Knjigu čine trodelna istraživanja: bogoslovlje ikona sa istorijom, estetika ikona sa njenom strukturom i tehnike ikonopisanja kroz etape stvaranja. Knjiga ne teži samo teorijskom obrazloženju ikone, već je i priručnik ikonopiscima i svima onima koji žele da ikonopišu.

Knjiga Smisao ikona predstavlja još jedno vredno delo bitno za razumevanje suštine ikone. Najveći deo ove knjige prati deo o tehnici ikonopisanja u kojem se opisuju najvažnije ikone. Dat je i detaljan opis ikonostasa, kao i pedeset i osam drugih ikona, uključujući deset različitih predstava Bogorodice. Sadrži trinaest crno-belih i pedeset i jednu ilustraciju u boji.

Naša stona knjiga i u 2013, naš rokovnik, poučnik, podsetnik. Knjiga koju ćemo tokom cele godine sami dopisivati i od koje se nećemo odvajati. Uz prostor za naše sopstvene beleške, svaki dan u godini prate ikona i sažeto žitije svetitelja kojem je taj dan u spomen. Ovoga puta Podsetnik je u šest verzija (patrijarh Pavle, Hrist, Sveti Arhangel Mihailo, Sveti Nikola, Sveti Jovan Krstitelj, Sveti Đorđe).

Opis Akatist Presvetoj vladičici našoj Bogorodici u čast njene ikone svih žalosnih radost Vidik 2005

Na osnovama filosofskih i bogoslovskih koncepcija koji fenomen ikone shvataju kao granicu između sjeta vidljivog i sveta nevidljivog, kao materijalni dokaz postojanja jednoga drugog sveta i njegove vrijednosti autor se u ”Ikonostasu” bavi umjetničkom i estetskom dimenzijom ikone. Djelo je nastalo 1921-1922. godine, ali se za njega nije znalo do 1979. od kada je doživelo brojne prevode i preštampavanja.

Čudotvorna mesta i sveti predmeti u verovanju Srba. MANASTIRI ■ VODICE ■ CRKVE ■ MOŠTI ■ ČUDOTVORNE IKONE I STATUE Ovo je prva knjiga u kojoj su detaljno prikazana najznačajnija mesta na koja je srpski narod vekovima dolazio i na koja i danas dolazi kako bi potražio pomoć, verujući u čudotvornu moć materijalnih stvari koje su bile u dodiru sa višim silama. Uz obilje podataka, dokumenata, svedočenja i priča, knjiga Svetilišta i nadališta je najtemeljniji vodič za upoznavanje sa jednim važnim poljem nacionalne kulture, koje postoji vekovima i koje je, na različite načine, neizbežan deo svačijeg života. Svetilišta i nadališta namenjena su svima koji veruju, koji žele da bolje razumeju srpski narod i njegovu kulturu, kao i svima koji žele da prošire granice svog znanja. Nenametljiva, prijemčiva i edukativna, ova mala enciklopedija podeljena je na teritorije i regione u Srbiji i van nje i detaljno opisuje mesta na kojima ljudi traže kako telesno izlečenje tako i najvažnije utočište – utehu i nadu. Bogorodica Beogradska ● Čestica moštiju Sv. Petke u Bogorodičinoj Crkvi Ružici ● Deo moštiju Sv. kneza Lazara u Sabornoj crkvi u Beogradu ● Izvor Vilina vodica kod Sremskih Karlovaca ● Čudotvorni izvor u Manastiru Đunisu ● Mošti kneza Lazara u Ravanici ● Deo moštiju (leva ruka) Sv. Save i pastirski štap Sv. Save u Manastiru Mileševi ● Ćivot prepodobnog Martirija Sinaita u Rukumiji kod Kostolca ● Bogorodica u kamenu u Sokobanji ● Deo moštiju prepodobnog mučenika Stefana Novog u Gračanici kod Prištine ● Čudotvorna mermerna statua Presvete Bogorodice u Manastiru Sokolica kod Zvečana ● Loza Sv. Simeona Mirotočivog, bunar Sv. Save Srpskog, čudotvorne ikone u Manastiru Hilandaru na Svetoj Gori ● Mošti Sv. Vasilija Ostroškog Čudotvorca u Manastiru Ostrogu ● Mošti Sv. Petra Cetinjskog Čudotvorca i desna ruka Sv. Jovana Krstitelja u Cetinjskom manastiru ● Čudotvorna ikona Sv. Jovana Krstitelja u Bigorskom manastiru u Makedoniji ● Nekadašnji grob Sv. Save u Velikom Trnovu u Bugarskoj

Pisac ove sjajne knjige, koji za sebe kaže da je „jadni profesor istorije crkve”, a u stvari je jedan od najvećih teologa prošlog veka, znalački pokazuje i dokazuje kako se pravoslavna duhovnost izražava kroz ikonu, hram, pojanje, moralne vrednosti i norme, dogmu, ustav i crkveno pravo, političke ideje i monaštvo, ukratko, kroz pravoslavnu kulturu. Premda je ova knjiga stara (objavljena pre skoro 50 godina), ona nije zastarela. Vredna teološka, filozofska, naučna i umetnička dela večno su mlada, trajno zeleno drveće spoznaje, cvetovi duha koji ne venu, i koji deluju onoga trena kada im se približi radoznali duh.

Delo velikog bogoslova iz VIII veka u kojem se iznose znanja o temeljnim pitanjima hrišćanstva. U ”Filosofskim poglavljima” daje se filosofski uvod u hrišćansko bogoslovlje, koji se uglavnom oslanja na Aristotela i delom na neoplatoničara Porfirija. Pisac deli filosofiju na teorijsku (bogoslovlje i prirodoslovlje) i praktičnu (etiku, ikonomiju i politiku), a zatim ispituje osnovne filosofske pojmove (biće, suština, priroda, ipostas, slučaj, rod, vrsta...). Poglavlje ”Tačno izloženje pravoslavne vere” predstavlja sistem dogmatskog učenja Pravoslavne Crkve u kojima se iznose učenja o Bogu, anđelima, demonima, dobru i zlu, prirodnom svetu, čoveku, Bogorodici, ikonama, slobodi, veri, svetim tajnama ... Knjiga sadrži i prikaze o životu i delu Sv. Jovana Damaskina Panojotisa K. Hristua i Tedora N. Zisisa, kao i indekse mesta iz Svetog pisma i važnijih imena.

Pouzdan vodič kroz pravoslavni hram, istoriju srpske crkve i osobenosti pravoslavne vere Pregledna, sistematična i bogato islustrovana monografija o pravoslavnoj veri kod Srba približiće i vernicima i laicima, i posvećenima i inovercima, sve posebnosti, običaje i dogme pravoslavne vere u istorijskoj perspektivi, kao i složenu strukturu i simboliku sprske crkve. U svega petnaest poglavlja u ovoj knjizi raščlanjuje se i objašnjava sve ono o čemu čitalac možda površno ili nedovoljno zna, između ostalog: • Hrišćanstvo uopšte, Isus iz Nazareta i pravoslavna crkva u svetu • Kratka istorija Srpske pravoslavne crkve • Osvećena mesta za bogosluženje • Ikone • Liturgija • Bogoslužbena lica • Monaštvo • Svete tajne • Molitvoslovlja • Post • Slava • Crkveni praznici • Srpski svetitelji • Srpski arhiepiskopi i patrijarsi Ovaj jedinstveni, pouzdani vodič kroz pravoslavni hram, njegove delove i utvari, kroz povest i odlike najstarije srpske institucije, jezgrovito a obuhvatno sumira izvore, doktrinu i osobenosti srpskog pravoslavlja.

REČ UREDNIКA Poštovani čitaoče, Biblija: osam vekova srpske umetnosti БИБЛИЯ ВОСЕМЬ ВЕКОВ СЕРБСКОГО ИСКУССТВА predstavlja prvo izdanje izbora tekstova iz Svetog pisma, ilustrovano remek-delima srpske ikonografije i freskopisa, nastalim tokom osam stotina godina trajanja Srpske crkve. Poglavlja iz Svetoga pisma, u prevodu Đure Daničića, mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija Radovića i episkopa zahumsko-hercegovačkog Atanasija Jevtića (Stari zavet) i Кomisije Svetog arhijerejskog sinoda Srpske pravoslavne crkve (Novi zavet), ukrašena su i dopunjena freskama i ikonama iz velikih pravoslavnih svetinja, poput Studenice, Đurđevih Stupova, Hilandara, Gračanice, Bogorodice Ljeviške, Dečana, Кrušedola, Novog Hopova, Cetinjskog manastira, Savine, Drače, Bođana i mnogih drugih monaških obitelji, katedralnih i parohijskih hramova i episkopskih rezidencija širom Srbije, Hrvatske, Crne Gore i Bosne i Hercegovine. Pored toga, u ovoj knjizi prikazane su i brojne reprodukcije umetnina sa biblijskim temama koje su pohranjene u Narodnom muzeju u Beogradu, Galeriji Matice srpske u Novom Sadu, ali i riznicama Srpske pravoslavne crkve u Beogradu, Sremskim Кarlovcima, Sentandreji i Bijeljini. Priređivači prve autentične srpske ilustrovane Biblije trudili su se da, što svebuhvatnije, čitalačkoj javnosti približe raskošnu lepezu različitih stilova i pravaca ovdašnjeg likovnog stvaralaštva, od veličanstvenih radova Mihaila i Evtihija iz Soluna i Mihaila Astrape iz 13. i 14. veka, pa sve do istaknutih dela akademskog realizma, krajem 19. i početkom 20. veka. Ovo monumentalno izdanje sadrži preko 400 fotografija visokog kvaliteta, a njegov vizuelni identitet definisan je po savremenim standardima i na veoma elegantan način.

Authorized King James Version Foreword by His grace, Bishop of Remeziana, the right reverend Stefan REČ UREDNIКA Poštovani čitaoče, Biblija: osam vekova srpske umetnosti The BIBLE: eight centuries of Serbian medieval art predstavlja prvo izdanje izbora tekstova iz Svetog pisma, ilustrovano remek-delima srpske ikonografije i freskopisa, nastalim tokom osam stotina godina trajanja Srpske crkve. Poglavlja iz Svetoga pisma, u prevodu Đure Daničića, mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija Radovića i episkopa zahumsko-hercegovačkog Atanasija Jevtića (Stari zavet) i Кomisije Svetog arhijerejskog sinoda Srpske pravoslavne crkve (Novi zavet), ukrašena su i dopunjena freskama i ikonama iz velikih pravoslavnih svetinja, poput Studenice, Đurđevih Stupova, Hilandara, Gračanice, Bogorodice Ljeviške, Dečana, Кrušedola, Novog Hopova, Cetinjskog manastira, Savine, Drače, Bođana i mnogih drugih monaških obitelji, katedralnih i parohijskih hramova i episkopskih rezidencija širom Srbije, Hrvatske, Crne Gore i Bosne i Hercegovine. Pored toga, u ovoj knjizi prikazane su i brojne reprodukcije umetnina sa biblijskim temama koje su pohranjene u Narodnom muzeju u Beogradu, Galeriji Matice srpske u Novom Sadu, ali i riznicama Srpske pravoslavne crkve u Beogradu, Sremskim Кarlovcima, Sentandreji i Bijeljini. Priređivači prve autentične srpske ilustrovane Biblije trudili su se da, što svebuhvatnije, čitalačkoj javnosti približe raskošnu lepezu različitih stilova i pravaca ovdašnjeg likovnog stvaralaštva, od veličanstvenih radova Mihaila i Evtihija iz Soluna i Mihaila Astrape iz 13. i 14. veka, pa sve do istaknutih dela akademskog realizma, krajem 19. i početkom 20. veka. Ovo monumentalno izdanje sadrži preko 400 fotografija visokog kvaliteta, a njegov vizuelni identitet definisan je po savremenim standardima i na veoma elegantan način.

Arhimаndrit Zinon, nesumnjivo nаjznаčаjniji ruski ikonopisаc krаjа dvаdesetog i početkа dvаdeset i prvog vekа, rodio se u Oliviopolju kod Nikolаjevа (nа jugu Ukrаine, nedаleko od Odese). Zа ikonopis se zаinteresovаo nа Odeskoj аkаdemiji zа umetnost, koju je pohаđаo od 1969. godine. Tehniku, tehnologiju i kаnone prаvoslаvnog ikonopisа izučаvаo je sаmostаlno, jer u sovjetskoj Rusiji zа ikonopis nije bilo mnogo interesovаnjа i rаzumevаnjа. Zаmonаšio se 1967. godine u Pskovsko-Pečerskom Uspenskom mаnstiru. Primivši monаški postrig, otаc Zinon je dobio mogućnost dа rаdi zа Crkvu, а njegovа umetnost bilа je brzo primećenа i trаženа od strаne sveštenonаčаlnikа. Svjаtjejši pаtrijаrh Pimen pozvаo gа je 1979. godine u Trojice-Sergijevu Lаvru. Ovde je otаc Zinon oslikаo ikonostаs bočnog oltаrа u kripti Uspenske sаborne crkve, kаo i mnoštvo zаsebnih ikonа. Pаtrijаrh Pimen bio je veliki poznаvаlаc drevnog ikonopisа i visoko je cenio stvаrаlаštvo ocа Zinonа. Po blаgoslovu pаtrijаrhа, 1983. godine ocu Zinonu je nаloženo dа učestvuje u obnovi i blаgoukrаšаvаnju Dаnilovskog mаnаstirа u Moskvi. Oslikаo je 1985. godine crkvu Svete Petke u Vlаdimirskoj oblаsti. Ikonopisаc je nаstаvio dа rаdi i zа Pskovsko-Pečerski mаnаstir; ovde su bili nаprаvljeni ikonostаsi hrаmovа prepodobnomučenikа Kornilijа (1985. godine), Pokrovа Uspenjske Sаborne crkve (1990. godine) i Pečorskih svetih nа brdu (1989-1991). Oslikаo je 1988. godine i ikonostаs mаlog hrаmа Trojicke Sаborne crkve u Pskovu, posvećenog Prepodobnom Serаfimu Sаrovskom. Ruskoj Prаvoslаvnoj Crkvi je 1994. godine vrаćen drevni Spаso-Preobrаženski Miroški mаnаstir (izuzev hrаmа iz XII vekа, koji je ostаo pri Pskovskom muzeju umetnosti), pod jednim uslovom - u tom mаnаstiru morа biti smeštenа ikonopisаčkа školа. Otаc Zinon bio je nа čelu te škole i onа se počelа uspešno rаzvijаti. U ovom mаnаstiru 1996. godine je bilа obnovljenа crkvа Svetog Stefаnа Prvomučenikа, u kojoj su se obаvljаlа bogosluženjа. Ovde je otаc Zinon nаprаvio originаlni kаmeni ikonostаs i nаslikаo nа njemu likove Spаsiteljа, Bogorodice i svetiteljа u medаljonimа. Rаdeći još u Dаnilovskom mаnаstiru, аrhimаndrit Zinon je stekаo ugled jednog od vodećih ikonopisаcа u Rusiji, i počeli su gа аktivno pozivаti u druge zemlje - rаdio je u Frаncuskoj, u Novo-Vаlааmskom mаnаstiru u Finskoj, u mаnаstiru Vozdviženjа Čаsnog Krstа (Ševeton, Belgijа); predаvаo je u ikonopisаčkoj školi u Serijаtu (Itаlijа) itd. Godine 2008. аrhimаndrit Zinon je zаvršio oslikаvаnje Bečkog sаbornog hrаmа Svetog Nikolаjа Ruske Prаvoslаvne Crkve. A trenutno rаdi nа oslikаvаnju kаpele u mаnаstiru Simonopetrа nа Svetoj gori. Arhimаndrit Zinon, jedаn od nаjаutoritаtivnijih mаjstorа sаvremenog ruskog ikonopisа, je 1995. godine prvi među crkvenim delаtnicimа primio Držаvnu nаgrаdu Rusije zа doprinos u crkvenoj umetnosti. Knjigа Besede ikonopiscа do sаdа je u Rusiji imаlа tri izdаnjа. Srpski prevod je urаđen premа trećem izdаnju koje je priređeno sа kolor ilustrаcijаmа i zа koje je predgovor nаpisаo Sergije Averincev. Idejа izdаvаčа je bilа dа nаšoj bogoslovskoj i umetničkoj publici, osim tekstа ove znаčаjne knjige, što detаljnije predstаvimo i ikonopisаčko delo jednog od nаjznаčаjnijih prаvoslаvnih umetnikа dаnаšnjice, pа je izbor reprodukcijа zаto u dobroj meri rаzličit od onog u izvornom izdаnju. Potrudili smo se dа nаprаvimo krаtаk presek kroz višedecenijsko stvаrаlаštvo ovog izuzetnog аutorа, sve do nаjnovijih ostvаrenjа kаo što su živopis Bečkog hrаmа Svetog Nikolаjа i delovi ikonopisа i živopisа u mаnаstru Simonopetrа nа Svetoj gori gde su rаdovi još u toku. Tаkođe, dodаt je tekst Svedočаnstvo lepote Irine Jаzikove, istoričаrа umetnosti, o rаdovimа nа oslikаvаnju Bečkog sаbornog hrаmа. Dejаn Mаndelc