Jabuka je temelj voćarske proizvodnje i služi kao osnovica za upoređivanje isplativosti gajenja drugih voćaka. Njeni plodovi sazrevaju od najranijeg leta sve do zime. Plodovi zimskih sorata jabuka najcenjeniji su jer postižu najbolji kvalitet, a i sezona potrošnje im je zimi kada nema velikog izbora drugih vrsta voća. To voće ima gotovo sve što je potrebno ljudskom organizmu: voćne šećere i voćne kiseline, vitamine, minerale, pektine i sasvim čistu vodu. Jabuka zahteva srednje prosečne temperature vazduha u vegetaciji 14 - 19 °C. Podnosi vrlo niske temperature vazduha od -25 do -28 °C (bez težih posledica) u vreme dubokog zimskog mirovanja kao i apsolutne maksimalne temperature do 35 °C (bez težih posledica, ali zavisno o relativnoj vlazi vazduha i vlazi zemljišta). Pogoduje joj umjerena relativna vlažnost vazduha do 60 % i blaga strujanja u doba povećane vlažnosti vazduha ili jakih letnjih žega, ali joj štete topli i suvi vetrovi u vreme oplodnje. Osetljiva je na grad u svako doba vegetacije ali ne i snežni pokrivač u doba velikih hladnoća (pokriveno zemljište sprečava smrzavanje korenja). Sistem navodnjavanja preporučljiv je kod intezivnog gajenja jabuka. Najčešće se upotrebljava sistem »kap po kap«. Najveću potrebu za vodom jabuke imaju u vreme cvetanja, tj. u maju. Jabuka zahteva duboka zemljišta, peskovito-ilovastog sastava, s dovoljno humusa (barem 3 %) i mineralnih hraniva (npr. 10 mg fosfora i 20 mg kalijuma) kao i sa dobrim poljskim vodnim kapacitetom. Voli zemljišta blago kisele reakcije (pH 5,5 - 6,5) koja nemaju previše fiziološki aktivnog kreča (ne više od 5 %). Zadovoljavajuće nadmorske visine terena za gajenje zimskih jabuka bi bile između 120 i 600 m. Bolji kvalitet plodova zimskih sorata jabuka postiže se na severnim nego na južnim ekspozicijama. Najpogodniji nagib terena bio bi oko 4° jer takav pad ipak omogućava najpovoljniju primenu mašina, lako oticanje površinske vode i suvišne vode zemljišta, dobru osvetljenost krošnje, dobru regulaciju temperature vazduha (zimi u vreme naročito niskih temperatura, u hladno proleće u vreme cvetanja i leti za vreme jakih žega), a da pri tom ne izaziva eroziju zemljišta. Pre dubokog oranja (na dubinu 40 - 50 cm) ili rigolovanja potrebno je uneti preporučenu količinu fosfornih i kalijumovih mineralnih đubriva, da bi se ta hraniva izmešala po čitavoj dubini oranja (tamo gde će sledećih godina rasti korenovog mreža). Glavna masa korenovog sistema rasprostire se na dubini do 50 cm, što zavisi od plodnosti zemljišta i dubini propusnog sloja. Duboko oranje (ili rigolovanje) obavlja se leti (ako se planira jesenja ili prolećno sadnja voća) ili u jesen (planira li se prolećno sadnja). Izrigolovanu površinu (pre označavanja sadnih mesta - kolčenja i sadnje) potrebno je iztanjirati. Jabuka je jedina voćna vrsta koja ima na raspolaganju širok raspon raznovrsnih tipova vegetativnih podloga za različita podneblja, različit kvalitet zemljišta i za podizanje raznovrsnih sistema gajenja - od ekstenzivnog (najbujnije podloge), preko poluintenzivnog (bujne podloge), intenzivnog (srednje bujne podloge) do superintenzivnog (slabobujne podloge). Za superintenzivne jabučnjake predlažu se podloge M9 (EMIX), MM 106. Podloga M9, zbog slabog učvršćenja u zemljištu, traži naslon (armaturu) i vezanje produžnice uz armaturu kao i savijanje i vezanje primarnih elemenata uz armaturu. Standardna armatura za taj uzgojni oblik su deblji kolci uz svako stablo ili složena armatura - koju čine stubovi (betonski ili drveni), jedna zategnuta žica između stubova na visini 170 cm i jedan kolac uz svaku sadnicu. Budući da je u svetu poznato čak više od 10 000 sorata jabuka, teško je razumeti da od tako velikog broja nije lako odabrati nekoliko najboljih za određeno ekološko područje. Bez obzira na to što je u područjima gde se gaji jabuka u svetu zastupljen tek neznatan broj istih vodećih zimskih sorti jabuka, ipak se mora voditi računa o sklonostima potrošača koji više vole određene sorte (ili grupe sličnih sorti) jabuka - bilo po krupnoći (vrlo krupne, srednje krupne), obliku (okrugle, čunjaste, zvonolike), po boji (crvene, žute, zelene), ukusu (slatke, kisele, slatko-kiselkaste itd.), mirisu (vrlo mirisne, nenametljivo mirisne itd.), sočnosti, teksturi itd. Za gajenje jabuka u gustim zasadima najčešće se primenjuje uzgojni oblik vitki vretenast žbun koji se sastoji od produžnice s primarnim granama, koje su ujedno i rodno drvo ili nose na sebi rodno drvo (sekundarne elemente). Najbolja kombinacija je uzgojnih oblika vretenastog žbuna na donjoj trećini krošnje i vitkog vretenastog žbuna na gornje dve trećine krošnje. Time će se dobiti vrlo prikladan uzgojni oblik, koji će obediniti sve pozitivne osobine obeju uzgojnih oblika. Visina mu je oko 220 cm i uske je krošnje (100 - 140 cm), što zavisi o bujnosti sorte i razmaku unutar reda. Takva stabla pružaju velike prednosti u proizvodnji jabuka jer se u svim pomotehničkim zahvatima (oblikovanje, rezidba, berba) smanjuje ljudski rad. Zbog niskog stabla, svi radovi se mogu obaviti sa zemlje (bez uporabe merdevina), čime se postižu visoki učinci u rezidbi i berbi. Na takvim stablima, zbog njihove velike rodne površine po jedinici površine voćnjaka postižu se vrlo visoki prinosi. Za sadnju voćaka kopaju se jame dimenzija korena mlade sadnice. Posle sadnje (jesenje ili proletnje), pre početka vegetacije, potrebno je sadnice prekratiti na visinu (za predviđeni uzgojni oblik) 80 cm od zemljišta. Za predviđeni gusti zasad jabuka s uzgojnim oblikom »vitko vreteno« predlažu se razmaci sadnje od 3,2 x 1,2 m, odnosno 2 604 sadnica/ha. Rezidba rodnih stabala obavlja se u periodu mirovanja voćaka i u doba vegetacije. Zimskom rezidbom može se održavati uzgojni oblik zamišljenih svojstava i usmeravati uravnoteženi odnos vegetativnog i generativnog rasta. Letnjom rezidbom uklanjaju se nepotrebni letorasti (time se poboljšava osvetljenost unutrašnjeg dela krošnje i omogućava bolji kvalitet prskanja), a hraniva koja se troše za rast nepotrebnih letorasta preusmeravaju se u rast skeleta krošnje, rast plodova i rodnih pupoljaka. Međuredni prostor zatravljuje se tek nakon 2 - 3 godine nakon podizanja zasada. Košenjem i malčiranjem površine u jabučnjaku povećava se sadržaj organske materije, poboljšavaju fizička, hemijska i biološka svojstva zemljišta. Sloj usitnjene organske materije omogućava bolje upijanje kiše i snega na padinama. Smanjuju se nagla kolebanja temperature zemljišta, pa je leti zemljište ispod malčiranog sloja hladnije (uz visoke temperature zemljišta koren slabije prima hranu), a zimi toplije (pa teško dolazi do izmrzavanja gornjega korenja). Otpali plodovi pre berbe i u berbi manje se oštećuju i prljaju. Iz zemljišta ispod tratine smanjuje se gubitak azota. Posle košenja trave taj azot se vraća u zemljište, ali tada u organskom obliku. Time se voćnjaci mogu štedljivije đubriti azotom, pa ne dolazi do zagađenja vodotokova. Nedostatak je u tome što u razdobljima suše, travni pokrivač oduzima potrebnu vlagu korenu jabuke. Da bi se to ublažilo, zatravljeni sloj u voćnjaku mora se redovno kositi 6 - 8 puta tokom vegetacije. Prva godina - Pri sadnji voćaka dodaje se 40 - 60 t/ha zrelog stajskog đubriva u brazde s obe strane reda. Čim korovi počnu da niču ručno se okopa deo zemljišta oko voćki koji se ne može obraditi mašinama. Pre ručnog okopavanja, oko sadnica, u prečniku 30 - 40 cm, rasipa se KAN 27% u količini od 100 g po svakom sadnome mestu. Drugo prihranjivanje voćaka obavlja se početkom juna, na istoj površini i istom vrstom i količinom mineralnog đubriva. Krajem avgusta u međuredove voćnjaka rasipa se 500 kg/ha mineralnog đubriva KAN 27%. Nakon toga sledi oranje, tanjiranje i drljanje međurednog prostora kako bi se mogla obaviti setva uljane repice (za zelenišno đubrenje). Druga godina - Pre početka vegetacije obavlja se prihrana azotom (150 g KAN 27% po stablu). Uljana repica u međurednom prostoru se zaorava kada bude u punom cvetanju. Drugo prihranjivanje azotom obavlja se početkom maja istom vrstom i količinom đubriva kao i u prvom prihranjivanju. Treća godina - Prihranjivanje azotom obavlja se mesec dana pre cvetanja jabuka (u prvih deset dana marta), i to traktorskim rasipačem, s 200 kg/ha KAN-a 27%. Drugo prihranjivanje azotom obavlja se takođe mašinom, neposredno posle cvetanja (krajem aprila) s 200 kg/ha KAN-a 27%. U jesen, posle berbe plodova, aplicira se mineralno đubrivo NPK 5:20:30, u količini 800 kg/ha. Četvrta godina - Prvo prihranjivanje azotom obavlja se mesec dana pre cvetanja jabuka, a drugo prihranjivanje posle cvetanja i to oba sa 150 kg/ha KAN-a 27 %. Dva su stepena zrelosti plodova jabuka i podjednako su važna za određivanje vremena berbe: • Fiziološka zrelost - nastupa kad je plod jabuke najkrupniji, a semenke mogu u povoljnim uslovima proklijati. • Tehnološka zrelost - nastupa kad plodovi postignu najbolje karakteristike potrebne za dalju namenu (konzumacija, čuvanje u skladištu, čuvanje u hladnjači ili prerada). Za različite sorte jabuka potrebni su različiti uslovi čuvanja. Preporučuje se čuvanje plodova jabuka u hladnjači s kontrolisanom atmosferom (0 - 5 °C, koncentracija CO2 2 - 4 %, koncentracija O2 1 % i relativna vlažnost vazduha 90 - 92 %). U takvim uslovima jabuka se može čuvati 6 - 12 meseci. Ako plodovi jabuka stoje 4 dana na temperaturi 20 °C, smanjuje im se vreme čuvanja u hladnjači za jedan mesec. Plodovi namenjeni dužem čuvanju moraju biti zdravi (bez znakova fiziološkog oboljenja) i što ujednačeniji. Ako ne postoji mogućnost čuvanja jabuka u hladnjači, onda ih je potrebno potopiti u rastvor bogat kalcijumom.

SASTAV Mešavina 3,4 dihidroksicinamičke (kafeične) kiseline, hlorogene kiseline i cihorične kiseline estrahovane iz lekovite biljke Echinacea purpurea (L) Moench 0,1 g/l ± 0,02 SASTAV PREPARATA: Aktivna materija preparata je mešavina hidroksikoričnih kiselina (kafeične, hlorogene i cihorične kiseline), estrahovana iz lekovite biljke Echinacea purpurea L. CIRKON® u sebi nosi svu snagu ove biljke za koju je poznato da je jedna od najačih izvora supstanci za podizanje imuniteta,kod čoveka ali i kod biljaka. Hidroksikorične kiseline pripadaju grupi fenolkarbonskih kiselina–najrasprostranjenijoj grupi polifenolnih metabolita koji učestvuju u velikom broju važnih procesa u biljkama zbog čega nose naziv "krv biljaka". Zahvajujući svom kompleksnom karakteru CIRKON® poboljšava procese klijanja semena, ukorenjivanja biljaka, cvetanje i oplodnju i deluje kao “stress adaptogen “ kod stresa od: suše, jakog UV zračenja i primene pesticida. Takođe podiže odbranbenu sposobnost–imunitet biljaka za borbu protiv bolesti, odbija insekate (kao repelent), balansira rast i razvoj pa se dobijaju krupniji plodovi pravilnog oblika i podstiče sinteza polifenola – nosioca ukusa, mirisa i kvaliteta plodova , šečera, masti i ulja. Mehanizam delovanja i preporuke za primenu POBOLJŠANJE KLIJANJA I UKORENJAVANJA Hidroksikorične kiseline poseduju mogućnost transformacije u cis i trans izomere koji imaju ulogu u mnogim procesima pa na primer u formi cis izomera pokreću procese rasta i razvoja semena i ukorenjavanja biljaka. Da bi se ovi procesi pokrenuli potrebno je seme ili sadnice neposredno pred sadnju potopiti nekoliko sati u rastvor CIRKON®-a.Ovo je veoma važno kod semena koje teško klija a ovaj tretman značajno ubrzava klijanje I rast klice I ukorenjavanje. POMOĆ KOD ZATVARANJA RANA - MEHANIČKIH OŠTEĆENJA TKIVA (PRESAĐIVANJE, GRAD, OLUJA, INSEKTI ) Kada se biljke mehanički oštete one teže da što pre obrazuju novi periderm tzv. „periderm rana“ koji se uglavnom sastoji od suberina a u čijem obrazovanju značajnu ulogu ima hlorogena kiselina u obliku ferulne kiseline ( komponenta lignoceluloze – intermedijer lignina i polisaharida – koji daje čvrstoću ćeliji). Zato je kod svih mehaničkih oštećenja biljaka tretman CIRKON®-om veoma značajan. Za zarastanje rarnica CIRKON® primeniti : kod rasađivanja rasad potopiti u rastvor CIRKON®-a ( ostaviti 10-tak sati) i biljke zaliti posle rasađivanja; posle grada i oluje CIRKON® primeniti što je pre moguće (ovde obavezno uraditi i tretman sa EPIN EKSTRA®) kako bi se rane što je moguće pre zatvorile – ukoliko je potrebno tretman ponoviti posle 10 dana , kod velikih oštećenja od insekata CIRKON® je veoma važan jer zatvara ranice koje mogu biti mesta i za ulazak patogena. POBOLJŠANJE PROCESA CVETANJA I OPLODNJE I NALIVANJA ZRNA Indukcija procesa cvetanja i formiranja generativnih organa kod biljaka povezana je sa sinteozm hlorogene i kafeične kiseline. U procesu oplodnje dokazano je da ćelijska deoba mejoza direktno zavisi od količine hidroksikorične kiseline. Takođe procesi cvetanja i oplodnje se poboljšavaju zaštitom i jačanjem vitalnosti polena. Taj proces se dešava tako što se inicira sinteza sporopolenina jedinjenja koje je glavni sastojak ćelijskog zida polenovih zrna i veoma je važan u zaštiti polena od štetnih uticaja. Poboljšanjem sinteze ovog jedinjenja polen ostaje duže vitalan i oplodnja je jača, naročito u lošim uslovima. Zbog svega navednog potrebno je u toku cvetanja i oplodnje primeniti CIRKON® dva puta - jednom na početku cvetanja i jednom u punom cvetanju.CIRKON® ispoljava uticaj i kod razvoja zamentnutih plodova – forsira ćelijsku deobu pa se dobijaju puna krupna zrna (kod pšenice, kukuruza, soje ), krupne glavice suncokreta, povećava se broj plodova, smanjuje se “rehuljavost” grozdova itd. POBOLJŠANJE KRUPNOĆE PLODOVA (PRAVILNOG OBLIKA) Biljke prirodno ne teže da obrazuju krupne plodove već optimzuju veličinu i štite sebe, pa u jednom trenutku prestaje delovanje auksina i plod prestaje sa rastom. Kako bi smo isforsilari krupnoću plodova, što je važno u voćarskoj proizvodnji (npr.kod jabuke) primenom CIRKON®-a unosimo hidroksikoričnu kiselinu koja deluje kao inhibitor fermenta auksinoksidaze tj. sprečava da ovaj ferment utiče na blokiranje auksina tj zaustavljanje procesa rasta. Auksini nastavljaju „svoj posao“ i plod dalje raste. Zato za krupnoću tretman CIRKON®-om treba ponavljati na svakih 10-tak dana u toku intenzivnog rasta ploda.Ovim tretmanom se takođe i balansiraju procesi rasta pa se dobijaju plodovi pravilnog oblika, što je veoma važno za tržišni kvalitet ploda. ZAŠTITA BILJAKA OD SUŠE , PREJAKOG OSVETLJENJA I UV ZRAČENJA Prirodu stresa koji je uslovljen sušom,visokim temperaturama, jakim UV zračenjem i velikom insolacijom – tj prejakim osvetljenjem nije lako razumeti, jer uključuje više faktora i njihove različite kombinacije i interakcije. Nedostatak vode utiče na smanjenje turgora u listovima što smanjuje usvajanje CO2 iz vazduha, kruženje hranjivih materija i njihovo usvajanje iz zemljišta, a time i fotosintezu I sintezu proteina, zatim dolazi do razgradnje belančevina itd. UV zračenje nosi veliku količinu energije I neophodno je za procese fotosinteze ali jedan deo ovog zračenja iz UV B spektra je šteten za biljke a oštećenjem ozonskog omotača povremeno dolazi do pojave stresa usled viskih vrednosti ovog zračenja. Takođe nekada je I intenzitet sunčevog zračenja prejak (ili prenizak) pa dolazi do tzv.fotooksidativnog stresa. On dovodi do nakupljanja štetnih jedinjenja kiseonika, a manifestuje se gorenjem I beljenjem ploda I listova. Mehanizmi odbrane biljaka su složeni, a jedan od najvažnijih je sinteza proteina temperaturnog šoka HSP (heat shok proteins, posebno HSP 70) ali i fenolnih jedinjenja koji kontrolišu sistem odbrane i imaju važnu ulogu u delovanju turgurina – grupe hormona za koje se smatra da su neophodni za održanje turgora tkiva I odbranu od suše (tzv.osmoprotektanti). Sintezu ovih fenolnih jedinjenja podstiče hidroksikorična kiselina pa se u sušnom periodu biljkama može značajno pomoći redovnom primenom CIRKON®-a na svakih 10-15 dana. Sušu veoma često prati jaka insolacija i visoke vrednosti ultravioletnog zračenja (UV B spectra) koje je štetno za biljke. Dokazano je da pri visokim vrednostima UV B zračenja preživljavaju samo ćelije epidermisa koje sadrže visoke vrednosti hidroksikorične kiseline (u flavonidima), jer uspevaju da apsorbuju čak do 95% štetnog UV zračenja. Zato, kada biljke uđu u ovaj izrazito opasan stres tretman CIRKON®–om treba ponavljati na svakih 10-tak dana. Ovakvu biohemijsku zaštitu treba raditi i kod zasada pod mrežama jer često ni one ne mogu da spreče ožegotine od UV zračenja. ZAŠTITA BILJAKA OD BOLESTI I INSEKATA –PODIZANJE IMUNITETA Mehanizam delovanja CIRKON®-a na zaštitu biljaka od bolesti je podizanje njihovog prirodnog imuniteta. To je veoma kompleksan process ali izuzetno važan za biljke. Anti virusno delovanje se objašnjava time što cihorična i hlorogena kiselina ( i elaginska kiselina iz maline) inhibiraju enzim integrazu koji vrši integraciju virusne DNK u DNK ćelije domaćina. Na ovaj način se sprečavaju viroze kao opasne i teško rešive bolesti. U borbi sa biljnim bolestima CIRKON® deluje i na iniciranje sinteze fitoaleksina. Hidroksikorična kiselina je prekusor – predhodnik ovih jedinjenja koja biljka sintetizuje samo kada dođe u kontakt sa patogenom. Fitoaleksini su dominantno fenolna jedinjenja i smatraju se glavnim mehanizmom odbrane biljaka od patogena tj. oni su osnova imuniteta biljaka, a smatra se da produkti oksidacije fenolnih jedinjenja ispoljavaju slabo fungicidno delovanje. Zbog svih navedenih fenomena smatramo da je najbolji način raditi preventivne tretmane CIRKON® -om tokom cele vegetacije kako bi se biljke „ojačale“ i sprečio razvoj bolesti, ali ukoliko dođe do pojave bolesti on najbolje delovanje ispoljava kada se primeni u početnim stadijumima ovih bolesti, zajedno sa fungicidima, a kada je napad jak CIRKON® treba primenjivati redovno na 10 dana – samostalno ili ga dodati u svaki fungicidni tretman.CIRKON® smanjuje napad palmenjače, pepelnicu , bakterioze, fuzarioze, monilije, botritisa i dr. ZBOG SADRZAJA KAFEIČNE KISELINE U SEBI CIRKON® DELUJE KAO REPELENT NA BROJNE INSEKTE kao sto su: bela leptirasta vaš, kukuruzni plamenac, tripsi, lisne vasi, stričkov šarenjak, jabukin smotavac, krompirova zlatica, nematode, lucerkina buba, repina pipa, cikade, buvači. Primenjen preventivno CIRKON® smanjuje napad insekata čak do 30 -50 %. Ako je do napada vec došlo, treba ga primeniti ga zajedno sa insekticidima, čime se poboljšava dejstvo na insekte, a ujedno se ubrzava zacelivanje rana i sprečavanje razvoja bolesti na njima. Dobre rezultate preparat ispoljava i na smanjenje pojave crvenila kukuruza (primenjen preventivno, pre napada cikada). Delovanje na smanjenje napada bolesti i insekata je kombinovani efekat sa poboljšanjem drugih procesa pa se npr primenom CIRKONA® u jesen u ozimim žitaricama nakon nicanja, samostalno ili sa fungicidnim tretmanom, poboljšava bokorenje, smanjuje napad bolesti i insekata i podiže imunitet biljaka čime se obezbedjuje bolje prezimljavanje. POVEĆANJE KVALITETA PROIZVODA – POJAČANOM SINTEZOM POLIFENOLA, ŠEĆERA I ULJA Pored delovanja hidroksikorične kiseline na sintezu polifenolnih jedinjenja koji su glavni nosioci boje, mirisa i ukusa I čije je prisustvo posebno u voću. vinovoj lozi, povrću, lekovitom bilju i dr. glavni pokazatelj kvaliteta, hidroksikorilčna kiselina takođe indukuje sintezu šećera u plodu što je posebno važno kod šećerne repe, voća, vinove loze i drugih biljaka, a u interakciji sa koenzimom A hidroksikorična kiselina pojačava sintezu masti I ulja i stabilizuje njihov kvalitet.Ovo je naročito značajno kod biljaka koje se proizvode radi ulja visokog kvalitet ( uljane lekovite biljke I dr.) Zbog ovih osobina a ako se želi visok kvalitet ploda od cvetanja pa do kraja vegetacije raditi tretmane CIRKON® -om na svakih 10-15 dana. NAPOMENE ZA PRIMENU CIRKON® se primenjuje za tretiranje svih ratarskih i industrijskih biljaka, krompira, povrtarskih biljaka, voća, cveća, ukrasnog i lekovitog bilja, na otvorenom polju i u zaštićenom prostoru ( u skladu sa upustvom ), u veoma malim količinama od 50ml/ha kod ratarskih useva i povrća do 125ml/ha kod voćnih vrsta (u jednom tretiranju) i najbolje ga je primeniti više puta u toku vegetacije u manjim količinama! Preparat ne bi trebalo višestruko predozirati ( ukoliko se primeni do 2 puta veća doza to nema uticaja na biljku). Ukoliko se preparat predozira tako da se primeni nekoliko puta veća doza neće doći do propadanja biljaka več dolazi do privremenog zastoja u rastu ali biljka to prevazilazi i u vegetaciji nadoknadi taj zastoj. Može se primeniti I na izrazito visokim temperaturama i na jakom sunčevom svetlu - fotostabilan je i ne raspada se na jakom svetlu – čak je delovanje na jakom svetlu bolje. Primenjuje se i zalivanjem (kroz sistem za navodnjavanje) i folijarno. Može se primeniti samostalno ili zajedno sa pesticidima i folijarnom prihranom - klasičnim, aminokiselinskim i dr. đubrivima. Kada se koristi u smeši, prskalica se do pola napuni vodom, zatim se dodaju pesticidi i đubriva, rastvor se dobro izmeša a zatim doda ostatak vode i potrebna količina preparata CIRKON® -a prema uputstvu. Kada se primeni sa pesticidima, obrazuje se takozvani zaštitno-stimulativni kompleks koji poboljšava efikasnost pesticida, a smanjuje fitotoksično delovanje na usev, pa se može primeniti minimalna doza pesticida, a takođe smanjenjem napada štetočina i patogena smanjije se i broj tretiranja insekticidima i fungicidima. CIRKON® je u potpunosti ekološki preparat i ne toksičani za ljude, životinje, korisne insekte i ribe i ne ostavlja nikakve rezidue. CIRKON® se može primeniti za tretman semena , sadnica i dr sadnog materijala i na početku vegetacije kako bi se poboljšalo ukorenjavanje i "primanje" biljaka kod sadnje, rasađivanja, presađivanja i dr. Posle tog perioda uglavnom se primenjuje preparat EPIN EKSTRA® u ranim fazama razvoja useva, a zatim ponovo CIRKON® kada počinje cvetanje, zametanje plodova i zrenje i njegova primena ide sve do kraja vegetacije po preporuci za svaku biljnu vrstu.

Secerna Trska Seme (Saccharum officinarum) Cena je za pakovanje od 10 semena. Šećerna trska je skupni naziv za više vrsta trava iz roda Saccharum koje se koriste za proizvodnju šećera. Šećerna trska je višegodišnja biljka koja je uglavnom uzgaja u tropskim područjima jer je osjetljiva na mraz. Šećerna trska ima debelu vlaknastu stabljiku promjera do 5 cm, koja je bogata šećerima, a može narasti od 2 do 6 metara. Sve vrste šećerne trske koje se koriste u poljoprivredi su križanci i uglavnom vrlo složeni hibridi. Glavni proizvod koji se dobija od šećerne trske je saharoza ili bijeli šećer, a uglavnom se nalazi u stabljici šećerne trske. Saharoza ili bijeli šećer se proizvodi u šećeranama i vrlo je važan prehrambeni proizvod. Osim prehrane, šećer se može iskoristiti za dobivanje etanola (ili bioetanola) vrenjem (fermentacija). Šećerna trska se kao usjev najviše proizvodi u svijetu od svih drugih poljoprivrednih kultura. U 2010. FAO (Organizacija za prehranu i poljoprivredu) je procijenio da se šećerna trska uzgaja na 23,8 milijuna hektara, u više od 90 država svijeta, a godišnje se ubere oko 1,69 milijarde tona širom svijeta. Najveći svjetski proizvođač šećerne trske je Brazil, a iza njega slijede Indija, Kina, Tajland, Pakistan i Meksiko. 80% proizvodnje šećera u svijetu potječe od šećerne trske, a ostatak se uglavnom odnosi na šećernu repu. Šećerna trska se uglavnom uzgaja u tropskim područjima, dok šećerna repa raste u hladnijim krajevima. Osim šećera, od šećerne trske se dobiva melasa, slatki sirup ili falarnum, rum, alkoholno piće cachaça (posebno u Brazilu), bagasa (otpaci u preradi šećerne trske) i etanol (ili bioetanol). U nekim krajevima se od šećerne trske rade olovke, otirači, pregrade za zgrade ili krovovi. Mladi cvjetovi (još nerazvijeni) se jedu sirovi, ali isto pečeni ili kuhani na pari, u nekim dijelovima Indonezije. Šećerna trska se počela koristiti u Indiji negdje između 6. i 4. vijeka pne., a kasnije su je nastavili koristiti Perzijanci i stari Grci („trska koja daje med bez pčela“). Nakon toga arapski trgovci je prodaju kao začin, a sve do 18. vijeka šećerna trska se uzgajala jedino u Indiji. Od 18. vijeka šećerna trska se raširila po cijelom svijetu, slično kao i pamuk, uzrokujući ogromne selidbe ljudi koji su obrađivali te nasade, etničko mješanje ljudi, političke sukobe i kulturne promjene, pogotovo na Karibima, Južnoj Americi, te otocima Indijskog i Tihog oceana. Opis Izgledom, šećerna (sladorna) trska podsjeća na bambus ili kukuruz. Stabljika može doseći promjer do 5 cm, a može narasti do visine od 6 metra. Šećerna trska je tropska višegodišnja biljka koja stvara bočne izdanke u korijenu, iz kojeg raste više stabljika, a prosječna visina je od 3 do 4 metra. Stabljika šećerne trske sačinjava oko 75% cijele biljke, a zrela stabljika sadrži 11 – 16% vlakana, 12 – 16% topivih šećera, 2 – 3% nešećera, te 63–73% vode. Šećerna trska je osjetljiva na klimu, vrstu tla, navodnjavanje, gnojiva, kukce, bolesti i na vrijeme berbe. Prosječni urod je od 60 do 70 tona po hektaru godišnje, ali taj prinos se može mijenjati od 30 do 180 tona po hektaru godišnje, ovisno o načinu uzgoja i primijenjenim tehnologijama. Iako poljoprivrednici je uglavnom uzgajaju zbog prodaje, može poslužiti i kao stočna hrana. Povijest Šećerna trska potječe iz južne i jugoistočne Azije. Različite vrste potječu iz različitih krajeva, pa tako Saccharum barberi potječe iz Indije, a Saccharum edule i Saccharum officinarum dolazi iz Nove Gvineje. Zapisi o kristalu šećera se mogu naći i u zapisima starim oko 5 000 godina iz civilizacije Doline Inda (današnji Pakistan i sjeverna Indija). Oko 8. vijeka arapski trgovci uvode šećernu trsku u područja gdje su vladali Abasidi (južni Mediteran, Mezopotamija, Egipat, sjeverna Afrika i Andaluzija). Tako postoje zapisi iz 10. vijeka koji govore da nije postojalo selo u Mezopotamiji gdje se nije uzgajala šećerna trska. Nakon otkrića Amerike, to je bila jedna od prvih biljki koje su raširili Španjolci s njihovih polja na Kanarskim otocima, te Portugalci s njihovih polja na Madeiri.[3] "Kuće s kotlovima" su od 17. do 19. vijeka pretvarale sirup šećerne trske u sirovi šećer. Te su se kuće nalazile obično uz plantaže zapadnih kolonija. Robovi su zagrijavali kotlove u vrlo teškim radnim uvjetima. Peći su se radile od opeka ili kamenja obrađenog u pravokutni oblik, a imale su otvor na dnu peći za stvaranje vatre i uklanjanje pepela. Na vrhu tih peći se postavljalo do 7 bakrenih kotlića, a svaki sljedeći kotlić bio manji i topliji od prethodnog. Sok šećerne trske se stavljao prvo u najveći kotlić. Sok bi se tako zagrijavao, a vapno bi se dodavalo da bi se uklonile nečistoće. Nakon što bi se pokupila nečistoća s vrha sirupa, sok bi se prelio u sljedeći manji kotlić. Tako bi u zadnjem najmanjem kotliću nastao sirup šećerne trske. Nakon toga se sirup hladio, a na površini ljepljive kore melase, stvarali su se kristali šećera. Kristali šećera bi se pokupili u drvene bačve, gdje bi kasnije došlo do otvrdnjavanja šećera u skladištu. Šećerna trska se i danas dosta uzgaja na Karibima. Kristofor Kolumbo je šećernu trsku donio na svom drugom putovanju na otok Hispaniola (danas Haiti i Dominikanska Republika). Kasnije su uzgoj preuzeli robovi koji su dovedeni iz Afrike. Šećer (obično u obliku melase) se kasnije prevozio u Evropu ili Novu Englesku, gdje se obično prerađivao u rum. Zarada od prodaje ruma se dalje koristila za kupovinu novih robova u zapadnoj Africi, koji bi se prevozili na Karibe i tako se stvarao "trgovački trokut". Dobru zaradu od šećerne trske su shvatili i Francuzi, pa su dio Kanade mijenjali za Gvadalupu, Martinik i Svetu Luciju na kraju Sedmogodišnjeg rata. Slično su Nizozemci na kraju Sedmogodišnjeg rata preuzeli Surinam (bivša Nizozemska Gvajana) umjesto borbe za Novu Nizozemsku (New York). Kuba je u 20. vijeku prodavala šećernu trsku u Sovjetski Savez, od kojeg su dobivali materijalnu pomoć i sigurno tržište. Nakon 1991. i raspada Sovjetskog Saveza, Kuba je zatvorila veći dio svoje industrije šećera. Šećerna trska je i danas ostala vrlo važna grana gospodarstva u Gvajani, Belizeu, Barbadosu, Haitiju, Dominikanskoj Republici, Guadeloupeu i Jamajki. Plantaže šećerne trske u 19. vijeku Slično kao i pamuk, nasadi šećerne trske su doveli do razvoja robovlasništva i preseljenja velikog broja ljudi u 19. vijeku i početkom 20. vijeka. Nakon što je ukinuto ropstvo 1833. u Ujedinjenom Kraljevstvu, oslobođeni robovi su napustili svoje bivše vlasnike. To je dovelo do rasula na plantažama šećerne trske. Teški rad i vlažni uvjeti rada su zahtijevali redovnu, poslušnu i slabo plaćenu radnu snagu. Zato su bivši robovlasnici tražili ponovno jeftinu radnu snagu. Pronašli su je u Indiji i Kini.[6] Britanci su stvorili novi legalni sustav, koji je u stvari dosta sličio na nekadašnje ropstvo. Umjesto da su ih zvali robovi, zvali su ih "dužnička radna snaga". Prvi brod s dužničkom radnom snagom napustio je Indiju 1836. Slično kao i robove iz Afrike, Indijce i Kineze se tretiralo vrlo nehumano. Nisu smjeli napuštati svoje plantaže i plaće su im bile gotovo bezvrijedne. Bilo kakvo kršenje ugovora bilo je strogo kažnjavano i često su završavali u zatvoru. Tako se dogodilo da je velik broj Indijaca i Kineza raseljen na mnogo mjesta po čitavom svijetu. Neki otoci i naselja imaju od 10 do 50% Indijaca i Kineza, kao na primjer: Fidži, Natal,(KwaZulu-Natal je provincija u Južnoafričkoj Republici), Mianmar (nekad Burma), Šri Lanka (nekad Cejlon), Malezija, Britanska Gvajana, Jamajka, Trinidad i Tobago, Martinik, Francuska Gvajana, Gvadalupa, Grenada, Sveta Lucija, Sveti Vincent, Sveti Kristofor i Nevis, Saint Croix, Mauricijus. Uzgoj šećerne trske Plantaže šećerne trske se nalaze uglavnom u tropskim područjima, a rijetko u umjerenom pojasu, ali jedino gdje nema mraza. Zahtijevaju najmanje 600 litara kiše godišnje po četvornom metru. Šećerna trska ima jednu od najuspješnijih fotosinteza u biljnom svijetu. Tako u nekim državama može dati i do 15 kilograma šećerne trske po četvornom metru. Za uzgoj je potrebno dosta vode, i to od 6 do 7 mjeseci, bilo s kišom ili navodnjavanjem. Šećerna trska se može naći i na nadmorskim visinama od 1 600 metara, ali samo u blizini ekvatora (Kolumbija, Ekvador i Peru). Šećerna trska može rasti na mnogim različitim vrstima tla. Iako šećerna trska stvara i sjemenke, uobičajeno je za proizvodnju šećera rezati stabljike. Svaka odrezana stabljika mora imati barem jedan pupoljak i rezanje se često i danas radi ručno (oko 50% u svijetu). Samo najrazvijenije države kao SAD i Australija obavljaju sadnju strojno. Branje šećerne trske svake sljedeće godine daje sve manji urod, tako da je uobičajeno da jedna sadnja daje od 2 do 10 berbi. U najrazvijenijim tehnologijama kao u SAD berba se vrši 2 do 3 puta, dok u nekim tradicionalnim krajevima, kao što je francuski otok Réunion, bere se i do 10 puta prije nove sadnje. Kod ručnog branja prvo se zapali vatra, koja osuši listove i ubije opasne otrovne zmije, bez oštećivanja stabljike i korijena. Zatim radnici rezu šećernu trsku malo iznad zemlje s noževima za šećernu trsku ili s mačetama. Vješti radnik može porezati i do 500 kilograma šećerne trske na sat. Za mehaničko branje šećerna trska koristi se kombajn ili posebni stroj za branje šećerne trske, koji mogu porezati i do 100 tona na sat. Rezanje šećerne trske se treba brzo obaviti jer nakon rezanja stabljika počinje gubiti svoj sadržaj šećera, pa zato mehaničko branje ima svoje velike prednosti, a ne treba ni paliti vatru prije branja. Proizvodnja šećera od šećerne trske Proizvodnja šećera od šećerne trske služi za dobijanje saharoze (šećera iz šećerne trske). Ostali proizvodi su melasa, bagasa i filter-kolač. Bagasa ili zaostala suha vlakna šećerne trske (biomasa šećerne trske) se mogu iskoristiti na više načina: za dobivanje vodene pare ili se koristi kod peći za sušenje, za proizvodnju papira, za zagrtanje biljaka, kao sirovina za neke kemikalije. Suhi filter-kolač se koristi kao stočna hrana, kao gnojivo ili za dobivanje voska od šećerne trske. Melasa se dobiva u dva oblika: suha melasa koja nije jestiva i sirup, koji je jestiv. Suha melasa se koristi kao dodatak prehrani stoke, ali se može koristiti i za dobivanje etanola, kvasca, limunske kiseline i ruma. Sirup od melase se često miješa s javorovim sirupom ili sirupom od kukuruza.[10] Tradicionalno proizvodnja šećera od šećerne trske zahtijeva dva koraka. Prvi korak je u mlinovima za šećernu trsku gdje se dobiva šećer od svježe šećerne trske (ponekad se i bijeli da bi se dobio bijeli šećer za lokalnu upotrebu). Drugi korak se obavlja u rafinerijama (u Sjevernoj Americi, Evropi i Japanu), gdje se dobiva čisti bijeli šećer koji sadrži oko 99% saharoze. Noviji trend je da se uz mlinove obavlja i rafinacija šećera. Šećerane ili rafinerije šećera Šećerane ili rafinerije šećera dalje pročišćavaju sirovi šećer. Sirovi šećer se miješa s gustim sirupom i zatim centrifugira da bi se odvojio vanjski dio kristala šećera, koji je manje čist od unutarnjeg dijela. Zatim se preostali šećer otapa da bi se dobio sirup koji ima 60% krute tvari (težinski). Otopina šećera se dalje pročišćava dodavanjem kalcijevog hidroksida (vapneno mlijeko Ca(OH)2) i fosforne kiseline (H3PO4), koji zajedno dovode do izdvajanja kalcijevog fosfata. Čestice kalcijevog fosfata prihvaćaju još neke nečistoće, plutaju na vrhu spremnika gdje se mogu odstraniti. Osim fosfatacije postoji i drugi način (karbonatacija), vrlo sličan postupak koji koristi ugljikov dioksid CO2 i kalcijev hidroksid, koji stvara kalcijev karbonat za uklanjanje. Nakon filtriranja preostalih krutih čestica, čisti sirup se propušta kroz aktivni ugljen da bi izgubio bilo kakvu boju (ugljik upija preostale nečistoće koje bojaju sirup). Čistom sirupu se dalje povećava koncentracija da bi se iz prezasićene otopine u vakuumu izdvojio bijeli rafinirani šećer. Kristali šećera se izdvajaju od melase centrifugiranjem. Od preostalog šećera koji se nije izdvojio centrifugiranjem naknadno se dobiva smeđi šećer. Kada se iz melase ne može više izdvojiti šećer, dobiva se završna melasa koja ima od 20 do 30% saharoze, te 15 do 25% glukoze i saharoze. Bijeli rafinirani šećer se nakon toga suši, prvo u rotacionim sušilicama, a zatim se puše hladni zrak iznad njega nekoliko dana. Brazil je vodeći proizvodač šećerne trske u svijetu s berbom od 719,157.000 tona u 2010. Indija je drugi proizvodač s 277,750.000 tona, dok je Kina treća s 111,454.000 tona. Prosječni urod u 2010. je 70,7 tona po hektaru. Najproduktivniji proizvodači su u Peruu gdje je prosjek 125,5 tona po hektaru. Brazil je osim najveće svjetske proizvodnje šećera poznat i po tome da je najveći svjetski proizvodač bioetanola iz šećerne trske.