U prvoj knjizi nove Glasnikove edicije „Mali leksikoni srpske kulture" nalazi se sedamdeset izabranih osnovnih pojmova iz etnologije i antropologije, čime se daje pregled istorijskog razvoja etnologije kao nauke (retrospektiva) i ukazuje na novepristupe (perspektiva) ove nauke i njoj bliskih disciplina. Čitaj dalje

"Knjiga Milica Grković u rangu je najbolje naše multidisciplinarne filologije gde se nalaze neprevaziđena kapitalna dela kakva su Ivićev Srpski narod i njegov jezik ili Vuk St. Karadžić Miodraga Popovića. Nema nikakve sumnje u to da će u budućim dekadama i vekovima generacije čitalaca posezati za ovom izuzetnom knjigom. Milica Grković sinonim je za srpsku onomastiku – svojim klasičnim rečnikom Rečnikom ličnih imena kod Srba još pre četiri decenije uspostavila je aršin valjanog onomastičkog rada u našoj lingvistici. Ta građa je u međuvremenu rasla, kvalitativno i kvantitativno. Uz tradicionalni filološki okvir, nalazimo tu i značajne uvide iz istorije, etnografije, religioslovstva, međunarodnih odnosa, itd. Konačno, stil kojim je studija napisana istovremeno je čitljiv i izdašan, što je kod nas uspevalo retkim lingvistima poput pomenutog akademika Ivića. Svodeći, bez imalo preterivanja, može se reći da je ova studija istinski biser naše filologije, kome će se generacije čitaladža vraćati i obraćati." - Danko Šipka Čitaj dalje

Knjigu čine eseji koji su za temu imali umetnost, a bili su čitani na Trećem programu Radio-Beograda od 1966. do 1983. god. u emisiji “Radomir Konstantinović prelistava časopise”, kao i eseji objavljivani u Politici i NIN-u (dvonedeljno tokom šezdesetih i sedamdesetih). Odabir eseja učinila je Milica Konstantinović, a Mida Belančić je odredio redosled i grupisanje u tematske celine. Čitaj dalje

Pravopis, Glasovi, Oblici, Primeri sa rečnikom

Ova studija je fokusirana na trojicu ključnih autora srpskog modernizma i postmodernizma. Reč je o piscima koji svojim delima povezuju srpski i jugoslovenski modernizam i postmodernizam: Ivi Andriću, Milošu Crnjanskom i Borislavu Pekiću. Autor dolazi do zaključka da su pripovedne strukture srpske proze prešle putanju od potpuno razvijenog pripovednog postupka do razgrađene figure pripovedača koji više nije zakonodavac svog teksta. Taj novi pripovedač je tumač teksta koje ugrađuje u svoju tekstualnu strukturu. Ovako obimno i zahtevno istraživanje figure pripovedača i pripoovednih struktura u srpskom modernizmu i postmodernizmu do sada nije objavljeno. Čitaj dalje

Knjiga Batrića Ćalovića koja nosi naziv "Svetlonosni čuvari našeg doma” sastoji se od četiri celine. Naznačeni segmenti ove knjige u autorskom i priređivačkom maniru tematizuju životopise naših velikana, a propraćeni su ilustracijama i potkrepljeni navodima i prilozima. S obzirom na to da je u ovoj knjizi reč o srpskom prosvetitelju i svecu (Svetom Savi), svevremenom naučniku i izumitelju svetskog renomea (Nikoli Tesli), piscu-metafizičaru i vladici (Petru II Petroviću NJegošu) i reformatoru srpskog jezika i sakupljaču narodnog blaga (Vuku Karadžiću), uočavamo sačiniteljevu intenciju da u okvire korica jedne knjige okupi stvaraoce koji su delovali u različitim sferama nauke i kulture i svojom delom zadužili naš narod. Njihov značaj sam autor je mataforizovao, te je Svetog Savu označio kao ,,krila naše duše”, Nikolu Teslu kao „krila našeg uma”, NJegoša kao „krila naših misli i srca” i Vuka Karadžića kao "krila našeg jezika”. Velikani koji su nam podarili krila čuvari su našeg doma, a njihove zaostavšine naše su luče. Čitaj dalje

"Projekat U sazvježđu velikana nastao je od mojih intervjua sa najznačajnijim stvaraocima druge polovine XX i početka XXI vijeka. Ispostavilo se da je to ne samo niz portreta, već i jedna slika epohe koju su oni dali kako svojim djelima tako i svojim životnim držanjem i ubjeđenjima. Prvi tom U sazvjezđu velikana obuhvata isključivo dobitnike Nobelove nagrade za književnost i za mir. Nobelovci su jedan putokaz u svijetu u kome savremen čovjek ne zna gdje da se okrene. Drama postojanja i borba za ljudsko dostojanstvo mogu da se uče iz njihovih života i djela, kao i postojanost, duševnost, ljubav prema riječi, spas koji ona nosi i njeno magično dejstvo. Zato je logično početi ovo izdanje s onima koji su srećno „obilježeni“ od sudbine, i koji su se time zauvijek svrstali u ovo sazvježđe. Nobelova nagrada je san svakog pisca, ali ona zahtijeva i nešto izuzetno u stvaralaštvu. Ovaj izbor nobelovaca mi je otkrio da se u mojim razgovorima krije neprestani dijalog pisaca koji oni vode sa svojom epohom i među sobom. A to je stalna misao o ljepoti života, o značaju riječi, o sudbonosnoj važnosti svjedočenja i ostavljanju traga iz koga se budućnost iznova rađa. Nekada su njihove misli strahovita upozorenja šta može da se dogodi cijelom čovječanstvu, a nekad velika vjera u čovjeka i bolju budućnost." - Iz predgovora Branke Bogavac Čitaj dalje

Razvojem filozofije, istorije, psihologije, politologije, žurnalistike, a posebno sociologije religije, javila se potreba i za rečnikom religijskih pojmova. Otud ideja da se u ovom rečniku obrade karakteristični pojmovi iz različitih religija: staroegipatskih; starogrčkih; staroslovenskih; starogermanskih; hinduizma; budizma; konfučijanstva; taoizma, lamaizma; šintoizma; jevrejske religije; islama; katoličanstva; pravoslavlja; protestantskih sekti; romskih i afričkih verovanja, itd. Možda će se neko zapitati zašto su u rečnik religijskih pojmova uvršteni i oni iz domena praznoverja, magije. Odmah da kažemo: ne samo zbog teorijskih protivrečnosti o odnosu magije i religije već i iz praktičnih potreba. Ovakav rečnik nije nikad bio tako potreban kao danas kad ponovo raste zainteresovanost za religiju. Očekujemo da će on dobro doći svima u multikonfesionalnom društvu da bi se, na najlakši mogući način, upoznali s osnovnim pojmovima iz religija svojih sugrađana. Ovo izdanje urađeno je prema sarajevskom dopunjenom i proširenom izdanju iz 2005. godine, adaptirano je za srpski jezički izraz u saradnji sa autorom, ima nepunix 500 stranica rečničkog formata i obuhvata 8.900 pojmova. Čitaj dalje

Putovanje Zorana Šaponjića kroz predele prostrane i nikad dokučive Rusije je putešestvije jednog veoma darovitog novinara. Ali, ovo nisu novinarske reportaže, nego autentični putopisi, nadahnuti, zreli, sa talasima literarnih opservacija i zapisa. Nisu razglednice iz Rusije, nego koloritne freske njenih gradova i predela, ljudi i zbivanja. Svuda gde stiže, a to su brojna mesta, hiljadama kilometara udaljena jedna od drugih, Šaponjić i perom i srcem otvara njihova vrata i uvodi nas u jedan delimično naslućivan svet, ali nikada dovoljno spoznat, upoznat, raskriljen. On to čini sa opipljivim činjenicama, ali i toplinom srca, zatrčanog zanosa, zbunjene ljubavi, istraživačke strasti. Kao što je u pogovoru ovoj knjizi rekao slavni režiser Emir Kusturica, Šaponjićevi putopisi su ranjivi kao što je i njegova priroda, riječi birane svaki put, kao što Andrić napisa „težinom vlastitog tijela”: - Drago mi je što pišem ove redove koje prilažem uz štampanje njegove knjige putopisa iz Rusije gdje se spomenuti talenat i jezik prepliću u ritmu putovanja i otkrivanja ruskog karaktera skrivenog u duhovnom pejsažu naše bratske zemlje. Čitaj dalje

Blagoslovio mitropolit Athanasios Knjiga „Sveta Gora“ je jedna vrsta nagovještaja osavremenjavanja religije, prije svega hrišćanskog pravoslavlja. Iz usta jednog od najistaknutijih monaha Svete Gore, u knjizi oca Maksimosa, je dat unutarnji portret monaštva Svete Gore, diskretno i majstorski osvetljen autorovom strategijom razgovora i neizrečenim opservacijama. Jer, danas je crkva toliko zatvorena i zatočena u prošlosti da razgovor van njene doktrine nije moguć, ili nije za javno objavljivanje. S druge strane, unutrašnja snaga drevne vjere i njen moral su toliko veliki, a danas toliko marginalizovani. Nagoveštaj osavremenjavanja i otvaranja nije vidljiv samo kroz knjigu nego i iz priloga u Izdavačkom dodatku u kome donosimo osvrt na predavanje našeg Arhiepiskopa Jovana, čiji se stavovi u potpunosti poklapaju sa stavovima iznesenim u knjizi „Sveta Gora“. Knjiga donosi i obilje hrišćanske i monaške mudrosti. Čitaj dalje

Trideset godina nakon objavljivanja zbornika radova „Kosovo u usmenoj i srednjovekovnoj književnosti” ukazala se potreba za njegovim ponovnim publikovanjem. Šest vekova od Kosovskog boja akademska zajednica je 1989. godine obeležila naučnim skupom gde su izlagali najeminentniji jugoslovenski istraživači stare književnosti možda po poslednji put okupljeni u granicama jedne države. Čini se da je prošlo dovoljno vremena da se njihov doprinos nauci o književnosti objektivno može oceniti kao izuzetan. Interesovanje za narodnu i srednjovekovnu književnost ni danas ne jenjava, te su ovde predstavljeni naučni rezultati i te kako značajni za dalja istraživanja. Motiv Kosova tumačen je s različitih aspekata: u vezi s idejom oslobađanja od ropstva; u kontekstu junaka antipoda – Miloša Obilića i Vuka Brankovića; kroz analizu narodnih pesama „Smrt majke Jugovića” i „Verenica Toplice Milana”; povodom makedonske usmene poezije; te predanja s juga Srbije o Kosovskoj bici i njenim istaknutim učesnicima; zatim vidova transponovanja kosovske legende u stihovima Filipa Višnjića i starca Milije; interpretacijom naslova „Izgibio Jugovića”; oko vizije slobode, viteštva, časne smrti i etičke dimenzije opredeljenja za carstvo nebesko; posvećivanjem pažnje kosovskom mitu u književnosti Crne Gore; kao i motivu izdaje; te odjecima Kosovske bitke i legende o njoj u srpskoj poeziji; prezentovanjem istorijskih podataka iz hronike Idrisa Bitlisija, napisane na persijskom jeziku; pregledom slovenačkih zapisa o boju na Kosovu; i, najzad, izlaganjem o vidovdanskom kultu i kosovskom mitu. Nataša Drakulić Kozić Čitaj dalje

G.Test predstavlja pokusaj stvaranja, izgradnje, jedne idealne ljudske etike, u uslovima u kojima bismo, shodno “savremenosti” nazivali “novonastalim”. Kao i svaka idealizacija, reklo bi se mozda, na odredjen nacin osudjen na neostvarljivost... I nagovestava gde tacno nemogucnost g.Testa I nastaje. Jednostavno, ljudski duh se isto tako cini sazdan, da su mu stari idoli, utvare... logicki sastavni deo. Stavise, da dobar deo onih zakljucaka, kojima Test od njih zeli da se skloni, na njima i pocivaju. Valeri, podstaknut samom borbom sa samim sobom, na putu sopstvenog ostvarenja kao pisca, esejiste, ocigledno traga za stvaraocem koji bi ove pristupe mogao da objedini u jedan velicanstveni metod stvaranja. I nalazi ga u Leonardu da Vinciju. Ako bi se ovaj metod mogao grubim crtama da iznese, osnova njegova je u kreativnom unosenju sebe samoga i svoje unutrasnje opazajne strukture, prevladavsi tako “strah od samoga sebe, sumnje u samoga sebe”. Čitaj dalje

Koja je bila uloga gejši? Odakle potiče umetnost bonsaija? Kada su se pojavili prvi drvorezi? Šta simboliše bambus? Kakvo je poreklo kimona? Kako se pozdravlja u Japanu? Od čega se sastoji ikebana? Ko je uspostavio čajnu ceremoniju? Koja su to popularna japanska jela? Zašto Japanci obožavaju planinu Fudži? Ovaj prekrasni mali album, koji će očarati sve zaljubljenike u Daleki istok, prikazuje običaje, sujeverja i velike ceremonije Zemlje izlazećeg sunca. Čitaj dalje

Zbornik radova sa naučno-političkog skupa i tribine „Govori srpski, piši ćirilicom“ održanom u Trebinju bavi se aktuelnom problematikom identiteta jezika, normiranjem i sistematizovanjem jezičke upotrebe u državi. Čitaj dalje

Biti čovek znači biti biće kojem je svojstven jezik, stoga učeći o jeziku saznajemo i nešto o sebi. Šta je jezik? je pristupačna studija o strukturi, upotrebi i istorijskom razvoju jezika, s primerima iz mnogih jezika (uključujući i srpski). Autorka se posebno osvrće na proces usvajanja jezika: kako dete ovladava maternjim jezikom? Kako učimo nove jezike? Knjiga zalazi i u raspravu o budućnosti jezika - moć i moda značajni su pokretači u lingvističkoj naučnoj fantastici. Čitaj dalje

Ko ne želi da mu seksualni život bude žestok i strastan, zanimljiv i ispunjavajući? Ako to ne želite, nemojte dalje da čitate. Ali ako želite da saznate tajne uzbudljivog seksa i načina da ostavite najbolji utisak na svoje ljubavnike/ljubavnice, potrebna vam je ova knjižica. Knjižica seksualnih saveta će svojim predlozima od kojih kolena drhte i krevet se trese garantovano pomoći da svi budete zadovoljni od glave do pete u spavaćoj sobi i oko nje. Čitaj dalje

Neobične priče o našem Patriahu Pavlu i Svetom Vladiki Nikolaju Velimiroviću. Knjiga izlazi sa blagoslovom Njegovog preosveštenstva episkopa žičkog Gospodina Justina. Iz sadržaja knjige: Nepoznati detalji o Patriajrhu Lepinja za Srpskog Patrijarha Vera u vozovođu Otadzbina ga željno čekala U bratiji živih Svetaca "Niko nije tiše govorio, a da se dalje čuo; Niko s manje reči nije rekao više, Niko nije lakše hodio zemljom, a da je ostavljao dublje tragove; Niko nije bio manjeg rasta a da se video s veće daljine! Otuda, ni više ljudi ni veće tišine nego na njegovom pogrebu.“ - Matija Bećković Čitaj dalje

Upanišade, od kojih su najranije sročene na sanskrtu između 800-te i 400-te godine pre Hrista od strane mudraca i pesnika, čine deo Veda, svetih i drevnih spisax koji čine temelj hinduističke religije. Svaka Upanišada, ili lekcija, zastupa neku temu od postignuća spiritualnog blaženstva, do krame i ponovnog rođenja, a sve skupa su to meditacije o životu, smrti i besmrtnosti. Suština ovih učenja jeste da se istina može dostići radije verom negoli promišljanjem, i da je duh Božiji u svima nama - zbog čega ne treba da se plašimo smrti jer u sebi nosimo obećanje večnog života. Prevod odabranih Upanišada Huana Maskara uspeva maksimalno da dočara lepotu originalnog sanskrta. Inače, Huan Maskaro studirao je sanskrt, pali i engleski na univerzitetu Kembridž, a kasnije je radio kao profesor na Univerzitetu Barselona. Po okončanju španskog građanskog rata zastalno se doselio u Englesku. Preveo je i Bagavad Gitu, kao i Dhamapadu. Čitaj dalje

U nauci o književnosti je poznato da su verzije priče o Hamletu, pre nego što se ona pojavila u znamenitoj tragediji Vilijama Šekspira, napisali danski istoričar iz XII veka Sakso Gramatik (Gesta Danorum), Fransoa de Belfore, u drugoj polovini XVI stoleća (Tragične povesti, Tragiques histoires), i dramski pisac Tomas Kid, čija tragedija Hamlet iz 1584 godine nije sačuvana. Prvi deo ve knjige po prvi put na srpskom jeziku objavljuje književne izvore za delo Vilijama Šekspira. Njen drugi deo predstavlja mali – i u bukvalnom smislu – najsažetiji mogući izbor glasovitih umačenja Šekspirove tragedije, počev od kraja XVIII veka pa do kraja prethodnog. U tom izboru pojavljuju se tumačenja Johana Volfganga Getea, Semjuela Tejlora Kolridža, Endrjua Sesila Bredlija, Ernsta Džounsa, Tomasa Sternsa Eliota i Jana Kota. Iz neprestane diskusije koja o Šekspirovom remek-delu traje već skoro tri veka, izdvojeni su tekstovi koji pružaju, po našem mišljenju, najbolji uvod u ovo delo; izbor bi mogao da bude i mnogo obimniji ali se moralo misliti o obimu ove knjige. Njen središnji deo je sama Šekspirova tragedija, u prepevu Sime Pandurovića i Živojina Simića iz 1924 godine. Čini se da vreme nije naudilo ovom prevodu koji i dalje slovi kao najbolji rad u toj oblasti na našem jeziku. Ovo je u prvom redu prevodilačko delo. Rastko Kostić izvršio je izbor tekstova i preveo ih, sa danskog i engleskog jezika. (Tačnije bi bilo : izbor je napravila nauka o književnosti i istorija književnosti, jer u njemu nema nijednog jedinog imena čije bi mesto ovde trebalo obrazlagati i pravdati.) Neki od ogleda su u pravom smislu prekretnički u interpretaciji Hamleta (E. S. Bredli, E. Džouns, Jan Kot). Najveći broj priloga u knjizi, i u njenom prvom i u drugom delu, pojavljuje se ovde po prvi put na našem jeziku. Čitaj dalje

"Poručite svojim čitaocima, i svima ostalima, da budu dobri radi svoga dobra; da se bave mirnim, tihim, mislima; ako je domaćin opterećen mislima, ni malo dete neće imati mira ni spokoja od njih. Gospod se trudi. Neće nas ostaviti ni gladne, ni žedne, ni gole, ni bole. Je l tako? Zato se i treba potruditi. Mirne misli, tihe, pune dobrote i ljubavi." - Starac Tadej Čitaj dalje

Mada je na književnoj sceni proveo sasvim kratko vreme, Branko Miljković je iza sebe ostavio neobično značajan književni opus. To se najbolje vidi u izdavanju njegovih Sabranih dela (,,Gradina", Niš 1972), u kome je Miljkovićevo stvaralaštvo predstavljeno u četiri toma, razvrstano na poeziju, prevode, kritike i eseje. Daleko pre toga Miljković je pažnji književne javnosti privukao svojim knjigama (Uzalud je budim, 1957, Smrću protiv smrti - sa Blažom Šćepanovićem, 1959, Vatra i ništa, 1960, Poreklo nade, 1960) Čini se da u vremen od Drugog svetskog rata naovamo nije bilo pesnika koji je tako brzo zauzeo visoko mesto u srpskoj književnosti XX veka. Čitaj dalje

žitije, učenje, čudesa i akatist Prepodobnog Save pskovskog i kripeckog Crkva ga slavi 28. avgusta (po starom kalendaru, žitije Prepodobnog Save pskovskog i kripeckog sastavio prezviter Vasilije - Varlaam Čitaj dalje

Uticaj religije na naš svet je kolosalan. Bili vi Jevrejin ili hrišćanin, musliman ili indus, bilo da ste iskreno pobožni, povremeno željni duhovnosti, radoznali agnostik ili okoreli ateista, religija je utkana u tkivo života svih nas. Svojim bezbrojnim oblicima i formama, prisutna ili odsutna, ona može isto da podeli ljude, kao i da ih okupi. Ona može da sastavi stolove za večeru i ujedini države ili čitava carstva, ili rastavi iste te stolove, ili rasturi iste te države i iste te carevine. Ipak, činjenica da religija postoji, upravo sada i svuda oko nas, i činjenica da postoji već toliko dugo vremena i bez sumnje će opstati i u budućnosti, i fundamentalna je za shvatanje ljudskog stanja kao i jezik, muzika i kuvana hrana. Čitaj dalje

Kao i u prvoj zajedničkoj knjizi priča-eseja Knjiga o muzici, Albahari i Radaković, naizmenično razmenjujući razmišljanja o svojim ili tuđim fotografijama koje jedan drugom posvećuju, razigravaju jedinstvenu priču o svom dugogodišnjem prijateljstvu, druženju u Zemunu, o zajedničkim prijateljima, snovima i planovima. Istovremeno, pred očima čitaoca izranja povest o jednom proteklom vremenu, ostvarena i rečima i slikama, pri čemu su fotografije u knjizi samo podsetnik na zajedničke dečačke igre, na kasnije zrele umetničke i književne poduhvate, na simbole, artefakte i pejzaže jedne sasvim privatne mitologije, koja je prerasla svoje prostorne i vremenske okvire. Nad ovim izuzetnim i slojevitim atlasom uspomena obavezno ćemo se zapitati da li su njegovim autorima fotografije poslužile kao ilustracije uz priče ili, naprotiv, kao podstrek da se rastumače, da se otkrije njihov univerzalni smisao i dokuče tajni putevi njihovog nastanka i dalekosežne posledice njihovog značenja. Čitaj dalje

Naš veliki pravoslavni duhovnik i mislilac, Sveti Justin Ćelijski ostavio je ogromno pisano nasleđe – dela mnogih žanrova kojima je zajednički imenitelj teološko učenje. Za plavo Kolo, prof. dr Sunčica Denić odabrala je tekstove koji su najbliži književnosti i koji su svojom popularnošću najbliži savremenom čitaocu. U njima se najbolje vidi ogromna učenost, mudrost i ljubav za „svetosavsko bogoljublje i rodoljublje“. Čitaj dalje