Koplston Istorija Filozofije Grčka i Rim Izdavač: BIGZ 1991g./571 strana Drugo redigovano izdanje Velika filozofska biblioteka Prevod i predgovor: Slobodan Žunjić Tvrd povez,potpis na predlistu,veoma očuvana. vr459

Фредерик Коплстон: ИСТОРИЈА ФИЛОЗОФИЈЕ - ГРЧКА И РИМ Издавач: БИГЗ, Београд, 1999.год. Меки повез, 645 страна, латиница. Стање као на фотографијама, уз понеко подвлачење графитном оловком, као и наглашавање текста транспарентним фломастером на десетак страница.

DERETA Beograd Tvrdi povez 599 str. Stanje sa slike

Frederik Koplston. `Istorija filozofije. Tom 1, Grčka i Rim.` Filozofija. Beograd: Dereta, 2015. 1. Deretino izd. 599 str. ; 25 cm. Kupio novu, nisam je ni otvorio.

Vilhelm Vindelband / Wilhelm Windelband - ISTORIJA FILOZOFIJE Naslov originala: Lehrbuch der Geschichte der Philosophie / Welhelm Windelband Book and Marso, 2007. Biblioteka Temelji; Nada Šašel, Danko Grlić, Danilo Pejović (prevod); 579 strana, tvrd povez, udžbenički format. - Grčka filozofija - Helenističko-rimska filozofija - Srednjevekovna filozofija - Filozofija renesanse - Filozofija prosvetiteljstva - Nemačka filozofija - Filozofija devetnaestog veka - Filozofija u dvadesetom veku… Vilhelm Vindelband je roden 11. maja 1848. godine u Potsdamu. Započeo je studije medicine i prirodnih nauka, a kasnije je prešao na studije istorije i filozofije u Jeni, Berlinu i Getingenu. Doktoriraoje 1870. kod novokantovca Hermana Locea, radom na temu: Učenja o slučaju. Stažirao je (habilitirao) od 1873. godine u Lajpcigu, a 1876-77. postaje redovni profesor u Cirihu. Potom je 1877-82. godine bio redovni profesor na Katedri za filozofiju u Frajburgu. Od 1882. do 1903. bio je profesor na Katedri za filozofiju u Strazburu, a 1903. prelazi u Hajdelberg na katedru neokantovca Kuna Fišera i tamo je predavao sve do smrti. Umro je 22. oktobra 1915. godine u Hajdelbergu. U svojim isfraživanjima Vindelbandje tragao za odgovorom na pitanje koje su vrednosti ostale nepromenjene ili opšteprihvaćene tokom ljudske istorije. Nezavisno od čoveka, rase i kulture, u svojoj prostornoj i vremenskoj dimenziji, ove vrednosti bi bile tajne i večne, postojane i sveopšte — moralno apsolutne. Vindelband je smarao da se društvene pojave suštinski razlikuju od prirodnih, da ih je nužno6ispitivati posebnim metodama, kako bi se otkrile univerzalne i opštevažeće vrednosti.

ISTORIJA FILOZOFIJE (tom I): Grčka i Rim Izdavač: BIGZ Velika filozofska biblioteka Prevod i predgovor: Slobodan Žunjić Povez: tvrd Broj strana: 571 20-ak podvučenih rečenica, veoma dobro očuvana. U prvom tomu, Grčka i Rim, Koplston sistematično i postupno upoznaje čitaoca s počecima filozofije, analizirajući začetke filozofske misli kod ranih jonskih filozofa, preko Pitagorinih sledbenika do atomista, sofista i Sokrata. Najveća pažnja posvećena je Aristotelovom i Platonovom učenju, nakon kojih sledi pregled teorija poslearistotelskog perioda od stoika i epikurejaca do Plotina i novoplatonizma. (K-137)

Svetska istorija filozofije I-II Mala svetska istorija filozofije Istorija filozofije prati razvoj teorijskog mišljenja o svetu i principima koji njime vladaju od početka evropske filozofije u staroj Grčkoj u 6. veku pre nove ere. pne do danas. Kao filozofska disciplina, istoriografija filozofije zauzima interpretativni stav o istorijskim nacrtima, pokušava da ih razume u njihovom kontekstu i ispituje da li se iu kojoj meri iz njih mogu izvući pouke za sadašnjost. Teorija istorije filozofije ispituje metode, kategorije i značaj istorijskog pristupa filozofiji. Jedna od posebnosti filozofije je to što je tokom svoje istorije više puta proizvodila fundamentalno nove modele objašnjenja za svoja stalna pitanja o tome šta se može znati, o ispravnom delovanju ili o smislu života. Filozofi moraju da prilagode svoje odgovore nalazima fizičkih nauka i koriste svoje trenutno stanje znanja da objasne svet. Istorija odgovora je stoga uvek uključena u trenutna objašnjenja. Ova sistematska razlika u odnosu na nauke objašnjava poseban interes filozofije za sopstvenu istoriju ideja. odlično očuvane NOVLI.1

Knjige su: 1) Imanuel Kant - Prolegomena za svaku buduću metafiziku koja će moći da se pojavi kao nauka 2) Frederik Koplston - Istorija filozofije (I tom) Grčka i Rim 3) Diogen Laertije - Život i mišljenja istaknutih filozofa (od 216-377 strane) 4) Aristotel - O duši (od 30-85 strane) 5) Karl Poper - Objektivno saznanje (od 101-143 strane) 6) Opšta metodologija - skripta 7) Vilhelm Jerusalem - Uvod u filozofiju Na prodaju su knjige i skripte koje nisu na slici. Cena je okvirna za sve zajedno. Knjige, skripte i dela se prodaju i posebno. Dodatna pitanja inbox

BERTRAND RASEL ISTORIJA ZAPADNE FILOZOFIJE i njena povezanost sa političkim i društvenim uslovima od najranijeg doba do danas Prevod - Danira Parenta Izdavač - Narodna knjiga-Alfa, Beograd Godina - 1998 742 strana 21 cm Edicija - Biblioteka Posebna izdanja ISBN - 987-86-331-1697-9 Povez - Tvrd Stanje - Kao na slici, jedna stranica ispada ali je tu, sve stranice su na broju, tekst bez podvlačenja SADRŽAJ: O piscu Predgovor Uvod KNJIGA 1: ANTIČKA FILOZOFIJA 1. PREDSOKRATOVCI Uspon grčke civilizacije Miletska škola Pitagora Heraklit Parmenid Empedokle Atina i njena kultura Anaksagora Atomisti Protagora 2. SOKRAT, PLATON I ARISTOTEL Sokrat Uticaj Sparte Izvori Platonovih ubeđenja Platonova utopija Teorija ideja Platonova teorija o besmrtnosti Platonova kosmogonija Saznanje i opažanje kod Platona Aristotelova metafizika Aristotelova etika Aristotelova politika Aristotelova logika Aristotelova fizika Rana grčka matematika i astronomija 3. ANTIČKA FILOZOFIJA POSLE ARISTOTEL Helenistički Svet Cinici i skeptici Epikurejci Stoicizam Rimsko carstvo i njegov odnos prema kulturi Plotin KNJIGA 2: KATOLIČKA FILOZOFIJA Uvod 1. CRKVENI OCI Religijski razvoj Jevreja Prva četiri veka hrišćanstva Tri crkvena oca Filozofija i teologija svetog Avgustina Peti i šesti vek Sveti Benedikt i Grgur Veliki 2. SHOLASTICI Papstvo u ranom srednjem veku Jovan Skot Crkvena reforma u jedanaestom veku Muhamedanska kultura i filozofija Dvanaesti vek Trinaesti vek Sveti Toma Akvinski Franjevački sholastičari Pomračenje papstva KNJIGA 3: SAVREMENA FILOZOFIJA 1. OD RENESANSE DO HJUMA Opšte karakteristike Italijanska renesansa Makijaveli Erazmo i Mor Reformacija i protivreformacija Uspon nauke Fransis Bekon Hobsov Levijatan Dekart Spinoza Lajbnic Filozofski liberalizam Lokova teorija saznanja Lokova politička filozofija Lokov uticaj Berkli Hjum 2. OD RUSOA DO DANAS Romantičarski pokret Ruso Kant Pravci mišljenja u devetnaestom veku Hegel Bajron Šopenhauer Niče Utilitaristi Karl Marks Bergson Viljem Džems Džon Djui Filozofija logičke analize Ako Vas nešto zanima, slobodno pošaljite poruku. Bertrand Russell History Of Western Philosophy Rasl Rusell Russel Rusel

GRČKO-RIMSKO carstvo Pol Vejn Izdavač: Svetovi 2006 Biblioteka Az Kada govorimo o grčkoj i rimskoj civilizaciji, moramo imati u vidu da su u pitanju kulture koje su se nadovezale jedne na drugu - ne samo u smislu tehnologije i kulture, već i mitologije, religije, određenih idela i filozofije. Tamo gde je grčka kultura započela, rimska je nastavila i taj napredak moramo gledati u okviru tog kontinuiteta. Pol Vejn, profesor na mnogim francuskim univerzitetima, u ovoj knjizi nam predstavlja taj kulturnmi areal i kontinuitet kada su u pitanju ova carstva čiji se životni vek može meriti vekovima, ako ne i milenijumima. Pol Vejn (1930), istoričar, specijalist za istoriju Rima i klasične kulture. Predavao na Ecole normale superieure, ecole francaise de Rome i na college de France. Broj strana: 781 + 32 str. sa ilustracijama Stanje odlično K.M.S.

Velika dela filozofije Robert Paul Volff U svom velikom obimu, ova knjiga predstavlja kontinuitet zapadne filozofije. U rasponu od antičke Grčke do Amerike devetnaestog veka, ona prati istoriju naše civilizacije kroz osnovna dela njenih najuticajnijih mislilaca. Svaki filozof u ovoj knjizi napravio je intelektualnu istoriju; svaki je napravio revoluciju u idejama; svaki je ponovo potvrdio čovekov pogled na sebe kao o osećajnom biću sposobnom da stvori red iz zbunjujućih kontradikcija postojanja. A ovde su predstavljena najmoćnija razmišljanja i spekulacije svakog od njih. novo

Ova knjiga predstavlja prosopografiju vizantijskih careva, a sam popis odmah nam ukazuje na vremenski raspon od hiljadu godina, po čemu možemo videti veličinu i značaj tog carstva. Zato se knjiga može koristiti kao dopunska literatura za predmet „Istorija vizantijske filozofije“. Zvanična titula vizantijskog cara tokom ranog perioda bila je „imperator“ ili „august“, ispisana na latinskom. Imperator je označavao vojni status, a zamijenio ga je imperator koji je predstavljao apsolutnu vlast. Za vreme Iraklija pojavio se i grčki izraz vasilevs. 310 str.

VIZANTISKI VASILEUSI ISTORIJA Šifra artikla: 385628 Isbn: 9788663113879 Autor : Miraš Tomović Izdavač : ŠTAMPAR MAKARIJE Ova knjiga predstavlja prosopografiju vizantijskih careva, a sam popis odmah nam ukazuje na vremenski raspon od hiljadu godina, po čemu možemo videti veličinu i značaj tog carstva. Zato se knjiga može koristiti kao dopunska literatura za predmet „Istorija vizantijske filozofije“. Zvanična titula ... Detaljnije Ova knjiga predstavlja prosopografiju vizantijskih careva, a sam popis odmah nam ukazuje na vremenski raspon od hiljadu godina, po čemu možemo videti veličinu i značaj tog carstva. Zato se knjiga može koristiti kao dopunska literatura za predmet „Istorija vizantijske filozofije“. Zvanična titula vizantijskog cara tokom ranog perioda bila je „imperator“ ili „august“, ispisana na latinskom. Imperator je označavao vojni status, a zamijenio ga je imperator koji je predstavljao apsolutnu vlast. Za vreme Iraklija pojavio se i grčki izraz vasilevs. Ime/Nadimak Email adresa Poruka POŠALJI Kategorija ISTORIJA Autor Miraš Tomović Težina specifikacija 0.5 kg Izdavač ŠTAMPAR MAKARIJE Pismo Ćirilica Povez Broš Godina 2023 Format 24 Strana 306 Obavezni kolačići čine stranicu upotrebljivom omogućavanjem osnovnih funkcija kao što su navigacija stranicom i pristup zaštićenim područjima. Sajt koristi kolačiće koji su neophodni za pravilno funkcionisanje naše veb stranice kako bi se omogućile određene tehničke funkcije i tako vam pružilo pozitivno korisničko iskustvo. Statistički kolačići anonimnim prikupljanjem i slanjem podataka pomažu vlasnicima web lokacija da razumeju kako posetioci komuniciraju sa stranicom. To su kolačići koji omogućavaju web analitiku sajta, odnosno analizu upotrebe naših stranica i merenje prometa, koje sajt sprovodi u cilju poboljšanja kvaliteta i sadržaja ponuđenih usluga. Marketinški kolačići se koriste za praćenje posetilaca putem web stranice. Koriste se za prikazivanje relevantnih oglasa korisnicima i podsticanje da učestvuju, što je važno za nezavisne izdavače i oglašavače. Sajt koristi Google Analytics kolačiće ads/ga-audiences i collect, te Facebook kolačiće fr i tr.

Beograd 2006. Tvrd povez, zaštitni omot, 520 strana. Knjiga je nekorišćena (nova). V7 Istorija koju piše filozof razlikuje se od istorije koju pišu istoričari ne samo po metodi, već i s obzirom na perspektivu. Filozofa, naročito ako se on zove Hegel, više od događaja, zanima istorija pojma. On, naime, ne misli da pojmu prethodi događaj, već da događaju prethodi svetski duh, ono, naime, što dovodi do događaja, a da vinovnici istorije uglavnom ni ne shvataju da su već zahvaćeni nečim što ih nadilazi i vodi. Hegelova predavanja obuhvataju period od stare Kine i Indije, preko Egipta, stare Grčke i Rima, do germanskog sveta i prosvećenosti. U svim tim epohama pokušava Hegel da pronađe ono što čini njihovu srž, pojam, ili duh koji ih vodi. Zbog toga su njegova tumačenja dobro poznatih istorijskih epizoda drugačija, izmeštena, obuhvaćena terminologijom na koju nismo svikli u govoru istoričara. Ipak, možda i najuzbudljivije, a svakako najslavnije redove, ispisuje Hegel u predgovoru gde problematizuje čitav niz istoriografskih postavki, te samu istoriju, najgrublje rečeno, deli na mrtvu i živu. Mrtva je ona koja u sadašnjosti ne proizvodi nikakav učinak. Živa je pak, ona koja nam pomaže da razumemo doba u kojem živimo. Zato Hegel i može da napiše da „jedino konzistentan i dostojan metod koji filozofsko razmatranje može da usvoji jeste da s istorijom započne tamo gde umnost počinje da se pojavljuje u svetovnoj egzistenciji“.

Aristotel PolitikaTvrdi povezPrevod Tomislav Ladan1988 ZagrebPolitika (gr. Π ο λ ι τ ι κ ά) je jedno od značajnijih djela antičkog grčkog filozofa Aristotela, u kojem je on iznio jednu od prvih teorija političke filozofije o nastanku države.Naslovna reč politika doslovno znači `stvari vezane za polis`. Na kraju druge Aristotelove knjige, Nikomahove etike, stoji da istraživanje o etici nužno prelazi u politiku, pa se ova dva dela često smatraju delovima veće rasprave, ili možda serije predavanja koja se bave `filozofijom ljudskih stvari`.Aristotel (grč. Α ρ ι σ τ ο τ έλ η ς ; [2] 384. p. n. e. — 322. p. n. e. )[3] bio je starogrčki filozof i besednik, Platonov učenik i jedna od najuticajnijih ličnosti u istoriji evropske misli. [4][5][6]Aristotel je bio grčki filozof i naučnik koji je rođen makedonskom gradu Stagira, Halkidiki, na severnoj periferiji klasične Grčke. [7] Njegov otac, Nikomah, je umro kad je Aristotel bio dete, nakon čega je Proksenus od Atarneusa postao njegov staratelj. U svojoj osamnaestoj godini, pošao je na Platonovu akademiju u Atini i ostao je tamo do svoje 37. godine (c. 347 p. n. e. ). Njegovi rukopisi pokrivaju mnoge teme – uključujući fiziku, biologiju, zoologiju, metafiziku, logiku, etiku, estetiku, poetiku, pozorište, muziku, retoriku, lingvistiku, politiku i vladu – i čine prvi sveobuhvatni sistem zapadne filozofije. Ubrzo nakon Platonove smrti, Aristotel je napustio Atinu i, na zahtev Filipa Makedonskog, podučavao je Aleksandara Velikog počevši od 343 p. n. e. [5] Prema pisanju Encyclopæ dia Britannica, „ Aristotel je bio prvi istinski naučnik u istoriji . . . [i] svaki naučnik mu duguje5/22

Izdavač: Prosveta, Beograd 1951; tiraž: 3000 primeraka; Detaljnije: mek povez, strana 197+ilustracije, 20cm Maga Magazinović (1882-1968), jedna od najznačajnijih žena svoga doba, obrazovana i slobodoumna, prokrčila je put ženama u mnogim oblastima. Ona nije samo reformatorka modernog plesa. Njen rad zalazi u oblasti etnologije, psihologije, filozofije, sociologije, obrazovanja, kulture i politike. Njen doprinos srpskoj kulturi 20. veka je velik, ali kao ni drugi otvoreni umovi, nije izbegla sudbinu da ostane neshvaćena: ,,Plastični balet! Koješta molim vas! Plastikom se kod nas zanima gđa Maga Magazinović i sa uspehom… Ostavimo joj to zanimanje i te uspehe. Takva plastika nema nikakve štete, ali ni koristi…”1 Ideal obrazovanja i vaspitanja Mage Magazinović je harmonični razvitak uma, duše i tela jer ,,takovo obrazovanje i vaspitanje odgovara i prirodi i pozivu naše mlade i napredne Srpkinje.”2 To se postiže ritmičkom gimnastikom, kojom se razvija uporedo i duh i telo. Ritmika i plastika, kao grane vežbanja, dopunjavaju se i kao celina neizostavno su sredstvo za oslobađanje duha telesnim izrazom. Još su se stari Grci bavili opozicijom duh/telo svojim razlikovanjem morfe i eidos. Celoživotni napor duhovnosti razumeli su kao borbu protiv telesnosti i čulnosti. Ona je, po definiciji, nesloboda. Mi smo njome okovani i kako će Kant govoriti, kao egzistencije u prostoru i vremenu, pokoravamo se zakonu prirodne nužnosti. Kao duhovna bića , mi polažemo pravo na slobodu. Princip duhovnosti je princip slobode, sila koje vuče naviše, a telesnost je inertna materijalnost koja nas kao robove okiva i vuče naniže, u mrak i ružnoću nepostojanja.3 Taj neoplatonski sukob duha i tela postaće jedna od omiljenih tema likovnih umetnika, skulptora (u non finito radovima Mikelanđela Buonarotija4 koji nose snažnu filozofsku poruku), filozofa, savremenih teorija roda. Ovom temom u okviru svog polja igre kao umetnosti i filozofije telesne kulture bavila se i Maga Magazinović, koja je svakako jedna od najobrazovanijih i najsamosvesnijih žena Srbije toga doba. Učila je Maga ritmičku gimnastiku kod gđe Vetman u Nemačkoj i boraveći tamo posećivala je školu Isidore Dankan. Tako se zainteresovala za reforme fizičkog i estetskog vaspitanja kao i za moderne sisteme istog. O toj zainteresovanosti za igru, Maga Magazinović svedoči u svojim sećanjima: ,,Ona (Mod Alan) mi je, očigledno zadovoljna prikazom našeg igranja, rekla: ‘Pa Vi ste rođena igračica!’ Meni je to njeno priznanje bilo milije od svih ocena iz nauke i filozofije.”5 Po završetku kurseva iz ritmičke gimnastike, osnovala je sa Zorkom Prica u Beogradu školu za recitaciju, strane jezike i estetičku gimnastiku. Igra kao umetnost, koja se mora razviti iz reforme telesnog i estetskog vaspitanja ženskog podmlatka, našla je u Magi prvog pobornika na slovenskom jugu, i teorijskog i praktičnog. Ali nije Maga Magazinović samo u tome bila prva. Prva žena praktikant u Narodnoj Biblioteci; prva žena saradnica ,,Politike” na rubrici ,,Ženski svet” i na ,,Feljtonu” gde je pisala pesme u prozi; prva žena u Srbiji sa diplomom Filozofskog fakulteta. Bila je nezadovoljna položajem žena na Filozofskom fakultetu, koje u to vreme nisu mogle da polažu ispite kao i redovni slušaoci. Sa dve koleginice, Jelenom Kostić i Nadom Stoiljković, obraća se profesorima i uz njihovu podršku one podnose molbu i dobijaju pravo na indeks i pravo da polažu ispite pred istom komisijom kao i redovni studenti: ,,Zahvaljujući dekanu, profesoru Bakiću, B. Petronijeviću i N. Vuliću, uvaže nam molbu i od trećeg semestra dobile smo indeks i bile pravi studenti, makar i vanredni. To je bio prvi korak u mojoj borbi za ženska prava – za feminizam.”6 A koren tog njenog feminizma je, smatra Maga Magazinović, u ranom detinjstvu, u igri hajduka, koja joj je bila omiljena zabava. I u kojoj se nije mogla smiriti zato što kao devojčica nije mogla biti harambaša, dok su i najmanji dečaci to mogli. Ljubav prema plesu javlja se, takođe, u najranijem detinjstvu. Ali za umetničku igru Maga saznaje tek u Nemačkoj. Tamo boravi prvo u školi Isidore Dankan, a zatim i kod Žaka Dalkroza. U knjizi Istorija igre, Maga Magazinović piše o poreklu igre od Egipta do Vizantije, zatim prati razvoj igre u srednjem veku i renesansi da bi došla do 20. veka gde posebno govori o Isidori Dankan, Emilu Žaku Dalkrozu i Rudolfu von Labanu. U školi Isidore Dankan se igra slobodnim, spontanim, prirodnim pokretima. Svoj novi stil Dankanova u početku naziva grčkim, zbog crteža i reljefa sa grčkih vaza, koje su joj bile uzori zbog slobodnih pokreta. Ona se protivi baletskoj tehnici, koju smatra zastarelom i protivnoj anatomskoj strukturi tela. Bila je protiv baletskih patika, trikoa, baletskih suknjica kao i baletske stereotipne muzike. Sve to sputava, a žena u svojoj igri treba da izražava slobodu. Glavni zadatak igre jeste da izrazi usavršavanje lepote ljudskoga duha posredstvom telesnih pokreta. U toj novoj igri Isidore Dankan izražava se sklad, harmonija duha i tela. Ova reformatorka imala je veliki uticaj na rad Mage Magazinović. U to vreme Maga razvija i učenje profesora teorije i harmonije muzike Emila Žaka Dalkroza. Ona je prva od njegovih učenika u Beogradu 1910. godine otvorila školu po njegovom uzoru. Dalkroz je polazeći sa čisto pedagoškog stanovišta kao muzičar, došao do istih načela o fizičkom i estetičkom vaspitanju kao i gđa Dankan. Radeći sa učenicima došao je do saznanja o ulozi ritma u vaspitanju uopšte. Ustanovio je da se ritmičkom gimnastikom razvija uporedo i duh i telo. Njome se razvija čovekova sposobnost za primanje i izražavanje utisaka. A čovek može biti samo onda zreo da izrazi svoju ličnost, bilo kao umetnik, bilo praktički u životu, ako je razvio u sebi sposobnost da se izrazi. Ta sposobnost za jasne opažaje, misli i njihovo izražavanje kod genijalnih ljudi je urođena. Mi drugi, prosečni, kaže Dalkroz, moramo te sposobnosti vaspitanjem steći, moramo se potruditi da oslobodimo svoju duhovnu snagu posredstvom tela. 7 To je upravo zadatak ritmičke gimnastike. Da se potčini telo duhu i tako osposobi za potpunije izražavanje psihičkih procesa duše, da se razvije volja, urede pokreti kako bi mogli da izraze duhovne doživljaje, oslobodi duh razvitkom tela. To je cilj rada Žaka Dalkroza, Isidore Dankan i Mage Magazinović. Maga Magazinović je objedinila te uticaje, svoj teorijski i praktični rad u svoju filozofiju telesne kulture. Objavila je: Telesna kultura kao vaspitanje i umetnost, 1932; Vežbe i studije iz savremene gimnastike, plastike, ritmike i baleta, 1932; i Istorija igre, 1951. Fizička kultura je, tvrdi Maga Magazinović, jedino sredstvo kojim se mogu pobediti negativne posledice civilizacije, preterana iznurenost, prerana senilnost i ukočenost, paraliza Džojsovih Dablinaca. Jedino fizička kultura sadrži u sebi sva tri momenta iz bitnosti života: rad, odmor i uživanje. Jedino njome „aritmizirani čovek može da se vrati kosmičkome zakonu ritma“.8 Maga Magazinović pravi razliku između telesne kulture severnih, germanskih, naroda; englesko-američkog sporta i klasične grčke gimnastike. Gimnastika je najstariji, a ujedno i najmoderniji sistem telesne kulture. Ponikla je iz osnovnog grčkog pedagoškog principa: harmoničnog razvitka svih vaspitanikovih strana – tela i duha. Glavna odlika grčke gimnastike jeste slobodna vežba. Naglašeno je bilo individualno izvođenje vežbi a na osnovu telesno-duhovnih osobenosti vaspitanika. Time se postizao onaj stepen sklada, harmonije o kojoj su govorili Isidora Dankan i Žak Dalkroz. Maga Magazinović vidi telesnost kao izraz duhovnosti, a osnovni cilj gimnastike je jačanje celokupnog tela i estetičko usavršavanje telesnih formi, oduhovljenje telesnih pokreta. Tako cilj gimnastike postaje sklad, integritet, ono što će pola veka kasnije Elizabet Gros nazvati terminom življeno telo. Telesna kultura, prema Magi Magazinović, čini lični identitet, ali i nacionalni. Ona daje primer severnih naroda, koji su trezveni, praktični, hladni. Dosledno tome oni i telo svoje ne shvataju kao hram duše, već telo uzimaju kao službenika vojno-patriotskih principa i ratničkih namera. Oni tretiraju svoje telo kao objekat, pokret se rukovodi brojem komandom, individualnost i lična sloboda u izvođenju zadatih pokreta na postoje.9 To je razlika u odnosu na gimnastiku, kao i to što kod ovakvih vežbi ne postoje bitne razlike između muških, ženskih i dečijih vežbi. Maga Magazinović govori o telesnim karakteristikama i funkcijama ženskog tela u vezi sa tipovima vežbi najpogodnijih s obzirom na telesnu konstituciju, kao i o najpogodnijoj odeći za vežbanje. Ona se zalaže za emancipaciju nagog ljudskog tela na koje se u zapadnjačkom društvu gleda sa prezrenjem. Na nago ljudsko telo ne treba gledati samo s obzirom na polnost i seksualnost. Ona ističe značaj nudističkog pokreta koji želi da nagotom postigne etičko uzdizanje masa u odnosu na telesnost. Maga Magazinović je i sociolog, teži harmoničnom razvoju pojedinca i zajednice. Pišući u knjizi Istorija igre o Labanu, ona ističe: ,,Još je jedna bitna karakteristika labanovske igre, izrazito savremena socijalnost… Najvažniji momenat u radu kretačkih korova jeste da se ljudi nauče i naviknu da prilagode svoje lične pokrete pokretima zajednice, da nauče da se obaziru na druge oko sebe, saradnike pri radu, i da se svaki na svom mestu založi za uspeh celine.”10 Pitanja identiteta, ličnog i nacionalnog, pitanja sukoba tela i duha javiće se godinama kasnije u novim teorijama telesnosti. Jedna od teoretičarki koja pokušava da odgovori na pitanje ‘gde naše telo počinje, a gde se završava?’ je Kristina Batersbi, koja vidi telo kao kutiju, zatvorenu posudu.11 Njen zaključak je da naše telesne granice ne sadrže biće, već da one jesu otelovljeno biće. Savremene teorije telesnosti nastoje da prevaziđu tu antičku dihotomiju uma i tela. Jednu od najboljih klasifikacija ovih teorija dala je Elizabet Gros.12 Prva kategorija, egalitaristički feminizam, uključuje različite figure poput Simon de Bovoar, Šulamit Fajerstoun, Meri Vulstonkraft i druge liberalne, konzervativne i humanističke feministkinje, čak i eko-feministkinje. One gledaju na telo kao na ograničenje ženskog pristupa pravima i privilegijama ili kao na jedinstven način pristupa znanju i načinima života. I u jednom i u drugom slučaju telo je biološki određeno i fundamentalno oslonjeno na kulturna i intelektualna dostignuća. Druga kategorija, društveni konstrukcionizam, uključuje većinu feminističkih teoretičarki danas: Džulijet Mičel, Juliju Kristevu, Mišel Beret, Nensi Čodorov, marksističke feministkinje, psihoanalitičke feministkinje. Ova grupa ima mnogo pozitivniji stav prema telu, ali zadržavaju i dalje biološki određen, fiksiran i neistorijski pojam tela i zadržavaju dualizam duh/telo. Duh smatraju društvenim, kulturnim, objektom, dok telo ostaje naturalističko, prekulturno. Treću grupu čine Lis Irigaraj, Helen Siksu, Gajatri Spivak, Džudit Batler i mnoge druge. One telo više ne shvataju kao ne-istorijski, biološki dat, ne-kulturni objekat. Telo smatraju političkim, društvenim i kulturnim objektom , a ne proizvodom sirove, pasivne prirode koja je civilizovana, obložena, polirana kulturom. Telo je kulturno preplitanje i proizvodnja kulture. Elizabet Gros u knjizi Promenljiva tela (Volatile Bodies) promišlja pojam telesnosti iz perspektive psihoanalize i filozofije. Ona preispituje opoziciju duh/telo i shvata telo ne kao pasivno, ne kao objekat, već kao živo, produktivno mesto razmene sa okolinom. Ona koristi model Mebijusove trake, preuzet od Lakana, kao metaforu nerazlučivosti onoga što je spolja i onoga što je unutra: Mebijusova traka ,,može da pokaže pregibanje duha u telo i tela u duh, načine na koje, putem nekakvog obrata ili inverzije, jedna strana postaje ona druga.”13 Življeno telo (lived body) jeste termin kojim Elizabet Gros podvlači iskustvo jedinstva tela i duha, predstavljeno u teorijama polne razlike. Tek se u konceptu polne razlike telo vidi kao mesto višestrukih veza, neka vrsta polja u kojima se iz više pravaca susreću i razilaze uticaji, učestvujući u neprekidnoj razmeni, prelivanju, proizvodnji značenja. Elizabet Gros navodi i razlike u čitanju onoga što je u telo upisano: ,,Dok se psihoanaliza i fenomenologija usredsređuju na telo… kako je ono iskušeno, prikazano značajnim, upleteno u sisteme označavanja, Niče, Fuko, Delez i drugi… usredsređuju se na telo kao društveni objekt, kao tekst koji treba obeležiti, kojem treba ući u trag, koji treba da bude napisan raznolikim režimima institucionalne moći.”14 Zaključujemo da iz filozofije igre i telesne vežbe Mage Magazinović proističe ono što će pola veka kasnije Elizabet Gros označiti terminom „življeno telo“. Glavna odlika gimnastike je slobodna vežba. Time se postiže sklad u duhovno-telesnoj ličnoj noti, a pokreti dobijaju pečat ličnog izraza, postaju oduhovljeni. Pitanje telesnosti i pojam habitusa Pjera Burdjea ukazuju na vezu sa teorijama telesnosti koje navodi Elizabet Gros. Tvrdeći da su „rodovi polno određeni habitusi“15, Burdje nas navodi da zaključimo da feminističke teorije telesnosti imaju širok odjek u savremenoj misli, iako se retko pominju. Te teorije su utemeljile principe i popločale put sociologiji tela. Burdje smatra da se „habitus gradi prema osnovnoj razlici na muško/pravo/jako itd. i žensko/krivo/nejako itd. Habitus za potčinjavanje koje zahtijeva vladavina nije upisan u prirodu, već mora biti konstruisan pomoću dugog rada socijalizacije. A taj rad socijalizacije biološkog i naturalizacije društvenog zamjenjuje se da preokrene odnos između uzroka i posljedice. Drugim riječima, ne radi se o prirodnoj, nego o društvenoj prirodi žena koja se predstavlja kao prirodna“.16 Čini se da dihotomija duh/telo postaje zajednički predmet analize feministkinja i sociologa kulture. Ova dihotomija je oduvek u korelaciji sa drugim opozicijskim parovima. Odnos duh/telo se često povezuje sa opozicijama razum/strast, spoljašnjost/unutrašnjost, forma/materija, muško/žensko (pri čemu je muško jednako duhu, a žensko telu). Burdje daje sinoptičku shemu relevantnih suprotnosti.17 Shema se može čitati posmatrajući vertikalne suprotnosti (suvo/vlažno, iznad/ispod, desno/levo, muško/žensko); procese (iz životnog ciklusa ili agrarne godine) ili pokrete (otvoriti/zatvoriti, ući/izaći). Strukture uspravan, visok, javni, vruć, leto, vladajući vezuju se za muško, dok se povijen, kriv, privatni, hladno, zima, potčinjeno vezuju za žensko. Prema Burdjeu, društveni svet konstruiše telo kao polno određenu stvarnost. Ovaj društveni program primenjuje se na sve stvari sveta, a pre svega na samo telo, na njegovu biološku stvarnost.18 Odnos vladavine muškaraca nad ženama tako postaje ukorenjen u naše kolektivno nesvesno. Biološka razlika između polova, a naročito anatomska razlika između muškog i ženskog tela mogu tako izgledati kao prirodno opravdanje društveno konstruisane razlike između rodova i posebno seksualne podele rada, smatra Burdje. Vratimo se ovde trećoj grupi teorija o telesnosti sa kojima možemo povući paralelu. Ova grupa smatra da je telo kulturno preplitanje i proizvodnja kulture.19 Zajedničko im je uverenje da su razlike između polova temeljne i nesvodive. Ove autorke pokušavaju da napuste dihotomiju duh/telo. Slično njima, i reformatorka modernog plesa, Maga Magazinović, u svom delu „Telesna kultura kao vaspitanje i umetnost“ pravi razliku između gimnastičkih vežbi za žene, muškarce i decu. Ona najavljuje ovu uverenost u pojam nesvodivih razlika između polova. Očigledno je poznavanje feminističkih teorija u sociologiji tela Pjera Burdjea. Suzana Ignjatović u tekstu „Strategija osvajanja naučnog polja – odnos sociologije tela prema feminizmu“ otkriva specifičnosti pozicioniranja sociologa tela u odnosu na postojeće nauke i teorije. Ona navodi tehnike koje sociolozi primenjuju u odnosu spram feminističkih teorija: banalizacija, pripisivanje političke pristrasnosti, prisvajanje i potiskivanje, kooptiranje i solidarnost, ignorantsko potiskivanje i naturalizacija i biologizacija. Autorka navodi kako Burdje otvoreno koristi pripisivanje političke pristrasnosti kao dokaz nenaučnosti feminističkih teorija. Burdje je među autorima koji svesnoili nesvesno izbegavaju navođenje izvora, pokazuje Suzana Ignjatović. On zasniva svoju priču na stavovima koje su upravo pre njega obradile autorke feminističke teorije. Ona navodi primer rada Muška dominacija u kome Burdje ratmatra agorafobiju kao oblik pounutarnjene samokontrole kabilskih žena, koja ih sprečava da učestvuju u javnom životu. Ostaje nejasno zašto ne uzima u obzir rad Alison Džagar i Suzan Bordo „Rod – telo- znanje“.20 Autorka ističe snažan uticaj Elizabet Gros (Prostor, vreme i perverzija, Nestalna tela) i Džudit Batler (Nevolje sa rodom). Na jednom mestu Burdje pominje Džudit Batler u fusnoti kada kaže da je ona i sama odbacila voluntarističko viđenje roda za koje se činilo da ga nudi u delu Nevolje sa rodom kada je pisala da je nerazumevanje performativnosti roda upravo u tome da je rod izbor, uloga: „rodovi su duboko ukorijenjeni u stvari (strukture) i tijela, nisu nastali kao prosta posljedica verbalnog imenovanja, i ne mogu biti ukinute uspješnim magijskim činom – oni nijesu proste `uloge` koje se mogu igrati po volji (kao drag queens), jer su upisani u tijela i u svijet iz kojih dobijaju svoju snagu“.21 Zaključujemo da su feminističke teorije o telesnosti prethodile Burdjeovoj sociologiji tela, i da se njihov uticaj oseća bez obzira na ignorantski odnos prema njima. Slično teorijama feminizma, Maga Magazinović je dugo vremena bila nevidljiva, iako je donela radikalan pristup telesnoj kulturi u svim njenim domenima. Ona deluje kao prosvetiteljski duh koji teorijom i praksom donosi u svoju sredinu savremena dostignuća svetske zajednice. Svojim spisima o telesnoj kulturi i novom plesu doprinosi razvoju jednog drugačijeg vrednosnog sistema umetničke igre. Oslobađanje umetnosti od zapadnoevropske baletske tradicije bio je deo napora da se sam život oslobodi društvenih normi. Cilj je bio nesputani razvoj pojedinca i uspostavljanje novih odnosa između društva i pojedinca. Igra je, kao i sve ostale umetnosti, nikla iz samoga života. A iz igre proističe harmonični razvitak tela, uma i duše, ravnoteža između umnoga i moralnoga života. I samo tim putem dolazi individuum do svojih čovečanskih prava, do lične slobode. Maga Magazinović je više nego reformatorka modernog plesa. Ona je simbol emancipacije, simbol čežnji za slobodom, za ličnim i profesionalnim ostvarenjem. Kada piše o igri, Maga Magazinović citira Ničea: ,,U igri samo umem da zborim o slici najuzvišenijih stvari.”22 Tako u njenim plesnim fragmentima figure izvođačica često svoj pogled upućuju na gore, što simboliše čovekovu težnju za duhovnim svetovima, za slobodom.

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! U ovom klasičnom delu, Leo Štraus istražuje problem prirodnog prava i tvrdi da u stvarnosti postoji čvrst temelj za razliku između ispravnog i pogrešnog u etici i politici. Na stogodišnjicu Štrausovog rođenja i pedesetu godišnjicu Volgrin predavanja koja su iznedrila ovo delo, Prirodno pravo i istorija ostaju kontroverzni i suštinski kao i uvek. Leo Strauss (/straʊs/,[31] njemački: [ˈleːoː ʃtʁaʊs];[32][33] 20. rujna 1899. – 18. listopada 1973.) bio je njemačko-američki politički filozof i klasičar koji se specijalizirao za klasičnu političku filozofiju. Rođen u Njemačkoj od židovskih roditelja, Strauss je kasnije emigrirao iz Njemačke u Sjedinjene Države. Veći dio svoje karijere proveo je kao profesor političkih znanosti na Sveučilištu u Chicagu, gdje je predavao nekoliko generacija studenata i objavio petnaest knjiga.[34] Uvježban u neo-kantovskoj tradiciji s Ernstom Cassirerom i uronjen u rad fenomenologa Edmunda Husserla i Martina Heideggera, Strauss je svoju slavu stekao revolucionarnim knjigama o Spinozi i Hobbesu, zatim člancima o Maimonidu i Farabiju. Kasnih 1930-ih njegovo se istraživanje usredotočilo na ponovno otkrivanje ezoterijskog pisanja, čime je novo osvjetljavanje Platona i Aristotela, vraćajući se na njihovo tumačenje kroz srednjovjekovnu islamsku i židovsku filozofiju, te potičući primjenu tih ideja na suvremenu političku teoriju. Strauss je rođen 20. rujna 1899. u gradiću Kirchhain u Hesse-Nassauu, pokrajini Kraljevine Pruske (dio Njemačkog Carstva), od obitelji Huga Straussa i Jennie Strauss, rođene David. Prema nekrologu Allana Blooma iz 1974. u Političkoj teoriji, Strauss je `odgajan kao ortodoksni Židov`, ali čini se da obitelj nije u potpunosti prihvatila ortodoksnu praksu.[36] Sam Strauss je primijetio da potječe iz `konzervativnog, čak i ortodoksnog židovskog doma`, ali onog koji malo zna o židovstvu osim strogog pridržavanja ceremonijalnih zakona. Njegov otac i ujak vodili su farmu i stočarski posao koji su naslijedili od svog oca Meyera (1835.–1919.), vodećeg člana lokalne židovske zajednice.[37] Nakon pohađanja Kirchhain Volksschule i protestantske Rektoratsschule, Leo Strauss je 1912. godine upisan u Gymnasium Philippinum (povezan sa Sveučilištem u Marburgu) u obližnjem Marburgu (iz kojeg su također diplomirali Johannes Althusius i Carl J. Friedrich) 1912. godine, diplomirajući u He. ukrcao se kod marburškog kantora Straussa (bez srodstva), čija je rezidencija služila kao mjesto susreta sljedbenika neo-kantovskog filozofa Hermanna Cohena. Strauss je služio u njemačkoj vojsci od Prvog svjetskog rata od 5. srpnja 1917. do prosinca 1918. godine. Strauss se nakon toga upisao na Sveučilište u Hamburgu, gdje je 1921. doktorirao; njegovu tezu, O problemu znanja u filozofskoj doktrini F. H. Jacobija (Das Erkenntnisproblem in der philosophischen Lehre Fr. H. Jacobis), nadgledao je Ernst Cassirer. Također je pohađao tečajeve na sveučilištima u Freiburgu i Marburgu, uključujući neke koje su predavali Edmund Husserl i Martin Heidegger. Strauss se pridružio židovskom bratstvu i radio za njemački cionistički pokret, koji ga je upoznao s raznim njemačkim židovskim intelektualcima, kao što su Norbert Elias, Leo Löwenthal, Hannah Arendt i Walter Benjamin. Benjamin je bio i ostao obožavatelj Straussa i njegovog rada tijekom cijeloga života.[38][39][40] Straussov najbliži prijatelj bio je Jacob Klein, ali je također bio intelektualno angažiran s Gerhardom Krügerom—i Karlom Löwithom, Juliusom Guttmanom, Hans-Georgom Gadamerom i Franzom Rosenzweigom (kome je Strauss posvetio svoju prvu knjigu), kao i Gershomom Scholemom, Alexanderom Altmannom , te arabist Paul Kraus, koji se oženio Straussovom sestrom Bettinom (Strauss i njegova supruga kasnije su posvojili dijete Paula i Bettine Kraus kada su oba roditelja umrla na Bliskom istoku). S nekoliko od tih prijatelja, Strauss je kasnije u životu vodio energične epistolarne razmjene, od kojih su mnoge objavljeni u Gesammelte Schriften (Sabrani spisi), neki u prijevodu s njemačkog. Strauss je također bio uključen u diskurs s Carlom Schmittom. Međutim, nakon što je Strauss napustio Njemačku, prekinuo je diskurs kada Schmitt nije odgovorio na njegova pisma. Karijera Sveučilište u Chicagu, škola s kojom je Strauss najtješnje povezan Nakon što je 1932. dobio Rockefellerovu stipendiju, Strauss je napustio svoju poziciju na Višem institutu za židovske studije u Berlinu u Pariz. U Njemačku se vratio samo jednom, na nekoliko kratkih dana dvadeset godina kasnije. U Parizu se oženio Marie (Miriam) Bernsohn, udovicom s malim djetetom, koju je prije poznavao u Njemačkoj. Posvojio je sina svoje supruge, Thomasa, a kasnije i sestrino dijete, Jenny Strauss Clay, kasnije profesoricu klasike na Sveučilištu Virginia; on i Miriam nisu imali vlastite biološke djece. Nakon smrti, iza njega su ostali Thomas, kći Jenny Strauss Clay i troje unučadi. Strauss je postao doživotni prijatelj Alexandrea Kojèvea i bio je u prijateljskim odnosima s Raymondom Aronom, Alexandreom Koyréom i Étienneom Gilsonom. Zbog uspona nacista na vlast, odlučio se ne vratiti u svoju domovinu. Strauss je, nakon nekih peripetija, pronašao utočište u Engleskoj, gdje je 1935. dobio privremeno zaposlenje na Sveučilištu Cambridge, uz pomoć svog tasta, Davida Daubea, koji je bio povezan s Gonvilleom i Caius Collegeom. Dok je bio u Engleskoj, postao je blizak prijatelj R. H. Tawneyja, a bio je u manje prijateljskim odnosima s Isaiahom Berlinom.[24] U nemogućnosti da nađe stalni posao u Engleskoj, Strauss se 1937. preselio u Sjedinjene Države, pod pokroviteljstvom Harolda Laskog, koji mu je napravio upoznavanje i pomogao mu da dobije kratko predavanje. Nakon kratkog staža kao znanstveni suradnik na Odsjeku za povijest na Sveučilištu Columbia, Strauss je osigurao mjesto u The New School, gdje je između 1938. i 1948. radio na fakultetu političkih znanosti i također je preuzeo pomoćne poslove.[41] Godine 1939. kratko je radio kao gostujući profesor na Hamilton Collegeu. Postao je američki državljanin 1944., a 1949. postao je profesor političkih znanosti na Sveučilištu u Chicagu, držeći Robert Maynard Hutchins Distinguished Service Professorship do odlaska 1969. godine. Strauss je 1953. skovao frazu reductio ad Hitlerum, igru ​​reductio ad absurdum, sugerirajući da uspoređivanje argumenta s jednim od Hitlerovih, ili `igranje na nacističku kartu`, često je zabluda irelevantna.[42] Godine 1954. susreo se s Löwithom i Gadamerom u Heidelbergu i održao javni govor o Sokratu. Dobio je poziv za privremeni lektorat u Hamburgu 1965. (što je odbio iz zdravstvenih razloga) te je primio i prihvatio počasni doktorat sa Sveučilišta u Hamburgu i Bundesverdienstkreuza (Njemački orden za zasluge) preko njemačkog predstavnika u Chicagu. Godine 1969. Strauss se preselio na Claremont McKenna College (bivši Claremont Men`s College) u Kaliforniji na godinu dana, a zatim na St. John`s College, Annapolis 1970., gdje je bio Scott Buchanan Distinguished Scholar in Residence do svoje smrti od upale pluća 1973. godine. [43] Pokopan je na hebrejskom groblju u Annapolisu, sa suprugom Miriam Bernsohn Strauss, koja je umrla 1985. godine.[44][45] Psalam 114. pročitan je u sprovodu na zahtjev obitelji i prijatelja.[46] Filozofija Za Straussa su politika i filozofija bile nužno isprepletene. Suđenje i smrt Sokrata smatrao je trenutkom nastanka političke filozofije. Strauss je smatrao jednim od najvažnijih trenutaka u povijesti filozofije Sokratov argument da filozofi ne mogu proučavati prirodu bez razmatranja vlastite ljudske prirode,[47] koja je, prema riječima Aristotela, priroda `političke životinje.` 48] Međutim, također je smatrao da su ciljevi politike i filozofije inherentno nepomirljivi i nesvodivi jedni na druge.[49][50] Strauss je razlikovao `učenjake` od `velikih mislilaca`, identificirajući se kao učenjak. Napisao je da su većina filozofa koji se samoopisuju zapravo znanstvenici, oprezni i metodični. Veliki mislioci, nasuprot tome, hrabro i kreativno rješavaju velike probleme. Znanstvenici se bave ovim problemima samo neizravno razmišljajući o razlikama velikih mislilaca.[51] U Prirodnom pravu i povijesti Strauss počinje kritikom epistemologije Maxa Webera, nakratko se bavi relativizmom Martina Heideggera (koji ostaje neimenovan) i nastavlja raspravom o evoluciji prirodnih prava kroz analizu misli Thomasa Hobbesa i Johna Locke. Zaključuje kritiziranjem Jean-Jacquesa Rousseaua i Edmunda Burkea. U središtu knjige su ulomci iz Platona, Aristotela i Cicerona. Velik dio njegove filozofije je reakcija na Heideggerova djela. Doista, Strauss je napisao da se Heideggerovo razmišljanje mora razumjeti i suočiti s njim prije nego što je moguća bilo kakva potpuna formulacija moderne političke teorije, a to znači da se politička misao mora baviti pitanjima ontologije i povijesti metafizike.[52] Strauss je napisao da je Friedrich Nietzsche bio prvi filozof koji je ispravno razumio historicizam, ideju utemeljenu na općem prihvaćanju hegelovske filozofije povijesti. Heidegger je, prema Straussovom mišljenju, sanizirao i politizirao Nietzschea, dok je Nietzsche vjerovao da će `naši vlastiti principi, uključujući vjeru u napredak, postati jednako neuvjerljivi i strani kao što su se pokazali svi raniji principi (esencije)` i `jedini način izgleda... da se dragovoljno izabere životvorna zabluda umjesto smrtonosne istine, da se izmišlja mit`.[53] Heidegger je vjerovao da je tragični Nietzscheov nihilizam sam po sebi `mit` vođen defektnom zapadnom koncepcijom bića koju je Heidegger pratio do Platona. U svojoj objavljenoj korespondenciji s Alexandreom Kojèveom, Strauss je napisao da je Hegel bio u pravu kada je pretpostavio da kraj povijesti implicira kraj filozofije kako je shvaća klasična politička filozofija.[54] Na čitanju Straussovo proučavanje filozofije i političkih diskursa koje je proizvela islamska civilizacija, prije svega Al-Farabijeva i Maimonidesova, bila je ključna u razvoju njegove teorije čitanja. Krajem 1930-ih, Strauss je po prvi put pozvao na preispitivanje `razlike između egzoteričnog (ili javnog) i ezoteričnog (ili tajnog) učenja`.[55] Godine 1952. objavio je Persecution and the Art of Writing, tvrdeći da ozbiljni pisci pišu ezoterično, to jest s višestrukim ili slojevitim značenjima, često prikrivenim ironijom ili paradoksom, nejasnim referencama, čak i namjernim proturječjima. Ezoterično pisanje ima nekoliko svrha: štiti filozofa od osvete režima i štiti režim od korozije filozofije; privlači pravu vrstu čitatelja i odbija pogrešnu vrstu; a pronalaženje unutarnje poruke je samo po sebi vježba filozofskog rasuđivanja.[56][57][58] Polazeći od svoje studije o Maimonidu i Al Farabiju, i dalje upućujući na Platonovu raspravu o pisanju sadržanu u Fedru, Strauss je predložio da je klasična i srednjovjekovna umjetnost ezoterijskog pisanja pravi medij za filozofsko učenje: umjesto da prikazuje filozofe ` misli površno, klasični i srednjovjekovni filozofski tekstovi vode svoje čitatelje u razmišljanju i učenju neovisno o prenesenom znanju. Dakle, Strauss se slaže sa Sokrat iz Fedra, gdje grčki ukazuje na to da, ukoliko pisanje ne odgovara na pitanje, dobro pisanje izaziva pitanja kod čitatelja - pitanja koja čitatelja usmjeravaju prema razumijevanju problema o kojima je autor razmišljao s najvećom ozbiljnošću. Strauss tako, u Persecution and the Art of Writing, predstavlja Maimonidesa `kao skrivenog nevjernika koji zamagljuje svoju poruku iz političkih razloga.`[59] Straussov hermeneutički argument[3] – reartikuliran u njegovim kasnijim spisima (naročito u Gradu i čovjeku [1964.]) – je da su prije 19. stoljeća zapadni znanstvenici obično shvaćali da filozofsko pisanje nije kod kuće ni u jednoj državi, bez obzira na to kako liberalno. U mjeri u kojoj propituje konvencionalnu mudrost u njezinim korijenima, filozofija se mora čuvati posebno od onih čitatelja koji smatraju da su autoritativni, mudri i liberalni branitelji statusa quo. Preispitujući ustaljena mišljenja, ili istražujući načela morala, filozofi iz starog doba smatrali su potrebnim svoje poruke prenijeti na iskosan način. Njihova `umjetnost pisanja` bila je umjetnost ezoterične komunikacije. To je bilo osobito očito u srednjovjekovnim vremenima kada su heterodoksni politički mislioci pisali pod prijetnjom inkvizicije ili usporedivo tupih sudova. Straussov argument nije da su srednjovjekovni pisci koje proučava rezervirali jedno egzoterično značenje za mnoge (hoi polloi) i ezoterično, skriveno za nekolicinu (hoi aristoi), već da su ovi pisci, kroz retoričke strategije, uključujući proturječnost i hiperbole, uspjeli prenijeti njihovo pravo značenje u prešutno srce svojih spisa – srce ili poruku koja se nesvodi na `slovo` ili povijesnu dimenziju tekstova. Izričito slijedeći vodstvo Gottholda Ephraima Lessinga, Strauss ukazuje na to da su srednjovjekovni politički filozofi, ništa manje od svojih antičkih kolega, pažljivo prilagođavali svoje formulacije dominantnim moralnim stajalištima svog vremena, kako ne bi `mnogi` osudili njihove spise kao heretičke ili nepravedne. (koji nisu čitali), nego od onih `nekolicine` koje su mnogi smatrali najpravednijim čuvarima morala. Upravo bi te pravedne osobe bile najsklonije progonu/izopćenju svakoga tko se bavio razotkrivanjem plemenite ili velike laži na kojoj stoji ili pada vlast nekolicine nad mnogima.[60] Prema njegovim kritičarima, posebno Shadia Drury, Strauss pogrešno pretpostavlja razliku između `egzoteričnog` ili spasonosnog i `ezoteričnog` ili `istinskog` aspekta filozofije predmodernih političkih filozofa. Nadalje, Straussa se često optužuje da je sebe napisao ezoterično. Čini se da se optužba temelji na uvjerenju da u liberalnim društvima moderne ere, a posebno u Sjedinjenim Državama, filozofi nisu slobodni iznositi svoje filozofske stavove u javnosti, a da ih ne optuže za neprikladnost.[61] O politici Dio serije na Konzervativizam Plava zastava maše.svg Varijante Koncepti Mislioci JohnsonHumeBurkeVišeMaistreBonaldHallerChateaubriandColeridgeKaramzinCarlyleNewmanTocquevilleCortésDostoevskyTaineBellocChestertonStraussOakeshottBurnhamKuehnelt-LeddihnKirkBuckleyScrutonHitchensPeterson političari Organizacije Religijski konzervativizam Nacionalne varijante Povezane teme DodgerBlue flag waving.svg Portal za konzervativizam Glasačka kutija u boji.svg Politički portal vte Prema Strausu, moderna društvena znanost je manjkava jer pretpostavlja razliku između činjenica i vrijednosti, koncept koji je Strauss smatrao sumnjivim. Njegove je korijene u filozofiji prosvjetiteljstva pronašao do Maxa Webera, mislioca kojeg je Strauss opisao kao `ozbiljan i plemenit um`. Weber je želio odvojiti vrijednosti od znanosti, ali je, prema Straussu, zapravo bio derivativni mislilac, pod dubokim utjecajem Nietzscheovog relativizma.[62] Strauss je politiku tretirao kao nešto što se ne može proučavati izdaleka. Politolog koji je proučavao politiku znanstvenim okom bez vrijednosti, za Straussa se samozavaravao. Pozitivizam, nasljednik Augustea Comtea i Maxa Webera u potrazi za navodnim prosudbama bez vrijednosti, nije uspio opravdati vlastito postojanje, što bi zahtijevalo vrijednosni sud.[63] Dok je liberalizam modernog doba naglašavao težnju za slobodom pojedinca kao svoj najviši cilj, Strauss je smatrao da bi trebao postojati veći interes za problem ljudske izvrsnosti i političke vrline. Strauss je kroz svoje spise neprestano postavljao pitanje kako i u kojoj mjeri sloboda i izvrsnost mogu koegzistirati. Strauss se odbijao zadovoljiti bilo kakvim pojednostavljenim ili jednostranim rješenjima sokratskog pitanja: Što je dobro za grad i čovjeka?[64] Susreti s Carlom Schmittom i Alexandreom Kojèveom Dva značajna političko-filozofska dijaloga koje je Strauss vodio sa živim misliocima bili su oni koje je vodio s Carlom Schmittom i Alexandreom Kojèveom. Schmitt, koji će kasnije nakratko postati glavni pravnik nacističke Njemačke, bio je jedan od prvih važnih njemačkih akademika koji je pregledao Straussove raneork pozitivno. Schmittova pozitivna referenca i odobravanje Straussovog rada na Hobbesu bila je ključna u pridobivanju Straussa stipendije koja mu je omogućila da napusti Njemačku.[65] Straussova kritika i pojašnjenja Koncepta političkog naveli su Schmitta da u njegovom drugom izdanju napravi značajne izmjene. Pišući Schmittu 1932. godine, Strauss je sažeo Schmittovu političku teologiju da `budući da je čovjek po prirodi zao, njemu je stoga potrebna vlast. Ali vlast se može uspostaviti, to jest, ljudi se mogu ujediniti samo u jedinstvu protiv—protiv drugih ljudi. Svako udruženje ljudi nužno je odvajanje od drugih ljudi... političko tako shvaćeno nije konstitutivni princip države, poretka, već uvjet države.`[66] Strauss se, međutim, izravno suprotstavio Schmittovu stavu. Za Straussa, Schmitt i njegov povratak Thomasu Hobbesu od pomoći su razjasnili prirodu našeg političkog postojanja i našeg modernog samorazumijevanja. Schmittov je stav stoga bio simptomatičan za liberalno samorazumijevanje modernog doba. Strauss je smatrao da je takva analiza, kao u Hobbesovo vrijeme, poslužila kao korisna `pripremna akcija`, otkrivajući našu suvremenu orijentaciju prema vječnim problemima politike (društvene egzistencije). Međutim, Strauss je smatrao da Schmittova reifikacija našeg modernog samorazumijevanja problema politike u političku teologiju nije adekvatno rješenje. Strauss je umjesto toga zagovarao povratak širem klasičnom shvaćanju ljudske prirode i probni povratak političkoj filozofiji, u tradiciji antičkih filozofa.[67] S Kojèveom je Strauss imao blisko i doživotno filozofsko prijateljstvo. Prvi put su se sreli kao studenti u Berlinu. Dva su mislioca dijelila bezgranično filozofsko poštovanje jedno prema drugom. Kojève će kasnije napisati da, bez prijateljstva sa Straussom, `nikada ne bih znao... što je filozofija`.[68] Političko-filozofski spor između Kojèvea i Straussa usredotočio se na ulogu koju bi filozofija trebala i smije imati u politici. Kojève, viši državni službenik u francuskoj vladi, bio je ključan u stvaranju Europske ekonomske zajednice. Tvrdio je da bi filozofi trebali imati aktivnu ulogu u oblikovanju političkih događaja. Strauss je, naprotiv, vjerovao da bi filozofi trebali igrati ulogu u politici samo u onoj mjeri u kojoj mogu osigurati da filozofija, koju je smatrao najvišom djelatnošću čovječanstva, može biti slobodna od političke intervencije.[69] Liberalizam i nihilizam Strauss je poučavao da liberalizam u svom modernom obliku (koji je orijentiran na univerzalnu slobodu za razliku od `starog liberalizma` koji je orijentiran na ljudsku izvrsnost) sadrži unutarnju sklonost ekstremnom relativizmu, što je zauzvrat dovelo do dvije vrste nihilizma: [70] Prvi je bio `brutalni` nihilizam, izražen u nacističkim i boljševičkim režimima. U O tiraniji je napisao da su te ideologije, obje potomke prosvjetiteljske misli, pokušale uništiti sve tradicije, povijest, etiku i moralne standarde i zamijeniti ih silom pod kojom su priroda i čovječanstvo pokoreni i osvojeni.[71] Drugi tip - `nježni` nihilizam izražen u zapadnim liberalnim demokracijama - bio je neka vrsta besciljnosti bez vrijednosti i hedonistički `permisivni egalitarizam`, za koji je vidio da prožima tkivo suvremenog američkog društva.[72][73] U uvjerenju da su relativizam, scijentizam, historizam i nihilizam 20. stoljeća bili upleteni u propadanje modernog društva i filozofije, Strauss je nastojao otkriti filozofske puteve koji su doveli do ove situacije. Rezultirajuća studija navela ga je da zagovara probni povratak klasičnoj političkoj filozofiji kao polazišnoj točki za prosuđivanje političkog djelovanja.[74] Straussovo tumačenje Platonove Republike Prema Strausu, Platonova Republika nije `nacrt za reformu režima` (igra riječi iz Otvorenog društva i njegovih neprijatelja Karla Poppera, koja napada Republiku da je upravo to). Strauss citira Cicerona: `Republika ne iznosi na vidjelo najbolji mogući režim, nego prirodu političkih stvari - prirodu grada.`[75] Strauss je tvrdio da je grad-u-govor neprirodan, upravo zato što je `omogućen apstrakcijom od erosa`.[76] Iako je bio skeptičan prema `napretku`, Strauss je bio jednako skeptičan i prema političkim programima `povratka` - to jest, vraćanja unatrag umjesto naprijed. Zapravo, dosljedno je bio sumnjičav prema svemu što je tvrdilo da je rješenje starog političkog ili filozofskog problema. Govorio je o opasnosti u pokušaju da se konačno riješi rasprava između racionalizma i tradicionalizma u politici. Konkretno, zajedno s mnogima u njemačkoj desnici prije Drugoga svjetskog rata, bojao se ljudi koji pokušavaju natjerati svjetsku državu da nastane u budućnosti, misleći da će to neizbježno postati tiranija.[77] Stoga se držao podalje od dva totalitarizma koja je osudio u svom stoljeću, i fašisti i komunisti. Strauss i Karl Popper Strauss je aktivno odbacivao stavove Karla Poppera kao nelogične. Složio se s pismom odgovora na njegov zahtjev Erica Voegelina da ispita to pitanje. U odgovoru, Voegelin je napisao da je proučavanje Popperovih stavova gubljenje dragocjenog vremena i `smetanje`. Konkretno o Otvorenom društvu i njegovim neprijateljima i Popperovom razumijevanju Platonove Republike, nakon što je dao neke primjere, Voegelin je napisao: Popper je filozofski toliko nekulturan, toliko potpuno primitivan ideološki kavgadžija, da nije u stanju ni približno ispravno reproducirati sadržaj jedne Platonove stranice. Čitanje mu ne koristi; previše mu nedostaje znanja da bi razumio što autor kaže.[78] Strauss je nastavio pokazivati ​​ovo pismo Kurtu Riezleru, koji je iskoristio svoj utjecaj kako bi se suprotstavio Popperovu imenovanju na Sveučilište u Chicagu.[79] Drevni i moderni Strauss je stalno naglašavao važnost dviju dihotomija u političkoj filozofiji, a to su Atena i Jeruzalem (razum i objava) i antičko naspram modernog. `Drevni` su bili sokratovski filozofi i njihovi intelektualni nasljednici; `Moderni` počinju s Niccolò Machiavellijem. Smatralo se da je kontrast između drevnih i modernih vezan uz nerazrješivu napetost između Razuma i Otkrivenja. Sokratici su, reagirajući na prve grčke filozofe, vratili filozofiju na zemlju, a time i na tržište, čineći je političkim.[80] Moderni su reagirali na dominaciju objave u srednjovjekovnom društvu promicanjem mogućnosti Razuma. Protivili su se Akvinskom spajanju prirodnog prava i prirodne teologije, jer je prirodno pravo učinilo ranjivim na sporedne teološke sporove.[81] Thomas Hobbes, pod utjecajem Francisa Bacona, preusmjerio je političku misao na ono što je najčvršće, ali i najniže u čovjeku - njegove fizičke nade i strahove - postavljajući presedan za Johna Lockea i kasniji ekonomski pristup političkoj misli, kao u David Hume i Adam Smith.[82] Strauss i cionizam Kao mladić, Strauss je pripadao njemačkoj cionističkoj omladinskoj skupini, zajedno sa svojim prijateljima Gershomom Scholemom i Walterom Benjaminom. Obojica su bili Straussovi obožavatelji i nastavit će biti tijekom života.[83] Kada je imao 17 godina, kako je rekao, `pretvoren` je u politički cionizam kao sljedbenik Vladimira Jabotinskog. Napisao je nekoliko eseja o njezinim kontroverzama, ali je te aktivnosti ostavio iza svojih ranih dvadesetih.[84] Dok je Strauss zadržao simpatični interes za cionizam, kasnije je cionizam nazvao `problematičnim` i razočarao se u neke od njegovih ciljeva. Predavao je na Hebrejskom sveučilištu u Jeruzalemu tijekom akademske godine 1954–55. U svom pismu uredniku National Reviewa, Strauss je pitao zašto je Izrael jedan od njihovih pisaca nazvao rasističkom državom. Tvrdio je da autor nije pružio dovoljno dokaza za svoj argument. Svoj je esej završio sljedećom izjavom:[85] Politički cionizam je problematičan iz očitih razloga. Ali nikada ne mogu zaboraviti što je postigao kao moralna snaga u eri potpunog raspada. Pomoglo je zaustaviti plimu `progresivnog` izravnavanja poštovanih razlika predaka; ispunjavala je konzervativnu funkciju. Vjersko uvjerenje Iako je Strauss prihvatio korisnost religioznog uvjerenja, postoje neka pitanja o njegovim religijskim pogledima. Otvoreno je prezirao ateizam[86][potreban je bolji izvor] i nije odobravao suvremenu dogmatsku nevjeru, koju je smatrao neumjerenom i iracionalnom.[87] Međutim, poput Tome Akvinskog, smatrao je da objava mora biti predmet ispitivanja razumom.[88] Na kraju Grada i čovjeka, Strauss nas poziva da `budimo otvoreni za... pitanje quid sit deus [`Što je Bog?`]` (str. 241), a Edward Feser piše da: Strauss sam nije bio ortodoksni vjernik, niti je bio uvjereni ateist. Budući da je prihvaćanje ili ne prihvaćanje navodne božanske objave samo po sebi jedno od `trajnih` pitanja, ortodoksija uvijek mora ostati opcija jednako obranljiva kao i nevjera.[89] U Prirodnom pravu i povijesti Strauss razlikuje sokratsko (platonsko, ciceronovsko, aristotelovsko) od konvencionalnog (materijalističkog, epikurejskog) tumačenja božanstva, te tvrdi da je `pitanje religije` (što je religija?) neodvojivo od pitanja o tome što je religija? prirode civilnog društva i građanske vlasti. U cijelom se svesku zalaže za sokratsko tumačenje građanskog autoriteta i odbacuje konvencionalno tumačenje (čiji je ateizam bitna komponenta).[90] To je nespojivo s tumačenjima Shadie Drury i drugih znanstvenika koji tvrde da je Strauss na religiju gledao isključivo instrumentalno.[91][92] Odgovori na njegov rad Recepcija kod suvremenika Straussova djela čitali su i divili im se različiti mislioci poput filozofa Gershom Scholem, Walter Benjamin,[83] Hans-Georg Gadamer,[93] i Alexandre Kojève,[93] te psihoanalitičar Jacques Lacan.[93] Benjamin se upoznao Straussa kao studenta u Berlinu, te je tijekom svog života iskazivao divljenje Straussu.[38][39][40] Gadamer je izjavio da se `u velikoj mjeri slaže` sa Straussovim tumačenjima.[93] Kritički pogledi na Straussa Neki kritičari Straussa optužuju ga da je elitistički, neliberalistički i antidemokratski. Shadia Drury, u Leo Strauss and the American Right (1999.), tvrdila je da je Strauss usadio elitistički napon američkim političkim vođama povezan s imperijalističkim militarizmom, neokonzervativizmom i kršćanskim fundamentalizmom. Drury tvrdi da Strauss uči da je `trajna obmana građana od strane onih na vlasti kritična jer ih treba voditi, a potrebni su im jaki vladari koji će im reći što je dobro za njih.` Nicholas Xenos na sličan način tvrdi da je Strauss bio `antidemokrat u temeljnom smislu, pravi reakcionar`. Kako Xenos kaže, `Strauss je bio netko tko se želio vratiti u prethodnu, predliberalnu, predburžoasku eru krvi i crijeva, imperijalne dominacije, autoritarne vladavine, čistog fašizma.`[94] Straussa su također kritizirali neki konzervativci. Prema Claesu G. Rynu, Straussovo antihistoricističko razmišljanje stvara umjetni kontrast između moralne univerzalnosti i `konvencionalnog`, `prapredaka` i `povijesnog`. Strauss, tvrdi Ryn, pogrešno i reduktivno pretpostavlja da poštivanje tradicije mora potkopati razum i univerzalnost. Suprotno Straussovoj kritici Edmunda Burkea, povijesni smisao može biti neophodan za adekvatno shvaćanje univerzalnosti. Straussova apstraktna, ahistorijska koncepcija prirodnog prava iskrivljuje istinsku univerzalnost, tvrdi Ryn. Strauss ne razmatra mogućnost da stvarna univerzalnost postane poznata ljudskim bićima u konkretiziranom, posebnom obliku. Strauss i Straussians paradoksalno su poučili filozofski nesuđene američke konzervativce, ne samo rimokatoličke intelektualce, da odbace tradiciju u korist ahistorijskog teoretiziranja, pristranosti koja ide ususret središnjoj kršćanskoj ideji utjelovljenja, koja predstavlja sintezu univerzalnog i povijesni. Prema Rynu, propagiranje čisto apstraktne ideje univerzalnosti pridonijelo je neokonzervativnom zagovaranju navodno univerzalnih američkih principa, koje neokonzervativci vide kao opravdanje za američku intervenciju diljem svijeta – donoseći blagoslove `Zapada` zatucanim `počivanjima`. `. Straussovo antipovijesno razmišljanje povezuje njega i njegove sljedbenike s francuskim jakobincima, koji su također smatrali da je tradicija nespojiva s vrlinom i racionalnošću.[95] Ono što Ryn naziva `novim jakobinizmom` `neokonzervativne` filozofije je, piše Paul Edward Gottfried, također retorika Saint-Justa i Trockog, koju je filozofski osiromašena američka desnica preuzela s bezumnom oštroumnošću. Republikanski operateri i think tankovi očito vjeruju da mogu nositi biračko tijelo pozivajući se na jučerašnje ljevičarske klišeje.[96][97] Novinari poput Seymoura Hersha smatraju da je Strauss podržavao plemenite laži, `mitove koje koriste politički lideri koji žele održati kohezivno društvo.` za sve vlade. To uključuje uvjerenje da državna zemlja pripada njoj iako je možda stečena nelegitimno i da je državljanstvo ukorijenjeno u nečemu višem od nesreće rođenja.[100] Odgovor na kritiku U svojoj knjizi Straussophobia iz 2009., Peter Minowitz daje detaljnu kritiku Druryja, Xenosa i drugih Straussovih kritičara koje optužuje za `nevjerodostojnost i glupost.`[101] U svojoj recenziji knjige Čitanje Lea Straussa iz 2006., Stevena B. Smith, Robert Alter piše da Smith `uvjerljivo postavlja zapise o Straussovim političkim stavovima i o tome o čemu se zapravo radi u njegovom pisanju.` [102] Smith odbacuje vezu između Straussa i neokonzervativne misli, tvrdeći da Strauss nikada nije bio osobno aktivan u politici, nikada nije podržavao imperijalizam i dovodio u pitanje korisnost političke filozofije za prakticiranje politike. Strauss je posebno tvrdio da Platonov mit o kralju filozofu treba čitati kao reductio ad absurdum, te da bi filozofi trebali razumjeti politiku, ne da bi utjecali na politiku, već da bi osigurali autonomiju filozofije od politike.[103] Osim toga, Mark Lilla je tvrdio da pripisivanje Straussa neokonzervativnih stajališta proturječi pažljivom čitanju Straussovih stvarnih tekstova, posebice O tiraniji. Lilla sažima Straussa na sljedeći način: Filozofija uvijek mora biti svjesna opasnosti tiranije, kao prijetnje i političkoj pristojnosti i filozofskom životu. Mora razumjeti dovoljno o politici da brani svoju autonomiju, a da pritom ne padne u zabludu misleći da filozofija može oblikovati politički svijet u skladu sa svojim vlastitim svjetlima.[104] Konačno, odgovarajući na optužbe da su Straussova učenja potaknula neokonzervativnu vanjsku politiku Georgea W. Bushova administracija, kao što su `nerealne nade u širenje liberalne demokracije putem vojnih osvajanja`, profesor Nathan Tarcov, direktor Leo Strauss centra na Sveučilištu u Chicagu, u članku objavljenom u The American Interestu, tvrdi da Strauss kao politički filozof u biti nije bio politički. Nakon egzegeze vrlo ograničenih praktičnih političkih stajališta koja se mogu izvući iz Straussovih spisa, Tarcov zaključuje da nas `Strauss može podsjetiti na trajne probleme, ali smo sami krivi za svoja pogrešna rješenja za probleme današnjice.`[105] ] Isto tako Straussova kći, Jenny Strauss Clay, u članku New York Timesa branila je Straussa od optužbi da je on `glavni um iza neokonzervativnih ideologa koji kontroliraju vanjsku politiku Sjedinjenih Država`. `Bio je konzervativac`, kaže ona, `utoliko što nije mislio da je promjena nužno promjena na bolje.` Budući da je suvremena akademija `naginjala ulijevo`, sa svojom `neupitnom vjerom u napredak i znanost u kombinaciji s mukom u pogledu bilo kakvog moralnog suda`, Strauss je stajao izvan akademskog konsenzusa. Da je akademska zajednica naginjala udesno, i on bi to doveo u pitanje — au određenim je prilikama doveo u pitanje načela desnice.[106] strausijanizam Strausijanizam je naziv koji je dat `kako bi označio istraživačke metode, zajedničke koncepte, teorijske pretpostavke, središnja pitanja i pedagoški stil (nastavni stil[107]) karakterističan za veliki broj konzervativaca koji su bili pod utjecajem misli i učenja Lea Straussa .`[108] Iako je `posebno utjecajan među sveučilišnim profesorima povijesne političke teorije... također ponekad služi kao zajednički intelektualni okvir općenito među konzervativnim aktivistima, profesionalcima think tankova i javnim intelektualcima.`[108] disciplina političke teorije metoda poziva svoje praktičare da koriste `pomno čitanje` `Velikih knjiga` političke misli; oni nastoje razumjeti mislioca `kako je on sebe razumio`; ne zanimaju ih pitanja o povijesnom kontekstu ili povijesnih utjecaja na određenog autora`[108] i nastoje biti otvoreni za ideju da mogu pronaći nešto bezvremensko istinito u velikoj knjizi. Pristup `na važan način podsjeća na staru Novu kritiku u književnim studijama.`[108] Postoji određena kontroverza u pristupu oko toga što razlikuje veliku knjigu od manjih djela. Smatra se da su velike knjige napisane od strane autora/filozofa `takve suverene kritičke samospoznaje i intelektualne moći da se ni na koji način ne mogu svesti na opću misao svoga vremena i mjesta`,[108] s drugim djelima `shvaćenim kao epifenomenalan izvornim uvidima mislioca prvoga ranga.`[108] Ovaj pristup se smatra suprotnim `historicističkim pretpostavkama sredine dvadesetog stoljeća, koje čitaju povijest političke misli na progresistički način, s prošlošću filozofije zauvijek odsječene od nas u zamijenjenoj prošlosti.`[108] Strausijanizam iznosi mogućnost da su prošli mislioci možda `držali do istine - i da su noviji mislioci stoga u krivu.`[108] Harvey Mansfield je tvrdio da ne postoji takva stvar kao što je `strausijanizam`, ali postoje Straussians i škola Straussiansa. Mansfield opisuje školu kao `otvorenu za cijelu filozofiju` i bez ikakvih određenih doktrina za koje se mora vjerovati da joj pripadaju.[109] Gotovo cijeli Straussovi spisi prevedeni su na kineski; a u Kini čak postoji škola Straussovaca, a najistaknutiji je Liu Xiaofeng (Sveučilište Renmin). `Kineski Straussians` (koji su također često fascinirani Carlom Schmittom) predstavljaju izvanredan primjer hibridizacije zapadne političke teorije u nezapadnom kontekstu. Kako pišu urednici nedavnog sveska, `recepcija Schmitta i Straussa u kineskom govornom području (a posebno u Narodnoj Republici Kini) ne samo da govori mnogo o tome kako se Schmitt i Strauss danas mogu čitati, već također pruža važne tragove o dubljim proturječjima zapadne modernosti i dilemama neliberalnih društava u našem sve spornijem svijetu.`[110] Studenti Studenti koji su studirali kod Straussa ili su pohađali njegove tečajeve predavanja na Sveučilištu u Chicagu uključuju Georgea Anastaploa, Laurencea Bernsa, Hadley Arkesa, Setha Benardetea, Davida Bolotina, Christophera Bruella, Allana Blooma, Wernera Dannhausera, Murraya Drya, Charlesa Butterwortha, Williama Galstona , Victor Gourevitch, Harry V. Jaffa,[111] Roger Masters,[112] Clifford Orwin, Thomas Pangle, Stanley Rosen, Abram Shulsky (direktor Ureda za posebne planove),[98] Susan Sontag,[113] Warren Winiarski , i Paul Wolfowitz (koji je pohađao dva Straussova predavanja o Platonu i Montesquieuov Duh zakona na Sveučilištu u Chicagu). Harvey C. Mansfield, Steven B. Smith i Steven Berg, iako nikada nisu Straussovi studenti, su `Straussovci` (kao npr. e Straussovi sljedbenici se identificiraju). Richard Rorty opisao je Straussa kao poseban utjecaj u svojim ranim studijama na Sveučilištu u Chicagu, gdje je Rorty studirao `klasični kurikulum` pod Straussom.

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Camus: Collection Genies et Realites Alberes, Rene-Marill Alber Kami (franc. Albert Camus; 7. novembar 1913 — 4. januar 1960) bio je francuski pisac, filozof i novinar. Dobitnik nobelove nagrade za književnost 1957. godine. Poznat je po svom karakterističnom stilu pisanja i tematikama svojih dela. Čitav njegov opus temelji se na ideji apsurda ljudske egzistencije. Modernog čoveka naziva bludnim, ciničnim monstrumom, a kao suprotnost svetu današnjice evocira antičku Grčku, koja je „u svemu znala naći pravu meru”. Iako je često vezan i uz egzistencijalizam, Kami je odbijao tu povezanost. S druge strane, Kami u svom eseju Pobunjeni čovek piše da se tokom celog svoj života borio protiv filozofije nihilizma. Njegova religioznost takođe je bila čestom temom, a sam je u jednoj od svojih knjiga napisao: Ne verujem u boga „i” nisam ateista. Godine 1949. Kami je, prema knjizi Albert Camus, une vie Olivera Toda, unutar Pokreta Revolucionarne unije osnovao Grupu za međunarodne veze koja se protivila ateističkim i komunističkim tendencijama Bretonovog nadrealizma. Kada mu je 1957. uručena Nobelova nagrada, Kami je bio drugi najmlađi primalac (nakon Rudjarda Kiplinga), prvi primalac rođen u Africi, a nakon njegove smrti postao je nobelovac koji je nakon dobivanja nagrade najkraće živeo (samo 3 godine). Kada je tokom ceremonije dodele u Stokholmu držao govor, izjavio je: Smatram da je nagradu trebalo da dobije Malro. Kada je to čuo sam Malro, uzvratio je: Kamiova izjava služi nam obojici na čast.[1] Kami je preferirao da se na njega gleda kao na čoveka i kao na mislioca, a ne kao na pripadnika neke škole misli ili neke ideologije. Ljudi su mu bili draži od ideja. U jednom intervjuu iz 1945., Kami je odbio bilo kakvu povezanost s ijednom ideologijom: Ne, nisam egzistencijalista. Sartr i ja se uvek čudimo kad vidimo naša imena povezana... Alber Kami je rođen 7. novembra 1913. u porodici siromašnog alzaškog zemljoradnika u Alžiru. Otac je, ubrzo po dečakovom rođenju, poginuo u čuvenoj bici na Marni u Prvom svetskom ratu. Kamijevo školovanje i kasnije studije na Filozofskom fakultetu u Alžiru protekli su u svakodnevnoj borbi za opstanak. Kao student je morao sam da zarađuje hleb, udara pečate na vozačke dozvole u alžirskoj prefekturi, a u slobodnim časovima da prodaje automobilske delove i beleži barometarski pritisak u meteorološkoj stanici. Kami zatim radi u alžirskoj radio-stanici, interesuje se za pozorišnu umetnost, a jedno vreme radi i sa vlastitom pozorišnom trupom. Do sedamnaeste godine, kada mu je dijagnostikovana tuberkuloza, aktivno se bavio fudbalom igrajući na poziciji golmana. Sport i nauku je zavoleo pod utacajem nastavnika u osnovnoj školi. Zahvalnost mu je odao i tokom inauguaracionog govora pri dodeli nobelove nagrade za književnost 1957. godine.[3] Uspešna publicistička aktivnost, međutim, postepeno ga odvodi književnom stvaranju. Kao esejist, kritičar i urednik lista „Borba“, koji je 1940. pokrenuo u Parizu, Kami postaje istaknuta ličnost u francuskom pokretu otpora protiv nacizma. Bogato životno iskustvo i već oformljena vizija sveta počeli su da dobijaju svoj umetnički oblik u nizu njegovih slavnih romana: Stranac, (1942), Kuga (1947) i Pad (1956); zatim u dramama Nesporazum (1944), Kaligula (1944) i Opsadno stanje (1948), kao i u ditativnom lirskom komentaru romana Stranac, objavljenom 1943. godine pod nazivom Mit o Sizifu. Poznati roman je i Pobunjeni čovek (1951). Kamijevom književnom delu odato je najveće priznanje dodeljivanjem nobelove nagrade za književnost 1957. godine. Kami je poginuo 4. januara 1960. u saobraćajnoj nesreći. Vozač je bio njegov bliski prijatelj i izdavač Mišel Galimar [4] (franc. Michel Gallimard), koji je takođe poginuo. Njegove dve ćerke bliznakinje, Katrin i Žoan, vlasnice su autorskih prava na njegova dela.[5] Književna karijera Tokom Drugoga svetskog rata, Kami je bio član organizacije Combat (ogranak pokreta otpora), koja je ilegalno štampala istoimeni časopis. Organizacija je radila protiv nacista, a dok je bio član, Kami se koristio pseudonimom Beauchard. Kami je 1943. godine postao urednik novina, a 1944. godine postaje glavni urednik.[6] Nakon oslobođenja Francuske 1944., Kami je napisao članak o poslednjim danima borbe. Kami je bio jedan od retkih francuskih urednika koji je javno izrazio svoje protivljenje korištenju atomske bombe nakon događanja u avgustu 1945. godine. Godine 1947., kada časopis postaje komercijalan, napušta Combat. Baš tada je Kami postao prijatelj Žan Pol Sartra. Nakon rata, Kami je, zajedno sa Sartrom, postao stalni gost u pariškom kafiću Café de Flore. Tokom ovog razdoblja Kami je proputovao i SAD kako bi održao predavanja o francuskoj filozofiji. Iako je bio levičarski nastrojen, njegove oštre kritike totalitarizma komunizma nisu mu pribavile simpatije među komunističkim strankama, a 1951. godine, nakon objavljivanja Pobunjenog čoveka, dovele su i do raskida prijateljstva sa Sartrom. Godine 1949., verojatno nakon puta u Južnu Ameriku[6], vratila mu se tuberkuloza te je sledeće dve godine proveo u osami. Godine 1951. izdaje filozofski esej Pobunjeni čovek u kojem analizira pobunu i revoluciju i iz kojeg se jasno videlo njegovo odbijanje komunizma. Ova knjiga uzrokovala je veliko nezadovoljstvo kod njegovih prijatelja, ali i mnogih mislioca tog doba, te je uzrokovala konačni raskid prijateljstva sa Sartrom. U ovom je očito da je Kami pacifizam i mir stavljao ispred ideala, dok se Sartr držao svojih komunističkih i revolucionarnih ideala nezavisno o tome koliko oni bili represivni i totalitaristički. Ideja komunizma je za Sartra predstavljala savršenstvo ljudskog društva, nezavisno od toga kako je provođena, dok je Kamiu ta ista ideja bila nada u savršeno društvo, društvo jednakosti i pravednosti, ali veliko razočaranje u tu ideologiju dovelo je do konačnog i nužnog odbijanja komunizma koje je pak uzrokovalo Kamiovo odbijanje svih ostalih ideologija i sve veću težnju za mirom i pravednošću u svetu, te konstantna javna protivljenja bilo kakvom obliku, kako leve tako i desne, represije od strane totalitarizma. Jako loše prihvaćanje dela od strane javnosti i njegovih prijatelja bacilo je Kamia u depresiju te se u tom periodu posvetio prevođenju drama. Kamiov prvi značajni doprinos filozofiji je njegova teorija apsurda koja govori da ljudi teže ka jasnoći i smislu u svetu koji ne nudi nijedno od to dvoje, a obradio ju je u svom eseju Mit o Sizifu, kao i u drugim delima kao što su Stranac i Kuga. Uprkos odvajanju od Sartra, mnogi i danas tvrde da je Kami bio egzistencijalista. On sam je odbio taj pridev u svom eseju Enigma, ali to se može pročitati i u mnogim drugim delima. Još i danas postoji određena konfuzija jer su mnoge današnje primene egzistencijalizma slične s mnogim Kamiovim „praktičnim” idejama. Ipak, njegovo lično švaćanje sveta (Stranać`), i svaka vizija koju je imao o njegovom napretku (Pobunjeni čovek), odvaja ga od egzistencijalizma. Tokom 1950-ih, Kami je velik deo svog rada i aktivizma posvetio ljudskim pravima. Godine 1952. odbija saradnju s Uneskom i javno protestuje zbog primanja Španije, kojom je tada vladao Fransisko Franko, u tu organizaciju.[7] Godine 1953. javno protestuje protiv komunističke represije Sovjetskog Saveza pri gušenju ustanka u Istočnoj Nemačkoj 1953. godine.[7] Već tri godine nakon ovoga, ponovo protestuje, ovaj put protiv gušenja protesta u Poznanju 1956. te nasilnom gušenju mađarske antikomunističke revolucije iz 1956. godine.[7] I nakon ovoga ostaje ustrajan u svom pacifizmu i protivljenju smrtnoj kazni. Njegov najznačajniji doprinos u borbi protiv smrtne kazne je esej koji je zajedno s njim napisao književnik Artur Kostler, osnivač Lige protiv smrtne kazne. Kada je 1954. godine izbio Alžirski rat za nezavisnost, Kami se našao u moralnoj dilemi. Podržao je frankoalžirce, ali branio je i francusku vladu jer je smatrao da je alžirski ustanak samo integralni deo `novog arapskog imperijalizma` kojeg predvodi Egipat, te „anti-zapadna” ofanziva koju predvodi SSSR kako bi „okružio Europu” i „izolovao Sjedinjene Države”.[8] Iako je želio da Alžir dobije veću autonomiju ili čak federalne uslove, iako ne potpunu samostalnost, verovao je da frankoalžirci i Arapi mogu da žive zajedno. Tokom rata, zalagao se za građansko primirje koje bi spasilo civile, ali su obe sukobljene strane to odbile i proglasile budalastim. Iza kulisa, Kami je nastavio da radi za alžirske zarobljenike koji su čekali smrtnu kaznu. Od 1955. do 1956. godine pisao je za časopis L`Express. Godine 1957. Švedska akademija dodelila mu je Nobelovu nagradu za književnost zbog njegove važne literarne produkcije, koja s jasnom ozbiljnošću osvetljava probleme ljudske savesti naših vremena. Nagrada mu nije službeno uručena zbog romana Pad, nego, kako on sam kaže, zbog njegovih eseja Razmišljanja o giljotini. Kada je držao govor studentima na Stokholmskom univerzitetu jasno je branio svoju prividnu neaktivnost po pitanju rata u Alžiru i rekao je kako se bojao što bi se moglo dogoditi njegovoj majci koja je tada još uvek živela u Alžiru. Ovaj govor doveo je do još jačeg ostracizma od strane francuskih levičarskih intelektualaca. Pokret Revolucionarne unije i Evropska unija Godine 1949., Kami je osnovao Skupinu za međunarodne veze unutar Pokreta Revolucionarne unije.[9] Zajedno sa Orvelom, Kami se protivio totalitarnim režimima na Istoku i Zapadu. Kao što je napisao u Pobunjenom čoveku, bio je pobornik tradicije antičke Grčke (la pensée solaire). On nije bio samo vođa ogranka Francuskog pokreta otpora znanog „Combat”, već je 1947./1948. pomogao u osnivanju Pokreta Revolucionarne unije, koji je uspostavljen 1949. godine PRU se može opisati kao pokret trgovačkog društva u kontekstu revolucionarnog sindikalizma. Njegovi glavni saradnici su bili Nikolas Lazarevič, Luj Mersje, Rože Lapeje, Paul Šove, Ogust Largentje i Žan de Bo. U ovom razdoblju, jedan od Kamiovih glavnih ciljeva bilo je isticanje pozitivnih strana nadrealizma i egzistencijalizma, te time, automatski, negiranje pesimizma Andre Breton i Žan Pol Sartra. Godine 1944., Kami osniva Francuski komitet za Evropsku federaciju (Comité Français pour la Féderation Européene) i izjavljuje: Evropa se može razvijati samo putem ekonomskog napretka, demokratije i mira ako države postanu federacija. Od 1943., Kami je u stalnom dopisništvu s Altijero Spinelijem, osnivačem Evropskog pokreta federalista. Na insistiranje Kamia i Orvela, organizovana je prva konferencija EPF-a u Parizu, koja je trajala od 22. do 25. marta 1945. godine. Ovaj, specifični, ogranak EPF-a nestao je 1957. kada je svetom počela da dominira Čerčilova ideja o evropskim integracijama. Kami i Orvel Albert Kami Džordž Orvel Tri eseja dr. Mihe Takašime s Međunarodnog žurnala humanističkih nauka istražuju vezu između stvaralaštva Alberta Kamia i engleskog pisca Džordža Orvela. Takašima sugerše da je Orvel, možda namerno kako bi upozorio intelektualnu elitu, napravio kompromis prema Velikom bratu, dok je Kami konfrontirao Kugu. Ovo je vidljivo ne samo u poređenju 1984. i romana Pobunjeni čovek, nego i u Kamiovoj drami Opsadno stanje.[10] Ova drama napisana je zajedno s romanom Kuga i esejom Pobunjeni čovek. U drami glavni lik, Dijego, suprotstavlja se diktatoru zvanom Kuga i umire kako bi jedan španski grad oslobodio od inkvizicije. Drama je napisana kao antitotalitarističko delo i u isto vreme kao i 1984. Drama takođe sadrži alegorijsku referencu na kraj Orvelovog dela. U prvom francuskom izdanju drame, Kami je dodao i raspravu „Zašto Španija?”. U ovoj raspravi on odgovara svom katoličkom prijatelju Gabrielu Marcelu kojemu je zasmetalo što je radnja smeštena u Španiji. Tu Kami izražava protivljenje totalitarnim režimima Zapada i ponašanju Vatikana i Pape tokom Drugog svetskog rata. Po mnogima, najznačajnija rečenica iz eseja je: Zašto Gernika, Gabriel Marsel? Prozni stil U svojim delima — bilo da su romani, drame ili eseji - Alber Kami se bavi čovekom i ljudskom egzistencijom; traga za smislom čovekovog trajanja i uprkos radostima koje život pruža on u njemu otkriva apsurd, mnogo šta što ga čini besmislenim, odakle i čovekovo trajno nezadovoljstvo u ovome svetu i stalni sukob pojedinca i sveta, i osećaj čoveka da je stranac u ovome svetu. Na temu te filozofije nastaće njegov roman Stranac, koji i jeste slika o apsurnodsti trajanja, koji će svoje objašnjenje dobiti u eseju Mit o Sizifu.[11] Eseji Mit o Sizifu (1948) Romani Srećna smrt (napisano između 1936. i 1938. posthumno objavljen 1971) Stranac (1942) Kuga (1947) Pad (1956) Prvi čovek (nedovršeni roman, posthumno objavljen 1995) Drame Nesporazum (1944) Kaligula (1944) Opsadno stanje (1948)

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Šta reći, u najkraćim crtama, o zbirci eseja Bele Hamvaša Hiperionski eseji? Čitljiv rukopis koji mami, rečju: hamvaševski. Uostalom, Sava Babić u pogovoru zaključuje: „Koliko god je čitalac u stanju da unese u Hamvaševo delo, dvostruko će moći da iznese iz njega“. Ova lepa Babićeva misao i ne može se istaći na bolji način, već kao krajnji rezultat pristupa delu od kapitalne vrednosti za svetsku književnost, delu Bele Hamvaša. A ako još pridodamo Babićevo mišljenje da je Hamvaš „izuzetna pojava“, da je „svaki njegov tekst prepoznatljiv“, ostaje nam da se, čitajući eseje, i sami uverimo u piščevu osobenost. I? Evo tek nekoliko prvih rečenica Hamvaševog eseja „Psihologija branja cveća“, biće jasnije o čemu govorimo: „Kada se na kraju života nađem pred Anđelom Smrti, mislim da ću ga bez roptanja moći slediti u nepoznato. Ako me upita da li si nešto propustio, odgovoriću – ne verujem. Ali ako kaže ovako da li ti je žao što ovde nešto ostavljaš, reći ću – cveće. Rado ću se i lako odreći onoga što živi na zemlji, ali cveće, cveće! Anđeo će mi reći: videćeš, svet razuma je bogatiji od sveta slika. Tamo ćeš videti iznutra. To je kao da se predaš dubokoj meditaciji. Odvojen od zemlje nemaš drugog iskustva do nematerijalnog bruja; srećan i oslobođen lebdiš u bezgraničnosti…“ Da! Zar i ovih par rečenica ne pripada osobenom shvatanju sveta. Hamvaševom shatanju sveta, ali i našem. Zar to nije dokaz zašto je Hamvaševo delo darovno, korisno, preporučljivo čitaocima. Zar ove rečenice nisu baš oni duhovni zlatnici koji pronalazimo u pećinama njegovih knjiga. Duhovni zlatnici koji nemaju cenu! Bela Hamvaš (mađ. Hamvas Béla, Eperješ (danas u Slovačkoj), 23. marta 1897. – Budimpešta, 7. novembra 1968) bio je mađarski pisac i esejista. Hamvašova dela su uglavnom objavljena nakon njegove smrti i svi rukopisi još nisu dostupni. Odrastao je u Bratislavi kao dete protestantskog sveštenika. Otac mu se bavio pisanjem i predavanjem mađarske i nemačke književnosti.[1] Godine 1915. Bela upisuje kadetsku školu, i ubrzo upoznaje strahote Prvog svetskog rata na ukrajinskom i italijanskom frontu – dva puta biva ranjen, doživljava nervni slom i odbija da primi odlikovanje. Posle rata porodica se seli u Budimpeštu gde Hamvaš od 1919. do 1923. studira nemački i mađarski. Isprva se izdržava novinarstvom radeći kao esejista i prevodilac. Radove objavljuje u periodici, a 1927. se zapošljava kao bibliotekar, gde ga zatiče Drugi svetski rat. Poslom pisca izdržavao se samo za kratko - pre rata Hamvaša nisu prihvatali reakcionari i klerikalni krugovi, a posle rata komunisti. Tokom rata tri puta biva mobilisan, 1942. je na ruskom frontu. Prilikom opsade Budimpešte 1945. dezertira, a jedna granata uništava njegov stan i u njemu sve rukopise i knjige koje je sakupljao godinama. Tu je bio veliki broj knjiga iz raznih oblasti ljudskog znanja - filozofije, prirodnih i društvenih nauka, teorije umetnosti, psihologije, kao i projekat „Stotinu knjiga“ svetske književnosti. Osim tekstova objavljenih u periodici i knjige „Nevidljivo zbivanje“ objavljene 1943, jedini, slučajno sačuvani rukopis iz ovog prvog perioda Hamvaševog rada je kapitalna Scientia sacra. Nakon rata, 1948. zajedno sa svojom ženom Katalinom Kemenj objavljuje knjigu Revolucija u umetnosti, apstrakcija i nadrealizam u Mađarskoj i ubrzo zbog svojih stavova koji se nisu uklapali u Lukačev model komunističkog kulturnog entuzijaste, gubi mesto bibliotekara dospevajući na crnu listu, čime mu je onemogućeno objavljivanje knjiga i dostojno zaposlenje. Nakon ovog poniženja, Hamvaš u položaju koji ga je zadesio vidi prednost za usavršavanje i ne obazire se na spoljašnje događaje. Između 1951. i 1964. godine radio je kao nekvalifikovani radnik u hidroelektranama na Tisi, Inoti i Bokodu, u teškim uslovima. Radi je i kao magacioner, ekonom, zemljoradnik, pomoćni fizički radnik, a istovremeno danonoćno je radio na svojim spisima. Kad god je imao slobodno vreme, prevodio je sa sanskrita, hebrejskog i grčkog i pisao o kabali, zenu i sufizmu. Između 1959. i 1966. završio je „Patmos“, svoj poslednji veliki rad. Njegov rad ostao je u rukopisima sve do njegove smrti. U novosadskom časopisu „Hid“ objavljena su dva njegova eseja, „Drveće“ i „Orfej“, a od 1976. i mađarski časopisi polako počinju da objavljuju Hamvaševe eseje, pa je 1987. u Pečuju objavljena zbirka njegovih eseja „Duh i egzistencija“. Sa 67 godina je konačno dobio penziju. Bela Hamvaš je umro od hemoragijskog moždanog udara 1968. godine. Sahranjen je u Sentendreu. Godine 1990. posthumno je dobio mađarsku nagradu Košut.

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Tomas Sterns Eliot (engl. T. S. Eliot; Sent Luis, 26. septembar 1888 — London, 4. januar 1965), bio je engleski pisac američkog porekla, jedan od najpoznatijih evropskih pesnika 20. veka, dobitnik mnogih nagrada, među njima Nobelove 1948. i Geteove 1954. Nosilac 16 počasnih doktorata. Eliot je rođen u Sent Luisu. Studirao je na Harvardu, Sorboni i na Oksfordu.[1] Do kraja svog života ostao je u Engleskoj. Bio je pesnik, kritičar, izdavač, i više godina urednik vrlo uticajnog književnog časopisa Criterion. Od pojave poeme Pusta zemlja i nekih kritičarskih tekstova Eliot počinje da vrši snažan uticaj na englesku i američku poeziju. Eliot je takođe pisao i drame u stihu. Važnije knjige: Prufrock and Other Observations (1917); Poems (1920); The Waste Land (1922); The Hollow Men (1925); Ash-Wednes-day (1930); Four Quartets (1943). Mladost i obrazovanja Rođen je u istaknutoj porodici u Sent Luisu u Misuriju. Njegov otac, Henri Vejr Eliot bio je uspešan biznismen. Njegova majka, Šarlot Šamp Sterns, je pisala poeziju i radila kao socijalna radnica. Eliot je bio najmlađi od šestoro dece. Ime je dobio po dedi. Porodica i prijatelji su ga zvali Tom. Eliot je od 1898. do 1905. pohađao akademiju Smit, školu za dečake, gde je učio latinski, grčki, francuski i nemački. Od ranog detinjstva pokazivao je izvanrednu nadarenost za pisanje poezije. Prvobitno je pisao pod uticajem Omara Kajama. Nakon završetka akdemije, od 1906. je pohađao univerzitet Harvard i diplomirao nakon tri godine, umesto uobičajenih četiri.[2] Kasnije je radio kao asistent na univerzitetu. Počeo je objavljivati svoje pesme u univerzitetskom časopisu, a kasnije je postao i njegov urednik. U to vreme je počeo da čita o simbolističkom pokretu u književnosti i prvi se put upoznao sa imenima poput Remboa i Verlena. Tokom studija je prijateljevao s Konradom Aikenom. Od 1910. do 1911. je živeo u Parizu i na Sorboni slušao predavanja o filozofiji i jeziku. Između ostalih slušao je predavanja Anrija Bergsona i Alen-Furnijea. 1911. se vratio na Harvard da bi doktorirao filozofiju. Proučavao je budizam, hinduizam i indijsku kulturu. Da bi mogao da čita religijske tekstove, naučio je sanskrit. Godine 1914. je dobio stipendiju za Merton koledž na Oksfordu. Pre toga je posetio nemački grad Marburg, a nakon izbijanja Prvog svetskog rata je otišao u London te se vratio u Oksford. Početkom 1915. je upoznao Vivijen Haj-Vud. Venčali su se 26. juna iste godine.[1] Nakon kratke posete rodbini u SAD vratio se u London gde je počeo raditi kao predavač na Londonskom univerzitetu. Njegov prijatelj, filozof Bertrand Rasel, pokazivao je interesovanje za Vivijen te je moguće da su njih dvoje imali aferu. Nakon što je napustio Merton, Eliot je radio kao učitelj u školi Hajgejt, a kasnije na kraljevskoj gimnaziji u Haj Vikombu. Godine 1917. prihvatio je položaj u Lojdsovoj banci. U avgustu 1920. godine je u Parizu u društvu Vindama Luisa sreo Džejmsa Džojsa s kojim je ubrzo postao dobar prijatelj. 1925. je počeo raditi za izdavačku kuću Faber and Gwyer (kasnije poznatiju kao Faber and Faber), gde je proveo ostatak karijere, stekavši vremenom položaj direktora. Kasniji život u Engleskoj Dana 29. juna 1927. godine je prešao na anglikanizam, a u novembru iste godine postao državljanin Ujedinjenog Kraljevstva. Harvard mu je ponudio posao profesora za akademsku godinu 1932/33. koju je prihvatio i otišao u SAD, ostavivši suprugu samu u Engleskoj. Tada je već bio svestan njenih psihičkih problema. Fizičko stanje joj se takođe pogoršavalo tako da su je mučile glavobolja, nesanica, iscrpljenost i visoka temperatura. Uz sve to, psihička bolest je sve više napredovala, pa je za vreme Eliotovog boravka u Americi morala biti smeštena u bolnici u Nortumerlendu gde je naposletku i umrla 1947. Eliot je nije posećivao, ali su sve vreme zvanično bili u braku. Od 1946. do 1957. godine je živeo s prijateljem Džonom Dejvijem Hajvardom koji je prikupljao i arhivirao njegove radove. Eliotov drugi brak je bio srećan, ali je kratko trajao. 1957. je oženio Esmu Valeri Flečer. Za razliku od prve supruge, Eliot je Valeri dobro poznavao jer mu je od 1949. radila kao sekretarica u izdavačkoj firmi Faber and Faber. Njihov brak je bio tajan, a venčanju su prisustvovali samo roditelji mlade. Valeri je bila 37 godina mlađa od njega. Umro je 4. januara 1965. godine u Londonu od plućnog emfizema...

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Roman Arhipelag GULAG umetničko je i istorijsko delo o represiji u Sovjetskom Savezu u periodu od 1918. do 1956. godine, izatkano na pismima, sećanjima i usmenom kazivanju 257 zatvorenika, kao i na ličnom iskustvu autora. Solženjicin je ovo delo tajno pisao od 1958. do 1968. godine (završio ga je 2. juna 1968); prvi tom objavljen je u Parizu decembra 1973. Sam Solženjicin odredio je taj svoj epohalni rad kao književno istraživanje. Na dokumentovan i publicistički način izneo je nebrojene činjenice staljinističke represije. Potkrepljene brutalnim dokazima, one svakom čitaocu omogućuju da se i sam oseti kao sužanj Gulaga; sužanj koji bez krivice biva uhapšen, koji je iz noći u noć potom mrcvaren ispitivanjima i podvrgavan sofisticiranim mučenjima sve dok ne potpiše priznanje za neučinjene zločine. Atmosfera totalnog terora s jedne strane i sveproždirućeg straha s druge, kao da prži svest i rađa unutrašnji protest protiv nehumanog sistema što obogaljuje dušu velikog naroda s obe strane bodljikave žice. Roman Arhipelag GULAG sudbonosno je uticao na život autora. Zbog njega, Solženjicina su proterali kao izdajnika, zbog njega su ga, potom, kao da se ništa nije desilo, pozvali da se vrati. Bez obzira na to kako se na ovo delo gledalo tada, ili kako se ono čita u sadašnjem trenutku, svoju građansku dužnost pisac je ispunio. I pred živima i pred mrtvima. Roman Arhipelag GULAG mora se pročitati ako ni zbog čega drugog, onda radi toga da ljudski rod nikad više olako ne dozvoli nešto slično, da svakog trenutka bude svestan koliko čoveku vredi sloboda. „Svi književni pravci imaju svoje periferije i svoje centre, odnosno vrhove. Autora knjige Arhipelag GULAG ja bih nazvao genijem `socijalističeskog realizma`. Ako sovjetska vlast nije imala svoga Homera, u liku Solženjicina ona ga je dobila. Ova knjiga bezuslovno jeste pisana u prvom redu za ruskog čitaoca, ali uzeti to kao razlog da se ona ne čita bilo bi isto što i odustati od čitanja Ilijade zbog nepoznavanja grčke mitologije i jer se imena njenih junaka teško izgovaraju. Zajednički imenilac za ova dva dela jeste tema razaranja: u prvom slučaju – grada, u drugom – nacije. Moguće je da će za dve hiljade godina čitanje GULAG-a biti jednako prijatno kao i čitanje Ilijade danas. Ali ako GULAG ne pročitamo danas, sasvim je moguće da će se mnogo pre negoli za dve hiljade godina desiti to da neće imati ko da čita ni jednu ni drugu.“ – Josif Brodski Aleksandar Solženjicin (ruski: Александр Исаевич Солженицын, Kislovodsk, 11. decembar 1918-Moskva, 3. avgust 2008.) je bio ruski pisac, dramaturg i istoričar, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1970. godine. Bio je član Ruske akademije nauka (od 1997. godine) i Srpske akademije nauka i umetnosti (od 1994. godine). Studirao na Fizičko-matematičkom fakultetu u Rostovu na Donu, vanredno i u Institutu za istoriju, filozofiju i književnost u Moskvi. Nakon napada nacističke Nemačke na Sovjetski Savez dobrovoljno se prijavio u vojsku, gde je napredovao od običnoga vojnika do zapovednika artiljerijske brigade. Godine 1945. je, zbog pisama u kojima je indirektno kritikovao Staljina, uhapšen kao oficir sovjetske vojske u Istočnoj Prusiji, te osuđen i zatočen u sibirskom logoru, od 1953. u progonstvu u srednjoj Aziji. Nakon rehabilitacije 1956. učitelj u Rjazanu. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1970., čija je literatura obeležena iskustvom iz sibirskih logora u kojima je proveo devet godina. Na robiju je odveden 1945. pravo s fronta, na kojem se u Otadžbinskom ratu istakao kao vrhunski oficir sovjetskih inženjerijskih jedinica. Proganjan je i kasnije, čak mu je oduzeto i državljanstvo, pa je emigrirao 1974., vrativši se u otadžbinu posle dve decenije. U decembru 1998. odbio je najvišu državnu nagradu, Orden svetog apostola Andreja Prvozvanog, kojim ga je odlikovao predsednik Boris Jeljcin, rekavši: `Ne mogu da primim nagradu od vrhovne vlasti, koja je dovela Rusiju do sadašnjeg pogubnog stanja`. Pripovetkom `Jedan dan Ivana Denisoviča` u književnost je uveo temu Staljinovih logora, ostavši joj veran u najvećem delu opusa. Na osnovu emigrantskog iskustva u zapadnoj Evropi i u SAD, ispoljio je javni prezir prema vulgarnom materijalizmu Zapada. Ostala dela: pripovetka `Matrjonini dani`, romani `U krugu prvom`, `Onkološka klinika`, `Avgust Četrnaeste`, `Crveni točak`, `Rusija u provaliji`, kritička autobiografija `Borio se šut s rogatim`, drame `Gozba pobednika`, `Zarobljenici`, `Republika Rada`, `Svetlost koja je u tebi`, publicistička dela `Lenjin u Cirihu`, `Dva vek zajedno I-II`, scenariji `Tenkovi znaju istinu`, `Parazit`. Delo Solženjicin je najistaknutije ime književnog otpora sovjetskom totalitarizmu. Poznatim ga je učinila pripovetka `Jedan dan Ivana Denisoviča`, 1962, koja se temelji na opisu `običnog` dana `običnog` Rusa u logorskom zatočeništvu. Tema je do tada bila tabuizirana, ali je priča pokazala i stilsko umeće pisca koji se oslonio na tradiciju ruske klasične proze (Lav Tolstoj, Fjodor Dostojevski). Umeće fabuliranja očitovalo se zatim u `Događaju na stanici Krečetovka ` (1963.), a orijentacija na `seosku prozu` u stilu i ideologiji u noveli `Matrjonini dani` (1963), crtici o napaćenoj seoskoj ženi koja i u pozamašnoj bedi zna očuvati visoke moralne kvalitete. Vrhunac prvoga razdoblja su romani `Odeljenje za rak` (1968), i `Prvi krug` (1968), koji su kružili u prepisima, a objavljeni su prvi put u inostranstvu. `Odeljenje za rak` je poluautobiografski (bivši zatvorenik, iskustvo u odeljenju za tumore u taškentskoj bolnici) roman koji uz središnji lik Kostogutova daje niz portreta sovjetskih birokrata, lekara i medicinskog osoblja i raznih pacijenata. Istovremeno dirljiv ljubavni roman (ili – roman o nerealizovanoj ljubavi), satira na poststaljinističku epohu i studija o ljudskom ponašanju u ekstremnoj situaciji smrtonosne bolesti, taj veliki roman je u najboljim tradicijama ruske klasike koja ljudskošću i životnošću prevazilazi savremena joj ostvarenja zapadnoevropske i američke pripovedne umetnosti. `Prvi krug` (asocijacija na prvi, `privilegovani` krug Danteovoga pakla) rekreira piščevo iskustvo prvih godina zatvora, kada je radio u Šaraški, naučno-tehničkoj ustanovi za logoraše naučnike. Glavni lik, Gljeb Neržin, opet je utelotvorenje samog autora, a prikazane su i neke druge osobe koje su igrale važnu ulogu u Solženjicinovom životu (njegova prva žena, prijatelj Lev Kopeljev, rusko-židovski komunistički `vernik`, po struci germanista, dan u liku Leva Rubina). Mnogobrojne niti ovoga dela imaju tematsku srodnost s prethodnim delom: satira je prisutna na svim nivoima, a posebno u sarkastičnom portretu Staljina, moralna kušnja u mešavini pretnji i zavodljivih ponuda zatvorskih vlasti. Realistički je prikazan život izvan logora za naučnike i u njemu. No, kao i prethodni roman, i ovo Solženjicinovo delo uspeva da ponovi čudo ruske klasične proze koju je Tomas Man ne bez razloga prozvao `svetom`: veru u pobedu hrabrosti i veličinu ljudskosti, koja je ukorenjena u hrišćanskom poimanju bitno spiritualnog dostojanstva ljudskog bića. Nakon romanesknih ostvarenja, usledila je dokumentarna, ali i duboko lična optužba sovjetskog sistema koncentracionih logora, `Arhipelag Gulag`, (1973-75.), veliko trotomno delo temeljeno na preplitanju ličnih iskustava i mnoštva pisama, beleški i ostalih dokumenata koje je pisac dobijao od bivših sapatnika, a koja su skupljena i obrađena u okolnostima krajnje konspirativnosti. Ta je uništavajuća optužba sovjetskoga sistema za propast i smrt miliona ljudi slomila i poslednje komunističke apologete na Zapadu. Brežnjevljev SSSR nije mogao podneti ni ideju da se o tabuizovanoj temi piše, pa je Solženjicin uhapšen i proteran iz SSSR-a. Najpre je živeo u Švajcarskoj, zatim u SAD-u (Vermont), da bi se u 1990-im vratio u Rusiju, gde je dočekan i kao ideolog ruske nacije. U egzilu je nastao niz romana koji slede u ruskoj književnoj svesti opstali uzor, Tolstojev `Rat i mir`, i revidiraju istorijski model kakav su nametnuli boljševici, s gledišta ruske nacije, i to od `Avgusta četrnaeste`, 1971., prošireno 1983, preko `Oktobra šesnaeste`, 1984 i `Marta sedamnaeste `, 1986 do `Aprila sedamnaeste`, 1991. Zajednički im je naslov: `Crveni točak `. I dok u koncepciji `istorijske epopeje` Solženjicin sledi Tolstoja, dotle njenu strukturu nastoji modernizovati: sam svoja dela naziva `polifoničnim` (Bahtinov pojam za romane Dostojevskog), čemu odgovara različitost fragmenata od kojih se u čvor (uzel) celine vezuju fabule o ljudskim sudbinama (pretežno ruskih oficira; ratni protivnici, Nemci, ostaju uglavnom izvan teksta), dokumentarni umeci, lirske digresije. Jezik je arhaičan i korespondira s namerama očiglednim u njegovom `Ruskom rečniku jezičnog proširivanja` (1995) – u smeru staroruskog leksika. Solženjicin je na taj način istovremeno modernizovao prozu (mešavina dokumentarnosti, prikaza istorijskih osoba, isečaka iz štampe slična je postupcima u delu Johna Dos Passosa, dok je upotreba vremenskih skokova i preplitanje stilova i žanrova podseća na Foknera), a jezičnom arhaizacijom je ostvario posebnu patinu koja ne ide za modelom jezičnih igara karakterističnih za sterilnost postmodernizma, nego joj je svrha regeneracija ruskog nacionalnoga bića u ogledalu piščevog dela. Važnija su mu publicistička dela: `Kako da preuredimo Rusiju` (1991.), `Rusko pitanje krajem XX veka`, (1994.), `Dva veka zajedno`, (2003). Kako u inostranstvu, tako po povratku u Rusiju nakon sloma komunističkoga sistema, Solženjicin je često donekle površno etiketiran kao ruski pravoslavni nacionalista, antisemita, antikatolički bigot, mrzitelj Zapada, apologet carizma i slavjanofilski ksenofob. Iako su te optužbe besmislene, sam autor snosi delimičnu `krivicu` nekim svojim nezgrapnim izjavama i površnim generalizacijama. No, snaga je Solženjicinove kritike u njegovim jasnim opažanjima duhovne praznine i kukavičluka koji leže u srcu ispraznog sekularnog hedonizma koji dominira zapadnjačkim društvima. Po sveukupnom delu Solženjicin je jedan od najznačajnijih prozaista 20. veka, pisac koji je istovremeno nastavio tradicije klasične ruske pripovedne proze, najpre Tolstoja, no inoviravši je nizom postupaka karakterističnih za evropski modernizam. Ironija koja prati njegovo delo je i posledica različitog životnoga iskustva i pogleda na svet u odnosu na većinu savremenika koji su živeli ili žive u normalnijim i lagodnijim životnim uslovima: u doba kada je stvarao svoj najopsežniji i najambiciozniji prozni ciklus, `Crveni točak`, svetskom književnošću je dominirao (i još dominira) ponešto trivijalniji pristup umetničkom delu, uozbiljen u postmodernističkim fikcijama Umberta Eka, Tomasa PInčona ili Salmana Ruždija. Pisac kao prorok je anahronizam, i većina nesporazuma između Solženjicina i njegovih kritičara proističe iz sukoba nepomirljivih pogleda na svet o čovekovom životu i sudbini.

Lepo očuvano Delo, 1988, DEKADENCIJA DELO, mart-april 1988, broj 3-4. 360 strana. PAUL BOURGET Teorija dekadencije 2 FRIEDRICH NIETZSCHE Slučaj Wagner (odlomak) HORST BAIER Društvo — duga senka mrtvog boga Friedrich Nietzsche i nastajanje sociologije iz duha 11 decadence VLADIMIR JANKELEVIČ Dekadencija KOENRAAD W. SWART Fin de siecle MICHEL DECAUDIN Definisati dekadenciju JEAN-FRANCOIS LYOTARD Povećati dekadenciju istinitog MILORAD BELANČIĆ Poreklo dekadencije PIERRE-ANDRE TAGUIEFF Beleške o povratku dekadencije. Post-modernistički individualizam kao dekor GUY SCARPETTA Kraj epoha avangardi i dekadencija GIANNI VATTIMO Smrt ili sumrak umetnosti SLOBODAN BLAGOJEVIĆ Konzervatizam ALAIN FLINKIELKRAUT Sharespeare vredi koliko i par čizama DRAŽEN KATUNARIĆ Kuća dekadencije ANONIM (OKO 1988) U ime kraja veka HAMDIJA DEMIROVIĆ Rječnik dekadencije JACQUES PLOWERT Mali glosar JEAN-MICHEL PALMIER Ekspresionizam, degenerisana umetnost Organicizam, ideologije, dekadencija VLADIMIR VOJNOVIČ Moskva 2042 MARIJA JANJION Krstaški pohod nevinih Dekadencija (fran. dékadence, opadanje) općenito: izrođavanje, postepeno nestajanje energije, stvaralačke moči, simptom propadanja, iscrpljenja ili rasula, nazadovanje. Dekadencija je pojam kojim se opisuje postepeno propadanje ili slabljenje nekog pojedinca, organizacije, kulture, društva ili civilizacije izazvano pretjeranom uživanju u luksuzu, te zajedno sa njim vezanom gubitku nekadašnjih moralnih i drugih temeljnih načela. Koncept je popularnost stekao u evropskoj historiografiji 18. vijeka kada se upravo kroz taj proces nastojala objasniti propast Rimskog Carstva, a potom i nestanak drugih nekoć moćnih država i civilizacija. Za razliku od tog uprošćenog tumačenja iluministi prosvjetiteljstvo) smatraju, poput Ch. Montesquieua da su bitni uzroci dekadencije defekne poliičke institucije koje dovode do propasti postojećih dobrih običaja i vrlina, a Rousseau je interpretira kao popratnu pojavu civilizacije koja je prirodnog čovjeka riješila njegove dobrote. Kasnije su taj termin preuzeli i ostali filozofi i sociolozi kako bi tumačili određene kulturne, društvene i druge procese u suvremenim zapadnim društvima. Različite socijalno-političke teorije smatraju dekadenciju određenih društvenih i ekonomskih formacija rezultatom nemoći vladajuće klase da u postojećim konzervativnim oblicima privrede organizira i razvija daljnji porast proizvodnje. Pojam dekadencije se krajem XIX. vijeka u Evropi počeo koristiti za književna i umjetnička djela postromantičarskog razdoblja, karakterizirane teorijom l`art pour l`arta (larpurlartizam Th. Gautiera) i subjektivnom pobunom pjesnika (Ch. Baudelaire, A. Rimbaud, P. Verlaine), ne kao odraz dekadencije društva već protiv vulgarnog utilitarizma i proračunatosti dehumaniziranog fin de sieclea Za tu vrstu umjetničke dekadencije karakteristična je deviza Th. Gautiera: `Istinski je lijepo samo ono što ne može služiti ničemu ... sve što je korisno ružno je.` Lomeći se često u protestu prema apsurdu konkretne životne egzistencije, ta se dekadencija gubi najčešće u egzotici, misticizmu, neuravnoteženosti,i boemstvu razočaranih `poetes maudits` što u svojim lucidnim bljeskovima nagovješćuju proročki simptomatično rasulo vrednota samozadovoljnog građanstva. U staroj grčkoj filozofiji Pironov skepticizam, u novijoj filozofiji Šopenhauerov pesimizam, a u novije doba pojedine teze egzistencijalima, predstavljaju filozofiju dekadencije. Niče je smatrao da je dekadencija uvijek rezultat opadanja u čovjeku ili nekom vremenu `volje za moć`, odnosno životnog elana uopće, a posljedica toga je nemoć stvaralasšva. Delo je jedan od najznačajnijih srpskih i jugoslovenskih književnih časopisa. Izlazio je jednom mesečno, od 1955.[1] do 1992. godine. Prvi urednik bio je Antonije Isaković, a kasnije su se smenjivali neki od najpoznatijih srpskih književnika tog vremena: Oskar Davičo, Muharem Pervić, Milosav Buca Mirković, Jovica Aćin i Slobodan Blagojević. Bio je to avangardni časopis i u vreme socijalističkog režima u SFRJ često cenzurisan.[2] Istorija[uredi | uredi izvor] Časopis Delo počeo je da izlazi 1955. godine, u atmosferi znatno liberalnijeg duha nego što bi se to moglo očekivati u tadašnjem socijalističkom režimu. Dah promena okrenut zapadu strujao je celom beogradskom umetničkom scenom, pa taj avangardni trend prati i Delo. Već prvi broj, koji otvara Vasko Popa ciklusom „Igre”, predstavlja sliku njegove buduće programske koncepcije okrenute mlađim autorima, sklonijim modernijem duhu.[2] Uredništvo i saradnici[uredi | uredi izvor] Prvi je na mestu glavnog urednika Dela bio Antonije Isaković[1], a kasnije su se na mestu urednika smenjivali neki od najvećih srpskih pisaca tog vremena: od br. 1 (1961) Oskar Davičo, od br. 11 (1961) Muharem Pervić, od br. 5/6 (1980) Jovica Aćin i od br. 1 (1980) Slobodan Blagojević[3] Delo je imalo i impozantnu listu saradnika, a provokativnost je bila osnovna odlika svih njegovih urednika.[2] Antonije Isaković Antonije Isaković Oskar Davičo Oskar Davičo Muharem Pervić Muharem Pervić Jovica Aćin Jovica Aćin Sadržaj časopisa[uredi | uredi izvor] U Delu se, pre svega, negovala beletristika. U vreme Antonija Isakovića, kao odgovornog urednika, primetan je primat proze, romana i pripovetke nad poezijom, dok je kasnije slučaj bio obrnut. Žanr koji je ovaj časopis posebno negovao je esej, a književna kritika bila je zastupljena u obliku tekuće i retrospektivne. Delo nije zanemarivalo ni ostale vidove stvaralaštva. U njemu se pisalo o pozorištu, filmu i likovnoj umetnosti, a dozirana pažnja posvećivana je i takozvanoj društvenoj sferi, često u polemičnom tonu. Poseban pečat Delu dala su njegova dva poslednja urednika, Jovica Aćin i Slobodan Blagojević. Univerzalne, a opet skrajnute teme, koje pokreću njih dvojica kod prvog su više težile erotskom, alternativnom i mističkom, dok su kod drugog sagledane kroz filozofski aspekt i naglašavanje marginalizovanih pojava, poput homoseksualnosti i ženskog pitanja.[2] Cenzura[uredi | uredi izvor] Časopis Delo često je bio na meti cenzora. Brojne sudske i personalne zabrane nisu bile slučajne. Najveća cenzura sprovedena nad ovim časopisom vezana je za 1968. godinu, u vreme kada je urednik bio Muharem Pervić. Veliki broj naručenih tekstova u vezi sa aktuelnim društvenim zbivanjima tada su potpisali autori poput Ljubomira Tadića, Simona Simonovića, Nikole Miloševića i drugih. Drugi slučaj zabrane odnosi se na „Leto moskovsko”, Mihajla Mihajlova, koji je zbog toga bio policijski isleđivan i na kraju zatvoren, dok je treći primer posebno zanimljiv, jer cenzuru broja izaziva kritički tekst na temu ondašnjeg društva, a napisao ga je Milorad Vučelić.[2] avangarda

Odlično očuvano. Autor - osoba Kot, Jan, 1914-2001 = Kott, Jan, 1923-2001 Naslov Šekspir naš savremenik / Jan Kot ; preveo Petar Vujičić Jedinstveni naslov Szkice o Szekspirze. srpski jezik Vrsta građe dr.knjiž.oblici Jezik srpski Godina 1963 Izdavanje i proizvodnja Beograd : Srpska književna zadruga, 1963 (Beograd : Kultura) Fizički opis 238 str. ; 19 cm Drugi autori - osoba Vujičić, Petar, 1924-1993 = Vujičić, Petar, 1924-1993 Zbirka Srpska književna zadruga ; ǂkolo ǂ56, ǂknj. ǂ384 ISBN (Pl.) Napomene Prevod dela: Szkice o Szekspirze / Jan Kott Beleška o piscu / Petar Vujičić: str. [237]-238. Predmetne odrednice Shakespeare, William, 1564-1616 Jan Kot (polj. Jan Kott, Varšava, 27. oktobar 1914 – Santa Monika, 23. decembar 2001) bio je poljski esejista, prevodilac, književni kritičar, pesnik, teatrolog i politički aktivista. Rođen je u sekularnoj jevrejskoj porodici, u kojoj je dobio široko humanističko obrazovanje. Iako je nakon Drugog svetskog rata podržavao komunizam u Poljskoj, Jan Kot je 1957. nakon snažnih represija istupio iz komunističke partije, da bi zatim emigrirao za Ameriku. Slavu je stekao zbirkama eseja: Šekspir naš savremenik (1961), Jedenje Bogova (1986) I dalje Šekspir (1992). Ovi eseji izvršili su snažan uticaj na savremene interpretacije Šekspirovih i starogrčkih komada, što je Jana Kota načinilo jednim od neuticajnijih šekspirologa i teatrologa druge polovine dvadesetog veka. Srpski prevod najpoznatijeg Kotovog dela Šekspir naš savremenik izašao je 1963. godine, u prevodu Petra Vujičića. To je bio jedan od prvih prevoda ove knjige na neki strani jezik. Veliki broj njegovih eseja je vremenom preveden na srpski jezik, što u vidu celokupnih zbirki, što u obliku pojedinačnih eseja u različitim zbornicima i časopisima. Biografija Kot je rođen u Varšavi 1914. godine, u jevrejskoj porodici. Studirao je prava i romanistiku u Varšavi, Parizu i Lođu. Tridesetih godina se priključio komunističkoj partiji i aktivno je učestvovao u odbrani Poljske od nacista. Nakon kapitulacije Poljske prelazi u Sovjetski Savez, gde se priključio partizanima. Po završetku Drugog svetskog rata prvenstveno je bio poznat kao glavni i odgovorni urednik časopisa Kuźnica, i kao jedan od vodećih teoretičara socijalističkog realizma. Međutim, nakon razočarenja u komunističku revoluciju i usled sve veće represije, pobunio se protiv sovjetskog uticaja u Poljskoj. Izašao je iz komunističke partije 1957. Šekspir naš savremenik, zbirka eseja o Šekspirovim komadima, koja će ga proslaviti, izašla je 1961. Izlazak knjige mu je omogućio da kao stipendista Fordove fondacije otputuje u SAD 1965. Pošto je poljska vlast nakon tri godine odbila da mu produži pasoš, odlučio je da zatraži azil i državljanstvo SAD. U periodu od 1969. do 1983. predavao je na Stoni Bruk univerzitetu. Kao pesnik, prevodilac i esejista, postao je jedna od najuticajnijih figura poljske emigrantske škole u Americi. Umro je u Santa Monici usled srčanog udara 2001. Stvaralaštvo Iako je napisao nekoliko zbirki poezije i autobiografiju, Jan Kot je priznanje stekao svojim esejima o poljskoj, engleskoj, francuskoj, japanskoj, starogrčkoj književnosti i posebno esejima o drami. Na polju eseja smatrao je sebe učenikom Tadeuša Želenjskog-Boja i Ježija Stempovskog. Zbirke eseja: Šekspir naš savremenik, Jedenje bogova, I dalje Šekspir, izvršile su jedinstven uticaj na interpretaciju klasičnih dramskih tekstova, i to posebno na interpretaciju starogrčkih i Šekspirovih komada. Razloge Kotove popularnosti treba tražiti u tome što su njegovi eseji napisani lako razumljivim stilom i nisu opterećeni akademizmom, zatim eseji su napisani iz perspektive savremenog čoveka, koji na klasične komade gleda u okviru horizonta njemu savremenih događaja, i konačno u njima su klasične drame dovedene u vezu sa egzistencijastičkim strujama i dramskim ostvarenjima 60-tih. Poseban odjek je imao među rediteljima povezanih sa eksperimentalnim i alternativnim teatrom. Između ostalih, uticao je na: Pitera Bruka i Pitera Hola u Engleskoj, Arijanu Mnuškin u Francuskoj, Đorđa Strelera u Italiji, Andžeja Vajda i Konrada Svinarskog u Poljskoj itd. Jan Kot je bio pod snažnim uticajem marksističkih teorija, egzistencijalističke filozofije, učenja o arhetipu i Bahtinove koncepcije hronotopa i karnevala. Analizirajući Šekspirove istorijske tragedije na iskustvu Staljinovih zločina, Kot je skovao termin veliki mehanizam. Pod ovim terminom podrazumeva se mehanizam istorije sveden na ciklično ponavljanje, u kojem svaki uspon na vlast počinje kao pravedna borba protiv tiranije, a neminovno se završava u novom krvoproliću. Unutrašnja nužnost tog mehanizma, oličenog najeksplicitnije u Ričardu III, jeste u tome da novi vladar, gotovo nesvesno, počinje da čini ista zlodela protiv kojih se pobunio, sve dok ne dođe novi osvetnik i ne izvrši zlodelo na njemu, i tako unedogled. Njegov pristup je često bio komparativan, te je Šekspirove komade sagledavao u odnosu na druge drame. Tako je kralja Lira dovodio u vezu sa teatrom apsurda Beketa i Joneska, ali i epskim teatrom Bertolta Brehta, dok je Hamleta poredio sa Eshilovom Orestijom. Šekspirove komedije nije čitao u sentimentalnom ključu, već je u njima istraživao melanholičnu i pesimističnu stranu, otvarajući pitanja rodnih uloga, mračnih strana erosa i karnevalizacije. Jan Kot je prevodio na poljski i engleski dela Denija Didroa, Žan-Pola Sartra, Molijera i Ežena Joneska. Odabrana dela Šekspir naš savremenik Kameni potok: eseji Kavez traži pticu, zapisi i ogledi Jedenje bogova: studije o grčkim tragedijama Prilog biografiji I dalje Šekspir Eseji preuzeti iz različitih izdanja Pozorišne esencije i drugi eseji MG1 (N) tags: Šekspir, Magbet, Hamlet, Troil i Kresida, Kralj Lir, Koriolan, Prospero

Autor - osoba Pavlović, Branko Naslov Filozofski rečnik / Branko Pavlović Vrsta građe knjiga Jezik srpski Godina 1997 Izdavanje i proizvodnja Beograd : Plato, 1997 (Beograd : Fond Kapetan Dragan) Fizički opis 257 str. Zbirka Biblioteka Na tragu Branko Pavlović (16. avgust 1928 – 14. mart 1986) bio je filozof i pisac. Predavao je Antičku filozofiju na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu . Uređivao je časopise: Gledišta, Filozofija, i Savremene filozofske teme. Dela: Rasprava o filozofskim naukama (1973), Filozofija prirode (1978), Eros i dijalektika (1997), Metfizika i egzistencija (1997), Presokratska misao (1997), Filozofski rečnik (1997), Filozofski triptih (1998), Vidovija Artura Polačeka (2000), Mislilac na Agori (2000). Uvod u savremenu filozofiju (2003) , Filozofija nauke (2007), Udžbenik „Istorija filozofije“, pisan zajedno sa V. Koraćem i M. Životićem. Učesnik mnogih tribina, radio i TV emisija, okruglih stolova. Mnogi njegovi savremenici će se setiti prepunih predavanja na Kolarcu, i ništa manje posećenih redovnih predavanja na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Nakon ni malo lakog detinjstva, odlazi u Beograd. Posle završenih studija na Filozofskom fakultetu u Beogradu, radio je kao profesor filozofije i matematike u jednoj beogradskoj gimnaziji. Prve radove je pisao i objavljivao za časopis Jež. Objavljene tekstove je potpisivao pseudonimom. Želeo je da prođe barem još nekoliko godina rada na fakultetu, sazrevanja njegovog filozofskog bića kako bi se posvetio pisanju, ali ga je na ogromnu žalost prerana i zloćudna bolest u tome sprečila, 14. marta 1986. godine. Zahvaljujući borbi porodice da se radovi i spisi sačuvaju od zaborava, boreći se da ne odu u pogrešne ruke, velikom ljubaznošću njegovih studenata Ilije Marića (danas profesora na Hemijskom fakultetu u Beogradu) i Branislava Gojkovića (osnivača izdavačke kuće Plato), radovi su pažljivo pregledani, pročitani, sa ljubavlju uređeni i objavljeni pod okriljem izdavačke kuće Plato. Tu se, između ostalih mogu naći: Metfizika i egzistencija (1997), Presokratska misao (1997), Filozofski triptih (1998), Vidovija Artura Polačeka (2000), Mislilac na Agori (2000) Ostao je upamćen kao vrsni predavač antičke filozofije, kao neko ko je celim bićem umeo da prenese helensku misao na svoje studente, kao i na one koji to nisu bili. Nesumnjiv filozofski eros je iz kroz njega govorio, a profesor Pavlović je to sa ljubavlju od iskona primao i nesebično delio. Mnogi studenti pamte čuvene ekskurzije po Grčkoj i Italiji. Presokratska misao je posvećena Milošu N. Đuriću : „Njegova predavanja i dela uputila su me da visoko cenim i volim helensku misao“ I čini se da je veliki deo ovog najvećeg heleniste u Srba ostavio traga na pokojnog profesora Branka Pavlovića. Za njegov kabinet broj 353, bile su karakteristične biste Sokrata, Platona i Aristotela, kojih se sećaju mnogi studenti i dan danas, kao još jednu od asocijacija na dragog profesora. Mnogi koji su iskreno osećali i poštovali izvor filozofske misli, i dan danas emotivno govore o profesoru Pavloviću. Kao velika inspiracija i uzor, kao najčistiji prenosilac ljubavi ka antičkoj filozofiji bio je i profesoru dr. Bogoljubu Šijakoviću (profesor na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu), prof. dr. Vladanu Perišiću (profesor na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu i bivši dekan tog fakulteta), pomenutom Iliji Mariću i Branislavu Gojkoviću kao i Petru Živadinoviću[1], (nekadašnjem uredniku BIGZ-a i direktoru kulturnog centra u Parizu; osnivač izdavačke kuće Paidea) i mnogim drugima. Sahranjen je u rodnom selu - Piromanu. Epitaf na nadgrobnoj ploči, reči su supruge Mire i sina Darka, koji glasi: „Tvoje reči imaju vatrenu moć i beskonačnu dubinu“ Na porodičnom grobu gde je samo majka sahranjena, nalaze se i fotografije tragično nastradalog oca i brata. Na tom mestu se može pročitati epitaf najintimnijeg značenja za pokojnog Branka Pavlovića: Jov 17,15 I gde je sada nadanje moje? Moje nadanje ko će videti? Dubina i težina ovog pitanja ga je pratila i obeležila ceo život. Rekli su o Branku Pavloviću Posmrtno slovo profesora Slobodana Žunjića povodom smrti Branka Pavlovića: „Smrću Branka Pavlovića gubimo verovatno poslednjeg velikog zastupnika izvornog antičkog shvatanja filozofije kao težnje ka mudrosti. Za njega filozofija nije bila samo deo školskog sistema i kulturno- naučnog pogona, nego suštinsko obeležje pa i glavno izvorište duha jednog vremena i jednog naroda. U epohi sveopšte politizacije i tehnifikacije umešno je branio jedno tradicionalnije, ali i plemenitije razumevanje zadatka filozofa u javnom i društvenom životu. Zato se filozofijom bavio sa patosom na koji upućuje prvi deo njenog imena, ne osvrćući se previše na to što je ovaj intelektualni afekt ljubavi mnogima u međuvremenu postao nerazumljiv ili čak sumnjiv. On ga je sa ubeđenjem smatrao preduslovom svakog pravog filozofiranja, razume se, ne i samom filozofijom. Filozofija je za njega jednako malo bila samo jedno stanje duže koliko i samo neki poseban oblik i znanje. Bila mu je sve to zajedno, saznajni, moralni i kulturni stav, ali i vrhunac jednog obrazovnog procesa, koji se opsegom i nadasve etičko-praktičnim usmerenjem direktno nadovezivao na Platonov akademjiski krug znanja i vaspitanja. Ovu filozofsku praideju je Pavlović želeo da preuzme modernim sredstvima pouzdajući se s pravom u svoj autentični dar filozofskog propitivanja i poučavanja. Izuzetni i pomalo samonikli talenat ga je učinio vrsnim filozofskim spisateljem i još sjajnijim predavačem. Sokratske po duhu, njegov filozofske besede su imale i sokratsko dejstvo: generacije i generacije mladih ljudi bile su u svom prelomnom dobu privučene i konačno pridobijene za filozofiju upravo Pavlovićevim predavanjima, možda najboljim predavanjima iz filozofije koja su se kod nas u kontinuitetu mogla slušati krajem šezdesetih i tokom sedamdesetih godina. Plenio je istančanošću svojih formulacija, oštroumnim zapažanjima, duhovitim i originalnim improvizacijama, a naročito izvanrednim filozofskim obrazovanjem koje danas sve više postaje retkost. Ono mu je omogućavalo da se pouzdano i lako kreće u širokim istorijskim i tematskim rasponima, od presokratovaca do egzistencijalista, od filozofije religije i mita do filozofije prirode i nauke. Za sobom je ostavio nekoliko vrednih knjiga i mnogo značajnih studija. Ipak, oni koju budu poznavali jedino njegove objavljene radove imaće samo bledu sliku misaonog bogatstva i retoričke uverljivosti njegove umne reči. Sada kada je ona nepovratno usahla, sada kada se njegova egzistencija izjednačila sa svojom konačnošću, sada kada je smrtno bivstvovanje postalo bivstvovanje smrti, tek sada, kao što to često biva, shvatamo jasnije da je njegova borba za dostojanstvo filozofije bila ujedno borba za sopstveni životni smisao U jednom fedonovski intoniranom cilju napisao je redove koji u fakticitetu smrti neminovno dobija autobiografski značenje: „Sile sudbine učinili smo svetovnim silama. Jednu od tih sila izazivamo prirodom nužnošću. Ona čini moje telo trošnim, a moju dušu samo harmonijom telesnih delova, muzikom na telesnoj liri. Telo će postepeno slabiti, lira će gubiti čvrstinu i zvučnost, muzika će jednog dana prestati. Mogu donekle odlagati taj čas, ali on mora doći. Protiv ove sile, dakle, ne mogu učiniti ništa. Ali zašto bi me ova nemoć sprečavala da svoj živt dostojno proživim? I ne samo to, mudrost mi nalaže da svoj život dostojno dovršim...“ Iz svog najdubljeg unutrašnjeg poriva bez ostatka posvećen filozofiji i nastavno-pedagoškom radu, njegov život se završio pre nego što je dao sve što je mogao dati, ali nalog mudrosti koja ga je vodila nije izneverio. „ Milorad Lj. Milenković: Nadgrobno slovo mome jedinom učitelju u filozofiji Branku U. Pavloviću: „/.../ Sada, kada si otišao, kada dar tvog duha ne može biti zaboravnjen, o putu kojim stupaš, velim: o toj svetoj stvari neka sveto ćutanje razmišlja! Večna ti slava i hvala!“ Zdravko Kučnar, Politika, 16. 6. 2001. „/.../U senci pomenutih izdanja izrasta u poslednjih nekoliko godina, postepeno, tiho i nenametljivo, izdanje celokupnog filozofskog stvaralaštva Branka Pavlovića (1928—1996). Iako nije formalno označeno kao sabrana dela, ovo izdanje sabire i iznosi na videlo sve ono što je napisao Branko Pavlović. Širina interesovanja Reč je o prerano preminulom autoru koji je za života objavio svega dve knjige: „Raspravu o filozofskim osnovama nauke“ (1973) i „Filozofiju prirode“ (1978), ako ne računamo udžbenik „Istorija filozofije“, pisan zajedno sa V. Koraćem i M. Životićem. Dugogodišnji profesor filozofije na Univerzitetu, Pavlović je bio istinski predan svom pozivu. Među svojim studentima stekao je istinske poštovace i učenike. Predanim radom onih koji su mu bili naprivrženiji - Ilije Marića, urednika, koji je prikupio i pripremio za objavljivanje sve Pavlovićeve radove i rukopise iz zaostavštine, i Branislava Gojkovića, izdavača, kod „Platoa“ se do sada pojavilo sedam, od deset, knjiga koje sam Pavlović nije stigao da objavi. Četiri knjige: „Eros i dijalektika“, „Metafizika i egzistencija“, „Presokratska misao“ i „Filozofski rečnik“, objavljene su 1997, „Filozofski triptih“ 1998, a nedavno (sa oznakom 2000) pojavile su se i najnovije knjige: „Vidovija Artura Polačeka“ i „Mislilac na agori“. Poslednje dve knjige su na najlepši način obeležile petnaestogodišnjicu autorove smrti. Izdanje Pavlovićevih dela uključiće još i „Uvođenje u filozofiju“, „Filozofiju nauke“ (članke) i opsežna „Predavanja o savremenoj filozofiji“, koja priprema Ilija Marić. Već i sami naslovi ukazuju na širinu piščevih interesovanja u filozofiji. Ona obuhvataju i antičku i modernu i savremenu filozofiju, kao i najrazličitije oblike filozofskog izlaganja - rasprave i studije, sintetičke preglede, članke stručnog i enciklopedijskog karaktera, fragmente, meditativne zapise i sl. Pavlovićevi tekstovi otkrivaju temeljitog istraživača retke filozofske kulture i obrazovanosti, autora koji čitaoce uvodi u izvorno grčko filozofiranje, ali isto tako umešno i u probleme i filozofsko razumevanje savremenog života, njegovih opsena i ideologija. Pavlović je filozof u osami i meditaciji, ali i na agori, u dijalogu i u polemici. Bio je usamljenik, izvan škola i pravaca, struja ili partija, ali angažovan u svim oblicima filozofskog i kulturnog delovanja – predavač na Univerzitetu, ali i na javnim i popularnim tribinama, urednik u filozofskim časopisima, jednako okrenut najdubljim filozofskim raspravama, popularizaciji filozofije i filozofskom sučeljavanju sa svakodnevnim životom. Antički izvori Delovao je u vremenu kada je, sticajem društvenih i kulturnih okolnosti, filozofija kod nas, naročito u Beogradu, imala važnije mesto negoli ikada pre i posle toga. Pavlović je tu okolnost koristio da bi interesovanje za filozofiju usmeravao na njene antičke izvore. Suprotstavljao se svođenju filozofske kulture na puku struku. Vlastiti život vodio je odista filozofski. Svojim radom pokazivao je da je filozofija stvar slobodnog mišljenja i dijaloga, a ne bilo kakve dogme i pripadništva strujama koje diktira vreme ili različite ideologije. Više nego iko drugi u našoj univerzitetskoj sredini, bio je okrenut studentima koji su ga prihvatali kao istinskog učitelja u filozofiji. „Mislilac na agori“, kako priređivač naslovljava deo Pavlovićevih tekstova iz praktične filozofije i njegova oglašavanja na javnoj sceni, na tribinama i u štampi, obelodanjuje jedan vid autorovog angažmana, ali je istovremeno i dokument o jednom razdoblju u našoj filozofiji u kojoj je Branko Pavlović ostavio svoj prepoznatljiv, trajan, ali nikada nametljiv trag. Trud Pavlovićevih učenika i poštovalaca i nastojanje da njegovo delo ne ostane zaboravljeno, već da ga saberu, pripreme za objavljivanje u učine dostupnim našoj kulturnoj javnosti redak je poduhvat u našoj sredini i svake pohvale vredan čin. Može se očekivati da će i druga „sabiranja“ koja su u izgledu, a valja ih i podsticati, doprineti boljem i potpunijem sagledavanju kretanja i dometa u našoj filozofiji. Irina Deretić o neposotojanju srpske filozofske škole danas „Središnji cilj projekta ’Istorije srpske filozofije’ jeste temeljno i kritičko preispitivanje nacionalne filozofske baštine, kao i njenog odnosa sa ostalim disciplinama duhovnih i prirodnih nauka, u cilju nastojanja da se pokaže postojanje identiteta i kontinuiteta u razvoju naše filozofije. Isto tako, ovaj projekat predstavlja težnju i da se započne kontinuirano institucionalno bavljenje srpskom filozofijom, koje u našoj novijoj prošlosti nije ostvareno uprkos velikim i značajnim doprinosima pojedinaca poput Branka Pavlovića, Mihaila Đurića, Slobodana Žunjića, Ilije Marića, Bogumira Đukića i drugih.“ MG136 (N)

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Ima fleku od necega (verovatno kafe) na koricama, unutrasnjost uredna i cista, nema neprijatnih mirisa niti bilo cega slicnog. Samanizam i arhajske tehnike ekstaze U ovoj studiji pojava šamanizma predstavljena je iz perspektive opšte istorije religija. Naravno, nije isključen ni sociološki niti psihološki pristup. Istorijska podloga tu je da sintetizuje sva posebna istraživanja. Autor se ne oslanja na proučavanje samo jedne struje šamanizma, već istražuje više njih: sibirski, severnoamerički, južnoamerički, indonezijski, okeanijski... Takođe, piše i o arhajskim tehnikama ekstaze i magiji. U predgovoru za ovu studiju, pod naslovom U svetu arhajskog čoveka, Zoran Stojanović na najsažetiji način opisuje pojam šamanizma: Šamanizam se temelji na psihofizičkom dualizmu, na shvatanju da duša može za izvesno vreme da napusti telo a da se to ne odrazi fatalno na ljudsku jedinku. S druge strane, šamanizam podrazumeva rascep u krilu svetoga, što znači, uz dobre, pojavu i zlih duhova a time i potrebu da se zajednica zaštiti od njih. Šaman je taj koji kroz vrlo složenu i tešku inicijaciju stiče dar i veštinu, dovoljno efikasnu, da zajednicu kojoj pripada štiti od svih zala. On nije sveštenik u pravom smislu reči, kao što ni šamanizam nije poseban oblik religije; da to jeste onda bi ovaj svuda gde se sreće (a sreće se na svim kontinentima) nosio sa sobom istu sliku sveta, što nije slučaj. Mirča Elijade (rum. Mircea_Eliade; Bukurešt, 9. mart 1907 — Čikago, 22. april 1986) američki je kulturni istoričar rumunskog porekla i rumunski književnik. Jedan je od najvažnijih svetskih stručnjaka u oblasti komparativne analize religije. Studirao je filozofiju u Bukureštu, gde je diplomirao radom o filozofiji renesanse (1928). Kada mu je bilo 21. godina, nakon diplomiranja, otišao je u Indiju, gde je u Kalkuti studirao sanskritski jezik i jogu sa profesorom Dasguptom. Doktorirao je filozofiju u Bukureštu, tezom o metodama mišljenja i prakse u jogi (1933). Između 1933. i 1940. godine istovremeno se bavio obimnim naučnim radom, beletristikom, publicistikom, kao i predavanjima iz filozofije i istorije religije u Univerzitetu u Bukureštu. Tokom rata bio je ataše za kulturu rumunske ambasade u Londonu (1940. i 1941) i u Lisabonu (1941—1945). Dolaskom komunizma, Elijade je nakon rata 1945. godine izbegao u Pariz, gde je predavao istoriju religije, najpre na École pratique des hautes études (do 1948), potom na Sorboni. Od 1957. godine pa sve do svoje smrti 1986. godine živeo je u Čikagu, gde je bio redovni profesor na Univerzitetu u Čikagu i šef katedre za istoriju religije, koja od 1985. godine nosi naziv Katedra Mirča Elijade. Proučavao je religiju primitivnih društava Australije, Polinezije i Afrike, kulture drevne Indije, Egipta, Grčke i Rima. Detinjstvo Rođen je u Bukureštu, bio je sin rumunskog oficira Georgea Elijade (Gheorghe Eliade) i Jeane rođene Vasilsku. Pravoslavni vernik, George Elijade registrovao je rođenje njegovog sina četiri dana pre nego što je stvarno rođen, da bi se poklopio sa Parvoslavnim liturgijskim kalendarnom, tj. praznikom Četrdeset mučenika Sevastijanskih (22. mart). Mirča Elijade je imao sestru, Korinu, majku semiologiste Sorina Alekandrescu. Njegova porodica se preselila iz Tekučia u Bukurešt, da bi se na kraju naselili u glavi grad 1914. godine, gde je boravio do kasnih tinejdžerskih godina. Elijade je zadržao posebno količinu uspomena na svoje detinjstvo i kasnije u životu je pisao o uticaju raznih neobičnih epizoda iz istog. U jednom trenutku tokom Prvog svetskog rata, kada mu je bilo desetak godina, bio je očevidac bombardovanja Bukurešta nemačkim cepelinima i patriotskim zanosom u okupiranom glavnom gradu. Adolescencija Nakon završetka osnovnog obrazovanja, Elijade je prisustvovao Spiru Haret nacionalnom koledžu u istoj generaciji kao Arsavir Akterijan (Arșavir Acterian), Haig Akterijan (Haig Acterian) i Petre Viforeanu (Petre Viforeanu). Među njegovim ostalim kolegama bio je i Konstantin Noic (Constantin Noica), istoričar umetnosti. Univerzitetske studije i boravak u Indiji Između 1925. i 1928., pohađao je filozofski fakultet na univerzitetu u Bukuruštu, diplomirao je na istom 1928. godine. Tokom svojih studenskih godina upoznao je Nea Ionescu (Nae Ionescu), koji je peredavao u logiku, postao je jedan od njegovih učenika i prijatelja. Bio je izuzetno zainteresovan za Ionesceove radikalne i religijske ideje. Naučni radovi Elijade je počeli su posle dugog perioda studiranja u britanskoj Indiji, na univerzitetu u Kalkuti. Saznavši da je Maharadža od Kassimbazara sponzoriše evropske naučnike koji studiraju u Indiji, Elijade se prijavljuje i dobija stipendiju za četiri godine, koja je kasnije udvostručena od strane rumunske stipendija. U jesen 1928. godine, on je plovio za Kalkut da studira sanskrit i filozofiju pod Surendranath Dasgupta, na bengalskom Kembridžu i profesor na univerzitetu u Kalkuti, autor pet knjiga istorije indijske filozofije. Pre dolaska do indijskog potkontinenta, Elijade je napravio kratku posetu Egiptu. Kad su stigli, on je posetio velike u regionu, i proveo kratak period po himalajskim ashramom. Studirao je osnove indijske filozofije, i, paralelno, naučio sanskritu Pali i bengalski po Dasgupta pravcu. U to vreme, on je postao zainteresovan za akcije Mahatma Gandi, koga je lično upoznao, i Satjagraha kao fenomena; Kasnije, Elijade adaptira gandijeve ideje u svom diskursu o duhovnosti i Rumunije. Poslednje godine života i smrt Mirča Elijade je preminuo na univerzitetskoj bolnici u Čikagu, aprila 1986. godine, osam dana pre smrti, pretrpeo je moždani udar dok je čitao vežbe Emila Cioreca (Eugen Barbu), a kasnije iygubio je govorne funkcije. Četiri meseca ranije, požar je uništio deo njegovih kancelarija na Medvil Lombard bogosloviji (događaj koji će se tumačiti kao znak). Elijadin rumunski učenik Joan Petru Kulianu, koji je podsetio reakciju naučne zajednice, je na vestima, opisao Elijadinu smrt kao `parinirvana`. Njegovo telo je kremirano u Čikagu, a ceremonija sahrane održana je u crkvi na kompusu univerziteta. Prisustvovalo je 1.200 ljudi, obuhvatajući javno čitanje Elijadinog teksta u kome je podsetio na otkrovenje o njegovom detinjstvu-predavanja je dao romanopisca Sol Belou, Elijadin je kolega na Univerzitetu. Njegov grob se nalazi u Oak Voods groblju (Oak Woods Cemetery). Rad Opšta priroda religije U svom radu na istoriji religije, Elijade je najviše cenjen zbog svojih spisa o alhemiji, šampanizmu, jogi i ono što je on nazvao mit o večnom povratku, navodno prisutan u religijskim mislima uopšte, da versko ponašanje ne samo imitira, ali i učestvuje u, svetim događajima, i na taj način obnavlja mitso vreme porekla. Na Elijadino razmišljanje utiču delimično Rudolf Oto, Gerardus van der Leuv (Gerard van der Leeuw), Nae Ionescu. Vrhovni Bog Prema nekim evolucionističkim teorijama religije, posebno kos Edvarda Burnet Tajlor (Edward Burnett Tylor), kulturni napredak jeste promena sa animizma i mnogoboštva na monoteizam. Prema ovom gledištu, naprednije kulture bi trebalo da bude više monoteističke, a primitivnije kulture bi trebalo da bude više politeističke. Međutim, mnogi od najvažnijih `primitivnih`, pre poljoprivrednih društava veruju u vrhovnog Boga. Tako, prema Eliadi, naučnici posle 19. veka su odbacili tilor teoriju evolucije iz animizma. Elijade sumnja da su najraniji ljudi obožavali nebesko vrhovno biće, u obrascima u komparativne religije, piše on: `Najpopularnija molitva u svetu je upućena- Oče naš koji si na nebesima.` Moguće je da su čovekove najraniji molitve upućene istom nebeskom ocu. ` Međutim, Elijade se ne slaže sa Vilhelmom Šmidtom (Wilhelm Schmidt), koji je mislio da je najraniji oblik religije bio strogi monoteizam. Elijade odbacuje ovu teoriju `primordijalnog monoteizma” kao `krutu` i neizvodljivu. `U najboljem slučaju,` piše on, `ova plan Šmidtova teorija čini nalog ljudskih verski evolucija od paleolita.` Elijadina filozofija Filozofija religije Platonizam i primitivna ontologija Prema Elijadi, tradicionalni čovek oseća da se stvari `stiču realno, svoj identitet, samo u onoj meri njihovog učešća u transcendentalnoj stvarnosti`. U tradicionalnom čoveka, nečist svet je `besmisleno`, a stvar se uzdiže se nečistog sveta samo u skladu sa idealnim, mitskim modelom. Elijade opisuje ovaj pogled na stvarnost kao temeljni deo `primitivne ontologije` (studija o `postojanju` ili “stvarnost`). Vidi sličnost sa filozofijom Platona, koji je verovao da su fizički fenomeni blede i prolazne imitacije večnih modela ili `oblika`. On je tvrdio: Platon možemo smatrati izvanrednim filozofom `primitivnog mentaliteta `, to je, kao mislilac koji je uspeo da u davanju filozofske opticaje i validnost na načinima života i ponašanjaima arhaičnog čovečanstva. Elijade je smatro da je Platonova teorija oblika `primitivna ontologija` istrajna u grčkoj filozofiji. On tvrdi da je platonizam `najpotpunije razrađena` verzija ove primitivne ontologije.