SPELEOLOŠKI OBJEKTI NACIONALNOG PARKA DJERDAP Izdavac: Nacionalni park Djerdap Donji Milanovac Cvrst povez 199 str. Jezik srpski, engleski Dimenzije 21,5 x 30,5 cm Manji tragovi ostecenja na kutiji knjige .

Naslov: Manastir Studenica Arheološka otkrića Autor(i): Marko Popović Mesto: Beograd Godina: 2015 Povez: tvrd Strana: 407 Format: 30 cm Pismo: Ćirilica Stanje knjige: odlično očuvano - kao novo Lično preuzimanje kod Muzej Istorije Jugoslavije (Kuća Cveća), tj. Hajd Parka ili Autokomanda, po dogovru u centru grada Troškove slanja plaća kupac.

Naslov: Paja Jovanović Autor(i): Nikola Kusovac Izdavač: Narodni muzej Mesto: Beograd Godina: 2010 Povez: tvrd Strana: 312 Format: 28 cm Pismo: ćirilica Stanje knjige: kao novo - nekorišćeno Lično preuzimanje kod Muzej Istorije Jugoslavije (Kuća Cveća), tj. Hajd Parka ili Autokomanda, po dogovru u centru grada Troškove slanja plaća kupac.

Naslov: Tehnologija mesa Autor(i): Ilija Vuković Izdavač: Zavod za udžbenike Mesto: Beograd Godina: 2020 Povez: tvrd Strana: 304 Format: 24 Pismo: Latinica Stanje knjige: kao novo - nekorišćeno Lično preuzimanje kod Muzej Istorije Jugoslavije (Kuća Cveća), tj. Hajd Parka ili Autokomanda, po dogovru u centru grada Troškove slanja plaća kupac.

Naslov: Računovodstveni informacioni sistemi Autor(i): Maršal B. Romni, Pol Džon Stanjbart Izdavač: Ekonomski fakultet univerziteta u Beogradu Mesto: Beograd Godina: 2022 Povez: tvrd Strana:782 Format: C5 Pismo: Latinica Stanje knjige: malo podvlačeno Lično preuzimanje kod Muzej Istorije Jugoslavije (Kuća Cveća), tj. Hajd Parka ili Autokomanda, po dogovru u centru grada Troškove slanja plaća kupac.

Naslov: Stare srpske povelje i pisma (knjiga prva drugi deo) - fototipsko izdanje Autor(i): Ljubomir Stojanović Izdavač: Srpska školska knjiga, Filozofski fakultet Mesto: Beograd Godina: 2006 Povez: tvrd Strana: 639 Format: 24 cm Pismo: ćirilica Stanje knjige: odlično očuvano Lično preuzimanje kod Muzej Istorije Jugoslavije (Kuća Cveća), tj. Hajd Parka ili Autokomanda, po dogovru u centru grada Troškove slanja plaća kupac.

Naslov: 1. tom - Građanska Evropa (1770-1914) - Osnove evropske istorije XIX veka (1770-1815) 2. tom - Građanska Evropa (1770-1914) - Politička istorija Evrope (1815-1871) Autor(i): Čedomir Popov Izdavač: Zavod za udžbenike Mesto: Beograd Godina: 2010 Povez: tvrd Strana: 488, 521 Format: 24 cm Pismo: ćirilica Stanje knjige: kao novo - nekorišćeno Lično preuzimanje kod Muzej Istorije Jugoslavije (Kuća Cveća), tj. Hajd Parka ili Autokomanda, po dogovru u centru grada Troškove slanja plaća kupac.

Naslov: Electronic Signatures Law and Regulation + CD Autor(i): Lorna Brazell Izdavač: Thomson/Sweet & Maxwell Mesto: London Godina: 2004 Povez: tvrd Strana: 550 Format: 24 cm Pismo: English Stanje knjige: kao novo - nekorišćeno Uplata se može izvršiti pouzećem, a može i pre slanja uplatom na račun u Telenor banci. Troškove slanja plaća kupac. Lično preuzimanje podrazumeva dolazak na mesto gde se dogovorimo (Beograd - uglavnom centar, Muzej Istorije Jugoslavije, tj. Hajd Parka, Autokomanda, Dedinje) u tom slucaju i plaćanje lično.

Naslov: Visualizing the City (Architext) Autor(i): Alan R. Marcus, Dietrich Neumann Izdavač: Taylor & Francis Ltd Mesto: London, United Kingdom Godina: 2008 Povez: mek Strana: 264 Format: 174 x 242 x 14mm | 539.77g Pismo: English Stanje knjige: kao novo - nekorišćeno Uplata se može izvršiti pouzećem, a može i pre slanja uplatom na račun u Telenor banci. Troškove slanja plaća kupac. Lično preuzimanje podrazumeva dolazak na mesto gde se dogovorimo (Beograd - uglavnom centar, Muzej Istorije Jugoslavije, tj. Hajd Parka, Autokomanda, Dedinje) u tom slucaju i plaćanje lično.

Naslov: Basic Surveying, 4ed Autor(i): Raymond E. Paul ,Walter Whyte Izdavač: Taylor & Francis Ltd Mesto: Oxford, United Kingdom Godina: 1997 Povez: mek Strana: 352 Format: 156 x 230 x 20mm | 557.92g Pismo: English Stanje knjige: kao novo - nekorišćeno Uplata se može izvršiti pouzećem, a može i pre slanja uplatom na račun u Telenor banci. Troškove slanja plaća kupac. Lično preuzimanje podrazumeva dolazak na mesto gde se dogovorimo (Beograd - uglavnom centar, Muzej Istorije Jugoslavije, tj. Hajd Parka, Autokomanda, Dedinje) u tom slucaju i plaćanje lično.

Naslov: McKinsey Quarterly – Q1 2009 - The crisis: A new era in management Autor(i): grupa autora Izdavač: McKinsey & Company Mesto: USA - New York Godina: 2009 Povez: mek Strana: 156 Format: 26.9 x 16 x 1.3 cm Pismo: English Stanje knjige: odlično očuvana - podvlačeno Uplata se može izvršiti pouzećem, a može i pre slanja uplatom na račun u Telenor banci. Troškove slanja plaća kupac. Lično preuzimanje podrazumeva dolazak na mesto gde se dogovorimo (Beograd - uglavnom centar, Muzej Istorije Jugoslavije, tj. Hajd Parka, Autokomanda, Dedinje) u tom slucaju i plaćanje lično.

Naslov: Dental Materials: Properties and Manipulation - 9th Revised edition Autor(i): John M. Powers, John C. Wataha Izdavač: Elsevier - Health Sciences Division Mesto: USA Godina: 2007 Povez: mek Strana: 384 Format: 187.96 x 231.14 x 17.78mm | 600 g Pismo: English Stanje knjige: kao nova - nekorišćena tel/viber Uplata se može izvršiti pouzećem, a može i pre slanja uplatom na račun u Telenor banci. Troškove slanja plaća kupac. Lično preuzimanje podrazumeva dolazak na mesto gde se dogovorimo (Beograd - uglavnom centar, Muzej Istorije Jugoslavije, tj. Hajd Parka, Autokomanda, Dedinje) u tom slucaju i plaćanje lično.

Gaudi: Obra Completa/Complete Works Hardcover – January 1, 2003 Obra Completa = Celokupna dela. Feierabend Verlag, OHG [Datum objave: 2003]. Podstavljeni tvrdi povez kvadrat, 791 str . Dvojezični, španski i engleski. Ilustracije u punom koloru. Sadržaj uključuje: Teh Gaudijev fenomen; Prirodna tehnika i umetnost; Gaudijev život; Izgrađeni radovi; Casa Vicens; vila Ouijano-ElCapricho; Keramika; Finca Guell; Trencadis; Sagrada Familia; Religiozni motivi; Palau Guell; Palacio episcopal de Astorga; Col.legi de las Teresianes; Casa de los Botines; Casa Calvet Guell; Casa Calvet Guell; Nameštaj; Vitraži; Cripta de la Colonia Guell; Bellesguard; Park Guell Animals; Finca Miralles; Kovano gvožđe; Restauracion de la catedral de Palma de Majorca; Casa Batllo; Prirodni motivi; Vrata; Casa Mila; Jardins Artigas; Ulične svetiljke; Mape; Nekonstruisani projekti; Gaudi noću; Hronologija i bibliografija. nova nekorišćena kao nova ostao trag na unutrašnjoj strani korice po vertiklali , pretpostavljam da je bio zalepljen neki mali letak pa je odlepljen, te je osto trag

Egipat: hramovi, ljudi i bogovi Alberto Silioti Zagreb 1999. Putujte kroz slike Zemljom faraona, posetite velike arheološke lokalitete i njihova blaga. Uz ovu knjigu, koju je priredio čuveni italijanski istraživač Alberto Siloti, naučićete mnogo toga o istoriji, geografiji, običajima i mitologiji drevnog Egipta, i još više - saznaćete zbog čega nas sve civilizacija drevnog Egipta i dan danas privlači svojim mističnim šarmom koji uporno odoleva vremenu. U razvoju čovječanstva neke civilizacije ipak zauzimaju posebnija mjesta od drugih, pa je središte naših interesa vezano uz njih. Egipatska kultura i povijest je jedna od takvih civilizacija. Dostignuća tisućljetne civilizacije prikazana su u ovoj knjizi jasnim jezikom, vjernim fotografijama i trodimenzionalnim crtežima slavnih svjetskih fotografa. Hramovi i bogovi, ljudi i mitovi, putovanja Nilom i odlazak u neko davno doba pri- avantura. Autor ove monografije vrsni je poznavatelj starih kultura i vjerodostojni autor već objavljenih knjiga o Egiptu. Ova knjiga svojim dojmljivim crtežima i fotografijama te preciznim i lako razumljivim jezikom pruža sadržajan i jasan prikaz egipatske civilizacije i njenih postignuća. Knjiga je podijeljena u nekoliko poglavlja: Kemet — država crne zemlje Tisućljetna povijest Putnici i putovanja Hramovi i grobnice u zemlji faraona Alberto Siliotti je znanstveni novinar, pisac i fotograf. Više od 20 godina proučavao je povijest, arheologiju i prirodni okoliš Egipta, gdje je počeo raditi 1988. kao direktor misije Horus, koju je vodilo talijansko ministarstvo vanjskih poslova koje je željelo povezati itinerare talijanskog putnici 19. stoljeća – posebno Giovanni Battista Belzoni koji je otkrio ulaz u piramidu Chepren i grobnicu Sethi I u Kraljevoj dolini. Napravio je za Britanski muzej, znanstveno izdanje Belzonijevih putovanja, među mnoštvom predmeta pronađenih u Egiptu dio je muzejskih zbirki. Vodio je nekoliko znanstvenih ekspedicija u egipatskoj Sahari radi istraživanja umjetnosti i pretpovijesnog života u zemlji faraona, te drugih misija u egipatske oaze. Član Egipatskog istraživačkog društva i Egipatskog geografskog društva, autor je oko 30 knjiga i vodiča prevedenih na nekoliko jezika i objavljenih u izdanjima AUC Press, WhiteStar, Grund i Geodia Editions. Izradio je prve topografske karte nacionalnog parka Gilf Kebir i Bijele pustinje. Od 2000. godine surađuje s Američkim sveučilištem u Kairu i stvara poznatu zbirku džepnih vodiča, 14 naslova na 4 jezika. Stručnjak Međunarodne unije za očuvanje prirode, izradio je vodič kroz Fayoum i wadi El Rayan te vodič kroz Nacionalni park Gilf Kebir[1] za razvojnu suradnju Veleposlanstva Italije. Strastveni prema Crvenom moru, Alberto Siliotti proučavao je faunu, koraljne grebene i očuvanje prirodnog okoliša. Autor je vodiča o ribama u crvenom moru, knjige o najpoznatijim olupinama u Crvenom moru i vodiča za ronjenje na Sinaju, koji je 2005. godine nagrađen na Festivalu podvodnog filma u Antibesu. Trenutno je direktor Geodia Editions. Luksuzno izdanje. Tvrdi povez sa ukrasnim omotom, format: 26,5x36,5cm, 292 strane, ilustrovano u boji na kvalitetnijem papiru, latinica. Korice kao na slikama. Unutra odlicna. Nema tragova pisanja i koriscenja. Kompaktna. ktj-69 140923

Prenosim tekst Politike iz 2016., pošto je umetnik umro. ,,Verovatno najznačajniji vajar ovog dela Evrope Tome Serafimovski, redovni član makedonske Akademije nauka i umetnosti, inostrani član SANU i CANU kao i član Svetske akademije umetnosti i nauka iz SAD, preminuo je 3. marta u Skoplju. „Pridružiću se Medakoviću, Srbinoviću i brojnim drugim prijateljima na nebu. Nedostaju mi” – govorio je. Rođen je 1935. godine u Zubovcu kod Gostivara. Na likovnoj akademiji u Zagrebu diplomirao je 1963. godine, u klasi Antuna Augustinčića. Kao stipendista francuske vlade tri godine je proveo u Parizu, između ostalog i kao saradnik Alicije Penalbe, najznačajnije evropske vajarke tog doba. Njegov stvaralački opus obuhvata više od 550 skulptura, od kojih je 40 monumentalnih. Njegova dela nalaze se ne samo u zemljama bivše Jugoslavije, nego i u kolekcijama Bakingemske palate, Vatikana, Berluskoni u Rimu, fondacije Kiril i Metodij u Sofiji, Udruženju književnika Francuske i brojnim drugim. Učestvovao je na oko 300 grupnih i 40 samostalnih izložbi u zemlji i svetu. „Zlatni suncokret” Igoru Marojeviću za zbirku priča „Granična stanja” Beogradu je poklonio spomenik Ćirilu i Metodiju u parku kod Vukovog spomenika, a tu su i portreti Mije Aleksića u foajeu Narodnog pozorišta i Đure Jakšića u Skadarliji, kao i donacija SANU. Zahvalan Matici srpskoj za knjigu o njegovim spomenicima, Novom Sadu je poklonio idejno rešenje spomenika Vuku Karadžiću. Ova ideja, na žalost, nije realizovana. RTS je emitovao zapaženi TV feljton o njegovom umetničkom opusu, a umetnička galerija RTS bogatija je za bronzanu skulpturu Ćirila i Metodija koja krasi hol ispred kulturne redakcije RTS. Svoj patriotizam ovekovečio je spomenikom pesniku Slavku Janevskom, na koji je urezao njegovu pesmu o Makedoniji: „Troška zemlja, kapka vode, parče nebo”... U sukob sa aktuelnim vlastima došao je zbog odbijanja da se stavi na čelo projekta, vrednog više miliona evra, da svojim skulpturama „potvrdi” vezu današnje sa antičkom Makedonijom. „U toj prevari neću da učestvujem” odgovorio je. Za taj stav „nagrađen” je tragikomičnom lustracijom. Duboko smo mu zahvalni što je naše živote obogatio lepotom svog stvaralaštva i lepotom svog neponovljivog duha.` Knjige su: 1. Monografija Tome Serafimovski 1987. (sadrži posvetu umetnika) 2. Mali katalog/monografija 1987. 3. Katalog izložbe u Salonu MANU 1989. 4. Pamflet MANU Tome Serafimovski 1990. 5. Velika Monografija Serafimovski 2000. (sadrži posvetu umetnika) 6. Serafimovski - Skulpture i crteži - izdanje SANU 2002. (sadrži posvetu umetnika) 7. Katalog izložbe Galerija - Atelje Serafim Tvrd povez. Zaštitni omot. Godina izdanja: 1987-2002. S obzirom da rasprodajem biblioteku, svaki vid dogovora je moguć pri kupovini većeg broja knjiga.

Ukoričena u tvrd zeleni povez Antikvarna knjiga iz 1939. Dr Milan Marinović Unutra dobro očuvana Mape na rasklapanje Šumarstvo je grana privrede koja se bavi podizanjem, gajenjem i korišćenjem šuma.[1] Između ostalog podrazumeva i upravljanje šumskim prostranstvom posebnih namena.[2] Ova grana obuhvata gajenje i sakupljanje šumskih proizvoda (drvo, smola, kora, plodovi), zatim obradu šumskog zemljišta, kao i delatnost ostalih namena šumskih prostranstava (zaštita, rekreacija i dr).[3] Šumarstvo se bavi teorijom i praksom rasta šuma i njihovim sastavom. To je primijenjena naučna disciplina koja se u konačnici bazira na više prirodnih i društvenih nauka.[4][5] Šumska prostranstva od posebnog prirodnog značaja su najčešće pod zaštitom države u obliku rezervata ili parka prirode i nacionalnog parka. Direktna baza šumarstva su prirodne nauke, koje se bave zakonitostima koje utiču na rast i razvoj pojedinačnih stabala i šume kao biološke jedinice, jer rast zavisi od lokalnog tla i klime, ali i od konkurentskog odnosa s drugim rastinjem, i međuodnosima sa životinjama, insektima i drugim organizmimaa, koji mogu biti korisni ili destruktivni.[5] Efikasna šumarska praksa zahteva poznavanje disciplina kao što je ekologija, fiziologija bilja, entomologija i pedologija, uz dužnu pažnju prema ekonomskim i biološkim aspektima šumarstva. [5] Implicitni cilj šumarstva je da se šume učine korisnim za što veći broj ljudi. Karakteristike[uredi | uredi izvor] Šumari se drže koncepta održive eksploatacije, kako bi poverenu šumu mogli trajno iskorištavati, najčešće je moguće poseći skromne količine stabala svake godine, koja su stradala što zbog, bolesti, udara groma ili nekih drugih razloga. Važan element šumarstva je rotacija, to je vreme koje je potrebno da bi neka vrsta stabla izrasla, nekima je potrebno malo, a nekima puno godina, a to zavisi i od kraja u kom rastu. Tako su na primer rotacioni periodi u suptropskim krajevima puno kraći. Tamo je stablu ogrevnog drva - leuceni potrebno samo sedam godina da izraste do komercijalne veličine, eukaliptusu deset a borovima namenjenim za proizvodnju celuloze dvadeset.[5] Tako da se u tim krajevima održiva eksploatacija može u teoriji dobiti jednostavnom metodom da se svake godine može iseći, ali i ponovo zasaditi 1 / 10 eukaliptusove šume.[5] S druge strane rotacioni period za šumu namenjenu celulozi u severnoj Evropi i Severnoj Americi produžava se na 50 godina. Mekim drvima za papir često je potrebno i do 100 godina da izrastu do ekonomski isplative veličine, a rotacioni period za širokolisna stabla, kao što je hrast i bukva u srednjoj Evropi, može se produžiti do 200 godina.[5] Za vreme tog vrlo dugog perioda može se godišnje poseći samo mali deo stabala, a ostatak se čuva da izraste do svoje prave veličine. Šumari planiraju svoju aktivnost (seču i obnovu) na duge vremenske staze, u skladu sa životnim vekom svojih obnovljivih useva. Šumarska praksa se deli u tri područja: metode reprodukcije, povremenu seču i zaštitu.[5] U svakoj šumi kad dođe zato vreme potrebno je poseći stara stabla i zameniti ih novim sadnicama. Sam čin zamene starih stabala, bilo prirodnim ili veštačkim načinom, zove se regeneracija ili reprodukcija.[5] Period regeneracije (obnove) počinje od pripremnih mera, a završava tek kad su se mlada stabla prihvate u zadovoljavajućim količinama i potpuno prilagode novoj okolini. Rotacija je period tokom kojeg se dopušta rast samo jednoj generaciji stabala.[5] Povremena seča vrši se tokom celog perioda reprodukcije šume, ta seča ili proređivanje vrši se da se uredi i poboljša njen rast i nema efekta na obnovu šumskog fonda, a njom se ipak postižu i neki financijski efekti.[5] Povremena seča je usmerena pre svega na kontrolu rasta, od gustine do selekcije stabala za daljnji rast. Pritom se vodi računa da se taj teren zaštiti od požara (useci), insekata, gljivica, životinja i atmosferskih nedaća.[5] Regeneracija šuma, vrši se na dva načina: prirodnim ili veštačkim načinom. Prirodna regeneracija šuma je lakša metoda, ali može biti spora i nepravilna. Ta metoda se može primenjivati samo u onim šumama, u kojima već otpre rastu iste vrste drveća. Za razliku od nje veštačka regeneracija traži više truda, ali je brža i dugoročno isplativija, jer dopušta uvođenje novih (ili boljih) vrsti od postojećih.[5] Prirodna regeneracija[uredi | uredi izvor] Jedna od metoda je seča pojedinačnih stabala koja su izrasla do komercijalne veličine (koji put i više njih). Na taj način nastane čistina, na kom iz semena susednih stabala može izniknuti novo. Najbolji primeri takvog načina regeneracije mogu se vidjeti po padinama švajcarskih planina, gde bi seča većeg broja stabala mogla dovesti do nagle erozije i lavina.[5] Alternativna metoda prirodne regeneracije svodi se na postupak u kom se seku delovi šume, a ne pojedinačna stabla. Jedan vrlo efikasan način primenjuje se po šumama duglazije duž kanadsko - američke pacifičke obale. Tamo moćne mašine rezači, vođeni kablovima saseku celu parcelu. Okolna šuma služi tom terenu kao zaštita i izvor semena, koje vetar razbaca po ledini i tako izniknu nova stabla. Nakon tog se na isti način obradi susedni teren, i tako se nakon nekoliko godina kompletno obnovi šuma.[5] Slični sistemi seče većih površina u kvadratima ili krugovima, primenjuju se i u Francuskoj i Nemačkoj.[5] Veštačka regeneracija[uredi | uredi izvor] Veštačka regeneracija (obnova) postiže se sadnjom sadnica (najčešći način) ili direktnom sadnjom semena. Direktno sađenje je rezervirano za udaljene ili nepristupačne terene gde sadnja sadnica nije isplativa. Nekoliko vrsta drveća, kao što je topola i vrba, mogu se veštački razmnožiti iz reznica. Većina plantažnih šuma po Severnoj Americi sastoji se od četinara, naročito bora, smreke i duglazija, jer se uspešno presađuju i donose visoki prinos. Isto tako u novije vreme je porastao broj tropskih plantažnih šuma tvrdih drva kao što je eukaliptus, ali i skupih drva umerenog pojasa.[5] Veštačka regeneracija nudi veću lepezu mogućnosti od prirodne regeneracije da se izmeni genetska struktura nasada. Najvažnija odluka kod veštačke regeneracije je izbor vrste koja će se koristiti za novi nasad. Izabrana vrsta treba se prilagoditi terenu na koji će biti zasađena. Najuspešnije se mogu uvesti one vrste koje rastu na istoj geografskoj širini i na sličnom položaju na kontinentu iz kog su uzete. Na primer brojni četinari sa zapadnih obala Severne Amerike bile su uspešno presađene na istim geografskim širinama po zapadnoj Evropi.[5] Drvna industrija brojnih zemalja Južne hemisfere zavisi od borova presađenih sa sličnih lokaliteta na jugu Severne Amerike.[5] Kako postoje brojne vrste semena različitog kvaliteta, ali i potražnja za superiornim genotipom, pojavile su se semenske plantaže, po kojima se uzgajaju odabrana stabla vrhunskih genetskih karakteristika, koje daju velike količine semena. Većina semenskih vrsta može se skladištiti u hladnjacima na temperaturama blizu smrzavanja i po nekoliko godina, bez gubitka kvaliteta. Dok je neke vrste potrebno nakratko spremiti u hladnjak da bi proklijale.[5] Direktna setva semena skupljenog po šumi ili na otvorenom zemljištu nije uobičajena praksa, jer šumsko semenje jedu miševi, veverice, ptice pa je često zaraženo. Sadnice se zbog tog uzgajaju u šumskim rasadnicima, koji pružaju najveću moguću zaštitu. Te sadnice gotovo uvek kliju iz semena, iako ima i onih koje rastu iz reznica ali samo kod nekih vrsta. Sadnice zasađene u zemlji sade se po uzdignutim humkama, da bi se lakše iskopale i očuvao koren. Veliku prednost imaju sadnice izniknule u lončanicama, jer imaju potpuno očuvano korenje spremno za presađivanje. Da bi se poboljšao njigov rast dodaju im se mikroorganizmi koji stvore mikorizu simbiotski odnos sa korenjem i tako poboljšaju njegovu hranjivost. Dok se selektivnom primenom herbicida sprečava nastanak bolesti.[5] Brojne sadnice su pogodne za sadnju na terenu već nakon nekoliko meseci rasta u lončanici ili nakon jedne do dve godine rasta u zemlji. Sporo rastuće vrste presađuju se ručno ili mašinski u periodu hibernacije. Mašinski način je vrlo efikasan, jer jedna mašina i četiri radnika mogu presaditi od 30,000 do 40,000 sadnica na dan.[5] U pripremi za sadnju na terenu hibernirane sadnice se ručno iskapaju iz tla - tako da im se što manje ošteti koren. Nakon tog ih je najbolje staviti u hladnjak, ali ih se može uskladištiti do proleća i tako da ih im se koren prekrije rahlom vlažnom zemljom, i da budu na hladnom[5] Uzgoj sadnica u lončanicama potisnuo je u dobroj meri ostale metode, jer se one lakše transportiraju u istim posudama u kojima su i uzgajene. Ta metoda, koja se inače tradicionalno koristila u tropima ili u suvim i vrućim krajevima, postala je glavni način proizvodnje sadnica u Kanadi, Skandinaviji i delovima kontinentalne Evrope, Japanu i Kini.[5] Sadnja sadnica je jedna od najskupljih investicija u podizanju šuma. Uspeh čitavog postupka cirkularne obnove najčešće određuje ispravnost donesenih odluka o sadnji. Te odluke se odnose na izbor sadnica, gustinu sadnje, korištenje mešovitih sadnica, sezonu sadnje, pripremu terena pre sadnje i metod sadnje. U umerenom klimatskom pojasu sadnja se obično provodi od kraja zime do kasnog proleća, ali je danas korištenjem sadnica iz lončanica moguće saditi i početkom leta, pa i ranu jesen.[5] Ukoliko je tlo ravno - prednost ima mehanička sadnja, jer se mašinom koja iskapa rupe može u jednom danu zasaditi od 8,000 do 10,000 sadnica. Na strmim padinama, kamenjaru, ili na tlu u kom ima panjeva, sadnja obavlja ručno, od iskapanja do postavljanja i zasipanja sadnice.[5] Tokom sledeće sezone rasta, a ponekad i dve-tri godine nakon toga, uništavanje korova može biti presudno za opstanak zasađenih sadnica. Korov se uklanja ručno srpovima ili motikama ili nekim drugim mehaničkim sredstvima - košenjem. Herbicidi nude efikasniji način zaštite, ali mogu i naštetiti sadnicama. U pojedinim zemljama se niže grane mladih četinara i nekih vrlo vrednih tvrdih lišćara podrezuju da bi stablo izraslo što pravilnije, a i zbog tog da se omogući pristup mladicama.[5] Sve do 20. veka šumari bi se obično zadovoljili tlom kakvo bi zatekli, na mestu koje treba pošumiti. Pa bi na neplodnom tlu zasadili agresivne vrste drva, bez obzira na njihovu malu tržišnu vrednost i niži prinos u biljnoj masi. Danas je razvoj savremene mehanizacije uz rast znanja o ishrani biljaka i hemijskom sastavu tla, omogućio šumarima da bitno poboljšaju tlo na kojem sade, poput farmera. Mehanička drenaža, iskopavanje kanala pomoću traktora, danas je uobičajena po tresetnim močvarama Evrope, naročito u Finskoj. Oranje olakšava prodor vazduha i vode do korenja stabla, ali i čisti korov i smanjuje opasnost od požara.[5] Danas se sredstva šumarske politike dele se na restriktivna i poticajna. Najvažniji instrument šumarske politike je zakon o šumama, čija se biti svodi na restriktivnost, zabrana krčenja, paljenja i neplanske seče. Tim zakonom se propisuju načini na koje se šuma sme eksploatisati, kako se isečena drva smeju izvlačiti, sve do poreznih obaveza vlasnika šuma.[3] Podsticajne mere šumarske politike se manje više svode na porezne olakšice, koje imaju za cilj uzgoj šuma učiniti profitabilnijim vlasnicima šuma.[3] Vidi još[uredi | uredi izvor] Privreda Lov Ribolov Arboretum Arborikultura Tags: Šumarstvo šume srbije jugoslavije drveće ekologija

BOTANIKUM Dobro došli u Botanikum. Ovaj muzej je uvek otvoren. U njegovoj neobičnoj zbirci predstavljene su najrazličitije biljke, od sićušnih algi do neverovatnih biljaka mesožderki. Tu su i gljive i lišajevi prekrasnih boja. Saznajte kako su biljke evoluirale i zadivljujuće se prilagođavale radi opstanka. Uđite i istražite biljno carstvo u svoj njegovoj raskoši. Zamislite kada biste mogli da lutate livadama, šumama, tropskim prašumamam i cvetnim proplancima širom sveta. Pomislite kako bi bilo da možete videte egzotične, najlepše i najčudnije biljke, sve odjednom. Jeste li se ikada zapitali šta se sve može videti kada biste dobili priliku da se vratite kroz vreme, do početka života na Zemlji? Sve to možete na stranicama Botanikuma - raskošno ilustrovane knjige, štampane na vrhunskom papiru sa luksuznim povezom. Obiđite galerije ovog jedinstvenog muzeja i saznaćete da su biljke prisutne na Zemlji milionima godina, duže od nas. Otkrijte biljke koje su se menjale tokom vremena i one koje su ostale skoro iste. Prošetajte kroz naše izložbe i pronađite mnoštvo različitih životnih formi biljaka. Gledajte pažljivo – ponešto od onoga što ćete videte možete pronaći i u bašti ili u parku. Mnoge biljke iz naših galerija nalaze se i u kredencu u kuhinji – jeste li znali da vrste iz familije trava jedemo gotovo svakog dana? Pročitaćete zadivljujuća naučna objašnjenja, na primer, zašto su jedne biljke zelene a druge nisu; kako neke biljke žive u vodi, a neke vise u vazduhu i ne dodiruju tlo uopšte. Ili kako se određene biljke hrane mesom. Biljke formiraju neke od najvećih, najmanjih i najmirišljavijih oblika života na Zemlji. Uđite u Botanikum i otkrijte neobično i čudesno carstvo biljaka, u svoj njegovoj blještavoj, iznenađujućoj raskoši. Izdavač Data Status Broj stranica 96 Format i dimenzije 280 x 380 mm, tvrd povez, zlatotisk ANIMALIJUM Dobro došli u Animalijum. Ovaj muzej je uvek otvoren. Njegova zadivljujuća zbirka, koju čini više od 160 vrsta životinja, namenjena je posetiocima svih uzrasta. Saznajte kako su životinje evoluirale, zavirite u laboratoriju za disekciju i otkrijte raznovrsnost staništa na Zemlji… Uđite i istražite carstvo životinja u svoj njegovoj raskoši. Ovaj muzej je drugačiji od svih u kojima ste bili do sada. Nalazi se između dve korice knjige, vrhunski je odštampan na najluksuznijem papiru, sa fantastičnim umetničkim ilustracijama. Otvoren je 24 časa dnevno, sedam dana u nedelji, ponosi se jedinstvenom zbirkom najneobičnijih bića i besprekornim i fascinantno detaljnim eksponatima. Animalijum je kreiran i napravljen tako da traje večno, kao svaki muzej. Prošetajte kroz stranice muzeja kako biste obišli sve njegove galerije i pročitali priču o životu na Zemlji. Svako poglavlje vodi u poseban deo muzeja, posvećen nekoj grupi životinja, poput gmizavaca, ptica ili sisara. Životinjske vrste poređane su tako da ilustruju proces evolucije i pokažu kako se životinjsko carstvo razvijalo tokom vremena. Primetićete da drvo života raste i grana se počev od jednostavnih morskih sunđera, do bujnog i raznovrsnog sveta složenih životinja, obuhvatajući sve veće grupe koje danas žive na Zemlji. Predlažemo da zastanete kod svakog eksponata. U nekim prostorijama nalaze se međusobno srodne vrste, pa zato obratite pažnju na njihove sličnosti i pročitajte tekst kako biste otkrili nešto više o tome. Druge prostorije pružaju mogućnost da zavirite u laboratorije za disekciju i tamo proučavate skelete i unutrašnje organe životinja. Dok prolazite kroz sale ovog jedinstvenog muzeja, obratite pažnju na terarijume i akvarijume i proučavajte prikaze staništa koji se nalaze u njima. Primetićete da se različiti ekosistemi razvijaju u različitim klimatskim pojasevima i naučićete kako su vrste evoluirale tokom miliona godina da bi se savršeno prilagodile uslovima u životnoj sredini. Ovo je jedini muzej u kom su se našle i drevne i savremene, i ogromne i malene, i opasne i ugrožene životinje, i to sve između korica knjige. Zato zakoračite u Animalijum i upoznajte životinjsko carstvo u svoj njegovoj raskoši. Izdavač Data Status Broj stranica 96 Format i dimenzije 280 x 380mm, tvrd povez

Odlično Kao novo Priručnik za određivanje životinjskih vrsta Ta bogato opremljena knjiga predstavlja Vam faunu evrope podeljenu na sistematske kategorije. Iscrpan uvod, pregledne tablicei sazeti opisi omogucuju citatelju da lakse pronadje ono sto trazi! stručni saradnici Otto v. Frisch i Friedrich Schaller ; ilustracije u boji Wilhelm Eigener Izdavač: Mladinska knjiga Prevod dela: Fauna Europas Prevod: Ivo Matoničkin, Ivan Habdija i Nikola Tvrtković Godina: 1981 Broj strana: XXXII, 550, ilustrovano Format: 27.5x16.5 Povez: tvrd Geografska zoologija. Zoogeografija. Fauna. Geografska rasprostranjenost životinja. Sistematska zoologija Harri Garms (rođen 20. oktobra 1903. u Hamburg-Cranz, † 1987) bio je njemački biolog i didaktika biologije. Poznat je po udžbenicima iz biologije. Garms je bio sin ribara i pohađao je koledž za obuku nastavnika u Stadeu sa prvim ispitom nastavnika 1925. Zatim je pohađao Abitur u Schlesvig-u i studirao biologiju na Univerzitetu u Hamburgu sa doktoratom 1930. godine (studije o zarastanju rana u plodovima). Zatim je predavao na Vichernschule, gdje je 1936. godine dobio pun posao. Godine 1933. pridružio se NSDAP-u i bio aktivan u Nacionalnoj socijalističkoj asocijaciji nastavnika, kao šef biologije u Gaufachschaft II (srednjim školama). Godine 1937. postao je predavač biologije na Visokoj školi za obrazovanje učitelja u Hamburgu (završno zaposlenje 1939). Objavio je o nasleđu i rasnoj nauci u nacionalsocijalističkom smislu i održao predavanja o tome. Godine 1945. Britanci su otpušteni iz javne službe, a 1948. je uspio da se vrati na posao kao državni službenik. Postali su poznati po udžbenicima iz biologije i 1957. godine višim savjetnikom. Godine 1965. ranije je penzionisan iz zdravstvenih razloga. Bio je oženjen od 1930. godine i imao je troje djece. Kao odgovoran za obuku nastavnika iz biologije (bio je predavač na Institutu za obuku nastavnika), ispitao je, između ostalog, i Loki Schmidt u Hamburgu Otto von Frisch, sin zoologa i naučnika o ponašanju Karl von Frisch, studirao je zoologiju zbog svog interesa za životinje. Tako je napisao doktorsku tezu o pticama za šljuke i pljačkašima i, između ostalog, pregledao divljinu u bavarskim močvarama iu Camargueu na jugu Francuske. Godine 1957. Von Frisch je svirao u bajkovitoj adaptaciji Vuk i sedam dječaka u ulozi Geissenova učitelja. To je bila jednokratna filmska uloga koju je prihvatio za svoju ljubav prema životinjama. Godine 1959. Otto von Frisch postao je naučni asistent za kralježnjake u Prirodnjačkom muzeju u Braunschveigu, 1970. godine imenovan je za kustosa, od 1978. do penzionisanja 1995. godine bio je direktor muzeja. Godine 1965. bio je habilitovan na TU Braunschveig, koji ga je 1970. godine imenovao za profesora. Fon Frish je objavio brojne knjige, od kojih je njegov rad Hiljadu trikova kamuflaže nagrađen Nemačkom omladinskom nagradom iz 1974. godine. Od 1971. do 1973. moderirao je dokumentarnu seriju ZDF Paradise of Animals Friedrich Schaller (rođen 30. avgusta 1920. u Gleismuthhauzenu, Gornja Frankonija, † 5. maj 2018. u Beču) bio je nemački ili austrijski zoolog. Friedrich Schaller je bio sin nastavnika osnovne škole Nikolausa Schallera i njegova supruga Dorothea. Odrastao je uglavnom u Rothmanstalu. [2] Nakon diplomiranja na Novoj gimnaziji u Bambergu, Schaller je studirao od 1939. do 1944. zoologiju na Univerzitetu u Beču sa fokusom na biologiju, antropologiju, paleontologiju i nauku o tlu. Nakon što je radio kao asistent istraživač na Univerzitetu Philipps u Marburgu i Johannes Gutenberg Univerzitetu Mainz, bio je od 1947. do 1957. u Mainzu. Profesor. Godine 1950. habilitirao je s pisanjem o ekologiji pijeska u Mainzu. Godine 1958. prihvatio je profesuru na Tehničkom univerzitetu u Braunschveigu i institutu i ​​direktoru muzeja u Braunschveigu. Godine 1968. prelazi u redovnog profesora i člana upravnog odbora 1. Zoološkog instituta Univerziteta u Beču. Godine 1987. postao je emeritus. Schaller je živeo u Beču. Vilhelm Eigener (rođen 13. marta 1904. u Holzmindenu, 9. oktobra 1982. u Hamburgu) bio je ilustrator nemačkih životinja i grafičar. Vilhelm Eigener dolazi iz porodice umetnika. Preci su bili ikonopisci iz Ulma, koji su kasnije emigrirali u Moskvu, gde su postavili fabriku boja. Nakon požara grada, vratili su se u Njemačku i nastanili se u Holzmindenu na Veseru. Po završetku srednjeg obrazovanja u humanističkoj gimnaziji, Eigener je završio slikarsko naukovanje. Od 1920. do 1924. studirao je umjetnost kod Alberta Aereboea u Kunstgeverbeschule Kassel, sa Arthur Illies u Školi primijenjenih umjetnosti u Hamburgu i sa Ludvigom Bartningom i Oskar Hermann Verner Hadank u United State Schools of Free and Applied Arts u Berlinu. Vilhelm Eigener je radio od 1930. do 1938. godine kao glavni dizajner u štamparijama Friedlander, štamparskoj firmi sa sedištem u Hamburgu koja se specijalizovala za cirkus i plakate umetnika. Tokom Drugog svetskog rata služio je kao vojnik u Poljskoj i Rusiji. Nakon ilustracije nekih knjiga iz bajke nakon rata, postao je jedan od najtraženijih nemačkih ilustratora knjiga životinja i prirode iz 1950-ih. Njegovi živopisni crteži u akvarelima mogu se naći u mnogim životinjskim, prirodnim, biološkim knjigama, ali i na naslovnicama zooloških vodiča berlinskog zoološkog vrta. Da bi mogao da posmatra životinje izbliza, Eigener se upustio u studijska putovanja kroz Afriku u godinama 1956, 1959 i 1965, među njima u Kairo, Kejptaun, Zanzibar, džunglu Kongo, pustinju Namib i Obalu kostura u jugozapadnoj Africi. Godine 1977. otputovao je u Iran i 1979. u Indiju. Od 1978. do 1980. Eigener je bio naučni savjetnik za ARD večernju seriju Velt der Tiere, moderator Dietmar Schonherr. Eigener je radio više od 30 godina nezavisno, uključujući i crtača za životinjski park Hagenbeck. Njegova najpoznatija knjiga je Enciklopedija životinja (1971), u kojoj je u boji prikazano 4000 vrsta životinja, od kojih je nekoliko prvi put. Pored toga, radio je kao ilustrator u enciklopediji Grzimeks Animal Life. Većina njegovih radova se arhivira u Biohistoricum u Zoološkom istraživačkom muzeju Alekander Koenig u Bonu. Biologija zivotinjske vrste evrope carls darvin flora i fauna leptiri ptice

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Zastitni omotac pohaban ostalo u dobrom stanju! Retko u ponudi! Birds of the Caribbean – January 1, 1961 by Robert Porter Allen Robert Porter Allen (24. aprila 1905 u Južnom Villiamsportu, Pensilvanija - 28. juna 1963) bio je američki ornitolog i ekolog. Svetsku pažnju je privukao za svoje spasilačke operacije velikog (Grus Americana) By the 1880s, the slaughter of decoratively plumed birds in the United States had reached a new peak. Avid hunter and Forest and Stream editor George Bird Grinnell was disgusted by the carnage taking place across the nation. Inspired by bird painter John James Audubon, Grinnell formed the Audubon Society, dedicated to wild bird conservation, in 1886. At the time, even many ornithologists ran afoul of the society’s mission for killing birds to study their cadavers. Riding the wave of righteous reform during the Progressive Era, Audubon soon expanded beyond subscribers to Forest and Stream as members formed state chapters across the country. In 1905, the national umbrella organization for the state chapters was formed. The society collected a significant endowment by 1906 and worked diligently to establish bird sanctuaries and bird protection laws. It is no accident that so many birds had become endangered in the United States by the twentieth century. Large plumes from birds had become à la mode in women’s fashion, fetching prices that were impossible for hunters and poachers to ignore. States across the U.S. had classified many birds as “vermin” and even offered bounties for each one killed. The state of Alaska paid bounties on bald eagles until 1957 and the numbers of the national bird dipped to dangerous levels. Some men thought they had the wisdom to classify animals according to their desirability or beauty without realizing that all species are intimately connected in ways that might not seem obvious. Humankind’s profound ignorance can only be diminished by research and education, so it is important to recognize the pioneers who engaged in these activities when few others would. Robert Porter Allen is one such pioneer who deserves recognition from new generations of scientists and citizens concerned about the environment. As part of the trailblazing work of the National Audubon Society, Allen’s work can help us gain a better understanding of how to successfully study nature and how the smallest ecological details can have large-scale consequences for all living things. Born in 1905, Robert Porter Allen’s love of the outdoors began at an early age during his childhood adventures around Pennsylvania’s Bald Eagle Mountain. His high school biology teacher suggested that he join the Junior Audubon Club, which connected Allen to a network of established ornithologists who would shape his career in the following years. Allen went on to study at Lafayette College in Easton, PA, and was later encouraged by noted ornithologist and artist Louis Fuertes to transfer to Cornell University to continue his education. Hardship within Allen’s family led him to travel the world during a stint in the Merchant Marine. Returning to New York in 1929, Allen’s contacts from the Junior Audubon Club helped him to procure a position as a library cataloguer at the Audubon House. He was quickly promoted to Audubon librarian, but proved himself most useful in the field, brimming with tenacity and imagination. `Lines Written in a Hide,` an original composition by Robert Porter Allen. From the Robert Porter Allen Audubon Collection, Box 2 Folder 25. In 1931, Allen volunteered to conduct the study of the black-backed gull colony on the coast of Maine. The secrets to the survival of endangered birds depended upon a better understanding of the environmental factors that led the decline of the species. While the culprit was usually human activity, many declines in bird species could be traced to loss of habitat, in addition to poachers and profits. Allen’s effectiveness as a field researcher soon caught the attention of national Audubon Chief Executive Officer John Baker. Re-energized by Baker’s leadership, the Audubon Society began publishing field guides to raise revenue. The Audubon guides have since become definitive sources of information for scholars and casual birders alike. He also made the preservation of endangered wildlife a priority, as well as placing an emphasis on scientific field work. Robert Porter Allen, who had no patience for the stultifying confines of the classroom or laboratory, was not an obvious first choice to lead such a research effort. A bit of a wild man himself, Allen compensated for any shortcomings in his formal education with an almost fanatical willingness to endure harsh conditions and a dedication to studying live wild birds in the field instead of dissecting cadavers. Allen proved himself as a field researcher when he completed an in-depth study of the black-crowned night-heron colony on Long Island. Allen’s potential and dedication were rewarded that year when he was appointed to Tavernier, Florida to study losses in the roseate spoonbill population. Tavernier, FL and the Roseate Spoonbill While he found managing bird sanctuaries rewarding, Allen’s true calling was field research, something Baker apparently recognized from the start. Therefore, when he needed to find a researcher to look into the endangered roseate spoonbill, Baker knew just who to ask. With its beautiful pink plumage, the roseate spoonbill had borne the brunt of the onslaught. Baker and others understood that in order to save endangered birds from extinction, Audubon would have to bring more resources to bear than wardens and sanctuaries. The critical situation called for careful study of the living birds in the wild. Allen established the Audubon’s research station on Tavernier. Pages from Allen`s Spoonbill Field Notes. From the Robert Porter Allen Audubon Collection, Box 17 Folder 20 (left) and Box 18 Folder 15 (right). Allen’s attention to detail yielded important insights. After the United States entered World War II, Allen joined the military from 1941 until 1946. Allen immortalized his research in the book “The Flame Birds,” published in 1947. The Whooping Crane After the war, Allen threw himself back to conservation work and ornithology. In 1946, he helped establish the Everglades National Park, a huge conservation victory in a state that had been a poor custodian of its natural resources. In August 1946, Allen was chosen for an important new assignment.

FUDBAL U CRNOJ GORI do 1941.godine Dr Novak S.Jovanović TVRD povez....ILUSTROVANA..1989.god....CETINJE...180.strana...24.cm...Pobjeda TITOGRAD ------------------------------------- Lovćen je prvi i najstariji fudbalski klub u Crnoj Gori – osnivač fudbalskog sporta u Crnoj Gori. Osnovan je u junu 1913. godine. Osnivači kluba su bili braća Luka i Milo Milunović, kasnije poznati slikar. Suosnivači kluba su: Mijat Bastać, Blažo Gvozdenović, Momir Glomazić, Radovan Dožić, Mihailo – Mišo Dragović, Lazar Zlatičanin, Jefto Jaković, Aleksa Leko Markuš, Vojislav Pekić, Đuro Pilet, Dušan Popović, Jakov – Jašo Radonjić, Milo Seferović, Đuro Spasić, Kosta Ćufka i Marko Cvjetković. Prvi predsjednik i kapiten kluba bio je Luka Milunović. Rođen je na Cetinju 1896. godine, a umro u Milanu 1918. Školovao se na Cetinju, na koledžu Fumagalli (Monca) i Ekonomskom liceju u Milanu. Učesnik je Prvog balkanskog i Prvog svjetskog rata. Padom Crne Gore 1916. odlazi u egzil. Prvi internacionalni fudbalski meč Lovćen je odigrao je 1914. godine protiv Odre de bataglie militaire Francaisse. Najistaknutiji fudbaleri prve generacije ( 1913 – 1919 ) bili su Aleksa Leko Pajević, M. Vuković I Đuro Spasić. Lovćen je bio zabranjen 1936. godine zbog naprednih antirežimskih ideja i progresivnog djelovanja u sportu i društvu. Lovćen je do Drugog svjetskog rata bio pet puta prvak Crne Gore: 1927, 1928, 1929, 1934. i 1935. kao prvak Župe. Pobjednik je Zetskih Olimpijada dva puta. Druge olimpijade 1926. i treće olimpijade 1927. godine. Bio je prvak Cetinja sedam puta od 1929. do 1935. godine. Da li se fudbal igrao na Cetinju i prije formiranja Fudbalskog kluba Lovćen? Pomenuti norveški putopisac Henrih Angel poslije povratka u svoju domovinu objavio je putopis Kroz Crnu Goru na skijama. U njoj navodi da su njegovi prijatelji u Crnoj Gori dobri u igri loptom, ali ne kaže da li je riječ o tenisu ili nogometu. Logična je pretpostavka da je fudbal stigao na Cetinje prije nego što su ga donijeli braća Milunovići. Prema nezvaničnim podacima, prvu loptu, početkom XX vijeka, donio je u Crnu Goru Mihailo Vuković, za čije se ime vezuje početak igranja fudbala u Beranama. Mihailo Vuković je sin vojvode Gavra Vukovića, poznatog crnogorskog diplomate. ------------ U knjizi Novak Jovanović navodi da mu je Boro Šoć, dugogodišnji urednik Pobjedine sportske rubrike, rekao, pozivajući se na Marka Cvjetkovića, jednog od suosnivača Lovćena, da je prvi klub na Cetinju osnovan dvije godine ranije, tj. 1911. godine, iako je zvanično prihvaćeno da je Lovćen osnovan 1913. godine. Međutim, ostaje da se ispita da li je tada osnovan Crnogorac, koji je, prema novinskim izvještajima, za 1941. godinu pripremao proslavu – trideset godina postojanja. U crnogorskoj međuratnoj štampi navodi se da se fudbal na Cetinju igrao prije 1913. godine. Pominje se 1910. godina. List Zetski glasnik, koji je izlazio na Cetinju, kao službeni organ Zetske banovine, od 1930. godine, u broju 102. od 1932. godine, između ostalog, piše: ,,U Crnoj Gori se počinje igrati fudbal u isto vrijeme kada i u ostalim našim pokrajina, a to je još od 1910. godine. Sve od toga doba do danas, Crnogorci su uspješno reprezentovali naš fudbal, kako u unutrašnjosti tako i van granica naše države”. Prva pravila fudbalske igre, kako piše Novak Jovanović, donio je iz Čehoslovačke Jašo Radonjić. On je tamo izučavao zanat. Lovćen nije imao svoje prostorije. Sjednice su se držale, prema sjećanju Koste Ćufke, pod vedrim nebom, a utakmice su igrane na livadi Pod jasikama, ispod Orlovog krša, na prostoru gdje se danas nalazi Ljetnja pozornica na Cetinju. Pomoć Lovćenu dali su i Labud Kusovac i Boško Radanović, studenti prava, koji su se školovali u Francuskoj. Oni su se tamo upoznali sa pravilima fudbalske igre i svoja znanja prenosili su mladim cetinjskim fudbalerima. Uz to, Radanović je donio fudbalsku loptu, što u to vrijeme nije bila beznačajna pomoć. ----------------------- Aleksa Leko Pajević, M. Vuković I Đuro Spasić....Balšić (Podgorica), Crnogorac (Cetinje), Lovćen (Cetinje), Budućnost (Podgorica) i Arsenal (Tivat)..... Fudbal je rano počeo da se igra i u Pljevljima, gradu koji je početkom XX vijeka bio ekonomski i kulturni centar Sandžaka. List Pljevaljski fudbal (1920-1980), koji je štampan povodom 60. godišnjice igranja fudbala u Pljevljima, navodi da se tu fudbal igrao od 1920. godine. U uvodnom tekstu Ponosni na pređeni put navodi se podatak da je prvu fudbalsku loptu u Pljevlja donio 1908. godine Filip Đurašković. On se školovao u Parizu i tamo zavolio fudbal. Nastojao je da ,,po uzoru na ona mjesta u kojima je bio razvijen fudbal” I sam doprinese razvijanju sporta u mjestu u kojem je službovao. No, njegova nastojanja nisu dala željene rezultate. Nova igra nije uhvatila u Pljevljima dublje korijene. ---------------- Sport se u Crnoj Gori aktivno i organizovano razvija posljednjih decenija XIX vijeka. Tome su posebno doprinijele strane diplomate dolaskom u crnogorsku prijestonicu Cetinje. U krugu njihovih poslanstava grade se tereni za tenis i golf. Ti sportovi upražnjavaju se i u parku kraljevskog dvora. U najstarije sportove u Crnoj Gori spada streljaštvo. Prva takmičenja održana su na Cetinju 1886. godine. Početkom XX vijeka u Crnu Goru vraćaju se učenici i studenti iz razvijenih evropskih zemalja i sa njima ,,dolaze” novi do tada nepriznati ili malo poznati sportovi. Oni donose i prve fudbalske lopte i od tada u Crnoj Gori počinje fudbalska igra. Norveški putopisac Henrih Angel donosi prve skije u Crnu Goru i nakon toga osnivaju se prve smučarske organizacije. Angel je prvi put boravio na Cetinju 1893. godine. Cetinje 1906. godine dobija teniski i golf klub. Godinu ranije osnovan je Biciklistički klub. Za ozbiljnije razvijanje sporta nije bilo novca, a tada se smatralo da bavljenje sportom ne priliči – ozbiljnim ljudima. ,,Često se javno istupalo protiv bavljenja sportom. U listu Crna Gora iz 1922. godine objavljen je komentar pod naslovom Fudbal i kino. U njemu se kaže da od fudbala i kina treba odvraćati omladinu, jer im to može donijeti samo zlo, ili, u najmanju ruku, štetu. Nije ovo bilo, razumije se, vladajuće mišljenje, ali jeste dosta prisutno i dosta rasprostranjeno”, piše dr Novak Jovanović u knjizi Fudbal u Crnoj Gori do 1941. godine, koja nam je poslužila kao osnovni izvor podataka za ovaj feljton. Lovćen je prvi i najstariji fudbalski klub u Crnoj Gori – osnivač fudbalskog sporta u Crnoj Gori. Osnovan je u junu 1913. godine. Osnivači kluba su bili braća Luka i Milo Milunović, kasnije poznati slikar. Suosnivači kluba su: Mijat Bastać, Blažo Gvozdenović, Momir Glomazić, Radovan Dožić, Mihailo – Mišo Dragović, Lazar Zlatičanin, Jefto Jaković, Aleksa Leko Markuš, Vojislav Pekić, Đuro Pilet, Dušan Popović, Jakov – Jašo Radonjić, Milo Seferović, Đuro Spasić, Kosta Ćufka i Marko Cvjetković. Prvi predsjednik i kapiten kluba bio je Luka Milunović. Rođen je na Cetinju 1896. godine, a umro u Milanu 1918. Školovao se na Cetinju, na koledžu Fumagalli (Monca) i Ekonomskom liceju u Milanu. Učesnik je Prvog balkanskog i Prvog svjetskog rata. Padom Crne Gore 1916. odlazi u egzil. Prvi internacionalni fudbalski meč Lovćen je odigrao je 1914. godine protiv Odre de bataglie militaire Francaisse. Najistaknutiji fudbaleri prve generacije ( 1913 – 1919 ) bili su Aleksa Leko Pajević, M. Vuković I Đuro Spasić. Lovćen je bio zabranjen 1936. godine zbog naprednih antirežimskih ideja i progresivnog djelovanja u sportu i društvu. Lovćen je do Drugog svjetskog rata bio pet puta prvak Crne Gore: 1927, 1928, 1929, 1934. i 1935. kao prvak Župe. Pobjednik je Zetskih Olimpijada dva puta. Druge olimpijade 1926. i treće olimpijade 1927. godine. Bio je prvak Cetinja sedam puta od 1929. do 1935. godine. Da li se fudbal igrao na Cetinju i prije formiranja Fudbalskog kluba Lovćen? Pomenuti norveški putopisac Henrih Angel poslije povratka u svoju domovinu objavio je putopis Kroz Crnu Goru na skijama. U njoj navodi da su njegovi prijatelji u Crnoj Gori dobri u igri loptom, ali ne kaže da li je riječ o tenisu ili nogometu. Logična je pretpostavka da je fudbal stigao na Cetinje prije nego što su ga donijeli braća Milunovići. Prema nezvaničnim podacima, prvu loptu, početkom XX vijeka, donio je u Crnu Goru Mihailo Vuković, za čije se ime vezuje početak igranja fudbala u Beranama. Mihailo Vuković je sin vojvode Gavra Vukovića, poznatog crnogorskog diplomate. U pomenutoj knjizi Novak Jovanović navodi da mu je Boro Šoć, dugogodišnji urednik Pobjedine sportske rubrike, rekao, pozivajući se na Marka Cvjetkovića, jednog od suosnivača Lovćena, da je prvi klub na Cetinju osnovan dvije godine ranije, tj. 1911. godine, iako je zvanično prihvaćeno da je Lovćen osnovan 1913. godine. Međutim, ostaje da se ispita da li je tada osnovan Crnogorac, koji je, prema novinskim izvještajima, za 1941. godinu pripremao proslavu – trideset godina postojanja. U crnogorskoj međuratnoj štampi navodi se da se fudbal na Cetinju igrao prije 1913. godine. Pominje se 1910. godina. List Zetski glasnik, koji je izlazio na Cetinju, kao službeni organ Zetske banovine, od 1930. godine, u broju 102. od 1932. godine, između ostalog, piše: ,,U Crnoj Gori se počinje igrati fudbal u isto vrijeme kada i u ostalim našim pokrajina, a to je još od 1910. godine. Sve od toga doba do danas, Crnogorci su uspješno reprezentovali naš fudbal, kako u unutrašnjosti tako i van granica naše države”. Prva pravila fudbalske igre, kako piše Novak Jovanović, donio je iz Čehoslovačke Jašo Radonjić. On je tamo izučavao zanat. Lovćen nije imao svoje prostorije. Sjednice su se držale, prema sjećanju Koste Ćufke, pod vedrim nebom, a utakmice su igrane na livadi Pod jasikama, ispod Orlovog krša, na prostoru gdje se danas nalazi Ljetnja pozornica na Cetinju. Pomoć Lovćenu dali su i Labud Kusovac i Boško Radanović, studenti prava, koji su se školovali u Francuskoj. Oni su se tamo upoznali sa pravilima fudbalske igre i svoja znanja prenosili su mladim cetinjskim fudbalerima. Uz to, Radanović je donio fudbalsku loptu, što u to vrijeme nije bila beznačajna pomoć. Fudbal je rano počeo da se igra i u Pljevljima, gradu koji je početkom XX vijeka bio ekonomski i kulturni centar Sandžaka. List Pljevaljski fudbal (1920-1980), koji je štampan povodom 60. godišnjice igranja fudbala u Pljevljima, navodi da se tu fudbal igrao od 1920. godine. U uvodnom tekstu Ponosni na pređeni put navodi se podatak da je prvu fudbalsku loptu u Pljevlja donio 1908. godine Filip Đurašković. On se školovao u Parizu i tamo zavolio fudbal. Nastojao je da ,,po uzoru na ona mjesta u kojima je bio razvijen fudbal” I sam doprinese razvijanju sporta u mjestu u kojem je službovao. No, njegova nastojanja nisu dala željene rezultate. Nova igra nije uhvatila u Pljevljima dublje korijene. Od Cetinjskog podsaveza do FSCG Fudbalski savez Crne Gore osnovan je 8. marta 1931. godine na Cetinju, pod imenom Cetinjski nogometni podsavez. Funkcionisao je u okviru Jugoslovenskog nogometnog saveza. Pored cetinjskog, postojalo je još deset podsaveza, sa sjedištima u Beogradu, Novom Sadu, Zrenjaninu, Subotici, Zagrebu, Splitu, Osijeku, Sarajevu, Skoplju i Ljubljani. Prvi predsjednik Cetinjskog nogometnog podsaveza bio je profesor Nikola Latković. Na području današnje Crne Gore do 1941. godine evidentirano je 105 fudbalskih klubova. Mnogi su bili kratkog vijeka, lako su nastajali, a brzo se gasili. Od 1925. godine, kada su počela prva takmičenja (do 1930. godine u okviru Splitskog nogometnog podsaveza, a od 1931. u okviru Cetinjskog nogometnog podsaveza), prvaci su bili Balšić (Podgorica), Crnogorac (Cetinje), Lovćen (Cetinje), Budućnost (Podgorica) i Arsenal (Tivat). Poslije Drugog svjetskog rata, 5. avgusta 1945. godine, formiran je Fudbalski odbor u okviru Fiskulturno-sportskog odbora Crne Gore, a 1946. godine organizovano je prvo prvenstvo Crne Gore u kome su učestvovala četiri kluba – Budućnost, Lovćen, Sutjeska i Arsenal. Fudbalski odbor prerastao je u Fudbalski savez Crne Gore na osnivačkoj Skupštini koja je održana 6. decembra 1948. godine u Titogradu. FSCG je od tada do 28. juna 2006. godine funkcionisao kao dio Fudbalskih saveza SFRJ, SRJ i SCG. Od 28. juna FSCG je samostalna fudbalska organizacija. Knjiga u PERFEKTNOM stanju..... -------------------------------- M