IZDAVAČ: Alnari GODINA: 2008. POVEZ: mek PISMO: latinica STRANA: 351 STANJE: dobro očuvana, rikna malo prignječena, ocena 3

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Posveta! Cirilica! Ilustrovao: Radivoje Knezevic Među engleskim narodnim herojima nitko nije postigao ugled kakav je bio Robin Hood. Osam stotina godina pjesme i priče koje ga veličaju putuju iz zemlje u zemlju. Kraljevi i prinčevi su zaboravljeni, ali ne i gospodar luka i strijele u zelenim haljinama iz Sherwoodske šume. Jednako su poznati njegovi suputnici Little John, Puna-Will, Much Myllärinpoika, Tuck Munkki i Marian Neito. U svim pričama Robin je uvijek prikazan kao pomagač siromašnima i potlačenima. `Tisa je drvo s najjačim lukovima, a stopa tri je duljina strijele.`

„ Moja nova knjiga Približavanje Bogu nastavljanje je mojih višegodišnjih razmišljanja i doživljavanja u traženju i otkrivanju volje za smislom, koju smatram, zajedno sa bečkim psihijatrom i filosofom Viktorom Franklom, osnovnim pokretačem svake ljudske delatnosti“ , piše Jerotić u predgovoru ovoj knjizi, čime i daje zajedničku osnovu brojnim tekstovima koji je čine. Izdvojimo sledeće: Neuspele komunikacije među ljudima, Krivica, osećanje krivice i greh, Zdravo i bolesno u religioznom doživljaju, Rat i pravoslavlje… (Sonet 61) “ Blažena nek je prva moja patnja, s kojom me beše ljubav izmučila, i luk i strela što me oborila, i rane što srcu mom postaše patnja. I blaženi nek su krici žudnje velje, s kojima sam zvao drage ime čisto, te obilne suze, uzdasi i želje. ” … Ovo uzdizanje patnje je način okajanja krivice, a ostvaruje se kroz stvaranje, kroz poeziju… Sjajna potpuno nova nekoriscena knjiga tvrd povez

Prva knjiga aktuelne dobitnice Ninove nagrade Danice Vukićević!!! Izuzetno retko u ponudi!!! * * * Napustio me bog Tonem kroz ćutljivu vodu Sve što je dole – svet bez opreznosti Prečišćen tugom Čisto očajanje Svet bez opreznosti Rastrgli su kraljicu Samoljubivi robovi Ona je bela kao slonovača Ona je igračka u rukama oca i majke Njeno lice je ogledalo Kruna je od mesa i krvi Danica Vukićević (1959) Iz knjige Kao hotel na vetru, Književna omladina Srbije, 1992. Danica Vukićević (Valjevo, 1959) srpski je pisac. Piše poeziju i prozu. Biografija Osnovnu školu, IX gimnaziju i Filološki fakultet završila je u Beogradu (odsek Opšta književnost i teorija književnosti).[1] Član je Srpskog književnog društva.[2] Radi kao lektor-redaktor, bavi se književnom kritikom i esejistikom. Živi u Beogradu. Nagrade Nagrada „Pro-Femina”, za zbirku Kada sam čula glasove, 1995. Nagrada „Biljana Jovanović”, za knjigu poezije Luk i strela, 2007. Nagrada „Milica Stojadinović Srpkinja“, za knjigu poezije Visoki fabrički dimnjaci, 2013.[3] Nagrada „Kondir Kosovke devojke”, 2022. Ninova nagrada, za roman Unutrašnje more, 2023.[4] Dela Poezija Kao hotel na vetru (KOS, Pegaz, knjiga 106, Beograd, 1992, zbirka - poezija) Kada sam čula glasove ( Matica srpska, Novi Sad, 1995, zbirka - poezija) Šamanka ( Centar za stvaralaštvo mladih, Beograd, 2001, zbirka - poezija) Luk i strela ( Povelja, Biblioteka Stefan Prvovenčani, Kraljevo, 2006, zbirka - poezija ) Prelazak u jednu drugu vrstu ( Prosveta, Beograd, 2007, zbirka - poezija) Visoki fabrički dimnjaci (Povelja, Kraljevo, 2012)[5] Proza Na plažama ( Rad, biblioteka Ključevi, Beograd, 1998, zbirka kratke proze), Život je gorila ( KOV, Vršac, 2000, zbirka-proza), Unutrašnje more, roman (Nojzac, Beograd, 2022), Zastupljenost u časopisima i antologijama ProFemina special issue 1997, contemporary women`s literature in Serbia. pp. 142-145, Mačke ne idu u raj, Radmila Lazić, antologija savremene ženske poezije, samizdat FREE B-92, 2000. pp. 157-167, Anfora Nova - revista literaria, Mujer y poesia, prevela Silvija Monros-Stojaković. pp. 119, rute 2000, br. 43-44, Cordoba Espana, Priča za kraj veka, priredio Srđan V. Tešin, Kikindske novine, manufaktura za popravku, Kikinda, 2000. pp. 41-45, Mala kutija, Mihajlo Pantić, najkraće srpske priče XX veka, Jugoslovenska knjiga, Beograd, 2001. pp. 208, Srpske prozaide, Bojana Stojanović-Pantović, antologija pesama u prozi, Nolit, Beograd, 2004. pp. 239-257, Antologija novije srpske poezije, devedesete godine, dvadeseti vek, Gojko Božović, Gramatik, 2005, Pobocza, kwartalnik literacko-atrystyczny, 225/2005-2006, prevela Agnieszka Lasek. pp. 132-135.

Pred oltarom : Džejn Kostelo lepo očuvana Kad Zoi dobije šut-kartu od verenika Džejsona, ona nema snage da se suoči sa sažaljivim pogledima prijatelja i porodice. Pobegavši u Ameriku, ona počinje da radi kao dadilja kod Rajana, mrzovoljnog, teškog, ali ubistveno seksepilnog samohranog oca. Zoi brzo pridobija njegovu decu, ali je njihov otac malo veći izazov. Naravno, ni to što je nenamerno pokazala gaćice pred njegovim kolegama ili ga skoro oterala u bolnicu pogodivši ga dečijim lukom i strelom, nije baš pomoglo. Hvala Bogu, ona ima živopisan krug prijateljica koje joj pomažu da ne završi u ludnici: Trudi koja obožava zabave, hipika Ember i hladnu, krutu Felisiti. Međutim, vremenom Zoi i Rajan počinju da shvataju jedno drugo, a njihov odnos, pred kojim je, na prvi pogled, stajala zlehuda sudbina, dobija novu dimenziju. Postoji samo jedan problem koji će Zoi ubrzo otkriti: nije uvek lako umaći od prošlosti, ma koliko daleko čovek otišao.

Izdavač: Darkwood Naslovna strana: Grzegorz Rosinski Scenario: Jean Van Hamme Crtež: Grzegorz Rosinski Naslov originala: La Magicienne Trahie / L’Ile des Mers gelées / Les Trois Vieillards du pays d’Aran Broj originala: 1-3 Format: 222x308mm Povez: tvrdi Boja: kolor Broj strana: 148 U doba vikinga, krajem prvog milenijuma, on je crnokosi viking okružen svetlokosim nordijcima, on je skald – trubadur – među krvožednim ratnicima, vičniji je luku i streli nego maču, skroman i ćutljiv u vreme kad su hvalisavost i bučnost bile na ceni, pun unutrašnjeg nemira koji nije lako zapaziti. Njegov svet je pun patuljaka, čarobnica i drugih, čudnijih i košmarnijih stvorenja – ali i prastarih civilizacija. Poznat je kao sin oluje, kao poslednje dete zvezda, a ime mu je Torgal. Čarobna knjiga i Darkwood vam ponosno predstavljaju legendarni serijal Žana van Hama i Gžegoža Rosinskog – Torgala, junaka koji je čitaocima stripa na ovim prostorima odavno poznat, ali koji tek sada po prvi put doživljava izdanje koje kreće hronološki, od početka, sa po tri epizode u jednom integralu.

Naziv: Carstvo letnjeg meseca Autor: S. K. Gvin Godina izdanja: 2021 Izdavač: Čarobna knjiga, Beograd Povez: Mek Pismo: Latinica Stanje kao na slikama. Novo. Odlično očuvano. Unutrašnjost je nekorišćena. Sadržaj videti na slikama. Opis: Čuveni Komanči i njihove legendarne borbene sposobnosti diktirale su tempo kojim se otvorio zapad Amerike. Ratnici Komanča važili su za najbolje konjanike u istoriji. Njihovo umeće sa lukom i strelom i kopljem zaustavilo je pohod španskog Meksika na sever i francusku ekspanziju zapadno od Luizijane. Bili su toliko efikasni u odbijanju belih kolonista da su direktno odgovorni za formiranje čuvenih teksaskih rendžera i za pojavu oružja specijalno dizajniranog za borbu protiv njih – revolvera. Nakon vrsnog opisa uspona Komanča, Gvin nam predstavlja uzbudljivu dramu o Sintiji En Parker, devetogodišnjoj devojčici koju su Komanči oteli i koja je postala ozloglašena Bela Skvo. Sintija je odbijala da se vrati među belce sve dok je teksaski rendžeri nisu zarobili i nasilno vratili kući. Još poznatiji je bio njen sin Kvana, poslednji i najveći poglavica Komanča, ratnik koji nikada nije izgubio bitku. U Carstvu letnjeg meseca Gvin nam donosi jednu od najfascinantnijih priča o Divljem zapadu ikada ispričanu. Ovaj živopisni i precizni istorijski zapis četrdesetogodišnje borbe između Komanča i belih doseljenika idealan je za sve ljubitelje istorije i kulture severnoameričkih Indijanaca. „Gvin nam pruža detaljan, uzbudljiv prikaz jednog od najbitnijih momenata američke istorije i portrete dva jedinstvena čoveka, Kvane Parkera i Ranalda Makenzija, čija ga je međusobna borba definisala.” – Lari Makmarti, pisac i dobitnik Pulicerove nagrade

Naziv: Carstvo letnjeg mesecaAutor: S. K. GvinGodina izdanja: 2021Izdavač: Čarobna knjiga, BeogradPovez: MekPismo: LatinicaStanje kao na slikama. Novo. Odlično očuvano. Unutrašnjost je nekorišćena. Sadržaj videti na slikama.Opis:Čuveni Komanči i njihove legendarne borbene sposobnosti diktirale su tempo kojim se otvorio zapad Amerike. Ratnici Komanča važili su za najbolje konjanike u istoriji. Njihovo umeće sa lukom i strelom i kopljem zaustavilo je pohod španskog Meksika na sever i francusku ekspanziju zapadno od Luizijane. Bili su toliko efikasni u odbijanju belih kolonista da su direktno odgovorni za formiranje čuvenih teksaskih rendžera i za pojavu oružja specijalno dizajniranog za borbu protiv njih – revolvera.Nakon vrsnog opisa uspona Komanča, Gvin nam predstavlja uzbudljivu dramu o Sintiji En Parker, devetogodišnjoj devojčici koju su Komanči oteli i koja je postala ozloglašena Bela Skvo. Sintija je odbijala da se vrati među belce sve dok je teksaski rendžeri nisu zarobili i nasilno vratili kući. Još poznatiji je bio njen sin Kvana, poslednji i najveći poglavica Komanča, ratnik koji nikada nije izgubio bitku.U Carstvu letnjeg meseca Gvin nam donosi jednu od najfascinantnijih priča o Divljem zapadu ikada ispričanu. Ovaj živopisni i precizni istorijski zapis četrdesetogodišnje borbe između Komanča i belih doseljenika idealan je za sve ljubitelje istorije i kulture severnoameričkih Indijanaca.„ Gvin nam pruža detaljan, uzbudljiv prikaz jednog od najbitnijih momenata američke istorije i portrete dva jedinstvena čoveka, Kvane Parkera i Ranalda Makenzija,čija ga je međusobna borba definisala. ”– Lari Makmarti,pisac i dobitnik Pulicerove nagrade6/9

Život je težak i onda umreš. Ali za jednog čovjeka to blagoslovljeno oslobođenje bilo je samo prolaz u novi život i drugi dolazak, pri kom je samo jedna riječ služila kao mantra za jutro, podne i noć, a ta riječ bila je – osveta. Gorka, mračna osveta, oblikovana u duši samog crnog đavola, i hladnokrvno izlivena u čaše njegovih nekadašnjih mučitelja. Luk, strijela i očajnička borba za spas – bili su uobičajeni radni dan čovjeka, koji je krvlju potpisao Pakt. Upoznajte Aleksandra i pripremite se da stavite na ispit sve ono u šta ste vjerovali kad je pravedno ili nepravedno, dobro ili loše u pitanju. Ako ste ikad učinili nešto zbog čega se kajete – kajaćete se što niste krenuli njegovim stopama. Aleksandar je svako od nas ko je ikad poželio da promjeni prošlost, i pri tome bio spreman da žrtvuje sopstvenu dušu za ostvarenje tog cilja. „U najboljoj tradiciji noir romana, gde ne postoji razlika između junaka i zlikovca, a autor nas poput samog đavola navodi na simpatije ka grehu i zločinu, D. P. Eden nam majstorski prikazuje jednu crno-belu sliku, sumornu atmosferu izmišljenog grada Kingsberga, ogoljenog, protkanog maglom i dimom, krvlju i tajnama.“ Branislav Janković – pisac D. P. Eden je rođen 22.06.1988. godine u Brčkom u Bosni i Hercegovini. Vrlo rano je pokazao sklonost ka umjetnosti, pre svega ka filmu i književnosti. U svijetu umjetnosti prvi uspjeh je doživio na OFF Film festivalu o ljudskim pravima u Bihaću, gdje je sa svojim prvim filmom Tamna strana djetinjstva osvojio drugo mjesto. Ljubav prema književnosti je ipak prevagnula te se u potpunosti okrenuo pisanju mijenjajući žanrove od dječjih priča, ljubavnih do horora i fantastike. Po njemu, riječi su vrlo moćno oružje, koje treba uvijek koristiti u svrhu dobra. Prvijenac Mjesec je svjedok je objavljen u Brčkom 2016 godine. Godine 2021 je objavljen njegov drugi roman na engleskom jeziku pod nazivom The Pact. Edenova priča Kad srce izgubi se našla u antologiji priča pod nazivom Nijanse vremena. D. P. Eden danas živi i radi u Leipzigu u Njemačkoj

Autor - osoba Foster, Hal, 1892-1982 = Foster, Hal, 1892-1982 Naslov Princ Valijant / Herold Foster ; [prevod i obrada Žika Bogdanović] Vrsta građe strip Jezik srpski Godina 1980 Izdavanje i proizvodnja Novi Sad : Forum ; Beograd : `Jugoslavija`, 1980 (Novi Sad : Forum) Fizički opis 127 str. : ilustr. ; 34 cm. Drugi autori - osoba Bogdanović, Žika, 1932-2021 = Bogdanović, Žika, 1932-2021 Zbirka Biblioteka Klasici stripa ; sv. 3 ISBN (Broš.) Napomene Prevod i obrada dela: Princ Valijant in the days of King Arthur. Odlomci iz studije Tomasa Bulfinča / [prevod] Gordana Vučićević: str. 5-12. Kad mač propeva Iako romansirane priče, na stranicama stripa zapisano je bolno istinito: „Život u doba kralja Artura beše surov, a jedina zaštita bili su mač i umeće da se on upotrebi” Princ Valijant nije samo jedan od najčuvenijih junaka u svetu stripa, već i svojevrsna ikona srednjeg veka u savremenoj umetnosti. Iako je nastala u Americi sad već davne 1937. godine, epska saga o životu i pustolovinama princa Valijanta i danas ima mnoštvo ljubitelja širom sveta. Posebnu draž ovom stripu daje činjenica da se priča događa u stvarnim istorijskim okolnostima, a brojni likovi su istinite ličnosti iz srednjeg veka. Njen tvorac Harold Foster pročitao je mnogo starih hronika, obišao brojne srednjovekovne zamkove i mesta značajnih bitaka da bi njegova priča imala istorijsku utemeljenost, a dobro poznavanje srednjovekovnih mitova i predanja omogućilo mu je da dočara neke zamagljene delove evropske prošlosti. Tako su, pored samih junaka stripa, širom sveta postali poznati i Valijantova domovina Tula, njegov mač koji peva – Flamberže i, naravno, jedinstvena „frizura princ Valijant”. Na dvoru kralja Artura Osnovni vremenski okvir priče je doba kralja Artura, a rekonstruisanje ove čuvene legende i njeno stavljanje u istorijski okvir bio je i jedan od najvećih izazova. Iako ima mnogo sačuvanih verzija i još više polemika i njihovih tumačenja, naučnici se slažu da legenda o kralju Arturu sadrži istinite istorijske činjenice i da nosi sećanje na udruženi otpor starosedelaca Britanije, Kelta, i preostalih Rimljana pod vođstvom izvesnog Artura protiv germanskih osvajača Saksonaca, tokom druge polovine 5. i početkom 6. stoleća. Značajan događaj koji se pominje u najstarijim sačuvanim verzijama legende a čije vreme može približno da se odredi jeste bitka između dve vojske kod Baton Hila koja se odigrala oko 500. godine. Pored brojnih likova iz ovog epa, Arturove žene Ginevre, čarobnjaka Merlina i Morgane, ser Lanselota, ser Gavena i drugih vitezova okruglog stola, u stripu se često pominju Vikinzi, Rimljani, Vizantinci, nomadi s istoka, Arapi i brojni drugi narodi. Ličnosti iz stripa, kao što su hunski vođa Atila, irski misionar sveti Patrik, zaista su postojale, a događaji, kao razaranje Rima koje su počinili Vandali, zaista su se desili u drugoj polovini 5. veka, u vreme u koje je radnja smeštena. I ne samo to, mnogi od ovih događaja međusobno su povezani i začuđujuće tačno odgovaraju podacima kojima raspolaže istorija. Nakon više od osam decenija izlaženja i preko 300 epizoda koje su kod nas objavljene u 17 debelih svezaka, danas je moguće verno rekonstruisati život princa Valijanta i događaje u kojima je učestvovao. Valijant ide u borbu Princ Valijant rođen je 433. godine, kao sin kralja Aguara u skandinavskoj Tuli, na krajnjem severu tada poznatog sveta. S 15 godina, što je po srednjovekovnim merilima značilo punoletstvo, odlazi od kuće u potrazi za pustolovinama. Ubrzo sreće ser Gavena i ser Lanselota, vitezove kralja Artura, i s njima dolazi na dvor u Kamelot, gde postaje štitonoša. Sa 17 godina dobija čuveni mač koji peva – legendarni Flamberže koji će postati njegov verni pratilac, a ubrzo posle toga kralj Artur ga proglašava vitezom okruglog stola. U narednim godinama Valijant se bori protiv Atile i njegovih Huna u Italiji, upoznaje ljubav svog života, princezu Aletu, a zatim ga pustolovine vode u Svetu zemlju, Grčku i Afriku. Za vreme dok su Vandali opsedali Rim, 455. godine, ženi se Aletom, a sledeće godine odlaze u Ameriku gde im se rodio prvi sin, Arn. Zakon u rukama Narednih godina rađaju se bliznakinje Karen i Valeta i sin Galan, ali Valijantove pustolovine se nastavljaju. U svojoj domovini, Tuli, širi novu veru, hrišćanstvo, u Britaniji se uz kralja Artura bori protiv Saksonaca, odlazi u potragu za Svetim gralom i upoznaje još jednu istorijsku ličnost, irskog misionara svetog Patrika, za koga se zna da je živeo do 460. godine. U pustolovinama u koje su često bili upleteni i njegova žena i deca, Valijant je putovao po Sredozemlju, Vizantiji, Siriji, Rusiji i po severnim morima gde se često susretao s Vikinzima, „strašnim gusarima i poštenim trgovcima”. Vreme kralja Artura, u koje je smeštena radnja stripa, u istoriji je poznato kao velika seoba naroda. To je nemirno doba kad su Evropom krstarila varvarska plemena Germana, Slovena, istočnih nomada i drugih naroda, a jedina sigurnost nalazila se unutar visokih zidina utvrđenja. Izvan ovih najstarijih srednjovekovnih zamkova vladao je zakon mača u rukama raznih vojski, ali i usamljenih jahača, vitezova. Srednji vek je, dakle, mogao da počne! Iako romansirane priče, na stranicama stripa zapisano je bolno istinito: „Život u doba kralja Artura beše surov, a jedina zaštita bili su mač i umeće da se on upotrebi.” Koliko je njegov tvorac Harold Foster uložio truda da rekonstruiše ovu epohu, pokazuje i činjenica da je strip prepun danas zaboravljenih srednjovekovnih znanja i veština. Tako u njemu možete da saznate kako se proveravala dobra strela za luk, kako zavarati tragove u pustinji, kako su se gasili požari na brodu ili starim pumpama izbacivala voda iz njegovog korita, kako su se koristile zvezde za plovidbu na moru. U različitim Valijantovim dogodovštinama korišćene su vrlo dosetljive vojne taktike pri opsadi utvrđenja, borbe u klancima ili na moru. Harold Foster bio je, bez sumnje, vrlo obavešten čovek kad je u pitanju srednji vek, poput vodećih savremenih istoričara ili možda pre čoveka koji je živeo u srednjem veku, proputovao i video mnogo toga. Njegovo poznavanje geografije, srednjovekovne trgovine, biljnog i životinjskog sveta, astronomije zadivljujuće je. Zato je svog junaka mogao sigurnom rukom da vodi i u „zemlje o kojima čak ni mitovi ništa nisu znali”. Ali umetnikov duh često se upuštao i u druge, ponekad čak i opasnije, teme koje izlaze iz okvira same priče, kao što su humor ili iskustva iz bračnog života. Tako je, na primer, „Belsatan, najveći čarobnjak u Aziji došao do zapanjujućeg otkrića: da je vrlo teško živeti sa ženom, ali još teže bez nje”. Mitska postojbina Tula Pored legende o kralju Arturu, osnovni istorijski okvir priče o princu Valijantu su vikinzi i njihove sage. Njegovu domovinu Tulu, Foster je, na osnovu spisa srednjovekovnih geografa, smestio na sever današnje Norveške, u oblasti grada Trondhajma. On je i sam posetio ovo mesto na kome se i danas iznad fjorda uzdižu ruševine starog zamka. Tokom antike i čitavog srednjeg veka, Tula je bila poznata kao daleka, polumitska zemlja na krajnjem severu tada poznatog sveta. Dakle, venama princa Valijanta tekla je vikinška krv. Zbog toga i ne čudi što je plovio gotovo svim evropskim morima a, poput svojih sunarodnika, stizao je i do Afrike, Azije, čak i Severne Amerike. Iako se skandinavska kultura stolećima nije značajnije menjala, epoha vikinga, kakvu danas poznajemo, počinje tek početkom 9. veka. Na osnovu svedočanstava iz sačuvanih islandskih saga, znamo da su do obala Amerike, koju su nazvali Vinland, doplovili oko 1000. godine, dakle, 500 godina nakon vremena kralja Artura. Međutim, kao odličan poznavalac srednjovekovnih legendi, Harold Foster znao je i za priču da je jedan irski sveštenik stigao do Severne Amerike još u 6. veku, dakle, upravo u doba kralja Artura. Iako dugo odbacivana, priča o sedmogodišnjem putovanju svetog Brendana, koji je bio istorijska ličnost, pre nekoliko decenija postala je mnogo aktuelnija kad je izvedena uspešna ogledna plovidba do obala Severne Amerike brodom kakav je na raspolaganju imao i ovaj irski sveštenik sa svojom posadom. Kao i svi srednjovekovni vitezovi, uključujući i našeg Marka Kraljevića, najbolji Valijantovi prijatelji bili su njegov konj Arvak i Flamberže, mač koji peva. Vikinzi su bili narod koji je možda i najviše od svih poštovao mačeve. U nordijskim sagama sačuvano je više od 30 njihovih imena među kojima je najpoznatiji Skofnung, „najbolji mač nošen u severnim zemljama”. Poput njega i, na primer, Hneitira, mača norveškog kralja Olafa Svetog, i Valijantov Flamberže imao je magične moći, a na njegovom sečivu koje je umelo da vibrira nalazio se natpis „Nepobediv je onaj koji me koristi u plemenite svrhe”. Uostalom, radilo se o maču stvorenom u kovačnici iz koje je poticao i Ekskalibur, mač kralja Artura. Crtani deo istorije Epohu princa Valijanta možda najbolje opisuje zapis iz ovog stripa: „Poslednje rimske kohorte spremaju se za povratak kući, da podrže poslednji slab pokušaj za spas Rimskog carstva. Veliko poglavlje svetske istorije približilo se svom kraju.” Na ruševinama antičkog sveta rađala se neka nova Evropa, Evropa Romana, Slovena i Germana, onakva kakvu je i danas znamo. Zajedno s novim državama, rađala se i svojevrsna viteška kultura koja je narednih vekova bila obeležje i simbol epohe srednjeg veka. Ratnik na konju, nezavisan od svog vladara ili oficira, mogao je slobodno da luta svetom u potrazi za slavom, moći ili svojim idealima, snovima ili iluzijama, uzdajući se samo u snagu svog mača. Dugi, dvosekli mač, pre svega kao oružje konjice, upravo od ovog doba postaje vodeće oružje u Evropi. Zbog toga nije ni čudo da neki od najslavnijih evropskih mačeva, kao što su Arturov Ekskalibur, vikinški Skofnung, Beovulfov Hrunting i Naegling, pripadaju ovom dobu. Zanimljiva je i priča iz tog vremena kako je jedan pastir slučajno našao jedan drevni skitski mač koji je kao poklon doneo na Atilin dvor. Hunski vođa je pojavu ovog slavnog oružja video kao dobro znamenje pred osvajanja za koja se upravo pripremao. Mač koji peva samo je jedna od legendi koje je ovaj strip i njegov maštoviti autor stvorio. Pre 1938. godine, kad se prvi put pojavio u pustolovinama princa Valijanta, pojam mača koji peva nije ni postojao, ali je njegova suština toliko bliska srednjovekovnom svetu i njegovim običajima da je ubrzo prihvaćen kao jedna od izvornih srednjovekovnih legendi. Mit o maču ubrzo je dospeo i u književnost, film, televiziju i druge umetnosti. Jedna od njegovih najpoznatijih adaptacija je u crtanom filmu o Dušku Dugoušku koji je dobio Oskara 1958. godine. Osobena frizura koju je nosio glavni junak, a koja je vrlo slična onoj koju su proslavili i Bitlsi, nosi ime princa Valijanta. Legenda o „Julijanu, vojniku Rima i čuvaru Hadrijanovog zida” koji je usamljeno stražario na nekadašnjoj granici carstva prema varvarima dugo pošto su i poslednje legije napustile Britaniju, takođe je mit koji je plod Fosterove mašte. Budući utemeljen na stvarnim istorijskim činjenicama, i ovaj motiv se proširio u druge umetnosti i postao opštepoznat. U savremenoj umetnosti često srećemo istorijske teme i motive iz srednjeg veka, ali se čini da se gotovo nigde s toliko poverenja ne možemo pouzdati u priče o, na primer, potrazi za Svetim gralom, prekookeanskim otkrićima, zmajevima, propasti Rimskog carstva, magiji starih druida i mnogim drugim legendama koje su nekad bile deo ljudske stvarnosti, kao u stripu „Princ Valijant”. Zahvaljujući svom umetničkom dometu, ali i zato što se odvija na tankoj granici između istorijskih činjenica, srednjovekovnih legendi i umetničke mašte, ovaj strip je i sam postao deo istorije. Njegov glavni junak, princ Valijant stekao je legendarno ime i pridružio se ostalim epskim junacima o kojima pevaju mitovi još od najstarijih vremena. MAJSTOR DEVETE UMETNOSTI Harold Foster smatra se jednim od najvećih autora stripa, a njegovo najčuvenije delo „Princ Valijant” remek-delom devete umetnosti. Iako se od mladosti bavio crtanjem, tek u dvadeset devetoj godini upisao je umetničku akademiju i počeo da razvija darovitost. Prvi značajniji posao, crtanje epizoda stripa „Tarzan”, dobio je 1928. godine. Smatrao je da darovitost ne treba da troši u mediju kakav je strip, međutim, svetska ekonomska kriza, koja je tada pogodila Sjedinjene Američke Države, naterala ga je da promeni mišljenje i potpuno se posveti devetoj umetnosti. Strip „Princ Valijant” bio je njegova zamisao od samoga početka i, nakon više hiljada skica i beležaka, prva epizoda pojavila se 13. januara 1937. godine. Za ovaj strip Harold Foster dobio je najznačajnije svetske nagrade, a pošto je najpre, 1972. godine, crtanje prepustio svom pomoćniku Džonu Kalenu Marfiju, pisanje scenarija za nove epizode prekinuo je tek tri godine pred smrt, 1979. godine. RASPEVANI MAČEVI Tajnu kovanja mačeva sa sečivima koja su mogla da vibriraju otkrili su Kelti, čiji potomci su i bili glavni saveznici kralja Artura protiv Saksonaca. Kako pokazuju arheološki nalazi, tajna ovih dugih dvoseklih keltskih mačeva sastojala se u kombinaciji više vrsta čelika od kojih su kovani. To je omogućavalo da im sečiva budu veoma čvrsta i oštra ali istovremeno i dovoljno savitljiva da ne mogu da se polome. Ratnici su u to vreme posebno proveravali ova svojstva mača pre nego što bi odlučili da mu poklone poverenje. Tajnu kovanja kasnije su preuzeli Rimljani, ali nakon pada Rimskog carstva sačuvala se u samo nekoliko radionica u Evropi. Osetivši na svojoj koži snagu ovog oružja, Germani, Sloveni i kasnije vikinzi počeli su da ih otimaju, kupuju, a ubrzo i kopiraju u sve većem broju. Tako su ovi mačevi, koji su još od keltskog vremena nosili naziv spata, danas najpoznatiji kao vikinški mačevi upravo zbog velikog broja primeraka nađenih u Skandinaviji. Spate su u ranom srednjem veku bile čuvene po kvalitetu, poput nešto kasnijih sablji dimiskija kovanih u sirijskom gradu Damasku. Valijantov Flamberže nosi u sebi sećanje na ovu epohu kad su mačevi bili najoštrija granica između života i smrti. EPOHA VIKINGA Iako su germanska plemena živela u Skandinaviji vekovima ranije, smatra se da epoha vikinga u Evropi počinje krajem 8. i početkom 9. veka. Severnjački ratnici su brodovljem počeli pljačkaške napade najpre na istočnim obalama Britanije gde su im glavne mete bili bogati i nezaštićeni hrišćanski manastiri. Kad su nakon smrti Karla Velikog, 814. godine, nastale unutrašnje borbe u Franačkom carstvu, pred vikinzima su ostale slabo branjene obale zapadne Evrope. Narednih stoleća retko koja primorska oblast nije osetila snagu njihovih mačeva, a u nekim krajevima počeli su da grade i stalna uporišta. Tako su 911. godine osvojili i naselili Normandiju na severu Francuske koja je po njima i dobila ime (Normani – severni ljudi). Tu su primili hrišćanstvo, prihvatili evropski feudalni sistem i postepeno se utopili u današnje Francuze. Normani su ubrzo postali jedna od najmoćnijih evropskih sila, osvojivši južnu Italiju (od sredine 11. veka) i Englesku (1066. godine). Upravo u to vreme, u predvečerje krstaških ratova, počinju da jenjavaju pljačkaški pohodi skandinavskih ratnika, a slava vikinga vremenom pada u zaborav. MG98 (N)