Matica hrvatska, Osijek, 2013. Knjiga je nova, ali blago, jedva primetno zatalasana u desnom gornjem uglu bloka. S heideggerovskim `bitkom prema smrti` Jendričko se suočava cervantesovskim ruganjem, parodiranjem, čak i ponekom izravnijom poetskom invektivom, ali i osebujnim humanizmom koji se osovljuje iz sućutne spoznaje o ljudskoj nesavršenosti i nemoći. Za takve značenjske pomake, za tu iskošenost čitavog svijeta Jendričko ne mora ići u kakve daleke pjesničke prostore. On „zgodu“ svoje poezije svagda nalazi u mikrosituacijama, provjerljivom kronotopu koji baš svojom tupom pa i zlokobnom banalnošću postaje provokacija za poetsko preoblikovanje. A prostori te banalnosti, kojima se Jendričko ruga u brk, gotovo su sveobuhvatni – od podivljalog kapitalizma koji iza sebe ostavlja svakovrsnu ljudsku pustoš i prežvakanih, značenjski okamenjenih i ispražnjenih religijskih i kulturoloških toposa do onanijskih internetskih prostora koji su samo nastavak naših opačina drugim sredstvima. Da u svoj toj, naslovom akcentuiranoj, evoluciji ludila itekako pak ima sistema, jasno je i po tome što Jendričkove značenjski „pomaknute“ pjesme vrlo često izgovaraju neke gotovo proročanske, u svakom slučaju mudrosne uvide. Upravo hamletovska nepogrešiva razobličavanja svih trulosti „države Danske“ – metafore ne samo „tranzicijske“ Hrvatske, nego zapravo i čitavog današnjeg svijeta Iz pogovora Davora Šalata Rođen je 1947. u Komarevu, pokraj Siska. Uvrštavan je u antologije, panorame i zbornike. Glavni i odgovorni urednik Riječi, časopisa za književnost, kulturu i znanost Matice hrvatske Sisak. Dobitnik Nagrade Grada Siska za doprinos unapređenju kulturnog identiteta Grada (2000.) i Plakete sv. Kvirina za ukupan doprinos suvremenoj hrvatskoj poeziji (2006). Nepotpune dimenzije (1969.), Ponoćna kneževina (1974.), Tatari/Kopita (1980.), Naslov (1983.), Crvena planeta (1985.), Proroci, novci, bombe (1986.), Svečanost glagoljice (1989. i 1990.), Hrvatska sfinga (1992.), Zimska katedrala (1999.), Orguljaš na kompjutoru (1999.) Podzemni orfej (2001.), Kada prah ustaje (2005.). U kući malih pustinja (2007.). Pacifička kiša nad Kupom (2010.) Diktatura ljubavi (2010.) Srijemske zamke (2011.) Ovdje. Gdje? (2011.) Kronika snobdije: Odabrane pjesme 2001-2011 (2012.) Evolucija ludila (2013.) Vozni red (2016.) Strieglovi hologrami (2017.) Crni krugovi (2017.) Magijsko zatvaranje krugova (2017.) Crteži jelena (2018.) Simulacije (2018.) Apostolke (2018.) Logo/s (2018.) Diverzant (2018.) Suvozač (2019.) Rezanja (2019.) Postaje (2019.) Rezanja (2019.) Urlici snova (2020.) Imaginacije (2020.) Prepjevi (2021.) Pisma (2021.) Crnomorski sliv (2022.) Čuđenje u svijetu (2023.) Žablja perspektiva (2023.) Neke od njegovih knjiga ilustrirali su Ivan Antolčić i Ivan Kožarić. Nagrade 2006. – nagrada `Sv. Kvirina` za ukupan doprinos hrvatskom pjesništvu, Kvirinovi poetski susreti, Kvirinovi poetski susreti

Dragiša Penjin - Četiri šešira (pesme o proleću, letu, jeseni i zimi) Jugoslovenska estrada, 1988. godine na 112. strana. Ilustracije Milic od Macve. Knjiga je odlicno ocuvana. Posveta Ivane Djindjic na predlistu.

Vrata vremena : poslijeratni jugoslavenski pjesnici / [priredili] Ivan V. Lalić, Josip Pupačić Zagreb : Lykos, 1958 229 str. ; 21 cm Antologije ; 5 Str. 5-7: Napomene umjesto predgovora / Ivan V. Lalić, Josip Pupačić Bio-bibliografske bilješke: str. 213-220 Registar. alfred pal Napisao je više od 1500 knjiga. Smatra se pionirom grafičkog dizajna na ovim prostorima. Radni vek počeo u vreme rata, u partizanima, 1943. godine, sve do poslednje nesreće - punih 66 godina. Bavio se i slikarstvom. Kao slikar, bio je snažan i strastven, sugestivan i apokaliptičan, majstor rasprslih boja na mračnoj podlozi. O njegovim slikama svedoče i kasnije reprodukcije u knjigama. Na svoj četrdeseti rođendan naslikao je svoju prvu sliku „Stražarska kula“. Naredne godine, 1961, priredio je prvu samostalnu izložbu „Stratište“ (ciklus od 27 listova) u prostorijama Društva arhitekata u Zagrebu. Sredinom 1960-ih otvorio je sitografski atelje zajedno sa Nenadom Pepeonikom u kojem je dizajnirao više zapaženih plakata za Hrvatsko narodno pozorište, Nacionalno i sveučilišnu knjižnicu, Modernu galeriju i Gradsko dramsko pozorište Gavela [4]. Prve izložbe: 1965. - prva izložba u Vukovaru 1966. - izložba u Rijeci 1971. - izložba u Karlovcu Podstakao je osnivanje Galerije „Milan i Ivo Steiner“. [5] Nije slikao i izlagao deset godina, od 1989. do 2001. godine. Deo svoje grafike pod naslovom „Ambalaža, plakati, knjige i štošta drugo“, izložio je 2001. godine. Izložba je bila priređena u galeriji Udruženja likovnih umetnika primenjenih umetnosti Hrvatske. [6] U oktobru 2004. godine, u Galeriji „Ivo i Milan Steiner“, izložbi pod nazivom „Plakat“, dodao je još 35 plakata. Decembra 2004. godine u „Galeriji Forum“ u Zagrebu, otvorio je izložbu pod naslovom „Gorući grm“. Izložba je bila novi ciklus od 17 slika nastalih tokom iste u tehnici Enkaustika. Među značajnim Fotografijama su slike Vukovara iz 40-ih godina prošlog veka. Na njima je najuži centar grada sa voltama koje su postojale pre bombardovanja 1991. godine. U to vreme, grad je predstavljen kao idilična luka za velike nemačke putničke sa brodova Jupitera i Saturna. Uslikane su kako pristaju uz obalu.[traži se izvor] Nagrade i filmovi[uredi] 1974. godine primio je godišnju Nagradu Vladimira Nazora za grafiku monografiju Sutjeska. 2010. godine dobio je Nagradu grada Zagreba za životno delo 2010. godine - Nagrada Hrvatskog dizajnerskog društva za životno delo U režiji Bogdana Žižića 1991. godine nastali su kratki TV filmovi o životu Alfreda Pala pod naslovom Sudbina i Crtač. 1995 snimljen je polustani TV film Goli otok. 2000. godine nastao je film Jedna priča iz Vukovara. Sva tri filma govore o životu i radu Alfreda Pala. L.1. KUT. 59

Autor - osoba Creeley, Robert, 1926-2005 = Krili, Robert, 1926-2005 Naslov Muzika vode : izabrane pesme / Robert Krili ; s engleskog prevela Ivana Maksić Vrsta građe poezija Jezik srpski Godina 2023 Izdavanje i proizvodnja Novi Sad : Kulturni centar Novog Sada, 2023 (Novi Sad : Sajnos) Fizički opis 308 str. ; 21 cm Drugi autori - osoba Maksić, Ivana, 1984- = Maksić, Ivana, 1984- Zbirka ǂEdicija ǂAnagram. Prevedena poezija Napomene Izvornik na engl. jeziku Tiraž 300 Str. 299-302: Muzika vode: iskustvo jezika / Ivana Maksić. Robert Krili bio je jedan od najuticajnijih i najplodnijih američkih pesnika 20. veka i važan predstavnik pesničke škole Blek Mauntin (Black Mountain) koja je svojim eksperimentalnim delovanjem pedesetih i šezdesetih godina otvorila novo poglavlje američke pesničke tradicije i jezika, te odnosa forme i sadržaja. Krilijev izraz je autentičan i prepoznatljiv – sažet, asketski sveden, na momente sasvim čulan. Glavna poetska sredstva kojima se služio su eliptičnost, kondenzovanost, poigravanje sa sintaksom i gramatikom, kratak slobodan stih. Koristio je ironiju, mestimično i crni humor. Bio je majstor implicitnog, prećutnog, nedorečenog, tek nagoveštenog u jeziku, što predstavlja i veliki prevodilački izazov budući da je zadatak ne toliko preneti značenjski sloj, već i svojevrsnu sugestivnost i eluzivnost koje otvaraju rukavce višeznačnostima. U njegovoj poeziji latentno i potencijalno odnosi prevagu nad jednoznačnim. Veliku pažnju posvećivao je kako zvučnosti i rasporedu reči unutar stiha, tako i grafičkom rasporedu. Kada su ga pitali da definiše „dobru“ pesmu, Robert Krili je rekao da je pesma „ono mesto na kojem smo konačno bezbedni“, kao i da „razumevanje nije nikakav preduslov“. Nije potrebno znati zašto. Boraviti na tom mestu je jedini preduslov. Ovaj svet bi bio turoban kada bismo pisali samo „dobre“ pesme. Robert Krili (Robert Creeley, 1926–2005), jedan je od najznačajnijih američkih pesnika druge polovine 20. veka. Rođen je i odrastao u Arlingtonu, u Masačusetsu. Od 1954. do 1956. godine, na poziv Čarlsa Olsona, predavao je na Blek Mauntin koledžu i uređivao časopis Black Mountain Review. Dosta je putovao širom sveta, a neko vreme je živeo u Francuskoj i Španiji. Od 1966. godine predavao je na Državnom univerzitetu Njujorka u Bafalu gde je i živeo. Objavio je preko trideset zbirki poezije i nekoliko proznih knjiga. Prva knjiga pesama kojom je skrenuo pažnju javnosti bila je zbirka For Love (1962). Pored brojnih drugih priznanja, bio je pesnik laureat Njujorka od 1989. do 1991. godine. Umro je 2005. u Odesi, u Teksasu.

Priredio: Pero Zubac, Izdavač: Logos - Bačka Palanka, 2008. god. Tvrd povez, zlatotisk, 21,5 cm. 506 str. Kritičko izdanje Milica Stojadinović Srpkinja rođena je u sremskom selu Bukovcu 6. jula 1828. godine (po nekim izvorima 22. marta 1828) i bila je jedna od najznatnijih ličnosti u srpskom narodu. Vuk Stefanović Karadžić ju je voleo kao svoje dete i nazivao je „moja kći iz Fruške“. Njegoš je govorio o toj lepoj i mladoj devojci; „Ja pojeta, ona pojeta, da nijesam kaluđer, eto kneginje Crnoj Gori!“ Knez Mihailo bio joj je više no zaštitnik: odan prijatelj. Kada je dolazila u Beograd, beogradski književnici su je dočekali kako se nijedan srpski pisac dotle nije bio dočekao. Ljubomir P. Nenadović veličao je u svojim stihovima, slavio njene „lepe pesme“ i „čustva prava“. Đorđe Rajković joj je posvećivao svoje stihove. Ivan Mažuranić, proslavljeni pesnik Smrti Smail-age Čengića, dolazio je da je vidi. Jovan Subotić silazio je sa svoje visine slavom ovenčanoga pesnika i govorio sa njom kao jednak sa jednakim. I van skromnih granica srpske književnosti bilo se čulo ime ove neobične devojke: Johan Gabrijel Sajdl posvetio joj jednu prijateljsku pesmu; sa Ludvigom Augustom fon Franklom bila je u prepisci, i u svojoj starosti pesnik je sačuvao vernu i nežnu uspomenu na prijateljicu iz mladih dana; češka pripovedačica Božana Njemcova njena je prijateljica sa kojom se dopisuje. Listovi su donosili njene slike, po svima krajevima pričalo se o pesnikinji iz Fruške gore, ljudi su dolazili da je vide.

Hrvatsko društvo pisaca, 2012. Najnoviji pjesnički rukopis Marije Lamot, `Mjesto gdje prestaje prostor`, nježan je i melankoličan, prepun životnog iskustva, ali i životne drame. Njezini su stihovi na momente male filozofske rasprave o prolaznosti, a već zatim kritika društva i moderne civilizacije. Lirski subjekt `skače` kroz vrijeme te iscrpno rekonstruira i reaktualizira osobnu i obiteljsku povijest. Preispitujući svoje unutarnje biće, unutarnji prostor, autorica problematizira iskustvo, relacije s drugima, po¬vezanosti i nepovezanosti. Pjesnička sudbina Marije Lamot stalna je potraga, za ljubavlju, blizinom, čistoćom, ostvarenjem u Drugom i duhovnom, neprestana igra erosa i tanatosa - raskorak između konačnosti zemlje i beskonačnosti svemira. Stihovi u ovoj knjizi prava su potvrda autoričine spisateljske zrelosti. Ivan Herceg MARIJA LAMOT Rođena 22. 12. 1959. u Krapini, gdje je završila osnovno i gimnazijsko obrazovanje, a filozofiju i sociologiju diplomirala je na Filozofskom fakultetu u Zagrebu. Zaposlena je kao profesor u Gimnaziji u Krapini. Za časopis Hrvatsko Zagorje piše prikaze poezije recentnih pjesnika. Zainteresirana za bioetičke probleme, napisala je scenarij za eko-predstavu Zatrpanost prostorakoju je s učenicima Srednje škole Krapina izvodila na nekoliko bioetičkih stručnih skupova. Objavljuje stručne članke u časopisu „Metodički ogledi“, a suautorica je udžbenika Etika za 1. razred gimnazije. Objavila: - Zrcala začuđena suncem, pj., 1993. - Vrijeme radosti snijega, pj., 1998. - Priprema za obiteljsku fotografiju, pj., 2001. - Mrazove sestrice, pj., 2005. - Neprestano stvarima mijenjam imena, pj., 2008. - Mjesto gdje prestaje prostor, pj., 2012. - Zašivene riječi, pj., 2016.

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! 1961. Dvojezicno izdanje: Madjarski - Srpski Naslovna strana: Misa Nedeljkovic Umetnicki prilozi: Ivan Tabakovic Endre Adi (мађ. Ady András Endre 22. novembar 1877, Ermindsent[1], danas Adifalva, Rumunija – 27. januar 1919, Budimpešta - Terezvaroš), pravnik, novinar, najznačajniji i najslobodniji lik modernog mađarskog pesništva. Njegova poezija je obuhvatala glavne segmente ljudskog postojanja[2]. Bio je veliki patriota, voleo je kako svoju zemlju, tako i celu Evropu. Svoje pesme je posvetio osnovnim izrazima ljudskog postojanja, slobodi, jednakosti, veri, kao i prolaznim aspektima pisanja pesama[3]. Biografija Adi je potomak stare erdeljske plemićke porodice. Buntovnički temperament ga vuče iz malograđanske letargije, i 1904. odlazi u Pariz, gde ga novi život menja, preobražava, izgrađuje njegov pesnički dar. Uj Versek (Nove pesme), štampane 1905, izazivaju uzbunu u mađarskoj javnosti. Odišu revolucionarnim duhom i radikalnim političkim shvatanjem velike borbe. Potom je je svaka njegova pesma i svako njegovo novo delo događaj! Od svih mađarskih pisaca najviše spominjan i najviše napadan. Pobedila je ipak spoznaja njegove vrednosti i Ady postaje najznačajnijim pesnik modernog mađarskog pesništva. Najviše efekta imaju političke pesme pune tragičnih vizija mađarskog naroda, koji pred mrakom svoje epohe srlja u bunu i u njoj propada. Napadao je posebnom snagom političara Ištvana Tisu i njegovu politiku. Refren njegovog celokupnog pesništva su čežnja, patnja i misao o smrti. U poslednjoj knjizi A halottak elen (Na čelu povorke mrtvih), 1918, otkriva divlje dubine i govori u dubokoj rezignaciji o mrtvačkom pokrovu i seni rata, koja preti njegovom narodu. Imao je ogroman uticaj na mađarsku javnost, a njegovi su stihovi postali jednom od osnova novog mađarskog shvatanja života. 12 knjiga pesama daju mađarskom čoveku širok i jedinstven pogled na svet i borbu ljudske snage sa životom za nove ideale. Reči su mu sugestivne, jezik mu zvuči duboko i lično, misli izvorne i pune žara. Smatra se da osim Šandora Petefija nema premca. Adi je ne samo najkrupnija pojava mađarske književnosti 20. veka, već i jedan od velikana u modernom svetskom pesništvu. Prevodili su ga Danilo Kiš i Miroslav Krleža.

Pesnikinja Gordana Đilas ulazi u red najznačajnijih savremenih poetesa koje stvaraju na srpskom jeziku. Reč je o izrazito samosvojnoj poetskoj reči koja je duboko uronjena u najsloženije tajne čovekovog bića, zahvaljujući čemu ostvaruje harmoniju između unutrašnjih lirskih uvida i stvarnosti, iskazanu bogatim i višeznačnim pesničkim jezikom. NAJLEPŠA POEZIJA - Objavljujemo knjige pesama i izabrane i nove pesme najostvarenijih srpskih savremenih pesnika poput: Ivana Negrišorca, Rajka Petrov Noga, Dragana Jovanovića Danilova , Matije Bećkovića i dr. NAJLEPŠA IZDANJA - naša izdanja se pripremaju uz poseban pristup fizičkim karakteristikama knjiga i dizajnu korica. Većina knjiga je štampana tvrdim povezom i poseduje rešenja visokih standarda iz oblasti grafičkog dizajna kada su u pitanju korice. Upravo zbog toga, naše knjige su IDEALNE ZA POKLON najbližima ili ljubiteljima književnosti i kulture.

Na stranicama Poslanice nagovaraču imenovane su (i opevane) najsvetije srpsko – slovenske i pravoslavno – hrišćanske svetinje i ličnosti. Pevajući Gospodu, i ustima i srcem , opominjući maloverne da i mrav može krila zadobiti i da , gdekoji , crv može uzleteti , naš pesnik se smestio uz red nebesnika, gde duše , uz cveće neuvelo , pevaju jedna drugoj , overavajući da je od Njega, kroz Njega i u Njemu sve! NAJLEPŠA POEZIJA - Objavljujemo knjige pesama i izabrane i nove pesme najostvarenijih srpskih savremenih pesnika poput: Ivana Negrišorca, Rajka Petrov Noga, Dragana Jovanovića Danilova , Matije Bećkovića i dr. NAJLEPŠA IZDANJA - naša izdanja se pripremaju uz poseban pristup fizičkim karakteristikama knjiga i dizajnu korica. Većina knjiga je štampana tvrdim povezom i poseduje rešenja visokih standarda iz oblasti grafičkog dizajna kada su u pitanju korice. Upravo zbog toga, naše knjige su IDEALNE ZA POKLON najbližima ili ljubiteljima književnosti i kulture.

ZUKO DŽUMHUR PUTOVANJE BIJELOM LAĐOM Izdavač - Oslobođenje public, Sarajevo; Svjetlost, Sarajevo Godina - 1991 148 strana 21 cm Edicija - Izabrana djela Zuke Džumhura ISBN - 86-319-0251-9 Povez - Tvrd Stanje - Kao na slici, tekst bez podvlačenja SADRŽAJ: Što ti je život! Putovanje bijelom lađom Miki miš Volta Diznija Od Šargana do Ivana Oj, more duboko Dvije ade na plavom Dunavu Malene Bio jednom i ostao Sjećanje na Tinu Ujevića Pjesnik na bistrim rijekama U ulici Marka Cara Čiča-Ilijina zadužbina Tri nezaboravne večeri Čovjek sa plavom pelerinom Slikar u planini Sjećanja na Mošu Pijadu Taj tihi, povučeni usamljenik Neuhvatljivi Andrićev lik Kao da je baš mene čekao Pjesnik iz Sombora Dok iz nebesa liju kiše Sa Hamzom Humom u Počitelju Haj, haj alkalaj! Kum nije dugme Neustrašivi morski vuk U vodama dva mora Divno osjećanje - nismo sami Beskrajno sam tužan Herceg-Stjepanov grad Teferič sa Makom Jedno veliko srce Ako Vas nešto zanima, slobodno pošaljite poruku. Bjelo Belom

Prva knjiga Jelene Lengold objavljena u kultnoj ediciji „Pegaz“ Književne omladine Srbije. Rikna požutela, unutra odlično očuvano, bez pisanja, pečata, podvlačenja. Retko u ponudi. Autor - osoba Lengold, Jelena, 1959- = Lengold, Jelena, 1959- Naslov Raspad botanike / Jelena Lengold Vrsta građe poezija URL medijskog objekta odrasli, opšte (lepa književnost) Jezik srpski Godina 1982 Izdavanje i proizvodnja Beograd : Književna omladina Srbije, 1982 Fizički opis 30 str. ; 20 cm Zbirka ǂBibliotekaǂ Pegaz ; ǂknj. ǂ5 ISBN (Broš.) Maštovite i smele slike i njihovi spojevi služe ovde širenju jednog imaginativnog prostora, u kojem se osnovna emocija preobražava u višeslojna naslućivanja onoga što je prevazilazi. Poezija jakih, ali i pesnički uspešno kontrolisanih emocija. – Ivan V. Lalić Pesme Jelene Lengold, koje su osvojile tematski prostor urbanosti i intime, i čija intonacija ide od ushićenosti do melanholije, meditativne sete i intelektualne sumnje, snažno se utiskuju u čitalački doživljaj. – Mileta Aćimović Ivkov Jelena Lengold nije pisac minornih preokupacija niti kratkog daha: njena poezija, pa i proza, motivski se nadovezuju na Ijubavni diskurs liričara u izvornom smislu reči. – Dragana V. Todoreskov Pesme snažnih osećanja i neposrednog i sugestivnog izraza. Ove pesme su, zapravo, priče u formi vanredno uobličenih pesama. – Gojko Božović Participirajući u diskursu srpske poezije kako je on konstituisan 80-ih godina XX. stoleća, Jelena Lengold proizvodi poeziju koja je zasnovana na modernističkoj, urbanoj, pesničkoj paradigmi, izrazito lirskog naboja. – Dubravka Đurić Lirsko ja, iako dovedeno do neke vrste zaokružene psihološke figure putem memoarske retrospekcije sećanja i povlašćenih trenutaka prošlosti, aktualizuje se u sadašnjem dnevničkom beleženju osećanja između onoga nekada i sada. – Bojana Stojanović Pantović Jelena Lengold rođena je 1959. godine u Kruševcu. Do sada je objavila šest knjiga poezije, šest knjiga priča i jedan roman. Njene knjige su prevedene na brojne svetske jezike. Dobila je književne nagrade: Đura Jakšić, Biljana Jovanović, Žensko pero, Zlatni Hit liber, Jefimijin vez, kao i nagradu Evropske unije za književnost. Radila je kao novinar Radio Beograda, a zatim kao projekt-koordinator Nansenskolen humanističke akademije u Norveškoj. Sada je samostalni umetnik. Bibliografija: RASPAD BOTANIKE, poezija, Pegaz, 1982. VRETENO, poezija, Nolit, 1984. PODNEBLJE MAKA, poezija, Nolit, 1986. PROLAZAK ANĐELA, poezija, Nolit, 1989. SLIČICE IZ ŽIVOTA KAPELMAJSTORA, poezija, Prosveta, 1991. POKISLI LAVOVI, priče, Srpska književna zadruga, Biblioteka Savremenik, 1994. LIFT, priče, Stubovi kulture, Biblioteka Minut, 1999. BALTIMOR, roman, Stubovi kulture, Biblioteka Peščanik, 2003; Drugo izdanje, Arhipelag, Biblioteka Zlatno runo, 2011. VAŠARSKI MAĐIONIČAR, priče, Arhipelag, Biblioteka Zlatno runo, 2008, 2009, 2012. PRETESTERIŠI ME, izabrane priče, Arhipelag, Biblioteka Zlatno runo, 2009. BUNAR TEŠKIH REČI, poezija, Arhipelag, Biblioteka Element, 2011. U TRI KOD KANDINSKOG, priče, Arhipelag, Biblioteka Zlatno runo, 2013, 2014. RAŠČARANI SVET, priče, Arhipelag, Biblioteka Zlatno runo, 2016. MG112 (K)

Autor - osoba Masters, Edgar Li, 1868-1950 Naslov Antologija Spun Rivera / Edgar Li Masters ; sa engleskog preveo Vladimir Stojnić Jedinstveni naslov Spoon River anthology. srpski jezik Vrsta građe poezija Jezik srpski Godina 2015 Izdavanje i proizvodnja Beograd : Metella ; Sion : Editions Xenia, 2015 (Beograd : Grafo-san) Fizički opis 278 str. ; 21 cm Drugi autori - osoba Stojnić, Vladimir (Metella; broš.) Napomene Prevod dela: Spoon River anthology / Edgar Lee Masters Tiraž 1.000 Str. 7-18: Hronika palanačkog groblja / Vladimir Stojnić O autoru: str. 277-278 Napomene uz tekst. Predmetne odrednice Masters, Edgar Li, 1868-1950 -- `Antologija Spun Rivera` Antologija Spun Rivera je stihovana hronika jedne varošice u Ilinoisu, na američkom Srednjem zapadu, vremenski okvirno smeštena na prelasku iz devetnaestog u dvadeseti vek. Mnogo je distinktivnih stvari koje ovu hroniku odvajaju od uobičajene. Najpre: nju ne saopštava jedan glas, objektivni hroničar koji redom beleži događaje što sačinjavaju istoriju jednog mesta. Naprotiv, hronika je decentralizovana do krajnjih granica, mnoštvo je glasova koji nam se obraćaju, a oni pripadaju samim učesnicima, onima koji su je i stvarali i čija je refleksija neposredna i subjektivno obeležena. Istorija jednog mesta tako postaje naličje istorije kakvu poznajemo kao disciplinu: to više nije celovita priča, narativ ispričan sa nezavisne pozicije, već niz fragmenata koji se prepliću, sudaraju i razilaze u pokušaju da ispričaju detalje iz sopstvenih života. Druga, možda još bitnija činjenica koja narušava koncept hronike je ta što ovi glasovi ne pripadaju živima. Izmeštanje lirskih subjekata u onostrani, zagrobni svet, i to u trenutku dok nam se obraćaju, omogućava im da progovore na nepatvoren način, koji više nije uslovljen ovozemaljskim interesima, strahovima, koristima i inhibicijama. – Vladimir Stojnić Edgar Li Masters (Edgar Lee Masters, 1868–1950), američki pesnik, romansijer, biograf i dramski pisac. Rođen je u Garnetu, Kanzas, gde je njegov otac započeo advokatsku praksu. Živeo je u gradovima Ilinoisa: Pitersburgu, Luistaunu i Čikagu, gde je postao član advokatske komore. Advokaturom se bavio od 1893, a 1911. osnovao je sopstvenu kancelariju, u kojoj će raditi sve do neposredno pred smrt. Od 1923. godine, pa do kraja života, sa manjim prekidima, živeo je u Njujorku. Umro je u negovateljskoj kući u Melrouz Parku, Pensilvanija, a sahranjen je u Pitersburgu. Dva puta se ženio. Imao je troje dece. Iako je objavio pedesetak knjiga najrazličitijih žanrova, upamćen je po knjizi pesama Antologija Spun Rivera (1915, 1916). Nikada nije ponovio uspeh postignut ovom knjigom koja je prevedena na mnoge svetske jezike, i o kojoj su napisane brojne knjige studija. Pesme iz ove knjige zastupljene su u skoro svim antologijama američke poezije koje obuhvataju čitav 20. vek i izučavaju se u okviru obrazovnih programa u Americi. Pre objavljivanja Antologije Spun Rivera Edgar Li Masters je često književne radove štampao pod raznim pseudonimima, smatrajući da mogu škoditi njegovoj karijeri advokata. Bio je član neformalne grupe pesnika koju su nazivali Čikago Renesansa, a kojoj su pripadali i pesnici Karl Sandberg i Vočel Lindzi. Na sebe je skrenuo pažnju i biografijom Abrahama Linkolna, pod nazivom Lincoln: The Man (1931) koja je izazvala kontraverze zbog tvrdnji koje demitologizuju američkog predsednika, predstavljajući ga kao oruđe u rukama američkih bankara. Dobitnik je sledećih nagrada: Mark Twain Silver Medal (1936), Poetry Society of America medal (1941), Academy of American Poets Fellowship (1942) i Shelly Memorial Award (1944). Na srpskohrvatski jezik pesme iz knjige Antologija Spun Rivera do sada su prevodili: Ivan V. Lalić i Branka Lalić (Antologija moderne američke poezije, Prosveta, Beograd, 1972), Zvonimir Golob (Antologija Spoon Rivera, Veselin Masleša, Sarajevo, 1980) i Slavica Miletić (časopis Mostovi, broj 94/95, 1993). MG136

58445) MK4 MANSARDA I SNOVI , Elisaveta Bagrjana , Bagdala Kruševac 1965 , Jelisaveta Bagrjana, poznata među prijateljima kao Lisa Bagrjana je bugarska pesnikinja, autorka dečijih knjiga i prevodilac. Jelisaveta Bagrjana rođen je 29. aprila 1893. godine u činovničkoj porodici u Sofiji. Jednu godinu živi sa svojom porodicom u Trnovu, gde piše svoje prve pesme (1907–1908). Završila je srednju školu u Sofiji 1910. godine, a godinu dana je bila nastavnica u selu Aftane (danas Nedjalsko), gde je dobila neposredne utiske iz života bugarskog sela. U periodu 1911−1915. Jelisaveta Bagrjana studirala je slovenačku filologiju na Sofijskom univerzitetu. Godine 1919. udaje se za kapetana Ivana Šapkarevim i rađa sina Ljubomira Šapkareva. Godine 1925. upoznala je Bojana Peneva. On se bavi pitanjima poezije i vodi seminar o ovom pitanju. Bagrjana pod njegovim uticajem počinje da piše sa slobodnim stihom i ritmom. Bagrjana napušta svoj dom, živi u privatnim prostorima, a 1926. godine razvodi se. Bagrjana je umrla 23. marta 1991. u Sofiji, mesec pre nego što je imala 98 godina. Stvaralaštvo Dugi stvaralački put Jelisavete Bagrjane prolazi kroz različite ideološke i umetničke zadatke i opisuje neke od svojih transformacija. Ovo je očigledno u njenim pesmama „Zvezda mornara“ i „Ljudsko srce“ pesnika iz 1930-ih godina, gde je nekad vedra lirska opijenost, koja je izražena u karakterističnoj širokoj i glatkoj melodiji stiha, zamenjena glasinama i tugom intelektualnosti, koja počinje da slomi klasične pesme. Stil Jelisaveta Bagrjane je kombinacija popularnog narodnog vokalnog rečnika i modernih pesničkih sredstava – kombinacija tradicije i modernosti. Objavljuje pod pseudonimom Elizabeth B., Elisaveta Blenova, Nikia Dolce, Mikaela i Bagriana. Tekstovi Elisavete Bagriana prevedeni su na 30 jezika. mek povez, format 11,5 x 16,5 cm , ćirilica, 62 strane

JAŠA M. PRODANOVIĆ ANTOLOGIJA NARODNE POEZIJE Izdavač - Geca Kon, Beograd Godina - 1938 464 strana 20 cm Povez - Tvrd Stanje - Kao na slici, IMA POSVETU AUTORA, tekst bez podvlačenja SADRŽAJ: O narodnoj poeziji LIRSKE (ŽENSKE) PESME 1 Obredne pesme Kraljičke pesme Momcima Baku Popu Starcu Pripjev uza zdravicu Domaćinu Detetu Uspavanka Slava krsnog imena Božićna pesma Kad prose devojku Kad se vraćaju s proševine Pjesma djeveru Snaha i djever Kad se mlada penje na konja Svatovi u putu 1 Svatovi u putu, II Svatovi u putu, III Kad se ukažu svatovi 1. Kad se ukažu svatovi, II. Tužbalice, I—II || Ljubavne pesme Lepota mladoženjina Košuta i djevojka Zavičaj Latka Janka Majka ćerku čuva Srpska djevojka Rastanak 3 ljubim me hočejo razločiti Nesrećna devojka Nesrećna devojka Vezak vezla Paun pase Ljubezni slana Žalost za dragim Od sevdaha goreg jada nema Eleno, dušo galeno Teška je devojačka kletva Kako kune djevojka Devojka kune dragog Oj djevojko Jovo i Ana Stojan i Ljiljana Vjerna djevojka Kad je draga na daleko Otkrivena tajna Omiljela mu djevojka Star i mlad Dragi i nedragi Rajše ljubljenega siromaka ko neljubljenega bogatca Biljana i vinari Konjic Marka ostavio Srećan verenik Nema straže nad očima Smrt Omera i Merime III Porodične pesme Sirotna majka Hasanaginica Sestra izbavlja brata Sestre i brat Dobra snaha, I Dobra snaha, II Jetrvica adamsko koleno IV Pobožne i moralne pesme Šta da čini ko misli Božji biti Pred Bogom ćemo biti svi jednaki Človek zvene kako svetlica Od raja djevojka Venčanje u neznanju Vila sve zna Sjajna košulja Opklada vile i djevojke Žena lepša od vile Lepa vida Junak i njegova sreća Prepiranje neba sa zemljom Udarila kiša Pobratim i posestrima Samoubistvo je greh Putovanje sunca Slepačka pesma Kad ko što udijeli V Pesme o radu Nadžnjevanje momka i devojke Moba u nedelju Zadružna kuća Vino vozi Zao gospodar Tri ptičice VI Šaljive pesme Prelja i kujundžija Lažna hvala Zajedljiva šala, I i II Malen vojno Sve zlo pa zlo Beskućnikova ženidba Na Sitnici Jadikovanje za teletom Imam kuću Čudna raja Kotarac i njegov magarac Silan lovac Laž nad lažima Vil Razne pesme Boj na Ravnju Devojke i junaci Prirodna sloboda Uzaludna služba Sačuvaj nas, Bože Ko šta nema EPSKE (JUNAČKE) PESME A. VERSKE I NEISTORISKE PESME Đakon Stevan i dva anđela Ko krsno ime slavi onom i pomaže Predrag i Nenad Sveti Sava i Hasan paša B. ISTORISKE PESME I Nemanjići i Mrnjavčevići Sveti Sava Ženidba Dušanova Uroš i Mrnjavčevići II Knez Lazar i Kosovske pesme Banović Strahinja Miloš u Latinima Čuvari Lazareva blaga Car Lazar i carica Milica Propast carstva srpskoga Kako Miloš Dragilović ili Obilović ranjen na Kosovu na 15 lipnja g(odišta) g(ospodinova) 1389 priminu i šta naredi na koncu od života, i poruči Vukosavi, ljubi svojoj, po svojoj punici Milici, ljubi Lazara kneza od Srblji a kćeri Uglješe Mrnavčića Vasojević Stevo Kosovka devojka Smrt majke Jugovića III Kraljević Marko Prvo junaštvo Marko Kraljević na pričešću Marko Kraljević i beg Kostadin Marko Kraljević i orao Marko Kraljević i Alil-aga Kako je Marko Kraljević izbavio tri vile Kraljević Marko i Ljutica Bogdan Ženidba Popović Stojana Ženidba kralja Mirčete IV Brankovići i njihovo doba Grijesi Smederevac-Đura Ženidba Zmaj-Despota Vuka Dioba Jakšića Smrt vojvode Prijezde Margita djevojka i Rajko vojvoda Banović Sekula i Jovan Kosovac Ženidba Vlašića Radula V Crnojevići Ženidba Maksima Crnojevića VI Hajduci Starina Novak i deli Radivoje Đerzelez Alija Vide Daničić Stari Vujadin Kostreš harambaša Mali Radojica Mali Marijan Čovjek paša i Mihat čobanin VII Uskoci Lov na Božić Ženidba Senjanina Iva Senjanin Tadija Ženidba od zadra Todora Ženidba Janković Stojana VIII Iz Hercogovine i Crne Gore Ženidba bega Ljubovića Tri sužnja Panto Cemović i iguman Nikodim IX Prvi i drugi ustanak Početak bune protiv dahija Knez Ivan Knežević Boj na Čokešini Boj na Čačku Tumačenje nekih nejasnijih stihova Rečnik nepoznatijih stranih, starinskih pokrajinskih reči Rečnik istoriskih i geografskih imena Pogovor Skraćenice Ako Vas nešto zanima, slobodno pošaljite poruku.

Mladost, 1974. Treća pesnička knjiga sjajnog hrvatskog pesnika, slabije poznatog kod nas. Odlično očuvana. NEKOLIKO SATI PRIJE Nekoliko sati prije na Margaretskoj Noć najavljuje kišu Posljednji koraci teški kao olovo Tisuću puta prelazim taj put Utrkujući se s nepoznatim - polja Loše osvijetljene stanice Bilo je i toga, bilo je i patnje Razasute i neugodne i oštrobode Detalja nekih orisanih iznenadnim Udarima munje Prozor zatvoren i pismo zapečaćeno Osvijetljene stanice sigurni gradovi Sve je detalj izbrisan i prah oduhan Prije nekoliko sati na Margaretskoj Noć najavljuje kišu Ovdje već snijeg, oluja Slaba svjetlost: No, ne skrivati se, nikada ne činiti to Ravnodušan, pomalo zalutao Na putevima zemaljskim ići Ići po kiši. Branimir (Branko) Bošnjak (Vrbica kod Đakova, 9. studenoga 1943. – Zagreb, 18. studenoga 2016. ), bio je hrvatski pjesnik, kritik i esejist. Životopis Branimir Bošnjak rodio se u Vrbici kod Đakova 1943. godine.[1] Osnovnu školu i dva razreda gimnazije polazio je i završio u Vinkovcima a od 1959. živio je u Zagrebu gdje je maturirao 1962. godine.[1] Nakon toga studirao je pravo, te komparativnu književnost. Diplomirao je novinarstvo na Fakultetu političkih znanosti, 1991. godine.[2] Doktorirao je na Filozofskome fakultetu u Zagrebu, 1996. godine, s temom o pjesništvu Josipa Severa.[3] Bio je u uredništvu Studentskoga lista, Poleta i The Bridgea, te je bio glavnim urednikom časopisa Pitanja od 1968. do 1972. godine. Bio je i urednikom RTV Zagreb od 1978. godine. Pjesme, književne i kazališne kritike te eseje objavljivao je od 1966. godine u publikacijama Polja, Mogućnosti, Republika, Prolog i inima.[1] Pjesme su mu prevedene na više jezika. Umro je u Zagrebu 18. studenoga 2016. godine. Pokopan je 23. studenoga 2016. godine na zagrebačkome groblju Mirogoju. Djela Sve što nam prilazi, (pjesme), Zagreb, 1969. Slovo razlike, (eseji), Zagreb, 1970., (suautor Darko Kolibaš)[3] Trošenje maske, (pjesme), Zagreb, 1974. Demon žudnje: kako čitati sparagmos autoriteta, (teatrološki eseji), Zagreb, 1977. Pisanje i moć, (eseji), Zagreb, 1977. Gimnastičar u pidžami, (pjesme), Zagreb, 1978. Potrošeni govor, (eseji), Osijek, 1980. Apokalipsa avangarde: ideologijski znak kao stvarnost, (eseji), Rijeka, 1982. Semantička gladovanja, (pjesme), Zagreb, 1983. Zlatno književno runo, (eseji), Zagreb, 1983. Nove pjesme, (pjesme), Zagreb, 1988. Proizvodnja života, (eseji), izbor Cvjetka Milanje, Zagreb, 1988.[4] Sječivo za nevine: izabrane pjesme , (pjesme), izbor Branka Maleša, 1989. Dom i tekst: (eseji o hrvatskim pjesnicima), (eseji), 1993. Posude za vrijeme, (pjesme), 1996. Modeli moderniteta: dekonstrukcija svijeta - jezika i postavangardni estetizam u poeziji Josipa Severa, (studija), 1998. Susačke razglednice, (pjesme), 2001. Smrt između programa: izabrane pjesme (1969. – 2001.) / Branimir Bošnjak ; izbor i pogovor Cvjetko Milanja, Lunapark, Zagreb, 2001. Čarobni prostor mašte i dokumenata, (zbornik radova o radiodrami), 2004. Žanrovi žudnje (kazalište, radiodrama, televizija i kultura), Mala knjižnica DHK, Zagreb, 2005. Žanrovske prakse hrvatske proze: od arkadijskog realizma do fantastičnog dokumentarizma, 2007. Oko gladno prozora, priredio Sanjin Sorel, 2007. Svrhe malih stvari: (SMS poruke), 2008. Izgubljen u internetu, (zbirka poezije), Biblioteka Poezije, Hrvatsko društvo pisaca ; knj. 8, 2009. Worlds have been reset by death, Portraits of Croatian writers: the book series of the journal Most/The bridge, knj. 3, 2009. Hrvatsko pjesništvo - pjesnici 20. st., 1-2, 2010. Radiodramski žanr hrvatske književnosti, 2012. Pjesme na dnu svijeta, 2013. Nagrade 1974.: Nagrada grada Zagreba, za knjigu pjesama Trošenje maske. 1985.: Nagrada Tin Ujević, za Semantička gladovanja. 1988.: Godišnja nagrada Vladimir Nazor, za književnost. 2003.: Nagrada Josip i Ivan Kozarac, za životno djelo. 2005.: Povelja Visoka žuta žita, za sveukupni književni opus i trajni doprinos hrvatskoj književnosti (na Pjesničkim susretima u Drenovcima) 2009.: Nagrada Goranov vijenac, za ukupan doprinos pjesničkoj umjetnosti. 2010.: Nagrada Matice hrvatske za književnu i umjetničku kritiku `Antun Gustav Matoš`, za knjigu Hrvatsko pjesništvo: pjesnici 20. st., I. i II.[5]

Autor - osoba Bagrяna, Elisaveta, 1893-1991 = Bagrjana, Elisaveta, 1893-1991 Naslov Mansarda i snovi / Elisaveta Bagrjana ; prevela Vjera Balentović Vrsta građe poezija URL medijskog objekta odrasli, opšte (lepa književnost) Jezik srpski Godina 1965 Izdavanje i proizvodnja Kruševac : Bagdala, 1965 (Kruševac : Bagdala) Fizički opis 63 str. ; 17 cm Drugi autori - osoba Balentović, Vjera Mladenov, Marin, 1928-2012 = Mladenov, Marin, 1928-2012 Zbirka Savremena poezija u prevodu ISBN (Broš.) Napomene Str. 56-63: Elisaveta Bagrjana / Marin Mladenov. Predmetne odrednice Bagrjana, Elisaveta, 1893-1973 Jelisaveta Bagrjana, poznata među prijateljima kao Lisa Bagrjana je bugarska pesnikinja, autorka dečijih knjiga i prevodilac. Jelisaveta Bagrjana rođen je 29. aprila 1893. godine u činovničkoj porodici u Sofiji. Jednu godinu živi sa svojom porodicom u Trnovu, gde piše svoje prve pesme (1907–1908). Završila je srednju školu u Sofiji 1910. godine, a godinu dana je bila nastavnica u selu Aftane (danas Nedjalsko), gde je dobila neposredne utiske iz života bugarskog sela. U periodu 1911−1915. Jelisaveta Bagrjana studirala je slovenačku filologiju na Sofijskom univerzitetu. Godine 1919. udaje se za kapetana Ivana Šapkarevim i rađa sina Ljubomira Šapkareva. Godine 1925. upoznala je Bojana Peneva. On se bavi pitanjima poezije i vodi seminar o ovom pitanju. Bagrjana pod njegovim uticajem počinje da piše sa slobodnim stihom i ritmom. Bagrjana napušta svoj dom, živi u privatnim prostorima, a 1926. godine razvodi se. Bagrjana je umrla 23. marta 1991. u Sofiji, mesec pre nego što je imala 98 godina. Stvaralaštvo Dugi stvaralački put Jelisavete Bagrjane prolazi kroz različite ideološke i umetničke zadatke i opisuje neke od svojih transformacija. Ovo je očigledno u njenim pesmama „Zvezda mornara“ i „Ljudsko srce“ pesnika iz 1930-ih godina, gde je nekad vedra lirska opijenost, koja je izražena u karakterističnoj širokoj i glatkoj melodiji stiha, zamenjena glasinama i tugom intelektualnosti, koja počinje da slomi klasične pesme. Stil Jelisaveta Bagrjane je kombinacija popularnog narodnog vokalnog rečnika i modernih pesničkih sredstava – kombinacija tradicije i modernosti. Objavljuje pod pseudonimom Elizabeth B., Elisaveta Blenova, Nikia Dolce, Mikaela i Bagriana. Tekstovi Elisavete Bagriana prevedeni su na 30 jezika. Knjige pesama: Večni i Sveti, 1927. Prava godina, 1931. Zvezda mornara, 1931. Ljudsko srce, 1936. Pet zvezda, 1953. Od plaže do obale, 1963. Falsifikati, 1972. Svetle senke, 1977. Na obali vremena, 1983. Počasti Dobitnica je Zlatne medalje Međunarodne asocijacije pesnika u Rimu (1969). Dobitnica je titula „Heroj Narodne Republike Bugarske“ 1983. Godine 1943, 1944. i 1945. nominovana je od strane Stefana Mladena za Nobelovu nagradu za književnost. MG74

Think Tank Town, Leskovac, 2020. Prevod Alen Bešić V.S. Mervin (1927-2019) je komponovao `Vreme vrta` tokom teškog procesa gubitka vida. Kada mu se vid pokvario toliko da više nije mogao sam da piše, nove pesme je diktirao svojoj ženi Pauli. U ovoj prelepoj, svesnoj i životnoj knjizi, naš najveći pesnik kanališe energiju iz bogatstva zvukova i svojih sećanja da bi nas podsetio da je „jedina nada biti danje svetlo“. Vilijam Stenli Mervin (engl. William Stanley Merwin; 30. septembar 1927 — 15. mart 2019) bio je američki književnik, pesnik i prevodilac. Objavio je preko 20 knjiga poezije za koje je između ostalih priznanja dobio i dve Pulicerove nagrade, za knjige Nosač merdevina (1970) i Senka Sirijusa (2009). Bio je i veoma plodan prevodilac prevodeći najviše sa romanskih jezika — dela Dantea, Nerude i drugih. Biografija Rođen je 30. septembra 1927. godine u Njujorku. Otac mu je bio prezbiterijanski sveštenik i kao petogodišnjak Mervin je pisao himne.[1] Pohađao je Prinston zajedno sa pesnikom Golvejem Kinelom učeći kod književnog kritičara i pesnika Ričarda Palmera Blekmura i pesnika Džona Berimena.[2] Diplomirao je 1948, a potom posvetio jednu godinu učenju romanskih jezika.[2] U to vreme pisao je drame u stihu i podučavao decu iz portugalske kraljevske porodice.[1] Počinje i da prevodi. Oženio se Doroti Dž. Feri.[3] Godine 1950. otišao je na Majorku gde je podučavao sina Roberta Grejvsa.[3] Tu je upoznao svoju buduću suprugu Dido Milroj. Potom je živeo u Londonu i južnoj Francuskoj. Dobivši stipendiju, seli se natrag u Boston.[2] Tu stupa u pesnički kružok oko Roberta Louela upoznavši pesnike Teda Hjuza, Silviju Plat, Edrijen Rič i Donalda Hola što ga učvršćuje u odluci da se posveti pesničkom pozivu.[4] Kasnije se sa suprugom Dido Melroj vraća u Evropu gde se druži sa pesničkim parom Tedom Hjuzom i Silvijom Plat. Godine 1968. se po drugi put razvodi i živi paraleno u Njujorku, Londonu i na jugu Francuske.[2] Godine 1976. Mervin se seli na Havaje na staru plantažu ananasa koju pokušava da vrati u pređašnje stanje — u šumu palmi.[3] Tu proučava zen budizam i ženi se Polom Švarc. Postao je pesnički konsultant Kongresne biblioteke 1999. zajedno sa pesnikinjama Ritom Dov i Luizom Glik.[4] 2005. proglašen je laureatom Festivala pesničkih večeri u Strugi u Makedoniji.[4] Izjašnjavao se protiv rata u Vijetnamu i bio i inače pacifista, politički aktivan i ekološki osvešćen. Komentarišući istorijska dešavanja svoga vremena, rekao je da je istorija svakako jedno „propalo preduzeće”.[1] Preminuo je 15. marta 2019. godine u svom domu u mestu Hajku-Pauvela, na Havajima, u 91. godini, u snu.[5] Delo V. S. Mervin Najveći uticaj na formiranje Mervina kao pesnika izvršio je Ezra Paund koga je posetio oko 1940. kao osamnaestogodišnjak. Nakon te posete Paund mu je posalo razglednicu na kojoj je pisao savet: „Čitaj semenje, ne grančice”, koji se odnosio na lektiru koju Mervin treba da čita, tj. da ne čita već izbrušena vrhunska književna dela nego ona koja su nekom svojom idejom ili još neuobličenim postupkom dovela na kraju do velikih pisaca koji su ih usavršili. Paund ga je posavetovao i da se ozbiljno pozabavi prevođenjem kao vrstom pesničke vežbe.[1] Mervinova prva knjiga poezije Maska za Janusa (1952) dobila je nagradu Jejla zahvaljujući pesniku V. H. Odnu koji je smatrao tehnički vrlo uspelom. Pišući je Mervin je bio inspirisan srednjovekovnom poezijom koju je prevodio pod Pundovim uticajem, i klasičnom mitologijom. U narednim knjigama Zelenilo sa zverima (1956) i Pijan u peći (1960) Mervin menja stil pod uticajem konfesionalne poezije pesnika oko Roberta Louela i piše neposrednije i više autobiografski.[2] Godine 1967. izlazi knjiga Vaške kao odgovor na rat u Vijetnamu[3] koju većina kritičara smatra njegovom najuspelijom pesničkom knjigom,[6] dok je sam Mervin smatrao svojim najmračnijim i najmizantropskijim delom. Već u prethodnoj knjizi Pokretna meta Mervin je počeo da napušta interpunkciju budući naklonjen usmenoj poeziji i da tradicionalni vezani stih zamenjuje slobodnim.[1] Naredna knjiga Nosač merdevina (1970) dobila je Pulicerovu nagradu. Novac od nagrade je donirao protiv rata u Vijetnamu, što je V. H. Odn iskritikovao ističući da Pulicerova nagrada nema političku konotaciju.[3] Mnoge od pesama iz ove knjige govore o čovekovoj iskonskoj povezanosti sa prirodom i istovremeno udaljavanju od nje, kao i o žudnji za moći i uništenjem,[7] što su sve teme koje se protežu kroz čitavu Mervinovu poeziju koja je inače sklona kritici društva i vremena u kojem pesnik živi.[3] U svetu u kojem postoji nuklearno naoružanje i ratovi, a šume sve brže nestaju pod gradovima, Mervin se u pesmi Elegija koja ima samo jedan stih pita: „Kome bih je pokazao”.[8] Mervinov prevodilački rad je vrlo raznovrstan, od Pesma o Sidu do poezije Osipa Mandeljštama i Pabla Nerude. Najviše priznanja je dobio za prevod dela Ser Gavejn i Zeleni Vitez, kao i za prevod Danteovog Čistilišta.[9] Bibliografija Poezija 1952: Maska za Janusa (A Mask for Janus, New Haven, Connecticut: Yale University Press) — nagrada Jejla za mlade pesnike 1952. 1954: Medvedi koji plešu (The Dancing Bears, New Haven, Connecticut: Yale University Press) 1956: Zelenilo sa zverima (Green with Beasts, New York: Knopf) 1960: Pijan u peći (The Drunk in the Furnace, New York: Macmillan) 1963: Pokretna meta (The Moving Target, New York: Atheneum) 1966: Sabrane pesme (Collected Poems, New York: Atheneum) 1967: Vaške (The Lice, New York: Atheneum) 1969: Animae, San Francisco: Kayak 1970: Nosač merdevina (The Carrier of Ladders, New York: Atheneum) — Pulicerova nagrada 1970: Znakovi (Signs, illustrated by A. D. Moore; Iowa City, Iowa: Stone Wall Press) 1973: Zapisi za nedovršenu pratnju (Writings to an Unfinished Accompaniment, New York: Atheneum) 1975: Prve četiri knjige pesama (The First Four Books of Poems, containing A Mask for Janus, The Dancing Bears, Green with Beasts, and The Drunk in the Furnace, New York: Atheneum; (reprinted in 2000, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press)) 1977: Cvet kompas (The Compass Flower, New York: Atheneum) 1978: Perje sa brda (Feathers From the Hill, Iowa City, Iowa: Windhover) 1982: Otkrića ostrva (Finding the Islands, San Francisco: North Point Press) 1983: Otvaranje šake (Opening the Hand, New York: Atheneum) 1988: Kiša u drveću (The Rain in the Trees, New York: Knopf) 1988: Izabrane pesme (Selected Poems, New York: Atheneum) 1993: Putovanja: pesme (Travels: Poems, New York: Knopf) — nagrada za poeziju Lenora Maršal 1993. 1996: Lisica: pesme (The Vixen: Poems, New York: Knopf) 1997: Cvet i ruka (Flower and Hand: Poems, 1977—1983 Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press) 1998: Strme litice: priča, „roman u stihu” (The Folding Cliffs: A Narrative, a „novel-in-verse” New York: Knopf) 1999: Zvuk reke: pesme (The River Sound: Poems, New York: Knopf) 2001: Učenik (The Pupil, New York: Knopf) 2005: Migracije: nove i izabrane pesme (Migration: New and Selected Poems, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press) — Nacionalna književna nagrada za poeziju 2005: Sadašnje društvo (Present Company, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press) 2008: Senka Sirijusa (The Shadow of Sirius, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press) — Pulicerova nagrada za 2009. 2014: Mesec pre jutra (The Moon Before Morning, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press; Hexham, Northumberland, UK: Bloodaxe Books) 2016: Vreme za vrt (Garden Time, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press; Hexham, Northumberland, UK: Bloodaxe Books) 2017: Osnovni V. S. Mervin (The Essential W. S. Merwin, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press) Proza 1970: Bleda rudareva deca (The Miner`s Pale Children, New York: Atheneum) 1977: Kuće i putnici (Houses and Travellers, New York: Atheneum) 2002: Moći Ventadorna (The Mays of Ventadorn, National Geographic Directions Series; Washington: National Geographic) 2004: Krajevi Zemlje (The Ends of the Earth, essays, Washington: Shoemaker & Hoard) Drame 1956: Mračno dete (Darkling Child) (sa Didom Milroj) 1957: Uslužno ostrvo (Favor Island) 1961: Pozlaćeni zapad (The Gilded West) Prevodi 1959: The Poem of the Cid, London: Dent (American edition, 1962, New York: New American Library) 1960: The Satires of Persius, Bloomington, Indiana: Indiana University Press 1961: Some Spanish Ballads, London: Abelard (American edition: Spanish Ballads, 1961, New York: Doubleday Anchor) 1962: The Life of Lazarillo de Tormes: His Fortunes and Adversities, a Spanish novella; New York: Doubleday Anchor 1963: The Song of Roland 1969: Selected Translations, 1948—1968, New York: Atheneum — nagrada za prevod PEN 1969: Twenty Love Poems and a Song of Despair, poems by Pablo Neruda; London: Jonathan Cape 1969: Voices: Selected Writings of Antonio Porchia, Chicago: Follett 1969: Transparence of the World, poems by Jean Follain, New York: Atheneum 1971: „Eight Quechua Poems”, The Hudson Review 1974: Osip Mandelstam: Selected Poems (with Clarence Brown), New York: Oxford University Press 1977: Sanskrit Love Poetry (with J. Moussaieff Masson), New York: Columbia University Press (published in 1981 as Peacock`s Egg: Love Poems from Ancient India, San Francisco: North Point Press) 1977: Vertical Poetry, poems by Roberto Juarroz; San Francisco: Kayak 1978: Euripides` Iphigeneia at Aulis (with George E. Dimock Jr.), New York: Oxford University Press 1979: Selected Translations, 1968—1978, New York: Atheneum 1981: Robert the Devil, an anonymous French play; with an introduction by the translator; Iowa City, Iowa: Windhover 1989: Sun at Midnight, poems by Musō Soseki (with Soiku Shigematsu) 2000: Purgatorio from The Divine Comedy of Dante; New York: Knopf 2002: Gawain and the Green Knight, a New Verse Translation, New York: Knopf; 2003: Tarset, Northumberland, UK: Bloodaxe Books 2013: Sun At Midnight, poems by Muso Soseki, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press (with Soiku Shigematsu) Mervin u prevodima na srpski jezik Antologija moderne američke poezije / izabrao i priredio Ivan V. Lalić; prevod Branka Lalić i Ivan V. Lalić. — Sadrži: Levijatan ; Danju i noću ; Nojev gavran. — Beograd : Prosveta. 1972. str. 270—272. Izvedite ovaj jednostavan test / V. S. Mervin; [prevod David Albahari]. — U: Ulaznica. — God. 7, br. 31 (1973), str. 18-19. ISSN 0503-1362 Vaške : izabrane pesme / V. S. Mervin; [izbor i prevod s engleskog David Albahari i Raša Livada]. — Beograd : Rad, 1979. Gde je kraj tišini ; Planine ; Avion / V. S. Mervin; sa engleskog preveo Darko Gavrilović. — U: Polja. — God. 47, br. 420 (april-maj 2002), str. 82-83. ISSN 0032-3578 Vazduh ; Uoči poplave ; Odisej / Vilijam Stenli Mervin; [izbor, beleška i prevod Vladimir Jagličić]. — U: Lipar. — God. 10, br. 38/40 (2009), str. 616. ISSN 1450-8338 Nasledstvo jutarnjih brda / Mervin V. S. ; sa engleskog prevela Milica Ćurčin. — Sadrži: Nasledstvo ; Mladost ; Noć bez meseca ; Odlazak ; Jutarnja brda. — U: Sveske. — God. 26, br. 118 (2015), str. 41-43. ISSN 1451-9976 Značajnije nagrade 1952: Nagrada Jejla za mlade pesnike 1969: Nagrada za prevođenje PEN 1971: Pulicerova nagrada za poeziju[10] 1979: Nagrada za poeziju Bolingen, Univerzitetska biblioteka Jejla 1990: Nagrada Ejken Tejlor za modernu američku poeziju 1994: Nagrada za poeziju Lenora Maršal 1994: Nagrada Tening 2005: Nacionalna književna nagrada[11] 2009: Pulicerova nagrada za poeziju[12] 2010: Pesnik laureat Sjedinjenih Američkih Država[13] 2013: Internacionalna književna nagrada Zbignjev Herbert[14]

UKCG 1986 NOVA BABIĆ, Goran, pjesnik, prozaik i dramski pisac (Vis, 18. X 1944). Djetinjstvo i mladost proveo je u raznim mjestima (Split, Makarska, Opuzen, Zagreb, Metković, Mostar, Podhum). Gimnaziju je polazio i završio (1963) u Mostaru. Studirao je na Ekonomskom fakultetu u Zagrebu i diplomirao 1968. God. 1969. osniva Centar za društvene djelatnosti omladine RK SOH (bio je tajnik ustanove, a poslije glavni urednik biblioteke). Od 1973. je glavni urednik Oka. — Javio se pjesmom Za prvu zbirku (Sloboda, 1958, 28. XI). Pjesme, prozne i dramske tekstove, književne prikaze te polemike objavljuje u publikacijama: Mlada Hercegovina (1959, 1960), Sloboda (1959, 1962–1964, 1966), Mladost (1964, 1968, 1970), Republika (između 1966. i 1980), Telegram (1966, 1968, 1969, 1972), Encyclopaedia moderna (1967, 1971/1972), Polja (između 1967. i 1980), Vidik (1967, 1968, 1970, 1972), Kolo (1969), Forum (između 1970. i 1979), Umjetnost i dijete (1970, 1979), Hrvatski tjednik (1971), Mogućnosti (1971, 1973), Odjek (1971, 1973–1975), Zadarska revija (1971, 1972), Modra lasta (1972–1974), Književna reč (1973, 1977, 1979), Oko (1975–1980), Književne novine (1979), Revija (1980) i dr. Pseudonim mu je G. B. Matin. Piše i poeziju za djecu. Sklon je pjesničkom eksperimentiranju, rušenju tradicije na tematskoj i formalnoj razini te se okušao u grafičkoj i vizualnoj poeziji. U kazalištu su mu izvedene drame Čaj s mrljom (1972); Baš-Čelik (1977); autor je TV drama Kratka noć (s K. Klarićem, 1971), Naša stvar (1975), Blesan i Tulipan (s K. Babić, 1976) te radio-dramâ Devet, devet, devet (1973), Dan kad je poludio telefon u Jugoslaviji (1974), Autostoper (1976) i dr. Za roman Smrt u snu, koji je počeo izlaziti u Forumu (1977), dobio je nagradu Željezare Sisak (1980). Pjesme su mu uvrštene u više antologija, a prevođene su na albanski, engleski, makedonski, rumunjski i slovenski. DJELA: Ptico jedna glupa u smrt zaljubljena. Zagreb 1966. — Lapot i druge listine iz ljetopisa. Zagreb 1969. — Ostale otvorene igre. Zagreb 1969. — Krabulja. Zagreb 1970. — Strašna djeca. Zagreb 1973. — Tri poeme. Beograd 1974. — Vjetrenjače trulo srce. Cetinje 1974. — Nova djeca. Dubrovnik 1975, Gornji Milanovac 1978. — Mjesečina, noćni lijes. Čakovec 1975. — Naša stvar. Rijeka 1975. — Blesan i Tulipan. Novi Sad 1977. — Dim i zima. Zagreb 1977. — Bića vatre, svjetlosti. Beograd 1978. — Dramski tekstovi, 1. Osijek 1979. — Kako se uči ljubav. Beograd 1979. — Noćna rasa. Zagreb 1979. — Smrt u snu. Zagreb 1979. LIT.: Jakša Fiamengo: Strasti avanture. Vidik, 17(1970) 21, str. 98–100. — Vjeran Zuppa: Goran Babić: Lapot i druge listine iz ljetopisa. Telegram, 11(1970) br. 508. — Branko Bošnjak: Geografija sile. Pitanja, 4(1972) 35, str. 1365–1369. — Stanka Bručić-Dvoržak: Goran Babić: Strašna djeca. Knjiga i čitaoci, 7(1973) 7/10 str. 202–203. — Jakov Jurišić: Svježina poetskog izričaja. Odjek, 27(1974) 13, str. 20–21. — Srba Ignjatović: Pesništvo Gorana Babića od Lapota do Tri poeme. Književna reč, 4(1975) br. 33. — Zvonimir Kostić: Tri poeme Gorana Babića. Letopis Matice srpske, 151(1975) CDXVI/4, str. 401–403. — Rade Prelević: Poezija kao kritika poezije. Život, 24(1975) XLVII/2, str. 220–222. — Lidija Švagel: Vjetrenjače trulo srce. Zadarska revija, 24(1975) 5/6, str. 527–528. — Marijan Tomislav Bilosnić: Čitljiva i jasna zbirka. Rukovet, 22(1976) XLIII/5–6, str. 288–289. — Ljubomir Cvijetić: Goran Babić: Mjesečina noćni lijes. Odjek, 29(1976) 10, str. 18–19. — Zvonko Kovač: Nova podloga angažmana. Stih, 1(1976) 2, str. 166–168. — Sreten Perović: Ironija kao samoodbrana. Stvaranje, 31(1976) 1, str. 135–137. — Draško Ređep: Srce domaje. Detinjstvo, 1976, 1, str. 55–60. — Lukša Fiamengo: Goran Babić: Bića vatre. OFF, 1978, 1, str. 91–93. — Ivan Božičević: Goran Babić: Noćna rasa. Republika, 36(1980) 6, str. 823–824. — Srbo Ignjatović: Noćna rasa. Književnost, 35(1980) LXX/9, str. 1534–1538. — Draško Ređep: Goran Babić: Noćna rasa. Književnost, 35(1980) LXX/8, str. 1331–1335. — Ranko Risojević: Smrt u snu. Odjek, 33(1980) 4, str. 17. — Ljiljana Šop: Goran Babić: Smrt u snu. Književne novine, 32(1980) br. 601. — Velimir Visković: Goran Babić: Smrt u snu. Književna reč, 9(1980) br. 139. Goran Babić je studirao i diplomirao na Ekonomskom fakultetu u Zagrebu. Od 1969. godine vodio je Centar za društvene djelatnosti omladine u sklopu kojega je objavljen niz knjiga mladih hrvatskih pisaca. Od 1973. godine glavni je urednik časopisa Oko, gdje dolazi do izražaja njegova kontroverzna polemičarska strast; zastupajući dogmatske stavove vladajuće stranke (SKJ) izaziva svojim polemikama žestok prezir i odbojnost većeg dijela hrvatske javnosti. Godine 1991. napušta Hrvatsku.[1] Babić polemičar[uredi VE | uredi] Spomenuti je esej... svojevremeno prozvao onaj brkati i bradati zlohudi patuljak iz šume Striborove hrvatske književnosti. Naime drug Goran Babić je na moju tvrdnju da u određenom razdoblju* nije bilo pravih književnih časopisa, odnosno realne mogućnosti da se oni pojave a pogotovo prežive, rekao i napisao,... da sam mimoišao Krležine časopise, valjda misleći da sam vesla sisao, te da uistinu vjerujem da su Krležini časopisi u poslijeratnom razdoblju bili sinonim književne živosti u nas.... takav časopis kome bi urednik bio Miroslav Krleža nije naprosto izlazio, a to što je on bio urednik, i to urednik u sjeni, prvih brojeva Foruma, ne predstavlja neko osobito sretno razdoblje hrvatske književnosti.[2] hrvatskoj književnosti neposredno poslije 1945. godine Nepotpun popis djela[uredi VE | uredi] Pjesme[uredi VE | uredi] Ostale otvorene igre, Mladost, Zagreb, 1969. Mjesečina, noćni lijes, `Zrinski`, Čakovec, 1975. Noćna rasa, Nolit, beograd, 1979. Duša, `Zrinski`, Čakovec, 1987.

Vidik, 1968. Peta knjiga velikog, kod nas slabije poznatog hrvatskog pesnika. Pečat (vidi se na slici), inače sve odlično. Tonči Petrasov Marović (Mravince, 29. listopada 1934. – Split, 22. travnja 1991.), hrvatski književnik. Pisao je poeziju, kratke priče, drame, kritike, te bio urednikom u splitskom Logosu i u Mogućnostima. Djelovao je u razdoblju `krugovaša` i `razlogovaca` ali nije pripadao nijednoj književnoj grupaciji;[1] kao pjesnik, dramatičar i prozaik raznovrstan je i samosvojan. Životopis Marović je završio klasičnu gimnaziju i Pedagošku akademiju u Splitu, a radio je kao urednik u RTV centru Split. Za vrijeme Drugog svjetskog rata, u samoigri, ozlijedio se ručnom granatom; kasnije više puta ozbiljno pobolijevao.[1] Petras je nadimak književnikovog djeda Petra, čiju je izvedenicu Petrasov, književnik stavio u svoje ime i prezime. Marović je prvi hrvatski pjesnik koji je objavio haiku i waka poeziju.[1] Godine 1961. u književnom časopisu Mogućnosti br. 6, tiskano mu je 13 haiku pjesama iz neobjavljene zbirke 101 haiku.[2] Iza sebe je ostavio brojne radove, od kojih je jedan dio razasut po časopisima. Najpoznatije su mu drame Antigona, kraljica u Tebi (koja je bila prikazivana 1981. a potom 2005. na Splitskom ljetu, u režiji Matka Raguža i sa Zojom Odak u glavnoj ulozi) te Temistoklo. Odabrana djela Tonča Petrasova Marovića, koja uključuju njegovu poeziju, prozu i dramu, objavljena su u Splitu 1992., u nakladi splitskoga Književnog kruga. Djela Knjiga vode (pjesme i poeme) Split, 1956. Asfaltirano nebo (tri poeme), Split, 1958. Riječ u zemlji (poema koju je pjesnik tiskao u vlastitoj nakladi) 1963. Putanje (poema), 1967. Ciklus o cilju (pjesme), Split, 1968. Ljudski kusur (roman), 1969. Premještanja (pjesme i poeme), Zagreb, 1972. Ča triba govorit (pjesme za djecu), 1975. Hembra (poema), 1976. Eros i Anter (pjesničko-grafička mapa u suradnji s M. Trebotićem), 1976. Demokritov kruh (kratke priče i drama Zimski prostor koja je izvedena 1975.) 1978. Suprotiva (izabrane pjesme i poeme), Zagreb, 1981. Antigona, kraljica u Tebi (drama, izvedena 1981.) 1981. Lastavica od 1000 ljeta, (roman) Zagreb, 1982. Osamnica, (pjesme) Zagreb, 1984. Temistoklo (drama) Split, 1984. Isolamento,(izbor iz poezije na talijanskom jeziku) Modena 1986. Moći ne govoriti,(pjesme) Zagreb 1988. Smokva koju je Isus prokleo (pjesme) 1989. Oče naš (pjesme s grafikama Ivana Lackovića Croate) 1990. Postumna djela Job u bolnici (pjesme) 1992. Odabrana djela I i II (pjesme i proza) 1992. Sram i strah (roman) 2011. Njegova djela je u svojoj antologiji Żywe źródła iz 1996. s hrvatskog na poljski prevela poljska književnica i prevoditeljica Łucja Danielewska. Odabrana djela izišla su mu u Splitu 1992. Drama `Zimski prostor` emitirana mu je na Radio-Zagrebu i Radio-Ljubljani, a zatim scenski izvedena u podrumima Dioklecijanove palače, u sklopu Splitskog ljeta 1975. godine. Apokrifna tragedija u šest slika s međuigrom i epilogom, `Antigona, kraljica u Tebi` praizvedena je u Hrvatskom narodnom kazalištu u Splitu, 19. siječnja 1981., zatim prikazana na Sterijinom pozorju u Novom Sadu, 6. lipnja 1981. te je napokon snimka predstave emitirana na Televiziji Zagreb, 23. prosinca 1981. godine.

Autor - osoba Radović, Borislav, 1935-2018 = Radović, Borislav, 1935-2018 Naslov Neke stvari / Borislav Radović Vrsta građe dr.knjiž.oblici Jezik srpski Godina 2000 Izdavanje i proizvodnja Beograd : Društvo Istočnik, 2000 (Beograd : Čigoja štampa) Fizički opis 29 str. ; 21 cm Drugi autori - osoba Zubanović, Slobodan, 1947- = Zubanović, Slobodan, 1947- Zbirka 4 puta : biblioteka časopisa Poezija (Broš.) Napomene Tiraž 300 Str. 26-27: Beleška o gledanju na stvari iz bliže okoline / Slobodan Zubanović. O autoru: str. 28. Borislav Radović (Beograd, 10. mart 1935 – Beograd, 26. april 2018) je bio jugoslovenski i srpski pesnik, esejista i prevodilac. Biografija Borislav Radović rođen je 10. marta 1935. u Beogradu, gde je završio studije opšte književnosti sa teorijom. Veći deo radnog veka proveo je kao urednik u izdavačkoj delatnosti. Od 1952. kada je kao srednjoškolac počeo oblavljivati stihove, bavi se književnošću i prevodilaštvom. Bio je funkcioner Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije. Enes Halilović ga je opisivao kao čoveka grofovskog držanja i dostojanstva. Kritička ocena Borislav Radović se smatra jednim od najznačajnijih srpskih pesnika dvadesetog veka. Uz Jovana Hristića i Ivana V. Lalića, Radović je najznačajniji pesnik kulture kod nas. Poznat kao jezički perfekcionist i istraživač stilskih sredstava, Radović je retko i nerado objavljivao svoje tanke zbirke pesama. U početku shvaćen kao predstavnik neosimbolističkog stila, posle deset godina pauze pojavio se sa sasvim drugačijim pesama. Pesme pisane posle 1971. predstavljaju jednu knjigu koju je autor do kraja devedesetih polako dopunjavao. Ove pesme se odlikuju pravilnom sintaksom, odsustvom pesničkih ukrasa, i škrtošću u izrazu koja nikada ne prelazi u hermetizam. U pozadini svake od tih pesama nalazi se životno ili literarno iskustvo, koje je duboko promišljeno i dato u jasno uobličenim stihovima. Radović se kloni apstrakcija tako da svaka konkretna slika ostaje to što je i upravo takva pleni čitaoca. Poslednjih godina je svoje nesvakidašnje iskustvo pisanja, prevođenja i čitanja poezije podelio sa čitaocima u vidu nekoliko esejističkih knjiga. Nagrade i priznanja 1957. Brankova nagrada (za Poetičnosti) 1963. Oktobarska nagrada (za prevod Morekaza) 1967. Nolitova nagrada i Zmajeva nagrada (za Bratstvo po nesanici) 1983. Nagrada Branko Miljković (za Pesme 1971–1972) 1984. Nagrada Željezare Sisak 1985. Nagrada Disovog proleća 1994. Kruna despota Stefana Lazarevića 1995. Nagrada Vasko Popa 1996. Nagrada Ramonda Serbica 1998. Belodvorska rozeta 1999. Nagrada Miloš N. Đurić 2001. Nagrada Desanka Maksimović 2002. Žička hrisovulja 2002. Nagrada Đorđe Jovanović (za o Pesnicima i poeziji) Dela Zbirke pesama Poetičnosti, Beograd 1956. Ostale poetičnosti, Beograd 1959. Maina, Novi Sad 1964. Bratstvo po nesanici, Beograd 1967. Opisi, gesla, Beograd 1970. Izabrane pesme, Beograd 1979. Pesme 1971-1982, Beograd 1983. Izabrane pesme 1954-1984, Beograd 1985. Trideset izabranih pesama, Beograd 1985. Pesme 1971-1991, Banja Luka 1991. Pesme, Beograd 1994. Pesme, Beograd 2002. Četrdeset dve izabrane pesme, Beograd 2007. Eseji Rvanje s anđelom i drugi zapisi, Beograd 1996. O pesnicima i o poeziji, Banja Luka 2001. Neke stvari, Beograd 2001. Čitajući Vergilija, Banja Luka 2004. Još o pesnicima i o poeziji, Beograd 2007. Prevodi Morekazi, Sen-Džona Persa, 1963. Izabrane pesme Pola Elijara, 1971. Pariski splin, Šarla Bodlera, 1975. Luj Lamber, Onorea de Balzaka, 1999. MG40 (K)

Prvo izdanje iz 1987. Odlično očuvano. Retko u ponudi. Autor - osoba Rešicki, Delimir Naslov Sretne ulice / Delimir Rešicki Vrsta građe poezija Jezik hrvatski Godina 1987 Izdavanje i proizvodnja Osijek : Revija, 1987 Fizički opis 67 str. ; 21 cm Zbirka Biblioteka Revija ; 56 Napomene Gl. stv. nasl. preuzet sa korica. U lirici Delimira Rešickog „pakao“ aktualnoga urbaniteta transponira se u pravu nadrealističku avanturu pjesnika koji – poput kakvog domaćega Uliksa – probijajući sve barijere takozvanih smislenih logičko-jezičkih konstrukcija, razobličuje subkulturne fenomene već odavno amblematski određene „tvrdim“ toposima ulice, rock `n` rolla i seksizma, ali i novonastalim posttraumatskim iskustvima rata. Delimir Rešicki (Osijek, 16. III 1960), hrvatski književnik i novinski urednik. Osnovnu školu pohađao je u Branjinom Vrhu i Belom Manastiru, u kome je potom završio gimnaziju. Diplomirao je kroatistiku na Pedagoškom fakultetu u Osijeku. Bio je zaposlen kao urednik kulturne rubrike u dnevnim novinama Glas Slavonije. Živi u Osijeku. Književni rad Poetske, prozne, esejističke, književnokritičke i medijsko-publicističke tekstove (uglavnom muzičku i filmsku kritiku i esejistiku) objavljuje od sredine osamdesetih godina 20. stoljeća. Prevođen je na bugarski, engleski, francuski, mađarski, makedonski, nizozemski, njemački, poljski, ruski, slovenski, španjolski, talijanski. Pjesničkim, proznim i esejističkim tekstovima zastupljen je u brojnim antologijama, pregledima i panoramama suvremene hrvatske književnosti. Bio je član redakcija novina „Ten“, „Osječki tjednik“ i „Slavonski magazin“. Uređivao je časopise „Heroina nova“ i „Književna revija“. Jedan je od urednika SN „Privlačica“ iz Vinkovaca. Za najrazličitije izdavače i edicije uredio je i kritički priredio cijeli niz književnih naslova. Sudjelovao je u nizu skupnih izdavačkih projekata, kao i nekoliko osječkih (multimedijalnih) performansa u drugoj polovini osamdesetih godine 20. st. Sudjelovao je na CD-projektima „Matria Europa“ nizozemskih umjetnika Sluika & Kurpershoeka (Kunst Ruimte, Amsterdam, 1996) i „soundtrack. psi“ Ivana Faktora (Osijek, 2001). Nagrade Sedam sekretara SKOJ-a (1987. za knjigu „Sretne ulice“), Duhovno hrašće za knjigu godine (1997. za „Knjigu o anđelima“), Povelja uspješnosti Julije Benešić (1999. za knjigu „Bližnji“), Kiklop na manifestaciji Sa(n)jam knjige u Puli (2005, u kategoriji pjesničke zbirke godine za knjigu „Aritmija“), Nagrada Hubert Burda (2008), njemačka nagrada koja se dodjeljuje za poeziju iz Istočne Europe, Goranov vijenac (2011), Nagrada Sv. Kvirin za ukupan doprinos hrvatskom pjesništvu na 19. Kvirinovim poetskim susretima (2015), godišnja Nagrada „Vladimir Nazor“ za književnost: 2005. godine za zbirku poezije „Aritmija“ te 2015. godine za zbirku poezije „Lovci u snijegu“. Bibliografija Knjige pjesama „Gnomi“, pjesme (Biblioteka Quorum, Zagreb, 1985) „Sretne ulice“, pjesme (ICR, Osijek, 1987) „Die, die my darling“, pjesme (Biblioteka Quorum, Zagreb, 1990) „Knjiga o anđelima“, pjesme („Meandar“, Zagreb, 1997) „Ezekijelova kola“, pjesme („Znanje“, Zagreb, 1999) „Aritmija“, pjesme („Meandar“, Zagreb, 2005) „Meghalni a pandákkal“, pjesme, prijevod na mađarski (izbor, BabelPress Bt., Veszprém, 2008) „Arrhythmie“, pjesme, prijevod na njemački (Edition Korrespodenzen, Wien, 2008) „Crne marame“, pjesme (izbor, „Carmen Croaticum“, Vinkovci, 2007) „Aritmija“, pjesme, prijevod na makedonski („Antolog“, Skoplje, 2013) „Zaspati u Dobovi“, pjesme (izbor, „Lud Šerpa“, Ljubljana, 2013) „Lovci u snijegu“, pjesme („Fraktura“, Zaprešić, 2015) Knjige proze, kritika i eseja „Tišina“, tekstualna potraga (MKP, Osijek, 1985) „Sagrada familia“, pripovijesti („Meandar“ / Knjižara Nova, Zagreb / Osijek, 1993) „Ogledi o tuzi“, eseji, članci („Meandar“, Zagreb, 1995) „Bližnji“, eseji, prikazi (Matica hrvatska, Osijek, 1998) „Sretne ulice & Sagrada familia“ (reizdanje, „Meandar“, Zagreb, 2000) „Ubožnica za utvare : deset pripovijesti o nemogućim ljubavima“, novele (Naklada Ljevak, Zagreb, 2007) „Demoni u tranzicijskoj špilji : ogledi, polemike i kritike“ („Fraktura“, Zaprešić, 2010) „Dronjci na hrpi : mala emocionalna svaštarnica“ („Fraktura“, Zaprešić, 2012) MG9

Autor - osoba Radović, Borislav, 1935- Naslov Neke stvari / Borislav Radović Vrsta građe dr.knjiž.oblici Ciljna grupa odrasli, opšte (lepa književnost) Jezik srpski Godina 2013 Izdanje 2. dopunjeno izd. Izdavanje i proizvodnja Beograd : Društvo Istočnik, 2013 (Beograd : Čigoja štampa) Fizički opis 85 str. ; 21 cm Zbirka 4 puta : biblioteka časopisa Poezija ; 3 (broš.) Napomene Tiraž 300 Str. 81-82: Beleška o gledanju na stvari iz bliže okoline / Slobodan Zubanović O autoru: str. 84. Autor - osoba Radović, Borislav, 1935- Naslov Neke stvari / Borislav Radović Vrsta građe dr.knjiž.oblici Ciljna grupa odrasli, opšte (lepa književnost) Jezik srpski Godina 2013 Izdanje 2. dopunjeno izd. Izdavanje i proizvodnja Beograd : Društvo Istočnik, 2013 (Beograd : Čigoja štampa) Fizički opis 85 str. ; 21 cm Zbirka 4 puta : biblioteka časopisa Poezija ; 3 ISBN (broš.) Napomene Tiraž 300 Str. 81-82: Beleška o gledanju na stvari iz bliže okoline / Slobodan Zubanović O autoru: str. 84. Borislav Radović (Beograd, 10. mart 1935 – Beograd, 26. april 2018) je bio jugoslovenski i srpski pesnik, esejista i prevodilac. Biografija Borislav Radović rođen je 10. marta 1935. u Beogradu, gde je završio studije opšte književnosti sa teorijom. Veći deo radnog veka proveo je kao urednik u izdavačkoj delatnosti. Od 1952. kada je kao srednjoškolac počeo oblavljivati stihove, bavi se književnošću i prevodilaštvom. Bio je funkcioner Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije. Enes Halilović ga je opisivao kao čoveka grofovskog držanja i dostojanstva. Kritička ocena Borislav Radović se smatra jednim od najznačajnijih srpskih pesnika dvadesetog veka. Uz Jovana Hristića i Ivana V. Lalića, Radović je najznačajniji pesnik kulture kod nas. Poznat kao jezički perfekcionist i istraživač stilskih sredstava, Radović je retko i nerado objavljivao svoje tanke zbirke pesama. U početku shvaćen kao predstavnik neosimbolističkog stila, posle deset godina pauze pojavio se sa sasvim drugačijim pesama. Pesme pisane posle 1971. predstavljaju jednu knjigu koju je autor do kraja devedesetih polako dopunjavao. Ove pesme se odlikuju pravilnom sintaksom, odsustvom pesničkih ukrasa, i škrtošću u izrazu koja nikada ne prelazi u hermetizam. U pozadini svake od tih pesama nalazi se životno ili literarno iskustvo, koje je duboko promišljeno i dato u jasno uobličenim stihovima. Radović se kloni apstrakcija tako da svaka konkretna slika ostaje to što je i upravo takva pleni čitaoca. Poslednjih godina je svoje nesvakidašnje iskustvo pisanja, prevođenja i čitanja poezije podelio sa čitaocima u vidu nekoliko esejističkih knjiga. Nagrade i priznanja 1957. Brankova nagrada (za Poetičnosti) 1963. Oktobarska nagrada (za prevod Morekaza) 1967. Nolitova nagrada i Zmajeva nagrada (za Bratstvo po nesanici) 1983. Nagrada Branko Miljković (za Pesme 1971–1972) 1984. Nagrada Željezare Sisak 1985. Nagrada Disovog proleća 1994. Kruna despota Stefana Lazarevića 1995. Nagrada Vasko Popa 1996. Nagrada Ramonda Serbica 1998. Belodvorska rozeta 1999. Nagrada Miloš N. Đurić 2001. Nagrada Desanka Maksimović 2002. Žička hrisovulja 2002. Nagrada Đorđe Jovanović (za o Pesnicima i poeziji) Dela Zbirke pesama Poetičnosti, Beograd 1956. Ostale poetičnosti, Beograd 1959. Maina, Novi Sad 1964. Bratstvo po nesanici, Beograd 1967. Opisi, gesla, Beograd 1970. Izabrane pesme, Beograd 1979. Pesme 1971-1982, Beograd 1983. Izabrane pesme 1954-1984, Beograd 1985. Trideset izabranih pesama, Beograd 1985. Pesme 1971-1991, Banja Luka 1991. Pesme, Beograd 1994. Pesme, Beograd 2002. Četrdeset dve izabrane pesme, Beograd 2007. Eseji Rvanje s anđelom i drugi zapisi, Beograd 1996. O pesnicima i o poeziji, Banja Luka 2001. Neke stvari, Beograd 2001. Čitajući Vergilija, Banja Luka 2004. Još o pesnicima i o poeziji, Beograd 2007. Prevodi Morekazi, Sen-Džona Persa, 1963. Izabrane pesme Pola Elijara, 1971. Pariski splin, Šarla Bodlera, 1975. Luj Lamber, Onorea de Balzaka, 1999. MG91 (N)

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Dizajn: Laslo Kapitanj Florika Štefan (Lokve, Banat, 3. avgust 1930 – Novi Sad, 9. jun 2016[1]) bila je srpska i jugoslovenska pesnikinja, prevodilac i publicista. Nakon gimnazije u Vršcu, studirala je na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Bila je u braku sa dr Aleksandrom Foriškovićem (1932−1990), srpskim istoričarem. Prve pesme je objavila u Almanahu književnog društva rumunskih đaka 1945−1946, u Vršcu. Bila je član uredništva časopisa „Lumina” (1948−1949, 1954), urednica časopisa za žene na rumunskom jeziku „Femeia nouă” („Nova žena”) (1953), urednica časopisa „Polja” (1955−1958), novinarka u srpskoj redakciji Radija Novog Sada, glavni i odgovorni urednik edicije „Prva knjiga” Matice srpske (1981−1987). Objavila je veliki broj tekstova na rumunskom i srpskom jeziku u „Borbi”, „Dnevniku”, „Libertatei”, „Lumini”, „Politici”, „Poljima”. O njenom pesničkom delu napisano je desetine naučnih radova a potpuna bibibliografija Florike Štefan je objavljena u Enciklopediji Banata, u izdanju Rumunske Akademije nauka iz Bukurešta, Filijala u Temišvaru, krajem 2015. godine. Prevodila je mnoga dela istaknutih autora sa rumunskog na srpski jezik i sa srpskog na rumunski, među kojima i Joana Floru, Jona Miloša, Ilariju Voronku. Uredila je zbornik savremene rumunske poezije Napuštena kuća, Novi Sad, Književna zajednica Novog Sada, 1991. Veliki broj antologija i istorija rumunske književnosti prikazali su Floriku Štefan kao jednu od najznačajnijih rumunskih pesnikinja u Vojvodini, iako je samo dve zbirke pesama napisala na rumunskom jeziku, a najveći deo svog života je pisala na srpskom jeziku. Bila jedna od promotera srpsko-rumunskih kulturnih veza, jedna od prvih modernih rumunskih pesnika u Vojvodini i jedna od poznatijih srpskih pesnikinja druge polovine 20. veka. Od ranih pesama objavljenih kasnih četrdesetih i ranih pedesetih Florika Štefan je bila istovremeno angažovani pesnik, duboko povezana sa sudbinom zajednice, i liričar koji je izražavao i istraživao najdublje aspekta sudbine pojedinca i njegovog odnosa prema složenim vidiovima unutrašnjeg života. „U osnovi njene poezije leži osmišljena melanholija, selo, život, žena kao simboli trajanja (P. Krdu, Savremena poezija Vojvodine, Bijelo Polje, 1984) .„Pesme Florike Štefan, naročito njene prve knjige na srpskom, bitno su pomerile dotadašnje granice intimne lirike, možda među najlepšim koje opevavaju surovu, gotovo tragičnu poziciji žene od rođenja do rađanja (J. Delić, isto). Objavila je osim dve prve pesničke zbirke na rumunskom, oko trideset pesničkih knjiga na srpskom u preko šest decenija književnog rada. Nagrade i priznanja Florika Štefan je dobitnica priznanja za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi - nacionalne penzije. Dobitnica je Oktobarske nagrade grada Novog Sada, Nagrade „Jovan Popović”, Nagrade „Milica Stojadinović Srpkinja”, Nagrade Društva književnika Vojvodine za životno delo. [3] Bibliografija Cântecul tinereții (Pesme mladosti), Vršac, 1949; Lacrimi și raze (Suze i zraci), Vršac, Libertatea, 1953; Tako sam se rodila, Novi Sad, Progres, 1956; Zatvorene u svet, Zagreb, Likos, 1958; Tetten ert Banat, Novi Sad, Forum, 1961; Dozvolite suncu, Novi Sad, Matica srpska, 1962; Treća žena, Kruševac, Bagdala, 1962; Anii mei (Godine moje), Panciova, Editura Libertatea, 1965; Do ovih i poslednjih dana, Novi Sad, Matica srpska, 1968; Mesto za ljubav, Novi Sad, Radnički univerzitet, 1971; Utočišta, Novi Sad, Matica srpska, 1973; Koren, Pančevo, Editura Libertatea, 1975; Satnica, Novi Sad, Matica srpska, 1975; Jutarnji hleb, Novi Sad, Matica srpska, 1979; Prelomne godine, Beograd, Slovo ljubve-Narodna knjiga, 1980; Nanosi, Banja Luka, Glas, 1981; Zrenik, Subotica, Minerva, 1982; Pâinea de dimineață (Jutarnji hleb), Bukurešt, Univers, 1982; Koreni pesme (Rădăcinile poeziei), proza, Novi Sad, Matica srpska, 1982; Mara Gmizić, poema, 1983; Ancora una volta amore, Napoli, Editura La Sfinge, 1983; Svetkovina, Beograd, Nolit, 1984; Licem u lice, Vršac, Književna opština Vršac, 1990; Zebnja, Beograd, Književne novine, 1990; Originea cântecului (Poreklo pesme), Novi Sad, Libertatea, 1990; Srž, Subotica, Editura Minerva, 1991; Neravnodušje, Novi Sad, Književna zajednica Novog Sada, 1991; Dvoglas, Novi Sad, Matica srpska, 1994; Brežuljci, jezera, putovanja, Novi Sad, Dnevnik, 1995; Luda ptica ljubavi: izbor iz ljubavne lirike, Novi Sad, Editura Alfagraf, 2005; Put do sunca: izbor iz poezije, sabrane najznačajnije pesme, Beograd, Alma-Skripta Internacional, 2007. Zastupljena je u velikom broju antologija na srpskom i rumunskom jeziku: Iz svetske ljubavne poezije (Din poezia de dragoste a lumii), Bukurešt, 1956. godine; Pesnici za vas: odabrane pesme Vidoja Podgoreca, Ivana Cekovića, Florike Štefan, Mirjane Stefanović, Božidara Timotijevića, Vehbi Kikaja, Beograd, Nolit-Prosveta, 1979; Antologija posleratne srpske poezije, Beograd, Naučna knjiga, 1992; Oči ravnice: savremena poezija vojvođanskih pesnikinja, Novi Sad, Novosadski otvoreni univerzitet-Futura publikacije, 1998; Lirika vode: izabrane pesme o vodama, Beograd, Interprint, 2002; Kad se nebo muti: antologija pesnika dobitnika nagrade „Milica Stojadinović Srpkinja”, Novi Sad, Zavod za kulturu Vojvodine, 2004; Zaljubljeni Orfej: antologija srpske ljubavne poezije, Temišvar, Savez Srba u Rumuniji, 2006; Milan R. Marković, Plastična planeta, Sarajevo, Institutul pentru Editarea Manualelor, 2006; Olga Savić, Dragocene reči: izbor iz poezije XX veka, Beograd, Energoprojekt Ingraf, 2008; Miloš Janković, 365 ljubavnih: antologija srpske ljubavne poezije, Beograd, Fondacija solidarnosti Srbije, 2011; Milan Radulović Radule, Antologija: Godišnjak antologijske poezije 3, Beograd, Antologija, 2011; Danica Vujkov, Nebeska šuma, Novi Sad: Gradska biblioteka, 2011; Milan Stevanović Trnovica, Portreti pesnika, Beograd, M. Stevanović, 2014;

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! I izdanje!!! 1968 g. avantgarde design artists book books art neoavangarda signal signalism grupa kod novosadska vojvodjanska avangarda serbian yugoslavian zenit journal magazine surrealism nadrealizam Oskar Davičo (Šabac, 18. januar 1909 — Beograd, 30. septembar 1989) bio je srpski i jugoslovenski književnik, najmlađi pesnik u krugu nadrealista. Prema rečima istoričara književnosti Jovana Deretića, Davičo je svojim talentom, stvaralaštvom i širinom uticaja nadmašio sve ostale književnike nadrealiste Rođen je 18. januara 1909. godine u Šapcu, u jevrejskoj činovničkoj porodici. Osnovnu školu učio je u Šapcu, gimnaziju u Beogradu (Prva muška), gde je maturirao 1926. Prvu priču objavio je u beogradskoj reviji Nedeljne ilustracije 1923. godine. Sa Đorđem Kostićem i Đorđem Jovanovićem je izdavao listove Okno i Tragovi (tri sveske 1928 — 1929). Studirao je romanistiku u Parizu, na Sorboni (1926 — 1928) i na Filozofskom fakultetu u Beogradu, gde je i diplomirao (1930). Objavio je Četiri strane i tako dalje (1930), sa nadrealističkim tekstovima. Učestvuje u stvaranju almanaha Nemoguće u kome sarađuje i objavljuje pesmu Dijapazon noći, prozni tekst Paket udaljen od mene celom svojom daljinom i jedan crtež. Godine 1930. objavljuje prvu samostalnu poetsku prozu Anatomija (štampanu u 60 primeraka). Kraće vreme radi kao profesor književnosti u Prvoj muškoj gimnaziji u Beogradu (1931). Postavljen je za suplenta gimnazije u Šibeniku, gde predaje srpski i francuski jezik. Zatim prelazi u Bihać, gde u državnoj gimnaziji predaje francuski jezik od prvog do osmog razreda. Juna 1931. godine postaje jedan od izdavača nove nadrealističke revije Nadrealizam danas i ovde. Sa Dušanom Matićem i Đorđem Kostićem objavljuje esej Položaj nadrealizma u društvenom procesu. Robija i ratne godine Kao član KPJ, aktivno se uključuje u međuratni politički život. Postaje sekretar Mesnog komiteta KPJ u Bihaću, gde 1932. biva uhapšen i od Suda za zaštitu države osuđen na pet godina zatvora. Kaznu je odslužio u KPD Sremska Mitrovica. Od 1938. do početka rata živi prvo u Beogradu a zatim i u Zagrebu. U časopisu Naša stvarnost, 1938. je objavio ciklus pesama Tri zida, Detinjstvo i Srbija. Zbirka Pesme, koju je objavio iste godine, zabranjena je zbog „teške povrede javnog morala“[2], a Davičo je uhapšen. Sledeće godine sarađuje u listu Život i rad, i sa Ognjenom Pricom prevodi Budenbrokove Tomasa Mana. 1940. biva isključen iz KPJ po odluci Agitpropa zbog saradnje u Krležinom Pečatu, gde je pod pseudonimom S. Kovačić objavio ciklus pesama Hana i prevod Uzorane ledine Šolohova (1939)[2]. Početak Drugog svetskog rata, ga je zatekao u Splitu gde se bavio ilegalnim radom. Biva uhapšen i interniran u Borgo Val di Taro u Italiji (okrug Parma).[3] Iz Italije beži 1943, i preko Monte Gorgena stiže do Dalmacije. Stupa u redove Prve proleterske divizije, sa kojom prelazi Bosnu, Crnu Goru, Sandžak, Taru, Durmitor. Odatle je prebačen na Vis, gde je kraće vreme radio u Presbirou. Zatim je sa jedinicom, preko Valjeva, Aranđelovca, stigao u oktobru 1944. do Beograda, gde učestvuje u borbama za oslobođenje grada. Po oslobođenju, uključen je u grupu koja je osnovala TANJUG, a potom prelazi u Borbu i Glas. Putuje sa delegacijom pisaca po Bugarskoj sa Ivom Andrićem, Radovanom Zogovićem i Anicom Savić Rebac. Godine 1944, izabran je za prvog sekretara Udruženja književnika Srbije. Izveštava kao dopisnik sa suđenja u Nirnbergu, a zatim boravi u Grčkoj gde prati Markosove partizane. Posle toga napušta novinarstvo i bavi se isključivo književnošću. Doživljaje iz Grčke opisaće 1947. u knjizi putopisa Među Markosovim partizanima. Nakon što se general Markos opredelio za Rezoluciju Informbiroa, knjiga je povučena iz prodaje[2]. Po filmski scenariju Majka Katina, koji je Davičo napisao po istoj knjizi, snimljen je film (u režiji Nikole Popovića), koji je stavljen u „bunker“ zbog nepromenjene jugoslovenske politike prema Grčkoj[2]. Književni rad Rukopisi Oskara Daviča, uključujući i rukopis romana Beton i svici za koji je dobio NIN-ovu nagradu.[4] Godine 1951, Davičo je izabran za dopisnog člana Jugoslovenske akademije znanosti i umjetnosti. Iste godine objavljuje knjigu Poezija i otpori, koja predstavlja značajnu raspravu i nagoveštaj novih shvatanja literature i njene uloge u socijalističkom društvu [2]. Sledeće godine objavljuje roman Pesma, koji govori o životu u okupiranom Beogradu za vreme rata. Kroz lik Miće, glavnog lika romana, Davičo ispituje moralne dileme revolucije i probleme partijske discipline. Nagrađen, roman je preveden na veći broj stranih jezika (nemački, poljski, engleski, mađarski, albanski, slovački, ruski...). Davičo je bio jedan od urednika časopisa Nova misao (1953 — 1954). Godine 1955. jedan je od osnivača i zatim dugogodišnji urednik časopisa Delo (sa Antonijem Isakovićem i Aleksandrom Vučom. Za roman Beton i svici dobija 1956. godine svoju prvu NIN-ovu nagradu. U narednim godinama je objavio roman Radni naslov beskraja (1958), a zatim i knjige pesama Tropi i Kairos naredne godine. Za celokupno pesništvo je 1959. dobio Zmajevu nagradu. U jeku kolonijalnog oslobađanja, Davičo putuje po Africi, nakon čega objavljuje knjigu putopisa Crno na belo (1962). Iste godine izlaze i roman Generalbas i knjiga eseja Notes. U periodu od 1962. pa do 1972, objavljuje ciklus od pet romana pod naslovom Robije. Stranica rukopisa Beton i svici sa njegovim beleškama.[4] Davičo je sarađivao u mnogim listovima i časopisima, u kojima je objavnjivao tekstove: Naša književnost, Svedočanstva, Delo, Nin, Telegram, Vidici, Novi život, Polja, Forum, Borba, Bagdala, Politika. U biblioteci Srpska književnost u sto knjiga (Matica srpska i Srpska književna zadruga), 84. knjiga izabranih pesama je posvećena stvaralaštvu Daviča. U Srpskoj i hrvatskoj poeziji dvadesetog veka: antologija, priređivač Predrag Palavestra je opisao Daviča kao „neobuzdanog, senzualanog i bučnog, pesnika jake imaginacije i velike ekspresivne snage sklonog pesničkoj igri i eksperimentu“[2]. Za roman Gladi, Davičo je dobio 1964. po drugi put Ninovu nagradu, a sledeće godine još jednom za roman Tajne, postavši tako jedini trostruki laureat ove značajne književne nagrade. Godine 1968. objavljuje poemu Trg eM. Naredne godine, u zajedničkom izdanju „Prosvete“ iz Beograda i sarajevske „Svjetlosti“, izašle su iz štampe Sabrana dela Oskara Daviča u dvadeset knjiga. Godine 1980, Davičo sa porodicom napušta Beograd i prelazi u Sarajevo, gde osniva i uređuje časopis Dalje. Iste godine, izdavačko preduzeće „Nolit“ je objavilo ciklus Robije u pet knjiga, a četiri izdavačke kuće („Prosveta“, „Mladost“, „Pobjeda“, „Svjetlost“) su objavile Davičovo pesničko delo u osam knjiga, pod nazivom Izabrana poezija. U Zagrebu se pojavljuje novi Davičov roman Gospodar Zaborava. Imenovan je i za člana Saveta federacije. Godine 1983, Davičo se vratio u Beograd. Predaje sarajevskom „Oslobođenju“ rukopis prvog dela romansirane autobiografije Po zanimanju samoubica. Rukopis drugog dela, pod nazivom Po zanimanju izdajnik, nestao je u ratom zahvaćenom Sarajevu. U poslednjim godinama objavljuje nekoliko knjiga poezije: Dvojezična noć, Svetlaci neslični sebi, Mitološki zverinjak smrti, Pesmice: a diftong se obesio i Ridaji nad sudbinom u magli. Umro je u Beogradu 30. septembra 1989. godine i sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju. Dela Oskara Daviča su prevedena na veći broj stranih jezika: albanski, arapski, bugarski, češki, engleski, esperanto, francuski, holandski, mađarski, nemački, poljski, rumunski, ruski, slovački, slovenački, italijanski, turski[2]. Davičo je objavljivao i pod sledećim presudonimima: O. Davidović, S. Kovačić, S. Nikolić, Vlada Barbulović. O Davičovoj poeziji Socijalna poezija Pesme (1938) Najpotpuniji izraz Davičo je dostigao u socijalnoj fazi, kada je nadrealistička pesnička iskustva stavio u službu revolucionarne angažovanosti[1]. „Davičo je sišao sa Olimpa nadrealizma u socijalnu poeziju“, napisao je jedan kritičar s levice povodom izlaska njegove knjige Pesme (1938). Bila je to, međutim, sasvim osobena socijalna poezija, puna maštovitih slika, verbalnog humora, igri rečima, erotike. Iako s neutralnim naslovom, ova zbirka je, kao i sve naredne, tematski kompaktna. U pet ciklusa, kao u pet pevanja, pesnik je dao svoju duhovnu autobiografiju, lirsku povest svojih traganja od snova detinjstva, preko nemira i poraza mladosti, do otkrivanja istinskih vrednosti, ljubavi i revolucije, kojima se pesnik bezuslovno predaje. Najsnažniji je prvi ciklus, Detinjstvo, u stvari mali humorno - realistički ep sastavljen od šesnaest kratkih pesama ispevanih u humorno - ironičnom tonu i u slobodnom stihu s nečim od naivnosti i razigranosti dečje poezije[1]. Dve naredne pesničke zbirke neposredno se nadovezuju na ovu, razvijajući svaka jednu od dve osnovne teme do kojih nas ona dovodi: Hana (1939) ljubavnu temu, a Višnja za zidom (1951) temu revolucije, tako da one s njome čine osobenu celinu, pesnički triptihon, lirsku trilogiju. Višnja za zidom (1937 — 1950) Prkosni i buntovni Davičov duh progovara u Višnji za zidom[1]. Nastala između 1937. i 1950. poezija te zbirke sva je prožeta svojim burnim vremenom: ona je revolucionarno-socijalna, rodoljubiva i slobodarska. To je u neku ruku pesnička istorija revolucionarnog pokreta u Srbiji, od Svetozara Markovića do narodne revolucije, epopeja buntovne Srbije, u kojoj se borbeni slobodarski patos, srodan jakšićevskom romantičarskom rodoljublju, spaja s komunističkom ideologijom i modernim pesničkim izrazom[1]. Zrenjanin (1949) Na istim idejnim i stilskim pretpostavkama zasniva se revolucionarna poema Zrenjanin, o životu i smrti narodnog heroja Žarka Zrenjanina, pisana u herojsko-patetičnom tonu i sa starim nadrealističkim slobodama u slici i izrazu. Vrhunac tog pravca pevanja donosi velika poema Čovekov čovek (1953), dramski uzavrela, „đavolja lirika nenapisanih drama,“ kako ju je pesnik nazvao. Ona je sva u grču obračuna i samoobračuna s revolucionarstvom kao verom, s dogmatskim stegama što ometaju spontano ispoljavanje ljudskosti. Bez lakoće i raspevanosti ranijih pesama, ona je data oratorijumski, sva u ponesenom ekstatičnom raspoloženju[1]. Ljubavna lirika U Davičovoj ljubavnoj lirici nema ni traga od sentimentalnosti niti od metafizičkih implikacija svojstvenih našoj poeziji od romantizma do ekspresionizma[1]. Pesnik je sav u vlasti čulnog i erotskog, fasciniran ženom i ženskošću kao svemoćnim načelom plođenja i rađanja, pred kojim padaju svi moralni i socijalni obziri. Hana je vrhunac te ponesene i raspevane poezije čula[1]. Njena junakinja je devojka iz grada. Pesnik je susreće u bakalnici, ambijentu koji je po sebi nepoetičan, i poistovećuje je sa svetom rastinja što je okružuje. Drugi junak, zaljubljeni pesnik, građen je po modelima iz tadašnje socijalne literature. On potiče iz nižih, prezrenih slojeva, „od gorkih nigde nikovića“. Novina knjige nije samo u ambijentu i ljubavnim protagonistima nego i u raskošnom bogatstvu slika, u smelosti asocijacija i u neobičnom zvukovnom rasprskavanju[1]. Knjige poezije Posle Čovekova čoveka (1953), Davičo je objavio preko deset knjiga poezije, među kojima : Nenastanjene oči (1954), Flora (1955), Kairos (1959), Tropi (1959), Trg eM (1968), Telo telu (1975) i dr. U njima su vidljiva neka od svojstava njegove lirike iz socijalnog razdoblja, uzavrela osećajnost, barokno obilje slika, bizarne asocijacije, raskošno bogatstvo metaforike, ali tu nema onog što je raniju liriku činilo privlačnom, nema lakoće izraza, brzine stiha, naglašene auditivnosti. To je ponajpre poezija slika, poezija bezglasne vizuelnosti, teška, nejasna, nekomunikativna i zbog toga neprihvaćena kod čitalaca i nedovoljno shvaćena u kritici[1]. Prozni pisac Davičo kao prozni pisac razvio se u ratu i nakon rata. Objavio je najpre ratni dnevnik Među Markosovim partizanima (1947) a zatim više knjiga putopisne, esejističke i polemičke proze, deset romana i zbirku pripovetka Nežne priče (1984). U romanima, koji su, uz poeziju, najznačajniji deo njegovog opusa, prikazao je revolucionarni pokret između dva rata (romani o tamnovanju komunista: Ćutnje, 1963; Gladi, 1963; Tajne, 1964; i Bekstva, 1966), okupacijske prilike i NOB (Pesma, 1952; Gospodar zaborava, 1981) i posleratnu izgradnju (Beton i svici, 1956; Radni naslov beskraja, 1958). Svima je zajedničko to što govore o rađanju novog sveta i o novom čoveku, borcu i graditelju. Njegovi junaci su fanatični privrženici revolucije i ujedno snažne, impulsivne ličnosti, pune životne energije, veliki, nezasiti ljubavnici[1]. Roman Pesma (1952) U Pesmi, prvom i najboljem Davičovom romanu[1], ta dva momenta, stav i život, revolucija i ljubav, međusobno su sukobljena. Od svih romansijera pedesetih godina Davičo najviše eksperimentiše. U Pesmi ta težnja ograničava se uglavnom na središnji lik mladog komuniste Miće Ranovića, dok u kasnijim romanima ona zahvata sve likove i sve nivoe romaneskne strukture. Tehnika romana toka svesti dopunjuje se postupkom koji Davičo naziva „dramaturgijom unutrašnjeg života“. Pisac uzima jedan trenutak svesti i od njega polazi u projekciji spoljnih zbivanja, pri čemu se iznosi ne samo ono što se odista odigralo ili se odigrava nego i ono što se moglo dogoditi da su stvari išle drugim tokom (npr. kad u Radnom naslovu beskraja na terevenkama bivših boraca učestvuju i njihovi mrtvi drugovi). Iako su Davičova istraživanja značajna i zanimljiva, istinska snaga njegovih romana nije ipak u nadstvarnom niti eksperimentalnom i hipotetičkom, nego pre svega u realizmu i poeziji[1]. Nagrade i odlikovanja Dobitnik je velikog broj književnih nagrada, između ostalih: Nagrada Ministarstva prosvete Narodne republike Srbije, za pesmu Spomen na tamnovanje Svetozara Markovića (1947). Nagrada Komiteta za kulturu i umetnost Vlade FNRJ, za knjigu Među Markosovim partizanima (1948). Nagrada Vlade FNRJ, za poemu Zrenjanin (1948). Nagrada Saveza književnika, za roman Pesma (1952). Oktobarska nagrada grada Beograda, za roman Radni naslov beskraja (1958). Zmajeva nagrada, za celokupno pesničko delo (1959). NIN-ova nagrada za najbolji roman godine, trostruki laureat: za roman Beton i svici (1956), za roman Gladi (1963) i za roman Tajne (1963). Sedmojulska nagrada, za životno delo (1970). Nagrada AVNOJ-a, za pesnički ubedljivo i originalno delo (1970). Nagrada Branko Miljković, za Pročitani jezik (1972). Vjesnikova književna nagrada „Ivan Goran Kovačić“, za knjigu eseja Rituali umiranja jezika (1976). Nagrada „Aleksa Šantić“, za zbirku Telo telu (1976). Disova nagrada, za trajni doprinos pesništvu na srpskom jeziku (1972). Njegoševa nagrada, za knjigu poezije Reči na delu (1978). Nagrada željezare Sisak, za zbirku pripovedaka Nežne priče (1985). Goranov vijenac, za zbirku pesama Svetlaci neslični sebi (1987). Plaketa „Risto Ratković“, za životno delo (1989). Odlikovan je Ordenom junaka socijalističkog rada (17. januara 1979) i Ordenom zasluga za narod sa zlatnim vencem (povodom šezdesetogodišnjice života), a nosilac je i Partizanske spomenice 1941. Borbina književna nagrada „Oskar Davičo“ Dnevnik Borba je 1998. godine ustanovila književnu nagradu „Oskar Davičo“ za najbolju knjigu prvi put objavljenu u prethodnoj godini, koja je obuhvatala sve žanrove i međužanrove. Nagrada je dodeljivana svake godine na Dan Borbe, 19. februara. Poslednji put je dodeljena 2003. godine. Laureati: Miroljub Todorović, za zbirku pesama Zvezdana Mistrija, 1998. Dragan Jovanović Danilov, za zbirku pesama Alkoholi s juga, 1999. Miro Vuksanović, za roman-azbučnik Semolj gora, 2000. Darko Pejović, za roman Uporište, 2001. Vito Marković, za zbirku pesama Noći i odsjaji, 2002. Dela Poezija: Tragovi, 1928. Četiri strane sveta i tako dalje, 1930. Anatomija, 1930. Pesme (Detinjstvo, Mladost, Brodolom, Ljubav, Nemir), 1938. Zrenjanin, 1949. Višnja za zidom, 1950. Hana, 1951. Čovekov čovek, 1953. Nastanjene oči, 1954. Flora, 1955. Kairos, 1959. Tropi, 1959. Snimci, 1963. Trg Em, 1968. Pročitani jezik, 1972. Strip stop (sa Predragom Neškovićem), 1973. Telo telu, 1975. Veverice-leptiri ili nadopis obojenog žbunja, 1976. Reči na delu, 1977. Misterija dana, 1979. Trema smrti, 1982. Gladni stoliv, 1983. Đačka sveska sećanja, 1985. Mali oglasi smrti, 1986. Dvojezična noć, 1987. Mitološki zverinjak smrti, 1987. Svetlaci neslični sebi, 1987. Pesmice: a diftong se obesio, 1988. Ridaji nad sudbinom u magli, 1988. Prva ruka (posthumno), 1999. Detinjstvo i druge pesme (posthumno), 2006. Krov oluje (posthumno, povodom stogodišnjice rođenja), 2008. Romani: Pesma, 1952. Beton i svici, 1955. Radni naslov beskraja, 1958. Generalbas, 1962. Ćutnje, 1963. Gladi, 1963. Tajne, 1964. Bekstva, 1966. Zavičaji, 1971. Gospodar zaborava, 1980. Memoari: Po zanimanju samoubica, 1988. Eseji i književno-kritički tekstovi: Položaj nadrealizma u društvenom procesu, 1932. Poezija i otpori, 1952. Pre podne, 1960. Notes, 1969. Pristojnosti, 1969. Novine nevino, 1969. Poezija, otpori i neotpori, 1969. Rituali umiranja jezika, 1971. Pod-tekst, 1979. Pod-sećanja, 1981. Kratka proza: Nežne priče, 1984. Putopisi: Među Markosovim partizanima, 1947. Crno na belo, 1962. Polemike: Procesi, 1983. Polemika i dalje, 1986. Drame: Ljubav u četiri usne, 1956. Mesije Mesijah oh, 1986. Filmski scenario: Majka Katina, 1947. Do pobede, 1948. Dečak Mita, 1950. Poslednji dan, 1951. Prevodi: Sa nemačkog: Tomas Man, Budenbrokovi, (sa Ognjenom Pricom), 1939. Sa ruskog: Nikolaj Nikolajevič Mihajlov, Prirodna bogatstva Sovjetske unije (sa D. Klepac), 1940; Mihail Šolohov, Uzorana ledina, 1968; Bela Ahmadulina, Groznica, 1968; Jevgenij Aleksandrovič Jevtušenko, Izabrane pesme (sa grupom autora), 1973. Rukopis druge knjige romansirane autobiografije Po zanimanju izdajnik nestao je u ratnom Sarajevu. Sabrana dela Oskara Daviča u dvadeset knjiga su u zajedničkom izdanju objavili beogradska „Prosveta“ i „Svjetlost“ iz Sarajeva 1969. godine. „Nolit“ je 1979. godine izdao ciklus romana Robije: Gladi, Ćutnje, Tajne, Bekstva, Zavičaji. Izabranu poeziju su u osam knjiga 1979. godine u zajedničkom izdanju objavili „Prosveta“ Beograd, „Mladost“ Zagreb, „Pobjeda“ Titograd i „Svjetlost“ Sarajevo. Avangardna višemedijska umetnica i nekadašnja profesorka Akademije umetnosti u Novom Sadu Bogdanka Poznanović, prva u bivšoj Jugoslaviji koja je u nastavni proces uvela video... Završila je Akademiju likovnih umetnosti u Beogradu 1956. godine u klasi profesora Mila Milunovića. Bila je jedan od osnivača i urednika na Tribini mladih i `Poljima`. Radila je kao profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu. Osnovala je Vizuelni studio za intermedijalna istraživanja i prva je u bivšoj Jugoslaviji uvela u nastavni proces video-umetnost Kao stipendista Ministarstva inostranih poslova Italije boravila je šest meseci (1968/69) u Firenci i Rimu a na tromesečnoj specijalizaciji (1977) u Istorijskom arhivu savremene umetnosti u Veneciji. Predavanja sa video-projekcijama držala je u Ferari (1984) i bila gostujući profesor na Univerzitetu za savremenu umetnost (DAMS) u Bolonji (1985). Zajedno sa svojim suprugom Dejanom Poznanovićem, ranih pedesetih godina XX veka, učestvovala je u osnivanju Tribine mladih u Novom Sadu i bila saradnik prve redakcije ove kulturne institucije tokom 1954. i 1955 godine. U to vreme nastaju njeni kontakti sa predratnim avangardistima i posleratnim modernistima u književnosti Oskarom Davičom, Dušanom Matićem, Markom Ristićem, Milanom Dedincem te Vaskom Popom, Radomirom Konstantinovićem, Borom Ćosićem. Posebno je bio važan njen kontakt sa Miroslavom Krležom. U periodu od 1956. i 1957. godine, kao urednica izložbenog salona, priredila je izložbe Petra Lubarde, Peđe Milosavljevića, Nedeljka Gvozdenovića i drugih. Sa Juditom Šalgom, Biljanom Tomić i Zvonkom Makovićem radila je na programu Likovnog Salona Tribine mladih tokom kasnih šezdesetih. Bila je učesnik alternativne umetničke scene sedamdesetih u Novom Sadu i blisko sarađivala sa Želimirom Žilnikom, Vujicom Rešinom Tucićem, Katalin Ladik, Slobodanom Tišmom, Miroslavom Mandićem, Čedom Drčom, Slavkom Bogdanovićem... Takođe, u toku svoga umetničkog delovanja, Bogdanka Poznanović, sa svojim suprugom Dejanom, uspostavila je brojne veze i prijateljstva sa umetnicima, piscima, intelektualcima sa prostora nekadašnje Jugoslavije: Andraž Šalamun, Taras Kermauner, Marko Pogačnik, David Nez, Franci Zagoričnik, Nuša i Srečo Dragan, Vlado Gotovac, Milica Nikolić... Njen umetnički rad se odvijao od modernističkog slikarstva bliskog apstrakciji i modernog grafičkog dizajna preko istraživanja u kontekstu enformela do postslikarskih praksi: vizuelne poezije, konceptualne umetnosti, nove umetničke prakse, istraživanja komunikacija i novih medija, video umetnosti... Počev od 1955. godine, izlagala je na mnogobrojnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Dvadeset godina svog rada je posvetila profesorskoj karijeri na novosadskoj akademiji gde je prvi put na prostoru cele Jugoslavije uspostavila predmet interdisciplinarnih istraživanja. Godine 2012, Muzej savremene umetnosti Vojvodine (Novi Sad), u koprodukciji sa Institutom za istraživanje avangarde (Zagreb) i ORION ART (Beograd) izdao je monografiju Miška Šuvakovića `Bogdanka i Dejan Poznanović – umetnost, mediji i aktivizam na kraju moderne`. U okviru festivala Videomedeja dodeljuje se nagrada `Bogdanka Poznanović` za najbolju instalaciju, nastup uživo, objekat ili url projekat, a Centar za nove medije Kuda.org pokrenuo je dugoročan projekat čuvanja i promovisanje legata `Bogdanke i Dejana Poznanovića` koji obuhvata ekskluzivne i raritetne materijale (knjige, kataloge, fotokopije) iz njihove lične biblioteke koji do sada nisu bili dostupni javnosti.

Potkožne tetovaže: (izbor: 1997.-2020.) Erri de Luca Pjesnik Erri De Luca bilježio je i bilježi u svoj spisateljski notes sve ono važnije što mu se za života događalo i što je susretao na svojim humanitarnim i istraživačkim putovanjima diljem bijeloga svijeta. Ozbiljnija spisateljska karijera Erri De Luce započinje romanom Ne sada, ne ovdje, koji je objavljen u Italiji 1989. Roman je preveden na tridesetak jezika i otvorio mu je vrata na koja u svijet književnosti ulaze oni autori koji tu namjeravaju ostati do kraja života. Njihova djela, razumije se, zahvaljujući suvremenoj tehnici i tiskarskoj tehnologiji, bit će tu prisutna do vječnosti. Potvrdit će se to u narednim desetljećima koja su iznjedrila nove knjige ovog iznimno plodnog literarnom stvaraoca. Jedna od tih svevremenskih knjiga je i zbirka poezije Potkožne tetovaže, koju je preveo i za tisak priredio Tvrtko Klarić. Sadržajan i za čitatelje poticajan pogovor o autoru i njegovom književnom stvaralaštvu napisao je profesor Filozofskog fakulteta u Zagrebu Hrvoje Jurić. Zahvaljujući toj dvojici vrijednih literarnih pregalaca, kultura naših prostora obogaćena je djelom koje se, uz ostalo, bavi njenom bliskom prošlošću i ljudima koji su je obilježili svojim životnim i umjetničkim postignućima. Naslov izvornika 1. Opera sull’ acqua ; 2. Solo andata: righe che vanno troppo spesso a capo ; 3. L’ospite incallito ; 4. Bizzarie della provvidenza Prijevod Tvrtko Klarić Urednik Boris Nazansky Naslovnica Vinko Fišter Dimenzije 19,5 x 13,5 cm Broj strana 210 Nakladnik Felsina, Zagreb, 2021. Hrvatski jezik, latinica, tvrde korice. Pogovor pjesničkoj knjizi „Potkožne tetovaže“ Errija De Luce, koju je priredio i preveo Tvrtko Klarić, a objavljena je istodobno, u ljeto 2021., u Zagrebu (Felsina) latinično i Novom Sadu (Kulturni centar Novog Sada) ćirilično Ni najkraće biografske bilješke o Erriju De Luci ne mogu sakriti da imamo posla s neobično zanimljivim i neobičnim čovjekom. Erri – kojega ću, kao i većina onih koji su se upoznali s njim uživo ili u njegovim tekstovima, jednostavno zvati tim imenom – pisac je, i to iz roda onih pisaca koji nisu mogli ne biti pisci, koji tu sudbinu nisu mogli izbjeći, nego su im se životi, nekom višom silom, prelijevali u riječi, rečenice i tekstove, u priče i stihove, očuđivali se u jeziku, govoru i pismu. Reći će jednom retrospektivno: „Bila je to porcija meni dodijeljena, nasljedstvo koje se ne može primiti i ostaviti. Od toga sam sazdan, od stranica razlistanih, a potom odloženih“ Erri je također od onih pisaca koje Englezi nazivaju „late bloomers“, jer su počeli pisati ili pak objavljivati svoja književna djela tek u zreloj dobi, ali su to „kasno cvjetanje“ nadoknadili i kvantitativno i kvalitativno, trajno obilježivši svjetsku književnost – od Miguela de Cervantesa i Daniela Defoea, preko Markiza de Sadea, do Williama Burroughsa i Charlesa Bukowskog. Erri je, naposljetku, pisac u punom opsegu tog pojma: prozaik, pjesnik, dramatičar, esejist, publicist, novinar – ponekad sve to u isti mah. Uz materinski talijanski, odnosno standardni i napolitanski talijanski jezik, ovladao je, u klasičnoj gimnaziji, starogrčkim i latinskim, a kasnije je, gonjen znatiželjom i životnim potrebama, proširio i produbio svoje jezično znanje naučivši engleski, francuski i ruski, ali i nama sasvim egzotične jezike kao što su starohebrejski, jidiš i svahili. Samouki poliglot, koji je i pisac, morao je postati i prevodilac. Najzanimljivije je pri tome njegovo prevođenje starozavjetnih knjiga „za svoj ćeif“: kao nevjernik neobavezan dogmama, u Bibliju je uranjao i iz nje izranjao neortodoksno, i u jezičnom i u religijskom smislu, promišljajući, komentirajući, prenoseći, transformirajući i oplođujući tu važnu osnovu svjetske civilizacije i kulture. Svjetski jezici i kulture odužuju mu se: njegova su djela prevedena na više od trideset jezika. No, iako je iznimno talentiran i vrijedan jezični, a time i kulturni radnik, Erri je u jednom dijelu života bio i fizički radnik – zidar, radnik u tvornici automobila, magacioner i kamiondžija – što je, sudeći po njegovim djelima, presudno odredilo njegov pogled na svijet i njegov temeljni ljudski stav. Njegov senzibilitet za marginalizirane, potlačene i obespravljene zasigurno je izrastao iz tog životnog iskustva zreloga čovjeka, ali se vjerojatno začeo već u najranijoj dobi. Erri je, naime, rođen 1950. godine u Napulju i dijete je onog grubog i nježnog, tužnog i radosnog talijanskog juga koji smo upoznali zahvaljujući brojnim književnim i filmskim djelima, te njegovoj muzici, jeziku i običajima, što, doduše, često graniči s mitom, ali se ipak konkretizira u ličnostima kao što su Erri ili nemirni napolitanski duhovi poput Giordana Bruna i Giambattiste Vica ili, u naše vrijeme, Elene Ferrante i Roberta Saviana. Doživljeno siromaštvo i nepravde vježbaju te južnjake za skromnost i poniznost, ali također izoštravaju osjećaj za društvenu pravednost, koji se artikulira putem kršćanstva ili putem komunizma ili, nerijetko, obama putevima. Erri je „pravi Južnjak“, Napolitanac „sa dna kace“. On sam je to potvrdio u jednom razgovoru rekavši: „Napulj je moje podrijetlo, moj prvi jezik, sjedište mojih prvih osjećaja pravde, suosjećanja, ljutnje, srama. Imam napuljski živčani sustav, prilagođenu napetost naroda koji je živio na seizmičkome mjestu i mjestu katastrofalnih vulkanskih aktivnosti. Svetac zaštitnik, Sveti Gennaro, specijalist je erupcije, njegov kip donio je narod u procesiji protiv nadolazeće lave. Više od rodnoga grada, Napulj je za mene bio razlog, uzrok. Zato sam ja jedan od njegovih učinaka. Ja ne živim u Napulju od osamnaeste godine, ali to mjesto je moj zaštitni znak.“ Južnjački strastven, drčan, ali suptilan, u svijetu koji funkcionira po principu moći i koji uspjehe i neuspjehe raspodjeljuje više prema sreći i nesreći rođenja nego prema mogućnostima i potrebama ili prema radu i trudu, Erri se, po odlasku na sjever, u Rim, socijalno i politički angažirao i idejno radikalizirao, te je bio aktivni član ljevičarske organizacije Lotta Continua, iz koje će kasnije, kad Erri ode drugim putem, proizaći i terorističke grupe Prima Linea i Brigate Rosse. Decenijama kasnije, eto ga, pak, u borbi za dolinu Susa na sjeveru Italije, gdje se s mnogima i različitima protivio izgradnji pruge i tunela, te prijetećoj ekološkoj katastrofi ili, njegovim riječima, „silovanju teritorija“. Za tu obranu zajedničkog i javnog dobra „nagrađen“ je optužbom i suđenjem za sabotiranje i poticanje na kazneno djelo, činjenje štete, odnosno nasilje. Na kraju je oslobođen optužbe, ali ga proces nije ušutkao; štoviše, glasno se zauzimao za zatočenike iz Val di Susa, kao što je Nicoletta Dosio, i dalje branio prava ljudi i prirode. Zauzimao se, na razne načine, i još uvijek to čini, za sve zatvorenike, kao i za globalne parije našega vremena – nesretnike zvane migrantima. A uza sve to, još i onaj socijalno-politički angažman koji se naziva humanitarnim radom, jer koliko god bile snažne i važne javno izgovorene riječi, a Erriju ih nikada nije nedostajalo, ponekad nisu dovoljne, ni da bi se nešto promijenilo, ni da bi onaj tko ima poriv da nešto promijeni osjetio satisfakciju. Na jednom će mjestu, kroz usta Jorgea Luisa Borgesa, Erri reći: „Za diktature bijah malodušan kao i mnogi. To me ne opravdava. Biblioteke mogu ublažiti, ali ne predstavljaju olakotne okolnosti.“ Stoga osamdesetih godina Erri radi u Africi, u Tanzaniji, na izgradnji vodovoda. A devedesetih godina osvrće se na Balkan, otvorenu ranu Europe, i odlazi (trajni, nesvršeni glagol) na Balkan. Tokom i poslije posljednjih naših ratova vozi kamione s humanitarnom pomoći u Bosnu i Hercegovinu, te u Hrvatsku. Boravi najviše u Mostaru i Sarajevu. Radi i djeluje kao kamiondžija, pisac i prijatelj. A 1999. godine, kad NATO-vi bombarderi polijeću s talijanskog teritorija, iz njegove Italije, te atakiraju na stanovnike Srbije, Erri je u Beogradu. Kao što je ranije, iz ljudske solidarnosti, ali s jasnom političkom porukom, usvojio Bosnu i Hercegovinu, te Hrvatsku, njihove ljude, one koji pate, bez obzira na mračna izvorišta ratova i njihovu vojno-političku fenomenologiju – potkraj dvadesetog vijeka i Srbija postaje njegova. Tako je Erri usvojio Balkan, onaj južnoslavenski, postjugoslavenski. Ali to nije bila neuzvraćena ljubav. Štoviše, uz istinska prijateljstva – među kojima se ističe ono s Izetom Sarajlićem, oknjiženo u Bratskim pismima (2015.) i prethodno u Lettere fraterne (2007.) – Errija je, korak po korak, što manjim (časopisnim), što većim (knjižnim) koracima, usvajala naša literarna i kulturna javnost. Od prve njegove knjige na našim jezicima, Ti, moj, koja je objavljena u Sarajevu 1999., u prijevodu Sanje Roić, do danas, objavljen je pristojan broj Errijevih knjiga u Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj, Srbiji i Sloveniji. Ipak, veliki broj njegovih talijanskih knjiga čeka naše prijevode. Ali i kad naša „Bibliotheca Erriana“ još poraste, ova knjiga, Potkožne tetovaže, bit će po nečemu posebna. Prva je to naša knjiga s Errijevom poezijom, a osim toga, izbor i prijevod Tvrtka Klarića objavljuje se u isti mah u Zagrebu i Novom Sadu, između Hrvatske i Srbije, s Bosnom u srcu prevodioca, urednikā i izdavačā, te ovog pogovornika. I rađa se iz prijateljstva: prijateljstva ljudi, jezika i zemalja. Erri u predgovoru to dovodi do riječi: naslovljava ga „U jeziku prijateljā“ i kaže da osjeća da njegovi stihovi ovom knjigom „odlaze u goste obitelji“. * * * Nikad nisam fizički susreo Errija, niti smo ikad izravno razmijenili riječ, ali ga smatram prijateljem i vjerujem da nisam jedini njegov čitalac koji ga tako doživljava. Ima nešto u Errijevom spisateljskom nastupu, istupu i pristupu što ga čini prijateljem svakoga i svih. Možda to što u temelj svoje egzistencije i njenih tekstualnih očitovanja ugrađuje Drugog i druge: približavanje, zbližavanje i bliskost, a zatim prijateljstvo, bratstvo, milosrđe i solidarnost – osviještene osjećaje koji postaju etički, socijalni i politički principi i dužnosti. Tako je moguće misliti, djelovati, stvarati i živjeti samo ako se lišiš predrasuda bilo koje vrste, a Erri je, čini mi se, to postigao, što nije samo stvar bogomdanog karaktera i mentaliteta, nego i dugotrajnog rada na vlastitosti i njenom otvaranju za drugost. Biografija govori: od bauštele do Biblije, od mistrije do misterija – sve to u jednom životu, u cijelom i cjelovitom životu, prirodno i bez diskontinuiteta. Mogu ga zamisliti kako ujutro drži predavanje na nekom bibličarskom seminaru u akademiji, popodne s kamiondžijama čeka prelazak granice i zatim pije pivo s lokalcima ispred seoskog dućana, ne izdvajajući se ni svojom fizionomijom, a dan završava učestvovanjem na večeri poezije i druženjem s intelektualnom kremom metropole. Iz te bezpredrasudnosti, sklonosti drugačijem i različitom, te vještini spajanja i pomirenja, nekako logično proistječe njegov humanitarni, humanistički i ljudski angažman, ali i njegova književnost. Isti je to Erri, uvijek zauzet za druge (jer „netko drugi postoji uvijek“, kaže on), a posebno za one čiji je glas nečujan ili ušutkan. Postaneš li, barem donekle, netko drugi, možeš tom nečujnom ili ušutkanom drugom dati glas – svojim glasom njegov glas. A Erri upravo to čini, i u svojoj poeziji. Na stranu svi njegovi prozni, esejistički, publicistički i novinarski tekstovi, te razni drugi medijski nastupi: u njegovim pjesmama, sada i našim glasom oglašenima, pronalazimo zagovor bezglasnih i njihov glas. U Potkožnim tetovažama, poeziji kao najsažetijem i najčišćem zapisu unutrašnjih gibanja, pronalazimo najsažetiji i najčišći odgovor na pitanje što ga kao čovjeka i kao pisca potiče na izlazak ususret drugima. U jednom će svom tekstu Erri reći: „Piscu je usud namijenio mali glas u javnosti. Može ga upotrijebiti da učini nešto više od promocije vlastitih djela. Njegov okvir je riječ, prema tome zadaća mu je da štiti pravo svih da izraze svoju. Od svih na pameti su mi u prvom redu nijemi, zanijemjeli, zatočenici, oklevetani, oni što ih je obavještajna služba oklevetala, nepismeni, i svatko tko kao pridošlica jezik poznaje malo ili nikako. Prije nego što se budem morao pozabaviti vlastitim slučajem, mogu reći da sam se bavio pravom na riječ onih drugih. Ptàkh pìkha le illèm: otvaraj usta svoja za nijemoga (Izreke / Moshlé 31,8). Osim što mu je komunicirati, to je građanska dužnost pisca, glasnogovornik je onima koje ne čuju.“ Nije nevažno reći da je Erri to izgovorio branivši se na sudu, kada je obrazlagao svoj aktivistički zagovor otpora kapitalu i državi koja mu služi, kada je branio pravo na slobodu govora i slobodu uopće, branivši ne samo sebe nego i sve pisce, intelektualce i aktiviste, pa i književnost, kulturu i društvo uopće. To su, interesantno, potvrdili i državni tužitelji na izlasku s pripremnoga ročišta 2014. u Torinu, izjavivši o Erriju: „Brici u Bussolenu možemo oprostiti kad kaže da će rezati žicu, pjesniku, intelektualcu kao što je on, ne“. Kao i njegov otac, „držao se svoje ispravnosti koja nije pravi kut u odnosu na kičmu, već oštar, uz vjetar“, što ga je dovelo i do toga da se „u poneki rat uključio (…) bez obaveze vojnog novačenja“ – u naše, balkanske ratove, naime. Ako „zov savjesti“ nije suviše otrcana sintagma, neka to bude opis Errijevih motivacija. „U godinama povratka rata u Europu bilo je važni biti tamo, u nevolji oštećenih strana“, jer „boriti se za Madrid bijaše zadaća zadana roditeljima“, onima koji su tridesetih godina dvadesetog vijeka imali priliku otići u Španjolsku i pridružiti se antifašističkoj borbi republikanaca, anarhista i komunista, a „poći u Bosnu bila je naša“. Bosance, ali i drugi napadane, ugrožavane, mučene, zaboravljane i izdavane Balkance, Erri je prepoznao kao Španjolce kasnog dvadesetog vijeka, u čijem se otporu i preživljavanju rješava sudbina čovječanstva i čovječnosti. „Vi ste bili ono mi, bezlična zamjenica bratstva“, kaže nam Erri. „Dok Europa nije gledala, vi ste bili nos, sluh, okus, dodir i vid tog odsutnog kontinenta“. Bosna i Balkan podsjećali su Europu na njenu prošlost, sadašnjost i buduće izglede, jer u vrijeme balkanskog rasapa „Europa bijaše netaknuta“, premda su njeni rasapi još bili svježi: „vode Europe još zrcale požare“. Na Bosnu i na Balkan Erri je skretao pogled, svoj i mnogih drugih, dok su europski i svjetski moćnici odvraćali pogled ili su se žmireći uplitali u zapetljane igre moći. Stječe se utisak da je to bio jedini mogući izbor jednoga Talijana, Europljanina i građanina svijeta – „jedini pravi potez bio bi onaj protiv zidova, prisloniti uho tako snažno prisiljavajući ih da padnu“ – a ipak, samo su malobrojni odlučili da poslušaju nenaređene naredbe, za koje junakinja jedne Errijeve dramatične pjesme kaže: „Nitko mi ih nije izdavao, ali ja sam ih slušala pa sam se davala na posao“. S obzirom na sve to, s pravom se može postaviti pitanje: da li je Errijeva poezija angažirana poezija? Da li je Erri angažirani pjesnik ili je, pak, angažirani kamiondžija i angažirani čovjek koji je, eto, i pjesnik? Na prvi pogled, suviše je suptilna njegova poezija da bismo ju mogli svrstati u kategoriju „angažirane poezije“, ako to podrazumijeva plakativne, ideološki jasno određene ili čak ideološki zagrižene pjesme koje se obično ne smatra vrhuncima literature. Međutim, ako se zapitamo da li je taj pjesnik sa svojim pjesmama i svojim pjevom imao namjeru da ponudi nešto više od vlastite refleksije, samorefleksije, i da li se svojim pjesmama i svojim pjevom zauzeo za nešto neosobno, za nekog drugog, za nešto zajedničko i opće, doprinijevši osvještavanju neosviještenih i objavljivanju neobjavljenih zala, stremeći prema ispravljanju krivog i upostavljanju pravog – odgovor će biti jasan: Erri je uzor angažiranog pjesnika. I ne samo da je angažirani pjesnik, nego je i revolucionar. Ali oprez! Revolucija je mnogo kompleksniji pojam od onoga čime se inače ilustrira društveno-političke revolucije. I za Karla Marxa, koji je mnogo toga upečatljivog napisao o ekonomskoj, političkoj i socijalnoj revoluciji, revolucija je prije svega „protest čovjeka protiv onečovječenog života“ i „radikalna revolucija, općečovječanska emancipacija“, s težnjom prema ozbiljenju „čovjeka u cjelokupnom bogatstvu njegovog bića“, odnosno „bogatog i duboko sveosjetilnog čovjeka“. A Erri govori o „republici temeljenoj na stisku ruke, gradu bez načelnika, policije, sudca, burze“ i revoluciji kaže: „premalo, put pod noge, podrivati nije dovoljno, valja iskorijeniti iz prsa, iz disanja želju da se prihvati vlast, u protivnom sve ide ispočetka“. Erri se ne ustručava izgovarati velike riječi, ali uspješno izbjegava političke proklamacije, a ako do njih i dogura, uklanja se autoironiji i kaže da je „stalan gost u kući revolucije“ i da je općenito gost, „okorjeli gost“, te se radije identificira s Chaplinovim Skitnicom ili Cervantesovim Don Kihotom, nego s „velikim“, „značajnim“ povijesnim figurama. I nema sumnje o tome gdje je njegovo srce, što mu je najbliže i do čega mu je najviše stalo. U jednoj pjesmi kaže: „Sjedio sam i za raskošnim stolovima, gdje se čaše zamjenjuju prema vinu i daleko elegantnija čeljad kruži naokolo poslužujući jela. Ali bolje poznajem stol za kojim se po dnu zdjele struže kruhom i ispucalim prstima, menzu s niskim klupama o podne, uzdahā postiđenih od teka.“ * * * Bratstvo, jednakost, sloboda – tim redom bih poslagao ključne pojmove i temeljne vrijednosti Errijevog nazora na svijet i svjetovnog angažmana, što možemo očitavati i u njegovoj poeziji. Ciljam, dakako, na glasovitu parolu Francuske revolucije i lozinku svih kasnijih i današnjih istinskih revolucionara: liberté, egalité, fraternité. Pri tome su u fokusu siromašni, izbjeglice, zatočenici, silovane žene, Cigani, Židovi, rudari i drugi radnici, i bilo tko od one Isusove „najmanje braće“. U pjesmi „Podsjetnik za novogodišnju zdravicu“, Erri na potresan način, ali i duhovito, zaustavlja takozvanu „najluđu noć“ i osvrće se na one na koje se i u toj noći i u drugim noćima i danima uglavnom zaboravlja, pa tu nalazimo i „onoga čija je smjena, u vlaku, u bolnici, kuhinji, hotelu, radiju, ljevaonici, na moru, u avionu, na autocesti“, i „onoga tko suzdržava se od pića, a trudi se da sudjeluje“, i „onoga tko ne razumije viceve“, i „onoga tko bi htio zakoračiti, a ne može“, i mnoge druge. Sa svima njima – bratstvo. Za sve njih – jednakost i sloboda. A sloboda, jednakost i bratstvo nisu nešto što treba izmisliti i stvoriti, nego nešto što se prepoznaje. Oni su dani, ali se najčešće treba potruditi da bi ih se otkrilo, a često se za njih treba i boriti. U predgovoru ovih Potkožnih tetovaža Erri kaže da je dostojanstvo obavezno, a sve ostalo može nedostajati. No, ako ljudsko dostojanstvo ne izostaje i ako ne nedostaje poštovanja ljudskog dostojanstva, ne izostaju ni bratstvo, jednakost i sloboda. I ne samo ljudsko dostojanstvo, nego i dostojanstvo svega živog, pa čak i svega što jest na bilo koji drugi način. U pjesmi „Stranica iz zoologije“ Erri sugerira: „Misli o životinji malo, i odnedavno, pripitomljenoj“, a čovjeku koji divlju životinju, zeca, promatra kao plijen Erri poručuje: „da bi ga se ubilo, potrebna je, osim puške, zavist više od divljenja“. U pjesmi „Vrednota“ sasvim je eksplicitan: „Smatram da je vrednota svaki oblik života, snijeg, jagoda, muha. Smatram da je vrednota carstvo minerala, zbor zvijezda“, a u poetsko-proznom tekstu „Gost Badnje večeri“ kaže: „Bliži sam životinjama u staji nego ljudima u gradu“. Veličina čovjeka u kozmosu i prirodi, te veličajnost čovjekovih proizvoda, materijalnih i duhovnih, nisu razlog za umišljenost i aroganciju, nego podsjetnik na imperativ ljudskosti: obzirnost i odgovornost, a stoga i skromnost i poniznost. Uloživši tokom života mnogo energije u mišljenje i pisanje, a onda i u oknjiženje svojih misli i spisa, u djelu Pokušaji obeshrabrenja (da se preda pisanju) – objavljenom u Banja Luci 2021. godine, u prijevodu Borisa Maksimovića – Erri kaže: „Pisac mora zasaditi bar jedno drvo. Pisac troši drvo, pulpu od koje se proizvodi papir. Svaka objavljena priča ima predgovor napisan motorkom. Stranice su bile listovi. Prije nego od inspiracije, one potiču od sinteze hlorofila, svjetla, limfe. Pisac mora svijet obeštetiti stablima.“ Errijevi jezgroviti iskazi o ljudima i drugim životinjama, o biljkama i drugim bićima, o drugim stvarima i pojavama, te o cijeloj pozornici života koju zovemo prirodom, osmišljavaju, ispunjavaju smislom ono što se već odavno obesmislilo, pa se kao tehnički termin koristi u nedomišljenim znanstvenim raspravama i ideološkim prepucavanjima, a to je svetost života. Taj pojam neizbježno je religiozno ili čak kršćanski obojen. Ali Erriju, slutim, ta konotacija nije odbojna, jer – iako je nevjernik – nije indiferentan ni prema religiji, ni prema kršćanstvu. Kao njemački filozof Ernst Bloch, koji je za stvar vjere i kršćanstva učinio mnogo više od većine deklariranih i glasnih vjernika i kršćana, premda je bio nevjernik i Židov; ili kao Erriju umnogome blizak talijanski pisac i režiser Pier Paolo Pasolini sa svojim neobičnim, antiklerikalnim, ateističkim i komunističkim kršćanstvom. U spomenutoj pjesmi „Vrednota“ Erri kaže da vrednotom smatra „pretpostavku da postoji stvoritelj“, ali da je to jedna od vrednota koje nije upoznao. Njegovo studiozno čitanje i prevođenje starozavjetnih knjiga, ali i njegove knjige kao što su Svetice sablazni i Izložena priroda, a naposljetku i brojni njegovi stihovi, svjedoče o njegovoj fascinaciji religijom, recimo, sve pjesme koje su u Potkožnim tetovažama nadnaslovljene kao „Drugovrsna divljenja“, gdje on ponovno priča biblijske priče i reinterpretira ih. S jedne strane, razlog tome može biti fascinacija jezikom religioznih tekstova i imaginarijem koji je u njemu komprimiran. S druge strane, razlog se može potražiti u etičkom, socijalnom i političkom naboju religije uopće i kršćanstva posebno, kakav inače nalazimo u latinoameričkoj teologiji oslobođenja i u mislilaca kao što su Dietrich Bonhoeffer, Jacques Ellul, Ivan Illich i Jürgen Moltmann. Biblijske junake današnjice Erri ne pronalazi po vatikanima i kaptolima, nego u krhkim čunjevima koji putuju iz Afrike u Europu, s libijske obale na otočić Lampedusu. O tome govori jezikom nalik na jezik starodrevnih biblijskih i grčkih pjesnika, pripovjedača i povjesničara, a opet: sav je od ovog vremena. S treće, pak, strane, razlog njegove fascinacije religijom može biti religija u dubljem smislu, kao povezanost ili ponovno povezivanje s onim što nadilazi naše pojedinačne egzistencije, bila to ljudskost ili priroda ili ono transcendentno, onostrano, božansko. Erri bi, kao što kaže u pjesmi „Opoziv dara“, rado pripadao „Bogu udjenutom u svim i u svakom potezu, Bogu mravā, jeguljā, pčelā, Bogu busoli i cvijetu“. Njegov slučajno stečeni drug, „Gost Badnje večeri“, kaže: „Trebalo bi mi da imam malo vjere, da nekome zahvalim. Nije ovaj svijet naše djelo, pa ni oganj koji nas grije. Tko je stvorio drvo prikladno za ogrjev? I maglu koja čini da se osobe sretnu? Trebalo bi mi malo vjere, poput špage da drži sve na okupu.“ Je li, dakle, Erri vjernik ili nevjernik? Neka čitalac odluči, ako je odluka uopće potrebna. Je li Erri tradicionalist ili revolucionar? Neka čitalac odluči, razapet između „Prologa“ i „Epiloga“ Potkožnih tetovaža, između dubinskog uvažavanja i razumijevanja prošloga, u aoristu i trajnom prezentu, te promišljanja prijelomnog historijskog trenutka u pandemijskoj sezoni 2020./2021., iz čega izviru i dalekometne, budućnosne projekcije. U svakom slučaju, „tko dođe kasnije stanuje na nizbrdici“, to nam Erri mudro poručuje. * * * Bez namjere ulaženja u književnoteorijske rasprave, samo iz iskustva čitanja Errijeve poezije – čime krunišem, tako osjećam, dosadašnje čitanje njegovih proza – rekao bih da ne doživljavam nikakve bifurkacije ili skokove između proze i poezije, jer njegova se poezija bez otpora prelijeva u prozu kao što se u njegovim nestihovanim tekstovima proza u trenu prelijeva u poeziju. Mnoge njegove pjesme u ovoj knjizi – primjerice, one o majci i ocu – čitaju se kao pripovijesti, i to vrlo napeto štivo, a opet, nije tekuća fabula ono što ponekad frapira i grabi, a ponekad tiho mami i osvaja, nego je to svaka izbrušena misao, svaka izbrušena i u cjelinu smisla pomno položena riječ iz koje se rastvaraju svjetovi, s ponorima i visovima. Ne radi se, dakle, samo o tome da se takvi fragmenti voljom i vještinom pisca spajaju u privlačne cjeline nalik na prozu, nego i o tome da je svaki takav fragment jedna nedogledna cjelina koju možemo doživjeti i kao prozu. Ali to ne poništava razliku između poetskog i proznog teksta: vidimo je, čujemo je, osjećamo je. Zašto se Erri, nakon dvadesetak proznih knjiga, otisnuo u poeziju i objavio od tada četiri pjesničke knjige koje mi sada, prorešetane i prosijane, dobivamo u jednoj, ovoj knjizi? Imaginirat ću odgovor: zato što je poezija – uza svu slavu, čast i hvalu proze – i za Errija zašiljeni vrh književnosti, pisane riječi, riječi uopće. Ne bi trebalo njegovu pjesmu „Plameni poredak“ uzeti kao sistematizaciju i evaluaciju književnosti, ali ne može se previdjeti njena poeziji naklona poruka: u ratnome Sarajevu – pričali su mu, a on je poentirao – u spasonosnoj vatri najprije su završili filozofi, zatim romanopisci i dramatičari, a kada je red došao na poeziju, „rat završi i poštedi je“, „plameni poredak: posljednja određena poezija, u ratu najpreča“. Kada je sve bilo na kocki i kada je to sve bilo svedeno na osnovne elemente, poezija je preživjela, zadnja u redu za krematorij. Ta uznemirujuća, u pjesničku elipsu sabijena povijest, poetski govori i o poeziji kao takvoj. Poezija je ono prvo i ono zadnje, ona začinje i nadsvođuje, jer je koncentrat jezika, misli i osjećaja. Možemo je prispodobiti blagorodnom eteričnom ulju koje s nekoliko kaplji obnavlja život, ali i ekonomičnom i razornom pismu-bombi. Poezija je – imaginiram dalje – za Errija postala lijek i otrov zato što je bliža Riječi, bezdanoj i magičnoj riječi koja okuplja, obogaćuje i dalje odašilje sve zamislive i nezamislive riječi u svim postojećim i nepostojećim jezicima. To može biti ona Riječ iz Evanđelja po Ivanu, koja bijaše u početku, i bijaše u Boga, i bijaše Bog, i po kojoj sve postade, i u kojoj bijaše život. Ali to može biti – i jest – i bilo koja riječ svakodnevna, moja, tvoja, naša, oko koje se razilazimo i susrećemo, ne razumijevamo i razumijevamo, ali je nikad ne izričemo „tek tako“. To čitam kod Errija, iščitavam iz njega i učitavam u njega. Prevoditi takvog pisca zahtjevno je, izazovno, a možda i problematično – zamišljam, jer ne znam. Ali u onim našim prijevodima koje sam čitao pronašao sam jednaku posvećenost riječi i Riječi kakvu u svojoj čitalačkoj mašti pripisujem Erriju. Prevodili su ga, prenosili, približavali i našim ga činili Sanja Roić, Ljerka Car-Matutinović, Vanda Mikšić, Dunja Kalođera, Boris Maksimović, Miladinka Janković, Mirjana Jovanović Pisani, Vera Čertalič, a možda i neki drugi čija su mi djela promaknula. Svima njima trebamo biti zahvalni za svaku sekundu, svaku riječ, svaku misao i svaku dvojbu, sve ono što prati mučan i blažen posao prevodilaca. Ali smatram da treba istaknuti prethodno nespomenutog Tvrtka Klarića, i to ne samo zbog ovih Potkožnih tetovaža. Tvrtko možda nije preveo najviše Errijevih riječi (to ne mogu tvrditi, jer takvom se matematikom nisam bavio), ali sam siguran da je on preveo najviše Errija, jer se, uz prijevode njegovih knjiga i brojnih zasebnih tekstova, objavljenih kojegdje, bavio i promoviranjem Errijevog djela, što u našoj kulturnoj sredini podrazumijeva prije svega ustrajnu gerilsku borbu, kao i iščitavanjem i interpretiranjem Errijevog opusa, na hranjivoj podlozi bratstva i prijateljstva. Zato mi je drago da će Tvrtkov glas biti glas Errijeve poezije na našem jeziku. Tvrtko je posvetio svaku Errijevu riječ i sliku, blagoslovio Errija našim jezikom i našim imaginarijem. Kad, osluškujući Errijeve talijanske riječi i Riječ kao takvu, umjesto onih riječi koje stoje u uličnom izlogu našeg jezika, bira „behar“, „hrbinu“, „pečal“ i „sofru“, na primjer – Tvrtko dešifrira Errija u našem jeziku i šifrira ga u drugom kodu, nukajući nas na istraživanje Errijevih zagonetki, ali i zagonetki našeg jezika. Ono što bi trebalo biti prisutno u svakom prijevodu, iako se to ne zbiva uvijek: Tvrtko stvara s Errijem, sustvara njegov tekst i kontekst, stvarajući ujedno novi tekst i kontekst. * * * Kao što je već rečeno, Erri je u naše živote prvo ušao kamionom, kao aktivist, kao humanitarni radnik ili naprosto kao čovjek koji je osjetio poziv da pomogne ljudima kojima je bila potrebna pomoć u presudnim momentima njihovih života i njihove povijesti. Da je sve ostalo na tome, Erri bi s protokom vremena vjerojatno bio zaboravljen kao mnogi slični njemu ili bi ga pamtili samo oni koji su se susreli s njim i uvjerili se u njegov nesebični rad i čistoću njegovih namjera. Ali, nasreću, on je potom u naše živote ušao (i u njima ostao) i kao pisac, i to naš pisac, a ne kao još jedan pisac iz rubrike „strani pisci“ ili „prijevodna djela“. Prostor – geografski, društveni i kulturni – gdje se književno djelo i život književnika susretnu, izdvaja pisca iz svjetske književnosti i čini ga ne samo našim kao općeljudskim nego i našim u mnogo specifičnijem, mnogo intimnijem i dubljem smislu. Dakle, da je sve ostalo na onome onomad, na njegovom aktivističko-humanitarnom angažmanu na Balkanu, vjerojatno više ne bismo znali za Errija De Lucu, niti bismo ikad doznali koliko smo mi njemu bili važni i zašto. Ali, nasreću, mi to znamo. U sarajevskom izdanju Ti, moj talijanski pisac Erri De Luca upućuje „Pozdrav čitaocu“, ovdašnjem, dakle nama, te kaže: „Bio sam triput u Veneciji, dvaput u Palermu, jednom u Sikstinskoj kapeli i nikad u Pompejima. Na tvoje tlo, u Bosnu, dolazio sam trideset puta.“ Bio bi to možda samo čudnovat iskaz jednog čudnovatog Talijana da Erri nije dodao i ovo: „Nismo mogli mirno sjediti kod kuće, to je bio najmanji zajednički razlog. Nešto smo donosili, ali to je bio samo izgovor da budemo tamo, kod tebe.“ Kod tebe, kod vas – uz mene, uz nas. Tu se otvaraju svjetovi – tu se otvara svijet: njegov svijet i naš svijet, njegov svijet za naš svijet. Tu nastaje zajednički svijet, zajedništvo: kad se ono što je, iz ovih ili onih razloga, otuđeno, razdvojeno i u sebe zatvoreno počne otvarati, međusobno uvažavati, priznavati i usvajati. U zlu, pod pritiskom nevolje, ali i u dobru, s dobrom voljom i bez obzira na zlo. Navedeni Errijev iskaz o Italiji i Bosni (a mogli bismo također reći: o Europi i Balkanu ili o bilo kojim „njima“ i „nama“), kao o dvama svjetovima između kojih je premostiv i premošćen jaz, nipošto nije autorova samohvala ili deklaracija koja zahtijeva posebno priznanje, pohvalu i zahvalu. To je zapravo njegov izraz posebne bliskosti i zahvalnosti: zahvalan sam što su mi drugi omogućili da budem s njima i da postanem kao oni, da postanemo mi. Stoga, parafrazirajući naslov njegova djela Ti, moj, Erriju danas možemo punih usta i nabubrelog srca reći: Ti, naš. A to se može reći samo onome tko je shvatio i životom posvjedočio staru mudrost humanizma: možeš postati i netko drugi, i još nešto možeš postati, i još nečiji možeš postati, a da ne prestaneš biti ono što si bio prije toga, ono što jesi. Tako je Erri De Luca – ako sasvim sažmemo njegovu biografiju – Talijan i talijanski pisac, ali naš talijanski pisac i naš Talijan: naš čovjek – il nostro uomo. A to potvrđuje i njegova poezija, njegove i naše Potkožne tetovaže, više nego ikakvi pasoši i drugi dokumenti koje se može krivotvoriti. L. 1. KUT. 62