, Kraljevina Srbija[10] Orden Belog orla, Kraljevine Srbije, IV reda Orden Sv. Vladimira, IV reda sa mačevima,[9] Ruska Imperija Orden Svete Ane, drugi red, Ruska Imperija[10] Orden Svetog Save, I red[10] Orden Svetog Save, II red[10] Orden Miloša Velikog III stepena[11] Orden za građanske zasluge I stepena, Kraljevina Bugarska, 1891.[11][10] Medalja za junaštvo, Knjaževina Crna Gora[10] Srebrna medalja za hrabrost, Knjaževina Crna Gora[10] Srebrena medalja za hrabrost, Kneževina Srbija[10] Zlatna medalja za hrabrost,[9] Kneževina Srbija Zlatna medalja za revnosnu službu u ratu 1877. – 1878. godine[10] Velika srebrna medalja Moskovskog univerziteta[10] Spomenica rata za oslobođenje i nezavisnost 1876, 1877-78[10] Spomenica četrdesetogodišnjice Svetoandrejske skupštine[10] Izbor iz bibliografije Uredi Dučić, Nićifor (1896). Raško-prizrenska mitropolija i nacionalno-kulturna misija Kraljevine Srbije u Staroj Srbiji i Maćedoniji. Beograd.

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Sedam dana u Budimpešti Dobrica Ćosić Izdavač: NOLIT, Beograd 1957; Detaljnije: mek povez, strana 75, 21cm Dobrosav Dobrica Ćosić (Velika Drenova, kod Trstenika, 29. decembar 1921 — Beograd, 18. maj 2014) bio je prvi predsednik Savezne Republike Jugoslavije (15. jun 1992 — 1. jun 1993).[1] Pored toga bio je srpski pisac, romansijer i esejista, politički i nacionalni teoretičar, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i redovni član SANU. Ćosić je ponekad nazivan „ocem nacije”.[2][3] Za svoj književni opus dobio je većinu nacionalnih nagrada i nekoliko inostranih. Trostruki je kandidat za Nobelovu nagradu za književnost (1983, 1989, 2011).[4] U Udruženju „Adligat” u Beogradu, čiji je Ćosić bio član, nalazi se Zbirka književnika Dobrice Ćosića sa više od dve stotine njegovih posveta, nekoliko rukopisa i dela knjiga iz njegove lične biblioteke. Biografija Školovao se u Srednjoj poljoprivrednoj školi u Aleksandrovcu župskom, ali je prekinuo školovanje za vreme Drugog svetskog rata, maturski ispit je položio 16. oktobra 1942. u Srednjoj poljoprivednoj školi u Valjevu.[5] Kasnije je završio Višu partijsku školu „Đuro Đaković”. U toku Narodnooslobodilačke borbe bio je politički komesar u Rasinskom partizanskom odredu, urednik lista „Mladi borac” i član Pokrajinskog komiteta SKOJ-a za Srbiju. Posle oslobođenja je bio član AGITPROP-a Centralnog komiteta KP Srbije, a republički i savezni poslanik bio je 12 godina. Za poslanika je prvi put izabran 1945. godine, dobivši oko 6.800 glasova, ispred kandidata Zemljoradničke stranke sa 4.000 i kandidata Demokratske stranke sa 3.000 glasova. Jedan je od retkih koji su se javno usprotivili političkoj likvidaciji Aleksandra Rankovića, 1966. godine. Prvi Ćosićevi prozni radovi nisu skrenuli naročitu pažnju književne kritike. U domaću i svetsku književnost ulazi 1951. godine sa svojim prvim delom „Daleko je sunce”. Ohrabren početnim književnim uspehom, Ćosić počinje uporno i istrajno da radi na upoznavanju moderne domaće i evropske proze i filozofske i sociološke naučne misli, što mu je omogućilo da svojim budućim delima dospe u vrh srpske književnosti i da značajno pregraniči nacionalne međe. Tako od 1951. godine Dobrica Ćosić postaje slobodan umetnik, književnik koji je napisao kultne romane: „Koreni”, „Deobe”, „Vreme smrti” (tetralogija), „Vreme zla” („Grešnik”, „Otpadnik”, „Vernik”), „Vreme vlasti”, ali i mnoge druge. Od 14. februara do 26. aprila, Dobrica Ćosić je, kao član državne delegacije, bio saputnik predsedniku Jugoslavije Josipu Brozu Titu na brodu „Galeb” kojim su obilazili afričke zemlje. U jesen 1965. Broz je Ćosiću ponudio da preuzme vlast u Srbiji, što je on odbio rekavši da hoće da bude pisac i slobodan čovek.[6] Godine 1968. otvara pitanje Kosova i Metohije čime izaziva pažnju članova iz CK. Postao je jedan od najpoznatijih opozicionara Josipu Brozu Titu posle razmimoilaženja sa njim. Dobrica Ćosić godine 1970. postaje član SANU, a u svojoj pristupnoj besedi je rekao „srpski narod dobijao u ratu, a gubio u miru”. Od 1969. do 1972. bio je predsednik Srpske književne zadruge.[7] Milan Panić i Dobrica Ćosić u Skupštini SR Jugoslavije Godine 1984. osnovao je Odbor za odbranu slobode misli i izražavanja koji je ustajao u zaštitu raznih protivnika socijalističke Jugoslavije. Tokom 1989. i 1990. godine osnovao je srpske nacionalne stranke u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini. Prvi predsednik SRJ odlukom Savezne skupštine postaje 15. juna 1992. godine, a smenjen je godinu dana kasnije (1. juna 1993.) glasanjem oba veća Saveznog parlamenta.[1] Grob Dobrice Ćosića na Novom groblju u Beogradu Godine 2000. Dobrica je ušao u Narodni pokret Otpor, ali je kasnije izjavio da to ne bi učinio da je znao da je Otpor finansiran iz inostranstva. Dobrica Ćosić se otvoreno zalagao za podelu Kosova i Metohije još devedesetih godina.[8] Ćosić se u svojoj knjizi „Kosovo“ (2004) bavi ovom temom. Ovaj predlog je podržao i Noam Čomski u maju 2006. godine. [9] Povodom Ćosićevog 80. rođendana čestitke su mu uputili premijer Srbije Zoran Đinđić[traži se izvor] (nazvavši ga pritom „Srpskim Tomasom Manom“) i predsednik Savezne Republike Jugoslavije Vojislav Koštunica. Predsednik Srbije Boris Tadić je decembra 2005. izjavio da se često konsultuje sa Dobricom. Slobodan Milošević je na suđenju u Hagu nazvao Ćosića „najvećim srpskim živim piscem“. Više od 50 godina bio je u braku sa suprugom Božicom, do njene smrti 2006. godine. Godine 1954. dobio je ćerku Anu, a ima i dvoje unuka: Milenu (1981) i Nikolu (1982). Preminuo je 18. maja 2014. u svojoj kući u Beogradu u 93-oj godini.[10] Sahranjen je na Novom groblju u Beogradu, opelo je služio episkop bački Irinej.[11][12] Ćosićev književni rad Sa Antonijem Isakovićem, 1953. godine. Ćosić i Ivo Andrić Dobrica Ćosić je započeo svoj književni rad romanom „Daleko je sunce“ 1951. godine, u kome evocira svoje ratničko iskustvo iz narodnooslobodilačke borbe i slika moralnu i psihološku krizu ličnosti u uslovima rata. Dok je ovaj roman za sadržinu imao najsvežije događaje nacionalne istorije, drugi roman „Koreni“ koji je objavljen 1954. godine uzima građu iz stvarnosti Srbije s kraja 19. veka. To je slika raskola u jednoj patrijarhalnoj porodici, ali i raskola u narodu. Ovde je Ćosić pažljivom psihološkom analizom razotkrio mentalitet srbijanskog sela, uočio začetke i uzroke političkih previranja, predočio nekoliko upečatljivih karaktera.[13] Nakon kultnog romana „Koreni“ sledi delo „Sedam dana u Budimpešti“ (1956), potom roman „Deobe“ (1961), u kome se Ćosić ponovo vraća Drugom svetskom ratu. Središnja tema ovog romana je deoba u narodu, deoba na partizane i četnike i posledice ove podele. Sa književno-umetničkog stanovišta, ovaj roman donosi niz novina, osobenu kompoziciju, dominaciju unutrašnjeg monologa, otkrivanje umetničkog funkcionisanja poliloga kao sredstva za ispoljavanje mase kao književnog junaka, unošenje dokumentarnog materijala, stilsku raznovrsnost i izuzetno slojevitu leksiku. Godine 1964. Ćosić piše eseje „Akcija” i 1966. eseje „Odgovornosti”. Te iste godine Ćosić objavljuje tzv. roman parabola koji nosi naziv „Bajka”, a potom ponovo eseje pod nazivom „Moć i strepnje” (1971). U periodu od 1972. do 1979. godine Ćosić se vraća epskoj temi i piše istorijski roman „Vreme smrti” u četiri knjige. To je roman o Prvom svetskom ratu, široka freska vremena, događaja i ljudskih sudbina. Tako, nastavljajući priču o pojedincima iz porodice Katića iz sela Prerova, započetu u romanu „Koreni”, Ćosić ispisuje sagu ne samo o porodici Katić nego i o Srbiji koja je doživela golgotu. Godine 1982. objavljuje još eseja pod nazivom „Stvarno i moguće”, a potom trilogiju „Vreme zla” („Grešnik” 1985, „Otpadnik” 1986. i „Vernik” 1990), koja se može odrediti kao politički roman, u kojem Ćosić nastavlja priču o pojedincima iz iste porodice, ali i o ličnostima koje su započele svoj romaneskni život u „Vremenu smrti”. Tako je „Vremenom smrti” i „Vremenom zla” popunjena praznina između romana „Koreni” i romana „Deobe” i ostvarena kontinuirana povest o Srbiji, Prerovu i dvema prerovskim porodicama. Kao kruna svega, 1996. godine dolazi delo „Vreme vlasti”, u kojem se nastavlja povest započeta romanom „Koreni”. Nacrt za drugi deo knjige „Vreme smrti” Dobrice Ćosića, deo kolekcije u Adligatu U periodu od 2001. godine do 2008. godine, Dobrica Ćosić u šest knjiga objavljuje „Piščeve zapise”. To su pre svega piščevi zapisi pisani u dnevničkoj formi. Prva knjiga obuhvata period od 1951. do 1968. i njena kompozicija je problemsko jedinjenje oko ključnih događaja i ličnosti, sa asocijacijama koje pružaju kontekst pretpostavki i posledica. Jezik je i književno-literarni i filozofsko-istorijski sa analizama kolektivno-psihološkim. Druga knjiga obuhvata period 1969 — 1980. godine koji je Ćosić proveo u opoziciji Titovom režimu, a treća od 1981. do 1991. godine, odnosno godine u kojima je Ćosić bio nosilac ili učesnik gotovo svih opozicionih inicijativa u Srbiji. Četvrta knjiga „Piščevih zapisa“, za razliku od prethodne tri koje obuhvataju period od četiri decenije, ova se ograničava na period od samo dve godine (1992—1993), u kojima su zbivanja bila veoma burna i dramatična. Ova knjiga je uzbudljiv prikaz faktičkog perioda Ćosićevog državničkog života i njegovih ideja i predstavlja upečatljiv primer istorijske ekspozicije u velikoj drami kraja minulog veka. Godine 2002. izlazi Ćosićevo delo „Pisci moga veka”, a od 2002. do 2003. godine piše i objavljuje u dve knjige „Srpsko pitanje”. Godine 2004. izlazi knjiga „Kosovo”, 2005. godine „Prijatelji”, zatim 2007. „Vreme vlasti 2”, koji nadograđuje priču o porodicama Katić i Dačić, obuhvatajući vreme vladavine Josipa Broza Tita, koji se inače u romanu pojavljuje kao literarno uobličen junak, a završava 1998. godine, kada su, kako je Ćosić jednom prilikom to rekao, Vokerovi verifikatori okupirali Kosovo. Pretposlednji Ćosićev roman izašao 2009. godine i nosi naziv „Vreme zmija”,. U ovom romanu reč je o dnevničkim beleškama koje su nastale u vreme NATO bombardovanja od 21. marta 1999. do 1. januara 2000. godine. Poslednji roman je izašao 2011. godine „U tuđem veku”; U tuđem veku je dnevnik bivšeg predsednika Savezne Republika Jugoslavije i književnika Dobrice Ćosića. On u dnevniku iznosi svoje stavove prema aktuelnim društveno-političkim temama u Srbiji i svetu. Novo izdanje romana „Vreme smrti”, prvo posle 30 godina, najavljeno je 2014. godine. Ćosić je tim povodom imao svoje „poslednje obraćanje srpskoj javnosti”.[14] Ubrzo je preminuo. Zloupotrebe Nacionalisti iz Bosne i Hercegovine i Hrvatske u javnosti zloupotrebljavaju citat iz Ćosićevog dela iz domena fikcije Deobe.[15] Ćosić piše ...Laž je vid našeg patriotizma i potvrda naše urođene inteligencije. Lažemo stvaralački, maštovito, inventivno. U delu romana gde piše „našeg“ prilikom citiranje nacionalisti i šovinisti stavljaju „srpskog“ te dodaju četiri rečenice o „laži kao srpskom državnom interesu“, „laži u samom biću Srbina“, „zemlji u kojoj sve laži postaju istine“ i „Srbima koje spasava laž“ kreirajući narativ o „srpskoj laži” o kojoj navodno piše Ćosić.[15] Nagrade i priznanja Ulica na Kosančićevom vencu je imenovana po Ćosiću Odlikovan je Ordenom zasluga za narod sa srebrnim zracima, Ordenom bratstva i jedinstva sa srebrnim vencem i Ordenom za hrabrost. Dobrica Ćosić je prvi dobitnik Ninove nagrade 1954. za roman Koreni, a drugi put bio je njen laureat 1961. godine za trilogiju Deobe. Uz Oskara Daviča, Živojina Pavlovića, Dragana Velikića i Svetislava Basaru, jedan je od petorice književnika koji su ovu nagradu dobili više puta. Udruženje književnika Srbije je Ćosiću 1986. dodelilo nagradu Udruženja za izuzetan značaj ja književno stvaralaštvo. Povelju Zadužbine Jakova Ignjatovića iz Budimpešte 1989. Ćosiću je uručio ugledni srpski pisac iz Mađarske Stojan D. Vujičić. Njegoševa nagrada uručena mu je 1990. godine na Cetinju za troknjižje Vreme zla.[16] Dva puta je dobio tradicionalnu godišnju nagradu Narodne biblioteke Srbije za najčitaniju domaću knjigu: 1990. godine za roman „Vernik“ i 1996. za roman „Vreme vlasti“. Jedan je od samo tri pisca (uz Slobodana Selenića i Ljiljanu Habjanović-Đurović) koji je ovu nagradu dobio više puta. Ova nagrada Ćosiću, iz političkih razloga, nije uručena osamdesetih godina za romane Grešnik i Otpadnik, iako su ti romani bili najčitaniji romani u zemlji. Ćosić je 1990. ovu nagradu odbio da primi. Povodom 70. rođendana, Ćosić je 1991. dobio specijalnu Vukovu nagradu. Manje od mesec dana po smenjivanju sa mesta predsednika SRJ, 24. juna 1993, Ćosiću je dodeljena književna nagrada „Zlatni krst kneza Lazara“. Roman „Vreme vlasti“ višestruko je nagrađivan: nagradom Kočićevo pero (1996), koju dodeljuje Zadužbina „Petar Kočić“, nagradom Laza Kostić (1996), koju je Ćosić odbio da primi, nagradom koja nosi ime njegovog prijatelja Meše Selimovića (1997), nagradom Petar Kočić (1997), koju dodeljuje manifestacija „Kočićev zbor“, Kočićeva nagrada 1998, zatim već pomenutom nagradom NBS za najčitaniju domaću knjigu, a ugledni švajcarski list Nuvo Kotidien je, na osnovu ankete među čitaocima u toj zemlji, početkom maja meseca 1996. ovaj roman proglasio jednim od sedam najboljih evropskih romana. Za ovu knjigu dodeljena mu je i prva nagrada Svetozar Ćorović (1997). Godine 1998. Ćosiću je u Kruševačkom pozorištu uručen „Zlatni krst despota Stefana Lazarevića“. Dana 18. maja 2010. u Moskvi Ćosić je postao prvi dobitnik zlatne medalje „Puškin“ za izuzetne zasluge u književnosti, u okviru Prvog slovenskog foruma umetnosti Zlatni vitez. Predsednik tog foruma, poznati ruski glumac Nikolaj Burljajev, nazvao je Ćosića „legendarnom ličnošću“ i kazao da je po svom stvaralaštvu Tomas Man okarakterisao početak 20. veka, a kraj tog veka — Dobrica Ćosić. Tom prilikom predsednik udruženja pisaca Rusije Valerij Ganičev, uručio je Ćosiću i nagradu Zlatni vitez za književno stvaralaštvo. [17][18] Dana 17. juna 2010. godine, Ćosiću je, u Ambasadi Rusije u Beogradu uručena jubilarna medalja „65 godina pobede u Velikom otadžbinskom ratu od 1941. do 1945. godine“. Ovo priznanje uručio mu je ambasador Rusije u Srbiji Aleksandar Konuzin, po ukazu ruskog predsednika Dmitrija Medvedeva. Uručivanju nagrade prisustvovali su patrijarh srpski Irinej, predsednik Srbije Boris Tadić, ministri u Vladi Republike Srbije Vuk Jeremić i Ivica Dačić, predsednik Srpske napredne stranke Tomislav Nikolić, predstavnici Islamske zajednice i druge zvanice. [19][20] Ćosić je ovu medalju poklonio Vojnom muzeju u Beogradu.[21] Dobrica Ćosić je kandidovan za Nobelovu nagradu tri puta: 1983. i 1989. godine od strane francuskih i britanskih institucija.[22][23] i 2011.[24][25] 6. oktobra 2011. godine, došlo je do višečasovne kontroverze, kada je više medija, uključujući RTS, B92, ali i britanski `Gardijan`, prenelo pogrešnu vest da je Ćosić zapravo dobio Nobelovu nagradu.[26] Kada se saznalo da je pravi dobitnik švedski pesnik Tomas Transtremer, odgovornost za ovu dezinformaciju je preuzela grupa „Samoorganizovani veb aktivisti“, koja se protivi navodnom „opasnom uticaju političara i pisca Dobrice Ćosića“.[26] Odeljenje za književnost i jezik Srpske akademije nauka i umetnosti predložilo je 1972. godine Ćosića za „Oktobarsku nagradu“ Beograda za prvi deo romana „Vreme smrti”. Izvršni odbor gradske konferencije Socijalističkog saveza i Predsedništvo Gradskog veća Sindikata Beograda usprotivili su se ovome, jer je Ćosić tih godina već bio u žestokom sukobu sa politikom Saveza komunista Jugoslavije. Ćosić nagradu nije dobio.[27] Srpska akademija nauka i umetnosti je 1. novembra 2021. organizovala naučni skup „Romani Dobrice Ćosića” povodom sto godina od njegovog rođenja.[28][29] Zaostavština Dobrica Ćosić i Viktor Lazić tokom potpisivanja knjiga za „Adligat” 2013. godine Dobrica Ćosić bio je član Udruženja za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju „Adligat” od samog osnivanja 2012. godine, a rad i formiranje institucije podržavao je od 2010. godine.[30] Udruženju je poklonio jedan broj knjiga iz svoje lične biblioteke, uključujući komplet „Sabrana dela Milutina Bojića”, koji mu je bio veoma drag.[30] U Zbirci književnika Dobrice Ćosića nalaze se njegove naočare i nacrt sadržaja u rukopisu za knjigu „Vreme smrti Drugi deo”. Za života je potpisao više od 200 svojih dela za Udruženje, što predstavlja najveću njegovu zbirku sa posvetama i potpisima koja postoji, a radi se o mnogobrojnim prvim, retkim, stranim i bibliofilskim izdanjima. Udruženje takođe ima veliki broj Ćosićevih posveta u okviru legata i zbirki drugih značajnih ličnosti...

Saborna crkva Svetog arhanđela Mihaila u Beogradu nalazi se na raskršću ulica kneza Sime Markovića i kralja Petra. Na mestu današnje crkve nalazila se starija, posvećena Svetom arhanđelu Mihailu. Saborna crkva kao nepokretno kulturno dobro ima status spomenika kulture od izuzetnog značaja, odlukom iz 1979. godine. Svojom arhitekturom, umetničkim delima i bogatom riznicom predstavlja izuzetan spomenik kulture. Ona je neprocenjiva istorijska baština vezana za sudbinu srpskog Beograda prve polovine 19. veka, koji se upravo formirao na prostoru oko Saborne crkve, postavši njegov crkveni, upravni i kulturni centar. U vreme kada postepeno nastupaju nove društvene i političke prilike u Srbiji, Saborna crkva je postala stožer u borbi za osamostaljivanje od turskog centralizma sve do konačnog oslobođenja od vekovnog ropstva. Današnja Saborna crkva je podignuta na temeljima stare crkve, hrama Svetih Arhistratiga, koja se pominje u vreme austrijske vladavine Beogradom od 1717. do 1739. godine. O izgledu ove crkve svedoči protestantski sveštenik i putopisac Stefan Gerlah u svom opisu putovanja carskih poslanstava u Carigrad 1573-1578. godine. Stara crkva je bila izgrađena od kamena, s velikim kubetom, bez krsta. Iako prostrana, nije mogla da primi brojno hrišćansko življe beogradske varoši. Kasnije podatke o postojanju ove crkve sačuvali su uglavnom putopisci iz 17. i 18. veka, koji o njoj izveštavaju. Crkva je bila razrušena tokom tursko- austrijskih sukoba. Beogradskim mirom, zaključenim 1739. godine, Turci su ponovo dobili Beograd. Nakon predaje grada, crkva je bila toliko uništena, da je 1728.. godine morala biti srušena. Austrijska vlast je bila izričita u naredbi da se ne smeju obnavljati porušeni srpski hramovi, pa je, tadašnji mitropolit Mojsije Petrović, očekivao podršku ruskog cara Petra Velikog. Kako car u međuvremenu umire, mitorpolit je samostalno pristupio obnovi crkve iz temelja, ukrasivši je i novim ikonostasom. Teške istorijske okolnosti ponovo su se odrazile i na život crkve, tako da ovo nije bila njena poslednja obnova. Beogradskim mirom zaključenim 1739. godine, Turci su, između ostalog, ponovo dobili Beograd i „čim uđoše u varoš i ovom prilikom pokazaše svoj bes i prema Srbima i prema srpskim svetinjama“. Srušena je velelepna rezidencija srpske mitropolije, a crkvu „opleniše i svodove joj oboriše“. Nekoliko decenija kasnije, početkom 1798. godine, crkva je ponovo stradala, ovog puta u požaru. Do početka 1813. godine bila je osposobljena za bogosluženje, kada su je, posle sloma Prvog srpskog ustanka, Turci skrnavili i opljačkali. Nakon Drugog srpskog ustanka izvedene su neophodne prepravke. Objavljivanjem Hatišerifa 1830. godine, na dan Sv. Andrije Prozvanog, kojim je dobijena i sloboda bogosluženja, po naredbi kneza Miloša, „pored stare crkve, podignuta je drvena zvonara“, u koju su bila postavljena zvona. Radi livenja zvona bila je založena velika vatra koja je goreli tri dana. Pored nje su prolazili ljudi i u kalop sa bronzom koja se topila, ubacivali različite predmete od srebra, kako bi zvona imala `srebrniji zvuk`. Ondašnji Beograđani su ovaj događaj „priželjkivali kao nešto veliko i nedokučivo. Za njih zvuk zvona nije značio samo jedan običan verski obred, zvona su bila simbol vekovima očekivane pobede“. Turci su na ovu odluku kneza Miloša gledali sa nevericom i pretnjom. Do danas je sačuvana anegdota kada se beogradski vezir Husein – paša Gavanoz Oglu (1827. god. -1833. god.) obratio vojvodi Petru Cukiću zaduženom za podizanje zvona, preteći da će biti kažnjen zbog toga. Hrabri vojvoda je odgovorio kako zna da će `poginuti od turske ruke` ako podigne zvono, ali i da će `poginuti od ruke svog gospodara` ako zvono ne podigne. Birao je ovo prvo. Danas se u zvoniku Vaznesenjske crkve (1863. god.) među pet zvona različite veličine i porekla nalazi i zvono stare Saborne crkve, koje se 15. februara 1830. godine oglasilo prvi put, kada je Kneževina Srbija dobila autonomiju. Rušena i opravljana, stara crkva se borila sa zlim vremenima sve do 22. juna 1836. godine, kada je nakon brojnih diskusija knez Miloš Obrenović izdao naredbu o njenom konačnom rušenju i izgradnji novog hrama. Gradnja nove Saborne crkve započeta je 28. aprila 1837. godine. Osvećenje temelja ove „katedralne beogradske crkve“, 15. jula 1837. godine, savremenik je opisao kao izuzetan događaj kojem su prisustvovali mitropolit Petar Jovanović, najviši crkveni velikodostojnici, knjeginja Ljubica i naslednici Milan i Mihailo, kmetovi, deca i „narod oboje pola“. Gruvali su topovi a narod je „u crkvu blagosiljao sretno i presrećno vreme ovo“. Na dan hramovne slave, Sv. arhanđela Mihaila, 8. novembra 1845. godine, mitropolit Petar Jovanović je izvršio osvećenje gotove crkve i odslužio u njoj prvu liturgiju. Pitanje autorstva arhitektonskih planova izgradnje dugo je bilo sporno, međutim, izvesno je da su crkvu gradili majstori iz Pančeva, po projektu Fridriha Adama Kverfelda. Crkva je podignuta na uzvišenom mestu, blizu bedema, gde je vidljiva sa svih strana. Saborna crkva je građena od 1837. do 1840. godine, a opremanje i dekorisanje unutrašnjosti izvedeno je između 1841. i 1845. godine. Ikone na ikonostasu, pevnicama, tronovima i predikaonici, kao i kompozicije na zidovima i svodovima je izveo Dimitrije Avramović, jedan od najznačajnijih srpskih slikara 19. veka, formiran pod uticajem bečke umetničke Akademije i nazarenskih shvatanja u crkvenom slikarstvu, dok je ikonostas izradio vajar Dimitrije Petrović. Hram je rekonstruisan 1934-37, da bi bio `dostojan pandan` novoj zgradi patrijaršije. Prvo bdenije nakon opravke održano je 20. novembra 1937. U čin igumana proizveden je 1949. godine u Sabornoj crkvi Tadej Štrbulović. Proizvodstvo je obavio vikar Njegove Svetosti Patrijarha episkop Visarion, budući episkop banatski. Saborna crkva u Beogradu spada među najveće crkvene građevine podignute u Kneževini Srbiji i, posle crkve Sv. Petra i Pavla u Topčideru (1832/34. god.), najstarija crkva u Beogradu. Osnova ima oblik izdužene pravougaone osnove sa pripratom i visokim zvonikom na zapadnom delu i prostranim naosom i polukružnom oltarskom apsidom na istočnoj strani. Gabaritne razmere crkve su dužine 45 metara i širine 19,6 metara. U pogledu konstrukcije u njoj se razlikuju tri celine: Zidana priprata, (dužine 10 metara i širine 19,6 metara) ispod koje je kripta, sa sklopom masovnih zidova, stubaca i svodova, na koje se oslanja konstrukcija zvonika. Tu se nalaze krstionica i stepenište za zvonik. Naos, (dužina 27 metara i širina 19,6 metara) koji čine četiri kompartimenta sa sistemom nosećih lukova između kojih su razapeti bačvasti svodovi sa obimnim zidovima. Površina naosa Saborne crkve iznosi oko 252 kvadratna metra, a prima između 650 do 850 vernika. Oltarski prostor sa polukružnom apsidom, čiji je spoljni radijus 9 metara. Za razliku od severne i južne fasade, istovetnih i jednostavno oblikovanih, zapadna – glavna fasada istaknuta je reprezentativnim portalom i širokim stepenišnim prilazom. Po svom sklopu i finim proporcijama, arhitektura Saborne crkve je neposredno prihvatila uzore neoklasicističkih crkava s prepoznatljivim baroknim tornjem, koje su se u istoj epohi gradile po Austriji, a u koje se ubraja i nešto starija Saborna crkva u Sremskim Karlovcima (1758), koja je bila mogući uzor. Ovaj tip crkava biće veoma rasprostranjen u Srbiji tokom Miloševe vladavine. Arhitektonsko-dekorativni sistem fasada i arhitektonskih elemenata na unutrašnjim površinama zidova, kao i arhitektonska oprema celokupnog enterijera, uključujući ikonostas, pevnice, tronove i slikarske dekoracije u stilu klasicizma. Zidovi crkve su zidani opekom sa krečnim malterom. Beogradska crkvena opština je angažovala vajara, drvorezbara i livca Dimitrija Petrovića (1799–1852), školovanog na akademiji u Beču, na izradi nacrta za ikonostas i pevnice. Nažalost, zbog izvesnih nesuglasica sa opštinom, Dimitrije Petrović nakon izrade arhitektonskog dela ikonostasa i njegovog montiranja u crkvi 1842. godine, zauvek napušta Beograd. Raskošno oblikovan, sa izvesnim eklektičkim dekorativnim elementima, ikonostas Saborne crkve u Beogradu svakako je najreprezentativniji klasicistički ikonostas u Srbiji. Visina ikonostasa do krsta iznosi 46, a širina oko 14 metara. Rađen je u raskošnoj drvorezbarskoj dekoraciji sa pozlatom, po nacrtu vajara Dimitrija Petrovića. Pozlaćena duborezna dekoracija je raspoređena na određenim arhitektonskim elementima: na dverima iznad okvira ikona, na bočnim arhivoltima i uz ovale gornje zone. To su stilizovani biljni motivi, isprepletane lozice, vitice, girlandi, mestimično postavljenog lista akantusa i rozeta. Pevnice, propovedaonicu i tronove izradio je, prema ranije usvojenim nacrtima Dimitrija Petrovića, iskusni majstor Georgije Davić. Površina svih oslikanih zidova i svodova ukupno iznosi preko 628 m2. Dimitrije Avramović je u periodu od 1841. do 1845. godine, naslikao ukupno osamnaest velikih zidnih kompozicija i približno pedeset ikona za ikonostas. Umetnik je bio pod uticajem bečke istorijske škole i nemačkih nazarena, ali se njegov izrazit osećaj za dramatični kolorit i plastični – smeli ritam spojio u originalni slikarski rukopis. Na zidnim površinama Saborne crkve ostvario je jedinstvene monumentalne kompozicije religijskog sadržaja, visoko vrednovane u novijem srpskom slikarstvu. Pored slikarskih i duborezačkih radova na ikonostasu, pevnicama i predikaonici, zidnih slika, posebnu vrednost u crkvi predstavlja riznica u kojoj se čuvaju predmeti primenjene umetnosti – zlatarska dela iz 18. i 19. veka, odežde, krstovi, pojedinačne ikone iz druge polovine 19. veka i drugi predmeti od kulturno istorijskog značaja. U leto 1899. godine izvršeno je oslikavanje donje zone zidova u oltarskom prostoru. Ovaj posao poveren je živopiscu Anastasu Stefanoviću. On je u oltarskom prostoru uradio čišćenje, odnosno jednu vrstu restauracije dveju Avramovićevih zidnih kompozicija, a i naslikao 21 stojeću figuru svetitelja gotovo u prirodnoj veličini. Slikarska dela koja ukrašavaju Sabornu crkvu spolja treba istaći tri ikone velikih dimezija koje se nalaze na zapadnoj fasadi. Nastale su verovatno oko 1885.-1886. godine, ikone Svete Trojice, Sveti Arhanđel Mihailo i Sveti Arhanđel Gavrilo. Ova dela bi se mogla pripisati poznatom slikaru, Nikoli Markoviću. U novije vreme, tačnije 1961. godine, slikar Živko Stojisavljević izradio je nacrte za vitraže kojima su ukrašeni prozori Saborne crkve. Na središnjem apsidnom prozoru u oltaru prvobitno je bila predstavljena stojeća figura Gospoda Isusa Hrista na oblacima, okruženog heruvimima i anđelima, ali zbog velikih oštećenja, na zahtev Uprave Saborne crkve, slikar-konzervator Dušan Martinović je 1995. godine naslikao Vaznesenje Hristovo. Na severnom apsidnom prozoru predstavljena je stojeća figura Bogorodice, a na južnom apsidnom prozoru Sv. Arhanđel Mihailo. U blizini crkve, tačnije na mestu gde se danas protežu Zadarska ulica, deo ulice Kralja Petra i Kosančićev venac, nalazilo se staro srpsko groblje. Njegovo postepeno širenje nastavilo se i u porti Saborne crkve, koja je prvih decenija 19. veka bila neograđena i služila kao groblje za viđenije ličnosti Srbije. Lobanja vožda Karađorđa je do 1837. godine bila sahranjena u južnom delu porte, kada je po želji i naređenju kneginje Ljubice izvađena i prenesena u Topolu. Tu su sahranjeni: Hadži Ruvim (1754—1804), knez Sima Marković (1768 - 1817), vojvoda Petar Nikolajević Moler (1755—1816). U Sabornoj Crkvi danas se čuvaju mošti: Svetog i pravednog kneza Stefana Štiljanovića, deo moštiju Svetog kneza Lazara i čestice moštiju Svetog Jovana Šangajskog i Sanfranciskanskog. U Sabornoj crkvi su sahranjeni knez Miloš Obrenović (1780—1860), knez Mihailo Obrenović (1823—1868), Mitropolit Mihailo (1826—1898), Mitropolit Inokentije (1898—1905), Patrijarh Gavrilo (1938—1950), Patrijarh Vikentije (1950—1958). Grobovi Vuka Stefanovića Karadžića (1787—1864) i Dositeja Obradovića (1744—1811) nalaze se spolja, u crkvenoj porti, ispred glavnog portala. Riznica Saborne crkve, onakva kakva je danas sačuvana, na svojstven način odražava viševekovnu prošlost ovog hrama. I pored mnogih ratnih razaranja, pljački i požara, uspeli su se sačuvati vredni obredni predmeti, ikone i drugi umetnički predmeti koji su dobijeni od vladara, episkopa i drugih darodavaca. Zajedno sa retkim starim crkvenim knjigama nasleđenim iz ranijih epoha, sve to čini danas jedinstvenu celinu, značajnu za proučavanje duhovnih, kulturnih i umetničkih prilika u kojima je Saborna crkva igrala značajnu ulogu. Konzervatorsko-restauratorski radovi na zidnom slikarstvu i ikonostasu izvedeni su 1993–1996. Restauracija fasada urađena je 1996—1997, sanacija krova, restauracija ograde i ulazne kapije 2006. godine. Pri Sabornoj crkvi 1853. godine osnovano je Prvo beogradsko pevačko društvo, koje je i danas aktivno. Ovim horom dirigovali su značajni kompozitori srpske muzike, poput Josifa Marinkovića, Stevana Mokranjca, Kornelija Stankovića i drugih.