Šah zanimljiva igra Mala šahovska biblioteka, knjiga br.1 Jedna od najpoznatijih knjiga-početnica, IM Panova, po kome čitav jedan ogranak Karokana nosi ime. Svojevrsni šahovski bukvar, iz koga su početne šahovske korake pravile generacije ruske i ostale dece. U knjizi su obrađene teme kretanja figura, snage istih i pisanje poteza (šahovska notacija). Obrađeni su tipični matovi damom, topom, sa 2 lovca i lovcem i konjem. Posebna tema je tehnika igre, odnosno najosnovnija pravila. Dat je pregled osnovnih otvaranja, tipičnih kombinacija i elementarnih završnica. Namenjena je početnicima i šahovskim instruktorima.

Kombinacije i zamke u otvaranju od Vajnštajna Mala šahovska biblioteka, knjiga br. 7 Obavezna knjiga za sve početnike i ljubitelje šaha. Na jednom mestu sakupljene najčešće zamke i „lovuške“ koje se mogu dogoditi u početnoj fazi partije. Nakon ove knjige neće biti brzih poraza, već puno lakih pobeda protiv kibicera i istinskih ljubitelja šaha. Idealna knjiga za pionire i preporučeno od skoro svih eminentnih trenera, uz knjigu br. 3, iz edicije Mala šahovska biblioteka, za pravilne prve korake prilikom ulaska u čudesni svet magičnih 64 crno-belih polja.

Tvrd povez, br.strana 270, Minsk 1987.god. Autor - Abram Rojzman. Stanje - vrlo dobro 4+ (veoma dobro ocuvana, na nekoliko mesta malo obelezavano, prilikom listanja strana 103-104 i 105-106 sasvim malo zacepljena na margini - sve to su vidni znaci koriscenja) 444 сраженных короля Autor u knjizi prikazuje sahovske partije poznatih majstora i velemajstora koje ne prelaze 30 odigranih poteza, i koje odlikuju ostrom borbom, briljantnim zrtvama, efektnim kombinacijama, taktickim udarima i interesantnim zamkama. Ukupno 444 sahovskih partija. Sve partije su poucno komentarisane. Partije su date prema redosledu sahovskih otvaranja Italijanska partija, Evansov gambit, Madjarska odbrana, Odbrana dva skakaca, Skotska partija, Otvaranje Poncijani Spanska partija Igra 4 skakaca Igra 3 skakaca Filidorova odbrana Ruska odbrana Letonski gambit Lovcevo otvaranje Centralno otvaranje Severni/Nordijski gambit Becka partija Kraljev gambit Skandinavska odbrana Aljehinova odbrana Nimcoviceva odbrana Pirceva odbrana Odbrana Karo-Kan Francuska odbrana Sicilijanska odbrana Damin gambit Primljeni damin gambit Ortodoksna odbrana Daminog gambita Taraseva odbrana Daminog gambita Ragozinova odbrana Daminog gambita Slovenska odbrana Cigorinova odbrana Albinov-kontragambit Katalonsko otvaranje Otvaranje daminog pesaka Napad Veresova Grinfeldova odbrana Gambit Black/Dimera Staroindijska odbrana Nimcoviceva odbrana Damina indijska odbrana Budimpestanski gambit Benoni odbrana Holandska odbrana Birdovo otvaranje Engleska partija Retijevo otvaranje Retki sistemi (Larsenovo otvaranje, Otvaranje Sokoljskog itd.) za sahiste u usponu i ljubitelje saha Odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

Mek povez, br.strana 180 (9 x 20 strana) godina VIII, Centar za unapredjivanje saha Sahovskog Saveza Jugoslavije, Beograd 1968. Glavni i odgovorni urednik - majstor Vladimir Sokolov. Clanovi - Bosiljcic Dusan, velemajstori Svetozar Gligoric, Bora Ivkov, Vasja Pirc, i dr. Petar Trifunovic, zatim Lucijan Stegic, i Rudolf Maric Stanje - vrlo dobro 4- (solidno ocuvano, u nekom od brojeva malo podvlaceno, u broju 2 malo vise podvlaceno i dopisivano) TEORIJSKI BILTEN 1968 godina (godina VIII) brojevi 1,2,3,4,5,6,7,8,9 (ukupno 9 svezaka) Broj 1 odgovara mesecu januaru, a broj 9 mesecu septembru iz 1968.god. Teorijski Bilten obradjuje pitanja sahovske teorije. Izlazio je jednom mesecno. Pratio je sva najnovija teoretska desavanja na sahovskim turnirima u svetu. Pored teoretskih varijanti, prikazuju se i razne partije sa turnira poznatih velemajstora ove drevne igre. Sadrzi stalne rubrike teorija u svetu nova otvaranja i varijante moderna otvaranja klasicne partije omiljena otvaranja sampiona minijature retko u ponudi za sahiste, ljubitelje saha i kolekcionare odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

Mek povez, veci format (24 cm), br.strana 114, Hamburg 1982.god. Autor - Bodo Gohr Stanje - vidljivi znaci koriscenja (delimicno uredno podvlacena imena igraca, na 2-3 mesta dopisana varijanta, prednja korica pri vrhu malo zacepljena) SCHACH fur Kenner und Konner Eine Zusammenfassung der beliebtesten Eröffnungsvarianten - analysiert von internationalen Großmeistern Pregled sahovskih otvaranja na primerima starih partija. Ilustrovano preglednim dijagramima. Notacija je ok, komentari i objasnjenja su na nemackom jeziku. vise u sadrzaju koji prilazem na fotografiji za sahiste i ljubitelje saha ako ima pitanja - kontakt preko poruka

Otvaranje i središnjica Mala šahovska biblioteka, knjiga br. 40 U knjizi se razmatraju najvažniji strategijski problemi savremenih otvaranja sa središnicom, tipične strukture koje nastaju u otvaranju i pri izboru plana u središnjici, problemi metodike izučavanja teorije otvaranja. Obrađene su sledeće tematske celine: I deo: Mobilizacija bojevih snaga u otvaranju; Aktivna igra u otvaranju; Osnovni faktori prostranstva; Opšti principi igre u otvaranju. II deo: Putevi razvoja teorije otvaranja: Veza otvaranja sa sledećim fazama partije; Napad pri prelazu u središnjicu; Oštra taktička borba za inicijativu i dinamički napadi u savremenim sistemima otvaranja; Principi otvaranja iz drugog ugla. Savremeni strategijski problem borbe za centar u otvaranju. VM Lav Polugajevski: “Ova knjiga obrađuje jednu od najvažnijih tema u teoriji šaha- strategijski problem otvaranja i njihova neraskidiva veza sa središnjicom…Na prvom mestu Suetin stavlja dinamičko tretiranje pozicije, harmonijsku vezu figura u otvaranju sa kasnijim razvojem ideja u središnjici.” Knjiga je namenjena trenerima, Kvalifikovanim šahistima, kao i širokom krugu ljubitelja šaha.

Mek povez, br.strana 176, Fiskultura i Sport, Moskva 1989.god. Autor - ex svetski sampion, velemajstor Tigran Petrosjan Stanje - vrlo dobro 4 (prednja korica malo okrznuta - kao na fotografijama, unutrasnjost odlicno stanje) SAHOVSKE LEKCIJE Materijali koji su sabrani u ovoj knjizi preuzeti su iz pedagoskog nasledja devetog svetskog sampiona u sahu Tigrana Petrosjana. Nesumnjivo je, da ce oni biti interesantni ne samo za ljubitelje saha, nego i za kvalifikovane sahiste, a takodje i za nastavnike sahovskih skola i sekcija. Knjiga predstavlja zbirku radova Petrosjana koji su uzeti iz kucne arhive, a takodje iz razlicitih periodskih izdanja i lekcija procitanih na televiziji u programu Sahovska skola, na casovima u skoli mladih sahista SD Spartak i na Narodnom univerzitetu sahovske kulture u Tblilisiju. iz sadrzaja Sahovski svet Petrosjana... od sastavljaca razmisljanja na pola puta iz proslosti veruj, ali proveri informacija i objektivnost procene se menjaju otvaranje po mom ukusu ili zasto volim potez Lg5 uvek aktuelne ideje, partije desetorice velemajstora majstor je pozvan za tablom u analizama i za tablom problem teskog protivnika bili smo dobri prijatelji poziciona zrrtva kvaliteta Varijanta petrosjana draz novine tehnika igre uciti i uciti se sta nam je ostavila progekla godina zdrebanje i mecevi pretendenata moj mec sa Bobijem Fiserom Odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

Politikin zabavnik 2154 strip Kobra - arturo del kastiljo Stripovi: Kobra : Meskalero se vratio autori : Arturo del Kastiljo i Roj Kolins - cela prica, Garfild, Hogar, Dikan i Hazari autori - Slobodan Ivkov i Lazo Sredanovic, enciklopedija svega i svacega - prenosenje poruka kroz vekove - autor Dragan Bosnic; Tekstovi: bioizinjering nauka na ivici fantastike - prave kosti od misica, kako smo osvajali beli svet - bostandzija ubrao sultana, sa sahovskih meridijana - beogradski gambit, kad sam bio mali - Goran Sepa - Gale iz Kerbera, od Dzordza Vasingtona do Bila Klintona - svi predsednikovi aduti, Beograd koga vise nema - da li da pijem, da li da perem ruke, zivot pise drame - ledena noc na vrhu planine, sa Dikanon na maraton, Obucite Odija, spremite se stize skejkbord, igraliste usred jezera, trazili ste pesmu - knockin on heavens door - kucajuci na vrata raja, snazni mirotvorac iz Njujorka - Sri Cinmoj mislima dize slonove, Fantastika - Zoran Ponarasic - Mrtvi, dugousko u kuci - usvojili smo divljaka,

Žrtva dame Mala šahovska biblioteka, knjiga br. 36 Ime autora knjige - internacionalnog majstora - dobro je poznato svim šahistima - i amaterima i profesionalcima. Jakov Nejštad je napisao više desetina knjiga: udžbenika o teoriji otvaranja i istoriji šaha, a ima i kultnu knjigu taktike - Šahovski praktikum. Ova knjiga posvećena je jednom od najbitnijih aspekata šahovskog stvaralaštva – kombinacijama sa žrtvom najjače figure. Namenjena je za praktično usavršavanje,a istovremeno razotkriva čitaocima estetsku stranu šaha: Knjiga sadrži dosta remek-dela kombinacionog majstorstva – klasičnog i savremenog (u trenutku pisanja knjige). Teme koje su obrađene su sledeće: Uvod; Cilj žrtve; U otvaranju, središnici i završnici; Uz damu pride; Put do cilja; Orijentiri istraživanja; Zakonitost ili srećan slučaj; Proračun i ocena; Poziciona žrtva; Klasično nasleđe; Vaš potez i Rešenje zadataka.

Tvrd povez, br.strana 240, Feniks, Roston Na Donu 2002.god. Grupa autora. Redakcija velemajstor Juri Averbah, saradnici G.Fridstajn i S.Voronkov Stanje - vrlo dobro 4+ (veoma dobro ocuvana, prednja korica sasvim malo okrznuta) SAHOVSKA AKADEMIJA u 24 lekcija Ovaj Udzbenik sastoji se od 24 predavanja posvecenih otvaranju, strategiji i taktici, sredisnjici i tipicnim zavrsnicama. Medju autorima knjige su - velemajstori Mihail Talj, Paul Keres, David Bronstajn, Aleksandar Kotov, Mark Tajmanov, Juri Averbah, kao i iskusni sahovski treneri Petr Romanovski, A.Konstantinopoljski, Mihail Judovic i drugi. Predavanja koja se nude u ovoj knjizi su odlican materijal za samousavrsavanje, tim pre sto su pracena posebno odabranim vezbama/primerima za samostalnu analizu. Proucavanjem datih lekcija moze ce znacajno poboljsati sveopste razumevanje saha! za kategorisane sahiste i ljubitelje saha Ako ima pitanja - kontakt preko poruka

Mek povez, veci format, br.strana 60, Centar za unapredjivanje saha, Beograd 1976 god. Uredio Lucijan Stegic Stanje - vrlo dobro 4+ (veoma dobro ocuvana, desni cosak sa leve strane pri dnu malo okrznut) Predavanja sa seminara za pionirske sahovske instruktore POREC, januar 1976 Pregled predavanja internacionalni majstor Nikola Karaklajic majstor Vladimir Sokolov majstor Dragutin Djaja Otvaranje-sredisnjica-zavrsnica Obilje poucnih tema napred navedenih predavaca. Korisna knjiga za sahiste nizih sahovskih kategorija, trenere, kao i ljubitelje saha Odgovaram na pitanja ako ih bude bilo.

Mek povez, veci format, br.strana 156, Zagreb 1965.god. Glavni i odgovorni urednik – Vladimir Vukovic. Stanje – vrlo dobro 4+ (veoma dobro ocuvana, na prednjoj korici pri dnu sa leve strane bio malo okrznut cosak) TURNIR MIRA - ZAGREB 1965 Prvi medjunarodni Turnir Mira Ucesnici Petrosjan, Antosin, Bronstajn, Bizgajer, Damjanovic, Filip, Gligoric, Ivkov, Larsen, Matanovic, Padevski, Parma, Portis, Udovcic, Ulman, Bertok, Gipslis, Golombek, Minic i Marovic. Pobednici turnira su velemajstori Bora Ivkov i Wolfang Ulman sa po 13.5 poena iz 19 partija. Prikazane sve partije sa turnira (oko 190 sahovskih partija) i dosta njih su poucne komentarisane, pri kraju knjige dat Teorijski pregled odigranih otvaranja, koje je uredio majstor Vladimir Sokolov. U knjizi ima i fotografija ucesnika turnira. za sahiste, ljubitelje saha i kolekcionare Odgovaram na pitanja ako ih bude bilo.

Mek povez, br.strana 44, Budapest 1978 god. Grupa autora Stanje - vrlo dobro 4- (solidno ocuvana, malo podvlaceno i dopisivano - to su vidni znaci koriscenja, stambilj na prvoj strani) 420 MINIJATURA Prikazano 420 sahovskih minijatura iz sledecih otvaranja 1.e4-e5 razno 1.e4-e5, 2.Sc3...(Becka partija) 1.e4-e5, 2.f4-d5 (Falkeberov protivgambit) 1.e4-e5, 2.f4-Lc5 (odbijeni Kraljev gambit) 1.e4-e5, 2.f4-ef4 (prihvaceni Kraljev gambit) Preko 70% partija su prikazane iz prihvacenog Kraljevog Gambita Samo je na prvoj strani dat tekst na Madjarskom jeziku, sve ostalo je figurna (univerzalna) notacija lako za pregled partija Na svakoj strani je prikazano u redovima po 10 tak partija Minijatura Pri dnu svake strane su imena igraca koji su tu partiju odigrali retko u ponudi za kategorisane sahiste i ljubitelje saha Ako ima pitanja - kontakt preko poruka

Mek povez, br.strana 134, Russian Chess Report, 1993.god. Autor - Sergej Sestakov Stanje - odlicno 5 (veoma ocuvana) VOLGA (VOLSKI) GAMBIT na primerima 305 odabranih partija iz turnirske prakse Partije su date u figurnoj (univerzalnoj) notaciji - sve je lako za pregled i analizu. Teksta na nemackom ima veoma malo, knjiga obiluje sahovskim partijama ovog popularnog otvaranja. Obradjene su sve varijante Volskog gambita za sahiste i ljubitelje saha odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

Mek povez, br.strana 152, u izdanju Russian Chess Report 1994.god. Autor - Sergej Sestakov. Stanje - vrlo dobro 4+ (veoma dobro ocuvana) SKOTSKA PARTIJA na primerima 334 odabranih partija iz turnirske prakse. Partije su date u figurnoj (univerzalnoj) notaciji - sve je lako za pregled i analizu. Teksta na nemackom ima veoma malo, obradjene su sve varijante, knjiga obiluje sahovskim partijama ovog popularnog otvaranja. za sahiste i ljubitelje saha odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

Mek povez, br.strana 144, Kiev 1989 god. Autori - Aleksandar Kostocenko i Petr Rimarenko. Stanje - vrlo dobro 4+ (veoma dobro ocuvana, levi cosak prednje korice malo okrznut, unutrasnjost 5) SAHOVSKI UDZBENIK U knjizi se prikazuje istorija sahovske igre, zatim skola saha - izlozeni su neophodni primeri o razlicitim stadijumima sahovske partije - otvaranju, sredisnjici, zavrsnici. Poucni komentari i objasnjenja. Ilustrovano sa ukupno 231 dijagrama raznih primera/pozicija retko u ponudi za kategorisane sahiste i ljubitelje saha odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

Mek povez, br.strana 144, B.T. Batsford Ltd, London 1995.god. Autor - velemajstor Tony Kosten Stanje - vrlo dobro 4+ (veoma dobro ocuvana, na prvoj strani belilom obrisan svojerucni potpis, prednja korica pri dnu sasvim malo presavijena) THE LATVIAN GAMBIT - Letonski Gambit - 1.e4-e5, 2.Sf3-f5!? Teoretska knjiga o Letonskom gambitu. Obradjene sve varijante i podvarijante ovog dinamicnog otvaranja. Sadrzaj je na jednoj od prikazanih fotografija Letonski gambit vazi za veoma ostro sahovsko otvaranje i primenjuje se vise kao faktor iznenadjenja protiv sahista koji su dobro ovladali sahovskom teorijom. Igrati protiv Letonskog gambita uopste nije lako, vodje crnih figura plasiraju varijante koje deluju veoma zbunjujuce za sahiste koji vode bele figure. retko u ponudi za sahiste i ljubitelje saha odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

Mek povez, (format 17 cm), br.strana 72, Sahovska Naklada, Zagreb 1953. Autor - medjunarodni sahovski majstor, i sampion stare Jugoslavije za 1951.god Braslav Rabar. Stanje – solidno sa vidljivim znacima koriscenja (rabat po povrsini malo okrzan, potpis na prvoj strani, vidljive zuckaste flekice na prednjoj korici i pomalo na nekim stranama, unutrasnjost ok za citanje i analizu partija) MEDJUZONSKI SAHOVSKI TURNIR za prvenstvo sveta u sahu SALCEBADEN 1952 Dato je svih 210 partija sa ovog velikog turnira. Partije su grupisane po otvaranjima, a ne po kolima. Ispred svakog otvaranja daje se kratak komentar sa pozivima na partije koje slede. Data je i Turniska tabela. Na kraju knjige je sadrzaj Turnir je bio veoma jakog sastava. Ukupno 21 ucesnik. Pobednik - Ruski velemajstor Aleksandar Kotov Od predstavnika stare Jugoslavije, Svetozar Gligoric je turnir zavrsio na osmom mestu, dok je Aleksandar Matanovici bio cetrtnaesti. za sahiste, ljubitelje saha i kolekcionare Odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

Detalji predmeta Stanje Polovno Obiteljski zdravstveni prirucnik i medicinska enciklopedija Obiteljski zdravstveni prirucnik namenjen je svakom koga zanima kako radi njegovo tijelo, kako se mogu ocuvati zdravlje i tjelesna sposobnost i kakve nam mogucnosti pruza moderna medicinska znanost. Prirucnik nam na vise nacina pomaze da zadovoljimo svoje zdravstvene potrebe. Prvi dio knjige opisuje razne tjelesne sustave i njihovo djelovanje.Ovi podaci omogucuju da se lakse procijeni vlastito zdravstveno stanje. Normalno `dobro zdravlje` razlicito je u raznih osoba; nesto bolje poznavanje anatomije i fiziologije covjeka moze nam pomoci da odredimo sto je individualno `dobro zdravlje`. Drugi je dio knjige opsezna medicinska enciklopedija. Uz objasnjenje medicinskih izraza ona opisuje simptome i razvoj raznih poremecaja, na temelju kojih se mogu prepoznati nastupi bolesti i pravodobno se posavjetovati s lijecnikom. Pomaze da tocnije opisemo simptome i razumijemo lijecenje koje nam lijecnik propisuje. Treci dio knjige - o prvoj pomoci - govori sto treba uciniti u hitnom slucaju. Upozorava na moguce opasnosti u kuci i oko nje i opisuje nacine kako da se izbjegnu nesretni slucajevi i povrede. Mladinska knjiga - Ljubljana 1981 Prevod sa engleskog: Family health guide - Stephen Lock i Antony Smith, 1972. Tvrde korice, 544 strana. Listovi su skoro kao novi bez ostecenja, jedino malo pozutele po ivicama od vremena. Korica je ostecena malo na donjoj strani od stajanja na polici i na zadnjem delu odlomljen srednji deo, ali sa prednje ne. Prikazano je na slici. Korica je takva da se taj deo lomilo samo od otvaranja knjige. Unutrasnji deo koji drzi stranice je netaknut i samim tim ni sa jednom stranicom nema nikakvih problema u smislu ispadanja. Knjiga je cela.

Tvrd povez sa plastificiranim omotom, br.strana 256, prvo izdanje, Fiskultura i Sport, Moskva 1978 god. Stanje - vrlo dobro 4+ (veoma dobro ocuvana, na par mesta jednom stikliran naziv otvaranja iznad prikazane partije) Stanje plastificiranog omota vrlo dobro 4 (malo zacepljen) ANATOLIJ KARPOV - IZABRANE PARTIJE 1969-1977 Velemajstor Anatolij Karpov 12 svetski sampion, i najbolji turnirski igrac svih vremena. U knjizi su prikazane odabrane partije iz njegovog sahovskog stvaralastva za period od 1969-1977 god. (ukupno 55 komentarisanih partija i jos neke koje su bez komentara) Dijagrami pregledni, komentari partija jasni i poucni. U knjizi ima i crno-belih fotografija. za kvalifikovane sahiste i ljubitelje saha Odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

Tvrd povez, (format 22 x 17,5 cm), br.strana 384, Fiskultura i Sport, Moskva 1966.god. Autor - velemajstor Paul Keres, predgovor dali velemajstor Vladas Mikenas i majstor Ivo Nei. Stanje - vrlo dobro 4+ (veoma dobro ocuvana, korica po rubovima malo iskrzana, na predzadnjoj strani zaokruzeno hemijskom redni broj odigranih otvaranja) 100 NAJBOLJIH PARTIJA VELEMAJSTORA KERESA Paul Keres - Estonski sahovski velemajstor, jedan od najjacih igraca sveta XX veka. U borbi za svetski sampionat (na Turnirima kandidata) nekoliko puta je osvajao drugo mesto pa je s pravom dobio nadimak > Veciti drugi> . Pobedjivao je skoro sve najjace sahiste sveta u to vreme. U knjizi se prikazuju 100 najboljih odigranih partija velemajstora Keresa. Izvanredni komentari svih partija! Knjigu vredi imati u svojoj kolekciji. Namenjena je sahistima i ljubiteljima saha. Ako ima pitanja - kontakt preko poruka

Tvrd povez, veci format (24,5 cm), br.strana 560, Chess Informant, Bgd 2014.god. Autori - GM Branko Tadic, IM Goran Arsovic Stanje - odlicno 5 (nova, nekoriscena) ENCYCLOPEDIA OF CHESS MINIATURES - Enciklopedija sahovskih minijatura - Minijature su kratke sahovske partije koje traju do dvadesetak poteza. U ovoj knjizi je prikazano ukupno 1636 partija sahovskih minijatura. Ilustrovano brojnim preglednim dijagramima. Notacija je figurna (univerzalna) lako razumljiva za sve citaoce na svetu bilo kojim jezikom govore. I sahovski velemajstori su obicni ljudi, i oni znaju da izgube u malom broju poteza... ova knjiga nam to najbolje pokazuje. O sadrzaju knjige na engleskom jeziku The new Encyclopedia of Chess Miniatures presents a rich collection of short games that will evoke a sense of surprise, sensation and even shock in the mind of the chess playing reader. When should a game be classed as a ‘miniature’? Well, in terms of length, those given here do not go beyond the 20thmove. And although there are in fact some examples that do last slightly longer, this is solely due to ‘chess inertia’ – a player’s reluctance to accept the inevitability of a humiliating blitzkrieg defeat! The prime objective of this Encyclopedia, however, does not lie in numbers, but in promoting an acute awareness of the many potential disasters lying in wait for the unsuspecting chess player in the early stages of the game. Each one of these miniatures spells danger and requires vigilance from the very first moves. In fact reading this book might well prompt readers to step up their level of reconnaissance in the opening phase. In this way they will not only protect themselves against devilish traps and pitfalls but also be primed to plant a few tactical devices of their own. All chess players will learn valuable lessons from these miniatures, as there are concrete reasons why a game of chess ends so rapidly. After all, even grandmasters sometimes find themselves on the receiving end of a first round knockout! Apart from the basic introductory examples, the miniatures in the book are classified according to the ECO code. This makes it easy for readers, familiar with the Chess Informant environment, to navigate their way around the large amount of material and quickly locate games played with openings that form part of their own repertoire. Meanwhile, apart from the utility value, it is fun to play through miniatures, as they also offer pure chess enjoyment. On the one hand, we see cute checkmates and well-coordinated combinations, on the other, instructive mistakes and the shock of the unexpected. No, we are not talking about players making crude blunders, but rather succumbing to the subtle art of deception. Because miniatures are all over so quickly, there is often no need for the reader even to use a chessboard, let alone a computer, to understand the reasons why the loser was never in with a chance of reaching the middle game! Odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

by J. GIZYCKI (Author) 1967 unutra je veoma dobro osuvana, tvrd je povez, samo je zastitni omotac kao sto se vidi na slici ostecen Šah kroz vekove Šah u svakom trenutku Šah (od pers. شاه [šâh, shah] — kralj) sportska je igra na ploči (tabli) za dva igrača. Šahovska tabla Persijski mladići igraju šah. Šah se igrao u Persiji još od 3. veka Šah sa figurama u obliku zmajeva u galeriji na Grenvil ostrvu u Vankuveru Istorija šaha[uredi | uredi izvor] Šahovska partija sa živim figurama, 1924. godine Ne postoje pouzdani podaci o njegovom postanku. Najverovatnije je da se pojavio pre više od 2.000 godina.[1] Prilikom arheoloških iskopavanja u Uzbekistanu nađene su dve figurice od slonovače koje pripadaju periodu vladavine cara Huviške (II vek). Stručnjaci smatraju da su to šahovske figurice. U V veku nastala je u Indiji posebna vrsta vojne igre na drvenoj ploči - „čaturanga“, što znači četverodeoni. Čaturanga je kao daleki predak današnjeg šaha bila igra koja je odražavala sastav i poredak tadašnje indijske vojske, koju su sačinjavala 4 roda: pešadija, konjica, slonovi i borna kola, a u sredini su se nalazili radža (kralj) i njegov savetnik mantrin (današnja kraljica ili dama). Kretanje figura određivalo se bacanjem kocke. Igru su u VI veku prihvatili Persijanci (čatrang), a od njih u VII veku Arapi su osvajanjem Irana preuzeli i tokom naredna dva veka bila je veoma popularna u arapskim zemljama.[2] Održavani su mečevi između najboljih igrača, proučena su moguća otvaranja (tabije) i sastavljeni su prvi problemi otvaranja (mansube). Halif Harun al Rašid je poslao krajem VIII veka francuskom vladaru Karlu Velikom na poklon šah od slonove kosti. U IX veku Arapi su je pod imenom „šatrandž“ preneli u Španiju, Šatrandž predstavlja viši oblik čaturange. Ishod borbe više ne određuje slučaj (bacanje kockice), već logika i snalažljivost igrača. Igra postiže veliku popularnost i širi se po evropskim zemljama sve do Islanda. Francuski kralj Luj IX je 1254. godine izdao specijalni edikt koji je zabranjivao igranje šaha. U Evropi je šah usavršen uvođenjem rokade i povećanjem dejstva kraljice i lovca (kod Arapa je kraljica mogla ići samo po jedno polje ukoso, a lovac je mogao da skače ukoso na svako treće polje: pošto je teško bilo izvesti mat, postojala su dva načina da se pobedi - usamljivanjem protivničkog kralja i patom, koji se računao kao pobeda za patiranu stranu). Sa reformom su ukinuta ova dva načina pobede [3]. Usavršavanjem od drevne čaturange igra je poprimala današnji oblik. Nastala je u XV veku kada se 1497. godine pojavilo prvo štampano delo o šahu koje je napisao španski šahist Lusena. Njegovo delo su nastavili u XVI i XVII veku Španac Rui Lopez i Italijani Polerio i Greko, sve dok u XVIII veku francuski šahovski majstor Filidor delom Analiza šahovske igre (franc. Analyse des Échecs) nije postavio temelje savremenoj šahovskoj teoriji.[4] Pravila igre[uredi | uredi izvor] Glavni članci: Pravila šaha, Šahovska tabla, Šahovske figure, Mat, Kralj u šahu, Pat i Remi Šah se igra na kvadratnoj ploči (tabli) koja se naziva šahovska tabla (ploča). Tabla je podeljena na 8 kolona i 8 redova polja, dakle sadrži 64 polja koja su naizmenično crne i bele boje. Polja mogu biti nacrtana (štampana) ili na posebnom stolu koji se naziva šahovski sto i služi prvenstveno za igranje šaha.[5] Šahovske figure Kralj Kraljica Top Lovac Skakač Pešak Svaki igrač počinje igru sa 16 figura. Figure su: kralj, kraljica (ili dama), top (ili kula) — 2 komada, skakač (ili konj) — 2 komada, lovac (ili laufer) (2 komada), pešak (ili pion) — 8 komada. Jedan igrač igra belim, a drugi crnim figurama, naizmenično pomerajući svoje figure, pri čemu beli ima prednost prvog poteza. Cilj igre je dovesti protivnika u šah-mat (šah-mat znači mrtav kralj) situaciju. Šah-mat je situacija kada je kralj napadnut i ne postoji način da se zaštiti od napada ili da se pomeri na nenapadnuto polje. U slučaju šah-mata (kraće mat), partija se završava, a pobednik je igrač koji je matirao suparnika. Osim mata, kad je pobednik poznat, partija može da rezultuje i remijem ili pat pozicijom - tada je rezultat nerešen. Pat je situacija kada je jedan od igrača na potezu, ali ne može da pomeri ni jednu svoju figuru. Remi je situacija kada nijedan igrač ne može dati mat drugom igraču, uglavnom usled nedostatka figura ili kada oba igrača procene da ne mogu nadigrati svog protivnika, tada dogovorno zaključuju remi, i to se zapisuje ½:½, tj. poen se deli. Nekada je postojalo pravilo da se u slučaju pata ili remija računa da su oba igrača izgubila, ili se igralo sve dok neko ne bi pobedio, međutim pošto je to moglo drastično da se oduži, da bi ubrzali odigravanje turnira, FIDE (franc. Fédération Internationale des Échecs - Međunarodna šahovska federacija) je donela današnje pravilo o podeli poena. Šahovska notacija[uredi | uredi izvor] Ovaj članak koristi algebarsku šahovsku notaciju kako bi se opisali šahovski potezi. Praćenje poteza koje je obavezno prilikom svih takmičenja. Postoje nekoliko vrsta notacija: algebarska, opisna (primjenjuje se kod anglosaksonskih zemalja), Forsajtova, Udemanov kodeks itd. U algebarskoj notaciji, koja se najviše koristi, prvo se beleži znak figure i polje sa kojeg se polazi (kralj — K, dama — D, top — T, lovac — L, skakač — S, dok se pešak ne obeležava početnim znakom figure); a potom se doda crtica i linija (od a do h) i red (od 1 do 8) polja na koje figura stupa. Ako potez sadrži uzimanje protivničke figure, onda umesto crtice stavljaju se dve tačke. Ako se potezom daje „šah“, onda se stavlja na kraju znak +. Mala rokada se označava ovako: 0-0. Velika rokada se označava ovako: 0-0-0. Kad se pokreće pešak, napred se ne stavlja njegov znak. Kao čest primer upotrebe notacije uzima se kratka partija s temom Legalovog mata: 1. e2-e4 e7-e5 2. Lf1-c4 d7-d6 3. Sg1-f3 h7-h6 4. Sb1-c3 Lc8-g4? (znakom pitanja se označava slab potez, a uzvičnikom odličan) 5. Sf3:e5! Lg4:d1? 6. Lc4:f7+ Ke8-e7 7. Sc3-d5 mat. Postoji i kratka algebarska notacija, koja je daleko češće u upotrebi u turnirskoj praksi od duge algebarske notacije. Po njoj bi se navedena partija zapisala ovako: 1. e4 e5 2. Lc4 d6 3. Sf3 h6 4. Sc3 Lg4? 5. S:e5! L:d1? 6. L:f7+ Ke7 7. Sd5# (mat se označava tarabicom). Potezi koji označavaju uzimanje u kratkoj notaciji označavaju se dvotačkom (:), međutim, to nije neophodno pošto se podrazumeva. Ako dve figure mogu odigrati na isto polje, u kratkoj notaciji potez se označava ovako: Ako su obe figure na istom redu: početnim slovom figure linijom na kojoj se nalazi poljem na koje se postavlja. Ako su obe figure na istoj liniji: početnim slovom figure brojem reda na kojem se figura nalazi poljem na koje dolazi. Ako su figure na različitim redovima i linijama, koristi se metoda 1. Primer za 1. a b c d e f g h 8 a1 white rookb1 black crossh1 white rook 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h Topovi belog nalaze se na poljima a1 i h1; Tab1 - top koji se nalazio na polju a1 pomera se na b-liniju; ili, Thb1 - top koji se nalazio na polju h1 pomera se na b-liniju. Primer za 2. a b c d e f g h 8 a8 white rooka2 black crossa1 white rook 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h Topovi belog nalaze se na poljima a1 i a8; T1a2 - top koji se nalazio polju a1 pomera se na drugi red; ili, T8a2 - top koji se nalazio na polju a8 pomera se na drugi red. Primer za 3. a b c d e f g h 8 f3 black crossd2 white knightg1 white knight 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h Skakači belog nalaze se na poljima d2 i g1; Sgf3 - skakač koji se nalazio na polju g1 pomera se na polje f3; ili, Sdf3 - skakač koji se nalazio na polju d2 pomera se na polje f3. Ako dva pešaka mogu uzeti istu protivničku figuru ili pešaka, pešak koji vuče beleži se: slovom linije na kojoj se nalazi znakom : oznakom polja na koje stupa Primer za uzimanje a b c d e f g h 8 d5 black rookc4 white pawne4 white pawn 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h Beli pešaci nalaze se na poljima e4 i c4, crni top na polju d5. Ako pešak sa e4 uzima topa, beleži se e:d5, a ukoliko pešak sa c4 uzima topa, beleži se c:d5. Primer za promociju a b c d e f g h 8 a8 white queend8 white bishoph8 white knighta7 white pawnd7 white pawnh7 white pawnf2 black pawnf1 black rook 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h U slučaju promocije pešaka beleži se potez pešakom, a odmah sledi početno slovo figure koja se postavlja na tablu. Primeri: a8D, h8S, d8L, f1T. U Srbiji, šahovski potezi se mogu beležiti ćirilicom ili latinicom. Sudijska komisija Šahovskog saveza Centralne Srbije preporučuje upotrebu ćirilice. Šahovska takmičenja[uredi | uredi izvor] Šahovska takmičenja mogu se podeliti na turnire, mečeve i timska takmičenja. O bilo kakvom takmičenju da se radi, za pobedu se dobija 1 poen, za remi ½ poena, dok se za izgubljenu partiju ne dobijaju poeni (retko kada organizatori šahovskih takmičenja odstupaju od ovog pravila).[6] Šahovski turniri[uredi | uredi izvor] Šahovski turniri organizuju po kružnom sistemu (Soneborn-Berger - često se nazivaju samo Berger), zatim po švajcarskom, ševeninškom i nokaut sistemu. Glavni članak: Spisak najznačajnijih turnira u istoriji šaha Kružni sistem (Berger)[uredi | uredi izvor] Glavni članak: Bergerov sistem Berger-turniri obično su zatvorenog tipa (igrači koji učestvuju, dolaze po pozivu organizatora). Kad je reč o kružnom sistemu (Soneborn-Berger), igra se po pravilu „svako sa svakim“. Minimalan broj igrača je tri, a može se organizovati da se igra jednokružno (svako sa svakim po jednu partiju), dvokružno (svako sa svakim po dve partije - jednu belim figurama, drugu crnim) itd. Ukoliko je za turnir prijavljen neparan broj igrača, u svakom kolu jedan igrač je slobodan (nema protivnika) i ne dobija poene. Pobednik turnira je igrač koji sakupi najveći broj poena. Ukoliko više takmičara ostvari jednak broj poena, uspešniji je onaj igrač čiji je veći zbir poena sa takmičarima iz gornje polovine konačne turnirske tabele. Ovaj sistem nosi ime po pobornicima ideje, engleskom šahisti Viljemu Sonebornu i austrijskom teoretičaru šahovske završnice Johanu Bergeru. (vidi Bergerove tablice) Švajcarski sistem[uredi | uredi izvor] Glavni članak: Švajcarski sistem Turniri koji se igraju po švajcarskom sistemu obično su otvoreni turniri (svako može da se prijavi za turnir) i za učešće obično se plaća upisnina. Najčešće, ovo su masovni turniri, sa velikim brojem učesnika i posle Drugog svetskog rata postali veoma su popularni u čitavom svetu, tako da su doneli ogromnu korist u popularizaciji šaha. Tvorac ovog sistema je Švajcarac dr J. Miler. Pošto je broj učesnika turnira prevelik da bi igrao svako sa svakim kao kod turnira koji se igraju po Berger-sistemu, pre svakog kola pribegava se ciljanom parovanju. Na primer, pre nego što se potpuno završe sve partije prvog kola, još uvek se ne zna ko će sa kim igrati čak ni u sledećem, drugom kolu. To gotovo da isključuje mogućnost „domaćih“ priprema, i samim tim, smanjuje se broj eventualnih remija.[7] Za švajcarski sistem, karakteristična su tri pravila: nijedan igrač ne može igrati sa istim protivnikom dva puta; u svakom kolu, igrači za protivnike imaju takmičare koji su im što bliže po broju poena na tabeli; posle svakog kola igrači moraju imati što izjednačeniji broj partija koje su odigrali sa belim, i sa crnim figurama. Slično kao i kod turnira po Berger-sistemu, ukoliko je broj učesnika neparan, jedan takmičar u svakom kolu je slobodan pošto nema protivnika, s tom razlikom da slobodan igrač u švajcarskom sistemu dobija poen. Prema pravilima, slobodan je onaj igrač koji je u prethodnom kolu bio poslednji na turnirskoj tabeli. Dodatno, igrač ne može biti slobodan više od jedanput. Sistem se može primeniti pri bilo kom broju učesnika i kola, za bilo koju aktivnost (mada se najčešće koristi u šahu) u kojoj se pojavljuju tri rezultata - pobeda, nerešeno (remi) i poraz. Možda jedini nedostatak švajcarskog sistema je činjenica da poslednja kola nose izrazito veću težinu od prvih, odnosno važnija su za konačan plasman igrača. Ako takmičar započne turnir pobedama, u narednim kolima susreće se sa sve jačom opozicijom (zahvaljujući pravilu 2.), pa ga je kasnije lakše dostići igrač koji je započeo porazima. Pobednik turnira je onaj učesnik koji sakupi najveći broj poena. Ukoliko u konačnom plasmanu više učesnika ostvare jednak broj poena, tada se uspešnijim smatra igrač koji je bolji uspeh ostvario po Buholc-koeficijentu. Buholc-koeficijent je u stvari zbir poena svih protivnika nekog igrača. U Srbiji, pogotovo su popularni tzv. „vikend-turniri“ koji se organizuju po švajcarskom sistemu. Na „vikend-turnirima“, obično se u petak igraju dva kola, u subotu četiri, a u nedelju kada se turnir završava, poslednja tri kola. Po švajcarskom sistemu igra se i na Šahovskim olimpijadama, koje FIDE organizuje svake 2 godine. Ševeninški sistem[uredi | uredi izvor] Ševeninški sistem (negde Sheveningen sistem) predviđen je za ekipna takmičenja, gde svaki igrač jednog tima za protivnike ima sve igrače suparničkog tima. Nokaut sistem[uredi | uredi izvor] Kup-sistem, u kom se u drugom kolu susreću pobednici iz prvog kola, u trećem kolu susreću se pobednici iz drugog kola, itd., sve dok se ne dođe do finala u kom igraju jedina dva takmičara koja su do tog momenta pobedila sve svoje suparnike. Onaj protivnik koji pobedi u finalu, postaje pobednik turnira.[8] Mečevi[uredi | uredi izvor] Šahovski meč organizuje se između dva protivnika. Kako bi oba protivnika bila ravnopravna (npr. da imaju isti broj kola sa belim i crnim figurama), najčešće se mečevi organizuju tako da imaju paran broj kola. Ukoliko to nije slučaj, radi se o hendikep-mečevima. Pobednik šahovskog meča je igrač koji na kraju ostvari veći broj poena (odnosno pobeda). Ekipna takmičenja[uredi | uredi izvor] Igraju timovi, jedan tim protiv drugog, tako što se igrači raspoređuju po tablama. Obično se za prvu tablu uzimaju najjači igrači tima. Svaki tim ima svog kapitena. Kapiten ekipe ne mora istovremeno biti igrač za tablom, može biti i neko treće lice. Kod ekipnih prvenstvenih susreta, kada ekipe u svakom kolu putuju, bele figure na prvoj tabli ima domaća ekipa. Ekipna takmičenja mogu biti ligaška (na lokalnom ili nacionalnom nivou), ili su u pitanju šahovski dvoboji reprezentacija. Ostala takmičenja[uredi | uredi izvor] Simultanke[uredi | uredi izvor] Glavni članak: Simultanka Postoje 3 oblika simultanke: Jedan igrač igra protiv više igrača tako što se kreće od table do table i svaki put povuče po potez. Obično se igra na 20-30 tabli, no bilo je pokušaja da se igra na rekordnom broju tabli. Jedan igrač igra protiv više igrača na većem broju tabli, pri čemu novi igrači sedaju na table onih koji su poraženi. Alternativna simultanka, u kojoj dva igrača igraju s više protivnika tako što naizmenično vuku poteze. Hendikep-mečevi[uredi | uredi izvor] Hendikep-mečevi su šahovska takmičenja egzibicionog tipa (po svojoj prirodi, nisu po FIDE šahovskim pravilima), odnosno mečevi u kojima jedan protivnik ima neku prednost nad drugim (npr. stalno bele figure, ili više vremena za razmišljanje, ili figuru više itd). Najveći hendikep-meč u istoriji koji je ikada organizovan je Kasparov protiv sveta. Meč se igrao 1999. godine na internetu. S jedne strane igrao je Gari Kasparov, sa druge čitav svet, dok se o potezu „sveta“ odlučivalo se glasanjem po principu proste većine - potez koji bi dobio najviše glasova biran je kao potez „sveta“. To je u stvari bio dopisni meč, svaka strana imala je na raspolaganju maksimalno 24 časa za naredni potez. Uprkos činjenici da je „svet“ izbacio oštru teorijsku novost još u 10. potezu, Kasparov je pobedio u 62. potezu. Šah „na slepo“ može biti poseban vid hendikep-meča, ako samo jedan igrač igra „na slepo“. Šah „na slepo“[uredi | uredi izvor] Glavni članak: Šah na slepo Šahovska partija u kojoj bar jedan igrač igra tako što nema mogućnost da vidi šahovsku tablu, ili nema kontakta sa šahovskim figurama. Poseban oblik šaha „na slepo“ je simultanka „na slepo“, gde jedan igrač, bez mogućnosti da vidi šahovske table igra protiv većeg broja suparnika (koji vide svoju tablu i figure) istovremeno. Svetski rekord u ovakvom vidu šaha ostvario je u San Francisku 1960. godine Džordž Koltanovski, odigravši 56 partija „na slepo“ po tempu 10 sekundi za potez. Simultanka je trajala 9 sati, a rezultat je bio 50 pobeda i 6 poraza u korist Koltanovskog. Šahovske titule[uredi | uredi izvor] Finalnu reč kod dodeljivanja šahovskih titula ima Kvalifikaciona komisija FIDE. Titule u muškoj konkurenciji[uredi | uredi izvor] Dodeljuje ih Komisija za titule i rejtinge FIDE. (GM) Velemajstor (IM) Međunarodni majstor (pop. intermajstor) (FM) FIDE majstor (pop. majstor) (CM) Majstorski kandidat (pop. kandidat) Titule u ženskoj konkurenciji[uredi | uredi izvor] Dodeljuje ih Komisija za titule i rejtinge FIDE. (WGM) Ženski velemajstor (WIM) Ženski međunarodni majstor (pop. intermajstor) (WFM) FIDE majstor (pop. majstor) (WCM) Majstorski kandidat (pop. kandidat) Počasne titule[uredi | uredi izvor] Dodeljuje ih Komisija za titule i rejtinge FIDE. (HGM) Počasni velemajstor (HM) Počasni majstor Ostale titule[uredi | uredi izvor] Pored nabrojanih standardnih šahovskih titula, FIDE dodeljuje i titule za šahovsku kompoziciju (komponovanje i rešavanje problema i studija). Ove titule dodeljuje Stalna komisija FIDE za šahovsku kompoziciju. Titule za dopisni šah dodeljuje ICCF (en. International Correspondence Chess Federation - Međunarodna federacija za dopisni šah).[9] == Liste ==[10] Svetski šampioni u muškoj kategoriji[uredi | uredi izvor] „Nezvanični“ ali široko priznati šampioni (pre-šampionsko doba)[uredi | uredi izvor] Ruj Lopez de Segura, Španija, ~1560 Paolo Boi i Leonardo da Kutri, Italija, ~1575 Alesandro Salvio, Italija, ~1600 Đoakino Greko, Italija, ~1620 Legal de Kermer, Francuska, ~1730–1747, Fransoa-Andre Filidor, Francuska,~1747–1795 Aleksander Dešapel, Francuska, ~1800–1820 Luj de la Burdone, Francuska, ~1820–1840 Hauard Staunton, Engleska, 1843– 1851 Adolf Andersen, Nemačka, 1851–1858 Pol Morfi, SAD, 1858–1859, Adolf Andersen, Nemačka, 1858–1866 Viljem Štajnic, Austrija, 1866–1886 Zvanični šampioni[uredi | uredi izvor] Viljem Štajnic, Austrija/SAD, 1886—1894. Emanuel Lasker, Nemačka, 1894—1921. Hose Raul Kapablanka, Kuba, 1921—1927. Aleksandar Aljehin, Rusija/Francuska, 1927—1935, 1937—1946. Maks Eve, Holandija, 1935—1937. Mihail Botvinik, SSSR, 1948—1957, 1958—1960, 1961—1963. Vasilij Smislov, SSSR, 1957—1958. Mihail Talj, SSSR, 1960—1961. Tigran Petrosjan, SSSR, 1963—1969. Boris Spaski, SSSR, 1969—1972. Robert Fišer, SAD, 1972—1975. Anatolij Karpov, SSSR, 1975—1985. Gari Kasparov SSSR/Rusija, 1985—1993. „Nezvanični“ ali široko priznati svetski šampioni[uredi | uredi izvor] Gari Kasparov, Rusija, 1993—2000. Vladimir Kramnik, Rusija, 2000 do danas FIDE svetski šampioni nakon Garija Kasparova[uredi | uredi izvor] Anatolij Karpov, Rusija, 1993—1999. Aleksandar Halifman, Rusija, 1999—2000. Višvanatan Anand, Indija, 2000—2002. Ruslan Ponomariov, Ukrajina, 2002—2004. Rustam Kasimdžanov, Uzbekistan, 2004—2005. Veselin Topalov, Bugarska, 2005. do danas Vladimir Kramnik, Rusija, 2006 Višvanatan Anand, Indija, 2007—2013. Magnus Karlsen, Norveška, 2013. do danas Svetske šampionke[uredi | uredi izvor] Vera Menčik, Ujedinjeno Kraljevstvo , 1927-1944 Ljudmila Rudenko, Sovjetski Savez, 1950-1953 Elizaveta Bikova, Sovjetski Savez, 1953-1956, 1958-1962 Olga Rupcova, Sovjetski Savez, 1956-1958 Nona Gaprindašvili, Sovjetski Savez, 1962-1978 Maja Čiburdanidze, Sovjetski Savez, 1978-1991 Jun Ksi, Kina, 1991-1996, 1999-2000 Žuža Polgar, Mađarska, 1996-1999 Čen Cu, Kina, 2001—2004. Antoaneta Stefanova, Bugarska, 2004-2006 Juhua Hsu , Kina, 2006-2008 Aleksandra Kostenjuk, Rusija, 2008-2010 Jifan Hu, Kina, 2010-2012, 2013-2015, 2016-2017 Ana Ušenjina, Ukrajina, 2012-2013 Marija Muzičuk, Ukrajina, 2015-2016 Žongji Tan, Kina, 2017-2018 Venđun Đu, Kina, 2018- Ostali poznati šahisti[uredi | uredi izvor] Alisa Marić Svetozar Gligorić Ljubomir Ljubojević Lav Polugajevski Viktor Korčnoj Paul Keres Ruben Fajn Trenutno najbolji igrači sveta[uredi | uredi izvor] Najboljih 10 igrača prema FIDE rejting listi, avgust 2020) su: Igrač God. rođenja Država Rejting 1. Magnus Karlsen 1990 Norveška 2863 2. Fabijano Karuana 1992 SAD 2835 3. Liren Ding 1992 Kina 2791 4. Jan Nepomnijačtči 1990 Rusija 2784 5. Maksim Vašije-Lagrav 1990 Francuska 2778 6. Aleksandar Griščuk 1983 Rusija 2777 7. Levon Aronjan 1982 Jermenija 2773 8. Vesli So 1993 SAD 2770 9. Tejmur Rađabov 1987 Azerbejdžan 2765 10. Aniš Giri 1994 Holandija 2764 Najbolje šahistkinje sveta[uredi | uredi izvor] Najboljih 10 igračica prema rejting listi FIDE, maj 2018) su: Igrač God. rođenja Država Rejting 1. Jifan Hu 1994 Kina 2658 2. Venđun Đu 1991 Kina 2571 3. Ana Muzičuk 1990 Ukrajina 2564 4. Katerina Lagno 1989 Rusija 2556 5. Aleksandra Kostenjuk 1984 Rusija 2555 6. Viktorija Cmilite 1983 Litvanija 2542 7. Tingđie Lei 1997 Kina 2537 8. Marija Muzičuk 1992 Ukrajina 2532 9. Valentina Gunina 1989 Rusija 2526 10. Žongji Tan 1991 Kina 2522 Trenutno najbolji igrači Srbije[uredi | uredi izvor] Glavni članak: Spisak srpskih velemajstora Najboljih 10 srpskih igrača prema rejting listi FIDE (za januar 2022) su: Igrač God. rođenja Rejting 1. Robert Markuš 1983 2625 2. Velimir Ivić 2002 2607 3. Aleksandar Inđić 1995 2604 4. Ivan Ivanišević 1977 2599 5. Bojan Vučković 1980 2559 6. Miloš Perunović 1984 2539 7. Marko Nenezić 1995 2525 8. Boban Bogosavljević 1988 2523 9. Luka Budisavljević 2004 2511 10. Nikola Sedlak 1983 2510 Najbolje šahistkinje Srbije[uredi | uredi izvor] Glavni članak: Spisak srpskih velemajstora Najboljih 10 srpskih igračica prema rejting listi FIDE (za januar 2022) su: Igrač God. rođenja Rejting 1. Teodora Injac 2000 2407 2. Jovana Rapport 1992 2299 3. Marija Rakić Vulićević 1990 2294 4. Anđelija Stojanović 1987 2287 5. Jovana Erić 1992 2278 6. Jordanka Belić 1964 2270 7. Tijana Blagojević 1997 2260 8. Adela Velikić 1997 2258 9. Marija Manakova 1974 2257 10. Marina Gajčin 2001 2254 Šahovski programi[uredi | uredi izvor] JakšaH Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. jun 2010), Srbija \ Republika Srpska je prvi srpski šahovski program. Korisnički interfejs kao i dokumentacija su napisani i na srpskom i na engleskom jeziku, projektna dokumentacija je pisana na srpskom, a interesantno je da je kompletan izvorni kod u potpunosti napisan na ćirilici. Vidi još[uredi | uredi izvor] Pravila šaha Šahovska notacija Šahovske figure Svetski šampionat u šahu Svetski šampioni u šahu Problemski šah

Odlično Retko Mensur Memo Dervišević (1. januar 1928. Brčko - 17. april 1982. Tuzla) bio je bosanskohercegovački i jugoslavenski slikar. Rane godine[uredi | uredi izvor] Osnovnu školu završio je u Bijeljini, Nižu gimnaziju u Rogatici, Učiteljsku školu u Sarajevu. Godine 1949. odlazi u Beograd gdje je upisao Filološki fakultet, odsjek jugoslavenske književnosti, ali je njegova ljubav prema slikarstvu bila odlučujući momenat u njegovom daljem formiranju. Naredne godine upisuje Akademiju likovnih umjetnosti u Beogradu, te nastavlja oba studija. Tokom studiranja radi na restauraciji srbijanskih manastira. Akademiju likovnih umjetnosti završio je 1954. godine u Beogradu u klasi profesora Mila Milunovića. Potom završava specijalizaciju iz fresko slikarstva i mozaika. Nakon diplomiranja odlazi u Sarajevo gdje živi do 1958. godine. U tom periodu primljen je u Udruženje likovnih umjetnika Bosne i Hercegovine gdje je stekao status slobodnog umjetnika. [1] Stvaralaštvo[uredi | uredi izvor] Izlagao je u zemlji i inostranstvu, a imao je preko 20 samostalnih izložbi. [1] Najznačajniji dio svog stvaralačkog opusa ostvario je u Tuzli. Značajan bosanskohercegovački slikar, kolorista, u ovom gradu je ostavio niz zapaženih djela od kojih su neka i danas u vlasništvu Međunarodne galerije portreta u Tuzli. Zapaženo je i njegovo učešće u estetskom oblikovanju enterijera tuzlanskog hotela `Bristol`, kina `Mladost` i `Ekspres restorana`, gdje je radio na mozaicima i zidnim slikama: `Donju Tuzlu opasala guja`, `Kamena s ramena` i `Teferič`. Niz njegovih djela ostao je u vlasništvu tadašnjih jugoslavenskih ambasada u zemljama Afrike, Bliskog Istoka i drugdje. U svom stvaralaštvu je bio na tragu bosanske tradicije, nekad, poput Maka Dizdara u poeziji, spajajući bosansko srednjovjekovlje sa savremenošću, a često na tragu bosanske sevdalinke i lirsko-baladne tradicije, vizuelno, kao npr. na slici `Svadili se orli i sokoli`. Njegova porodična kuća je napuštena i razrušena, a atelje uništen zajedno sa historijskim vrijednostima. Načelnik Općine Tuzla Jasmin Imamović izjavio je kako je riječ o privatnom vlasništvu, te da se zbog toga ne može ulagati u obnovu i očuvanje objekta. [1] Kritike[uredi | uredi izvor] Prije deset godina imao sam sreću da otvorim prvu samostalnu izložbu Mensura Derviševića – Poslije deset godina otvaram, evo, desetu njegovu izložbu, tako da večeras prisustvujemo malom jubileju. (…) Slučaj Meme Derviševića pokazuje još jednu pozitivnu novinu. Snažan razvoj našeg duhovnog života, našeg stvaralaštva uopšte, nije više ograničen na uže centre, već je omogućen svugdje gdje postoji dobra volja i gdje je talentovanim ljudima pružen makar i minimum uslova. Meša Selimović, 1968. Možda bi Memo, čovjek s dva zvanična i hiljadu životnih fakulteta, svjetski putnik bez kofera i nonkonformist svjetskog ranga, dosegnuo ove svoje današnje umjetničke visine i da se posvetio književnosti i muzici. Ne znam. Ali, dovoljno je velik kao slikar svakoj našoj enciklopediji i historiji umjetnosti. Derviš Sušić, 1981. Skromno, gotovo stidljivo, ali sa zamjetnim uzbuđenjem kojeg čine događaji natopljeni izvjesnom dozom dugo potiskivanog građanskog kulturnog ekskluziviteta, obilježena je nedavno u foajeu tuzlanskog Narodnog pozorišta dvadeseta godišnjica od smrti slikara Mensura Meme Derviševića. Bilo je to veče, za kulturnu historiju Tuzle… Šta je tog svjetskog putnika, poliglotu i putopisca navelo da se nastani u ovom gradu, teško je sa sigurnošću reći, ali je u svakom slučaju izvjesno da je upravo u ovom gradu, takvom kakav jeste, odnosno kakav je tada bio, umjetnik našao utočište za svoj kosmopolitski duh i raskošan slikarski dar. Aleksandar Adamović, 2002. Tokom 1980. i 1981., u fazi pune ljudske i stvaralačke zrelosti, Dervišević je slikao punim žarom, kao nikada ranije. U to vrijeme uslijedilo je najznačajnije i najkompleksnije retrospektivno predstavljanje likovnog stvaralaštva ovog umjetnika, pa se i priređivanje ove izložbe i štampanje uzornog kataloga dogodilo u znaku skoro bukvalnog otimanja od smrti – Dervišević je iznenada umro ravno pet mjeseci od dana otvaranja izložbe. (U Međunarodnoj galeriji portreta prije dvije godine je priređena izložba „Oteto od zaborava”, s ciljem podsjećanja na likovno stvaralaštvo Meme Derviševića.) Nijaz Alispahić, 1990. [2]

310 Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Rikna malo ostecena, sve ostalo uredno unutra u super stanju! Sa sabranim, rukom kolorisanim stripovima iz Plavog Vjesnika, i pričama Biser zla, Ukleti brod, Kišova zagonetka i Uglomi gospodar pećina. Andrija Maurović (Muo u Boki kotorskoj, 29. ožujka, 1901. – Zagreb, 2. rujna 1981.), bio je hrvatski slikar, ilustrator i crtač stripova, često zvan ocem hrvatskog stripa. Andrija Maurović rođen je 1901. godine mjestu Muo u Boki kotorskoj. Rodom Hrvat, od majke Bokeljke[1][2] i oca Slovenca (prezimena Maurowitch[2]).[3][4] Obitelj Maurović se nakon kratkog boravka u Krakovu seli u Dubrovnik[5] gdje Andrija pohađa gimnaziju. U školi se ne ističe akademskim uspjehom, ali ubrzo je opažena njegova nadarenost za crtanje. Gimnaziju je završio 1922. godine.[6] Po savjetu Iva Vojnovića, a s preporukom Ivana Meštrovića,[6] upisuje se 1923. godine na Likovnu akademiju u Zagrebu gdje je studirao do 1924. godine. Za život zarađivao je izradom ilustracija za plakate, časopise i knjige (osobito za nakladu St. Kugli). Onodobna pravila akademije branila su studentima takav rad pa Andrija ubrzo dolazi u sukob s upravom, a nešto kasnije, iako je bio među najboljim studentima crteža, napustio je studij i potpuno se posvetio ilustratorskom radu, najviše u novinama i časopisima Jutarnji list, Novosti, Koprive, Ženski svijet, Oko i Kulisa. Tiskare se jagme za njegovim radovima. Od siromaštva dospijeva do bogatuna. Ali što je zaradio to je potrošio. Samo u vrijeme svojih zlatnih godina (1936.-1938.) od zarađenoga mogao je svaki mjesec kupiti kuću. On je to radije podijelio s prijateljima, a posebice prijateljicama noći. Na dan bi radio dvije table, popušio dvije kutije cigareta, popilo bi se dvije litre vina, dvije litre rakije, dok su čitači stajali u repu očekujući nove nastavke dramatičnih i zapletenih radnji njegovih junaka.[7] S Franjom M. Fuisom 1938. godine pokrenuo je reviju Mickey strip.[8] Neumjeren u trošenju novca i vlastita života, doživio je psihički i fizički brodolom. Fizički uništen, liječen od alkohola i nikotina, bio je ubrzo i napušten. Okrenuo se proučavanju mudrih štiva, vegetarijanizmu, prirodnom životu, proglašavajući sve užitke smrtnom bolešću i sve ugode vražjim darovima koji truju duh i tijelo. Ostao je pomalo bez volje ili želje da čuje koju riječ o svojoj besmrtnosti, živcirale su ga fraze o trajanju njegova djela i životu poslije smrti. Istodobno željan ljudskih kontakata i riječi, birao je često i krive sugovornike, vjerovao svim riječima i svim obećanjima. Čak bi znao i odriješiti kesu za čovjeka koji se u njegovo ime, navodno, pobio ili koji je, pretjerano (ga) zagovarajući među samim urotnicima, neprijateljima, zaradio otpust s posla, te mu je plaćao operacije, liječenja psihičkih i fizičkih boli. Ili prodaja njegovih djela na rate, od koje bi prvu vidio, a potom više ni točne adrese, ni kupca, ni novca. Ali i nadalje je grlio ljude koje bi tek upoznao kao da su rasli s njim, a potom ih iznevjeren slao u neku stvar osamljeniji neko ikada.[7] Neko je vrijeme, nastupajući u Shakespeareovu Snu ljetnje noći, bio i glumac u Sarajevu, ali se (predvidljivo) posvadio s nekom ruskom redateljicom te napustio družinu. Glumio je i u češkom filmu koji se snimao u okolici Dubrovnika.[7] Umro je u Zagrebu 1981. godine. Pokopan je na zagrebačkome groblju Mirogoju.[9] Strip U stripovima, ma koliko imao vrsne scenariste ili uzore (Franjo M. Fuis, Krešimir Kovačić i drugi) ili ih radeći po literarnim uzorima provlači se njegova samovolja i njegovo uporno iscrtavanje crno-bijele slike svijeta Dobra i Zla. Nekim je likovima podario vlastite karakterne i fizionomijske crte (Stari Mačak — Andrija Maurović), razdijelio svijet na Svjetlo i Tminu, a svoje junake ostavio na čistini između Kulture i Prirode, izvornog i neškodljivoga divljašta na jednoj te pitomosti naravi na drugoj strani. I jedan njegov lik, Dan iz Sedme žrtve, zanimljiv je primjer toga temeljnog sukoba — lik kojemu Maurović daje za pravo da ubije sedmoricu ljudi zbog jedne kobile ili životinje koje su »mnogo bolje nego ljudi«. Sve ambivalencije i svoje naravi, mjeru Divljine i Kulture, Prirodnoga i Protuprirodnoga, nose i glavni likovi njegovih stripova (koje je, primjerice, D. Glavan pronašao u njegovu Radoslavu). Ali to je uglavnom svijet u kojemu žene u Maurovićevoj moralnoj hijerarhiji ne zauzimaju baš neka naročita mjesta, jer po njemu (poput Tarzanove družice), težeći Civilizaciji lakomisleno manipuliraju i »veslaju žedne preko vode«. Ali da sudeći o čovjeku koji je volio krajnosti ne ispadnemo amaterski psiholozi, recimo da je doista u svojem stripu znao naglasiti i sugerirati najveće dramatske naboje, iskazati onu gustoću atmosfere po kojem Divlji zapad djeluje nekako poznato i domaće. Kao da je riječ o pozornici karlovačke ili jastrebarske ravničarske sumaglice ili o vodenim parama Lonjskoga polja. Smjelo kadrirano, filmski glatko, znalačkom podjelom na krupne, srednje ili daleke planove (ili istoga motiva s raznih strana) znao je iskazati raspoloženja, a filmskom dramaturgijom i osjećajem za montažne konfiguracije svojih stripovnih naracija pojednostavnjenih dramskih zapletaja znao je ostvariti tečnost koju poznaje samo filmska traka. Uz to, znao je nepogrešivo naglasiti psihološki temelj svakoga dramskog sukoba znajući zaustaviti prizor, dati mu emocionalnu ili kontemplativnu mirnoću odvajajući se od afektivnih, nikada smirenih slika drugih autora koje govore o podvizima glavnih junaka i njihovih rješenja te najzamršenijih situacija. Maurović je prezirao taj ležerni senzacionalistički kretenizam nemogućih i sretnih ishoda. Koliko je volio izvorno promišljati scene, vidi se i po tome što je dvojici glavnih aktera u svojim vestern stripovima, konju Satanu i jahaču, pridružio i psa ili, bolje rečeno, poludivljeg vuka (Bart), sadržajno zasićujući i psihološki usložavajući scenu. Bilo kako bilo, visoke morfološke i rukopisne vrijednosti stripa, a posebice crno-bijelo crtanje karaktera njegovih junaka vizualno je i etički odgojilo generacije koji su se u školskoj klupi, »duhovno borili između stripa Stari Mačak i Lava Tolstoja« (Z. Zec).[7] Predratni stripovi Prvi mu je strip, Vjerenica mača, objavljen 1935. godine, a u sljedeće dvije godine pojavit će se velik broj Maurovićevih stripova, među kojima su: Podzemna carica Ljubavnica s Marsa Trojica u mraku Sedma žrtva Kugina jahta Gospodar zlatnih bregova Sablast zelenih močvara Ognjem i mačem Zlatarevo zlato Na oblikovanje i dramaturgiju nekih Maurovićevih stripova utjecali su i tada popularni westerni. Stvorio je galeriju likova koji će se, što je inače rijetko za Maurovića, ponavljati u nekoliko stripova: tajanstvenog pravednika Crnog Jahača, pjesnika lutalicu Polaganu Smrt i simpatičnog tvrdoglavog starca Starog Mačka. Ratno doba Strip Seoba Hrvata iz 1943. godine U doba NDH Maurović surađuje u Zabavniku braće Neugebauer i Marcela Čuklija, gdje se, između ostalog, posvećuje i nacionalnoj tematici pa su tako među njegovim djelima i: Seoba Hrvata Ahura mazda Grob u prašumi Braća Seljan Knez Radoslav Tomislav Zlatni otok (nastavio Walter Neugebauer nakon Maurovićevog odlaska u Partizane) 1945. nadalje Nakon rata, u Jugoslaviji strip biva kratkotrajno zabranjen kao `kapitalistička tvorevina koja kvari mladež`, ali već 1951. godine Maurović ponovno crta u omladinskim listovima Horizont i Horizontov zabavnik, pa se tako pojavljuju: Meksikanac Opsada Zadra Tri dječaka Jahači rumene kadulje Od 1955. godine surađuje u novopokrenutom Plavom Vjesniku gdje objavljuje Hajdučku pjesmu, a početkom šezdesetih i veći broj stripova u boji: Biser zla 1960./1961. Kišova zagonetka 1960. Djevojka sa Sijere Uglomi gospodar pećina Rankov odred i adaptaciju Šenoine Čuvaj se senjske ruke 1962./1963. Među Maurovićeve adaptacije književnih klasika spada i Grička vještica, scenaristička suradnja s Walterom Neugebauerom, objavljena u nastavcima u Večernjem listu krajem pedesetih. Posljednjih godina života Maurović napušta klasični strip i posvećuje se biblijsko-erotskim motivima. Pet godina nakon smrti, Veljko Krulčić je napravio kapitalnu monografiju Maurović sa osam njegovih remek-djela i opširnom uvodnom studijom. Monografiju je izdala Istarska naklada iz Pule. Utjecaj Njegovi su radovi ušli u sve svjetske publikacije i preglede. U Ljubljani je sedamdesetih utemeljena i nagrada Kluba devete umjetnosti koja je nosila njegovo ime (Andrija). Njegovo se ime našlo i u Svjetskoj enciklopediji stripa (World encyclopedia of comics, izd. Chelsea House Publishers, New York, 1976., str. 485.).[6][7] Spomen O Mauroviću su snimljeni dokumentarni filmovi Svaki je čovjek dobar čovjek u rđavom svijetu (1969., R. Grlić); Stari Mačak (1977.) i Povratak Starog Mačka (1979.) J. Remenara; Povodi i tragovi – čudesni svijet stripa (1985., M. Bukovčan) te Andrija Maurović ili jeza nekog drugog svijeta (1995., Ž. Ivanjek).[6] Za dostignuća u razvoju jugoslavenskoga stripa Klub devete umjetnosti dodjeljivao je od 1978. do 1988. godine Nagradu »Andrija«.[6] Uz obljetnicu rođenja 2001. godine u Republici Hrvatskoj izdana je poštanska marka s motivom Crnoga Jahača.[6] Od 29. ožujka do 29. travnja 2007. godine u galeriji Klovićevi dvori u Zagrebu bila je postavljena izložba radova Andrije Maurovića Poznato i nepoznato. Za prinos razvoju hrvatskoga stripa udruga Art 9 od 2009. godine dodjeljuje Nagradu »Andrija Maurović« za životno djelo.[6] Zanimljivosti Na 9. šahovskoj olimpijadi održanoj 1950. godine u Dubrovniku igralo se figurama koje je Maurović skicirao, a izradio drvotokar Vjekoslav Jakopović. Te su figure proglašene najboljima na svijetu zbog praktičnosti, tj. optimalnog odnosa veličine figura i veličine polja te pogodnoga prstohvata. Robert Fischer je oba svoja meča protiv Spaskog (1972., 1992.) igrao s njima. Danas se izrađuju i u plastičnoj inačici...