Mala enciklopedija šahovskih otvaranja A,B,C,D,E,hrabat pocepan,korice izbledele i iskrzane po rubovima,listovi odvojeni od korica,sa tragovima pisanja i žutih fleka od stajanja,u lošem je stanju. Autori:Grupa Autora. Izdavač:Šahovski Informator,Beograd 1999. Format:24,5cm x 17,5cm. Broj Strana:607 strana,ilustrovana,tvrd povez,latinica.

Tvrd povez, kao nova 672 strane R5

Enciklopedija sahovskih otvaranja - 5 knjiga malo veci format POLICA DOLE

Tvrd povez, veci format (17 cm x 24 cm) br.strana 816, Moskva 2015.god. Autor - velemajstor Nikolai Kalinicenko. Stanje - odlicno 5 (nova, nekoriscena) ENCIKLOPEDIJA SVIH SAHOVSKIH OTVARANJA (Otvorene igre, Poluotovorene igre, Zatvorene igre) na primerima 615 partija iz novije turnirske prakse. Sve partije strucno komentarisane i ilustrovane brojnim preglednim dijagramima. Notacija je figurna (univerzalna) sve je lako za pregled i analizu. A00-A99 B00-B99 C00-C99 D00-D99 E00-E99 OTVORENE IGRE (Otvaranje Alapina i drugi retki sistemi, Severni gambit, centralni gambit, lovcevo otvaranje, becka partija, kraljev gambit, falkeberov-protivgambit, letonski gambit, odbrana filidora, ruska partija, otvaranje poncijani, skotska partija, skotski gambit, igra 3 skakaca, igra 4 skakaca, madjarska odbrana, evansov gambit, italijanska partija, odbrana 2 skakaca, spanska partija itd.) POLUOTVORENE IGRE - (retki sistemi 1...b6, Nimcoviceva odbrana, Skandinavska odbrana, Aljehinova odbrana, Kraljev fijanketo, Odbrana Pirca/Ufimceva, odbrana Karo-Kan, Francuska odbrana, Sicilijanska odbrana) ZATVORENE IGRE - (Igra daminog pesaka, Retki sistemi, Cigorinova odbrana, Albinov-protivgambit, Primljeni Damin gambit, Klasican Damin gambit, Damin gambit (sve ostale varijante Taraseva, karlsabadska, Vesfalska, Becka varijanta, naknadna varianta Tarasa, Kembridz-Springs, laskerova varijanta itd,) Slovenska odbrana (sve varijante) Grinfeldova indijska odbrana (sve), Kraljeva Indijska odbrana (sve) Damina indijska odbrana, Nimcoviceva indijka, Benoni, Moderni Benoni, Holandska odbrana, Volski gambit, Staroindijka, englesko otvaranje, itd.) retko u ponudi vrhunska knjiga za napredne i kvalifikovane sahiste, kao i ljubitelje saha odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

Enciklopedija Šahovskih otvaranja B 1.e4 R Beograd ,2002.god, šahovski informator bg, B 1.e4 R, 1...c5, 1...e6 , 1...e5 , 1. e4 c5 višejezično,visejezicna srpsko-englesko-rusko-nemacko-spansko-francusko-italijanski TVRD povez sa omotom,ĆETVRTO izdanje..,veliki format,24cm, Knjiga u PERFEKTNOM stanju..... SP

Tvrd povez, veci format (24,5 cm) br.strana 584, cetvrto izdanje, Bgd 2010.god. Grupa autora Stanje – odlicno 5 (nova, nekoriscena) ENCIKLOPEDIJA SAHOVSKIH OTVARANJA TOM A (4.izdanje) U Enciklopediji se detaljno obradjuju sledeca sahovska otvaranja razni potezi belog bez 1.c4,1.d4, i 1.e4 Birdovo otvaranje, Nimcovicevo otvaranje, Retijevo otvaranje Englesko otvaranje Nepravilno otvaranje, Poljska odbrana Igra daminog pesaka Staroindijska odbrana Volski gambit Napad Trompovskog Igra daminog pesaka Budimpestanski gambit Fajarovicev gambit Benoni Holandska odbrana Figurna (univerzalna) notacija, sve je lako za pregled varijanti za svakog citaoca bilo kojim jezikom govori za sahiste i ljubitelje saha Odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

ENCIKLOPEDIJE SAHOVSKIH OTVARANJA u 5 TOMA (komplet) Knjige o sahovskim otvaranjima, pogodne za kategorisane igrace i sahiste - snage do majstorskog kandidata. Notacija figurna (univerzalna) sve je lako za pregled. Cetiri knjige su u tvrdom povezu, jedna je mek povez. Solidno ocuvane. Stanje ocuvanosti je sledece A TOM ima 477 strana, stanje - vrlo dobro 4/4-(nema prvu belu praznu stranu, ostalo je sve ok) B TOM ima 400 strana, stanje - odlicno 5/5- C TOM ima 350 strana, stanje – vrlo dobro 4 (malo okrznut vrh korice) D TOM ima 494 strane, stanje – vrlo dobro 4+ E TOM ima 467 strana, stanje – vrlo dobro 4+ Obradjena detaljno po sistemu i klasifikaciji sledeca otvaranja A Enciklopedija razni potezi belog bez 1.c4,1.d4, i 1.e4 Birdovo otvaranje, Nimcovicevo otvaranje, Retijevo otvaranje Englesko otvaranje Nepravilno otvaranje, Poljska odbrana Igra daminog pesaka Staroindijska odbrana Volski gambit Napad Trompovskog Igra daminog pesaka Budimpestanski gambit Fajarovicev gambit Benoni Holandska odbrana B Enciklopedija B 00 Nimcovicevu odbranu B 01 Skandinavsku odbranu B02-05 Aljehinovu odbranu B06 Kraljev fijanketo B07-09 Pircevu odbranu B10-19 Karo kan B20 -B99 Sicilijansku odbranu sve varijante(Alapinova,Zatvorena sicilijanka,Nimcoviceva varijanta,Grand prix atack, Varijanta OKelly, Simaginova, Marocijeva,Laskerova, Paulsenova, Klasicna, Moskovska,Varijanta Boleslavskog, Rihter-Rauzerova, Sozinova, Zmajeva, Seveninska, Najdorfova i mnoge druge podvarijante da ih ne nabrajam sve...(Velimirovicev napad,Keresov Napad, Varijanta Resevskog...) C enciklopedija komplet Francusku odbranu C00-C19 i komplet otvaranja otvorenih igara e4-e5, C20-C99.(Nordijski gambit,Centralno otvaranje, Becka partija,Kraljev Gambit, Falkeberov - protivgambit,Odbijeni kraljev gambit,Letonski gambit,Filidorova odbrana,Ruska odbrna, Skotska partija, Igra tri skakaca, Igra 4 skakaca, Madjarska odbrana, Italijanska partija, Evansov gambit,Igra dva skakaca,Spanska partija - Birdova varijanta,Kordelova, Berlinska, Tartakoverova,Stajnicova, Arhangelska, Otvorena spanka,Marsalov napad, Cigorinov sistem,varijanta Smislova, Varijanta Brajera, itd. D enciklopedija Igra daminog pesaka, D00 Veresov napad, D-01 Albinov protivgambit D08-D09 Cigorinova odbrana, D-07 Slovenska odbrana, D-10-D19 Primljeni damin gambit D20-D29 Meranka, i poluslovenska odbrana D30-D49 Damin gambit , varijante Laskera, Kembridz-Springs, Vestfalska,Tartakoverova,Ragozinova,Taraseva,Rubinstajnova, Varijanta izmene, itd. Grinfeldova indijska odbrana D70-D99 E enciklopedija Katalonsko otvaranje E01-09 Blumenfeldov gambit E-10 Bogoljubljevu indijsku odbranu E-11 Daminu Indijsku odbranu E12-19 Nimcovicevu indijsku odbranu E-20-59 i Kraljevu indijsku odbranu E60-E99. Odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

Tvrd povez, veliki format (24,5 x 17,5 cm), broj strana 660, Chess Informant, Bgd 2012.god. Grupa autora Stanje - vrlo dobro 4- (solidno ocuvana sa vidnim znacima koriscenja - korica pri vrhu malo okrznuta, na nekoliko strana prisutne fleke od koriscenja - vidljivo na jednoj od prikazanih fotografija) ENCYCLOPEDIA OF CHESS COMBINATIONS (Fourth Edition) ENCIKLOPEDIJA SAHOVSKIH KOMBINACIJA - (cetvrto izdanje) Sadrzi 3001 primer sahovskih kombinacija sa detaljnim resenjem svakog zadataka KLASIFIKACIJA 1.Kombinacije sa napadom na kralja 2.Kombinacije za postizanje jednakosti 3.Sve ostale kombinacije Kombinacije su date po sledecim temama razbijanje odbrane blokada oslobadjanje prostora odvlacenje otkriveni napad vezivanje razbijanje pesackog polozaja usmeravanje prikrivanje dvojni udar itd. za kvalifikovane sahiste, trenere i ljubitelje saha odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

Tvrd povez, veci format (24,5 cm), br.strana 672, trece najnovije izdanje, Chess Informant, Bgd 2016.god. Grupa autora Stanje - odlicno 5 (nova, nekoriscena, male flekice iz stamparije na povrsinskom delu rabata) ENCIKLOPEDIJA Sahovskih Otvaranja ABCDE u 5 Toma - Small Encyclopedia of Chess Openings - Enciklopedija obuhvata sva sahovska otvaranja koja postoje. Otvaranja ABCDE su data po siframa i klasifikaciji A00-A99 B00-B99 C00-C99 D00-D99 E00-E99 A00-A99 Tom prikazuje sledeca otvaranja razni potezi belog bez 1.c4,1.d4, i 1.e4 Birdovo otvaranje, Nimcovicevo otvaranje, Retijevo otvaranje Englesko otvaranje Nepravilno otvaranje, Poljska odbrana Igra daminog pesaka Staroindijska odbrana Volski gambit Napad Trompovskog Igra daminog pesaka Budimpestanski gambit Fajarovicev gambit Benoni Holandska odbrana B00-B99 Tom..... B 00 Nimcovicevu odbranu B 01 Skandinavsku odbranu B02-05 Aljehinovu odbranu B06 Kraljev fijanketo B07-09 Pircevu odbranu B10-19 Karo kan B20 -B99 Sicilijansku odbranu komplet sve varijante (Alapinova, Zatvorena sicilijanka, Nimcoviceva varijanta, Grand prix atack, Varijanta OKelly, Simaginova, Marocijeva, Laskerova, Paulsenova, Klasicna, Moskovska, varijanta Boleslavskog, Rihter-Rauzerova, Sozinova, Zmajeva, Seveninska, Najdorfova i mnoge druge podvarijante da ih ne nabrajam sve...(Velimirovicev napad,Keresov Napad, Varijanta Resevskog... C00-C99 tom .... komplet Francusku odbranu C00-C19 i komplet otvaranja otvorenih igara e4-e5 tj. C20-C99.(Nordijski gambit, Centralno otvaranje, Becka partija, Kraljev Gambit, Falkeberov - protivgambit, Odbijeni kraljev gambit, Letonski gambit, Filidorova odbrana, Ruska odbrna, Skotska partija, Igra tri skakaca, Igra 4 skakaca, Madjarska odbrana, Italijanska partija, Evansov gambit, Igra dva skakaca, Spanska partija - Birdova varijanta, Kordelova, Berlinska, Tartakoverova, Stajnicova, Arhangelska, Otvorena spanka, Marsalov napad, Cigorinov sistem, varijanta Smislova, Varijanta Brajera, itd. D00-D99 tom ... Igra daminog pesaka, D00 Veresov napad, D-01 Albinov protivgambit D08-D09 Cigorinova odbrana, D-07 Slovenska odbrana, D-10-D19 Primljeni damin gambit D20-D29 Meranka, i poluslovenska odbrana D30-D49 Damin gambit (varijanta Laskera, Kembridz-Springs, Vestfalska, Tartakoverova,Ragozinova, Taraseva, Rubinstajnova, Varijanta izmene, itd. Grinfeldova indijska odbrana D70-D99 E00-E99 tom ... Katalonsko otvaranje E01-09 Blumenfeldov gambit E-10 Bogoljubljevu indijsku odbranu E-11 Daminu Indijsku odbranu E12-19 Nimcovicevu indijsku odbranu E-20-59 i Kraljevu indijsku odbranu E60-E99. za kvalifikovane i napredne sahiste, kao i ljubitelje saha odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

Tvrd povez, veci format (24,5 cm), br.strana 560, Chess Informant, Bgd 2014.god. Autori - GM Branko Tadic, IM Goran Arsovic Stanje - odlicno 5 (nova, nekoriscena) ENCYCLOPEDIA OF CHESS MINIATURES - Enciklopedija sahovskih minijatura - Minijature su kratke sahovske partije koje traju do dvadesetak poteza. U ovoj knjizi je prikazano ukupno 1636 partija sahovskih minijatura. Ilustrovano brojnim preglednim dijagramima. Notacija je figurna (univerzalna) lako razumljiva za sve citaoce na svetu bilo kojim jezikom govore. I sahovski velemajstori su obicni ljudi, i oni znaju da izgube u malom broju poteza... ova knjiga nam to najbolje pokazuje. O sadrzaju knjige na engleskom jeziku The new Encyclopedia of Chess Miniatures presents a rich collection of short games that will evoke a sense of surprise, sensation and even shock in the mind of the chess playing reader. When should a game be classed as a ‘miniature’? Well, in terms of length, those given here do not go beyond the 20thmove. And although there are in fact some examples that do last slightly longer, this is solely due to ‘chess inertia’ – a player’s reluctance to accept the inevitability of a humiliating blitzkrieg defeat! The prime objective of this Encyclopedia, however, does not lie in numbers, but in promoting an acute awareness of the many potential disasters lying in wait for the unsuspecting chess player in the early stages of the game. Each one of these miniatures spells danger and requires vigilance from the very first moves. In fact reading this book might well prompt readers to step up their level of reconnaissance in the opening phase. In this way they will not only protect themselves against devilish traps and pitfalls but also be primed to plant a few tactical devices of their own. All chess players will learn valuable lessons from these miniatures, as there are concrete reasons why a game of chess ends so rapidly. After all, even grandmasters sometimes find themselves on the receiving end of a first round knockout! Apart from the basic introductory examples, the miniatures in the book are classified according to the ECO code. This makes it easy for readers, familiar with the Chess Informant environment, to navigate their way around the large amount of material and quickly locate games played with openings that form part of their own repertoire. Meanwhile, apart from the utility value, it is fun to play through miniatures, as they also offer pure chess enjoyment. On the one hand, we see cute checkmates and well-coordinated combinations, on the other, instructive mistakes and the shock of the unexpected. No, we are not talking about players making crude blunders, but rather succumbing to the subtle art of deception. Because miniatures are all over so quickly, there is often no need for the reader even to use a chessboard, let alone a computer, to understand the reasons why the loser was never in with a chance of reaching the middle game! Odgovaram na pitanja ako ih bude bilo

by J. GIZYCKI (Author) 1967 unutra je veoma dobro osuvana, tvrd je povez, samo je zastitni omotac kao sto se vidi na slici ostecen Šah kroz vekove Šah u svakom trenutku Šah (od pers. شاه [šâh, shah] — kralj) sportska je igra na ploči (tabli) za dva igrača. Šahovska tabla Persijski mladići igraju šah. Šah se igrao u Persiji još od 3. veka Šah sa figurama u obliku zmajeva u galeriji na Grenvil ostrvu u Vankuveru Istorija šaha[uredi | uredi izvor] Šahovska partija sa živim figurama, 1924. godine Ne postoje pouzdani podaci o njegovom postanku. Najverovatnije je da se pojavio pre više od 2.000 godina.[1] Prilikom arheoloških iskopavanja u Uzbekistanu nađene su dve figurice od slonovače koje pripadaju periodu vladavine cara Huviške (II vek). Stručnjaci smatraju da su to šahovske figurice. U V veku nastala je u Indiji posebna vrsta vojne igre na drvenoj ploči - „čaturanga“, što znači četverodeoni. Čaturanga je kao daleki predak današnjeg šaha bila igra koja je odražavala sastav i poredak tadašnje indijske vojske, koju su sačinjavala 4 roda: pešadija, konjica, slonovi i borna kola, a u sredini su se nalazili radža (kralj) i njegov savetnik mantrin (današnja kraljica ili dama). Kretanje figura određivalo se bacanjem kocke. Igru su u VI veku prihvatili Persijanci (čatrang), a od njih u VII veku Arapi su osvajanjem Irana preuzeli i tokom naredna dva veka bila je veoma popularna u arapskim zemljama.[2] Održavani su mečevi između najboljih igrača, proučena su moguća otvaranja (tabije) i sastavljeni su prvi problemi otvaranja (mansube). Halif Harun al Rašid je poslao krajem VIII veka francuskom vladaru Karlu Velikom na poklon šah od slonove kosti. U IX veku Arapi su je pod imenom „šatrandž“ preneli u Španiju, Šatrandž predstavlja viši oblik čaturange. Ishod borbe više ne određuje slučaj (bacanje kockice), već logika i snalažljivost igrača. Igra postiže veliku popularnost i širi se po evropskim zemljama sve do Islanda. Francuski kralj Luj IX je 1254. godine izdao specijalni edikt koji je zabranjivao igranje šaha. U Evropi je šah usavršen uvođenjem rokade i povećanjem dejstva kraljice i lovca (kod Arapa je kraljica mogla ići samo po jedno polje ukoso, a lovac je mogao da skače ukoso na svako treće polje: pošto je teško bilo izvesti mat, postojala su dva načina da se pobedi - usamljivanjem protivničkog kralja i patom, koji se računao kao pobeda za patiranu stranu). Sa reformom su ukinuta ova dva načina pobede [3]. Usavršavanjem od drevne čaturange igra je poprimala današnji oblik. Nastala je u XV veku kada se 1497. godine pojavilo prvo štampano delo o šahu koje je napisao španski šahist Lusena. Njegovo delo su nastavili u XVI i XVII veku Španac Rui Lopez i Italijani Polerio i Greko, sve dok u XVIII veku francuski šahovski majstor Filidor delom Analiza šahovske igre (franc. Analyse des Échecs) nije postavio temelje savremenoj šahovskoj teoriji.[4] Pravila igre[uredi | uredi izvor] Glavni članci: Pravila šaha, Šahovska tabla, Šahovske figure, Mat, Kralj u šahu, Pat i Remi Šah se igra na kvadratnoj ploči (tabli) koja se naziva šahovska tabla (ploča). Tabla je podeljena na 8 kolona i 8 redova polja, dakle sadrži 64 polja koja su naizmenično crne i bele boje. Polja mogu biti nacrtana (štampana) ili na posebnom stolu koji se naziva šahovski sto i služi prvenstveno za igranje šaha.[5] Šahovske figure Kralj Kraljica Top Lovac Skakač Pešak Svaki igrač počinje igru sa 16 figura. Figure su: kralj, kraljica (ili dama), top (ili kula) — 2 komada, skakač (ili konj) — 2 komada, lovac (ili laufer) (2 komada), pešak (ili pion) — 8 komada. Jedan igrač igra belim, a drugi crnim figurama, naizmenično pomerajući svoje figure, pri čemu beli ima prednost prvog poteza. Cilj igre je dovesti protivnika u šah-mat (šah-mat znači mrtav kralj) situaciju. Šah-mat je situacija kada je kralj napadnut i ne postoji način da se zaštiti od napada ili da se pomeri na nenapadnuto polje. U slučaju šah-mata (kraće mat), partija se završava, a pobednik je igrač koji je matirao suparnika. Osim mata, kad je pobednik poznat, partija može da rezultuje i remijem ili pat pozicijom - tada je rezultat nerešen. Pat je situacija kada je jedan od igrača na potezu, ali ne može da pomeri ni jednu svoju figuru. Remi je situacija kada nijedan igrač ne može dati mat drugom igraču, uglavnom usled nedostatka figura ili kada oba igrača procene da ne mogu nadigrati svog protivnika, tada dogovorno zaključuju remi, i to se zapisuje ½:½, tj. poen se deli. Nekada je postojalo pravilo da se u slučaju pata ili remija računa da su oba igrača izgubila, ili se igralo sve dok neko ne bi pobedio, međutim pošto je to moglo drastično da se oduži, da bi ubrzali odigravanje turnira, FIDE (franc. Fédération Internationale des Échecs - Međunarodna šahovska federacija) je donela današnje pravilo o podeli poena. Šahovska notacija[uredi | uredi izvor] Ovaj članak koristi algebarsku šahovsku notaciju kako bi se opisali šahovski potezi. Praćenje poteza koje je obavezno prilikom svih takmičenja. Postoje nekoliko vrsta notacija: algebarska, opisna (primjenjuje se kod anglosaksonskih zemalja), Forsajtova, Udemanov kodeks itd. U algebarskoj notaciji, koja se najviše koristi, prvo se beleži znak figure i polje sa kojeg se polazi (kralj — K, dama — D, top — T, lovac — L, skakač — S, dok se pešak ne obeležava početnim znakom figure); a potom se doda crtica i linija (od a do h) i red (od 1 do 8) polja na koje figura stupa. Ako potez sadrži uzimanje protivničke figure, onda umesto crtice stavljaju se dve tačke. Ako se potezom daje „šah“, onda se stavlja na kraju znak +. Mala rokada se označava ovako: 0-0. Velika rokada se označava ovako: 0-0-0. Kad se pokreće pešak, napred se ne stavlja njegov znak. Kao čest primer upotrebe notacije uzima se kratka partija s temom Legalovog mata: 1. e2-e4 e7-e5 2. Lf1-c4 d7-d6 3. Sg1-f3 h7-h6 4. Sb1-c3 Lc8-g4? (znakom pitanja se označava slab potez, a uzvičnikom odličan) 5. Sf3:e5! Lg4:d1? 6. Lc4:f7+ Ke8-e7 7. Sc3-d5 mat. Postoji i kratka algebarska notacija, koja je daleko češće u upotrebi u turnirskoj praksi od duge algebarske notacije. Po njoj bi se navedena partija zapisala ovako: 1. e4 e5 2. Lc4 d6 3. Sf3 h6 4. Sc3 Lg4? 5. S:e5! L:d1? 6. L:f7+ Ke7 7. Sd5# (mat se označava tarabicom). Potezi koji označavaju uzimanje u kratkoj notaciji označavaju se dvotačkom (:), međutim, to nije neophodno pošto se podrazumeva. Ako dve figure mogu odigrati na isto polje, u kratkoj notaciji potez se označava ovako: Ako su obe figure na istom redu: početnim slovom figure linijom na kojoj se nalazi poljem na koje se postavlja. Ako su obe figure na istoj liniji: početnim slovom figure brojem reda na kojem se figura nalazi poljem na koje dolazi. Ako su figure na različitim redovima i linijama, koristi se metoda 1. Primer za 1. a b c d e f g h 8 a1 white rookb1 black crossh1 white rook 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h Topovi belog nalaze se na poljima a1 i h1; Tab1 - top koji se nalazio na polju a1 pomera se na b-liniju; ili, Thb1 - top koji se nalazio na polju h1 pomera se na b-liniju. Primer za 2. a b c d e f g h 8 a8 white rooka2 black crossa1 white rook 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h Topovi belog nalaze se na poljima a1 i a8; T1a2 - top koji se nalazio polju a1 pomera se na drugi red; ili, T8a2 - top koji se nalazio na polju a8 pomera se na drugi red. Primer za 3. a b c d e f g h 8 f3 black crossd2 white knightg1 white knight 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h Skakači belog nalaze se na poljima d2 i g1; Sgf3 - skakač koji se nalazio na polju g1 pomera se na polje f3; ili, Sdf3 - skakač koji se nalazio na polju d2 pomera se na polje f3. Ako dva pešaka mogu uzeti istu protivničku figuru ili pešaka, pešak koji vuče beleži se: slovom linije na kojoj se nalazi znakom : oznakom polja na koje stupa Primer za uzimanje a b c d e f g h 8 d5 black rookc4 white pawne4 white pawn 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h Beli pešaci nalaze se na poljima e4 i c4, crni top na polju d5. Ako pešak sa e4 uzima topa, beleži se e:d5, a ukoliko pešak sa c4 uzima topa, beleži se c:d5. Primer za promociju a b c d e f g h 8 a8 white queend8 white bishoph8 white knighta7 white pawnd7 white pawnh7 white pawnf2 black pawnf1 black rook 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h U slučaju promocije pešaka beleži se potez pešakom, a odmah sledi početno slovo figure koja se postavlja na tablu. Primeri: a8D, h8S, d8L, f1T. U Srbiji, šahovski potezi se mogu beležiti ćirilicom ili latinicom. Sudijska komisija Šahovskog saveza Centralne Srbije preporučuje upotrebu ćirilice. Šahovska takmičenja[uredi | uredi izvor] Šahovska takmičenja mogu se podeliti na turnire, mečeve i timska takmičenja. O bilo kakvom takmičenju da se radi, za pobedu se dobija 1 poen, za remi ½ poena, dok se za izgubljenu partiju ne dobijaju poeni (retko kada organizatori šahovskih takmičenja odstupaju od ovog pravila).[6] Šahovski turniri[uredi | uredi izvor] Šahovski turniri organizuju po kružnom sistemu (Soneborn-Berger - često se nazivaju samo Berger), zatim po švajcarskom, ševeninškom i nokaut sistemu. Glavni članak: Spisak najznačajnijih turnira u istoriji šaha Kružni sistem (Berger)[uredi | uredi izvor] Glavni članak: Bergerov sistem Berger-turniri obično su zatvorenog tipa (igrači koji učestvuju, dolaze po pozivu organizatora). Kad je reč o kružnom sistemu (Soneborn-Berger), igra se po pravilu „svako sa svakim“. Minimalan broj igrača je tri, a može se organizovati da se igra jednokružno (svako sa svakim po jednu partiju), dvokružno (svako sa svakim po dve partije - jednu belim figurama, drugu crnim) itd. Ukoliko je za turnir prijavljen neparan broj igrača, u svakom kolu jedan igrač je slobodan (nema protivnika) i ne dobija poene. Pobednik turnira je igrač koji sakupi najveći broj poena. Ukoliko više takmičara ostvari jednak broj poena, uspešniji je onaj igrač čiji je veći zbir poena sa takmičarima iz gornje polovine konačne turnirske tabele. Ovaj sistem nosi ime po pobornicima ideje, engleskom šahisti Viljemu Sonebornu i austrijskom teoretičaru šahovske završnice Johanu Bergeru. (vidi Bergerove tablice) Švajcarski sistem[uredi | uredi izvor] Glavni članak: Švajcarski sistem Turniri koji se igraju po švajcarskom sistemu obično su otvoreni turniri (svako može da se prijavi za turnir) i za učešće obično se plaća upisnina. Najčešće, ovo su masovni turniri, sa velikim brojem učesnika i posle Drugog svetskog rata postali veoma su popularni u čitavom svetu, tako da su doneli ogromnu korist u popularizaciji šaha. Tvorac ovog sistema je Švajcarac dr J. Miler. Pošto je broj učesnika turnira prevelik da bi igrao svako sa svakim kao kod turnira koji se igraju po Berger-sistemu, pre svakog kola pribegava se ciljanom parovanju. Na primer, pre nego što se potpuno završe sve partije prvog kola, još uvek se ne zna ko će sa kim igrati čak ni u sledećem, drugom kolu. To gotovo da isključuje mogućnost „domaćih“ priprema, i samim tim, smanjuje se broj eventualnih remija.[7] Za švajcarski sistem, karakteristična su tri pravila: nijedan igrač ne može igrati sa istim protivnikom dva puta; u svakom kolu, igrači za protivnike imaju takmičare koji su im što bliže po broju poena na tabeli; posle svakog kola igrači moraju imati što izjednačeniji broj partija koje su odigrali sa belim, i sa crnim figurama. Slično kao i kod turnira po Berger-sistemu, ukoliko je broj učesnika neparan, jedan takmičar u svakom kolu je slobodan pošto nema protivnika, s tom razlikom da slobodan igrač u švajcarskom sistemu dobija poen. Prema pravilima, slobodan je onaj igrač koji je u prethodnom kolu bio poslednji na turnirskoj tabeli. Dodatno, igrač ne može biti slobodan više od jedanput. Sistem se može primeniti pri bilo kom broju učesnika i kola, za bilo koju aktivnost (mada se najčešće koristi u šahu) u kojoj se pojavljuju tri rezultata - pobeda, nerešeno (remi) i poraz. Možda jedini nedostatak švajcarskog sistema je činjenica da poslednja kola nose izrazito veću težinu od prvih, odnosno važnija su za konačan plasman igrača. Ako takmičar započne turnir pobedama, u narednim kolima susreće se sa sve jačom opozicijom (zahvaljujući pravilu 2.), pa ga je kasnije lakše dostići igrač koji je započeo porazima. Pobednik turnira je onaj učesnik koji sakupi najveći broj poena. Ukoliko u konačnom plasmanu više učesnika ostvare jednak broj poena, tada se uspešnijim smatra igrač koji je bolji uspeh ostvario po Buholc-koeficijentu. Buholc-koeficijent je u stvari zbir poena svih protivnika nekog igrača. U Srbiji, pogotovo su popularni tzv. „vikend-turniri“ koji se organizuju po švajcarskom sistemu. Na „vikend-turnirima“, obično se u petak igraju dva kola, u subotu četiri, a u nedelju kada se turnir završava, poslednja tri kola. Po švajcarskom sistemu igra se i na Šahovskim olimpijadama, koje FIDE organizuje svake 2 godine. Ševeninški sistem[uredi | uredi izvor] Ševeninški sistem (negde Sheveningen sistem) predviđen je za ekipna takmičenja, gde svaki igrač jednog tima za protivnike ima sve igrače suparničkog tima. Nokaut sistem[uredi | uredi izvor] Kup-sistem, u kom se u drugom kolu susreću pobednici iz prvog kola, u trećem kolu susreću se pobednici iz drugog kola, itd., sve dok se ne dođe do finala u kom igraju jedina dva takmičara koja su do tog momenta pobedila sve svoje suparnike. Onaj protivnik koji pobedi u finalu, postaje pobednik turnira.[8] Mečevi[uredi | uredi izvor] Šahovski meč organizuje se između dva protivnika. Kako bi oba protivnika bila ravnopravna (npr. da imaju isti broj kola sa belim i crnim figurama), najčešće se mečevi organizuju tako da imaju paran broj kola. Ukoliko to nije slučaj, radi se o hendikep-mečevima. Pobednik šahovskog meča je igrač koji na kraju ostvari veći broj poena (odnosno pobeda). Ekipna takmičenja[uredi | uredi izvor] Igraju timovi, jedan tim protiv drugog, tako što se igrači raspoređuju po tablama. Obično se za prvu tablu uzimaju najjači igrači tima. Svaki tim ima svog kapitena. Kapiten ekipe ne mora istovremeno biti igrač za tablom, može biti i neko treće lice. Kod ekipnih prvenstvenih susreta, kada ekipe u svakom kolu putuju, bele figure na prvoj tabli ima domaća ekipa. Ekipna takmičenja mogu biti ligaška (na lokalnom ili nacionalnom nivou), ili su u pitanju šahovski dvoboji reprezentacija. Ostala takmičenja[uredi | uredi izvor] Simultanke[uredi | uredi izvor] Glavni članak: Simultanka Postoje 3 oblika simultanke: Jedan igrač igra protiv više igrača tako što se kreće od table do table i svaki put povuče po potez. Obično se igra na 20-30 tabli, no bilo je pokušaja da se igra na rekordnom broju tabli. Jedan igrač igra protiv više igrača na većem broju tabli, pri čemu novi igrači sedaju na table onih koji su poraženi. Alternativna simultanka, u kojoj dva igrača igraju s više protivnika tako što naizmenično vuku poteze. Hendikep-mečevi[uredi | uredi izvor] Hendikep-mečevi su šahovska takmičenja egzibicionog tipa (po svojoj prirodi, nisu po FIDE šahovskim pravilima), odnosno mečevi u kojima jedan protivnik ima neku prednost nad drugim (npr. stalno bele figure, ili više vremena za razmišljanje, ili figuru više itd). Najveći hendikep-meč u istoriji koji je ikada organizovan je Kasparov protiv sveta. Meč se igrao 1999. godine na internetu. S jedne strane igrao je Gari Kasparov, sa druge čitav svet, dok se o potezu „sveta“ odlučivalo se glasanjem po principu proste većine - potez koji bi dobio najviše glasova biran je kao potez „sveta“. To je u stvari bio dopisni meč, svaka strana imala je na raspolaganju maksimalno 24 časa za naredni potez. Uprkos činjenici da je „svet“ izbacio oštru teorijsku novost još u 10. potezu, Kasparov je pobedio u 62. potezu. Šah „na slepo“ može biti poseban vid hendikep-meča, ako samo jedan igrač igra „na slepo“. Šah „na slepo“[uredi | uredi izvor] Glavni članak: Šah na slepo Šahovska partija u kojoj bar jedan igrač igra tako što nema mogućnost da vidi šahovsku tablu, ili nema kontakta sa šahovskim figurama. Poseban oblik šaha „na slepo“ je simultanka „na slepo“, gde jedan igrač, bez mogućnosti da vidi šahovske table igra protiv većeg broja suparnika (koji vide svoju tablu i figure) istovremeno. Svetski rekord u ovakvom vidu šaha ostvario je u San Francisku 1960. godine Džordž Koltanovski, odigravši 56 partija „na slepo“ po tempu 10 sekundi za potez. Simultanka je trajala 9 sati, a rezultat je bio 50 pobeda i 6 poraza u korist Koltanovskog. Šahovske titule[uredi | uredi izvor] Finalnu reč kod dodeljivanja šahovskih titula ima Kvalifikaciona komisija FIDE. Titule u muškoj konkurenciji[uredi | uredi izvor] Dodeljuje ih Komisija za titule i rejtinge FIDE. (GM) Velemajstor (IM) Međunarodni majstor (pop. intermajstor) (FM) FIDE majstor (pop. majstor) (CM) Majstorski kandidat (pop. kandidat) Titule u ženskoj konkurenciji[uredi | uredi izvor] Dodeljuje ih Komisija za titule i rejtinge FIDE. (WGM) Ženski velemajstor (WIM) Ženski međunarodni majstor (pop. intermajstor) (WFM) FIDE majstor (pop. majstor) (WCM) Majstorski kandidat (pop. kandidat) Počasne titule[uredi | uredi izvor] Dodeljuje ih Komisija za titule i rejtinge FIDE. (HGM) Počasni velemajstor (HM) Počasni majstor Ostale titule[uredi | uredi izvor] Pored nabrojanih standardnih šahovskih titula, FIDE dodeljuje i titule za šahovsku kompoziciju (komponovanje i rešavanje problema i studija). Ove titule dodeljuje Stalna komisija FIDE za šahovsku kompoziciju. Titule za dopisni šah dodeljuje ICCF (en. International Correspondence Chess Federation - Međunarodna federacija za dopisni šah).[9] == Liste ==[10] Svetski šampioni u muškoj kategoriji[uredi | uredi izvor] „Nezvanični“ ali široko priznati šampioni (pre-šampionsko doba)[uredi | uredi izvor] Ruj Lopez de Segura, Španija, ~1560 Paolo Boi i Leonardo da Kutri, Italija, ~1575 Alesandro Salvio, Italija, ~1600 Đoakino Greko, Italija, ~1620 Legal de Kermer, Francuska, ~1730–1747, Fransoa-Andre Filidor, Francuska,~1747–1795 Aleksander Dešapel, Francuska, ~1800–1820 Luj de la Burdone, Francuska, ~1820–1840 Hauard Staunton, Engleska, 1843– 1851 Adolf Andersen, Nemačka, 1851–1858 Pol Morfi, SAD, 1858–1859, Adolf Andersen, Nemačka, 1858–1866 Viljem Štajnic, Austrija, 1866–1886 Zvanični šampioni[uredi | uredi izvor] Viljem Štajnic, Austrija/SAD, 1886—1894. Emanuel Lasker, Nemačka, 1894—1921. Hose Raul Kapablanka, Kuba, 1921—1927. Aleksandar Aljehin, Rusija/Francuska, 1927—1935, 1937—1946. Maks Eve, Holandija, 1935—1937. Mihail Botvinik, SSSR, 1948—1957, 1958—1960, 1961—1963. Vasilij Smislov, SSSR, 1957—1958. Mihail Talj, SSSR, 1960—1961. Tigran Petrosjan, SSSR, 1963—1969. Boris Spaski, SSSR, 1969—1972. Robert Fišer, SAD, 1972—1975. Anatolij Karpov, SSSR, 1975—1985. Gari Kasparov SSSR/Rusija, 1985—1993. „Nezvanični“ ali široko priznati svetski šampioni[uredi | uredi izvor] Gari Kasparov, Rusija, 1993—2000. Vladimir Kramnik, Rusija, 2000 do danas FIDE svetski šampioni nakon Garija Kasparova[uredi | uredi izvor] Anatolij Karpov, Rusija, 1993—1999. Aleksandar Halifman, Rusija, 1999—2000. Višvanatan Anand, Indija, 2000—2002. Ruslan Ponomariov, Ukrajina, 2002—2004. Rustam Kasimdžanov, Uzbekistan, 2004—2005. Veselin Topalov, Bugarska, 2005. do danas Vladimir Kramnik, Rusija, 2006 Višvanatan Anand, Indija, 2007—2013. Magnus Karlsen, Norveška, 2013. do danas Svetske šampionke[uredi | uredi izvor] Vera Menčik, Ujedinjeno Kraljevstvo , 1927-1944 Ljudmila Rudenko, Sovjetski Savez, 1950-1953 Elizaveta Bikova, Sovjetski Savez, 1953-1956, 1958-1962 Olga Rupcova, Sovjetski Savez, 1956-1958 Nona Gaprindašvili, Sovjetski Savez, 1962-1978 Maja Čiburdanidze, Sovjetski Savez, 1978-1991 Jun Ksi, Kina, 1991-1996, 1999-2000 Žuža Polgar, Mađarska, 1996-1999 Čen Cu, Kina, 2001—2004. Antoaneta Stefanova, Bugarska, 2004-2006 Juhua Hsu , Kina, 2006-2008 Aleksandra Kostenjuk, Rusija, 2008-2010 Jifan Hu, Kina, 2010-2012, 2013-2015, 2016-2017 Ana Ušenjina, Ukrajina, 2012-2013 Marija Muzičuk, Ukrajina, 2015-2016 Žongji Tan, Kina, 2017-2018 Venđun Đu, Kina, 2018- Ostali poznati šahisti[uredi | uredi izvor] Alisa Marić Svetozar Gligorić Ljubomir Ljubojević Lav Polugajevski Viktor Korčnoj Paul Keres Ruben Fajn Trenutno najbolji igrači sveta[uredi | uredi izvor] Najboljih 10 igrača prema FIDE rejting listi, avgust 2020) su: Igrač God. rođenja Država Rejting 1. Magnus Karlsen 1990 Norveška 2863 2. Fabijano Karuana 1992 SAD 2835 3. Liren Ding 1992 Kina 2791 4. Jan Nepomnijačtči 1990 Rusija 2784 5. Maksim Vašije-Lagrav 1990 Francuska 2778 6. Aleksandar Griščuk 1983 Rusija 2777 7. Levon Aronjan 1982 Jermenija 2773 8. Vesli So 1993 SAD 2770 9. Tejmur Rađabov 1987 Azerbejdžan 2765 10. Aniš Giri 1994 Holandija 2764 Najbolje šahistkinje sveta[uredi | uredi izvor] Najboljih 10 igračica prema rejting listi FIDE, maj 2018) su: Igrač God. rođenja Država Rejting 1. Jifan Hu 1994 Kina 2658 2. Venđun Đu 1991 Kina 2571 3. Ana Muzičuk 1990 Ukrajina 2564 4. Katerina Lagno 1989 Rusija 2556 5. Aleksandra Kostenjuk 1984 Rusija 2555 6. Viktorija Cmilite 1983 Litvanija 2542 7. Tingđie Lei 1997 Kina 2537 8. Marija Muzičuk 1992 Ukrajina 2532 9. Valentina Gunina 1989 Rusija 2526 10. Žongji Tan 1991 Kina 2522 Trenutno najbolji igrači Srbije[uredi | uredi izvor] Glavni članak: Spisak srpskih velemajstora Najboljih 10 srpskih igrača prema rejting listi FIDE (za januar 2022) su: Igrač God. rođenja Rejting 1. Robert Markuš 1983 2625 2. Velimir Ivić 2002 2607 3. Aleksandar Inđić 1995 2604 4. Ivan Ivanišević 1977 2599 5. Bojan Vučković 1980 2559 6. Miloš Perunović 1984 2539 7. Marko Nenezić 1995 2525 8. Boban Bogosavljević 1988 2523 9. Luka Budisavljević 2004 2511 10. Nikola Sedlak 1983 2510 Najbolje šahistkinje Srbije[uredi | uredi izvor] Glavni članak: Spisak srpskih velemajstora Najboljih 10 srpskih igračica prema rejting listi FIDE (za januar 2022) su: Igrač God. rođenja Rejting 1. Teodora Injac 2000 2407 2. Jovana Rapport 1992 2299 3. Marija Rakić Vulićević 1990 2294 4. Anđelija Stojanović 1987 2287 5. Jovana Erić 1992 2278 6. Jordanka Belić 1964 2270 7. Tijana Blagojević 1997 2260 8. Adela Velikić 1997 2258 9. Marija Manakova 1974 2257 10. Marina Gajčin 2001 2254 Šahovski programi[uredi | uredi izvor] JakšaH Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. jun 2010), Srbija \ Republika Srpska je prvi srpski šahovski program. Korisnički interfejs kao i dokumentacija su napisani i na srpskom i na engleskom jeziku, projektna dokumentacija je pisana na srpskom, a interesantno je da je kompletan izvorni kod u potpunosti napisan na ćirilici. Vidi još[uredi | uredi izvor] Pravila šaha Šahovska notacija Šahovske figure Svetski šampionat u šahu Svetski šampioni u šahu Problemski šah

Odlično Retko Mensur Memo Dervišević (1. januar 1928. Brčko - 17. april 1982. Tuzla) bio je bosanskohercegovački i jugoslavenski slikar. Rane godine[uredi | uredi izvor] Osnovnu školu završio je u Bijeljini, Nižu gimnaziju u Rogatici, Učiteljsku školu u Sarajevu. Godine 1949. odlazi u Beograd gdje je upisao Filološki fakultet, odsjek jugoslavenske književnosti, ali je njegova ljubav prema slikarstvu bila odlučujući momenat u njegovom daljem formiranju. Naredne godine upisuje Akademiju likovnih umjetnosti u Beogradu, te nastavlja oba studija. Tokom studiranja radi na restauraciji srbijanskih manastira. Akademiju likovnih umjetnosti završio je 1954. godine u Beogradu u klasi profesora Mila Milunovića. Potom završava specijalizaciju iz fresko slikarstva i mozaika. Nakon diplomiranja odlazi u Sarajevo gdje živi do 1958. godine. U tom periodu primljen je u Udruženje likovnih umjetnika Bosne i Hercegovine gdje je stekao status slobodnog umjetnika. [1] Stvaralaštvo[uredi | uredi izvor] Izlagao je u zemlji i inostranstvu, a imao je preko 20 samostalnih izložbi. [1] Najznačajniji dio svog stvaralačkog opusa ostvario je u Tuzli. Značajan bosanskohercegovački slikar, kolorista, u ovom gradu je ostavio niz zapaženih djela od kojih su neka i danas u vlasništvu Međunarodne galerije portreta u Tuzli. Zapaženo je i njegovo učešće u estetskom oblikovanju enterijera tuzlanskog hotela `Bristol`, kina `Mladost` i `Ekspres restorana`, gdje je radio na mozaicima i zidnim slikama: `Donju Tuzlu opasala guja`, `Kamena s ramena` i `Teferič`. Niz njegovih djela ostao je u vlasništvu tadašnjih jugoslavenskih ambasada u zemljama Afrike, Bliskog Istoka i drugdje. U svom stvaralaštvu je bio na tragu bosanske tradicije, nekad, poput Maka Dizdara u poeziji, spajajući bosansko srednjovjekovlje sa savremenošću, a često na tragu bosanske sevdalinke i lirsko-baladne tradicije, vizuelno, kao npr. na slici `Svadili se orli i sokoli`. Njegova porodična kuća je napuštena i razrušena, a atelje uništen zajedno sa historijskim vrijednostima. Načelnik Općine Tuzla Jasmin Imamović izjavio je kako je riječ o privatnom vlasništvu, te da se zbog toga ne može ulagati u obnovu i očuvanje objekta. [1] Kritike[uredi | uredi izvor] Prije deset godina imao sam sreću da otvorim prvu samostalnu izložbu Mensura Derviševića – Poslije deset godina otvaram, evo, desetu njegovu izložbu, tako da večeras prisustvujemo malom jubileju. (…) Slučaj Meme Derviševića pokazuje još jednu pozitivnu novinu. Snažan razvoj našeg duhovnog života, našeg stvaralaštva uopšte, nije više ograničen na uže centre, već je omogućen svugdje gdje postoji dobra volja i gdje je talentovanim ljudima pružen makar i minimum uslova. Meša Selimović, 1968. Možda bi Memo, čovjek s dva zvanična i hiljadu životnih fakulteta, svjetski putnik bez kofera i nonkonformist svjetskog ranga, dosegnuo ove svoje današnje umjetničke visine i da se posvetio književnosti i muzici. Ne znam. Ali, dovoljno je velik kao slikar svakoj našoj enciklopediji i historiji umjetnosti. Derviš Sušić, 1981. Skromno, gotovo stidljivo, ali sa zamjetnim uzbuđenjem kojeg čine događaji natopljeni izvjesnom dozom dugo potiskivanog građanskog kulturnog ekskluziviteta, obilježena je nedavno u foajeu tuzlanskog Narodnog pozorišta dvadeseta godišnjica od smrti slikara Mensura Meme Derviševića. Bilo je to veče, za kulturnu historiju Tuzle… Šta je tog svjetskog putnika, poliglotu i putopisca navelo da se nastani u ovom gradu, teško je sa sigurnošću reći, ali je u svakom slučaju izvjesno da je upravo u ovom gradu, takvom kakav jeste, odnosno kakav je tada bio, umjetnik našao utočište za svoj kosmopolitski duh i raskošan slikarski dar. Aleksandar Adamović, 2002. Tokom 1980. i 1981., u fazi pune ljudske i stvaralačke zrelosti, Dervišević je slikao punim žarom, kao nikada ranije. U to vrijeme uslijedilo je najznačajnije i najkompleksnije retrospektivno predstavljanje likovnog stvaralaštva ovog umjetnika, pa se i priređivanje ove izložbe i štampanje uzornog kataloga dogodilo u znaku skoro bukvalnog otimanja od smrti – Dervišević je iznenada umro ravno pet mjeseci od dana otvaranja izložbe. (U Međunarodnoj galeriji portreta prije dvije godine je priređena izložba „Oteto od zaborava”, s ciljem podsjećanja na likovno stvaralaštvo Meme Derviševića.) Nijaz Alispahić, 1990. [2]