U potrazi za hrvatskom kolijevkom Rendić - Miočević, Ivo (Retracing the past to the cradle Croatian history) Autori Rendić - Miočević, Ivo Vrsta, podvrsta i kategorija knjige Autorske knjige, monografija, znanstvena Izdavač Književni krug Grad Split Godina 2000 Stranica 238 Ključne riječi nova metodologija; ilirik; hrvatska etnogeneza; država-vladavina; simboli; izmjena Nad-ja; dugotrajni srednji vijek (new methodology; Illyricum; Croatian ethnogenesis; state-rule; symbols; new super-ego; long duration of medieval era) Sažetak Prvo poglavlje ističe metodološke probleme znanosti o povijesti i raspravlja o Iliriku ( ne o Balkanu ) kao povijesnom okviru hrvatske etnogeneze. Drugo poglavlje raspravlja o stratumima u hrvatskoj etnogenezi i o nasljeđu koje su Hrvati primili od starosjedilaca. U trećem poglavlju opisuje se stara hrvatska država kao vladavina, te se traže uzroci nasilja o kojima svjedoče izvori. Primjenom frojdovskih teorija objašnjava se nasilje u krvno povezanim zajednicama. U četvrtom poglavlju objašnjava se simbolika starih hrvatskih spomenika, a u petom na temelju Ljetopisa popa Dukljanina istražuje se stara ideologija koja se ponavlja i u narodnim pjesmama iz doba osmanske prevlasti. Pomoću ideologije autor definira sindrom Kraljevića Marka. U sedmom završnom poglavlju ističe se ideja o bogatom i dugotrajnom srednjem vijeku.

Enciklopedija živih religija-FOTOTIPSKO,DRUGO,DOPUNJENO IZDANJE Glavni urednik: Kit Krim Sinopsis: Kolevke 5 svetskih religija Budizam,Hinduizam,Hrišćanstvo, Islam, Judaizam, Religije regionalne, Magija, Asketizam, Demonologija, Eshatologija, Hodočašće, Inicijacija, Sveti spisi, Obožavanje predaka, Žrtva, Reinkarnacija, Šamanizam, Veštičarenje, Prošiveno,Tvrde korice- crvene boje Autor: Grupa autora Stanje:KAO NOVA-NEKORISCENA(5+) Oblast: Enciklopedije; Leksikoni ; Monografije Izdavač: `Nolit`-Beograd, 2004.FOTOTIPSKO,DRUGO,DOPUNJENO IZDANJE-II izdanje ISBN: 86-19-02360-8 Prevodioci:Ljiljana Miočinović(prevod-Budizam)-ZA SVAKU RELIGIJU POSEBNO DRUGI PREVODILAC(VIDETI FOTOGRAFIJU BROJ 2.) Izdavač: `NOLIT`-Beograd, 2004.FOTOTIPSKO,DRUGO,DOPUNJENO IZDANJE-II izdanje Glavni urednik: Kit Krim Naslov originala: Abingdon Dictionary of Living Religions Pismo:latinica, Br.strana:825. Stanje:KAO NOVA-NEKORISCENA(5+) Povez:tvrd povez, Filozofija i religija Sveobuhvatna enciklopedija religija: judaizam, hrišćanstvo, islam, hinduizam i budizam. Izdavač: Nolit, Beograd Godina izdanja:2004. Izdavač: `Nolit`-Beograd, 2004.FOTOTIPSKO,DRUGO,DOPUNJENO IZDANJE-II izdanje 2004. 2.Izdanje Broj strana: XX,825 str. Povez: Tvrdi Format: 25 cm Stanje:KAO NOVA-NEKORISCENA(5+)

ZELENE ZGRADE Slobodan Krnjetin Prof. dr Slobodan Krnjetin Prof. dr Dragana Milošević Brevinac 1 UVOD ................................................................................................................. 1 2 LJUDI I ZELENI PROSTORI KROZ ISTORIJU .................................................. 5 2.1 Istorijski aspekt primene vertikalnih zelenih površina.......................................... 8 2.2 Tradicija vertikalnog ozelenjavanja u Srbiji ....................................................... 21 3 GREEN FACTOR – NOVA LOKALNA ZELENA POLITIKA GRADOVA U SVETU ....................................................................................... 23 4 BLISKA BUDUĆNOST GRADOVA SVETA – Mega gradovi i urbani koridori (Izveštaj UN) ............................................. 25 5 EKOLOŠKI OTISAK ......................................................................................... 28 6 PRIMERI REŠENJA NEKIH ZELENIH GRADOVA U SVETU ......................... 30 7 STANDARDI - ALATI ZA REGULACIJU ZELENE GRADNJE ........................ 37 7.1 GreenSpec lista................................................................................................. 37 7.2 Procena životnog ciklusa proizvoda (LCA) ....................................................... 38 7.3 LEED standard.................................................................................................. 38 7.3.1 Kategorije za dobijanje LEED poena ................................................................ 39 7.3.2 Bodovi za sertifikaciju ....................................................................................... 40 7.3.3 Efekti LEED sertifikata ...................................................................................... 41 7.4 IGCC - kombinacija najpriznatijih građevinskih i mašinskih standarda ............. 42 7.5 C2C – dizajn od kolevke do kolevke ................................................................. 42 7.5.1 Kriterijumi za C2C sertifikaciju koju sprovodi MBDC ......................................... 43 7.5.2 Primer C2C dizajna u praksi ............................................................................. 43 8 SAVET ZELENE GRADNJE SRBIJE (SrGBC) ................................................ 45 9 ENERGETSKA EFIKASNOST ZGRADA – definicije i koncepti .................... 46 9.1 Troškovi u low-energy zgradarstvu ................................................................... 49 10 GREEN FACTOR - UGLEDNI MODEL SEATTLE ........................................... 50 10.1 Konceptualni model Green Factor-a – zeleni elementi ..................................... 53 10.2 Zemljište ........................................................................................................... 54 10.3 Sistemi za zadržavanje vode ............................................................................ 56 10.4 Zeleno rastinje .................................................................................................. 59 10.5 Drveće .............................................................................................................. 60 10.6 Zeleni krov ........................................................................................................ 62 10.7 Zeleni zidovi ...................................................................................................... 64 10.8 Vodene površine ............................................................................................... 66 10.9 Porozne staze ................................................................................................... 68 10.10 Bonusni elementi .............................................................................................. 70 11 VERTIKALNE ZELENE POVRŠINE- definicija i klasifikacija ........................ 72 11.1 Vertikalne zelene površine u užem smislu ........................................................ 73 11.1.1 Ozelenjavanje zidnih površina zgrada .............................................................. 73 11.1.1.1 Ozelenjavanje puzavicama/povijušama ........................................................................74 11.1.1.2 Ozelenjavanje mešovitim biljnim materijalom ................................................................77 11.1.1.2.1 Izbor biljnih vrsta ...........................................................................................................83 11.1.1.2.2 Ozelenjavanje slobodno stojećih zidovova u prostoru...................................................84 11.1.2 Zeleni zidovi u enterijeru ................................................................................... 85 11.2 Vertikalne zelene površine u širem smislu ........................................................ 85 11.2.1 Ozelenjavanje krovnih površina ........................................................................ 85 11.2.1.1 Vrste zelenih krovova ....................................................................................................88 11.2.1.2 Važni tehnički detalji kod izvođenja zelenog krova........................................................91 11.2.1.3 Struktura zelenog krova ................................................................................................92 11.2.1.4 Izbor biljnih vrsta za sadnju na zelenim krovovima .....................................................100 11.2.1.5 Mere nege i održavanje ...............................................................................................101 11.2.1.6 Načini sadnje na zelenim krovovima ...........................................................................104 11.2.2 Ozelenjavanje prozora .................................................................................... 106 11.2.3 Ozelenjavanje terasa, balkona, lođa ............................................................... 107 11.2.4 Ozelenjavanje ulaza........................................................................................ 110 11.2.5 Ozelenjavanje ograda ..................................................................................... 110 11.2.6 Ozelenjavanje pergola .................................................................................... 111 11.2.7 Ozelenjavanje stubova .................................................................................... 111 12 FUNKCIONALNE PREDNOSTI VERTIKALNIH ZELENIH POVRŠINA ........ 112 12.1 Ekološke prednosti vertikalnih zelenih površina .............................................. 113 12.1.1 Uticaj na urbanu mikroklimu ............................................................................ 113 12.1.1.1 Uticaj na sastav vazduha ............................................................................................113 12.1.1.2 Uticaj na insolaciju, refleksiju i radijaciju......................................................................113 12.1.1.3 Uticaj na toplotni režim ................................................................................................115 12.1.1.4 Uticaj na vlažnost vazduha ..........................................................................................119 12.1.1.5 Uticaj na padavine .......................................................................................................121 12.1.1.6 Uticaj na strujanje vazduha .........................................................................................123 12.1.1.7 Uticaj na smanjenje urbane buke ................................................................................124 12.1.1.8 Uticaj na aerozagađenost ............................................................................................126 12.2 Psihofiziološke prednosti ................................................................................ 129 12.3 Dekorativno- estetske prednosti...................................................................... 130 12.4 Urbanistička prednost ..................................................................................... 132 12.5 Uticaj na biodiverzitet ...................................................................................... 133 12.6 Ekonomske prednosti ..................................................................................... 134 12.7 Odgajanje zdrave hrane .................................................................................. 136 13 EKONOMIČNOST ZELENIH ZGRADA I STANJE NA TRŽIŠTU ................... 136 14 PRIMERI - VERTIKALNI VRTOVI I ZELENE ZGRADE ................................. 138 15 PRILOZI .......................................................................................................... 157 16 LITERATURA ................................................................................................. 173 17 INTERNET STRANICE ................................................................................... 18Knjiga je NOVA..... -------------------------------- Knjiga je NOVA..... -------------------------------- M

Poze po čakrama Priznanja Dobro došli na ovo putovanje Jaram joge Otvaranje unutrašnjeg hrama Prva čakra: Uđite Druga čakra: Poravnajte se Treća čakra: Aktivirajte se Četvrta čakra: Umekšajte se Peta čakra: Naštimujte se Šesta čakra: Zasvetlite Sedma čakra: Probudite se Sjedinite se Rečnik pojmova iz sanskrita Indeks Poze po čakrama Prva čakra Tadasana: poza planina Dandasana: poza palica Bramanasana: poza sto Osnovno bioenergetsko uzemljenje Apanasana: poza kolena na prsima Otvaranje kanala u nogama Supta padangustasana: ležeća poza ruka do palca Setu banda sarvangasana: poza most Salabasana: poza skakavac i poluskakavac Budžangasana: poza kobra Ado muka svanasana: poza pas koji gleda dole Utanasana: stojeći intenzivni preklop napred Poza visoki iskorak Arda hanumanasana: obrnuti iskorak Utkatasana: poza stolica Utkata konasana: poza boginja Vrksasana: poza drvo Utita hasta padangustasana: poza ruka na nožnom palcu Virasana i supta virasana: poza sedeći i ležeći junak Sidasana: poza kolevka Džanu sirsasana: poza poluštipaljka Paščimotasana: istezanje zapadne strane ili poza štipaljka Balasana: dečja poza Savasana: poza leš Druga čakra Karlična pulsiranja Karlično disanje Noge brisači Krugovi kolenima Supta bada konasana: kolena i tabani zajedno ili poza ležeći leptir Ananda balasana: poza srećna beba Sucirandrasana: poza ušice igle Džatara parivartanasana: uvrtanje stomaka Uvrtanje raširenih nogu Bada konasana: uvezani trougao ili poza leptir Upavišta konasana: preklopljena špaga Agnistambasana: cepanica ili poza dupli golub Utanasana: stojeći intenzivni preklop napred Ado muka svanasana: pas koji gleda dole Andžanejasana: duboki iskorak Utan pristasana: gušter ili poza skromni ratnik Dečja poza raširenih nogu do viseće kobre Eka pada kapotasana: poza golub Supta bada konasana: savasana raširenih nogu Treća čakra Udijana banda: stezanje donjeg stomaka Stojeće istezanje u stranu Virabadrasana: ratnik I Virabadrasana: ratnik II Viparita virabadrasana: poza obrnuti ratnik Virabadrasana: ratnik III Trikonasana: poza trougao Arda čandrasana: poza stojeći polumesec Arda čandra čapasana: poza šećerna trska Utita parsvakonasana: poza istegnuti ugao Ado muka svanasana: poza pas koji gleda dole Palakasana: poza daska Paripurna navasana: poza čamac Poza sto Purvotanasana: poza kosa daska Vasistasana: poza bočna daska Parigasana 1: poza kapija Salabasana: poza skakavac Danurasana: poza luk Arda macijendrasana: poza polovina kralja ribara ili uvrtanje u sedećem položaju Savasana: poza leš Četvrta čakra Nadi šodana: disanje na naizmenične nozdrve Kundalini čakra disanje Čišćenje nadija Stojeća joga mudra Istezanje kaiša Gumikasana: poza kravlje lice Mardžarjasana: poza mačka i bitilasana: poza krava Anahatasana: poza topljenje srca Poza ušice igle Parigasana 2: poza polukrug Macijasana: poza riba Ustrasana: poza kamila Budžangasana: poza kobra Ado muka vrksasana: stoj na rukama Urdva danurasana: poza točak Makarasana: poza krokodil Partnerske poze Stani i poveži se Masiranje ramena i ruku Dvostruki luk Piramida Restorativna savasana: ležanje na jastuku Peta čakra Džalandara banda: brada na grudnoj kosti Istezanja ramena u stranu Sleganje ramenima Istezanje vrata Sedeća joga mudra Setu banda sarvangasana: poza most Macijasana: poza riba Parivrta parsvakonasana: poza okrenuti bočni ugao Bakasana: poza ždral Kakasana: poza vrana Sasangasana: poza zec Halasana: poza plug Karnapidasana: poza plug sa spuštenim kolenima uz uši Salamba sarvangasana: stoj na ramenima Nakulasana: poza mungos Savasana: poza leš Šesta čakra Joginske vežbe za oči Povlačenje linije u tadasani Virabadrasana: ratnik III Parsvotanasana: glava do kolena Garudasana: poza orao Makarasana II: poza delfin Ado muka vrksasana: stoj na rukama Pinča majurasana: poza paun Savasana: poza leš Sedma čakra Nataradžasana: poza plesač Sirsasana: stoj na glavi Urdva danurasana: poza točak Savasana: poza leš FORMAT: B5 POVEZ: MEK POVEZ BROJ STRANA: 387 JEZIK: Engleski jezik P5 Korica oštećena, knjiga je nova

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! The Secret Language of Birthdays: Personology Profiles for Each Day of the Year Gary Goldschneider Joost Elffers Aron Goldschneider Mnogi ljudi već dugo sumnjaju, kako veruju astrolozi, da dan kada ste rođeni utiče na vašu ličnost. Iako niko ne zna tačno kako i zašto, rođendani imaju tendenciju da budu neverovatno tačni prediktori psiholoških tendencija. Tajni jezik rođendana Garija Goldšnajdera i Džosta Efersa detaljno opisuje karakteristike i neobične osobine ličnosti povezane sa rođenjem određenog dana u godini. 366 profila ličnosti u Tajnom jeziku rođendana zasnovano je na kombinaciji astrologije, numerologije, tarota i višegodišnjeg posmatranja Gerija Goldšnajdera za više od 14.000 ljudi, uključujući savremene i istorijske ličnosti. Goldšnajderova teorija „personologije” predlaže da je ceo život cikličan: ljudi rođeni istog dana zauzimaju istu tačku u godišnjem ciklusu i tako dele određene karakteristike. Naučite koje su poznate ličnosti rođene na vaš rođendan....Proučite svoj astrološki znak i svoj profil ličnosti....Vaše snage, slabosti i glavne brige biće rasvetljene dok vam se daju praktični saveti i duhovna uputstva. Dok proučavate svoj profil, teško ćete se odupreti pregledu profila porodice, prijatelja, kolega i omiljenih poznatih ličnosti. Niko ko čita ovu knjigu ne može se osećati izostavljenim, jer svako od nas ima rođendan. Tajni jezik rođendana može pomoći ljudima da bolje razumeju sebe i druge, uključujući one koji sada žive, one koji su prošli ranije, pa čak i one koji tek dolaze. Tajni jezik rođendana je zaista proslava naših razlika i sličnosti kao ljudskih bića. Astrologija (grč. αστρολογία - nauka o zvezdama) je pseudonauka koja položaje, odnose i kretanja planeta i drugih nebeskih tela u odnosu na zodijačke znakove i sazvežđa, posmatrano za zemlje, dovodi u vezu sa osnovnim osobinama individua (pojedinaca) i njihovom interakcijom, sa društvom, nacijama, događajima u svetu itd.[1] Sam pojam logos (gr. λόγος) se obično tumači kao reč, što bi svakako opravdalo verovanje da zvezde nešto saopštavaju. Osoba koja izučava astrologiju se naziva astrolog, a njegov zadatak je da protumači te `zvezdane poruke` i potom ih prenese zainteresovanima. Jedan od najbitnijih termina koji se vezuju za astrologiju je horoskop koji se koristi pri svakoj astrološkoj analizi. Astrologiju ne treba mešati sa astronomijom (grč. αστρονομία - pravila među zvezdama), naukom o zvezdama. Istorijat Ispočetka, astrologija je bila nerazdvojni deo astronomije pa su se njome bavili različiti narodi diljem zemljinog šara: Kinezi, Egipćani, Grci, Rimljani, Arapi, kao i narodi Amerike (Asteci, Maje, Inke). Oni su zapazili da se mnoge stvari na zemlji, kao što su npr. plima i oseka itd. dešavaju pod dejstvom Sunca i Meseca pa su verovali da su i svi ostali događaji posledica uticaja različitih zvezda. Otud postoje različite vrste astrologije po nacionalnosti. Osim tzv. zapadne poznate su kineska, japanska, jevrejska, indijska, druidska (keltska) astrologija. Te nacionalne astrologije se međusobno razlikuju i po načinu izračunavanja horoskopa, što je posledica različitih geografskih konfiguracija zemljišta gde je nastala astrologija, ali i po sistemu tumačenja koji je posledica bazičnog stava određenog društva prema životu. Kolevka zapadne astrologije je stari Bliski istok, gde su ponikle prve opservatorije – sumerski zigurati. Prvobitna mesopotamska astrologija (protoastrologija) je, sasvim slično kao i u drugim kulturama, bila zasnovana na prostom posmatranju nebesa u potrazi za znamenjem, koje bi na bilo koji način moglo da predskaže važna dešavanja u kraljevstvu. Stari Mesopotamci su verovali da zvezde i sazvežđa, koje su poznavali u priličnom broju, imaju svoje odgovarajuće gradove[2] na zemlji. Kraljevi nisu preduzimali nikakav ratni pohod, niti započinjali bilo kakav važan državni posao (npr. izgradnju puteva ili dvoraca i sl.) ako im zvezdočaci nisu označili povoljne dane. Zapisi astronomskih opažanja i znamenja su pronađeni među ostalim tekstovima, ispisanim na glinenim pločicama klinastim pismom. Najobimnija kolekcija Enuma Anu Enlil[3] datira iz 2. milenijuma p. n. e. Još jedna veoma važna kolekcija znamenja, Venerin tablet iz Amisaduke, sadrži podatke o osmatranjima Venerinih faza i pridavanim im značenjima. Istoričari nisu saglasni koje su godine ovi podaci prikupljani, ali većina smatra da je kolekcija nastala 146 godina nakon Hamurabijeve smrti. Egipatski odnos prema zvezdama imao je oblik astro-religije, a postao je s vremenom i prefinjeniji. Najvažniji astrološki događaj koji su predviđali drevni Egipćani bile su uobičajene poplave Nila koje su se poklapale sa helijačkim izlaskom Sirijusa. Ono na šta su Egipćani bili posebno fokusirani su usponi i kulminacije zvezda povezani sa dekanima – njihovi motivi nađeni su na poklopcima kovčega iz perioda Srednjeg kraljevstva, oko 2000. godine p. n. e. U ranim tekstovima dekani su označavali koji je čas noći kada se podižu na istočnom horizontu, dok su u onim nastalim kasnije označavali čas noći kada kulminiraju na nebu. Smatra se da je pridavanje pažnje diurnalnom kretanju bilo od velike važnosti za kasniji razvoj helenističke doktrine horoskopskih kuća. Neke astrološke ideje su iz Mesopotamije došle u Egipat do druge polovine 1. milenijuma p. n. e. Najznačajnija od njih je Zodijak sa 12 znakova oko 3. veka p. n. e.[4] koji se kasnije kombinuje sa dekanima, a koji umesto do tada zasebnog sistema, postaju desetostepene podele svakog zodijačkog znaka. Osvajanje velikih teritorija od strane Aleksandra Velikog tokom 4. veka p. n. e., doprinela su mešanju različitih kultura i tradicija, što se svakako odrazilo i na dalji razvoj i usavršavanje astrologije – Sinteza mesopotamskih astroloških ideja sa egipatskim konceptima i sistemima grčke matematike i geometrije, rezultirala je rođenjem horoskopske astrologije. Aleksandar je osnovao grad na obali Mediterana – Aleksandriju – koja ubrzo po njegovoj smrti postaje centar kulture i nauke u koji su se slivali veliki umovi ondašnjeg doba. Tako započinje helenistički period odnosno dominacija grčke misli širom antičkog sveta. Pod pokroviteljstvom grčke dinastije Ptolemeja, izgrađena je velika Aleksandrijska biblioteka u koju su pohranjene hiljade tekstova sa raznih krajeva sveta, pa je Egipat opet izronio kao veliki centar astroloških studija. Oko 290. godine p. n. e. vavilonski istoričar i astrolog Beros je, emigriravši na istok, osnovao astrološku školu na grčkom ostrvu Kos. Do tada, ovo je ostrvo bilo poznato kao medicinski centar u kom je negovan kult Asklepija. Astrologija na taj način utire svoj put sve dublje na zapad. Od velikih umova helenističkog doba proučavanjem astrologije bavili su se i Tales, Pitagora, Anaksagora, Empedokle, Hipokrat, Platon, Euksod, Euklid i drugi. Prvi i drugi vek naše ere su bili naročito važni za dalji napredak astrologije. Tokom tog perioda su stvarali Nekepso i Petoziris, Marko Manilije, Antioh iz Atine, Kritodemus, Serapio iz Aleksandrije, Dorotej iz Sidona (kasni 1. vek), a naročit doprinos astronomiji i astrologiji je dao naučnik Klaudije Ptolemej, sredinom 2. veka n.e. On je bio autor dva znamenita dela: Tetrabiblosa, astrološkog četvoroknjižja i Sintaksisa (Almagesta), zbornika svekolikog tadašnjeg astronomskog znanja. Ptolemej je uveo geocentrični sistem sveta u astronomiju koji je ostao važeći u nauci (astronomiji) narednih četrnaest vekova, a u astrologiji se i danas koristi. Ptolemejev savremenik, Vetije Valens iz Antiohije (120—175), napisao je Antologiju, najobimnije i najočuvanije delo helenističkog perioda koje se sastoji od devet knjiga. Ovaj materijal je posebno vredan jer sadrži mnogobrojne prognostičke tehnike od kojih su neke jedinstvene, a takođe i stotinu horoskopa kao demonstracije tehnika koje je izlagao. U odnosu na raniju astrološku praksu u kojoj je korišćen tzv. sistem celih znakova[5], Ptolemej uvodi korišćenje sistema jednakih kuća, dok Valens za potrebe određivanja snage planeta deli kvadrante horoskopa na jednake trećine. Ovaj sistem kuća je kasnije nazvan Porfirijev. U narednim vekovima su nastali mnogobrojni kvadratni sistemi podele kuća kao što su Alkabitus, potom vrlo popularan u renesansnom periodu Regiomontanov sistem, danas u najmasovnijoj upotrebi Plasidusov sistem, te manje popularni Koh i Kampanus. Iako je prvobitno bila zabranjena u Rimu oko 139. godine p. n. e., astrologija ponovo dobija na popularnosti u vreme prvih rimskih careva, koji su obilato koristili njene mogućnosti da bi preduzeli adekvatne političke i druge poteze. Oktavijan Avgust je, izražavajući moć, utisnuo na srebrne kovanice svoj astrološki simbol Jarca koji prednjim nogama drži svet. Bilo je i careva koji su voleli sami da se oprobaju u ovoj veštini npr. Tiberije, Domicijan i Hadrijan. Neki astrolozi su zahvaljujući prijateljstvu s vladarima stekli veliki uticaj i političku moć, kao što je slučaj sa Trazilom. Kao već oformljen sistem, astrologija je prešla iz helenskog sveta u Indiju. Pretpostavlja se da se to desilo oko 2. veka n. e. Indijci su usvojili i fonetski transkribovali određeni broj grčkih astroloških termina: hora-čas (grč. Ώρα), dekanus- dekant (grč. Δεκανοί) i, možda, trikona- trigon (grč. τρίγωνον). Kasnije se indijska astrologija razvijala nezavisno od zapadne, a osnovna razlika između zapadnog i indijskog horoskopa ogleda se u tome što je zapadni tzv. tropski (zasnovan na zodijačkim znakovima), tj. počinje na 0 stepeni znaka Ovna, a indijski je sideralni, tj. definiše znakove prema zvezdama stajačicama. Indijska astrologija je imala uticaja na razvoj astrologije u drugim regijama. Persijski kralj Ardašir I je slao izaslanike u okolne zemlje kako bi prikupili naučna dela koja su u to vreme nedostajala u Persiji. Tako indijska i grčka astrologija dolaze u ovo carstvo, Slom Zapadnog rimskog carstva astrologiju gura u zaborav na zapadu, ali ona nastavlja da živi u Istočnom rimskom carstvu, gde je u životu održavaju razmene knjiga sa Arabljanima, uprkos protivljenju Crkve. Istovremeno, ona cveta kod Arabljana, a naročito nakon osnivanja Bagdada u koji su pozivani svi viđeniji učenjaci. Na sličan način kao i Persijanci, Arabljani su slali svoje izaslanike da prikupljaju materijal iz Indije, Persije i Vizantije, i nastavili da unapređuju astrologiju novim tehnikama. Srednjovekovni arapski astrolozi su naročito bili zainteresovani za mundanu i horarnu astrologiju. Poznati astrolozi iz ovog perioda su Teofil iz Edese, Mašalah ibn Asari, Abu Ali el-Hajat, Sal ibn Bišr, Abu Mašar, El-Kindi, Alkabitus, i drugi. Na početku srednjeg veka na astrologiju se u Evropi gledalo kao na oblik paganizma što je uticalo da se poljulja njen ugled u teoriji i praksi. Mešana je često sa pojmom alhemije, što je kasnije proučavanjem dokazano da su duboko povezane. U alhemijskim analizama koristi se astrološka teorija, a najčešći primer toga je povezivanje određenih hemijskim elemenata sa planetama: tako zlato odgovara Suncu, srebro Mesecu, živa Merkuru, itd. Hrišćanski teolozi su bili u poziciji da uslovno priznaju legitimitet astro-meteorologiji i astro-medicini, dok je lična, natalna astrologija predstavljala problem. Međutim, od 13. veka većina italijanskih dvoraca držala je astrologe, a i na univerzitetima se predavala astrologija. Priliv arapskih ideja bio je važan deo tog ponovnog interesovanja za astrologiju, za čije širenje naročite zasluge pripadaju italijanskom astrologu Gvidu Bonatiju. Astrologijom su se bavili i naučnici koji su živeli na razmeđi srednjeg veka i renesanse poput Paracelzusa, Tiha Brahea i Johana Keplera. Ipak, Kepler, iako kraljev astrolog, nije cenio astrologiju već ju je prozvao suludom ćerkom astronomije. Povećano interesovanje za antičke ideje u renesansi utiče i na povećanje interesovanja za astrologiju. Oživljavanje hermetizma i neoplatonizma pogodovalo je širenju astrologije među širokim narodnim masama. Štampaju se astrološki almanasi, ali smela predikcija o velikoj konjunkciji 1524. učinila je da astrologija postane u mnogim očima neozbiljna pa i smešna. Daljem opadanju uticaja astrologije doprinela je i pojava protestantskog pokreta koji je nije prihvatao. U 16. veku Nikola Kopernik je uveo heliocentrični sistem sveta u nauku i time odvojio astronomiju od astrologije. U daljem razvijanju i objašnjavanju astroloških termina učestvovao je i Isak Njutn stavši na njenu stranu. Jednom prilikom kada je došlo do rasprave po pitanju vrednosti-bezvrednosti astrologije, pa je astronomu Haleju poručio: „Razlika između mene i Vas je što sam se ja bavio astrologijom a Vi niste!“ Time se nije subjektivno zauzeo za osnovanost i naučnost astrologije, već jednostavno uputio da su se njom tokom vekova bavili ozbiljni filozofi i naučni umovi, koji je nisu u startu odbacili niti prezreli. Kako je uspon nauke, posebno u 17. i 18. veku, bio praćen propadanjem moći aristokratije, a jačanjem političkog uticaja najširih slojeva stanovništva, mahom slabo obrazovanih, to je klima za opstanak astrologije postajala zapravo sve pogodnija. Tek sa 20. vekom širi slojevi postaju sve obrazovaniji (u odnosu na period mračnog srednjeg veka, kada je stanovništvo bio uglavnom nepismeno), ali astrologija i dalje nije gubila na popularnosti. U tom smeru najviše uspeha imalo je socijalističko obrazovanje, koje uvodi obavezno školovanje i visoko školstvo, dakle stvarajući intelektualnu elitu. Stav komunističke ideologije prema astrologiji je da je u tom periodu smatrana kvazinaukom, zaostatkom praznoverja i slično. Astrologija se, dakle, i u prosvećenom razdoblju održala, uprkos pritiscima kroz koje je prošla. Od naučnika novog doba, astrologiju su proučavali psihijatar Karl Gustav Jung, pokušavajući da uz pomoć nje dokaže svoje načelo sinhroniciteta i francuski psiholog Mišel Goklen koji je obradio 24000 horoskopa poznatih ljudi, upoređujući ih sa naučnim saznanjima o karakterima. Najpopularniji astrolozi tokom druge polovine 20. veka na području Balkana bili su Mile Dupor i njegova učenica glumica Milja Vujanović. Uporedo sa pristalicama, zagovornicima, teoretičarima i praktičarima astrologije uvek je kroz istoriju bilo i njenih manje ili više ljutih protivnika, od koji su najpoznatiji Aristarh, Plinije Stariji, Tacit, rimski imperator Klaudije, Savanarola, papa Urban VIII, Kolber itd.

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Glavno i jedino sačuvano Kvintilijanovo djelo Obrazovanje govornika bez sumnje je jedan od najznačajnijih književnih produkata svoga doba, kako zbog svojih realističkih i zdravih pedagoških i didaktičkih pogleda, tako i zbog praktične svrhe kojoj je bilo namijenjeno. U prvom planu ono je trebalo da posluži kao pomoćno sredstvo, odnosno kao udžbenik za izučavanje generacijama rimskih omladinaca u toku njihova spremanja za govorničko zvanje. Međutim, već u prvim poglavljima prve knjige čitaocu je jasno da je navedeni razlog za pisanje djela od sporedne važnosti, a da se iza ovoga kriju mnogo dublji uzroci koji su pisca naveli na pisanje ovoga djela. U ranije napisanom djelu O uzrocima propadanja govorništva on je raspravljao o negativmm crtama u nastavi retorike i na njih svraćao pažnju svojih savremenika. U ovoj svojoj većoj raspravi, kako je dobro primijetio V. H. Atkins, pisac je htio dopuniti svoje ranije djelo daljnjim nastojanjima konstruktivne prirode da bi svojim savremenicima dao o tome jasne poglede. Jedno je nedvojbeno, a to izbija gotovo iz svakog Kvintilijanovog retka, da on ima u prvom redu na umu savremeni književni jezik i književne prilike uopće. Sadržaj: PREDGOVOR: Marko F. Kvintilijan pozdravlja svoga Trifona KNJIGA I. Predgovor I. Osnovna nastava II. Poredenje preimućstava javne i privatne nastave III. Upoznavanje i postupak sa dječijim prirodnim sklonostima IV. Gramatika V. Odlike i pogreške stila VI. Govorna pravila VII. Ortografija VIII. O pjesničkoj lektiri IX. Dalja priprema za govorničko zvanje X. Koji su predmeti potrebni za obrazovanje govornika XI. Pozornica i palestra predspreme govornika XII. Da li je moguća višepredmetna nastava u dječačkom dobu KNJIGA II. I. Kada učenik treba da pređe u školu retora II. Moralni lik učitelja i njegove dužnosti III. Da li su u početnoj nastavi potrebni najbolji i najspremniji učitelji IV. Prve vježbe u školi retorike V. O čitanju govornika i istoričara u retorskoj školi VI. O načinu davanja zadataka VII. O učenju napamet VIII. Da li treba svakog pojedinca poučavati prema njegovim prirodnim sklonostima IX. Dužnosti učenika X. Teme govornih vježbi XI. Potreba teoretske nastave XII. Snaga govora bez teoretskog obrazovanja XIII. U kojoj se mjeri treba pridržavati umjetničkih pravila XIV. Naziv i podjela retorike XV. Definicija retorike XVI. Koristi retorike XVII. Da li je retorika umjetnost XVIII. Kojoj vrsti umjetnosti pripada retorika XIX. Prirodni talenat i teorijska nastava XX. Da li je retorika vrlina XXI. Predmet retorike KNJIGA VI. Predgovor I. Obraćanje emocijama II. O smijehu KNJIGA VIII. Predgovor I. Duh latinskog jezika II. Jasnoća stila III. Stilski ukrasi IV. Uveličavanje i umanjivanje V. Sentencije i njihov značaj u govorništvu VI. Tropi KNJIGA IX. I. Razlika između tropa i figura II. Figure misli III. Govorne figure IV. Kompozicija, ritam, metričke stope i njihova upotreba KNJIGA X. I. O zalihi riječi II. Podražavanje III. Vrste i metodi pismenih vježbi IV. Kako treba vršiti ispravke V. O čemu treba u prvom redu pisati VI. Mentalna priprema VII. Improvizacija KNJIGA XI. I. Prikladnost govora II. Pamćenje III. Izlaganje (održavanje) govora KNJIGA XII. Predgovor I. Samo čestit i valjan čovjek može biti govor- II. Metodi izgrađivanja govornikova karaktera III. Govorniku je potrebno poznavanje građanskog prava IV. Govornik treba da zna istoriju V. Govornikovo oruđe VI. Kada treba da se prvi put pojavi govornik pred sudom VII. Kakve parnice treba govornik da preduzima VIII. Govornik mora proučavati svaku parnicu IX. Na šta govornik mora paziti prilikom izlaganja X. Govorni stilovi XI. Kraj Literatura Uvod U I veku n. e. tj. u drugoj polovini klasičnog perioda rimske književnosti počinju da se ističu i pisci rimskih provincija. Najbrže i najsnažnije su se osetili rezultati romanizacije na zapadu Imperije, u tadašnjoj rimskoj provinciji Hispaniji, današnjoj Španiji. Širenje romanizacije na Pirinejskom poluostrvu započeli su Kvint Sertorije, jedan od ranijih rimskih namesnika, i njegovi naslednici, tako da su već u Avgustovo doba postojale razne škole širom poluostrva. Osnovne škole su bile izgrađene čak i u malim rudarskim centrima južne Lusitanije, a u svakom malo značajnijem gradu mogli su se videti grčki i latinski gramatičari i retori. Iz tog vremena su potekli čuveni španski književnici: Seneka Retor, Seneka Filozof, Lukan, Marcijal, Kolumela i Marko Fabije Kvintilijan.[1] Curriculum vitae Marko Fabije Kvintilijan (lat. Marcus Fabius Quintilianus) rođen oko 35. g. n. e. u Kaligurisu, gradiću na reci Ebru u Hispaniji, proveo je veći deo života u Rimu, gde se i školovao i gde mu je otac, izgleda, imao retorsku školu. Učitelji su mu bili čuveni rimski filolog Remije Palemon, pisac prve značajnije rimske gramatike i retor Domicije Afer, koji su bili verni tradiciji književnosti Avgustovog doba, što je i uslovilo njegov klasicistički ciceronijanizam. Kao advokat, sa nepunih trideset godina, vratio se u rodni grad u nameri da otvori školu retorike i tamo upoznao prokonzula Servija Sulpicija Galbu, koga je senat kasnije proglasio za cara. 68. g. n. e. Kvintilijan se zajedno sa Galbom vraća u Rim i Vespazijan ga kao proslavljenog advokata i učitelja retorike postavlja za prvog od države plaćenog profesora retorike sa godišnjom platom od sto hiljada sestercija. Nastavničkim radom se bavio sve vreme za vladavine Tita i Domicijana. Posle dvadesetogodišnjeg uspešnog rada u školi, oko 90. g. n. e, kao veoma cenjen i poštovan pedagog, hvaljen sa svih strana za stečene zasluge u vaspitanju i obrazovanju omladine, napušta profesorski posao i konačno se posvećuje pisanju obimnog retorskog priručnika- Obrazovanju govornika (Institutio oratoria), svog poslednjeg, glavnog i jedinog sačuvanog dela. U to vreme mu je Domicijan poverio odgoj svoje dvojice nećaka, budućih pretendenata na carski presto i odlikovao ga konzulskom čašću. Tada se otprilike i oženio mladom devojkom, koja mu rađa dva sina i umire u devetnaestoj godini života. Ubrzo posle toga mu umiru i sinovi- stariji u petoj, a mlađi u desetoj godini života. Ali on i pored sve svoje tragedije ostaje trezven, pošten i savestan i nalazi spas u radu. Tada sastavlja svoja glavna dela o uzrocima propadanja besedništva i o vaspitanju besednika. Umro je između 95. i 100. g. n. e. Izgubljena dela Tokom svoje duge besedničke karijere i dugogodišnjeg nastavničkog rada pisao je mnoge besede i teorijske spise, možda samo u praktične školske svrhe, jer je malo objavljivao. Sam priznaje da je objavio samo sudski govor Za Nevija Palemena Arpinija (Pro Naevio Palemeno Arpiniano), dok su dva druga sudska govora objavljena bez njegovog odobrenja, kao i dva spisa njegovih predavanja iz oblasti retorike u obliku studentskih beleški, izgleda, pod naslovom Priručnik za besednike (Ars rhetorica). Sam Kvintilijan pominje te spise koje nije autorizovao kao artes rhetoricae (Inst. I, 7). Pod Kvintilijanovim imenom sačuvane su i dve zbirke retorskih vežbi tzv. Declamationes Maiores i Declamationes Minores, koje su mu se počele pripisivati tek od IV v. n. e, ali su to u stvari falsifikati, što se vidi po sadržaju i stilu. D. Maiores predstavljaju potpuno razrađene retorske vežbe sa fiktivnim temama, a D. Minores samo skice takvih deklamacija. Sam Kvintilijan nije imao dobro mišljenje o toj vrsti deklamacija i njihovoj vrednosti za retorsko obrazovanje. Izgleda da je od svih Kvintilijanovih izgubljenih dela najznačajniji bio retorski spis O uzrocima propadanja besedništva (De causis coruptae eloquentiae). Taj spis je Kvintilijan sastavio nekoliko godina pre nego što je započeo sa pisanjem svog glavnog dela O obrazovanju govornika, koje nam i pruža podatke o sadržini te rasprave, u kome Kvintilijan kaže da je tu raspravu pisao posle smrti svog petogodišnjeg sina da bi u radu našao utehu. U ovoj raspravi je davao odgovor na pitanje koje je uznemiravalo mnoge grčke i rimske pisce u I veku nove ere, između ostalih, anonimnog pisca dela O uzvišenome i istoričara Tacita, koji mu je posvetio Dijalog o besednicima, za koga su neki stariji naučnici neosnovano smatrali da je to delo u stvari ova Kvintilijanova izgubljena rasprava. U njoj je Kvintilijan, zadržavajući se na tehničkim i stilskim problemima, napao savremenu praksu retorskih škola u kojima su održavane deklamacije sa fiktivnim temama, koje su se potpuno udaljavale od životne stvarnosti. Najviše je raspravljao o prirodi stilskih mana koje nastaju gomilanjem efekata i kritikovao je Senekin „novi stil“ (antitetični, poentiran, iseckan i pun sentenci, nastao kao varijanta azijanizma grčkih retora prenetog u Rim i predstavlja suštu suprotnost Ciceronovom aticističkom stilu). Dakle, glavna tema ovog dela bile su, negativne stilske i jezičke pojave u nastavi retorskih škola i u savremenom govorništvu. Međutim, mnogo su potpunije i tačnije od Kvintilijana, dvorskog čoveka- državnog profesora retorike i vaspitača carevih nećaka- objasnili uzroke propadanja besedništva pisac dela O uzvišenome i Tacit, koji je za vreme Domicijanove despotske vladavine ćutao, a potom sastavio istoriju punu strašnih slika carske samovolje. Oni su smatrali da je besedništvo počelo da opada posle pada Republike carskim apsolutizmom i ograničavanjem slobode govora. Antički izvori hvale Kvintilijanov karakter, a na osnovu njegovog sačuvanog dela, vidi se da je bio odmeren, osetljiv i pažljiv čovek, rođeni pedagog i psiholog koji sa nežnošću, ali i po određenim principima vaspitava i edukuje svoje učenike. Obrazovanje besednika Institutio oratoria, glavno i jedino sačuvano Kvintilijanovo delo, napisano je posle autorovog dugog opiranja i zahvaljujući upornim molbama njegovog prijatelja Trifona, jednog od najpoznatijih izdavača iz tog vremena. Delo je posvećeno Kvintilijanovom iskrenom i odanom prijatelju Marcelu Viktoriju, ljubitelju nauke. Kako sam kaže, sastavljao ga je nešto više od dve godine. Delo sadrži dvanaest knjiga, a pronađeno je u Švajcarskoj u manastiru Sent Galen 1416. godine. Obrazovanje besednika je najvažniji i ujedno najobimniji dokument o antičkoj nastavi retorike. Predstavlja kritički prikaz celokupnog dotadašnjeg retoričkog iskustva. Izvori kojima se Kvintilijan služio, da bi stvorio sliku antičke retorske teorije nisu nam dovoljno poznati i uglavnom nisu ni sačuvani. Takođe se ne može sa sigurnošću utvrditi gde je svoje prethodnike koristio neposredno, a gde posredno. On pominje latinski prevod jednog retorskog priručnika koga je sastavio Gorgija iz Atine, učitelj Ciceronovog sina Marka. A taj prevod je sastavio nepoznati Publije Rutilije Lupus, od koga su nam sačuvane samo dve knjige o figurama reči, dok su ostale dve o figurama misli izgubljene. Pri sastavljanju ovog dela pridržavao se ustaljenog rasporeda dužnosti retora (officia oratoris): iznalaženje teme i ubedljivih argumenata (inventio), njihovo raspoređivanje u besedi (dispositio), izraz (elocutio), pamćenje (memoria) i način kazivanja (pronuntiatio). Koncepcija Kvintilijanovog dela odstupa od suvoparnog tehničkog izlaganja uobičajenog za većinu antičkih priručnika. On čitaoca vodi kroz stupnjeve vaspitanja retora do sagledavanja lika idealnog besednika, dok većina autora poznatih antičkih retorskih priručnika, pa i novovekovnih, kao npr. J. Sterija Popović, na početku daju definiciju retorike i sliku idealnog govornika, pa tek onda donose teorijska uputstva za postizanje najvišeg cilja retorike. A što se tiče samog izlaganja govorničke veštine, tu Kvintilijan sledi tradiciju ostalih antičkih priručnika i daje sistematski prikaz retorike od III do XI knjige. Kvintilijanov priručnik predstavlja i najvažniji dokument o neprekidnom prisustvu antičkog školskog predanja u oblasti retorike. I knjiga govori o elementarnom retorskom obrazovanju iz gramatike, muzike i geometrije; II o prvim govorničkim vežbama i o osnovama i granicama retorske teorije; III donosi uvid u celokupni sistem retorike; IV, V i VI bave se raspravama o delovima govora uključujući podatke o patosu, etosu i dosetkama; VI govori o osmišljavanju i redosledu izlaganja materije; VIII, IX, X i XI predstavljaju ozbiljnu studiju o stilu, pamćenju i izlaganju, pri čemu se u desetoj knjizi daje pregled istorije antičke književnosti tj. grčkih i rimskih književnika do piščevog vremena; XII je posvećena idealu savršenog govornika, njegovom karakteru i opštem znanju. U prvim knjigama se nalazi najpotpunija pedagoška rasprava iz grčko-rimske starine, u kojoj se ogleda Kvintilijanova svestranost. Obrazovanje besednika obuhvata sve ono što se odnosi na živu reč: gramatiku sa fonetikom, ortografiju, ortoepiju, stilistiku, istoriju jezika, aloglotiju, psihologiju vica i smešnog, retorsku tehniku, istoriju retorskih škola i, kao što je već rečeno, u desetoj knjizi istoriju antičke- grčke i rimske- književnosti. Kvintilijan sam kaže da se njegovo delo razlikuje od svih prethodnih retorskih priručnika, čiji su pisci polazili od pretpostavke da njihovi čitaoci poseduju znanje o svim drugim obrazovnim predmetima i da je njihov jedini zadatak da daju poslednje poteze govorničkom obrazovanju. Kvintilijan smatra da govornik treba da se izgrađuje već od detinjstva i zato je njegov cilj da odgoji idealnog govornika, a prvi bitan uslov za to je da on bude pošten i čestiti čovek. Kvintilijan je kao osnovu uzeo Katonovu definiciju besednika kao moralno dobrog čoveka vičnog govorenju: vir bonus dicendi peritus. Dakle, njegov govornik mora biti mudar čovek, neporočnog karaktera, koji treba da ovlada govorničkom veštinom i zato ga je potrebno uzeti pod svoje okrilje već od kolevke (ab incunabulis), od samih početaka govora i provesti ga kroz sve obrazovne stepene koji na bilo koji način mogu doprineti formiranju govora, kako bi što bolje izgradio njegov moralni lik i doveo do savršenstva njegove govorničke sposobnosti. Kvintilijanov vaspitni sistem i njegovi pedagoški principi Kvintilijan zahteva od svojih vaspitanika najširu kulturu smatrajući da nema nijedne naučne grane iz koje se ne može izvući nešto korisno. On je svestan da nastava treba da se odvija postupno i primenjujući određene metode i zato ismeva savremenu praksu brzog prelaženja nastavnog programa u osnovnoj školi, dok školama višeg stepena zamera što zadržavaju učenike da osede učeći i praktikujući deklamacije. On uporno insistira, kako od roditelja, tako i od učitelja, da detetu pruže dobar primer. Zahteva stroge moralne i intelektualne kvalifikacije dojkinja, pedagoga i drugih lica koja dolaze u dodir sa detetom. Telesne kazne osuđuje i smatra neefikasnim i ponižavajućim vaspitnim sredstvom. Traži da se vaspitanikova ličnost poštuje, a za stimulisanje učenikove aktivnosti uvodi takmičenje, pohvalu i druga humanija sredstva od telesne kazne. Uočava da u nastavi i vaspitanju važnu ulogu imaju igra i odmor. Nastava treba da bude prilagođena mentalnom uzrastu i sposobnostima učenika, a učitelj mora da uvidi individualne karakteristike temperamenta i intelektualnih sposobnosti svakog pojedinog učenika. Za početnu nastavu treba odabati najboljeg učitelja, a to znači da on mora da bude strogo moralan čovek i da poseduje najviše stručne kvalifikacije. Što se tiče same nastave, Kvintilijan pretpostavlja kolektivnu razrednu nastavu privatnom kućnom vaspitanju sa jednim učiteljem. Njegov vaspitni sistem bio je zamišljen kao lek protiv postojećeg stanja stvari u rimskom školskom sistemu u kojem su govorništvo i druge naučne discipline izgubile staru slavu i u kome su đaci bili nezainteresovani, roditelji nemarni, a učitelji nestručni i nisu marili za stare običaje. Kvintilijan je mislio da će bar donekle povratiti staru čestitost na kojoj se zasnivala snaga rimskog republikanskog društva. Njegovi pedagoški principi, iako su bili namenjeni omladini Rimske Imperije, imaju trajnu vrednost i mogu se primeniti u svakom dobu i u svakoj zemlji, tako da su mnoge od njih postale zajednička baština čovečanstva....