Broj strana: 311 Pismo: Latinica Povez: Mek Format: 21 cm Godina izdanja: 2017. Izdavač: Dereta Priča o „hispanoameričkom bumu” pre svega je priča o dva velika pisca, Markesu i Ljosi, koji su svoje blisko prijateljstvo okončali pesnicama i do kraja života se nisu pomirili. Oko njih se okupljala čitava plejada najtalentovanijih južnoameričkih i španskih autora tog doba – Kortasar, Fuentes, Karpentijer, Donoso, braća Gojtisolo, i svi oni su protagonisti ove uzbudljive knjige. Zajedno su slavili život i literaturu, pisali neke od najuzbudljivijih dela proteklog veka, menjali književnu istoriju, dobijali najveće nagrade, potpisivali milionske ugovore, zajedno posećivali književne festivale, konferencije i proslave, igrali karte u časovima dokolice, ali i vodili žučne intelektualne (i one druge) rasprave, pre svega o politici, Kastru i Kubanskoj revoluciji, koja je u jednom trenutku postala njihova jabuka razdora. Sve to će uskoro biti poznato kao „hispanoamerički bum”, eksplozija stvaralačke energije kakva nije viđena u istoriji Servantesovog jezika, čak ni u njegovom „zlatnom dobu”.

ISBN: 9788651509059 Broj strana: 278 Pismo: Ćirilica Povez: Tvrd Format: 21×22 cm Godina izdanja: 2014 Izdavač: Prometej, Novi Sad Kada je krajem novembra 2013. godine u Pragu počela Konferencija Srba u Evropi, prvi put se posle dve i po decenije javno i stručno progovorilo o sudbini srpskog naroda na istočnim prostorima Starog kontinenta. Predstavnici srpskih zajednica iz gotovi svih evropskih država, a posebno sa prostora nekadašnje Istočne Evrope, stavljena iza zavese komunizma, govorili su u prestonici Češke o najmanje 200.000 Srba koji danas žive u Sloveniji, Mađarskoj, Bugarskoj, Rumuniji, Letoniji, Litvaniji, Slovačkoj, Češkoj, Poljskoj, Gruziji, Azerbejdžanu, Estoniji, Belorusiji, Moldaviji, Ukrajini i Ruskoj Federaciji. Domaćin konferencije Udruženje Srba u Češkoj na ovaj način je uspelo ne samo da održi Dane srpske kulture u Pragu već i da otvori priču o istoriji doseljavanja i opastanka srpskog naroda u državama koje su sve do početka devedesetih pripadale sovjetskom bloku i Jugoslaviji. U vreme komunizma zbog hladnog rata se malo znalo o Srbima u SSSR-u, ČSSSR-u, Poljskoj, Bugarskoj, Ukrajini, koja tada nije postojala kao država, a i u samoj Rumuniji. Rušenjem Berlinskog zida i otvaranjem sveta iz čelične zavese, pokrenut je novi točak istorije, iza kog su se otkrili i tragovi srpskog naroda u zemljama Istočne Evrope. Paradoks ovog istorijskog procesa bivstvovanja Srba na istoku Evrope je u tome što je ovaj narod bio zaboravljen u kolevci i zavičaju iz kog je potekao i krenuo u svet. Taj prostor iza Karpata, koji je pripadao ruskom carstvu i komunističkoj imperiji, gde su Srbi nastali i živeli u praistoriji nazivan je Veliko srpsko otočestvo. Taj naziv mu zbog doseljavanja, odnosno povratka Srba u taj zavičaj i danas priliči. Ljudi imaju običaj da kažu kako se točak istorije okreće. Ta mudrost se verovatno delom odnosi i na istorijske tokove i kretanja srpskog naroda, koji je sa severa Starog kontinenta sišao na jug, a potom se polako vraćao iza Karpata u parotadžbinu Starih Slovena. U petom i šestom veku Stari Sloveni su potisnuti od istočnih osvajača, prvo naselili područje između Odre i Labe, zatim Češku, Moravsku, veliki deo današnje Austrije, Panoniju i Balkansko poluostrvo. Srbi su kao pleme slovenskog naroda živeli severoistočno iza Karpata, na izvorima i gornjem toku reka: Visle i Odre, Dnjestra i Buga, i u zapadnom delu dnjeparskog kraja. Kako tvrdi kijevski istoričar E. V. Šiškin, pravi preci Srba su živeli na ukrajinskoj zemlji u ranom srednjem veku, i to u Bojkiji, koja se nalazi na zapadu Ukrajine. Bojkija se prostire na razvođu reka crnomorskog i baltičkog sliva. Na severu zahvata gornji tok Sana, pritoke Visle, na jugoistoku porečje Dnjestra, do ušća Lomnice, na jugu do Teresve, pritoke Tise. Na zapadu se prostire do reke Už. Skoro u celini, Bojkija se danas nalazi u Ukrajini, a sasvim mali deo je na tromeđi sa Slovačkom i Poljskom. Srbi u Zahumlju su znali da govore da je „njihov knez od Visle“. Ukrajinski istoričari V. M. Meljnik i E. V. Šiškin, u radu „Najranija etnička istorija Južnih Slovena“, na osnovu podataka koje daje Konstantin Porfirogenit, zaključuju „da se iz postojbine nije iselila sva masa srpskog stanovništva, već je na Karpatima ostao veliki broj Srba, odnosno Bojki. Preostali u karpatskim gorama, Beli Srbi i Bojki su ušli kao etnička komponenta u početku u rusinski, a zatim u ukrajinski elemenat istočnog slovenstva“. – Da se Bojkija u ranom srednjem veku zvala i Bela Srbija, odnosno Srbija – piše Ljubivoje Cerović – svedoči i naziv njenog zapadnog dela, prema Tisi, koji se vekovima nazivao Srpska zemlja, a sada Sribna, odnosno Srebrna zemlja. O bliskosti stanovnika Bojkije u Ukrajini sa Srbima na Balkanskom poluostrvu govori u svojim antropološkim radovima ukrajinski naučnik V. B. Bunak.. Već jedanaest vekova Srbi se sele širom planete od matice do tuđine i natrag. Tako prepoznajemo četiri grupe Srba, koji su živeli na prosotrima Starog kontinenta i vremenom se delili, ali nisu gubili svoj nacionalni identitet. Istoričari prepoznaju Srbe Bojki, Kavkaske Srbe, Lužičke Srbe i Srbe na Balkanskom poluostrvu. Seobe su bile i ostale neraskidivi deo istorije srpskog naroda, jer su Srbi u staro doba bili nomadi, čergari i hajduci. Narod stalno u pokretu za boljim uslovima života i opstanka. Najveće migracije Srbi su imali na prostorima Balkana i jugoistočne Evrope, na kojima je proces formiranja država bio neprestano praćen ratovima i pokretanjem naroda. Čitav vek i po je protekao u tim seobama Starih Slovena ka jugu Evrope. Na današnjoj teritoriji Srbije, pre dolaska Slovena, živeli su Iliri i Tračani. Sloveni su se na jugu Starog kontinenta pojavili zajedno sa Avarima, u najezdi plemena koja je nastala posle pada i podele Rimskog carstva. Srpski narod, čije se ime prvi put na tlu današnje Grčke pominje još 610. godine, doselio se na Balkan sa Starim Slovenima. Kretali su se iz severnih stepa iz Karpata na topli jug Evrope i probili se sve do granica Azije. I danas u judejskoj pustinji postoji manastir Svetog Save, koji svedoči o prisutnosti srpskog bića i duše. Srbi su zaustavljeni ispred Carigrada 626. godine, kada im je vizantijski car Iraklije dozvolio da se nasele oko Soluna. Kako je zabeležio car Konstantin Porfirogenit, po jednom narodu, verovatno najvećem i najjačem, iz tog slovenskog bratstva, Srbima, oblast oko Soluna je tada i dobila ime Servija. Na prostoru današnje Srbije ovaj narod se pominje 822. godine. Čitav taj proces bio je, može se danas reći, prvi veliki talas seobe Srba sa severa Evrope na jug. Vladarski sin knez Dervan koji je doveo Srbe na prostor između Dunava i planine Balkan, zapisano je u istoriji, umro je pre 680. godine. Tom rodu pripadali su i arhonti, prvi srpski knezovi Višeslav, Radoslav, Prisogoj i Vlastimir, koji su se pokoravali carevima Vizantije. Srbi su u devetom veku primili hrišćanstvo, a kada je knez Vlastimir porazio bugarskog kana Presija, oglasio je ujedinjenje srpskih plemena, stvaranje srpske vojske i države na teritoriji Raške. Sledećih deset era srpski narod je proživeo na Balkanu stvarajući svoje države i novu otadžbinu. Kada se točak istorije okrenuo, Srbi su počeli da se vraćaju u prastari zavičaj, na sever Evrope. U istoriji je ostala najviše upamćena seoba 60.000 Srba u Ugarsku, koju je vodio patrijarh Arsenije Treći Čarnojević u leto 1690. godine. Ova četvrta seoba je trajala četrdesetak dana, a Srbi su naselili Mađarsku, Austriju, Hrvatsku, Rumuniju, Sloveniju i došli do Češke. Srbi koji su u ovom talasu preplavili Evropu udarili su temelje srpske zajednice, koja je u narednom periodu neprestano rasla, a mnogo ređe i opadala. Četiri decenije kasnije, Srbi su se opet, peti put, pomerili prema istoku; ovog puta u Rusiju, Ukrajinu, Slovačku, Belorusiju, Moldaviju. Računa se da je tada unutar bečkog carstva pokrenuto 100.000 Srba prema istoku, od čega je oko 10.000 Srba otišlo u Rusiju i Ukrajinu. Oni su formirali dva naselja: Novu Serbiju i Slavjano-Serbiju. Među ovim Srbima bilo je pripadnika našeg naroda iz Bosne, Dalmacije i Crne Gore. Tako je carska Rusija opet postala veliko srpsko otečestvo. Srbi su potom imali devet velikih seoba. A današnja deseta seoba, nazvana migracija raseljenih i izbeglih sa fakultetskim diplomama, traje i danas. Nažalost, i kao oslobodioce, ali i kao osvajače, iseljene Srbe su vekovima u susednim državama monarhisti, fašisti i komunisti tretirali kao neprijatelje i zato su bili žrtve njihove politike. To je bio razlog što su u kasnijim decenijama Srbi nestajali s tih prostora, bilo da su asimilovani ili potpuno uništeni kao narod. Novi milenijum, označen u bivšim istočnim prosovjetskim zemljama tranzicijom i demokratizacijom otvorio je pitanje nacionalnih manjina, a time i Srba. Pokazalo se da to nekadašnje veliko srpsko otečestvo zahvata prostor od Jadranskog mora preko Balkanskog poluostrva i centralne Evrope do Crnog mora i Vladivostoka. Zato i vredi pokušati da se opišu kratke istoriju života Srba nekad i sad severno od Balkana, gde je naš narod našao svoje novo utočište. Autor, Na Aranđelovdan 2013.