Velika knjiga istraživača Karmen Domingo , Sesar Samanijego Izdavač: Evro Book Broj strana: 111 Pismo: Latinica Povez: Tvrd Format: 21 cm Uzbudljive pustolovine petnaest čuvenih istraživača, koji se nisu plašili nepoznatog! Od Marka Pola do Amelije Erhart, saznaćete najupečatljivije detalja s putovanja čuvenih istraživača koji su nam zahvaljujući svojim podvizima otkrili nepoznate kutke Zemlje i dokazali da nas upornost i istrajnost nagrađuju novim saznanjima. Uživajte u Velikoj knjizi istraživača uz aplikaciju za proširenu stvarnost! Otkrijte svet novih ilustracija i skrivenih likova, uživajte u muzici i gledajte kako knjiga oživljava u priširenoj stvarnosti. Usmeri kameru pametnog telefona ili tableta ka ikonici za proširenu stvarnost. Obuhvati celu stranu da bi što bolje video 3D prizore. Ikonica u vrhu ekrana pokazuje ti šta sve možeš da oživiš u sceni na koju su naišao.* Zašto ti je potreban tablet ili pametni telefon za ovu knjigu? Aplikacija koju možeš da preuzmeš na svoj tablet ili pametni telefon, omogućava ti da čuješ zvuke i muziku, da pokreneš igru ili program za virtuelno crtanje. Šta mogu da radim sa sadržajem aplikacije? Kad god vidiš ikonicu proširene stvarnosti, možeš da oživiš prizore na toj stranu. Dodirni likove ili ekran da bi čuo zvuke ili muziku, ili da bi pokrenuo mini-igru. Da li proširena stvarnost postoji na svim stranama? Proširenu stvarnost možeš da stvoriš na svim stranama označenim ikonicom. Kako da preuzmem aplikaciju? Strane sa uputstvima pokazaće ti kako da preuzmeš aplikaciju. Ako tvoj tablet ili pametni telefon može da očita QR kod, on će te odvesti pravo do stranice Gugl ili Epl onlajn-prodavnice. Šta je proširena stvarnost? Proširena stvarnost je tehnologija koja omogućava čitaocu da putem tableta ili pametnog telefona čuje muziku i zvuke sa stranica knjige, da stvara i vidi animirane prizore. Da li se sadržaj proširene stvarnosti knjige dodatno plaća? Ne. Dodatni sadržaj je besplatan. Kako da slikam prizore proširene stvarnosti? Stavi knjigu na sto i otvori je na izabranoj stani. Pokreni aplikaciju i obuhvati stranu ekranom tableta ili pametnog telefona, na udaljenosti ne većoj od pedeset centimetara. Tada će se na ekranu pojaviti 3D prizori. Dodirni ikonicu kamere u dnu ekrana i slikaj. Sliku ćeš naći u folderu Slike/Fotografije u svom tabletu ili pametnom telefonu. Mogu li da smanjim ili povećam slova? Da, možeš da promeniš veličinu slova po želji. Pazi da pritom ne izgubiš iz vida koricu, budći da je proširena stvarnost koristi kao referencu. Kako da vidim virtuеlni sadržaj? Dovoljno je da preuzmeš aplikaciju. Kamera na tvom tabletu ili telefonu automatski će se aktivirati. Usmeri je ka odabranoj stranici knjigu kako bi čuo zvuke i muziku i video 3D prizore. Ne mogu da preuzmem aplikaciju Možda tvoj tablet ili pametni telefon nije kompatibilan s aplikacijom, kao što je slučaj s nekim tabletima ili pametnim telefonima koji koriste android: Uređaji s ARMv6 procesorom, kao što su HTC Hero, Magic, Wioldfire i Tatoo. Samsung Galaxy Ace ili slični. Uređaji s ARMv7 procesorom koji nemaju podršku za NEON, kao što su Samsung Galaxy Tab 10.1, LG Optimus 2X, Sony Tablet S, or ACER Iconia Tab A100. Velika knjiga za male ISTRAŽIVAČE!

KATZHÜTTE - Figura srne sa lanetom Dimenzije Visina: 13 cm Dužina: 16,5 cm Širina: 9 cm Težina: 269 g Žig na dnu: (Inicijal)„K“ (stilizovan tako da predstavlja lik mačke, ispod krova) Fabrika “VEB Zierkeramik Katzhütte”, nekadašnja “Porzellanfabrik Hertwig & Co.”, koristila je žig između 1958. i 1990. godine. Christoph Hertwig (Hristof Hertvig) i njegov zet Benjamin Beyermann(Benjamin Bajerman) vodili su sredinom XIX veka u malom mestu Großbreitenbach (Grosbrajtenbah) u Turingiji prodavnicu i radionicu za oslikavanje porcelana. Kada su došli na ideju da sami proizvode porcelan, njihovu molbu za dozvolu odbilo je nadležno ministarstvo Kneževine Schwarzburg-Sondershausen (Švarcburg-Zondershauzen). Odobrenje su dobili u Kneževini Schwarzburg-Rudolstadt (Švarcburg-Rudolštat). 1864. godine zajedno sa Carlom Birknerom (Karl Birkner) kupili su zapušterno zemljište u mestu Katzhütte (Kachute), jednom od najsiromašnijih u zemlji. Tu su izgradili fabriku porcelana, “Porzellanfabrik Hertwig & Co.”, i posle godinu dana probnog ciklusa, počela je serijska proizvodnja luksuznih predmeta kao što su figure, posude, glave za lutke i cevi za lule za njihovu radionicu u Großbreitenbachu. Carl Birkner, kojeg je malo zanimalo tehničko vođenje posla, prodao je svoje akcije 1866 godine. a kada je Beyermann izvršio samoubistvo nakon što je u požaru izgubio skoro čitavu imovinu, Hertwig je 1868. godine postao jedini vlasnik fabrike. Umro je 1886. godine, a posao su preuzeli njegovi sinovi Carl (Karl) I Friedrich (Fridrih), pod čijom upravom je fabrika doživela uspon. Naročito su porcelanske lutke bile na glasu, i izvožene su u Ameriku, Kanadu i Englesku. Dnevna proizvodnja bila je čak oko 24.000 komada. Oko 1890. godine kompanija je imala 300 radnika i još oko 600 onih koji su radili kod svoje kuće u okolnim selima, što ju je učinilo jednim od najvećih poslodavaca u čitavom području. Za svoje radnike kompanija je organizovala zdravstveno osiguranje i izgradila javno kupatilo. Od 1900. godine počela je i proizvodnja porcelanskih figura. Dizajnirali su ih poznati umetnici, između ostalih i Stephan Dakon (Stefan Dakon). Tokom narednih godina posao je dobro napredovao, i broj zaposlenih je ostao relativno stabilan: oko 500 radnika 1907, 1913, kao i 1930. godine. Tokom Svetske ekonomske krize prozvodnja porcelana je smanjena. Nakon drastične modernizacije , uvođenja mehanizovanog proizvodnog procesa i promene asortimana, broj zaposlenih je tokom 1937. godine opao na 400. Proizvodile su se uglavnom figure životinja i lutke, a potom i porcelanske posude i tanjiri. U to vreme kompaniju su vodili Ernst i Hans Hertwig (Ernst i Hans Hertvig), sinovi Carla i Friedricha. Kompanija je preživela Drugi svetski rat bez oštećenja, a asortiman proizvoda je u početku sveden na dekorativnu i upotrebnu keramiku. Unuk osnivača Ernst Friedrich Hertwig (Ernst Fridrih Hertvig) vodio je fabriku do 1958. godine. Te godine fabrika je nacionalizovana, pod nazivom “VEB Zierkeramik Katzhütte”, a asortiman je sveden na dekorativnu keramiku. Početkom 80-ih godina prošlog veka, u skladištima su pronađene kutije sa potpunom arhivom istorijskih uzoraka fabrike, koja je bila potpuno zaboravljena. Tokom 1980-ih godina državna uprava je pljačkala ovu arhivu i većinu kutija sa uzorcima prodala nepoznatim privatnim kupcimka na aukcijama u Berlinu i Londonu, kako bi došla do zapadne valute potrebne državi. Ovi uzorci verovatno se danas nalaze u privatnim kolekcijama. Posle ujedinjenja Nemačke 1990. godine, skoro potpuno uništena fabrika je zatvorena. (123/16-46/159/fig-kp/1437)

KRISTER PORZELLAN-MANUFAKTUR - Čajnik (1840-1895) Dimenzije Visina: 14,5 cm Širina: 20 cm Prečnik dna: 11 cm Prečnik otvora: 12 cm Zapremina : 2 l Težina: 980 g Oštećenje na rubu otvora, u unutrašnjosti na jednom mestu nepravilnost u glazuri, na jednom mestu tamna mrlja - sve je vidljivo na kolaž-slici. Zlatna boja je znatno pohabana, naročito na izlivniku sa donje strane. Boja na poklopcu je skoro sasvim očuvana, čak deluje da poklopac nije korišćen koliko i čajnik ili da mu ne pripada. Ipak, šare se tako podudaraju, da je to malo verovatno. Žig na dnu: (Inicijali) KPM ( za Krister Porzellan-Manufaktur, ispod vertikalne crte koja imitira žezlo, kao što je i čitav žig imitacija žiga „Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin“) Fabrika „Krister Porzellan-Manufaktur“ koristila je žig između 1840. i 1895. godine. Prvu fabriku porcelana u gradu Waldenburg (Valdenbug, danas Wałbrzych, u Poljskoj)) osnovao je C.S. Rausch (Rauš) 1820. godine i radila je veoma uspešno, iako je imala samo jednu peć. Privučen lokalnim mogućnostima drugu fabriku otvorio je biznismen Traugott Hayn (Traugot Hajn) 1829. godine. Dekorater Carl Franz Krister (Karl Franc Krister), zaposlen u Rauschovoj fabrici prešao je u fabriku Hayn i uskoro je postao njen vlasnik 1831. godine. 1833. godine otkupio je i fabriku Rausch, uloživši novac koji je zaradio kao vlasnik rudnika kaolina u Meißen-u. Od samog početka, Krister je pokušao da privuče kupce imitirajući žig i stil čuvene fabrike „Königliche Porzellan-Manufaktur” (KPM) iz Berlina. KPM je povremeno menjala žig da bi izbegla sličnost, ali je i Krister menjao svoj, ali uvek dovoljno oprezno, tako da su svi pokušaji KPM da to zaustavi sudskom odlukom bili neuspešni. Ali, Krister nije bio uspešan zahvaljujući kopiranju proizvoda čuvene fabrike: kvalitet njegovih proizvoda je bio izuzetno visok, i ubrzo je stekao mnogo bogatih klijenata. Izvoz kupcima širom Evrope i Severne Amerike počeo je oko 1849. godine. Tokom vremena, njegovi proizvodi postali su poznati širom sveta, čemu su doprinele i nagrade na sajmovima u Wroclawu (1852.) i Parizu (1867.). Carl Krister umro je 1867. godine, i posao su preuzeli naslednici iz porodice Haenschke (Henške). U vreme kada je umro, njegova fimna je bila jedna od dve najveće kojima rukovodi jedna osoba, pored fabrike Carla Tielscha (Karl Tilš) u Altwasseru (Altvaser). Porodica Haenschke dalje je unapredila fabriku koja je 1913. godine zapošljavala 800 radnika. 1920. godine vlasnici su odlučili da fabriku prevedu u akcionarsko društvo. Već sledeće godine većinski vlasnik je postala Rosenthal grupa, ali je stari naziv zadržan sve dok 1945. godine ruske trupe nisu ušle u Waldenburg. Čim se rat završio, bilo je jasno da će područje u budućnosti pripasti Poljskoj i svi nemački građani su morali da ga napuste, osim kvalfikovanih radnika fabrike koji su bili primorani da ostanu sve dok u posao ne upute poljske imigrante. Sama fabrika je nacionalizovana i preimenovana u “Porcelana Stolowa Krzysztof” 1952. godine. Oznaka “Wawel” uvedena je 1953. godine i koristila se godinama kasnije. Sama fabrika je brzo napredovala, konstantno je proširivana i modernizovana, i stekla je svetski ugled. 1995. godine pokrenut je proces privatizacije i fabrika je počela da izdaje akcije zaposlenima. Proces je završen 1999. godine, ali fabrika još godinama bila pod nadzorom države. Postala je jedna od najvećih kompanija u Poljskoj, čija poizvodnja obuhavata veliki broj stavki, od jeftine keramike do skupocenih servisa. Rosenthal grupa zadržala je pravo na zaštitni znak i brend do 2004. godine, kada je robna marka Krister definitivno ugašena. (114/29-15/56-kp/1121)

KRISTER PORZELLAN-MANUFAKTUR -Šest dezertnih tanjira (1840-1895) Reljefni dekor je ručno oslikan. Dimenzije Prečnik: 19 cm Visina: 2,5 cm Ukupna težina: 1800 g Po nekoliko sitnih, jedva primetnih tragova primera na dnu tanjira. Zlatna boja na rubu i na dnu tanjira delimično je izbledela. Na nekoliko tanjira tačkasti reljefni delovi dekora su odlepljeni. Na obodu jednog tanjira naprslina - vidljivo je na posebnoj slici. Žig na dnu: (Inicijali) KPM ( za Krister Porzellan-Manufaktur, ispod vertikalne crte koja imitira žezlo, kao što je i čitav žig imitacija žiga „Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin“) Fabrika „Krister Porzellan-Manufaktur“ koristila je žig između 1840. i 1895. godine. Prvu fabriku porcelana u gradu Waldenburg (Valdenbug, danas Wałbrzych, u Poljskoj)) osnovao je C.S. Rausch (Rauš) 1820. godine i radila je veoma uspešno, iako je imala samo jednu peć. Privučen lokalnim mogućnostima drugu fabriku otvorio je biznismen Traugott Hayn (Traugot Hajn) 1829. godine. Dekorater Carl Franz Krister (Karl Franc Krister), zaposlen u Rauschovoj fabrici prešao je u fabriku Hayn i uskoro je postao njen vlasnik 1831. godine. 1833. godine otkupio je i fabriku Rausch, uloživši novac koji je zaradio kao vlasnik rudnika kaolina u Meißen-u. Od samog početka, Krister je pokušao da privuče kupce imitirajući žig i stil čuvene fabrike „Königliche Porzellan-Manufaktur” (KPM) iz Berlina. KPM je povremeno menjala žig da bi izbegla sličnost, ali je i Krister menjao svoj, ali uvek dovoljno oprezno, tako da su svi pokušaji KPM da to zaustavi sudskom odlukom bili neuspešni. Ali, Krister nije bio uspešan zahvaljujući kopiranju proizvoda čuvene fabrike: kvalitet njegovih proizvoda je bio izuzetno visok, i ubrzo je stekao mnogo bogatih klijenata. Izvoz kupcima širom Evrope i Severne Amerike počeo je oko 1849. godine. Tokom vremena, njegovi proizvodi postali su poznati širom sveta, čemu su doprinele i nagrade na sajmovima u Wroclawu (1852.) i Parizu (1867.). Carl Krister umro je 1867. godine, i posao su preuzeli naslednici iz porodice Haenschke (Henške). U vreme kada je umro, njegova fimna je bila jedna od dve najveće kojima rukovodi jedna osoba, pored fabrike Carla Tielscha (Karl Tilš) u Altwasseru (Altvaser). Porodica Haenschke dalje je unapredila fabriku koja je 1913. godine zapošljavala 800 radnika. 1920. godine vlasnici su odlučili da fabriku prevedu u akcionarsko društvo. Već sledeće godine većinski vlasnik je postala Rosenthal grupa, ali je stari naziv zadržan sve dok 1945. godine ruske trupe nisu ušle u Waldenburg. Čim se rat završio, bilo je jasno da će područje u budućnosti pripasti Poljskoj i svi nemački građani su morali da ga napuste, osim kvalfikovanih radnika fabrike koji su bili primorani da ostanu sve dok u posao ne upute poljske imigrante. Sama fabrika je nacionalizovana i preimenovana u “Porcelana Stolowa Krzysztof” 1952. godine. Oznaka “Wawel” uvedena je 1953. godine i koristila se godinama kasnije. Sama fabrika je brzo napredovala, konstantno je proširivana i modernizovana, i stekla je svetski ugled. 1995. godine pokrenut je proces privatizacije i fabrika je počela da izdaje akcije zaposlenima. Proces je završen 1999. godine, ali fabrika još godinama bila pod nadzorom države. Postala je jedna od najvećih kompanija u Poljskoj, čija poizvodnja obuhavata veliki broj stavki, od jeftine keramike do skupocenih servisa. Rosenthal grupa zadržala je pravo na zaštitni znak i brend do 2004. godine, kada je robna marka Krister definitivno ugašena. (124/9-47/156-kp/1470)

KRISTER PORZELLAN-MANUFAKTUR - Set za kafu (1840-1895) Set se sastoji od 3 dela: čajnik sa poklopcem (visina: 13,5 cm, dužina: 13 cm, širina: 9,5 cm, zapremina: 0,4 l) šoljica (visina: 5 cm, širina: 8,5 cm, širina otvora: 7,5 cm) posuda za mleko (visina: 6 cm, dužina: 9,5 cm, širina: 6,5 cm) Ukupna težina: 520 g Mislim da poklopac čajnika nije originalan, i oštećen je na unutrašnjem rubu - vidljivo je na posebnoj slici. Žig na dnu: (Inicijali) KPM ( za Krister Porzellan-Manufaktur, ispod vertikalne crte koja imitira žezlo, kao što je i čitav žig imitacija žiga „Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin“) Fabrika „Krister Porzellan-Manufaktur“ koristila je žig između 1840. i 1895. godine. Prvu fabriku porcelana u gradu Waldenburg (Valdenbug, danas Wałbrzych, u Poljskoj)) osnovao je C.S. Rausch (Rauš) 1820. godine i radila je veoma uspešno, iako je imala samo jednu peć. Privučen lokalnim mogućnostima drugu fabriku otvorio je biznismen Traugott Hayn (Traugot Hajn) 1829. godine. Dekorater Carl Franz Krister (Karl Franc Krister), zaposlen u Rauschovoj fabrici prešao je u fabriku Hayn i uskoro je postao njen vlasnik 1831. godine. 1833. godine otkupio je i fabriku Rausch, uloživši novac koji je zaradio kao vlasnik rudnika kaolina u Meißen-u. Od samog početka, Krister je pokušao da privuče kupce imitirajući žig i stil čuvene fabrike „Königliche Porzellan-Manufaktur” (KPM) iz Berlina. KPM je povremeno menjala žig da bi izbegla sličnost, ali je i Krister menjao svoj, ali uvek dovoljno oprezno, tako da su svi pokušaji KPM da to zaustavi sudskom odlukom bili neuspešni. Ali, Krister nije bio uspešan zahvaljujući kopiranju proizvoda čuvene fabrike: kvalitet njegovih proizvoda je bio izuzetno visok, i ubrzo je stekao mnogo bogatih klijenata. Izvoz kupcima širom Evrope i Severne Amerike počeo je oko 1849. godine. Tokom vremena, njegovi proizvodi postali su poznati širom sveta, čemu su doprinele i nagrade na sajmovima u Wroclawu (1852.) i Parizu (1867.). Carl Krister umro je 1867. godine, i posao su preuzeli naslednici iz porodice Haenschke (Henške). U vreme kada je umro, njegova fimna je bila jedna od dve najveće kojima rukovodi jedna osoba, pored fabrike Carla Tielscha (Karl Tilš) u Altwasseru (Altvaser). Porodica Haenschke dalje je unapredila fabriku koja je 1913. godine zapošljavala 800 radnika. 1920. godine vlasnici su odlučili da fabriku prevedu u akcionarsko društvo. Već sledeće godine većinski vlasnik je postala Rosenthal grupa, ali je stari naziv zadržan sve dok 1945. godine ruske trupe nisu ušle u Waldenburg. Čim se rat završio, bilo je jasno da će područje u budućnosti pripasti Poljskoj i svi nemački građani su morali da ga napuste, osim kvalfikovanih radnika fabrike koji su bili primorani da ostanu sve dok u posao ne upute poljske imigrante. Sama fabrika je nacionalizovana i preimenovana u “Porcelana Stolowa Krzysztof” 1952. godine. Oznaka “Wawel” uvedena je 1953. godine i koristila se godinama kasnije. Sama fabrika je brzo napredovala, konstantno je proširivana i modernizovana, i stekla je svetski ugled. 1995. godine pokrenut je proces privatizacije i fabrika je počela da izdaje akcije zaposlenima. Proces je završen 1999. godine, ali fabrika još godinama bila pod nadzorom države. Postala je jedna od najvećih kompanija u Poljskoj, čija poizvodnja obuhavata veliki broj stavki, od jeftine keramike do skupocenih servisa. Rosenthal grupa zadržala je pravo na zaštitni znak i brend do 2004. godine, kada je robna marka Krister definitivno ugašena. (124/6-47/156-kp/1467)

15 x 13 cm LOUIS ARMSTRONG 2. aprila 1959., Dom Sindikata u Beogradu(2 koncerta) najveca truba svih vremena, kralj jazza na koncertu ucestvovala i Velma Middleton Luj Armstrong (engl. Louis Armstrong; Nju Orleans, 4. avgust 1901 — Njujork, 6. jul 1971) je bio američki džez muzičar. Iako se prvo proslavio svirajući trubu, krajem karijere postao je najpoznatiji kao pevač i bio je jedan od najuticajnijih džez pevača. Tokom svoje karijere, postao je najveći džez muzičar, neosporni čelnik popularne muzike 20. veka i jedna od najvećih figura u istoriji muzike. Armstronga su voleli, ne samo zbog njegovog trubačkog talenta, neverovatno čistog i prodornog sviranja na trubi i specifičnog hrapavog pevanja, nego i zbog ljudske topline i velikodušnosti, kao i zbog simpatične osobnosti „velikog deteta“ koje se raduje životu i živi za muziku. Armstrong je često govorio da je rođen 4. jula 1900. i to je datum koji je zabeležen u brojnim biografijama. Iako je umro 1971. tek je sredinom 1980-ih utvrđen pravi datum rođenja 4. avgusta 1901. Otkrio ga je Tad Džons Armstrong je rođen u vrlo siromašnoj porodici u Nju Orleansu, Luizijani, kao unuk robova. Detinjstvo je proveo u siromaštvu, u opasnoj četvrti u gornjem delu grada Nju Orleansa, znanoj kao engl. Back of the Town, nakon što je njegov otac Vilijam Armstrong (1881–1922) napustio porodicu zbog druge žene, dok je Luj bio beba. Njegova majka Mari Albert (1886–1942), napustila je Luja i njegovu mlađu sestru Beatris Armstrong Kolins (1903–1987), i ostavila ih na brigu baki Džozefin Armstrong, i povremeno ujaku Isaku. Kad je imao pet godina vratio se da živi kod majke i njenih rođaka, a oca je viđao povremeno na paradama. Pohađao je školu za dečake Fisk, gde je vrlo rano bio izložen muzici. Zarađivao je nešto novca raznoseći novine i prodajući odbačenu hranu u restoranima, ali je to bilo nedovoljno da bi se majka prestala baviti prostitucijom. Obilazio je lokalne plesne dvorane u blizni doma, gde je video sve vrste plesa, od razuzdanog plesa do kvadrile (egl. quadrille). Za dodatni novac teglio je ugalj u Storivilu, poznatoj četvrti crvenih svetiljki, gde je slušao muzičke sastava u bordelima i plesnim dvoranama, posebno „Pete Lala`s“, gde je nastupao Džo „King“ Oliver, a ostali poznati muzičari su povremeno gostovali. Nakon što je odustao od škole u uzrastu od jedanaest godina, Armstrong se pridružio kvartetu dečaka koji su pevali na ulici za novac. Ali počeo je upadati u nevolje. Svirač korneta Bank Džonson je tvrdio da je naučio Armstronga (tada 11) da svira honki tonk po uvu u „Dago Tony`s“ u Nju Orleansu., iako se nekoliko godina kasnije Armstrong zahvalio za to Oliveru. Armstrong je retko gledao na mladost kao najteža vremena, već je često crpio inspiraciju iz toga vremena: „Svaki put kada zatvorim oči dok sviram moju trubu - pogledam u srce dobrog starog New Orleansa... dao mi je razlog da živim“. Radio je i za litvansko-jevrejsku imigrantsku porodicu Karnofskis, koja je imala odlagalište otpada i davala mu povremeno poslove. Prihvatili su ga i odnosili se prema njemu kao prema delu porodice, znajući da je odrastao bez oca. Kasnije je napisao sećanja o odnosu sa Karnofskis porodicom u delu „Louis Armstrong + the Jewish Family in New Orleans, La., the Year of 1907“. Opisuje svoje otkriće kako je ta porodica zbog svog jevrejskog porekla često bila diskriminisana od ostalih belaca. Armstrong je nosio privezak Davidove zvezde do kraja života i pisao šta je naučio njih: „kako živeti stvaran život i odlučnost“. Uticaj porodice Karnofski se u Nju Orleansu oseća kroz Karnofski Projekat, bezprofitnu organizaciju posvećenu prihvaćanju doniranih muzičkih instrumenata i njihovog davanja deci koja nemaju priliku da sviraju. Armstrong je ozbiljno razvio sviranje korneta u muzičkom sastavu „New Orleans Home for Colored Waifs“ (Dom za tamnopute beskućnike), gde je boravio u više navrata zbog delikvencije, najduže nakon što je pucao u vazduh iz očuhovog pištolja na novogodišnjem slavlju, prema policijskom zapisu. Profesor Piter Dejvis, koji je često navraćao u dom na zahtev upravnika, kapetana Džozefa Džonsa kod mladog Armstronga uveo je disciplinu i muzičko obrazovanje. Nakon nekog vremena, Davis je Armstronga postavio za vođu muzičkog sastava. Muzički sastav Doma nastupao je u okolini Nju Orleansa i trinaestogodišnji Luj počeo je da privlači pažnju sviranjem korneta, čime je započela njegova muzička karijera. Pri uzrastu od četrnaest godina pušten je iz Doma, te je nastavio da živi sa ocem i novom maćehom, a ujedno i ponovno na ulici, pred iskušenjima. Armstrong je prvi posao dobio u plesnoj dvorani „Henry Ponce’s“, gde je Blek Beni postao njegov zaštitnik i vodič. Danju je teglio ugalj, a noću je svirao kornet. Nastupao je u gradskim čestim paradama limene muzike, gde je slušao starije muzičare, kad god je imao priliku. Tako je učio od Banka Džonsona, Badi Petita, Kida Ori, a ponajviše od svih, Džoa „King“ Olivera, koji mu je bio mentor. Kasnije je nastupao u sastavima limene muzike, te rečnim brodovima na Nju Orleansu, a počeo je da putuje sa tada poznatim muzičkim sastavom „Fate Marable“, koji je nastupao po parobrodima na reci Misisipi. Vreme provedeno sa sastavom nazivao je pohađanjem univerziteta, jer je stekao veliko iskustvo u radu sa pisanim aranžmanima. Godine 1919. Džo Oliver se zaputio na sever i napustio mesto u muzičkom sastavu Kid Orija, te ga je zamenio Armstrong. Postao je i druga truba za društveni sastav limene muzike „Tuxedo Brass Band“. Luj je 19. marta 1918. oženio Dejzi Parker iz gradića Gretna, Luizijana. Usvojili su trogodišnjeg dečaka Klarensa Armstronga, čija je majka bila Lujova rođaka Flora, a koja je preminula ubrzo nakon poroda. Klarens Armstrong je bio mentalno retardiran, kao rezultat ozlede glave i Luj je proveo ostatak života brinući se za njega. Lujov brak sa Parkerovom brzo se raspao. Nedugo nakon razvoda ona je preminula. Kroz nastupe na rečnim brodovima Armstrongovo muzičko znanje se proširilo. Pri uzrastu od dvadeset godina, naučio je da čita muziku i počeo je da nastupa sa solo deonicama na trubi. Bio je jedan od prvih džez muzičara koji su tako nastupali, te je s vremenom pridodavao vlastitu osobnost i stil u solo deonice. Naučio je da stvara vlastiti zvuk te je počeo da koristi pevanje i lupkanje u svojim nastupima. Godine 1922. Armstrong se priključio egzodusu u Čikagu, gde ga je pozvao mentor Džo „King“ Oliver, da se pridruži sastavu „Creole Jazz Band“ i gde je mogao dovoljno da zaradi da ostavi dnevni posao. Bilo je to vreme napretka u Čikagu, te iako su rasni odnosi bili loši, „Vetroviti grad“ je bio pun poslova za tamnopute ljude, koji su dovoljno zarađivali u fabrikama i imali dovoljno da troše na zabavu. Oliverov bend je bio najbolji i najuticajniji muzički sastav u Čikagu početkom 1920-ih, i u to vreme Čikago je bio središte džez svemira. Armstrong je u Čikagu živeo kao kralj u vlastitom stanu sa privatnom kupatilom (prvi put u svom životu). Iako uzbuđen zbog toga što se nalazio u Čikagu, započeo je da piše nostalgična pisma prijateljima u Nju Orleansu, što se nastavilo do kraja karijere. Kako je Armstrongova reputacija rasla, često su ga izazivali na sviračke obračune. Armstrong je snimio prve snimke za izdavačke kuće Gennett Records i Okeh Records 1923, dok je svirao drugi kornet u Oliverovom bendu. U to vreme je upoznao Hogija Karmajkla (s kojim će kasnije sarađivati), preko prijatelja Biksa Bajderbeka, koji je imao svoj muzički sastav. Lil i njen suprug svirali su i klasičnu muziku na crkvenim koncertima kako bi proširili njegovu veštinu i unapredili svoje solo nastupe. Podsticala ga je da se modernije oblači kako bi izgledao bolje i kako bi se prikrio njegov rastući obim. Armstrong je uživao u saradnji sa Oliverom, ali je Lujova druga supruga, pijanistkinja Lil Hardin Armstrong, insistirala da potraži bolju zaradu, te da razvije noviji stil podalje od Oliverovog uticaja. Armstrong je poslušao njen savet, te je napustio bend 1924. Ubrzo nakon toga, Armstrong je dobio poziv da ode u Njujork Siti i svira u muzičkom sastavu Fletcher Henderson Orchestra, vodećem afroameričkom muzičkom sastavu tog vremena. Armstrong je prešao na trubu, kako bi se bolje uklopio sa ostalim muzičarima svoje sekcije. Armstrong se brzo prilagodio Hendersonovom stilu, svirajući trubu i eksperimentišući sa trombonom. Ostali članovi benda brzo su prihvatili Armstrongov emotivni, izražajni puls. Njegovi nastupi počeli su da sadrže pevanje i pričanje priča o likovima iz Nju Orleansa. Hendersonov orkestar nastupao je u najboljim mestima isključivo za belce, kao što je npr. poznati Roseland Ballroom, gde je aranžmane radio Don Redman. Djuk Elingtonov orkestar je išao u Rouzland kako bi videli Armstrongove nastupe, a mladi svirači su uzaludno pokušavali da sviraju bolje od njega. U to vreme, Armstrong je snimio brojne snimke koje je aranžovao stari prijatelj iz Nju Orleansa, pijanista Klarens Vilijams; bili su to snimci sa malim džez muzičkim sastavom „Vilijams Blue Fajv“ i serija sa bluz pevačicama kao što su Besi Smit, Ma Rejni i Alberta Hanter. Nakon sviranja po Njujorku, Armstrong se vratio u Čikago 1925, uglavnom na nagovaranje supruge, koja je htela da poboljša prihode i Amstrongovu karijeru. On je Njujorku bio zadovoljan, ali je kasnije priznao da je bila u pravu, te da je Hendersonov orkestar ograničavao njegov umetnički rad. U javnosti ga je često nazivala „Najbolji svirač trube na svetu“, na njegovo razočaranje. Na početku je bio član muzičkog sastava „Lil Hardin Armstrong Band“ i radio je za suprugu. Pod vlastitim imenom počeo je da snima za firmu Okeh sa svojim poznatim muzičkim sastavima „Louis Armstrong and his Hot Five“ i „Louis Armstrong and his Hot Seven“. Tada su nastali hitovi poput „Potato Head Blues“, „Muggles“ i „West End Blues“. Muzika pesme „West End Blues“ postala je standard i agenda za džez u sledećim godinama. Grupu su činili Kid Ori (trombon), Džoni Dods (klarinet), Džoni St. Kir (bendžo), supruga Lil na klaviru i obično bez bubnjara. Armstrongov način vođenja benda bio je vrlo jednostavan, tako je St. Kir zapisao: „Radeći s njime čovek se osećao tako opuštenim, a on je bio vrlo širokouman... uvek se trudio da svakoga istakne pojedinačno.“) Njegovi snimci sa pijanistom Erlom „Fata“ Hajnesom (najpoznatiji njihov duet iz 1928. „Weatherbird“) i Armstrongov uvod trubom u „West End Blues“ ostali su jedni od najpoznatijih i najuticajnijih džez improvizacija u istoriji. Armstrong je sada bio slobodan da razvije svoj vlastiti stil kako je želio, koji je uključivo velike doze živahnog govora kao što su „whip that thing, Miss Lil“ i „Mr. Johnny Dodds, Aw, do that clarinet, boy!“ Armstrong je nastupio i u kvintetu „Erskine Tate’s Little Symphony“, koji je uglavnom nastupao u pozorištu Vendome Theatre. Svirali su muziku za neme filmove i nastupe uživo, isključujući i džez verzije klasične muzike poput „Madame Butterfly“, što je Armstrongu dalo iskustvo sa dužim oblicima muzike i vođenju pred velikom publikom. Počeo je sa sket-pevanjem (improvizovani vokalni džez koristeći reči bez smisla) i prvi je koji je snimio sket 1926. na pesmi „Heebie Jeebies“. Snimak je bio toliko popularan da su postali najpoznatiji džez muzički sastav u SAD, iako sastav nije mnogo nastupao uživo. Mladi muzičari, bez obzira na boju kože okrenuli su se novom Armstrongovom tipu džeza. Nakon razdvajanja od Lil, Armstrong je počeo da nastupa u „Sunset Caféu“ za Al Kaponeovog suradnika Džoa Glejsera u muzičkom sastavu „Carroll Dickerson Orchestra“, sa pijanistom Erl Hajnsom. Sastav je ubrzo preimenovan u „Luis Armstrong and his Stompers“, iako je Hajns bio muzički direktor i Glejser menadžer orkestra. Hajns i Armstrong su brzo postali prijatelji kao i uspešni saradnici. Armstrong se vratio u Njujork 1929, gde je svirao u orkestru za uspešan mjuzikl „Hot Chocolate“, koji su napisali Andi Razaf i kompozitor/pijanista Fats Voler. Pojavljivao se i kao vokalista, glumeći samoga sebe, te je redovno „krao šou“ sa svojom izvođenjem pesme „Ain`t Misbehavin` “, koja je njegov najbolje prodavani snimak do danas. Armstrong je počeo da nastupa u noćnom klubu „Connie`s Inn“ u Harlemu, glavnom rivalu kluba „Cotton Club“, mestu za temeljno pripremljene nastupe i paravan za gangstera Dača Šulca. Armstrong je imao dosta uspeha sa vokalnim snimcima, posebno njegova verzija poznate pesme koju je napisao njegov prijatelj Hogi Karmajkl. Njegovi snimci iz 1930-ih iskoristili su novi tip RCA mikrofona, predstavljenog 1931, koji je vokalima davao posebnu toplinu i ubrzo postao intrinzični deo „crooning“ zvuka umetnika poput Binga Krosbija. Armstrongova interpretacije Hogi Karmajklove pesme „Stardust“ postala je najuspešnija verzija pesme, koja je demonstrirala Armstrongov jedinstven glas i stil, te inovativni način izvođenja pesama koje su već postale standardne. Armstrongova radikalna prerada Sidni Arodinove i Karmajklove pesme „Lazy River“ (snimljene 1931) obuhvatila je mnoga inovativna obeležja njegovog pristupa melodiji i fraziranju. Pesma započinje kratkom solo deonicom trube, tada glavna melodija započinje jecajućim rogovima, memorabilno isprekidana Armstrongovim mumljajućim ubacivanjima na kraju svakog takta: „Yeah! ...`Uh-huh` ...`Sure` ... `Way down, way down.“ U prvom stihu, ignoriše zapisanu melodiju u potpunosti i peva kao da svira solo trubu, naglašavajući veći deo prve linije na svakoj noti i koristi snažno sinkopirajuće fraziranje. U drugoj strofi prelazi gotovo u potpunosti u improvizovanu melodiju, koja kasnije evoluira u klasični odlomak Armstrongovog skat pevanja. Kao i kod sviranja trube, Armstrongove vokalne inovacije poslužile su kao temelj umetnosti džez vokalne interpretacije. Unikatno hrapav kolorit njegovog glasa postao je muzički arhetip koji je beskonačno imitiran i oponašan. Njegovo skat pjevanje obogaćeno je neuporedivim iskustvom solo trubača. Njegov rezonantni, baršunasti dublji ton i prskutava modulacija glasa na pesmama kao što je „Lazy River“ imala je veliki uticaj na mlade bele pevače poput Binga Krozbija. Velika depresija početkom 1930-ih odrazila se jako na džez sceni. Klub Cotton Club zatvoren je 1936. i mnogi muzičari su nakon toga prestali u potpunosti da sviraju. Biks Bajderbek je umro, muzički sastav Flečera Hendersona se raspao. King Oliver je snimio nekoliko ploča, iako se mučio. Sidni Bečet postao je krojač, a Kid Ori se vratio u Nju Orleans, gde je uzgajao piliće. Armstrong se preselio u Los Anđeles 1930. tražeći nove prilike. Nastupao je u klubu New Cotton Club u Los Anđelesu sa Lionelom Hamptonom na bubnjevima. Sastav je privlačio ljude iz Holivuda, koju su još uvek mogli da priušte raskošni noćni život, dok su radijska javljanja povezivala Amstronga sa mlađom publikom. Bing Krozbi i mnoge zvezde bili su redovni gosti kluba. Godine 1931. Armstrong se pojavio po prvi put u flimu „Ex-Flame“. Armstrong je osuđen za posedovanje marihuane, ali mu je kazna umanjena. Vratio se u Čikago kasnije 1931, a zatim je otišao u Nju Orleans, gde je dočekan poput junaka. Sponzorisao je lokalni bejzbol tim „Armstrong’s Secret Nine“. Po njemu je nazvana vrsta cigareta. Ubrzo je krenuo na turneju žirom zemlja, ali kako bi izbegao uticaj organizovanog kriminala, odlučio je privremeno boravi u Evropi. Nakon povratka u SAD, zaputio se na nekoliko iscrpljujućih turneja. Njegove agent Džoni Kolins svojim ponašanjem i potrošnjom ostavio je vrlo malo zarađenog novca Armstrongu. Odlučio se da mu novi menadžer bude Džo Glejzer, koji je svojim poznanstvima i vezama sa mafijom, počeo da rešava Armstrongove nagomilane prave probleme i dugove. Armstrong je zbog načina sviranja, počeo da se suočava sa problemom sa prstima i usnama, te se zbog toga više bavio vokalnim nastupima i prvi put je nastupio u pozorištu. Ponovno je nastupao u filmovima, od kojih je jedan bio Krozbijev hit iz 1936. „Pennies from Heaven“. Godine 1937. Armstrong je nastupio kao zamena Rudi Valea na mreži CBS, i postao prvi afroamerički voditelj na sponzorisanoj nacionalnoj emisiji. Razveo se od Lil 1938. i oženio dugogodišnju devojku Alfa. Nakon nekoliko godina na turneji, Armstrong se trajno nastanio u Kvinsu u Njujorku 1943. sa četvrtom suprugom Lusil. Iako je često bio predmet hirova izdavača „Tin Pan Alley“ i muzičkog posla kojim su dominirali gangsteri, kao i rasnih predrasuda, nastavio je da razvija svoju muziku. Snimio je pesmu Hogija Karmakla „Rockin` Chair“ za Okeh Records. Tokom sledećih tridesetak godina, Armstrong je svirao na više od tri stotine nastupa godišnje. Potražnja za „velikim bendovima“ tokom 1940-ih je opadala zbog promena ukusa publike; plesne dvorane su se zatvarale, a televizija je donosila konkurenciju ostalih vrsta muzike koje su postajale sve popularnije. U novim uslovima postalo je finansijski nemoguće da se održava šesnaestočlani muzički sastav. Nakon vrlo uspešnog koncerta malog džez muzičkog sastava u gradskoj sali Njujorka 17. maja 1947. u kojem je nastupio Armstrong sa trombonistom/pevačem Džekom Tigardenom, Armstrongov menadžer Džo Glejzer je raspustio Amstrongov big band 13. avgusta 1947. i oformio mali šestočlani muzički sastav, koji su sačinjavali Armstrong, Tigarden, Erl Hajns i ostali vodeći muzičari, od kojih su većina bili bivše vođe velikih bendova. Prvi nastup novog muzičkog sastava bio je u klubu Billy Berg`s Supper Club. Naziv muzičkog sastava je bio „Louis Armstrong and his All Stars“, a povremeno su ga sačinjavali Erl Hajns, Barni Bigard, Edmond Hol, Džek Tigarden, Trami Jang, Arvel Šo, Bili Kajl, Marti Napoleon, Big Sid Kejtlet, Kozi Kol, Tajri Glen, Baret Dims, Džo Darensburg i Deni Barcelona. Tokom tog vremena Armstrong je nastupio u preko trideset filmova i snimio brojne snimke. Bio je prvi džez muzičar koji se pojavio na naslovnoj strani časopisa Tajm 21. februara 1949. Godine 1964. snimio je svoju najprodavaniju ploču „Hello, Dolly!“. Pesma je postala broj jedan na muzičkim lestvicama pop muzike, čime je Armstrong (u svojoj 63. godini) postao najstarija osoba koje je to ostvarila. Na putu je oborio Bitlse sa prvog mesta, gde su se nalazili 14 nedelja zaredom sa tri različite pesme. Armstrong je učestalo nastupao na turneji sve do nekoliko godina pred smrt 1971. Nastupao je uspešno po Africi, Evropi i Aziji pod pokroviteljstvom ministarstva spoljašnjih poslova SAD (US State Department), te je tako zaradio nadimak „ambasador Satch“. Iako je njegovo narušeno zdravlje ograničavalo broj nastupa u poslednjim godinama života, nastupao je sve do svoje smrti, kad god je mogao. Armstrong je preminuo od srčanog udara u snu 6. jula 1971, mesec dana pre 70-tog rođendana, i 11 meseci nakon poznatog nastupa u hotelu „Waldorf-Astoria“. U vreme smrti živeo je u četvrti Korona, delu Kvinsa, u Njujorku. Sahranjen je na groblju Flušing u Kvinsu, Njujork. Počasni nosači kovčega su bili Bing Krosbi, Ela Ficdžerald, Dizi Gilespi, Perl Bejli, Kont Basi, Hari Džejms, Frank Sinatra, Ed Sulivan, kolumnista Erl Vilson, komičar Alan King, Džoni Karson i David Frost. Na pogrebu je Pegi Li otpevala molitvu `Oče naš`, dok je Al Hibler izveo pesmu „Nobody Knows the Trouble I`ve Seen“, a dugogodišnji prijatelj Fred Robins, držao je govor na pogrebu. Armstrong se pojavio u više od dvanaest holivudskih filmova, gde je obično glumio vođe muzičkih sastava ili muzičare. Njegova najpoznatija uloga je vođe muzičkog sastava i naratora u muzičkom filmu iz 1956. „High Society“, gde je otpevao naslovnu pesmu i duet sa Bingom Krosbijem „Now You Has Jazz“. Godine 1947. glumio je samoga sebe u filmu „New Orleans“ uz Bili Holidej, koji govori o propadanju četvrti Storivil i egzodusu muzičara iz Nju Orleansa u Čikagu. U filmu „The Five Pennies“ iz 1959. (priča o sviraču korneta Redu Nikolsu), Armstrong je glumio samog sebe, gde je otpevao i odsvirao nekoliko klasičnih muzičkih dela. Armstrong je glumio uz Džejmsa Stjuarta u filmu „The Glenn Miller Story“ u kojemu Glen (kojega glumi Stjuart) svira sa Armstrongom i nekim drugim istaknutim muzičarima toga vremena. Godine 1969. Armstrong je imao kameo ulogu u filmskoj verziji „Hello, Dolly!“ kao vođa muzičkog sastava, Luj, gde je otpevao naslovnu pesmu sa glumicom Barbrom Strajsend. Nadimci Satchmo i Satch skraćeno je od Satchelmouth. Poput mnogih stvari u Armstrongovom životu, koji je prepun slikovitih priča bilo istinitih ili izmišljenih, od kojih je mnoge on ispričao, nadimak ima nekoliko mogućih porekala. Najčešća priča koju pričaju brojni biografi je o vremenu kada je kao mladić plesao na ulicama Nju Orleansa za sitniš. Dok je plesao podigao bi novac sa ulice i stavio ga u usta kako mu ga snažniji dečaci ne bi ukrali. Neko mu je dao ime „satchel mouth“, jer su mu usta služila kao „satchel“, što je engleska reč za torbu. Druga priča govori da je zbog velikih usta dobio naziv „satchel mouth“, što je kasnije postalo skraćeno Satchmo. Na početku su ga nazivali i Dipper, skraćeno od Dippermouth, referenca na pesmu „Dippermouth Blues“. i na njegov neobičan položaj usana prilikom sviranja (engl. embouchure). Nadimak Pops dolazi od toga što je često zaboravljao imena drugih ljudi, te im se obraćao sa „pops“. Nadimak se ubrzo počeo odnositi na Armstronga. Pisac Teri Tičot, koristio je ovaj nadimak kao naslov biografije iz 2010. Kada su ga pitali o veri, Armstrong bi odgovarao da je odgajan kao baptist, da je uvek nosio Davidovu zvezdu, i da je prijatelj sa Papom. Armstrong je nosio Davidovu zvezdu u čast porodice Karnofski, koja ga je prihvatila dok je bio dete i pozajmila mu novac da kupi prvi kornet. Luj Armstrong je kršten kao katolik u crkvi Sacred Heart of Jesus Church u Nju Orleansu, i upoznao je pape Pije XII i Pije VI, iako nema dokaza da bi se smatrao katolikom. Čini se da je Armstrong bio tolerantan prema različitim religijama, ali je nalazio i humor u njima. --------------------- ------------------------ Velma Middleton (September 1, 1917 – February 10, 1961) was an American jazz vocalist and entertainer who sang with Louis Armstrong`s big bands and small groups from 1942 until her death. Middleton was born in Holdenville, Oklahoma, and moved with her parents to St. Louis, Missouri. She started her career as a chorus girl and dancer and throughout her career performed acrobatic splits on stage. After working as a solo performer, and singing with Connie McLean and his Rhythm Orchestra on a tour of South America, she joined Armstrong`s big band in 1942, and appeared with him in soundies. When Armstrong`s orchestra disbanded in 1947, Middleton joined his All-Stars, a smaller group. She was often used for comic relief, such as for duets with Armstrong on `That`s My Desire` and `Baby, It`s Cold Outside`, and she did occasional features. She also recorded eight tracks as a solo singer for Dootone Records in 1948 and 1951. Although she was not widely praised for her voice, described by critic Scott Yanow as `average but reasonably pleasing and good-humored`, Armstrong regarded her as an important and integral part of his show. Middleton performed on June 7, 1953 with Louis Armstrong and his All Stars for the famed ninth Cavalcade of Jazz concert held at Wrigley Field in Los Angeles which was produced by Leon Hefflin, Sr. Also featured that day were Don Tosti and His Mexican Jazzmen, Roy Brown and his Orchestra, Shorty Rogers, Earl Bostic, and Nat `King` Cole. While touring with Armstrong in Sierra Leone in January 1961, Middleton suffered a stroke, and died the following month in a hospital in Freetown. Musician Barney Bigard was critical of Armstrong as well as manager Joe Glaser for refusing, after Middleton took ill, to arrange her transfer to a country with better health facilities.

15 x 13 cm LOUIS ARMSTRONG 2. aprila 1959., Dom Sindikata u Beogradu(2 koncerta) najveca truba svih vremena, kralj jazza na koncertu ucestvovala i Velma Middleton Luj Armstrong (engl. Louis Armstrong; Nju Orleans, 4. avgust 1901 — Njujork, 6. jul 1971) je bio američki džez muzičar. Iako se prvo proslavio svirajući trubu, krajem karijere postao je najpoznatiji kao pevač i bio je jedan od najuticajnijih džez pevača. Tokom svoje karijere, postao je najveći džez muzičar, neosporni čelnik popularne muzike 20. veka i jedna od najvećih figura u istoriji muzike. Armstronga su voleli, ne samo zbog njegovog trubačkog talenta, neverovatno čistog i prodornog sviranja na trubi i specifičnog hrapavog pevanja, nego i zbog ljudske topline i velikodušnosti, kao i zbog simpatične osobnosti „velikog deteta“ koje se raduje životu i živi za muziku. Armstrong je često govorio da je rođen 4. jula 1900. i to je datum koji je zabeležen u brojnim biografijama. Iako je umro 1971. tek je sredinom 1980-ih utvrđen pravi datum rođenja 4. avgusta 1901. Otkrio ga je Tad Džons Armstrong je rođen u vrlo siromašnoj porodici u Nju Orleansu, Luizijani, kao unuk robova. Detinjstvo je proveo u siromaštvu, u opasnoj četvrti u gornjem delu grada Nju Orleansa, znanoj kao engl. Back of the Town, nakon što je njegov otac Vilijam Armstrong (1881–1922) napustio porodicu zbog druge žene, dok je Luj bio beba. Njegova majka Mari Albert (1886–1942), napustila je Luja i njegovu mlađu sestru Beatris Armstrong Kolins (1903–1987), i ostavila ih na brigu baki Džozefin Armstrong, i povremeno ujaku Isaku. Kad je imao pet godina vratio se da živi kod majke i njenih rođaka, a oca je viđao povremeno na paradama. Pohađao je školu za dečake Fisk, gde je vrlo rano bio izložen muzici. Zarađivao je nešto novca raznoseći novine i prodajući odbačenu hranu u restoranima, ali je to bilo nedovoljno da bi se majka prestala baviti prostitucijom. Obilazio je lokalne plesne dvorane u blizni doma, gde je video sve vrste plesa, od razuzdanog plesa do kvadrile (egl. quadrille). Za dodatni novac teglio je ugalj u Storivilu, poznatoj četvrti crvenih svetiljki, gde je slušao muzičke sastava u bordelima i plesnim dvoranama, posebno „Pete Lala`s“, gde je nastupao Džo „King“ Oliver, a ostali poznati muzičari su povremeno gostovali. Nakon što je odustao od škole u uzrastu od jedanaest godina, Armstrong se pridružio kvartetu dečaka koji su pevali na ulici za novac. Ali počeo je upadati u nevolje. Svirač korneta Bank Džonson je tvrdio da je naučio Armstronga (tada 11) da svira honki tonk po uvu u „Dago Tony`s“ u Nju Orleansu., iako se nekoliko godina kasnije Armstrong zahvalio za to Oliveru. Armstrong je retko gledao na mladost kao najteža vremena, već je često crpio inspiraciju iz toga vremena: „Svaki put kada zatvorim oči dok sviram moju trubu - pogledam u srce dobrog starog New Orleansa... dao mi je razlog da živim“. Radio je i za litvansko-jevrejsku imigrantsku porodicu Karnofskis, koja je imala odlagalište otpada i davala mu povremeno poslove. Prihvatili su ga i odnosili se prema njemu kao prema delu porodice, znajući da je odrastao bez oca. Kasnije je napisao sećanja o odnosu sa Karnofskis porodicom u delu „Louis Armstrong + the Jewish Family in New Orleans, La., the Year of 1907“. Opisuje svoje otkriće kako je ta porodica zbog svog jevrejskog porekla često bila diskriminisana od ostalih belaca. Armstrong je nosio privezak Davidove zvezde do kraja života i pisao šta je naučio njih: „kako živeti stvaran život i odlučnost“. Uticaj porodice Karnofski se u Nju Orleansu oseća kroz Karnofski Projekat, bezprofitnu organizaciju posvećenu prihvaćanju doniranih muzičkih instrumenata i njihovog davanja deci koja nemaju priliku da sviraju. Armstrong je ozbiljno razvio sviranje korneta u muzičkom sastavu „New Orleans Home for Colored Waifs“ (Dom za tamnopute beskućnike), gde je boravio u više navrata zbog delikvencije, najduže nakon što je pucao u vazduh iz očuhovog pištolja na novogodišnjem slavlju, prema policijskom zapisu. Profesor Piter Dejvis, koji je često navraćao u dom na zahtev upravnika, kapetana Džozefa Džonsa kod mladog Armstronga uveo je disciplinu i muzičko obrazovanje. Nakon nekog vremena, Davis je Armstronga postavio za vođu muzičkog sastava. Muzički sastav Doma nastupao je u okolini Nju Orleansa i trinaestogodišnji Luj počeo je da privlači pažnju sviranjem korneta, čime je započela njegova muzička karijera. Pri uzrastu od četrnaest godina pušten je iz Doma, te je nastavio da živi sa ocem i novom maćehom, a ujedno i ponovno na ulici, pred iskušenjima. Armstrong je prvi posao dobio u plesnoj dvorani „Henry Ponce’s“, gde je Blek Beni postao njegov zaštitnik i vodič. Danju je teglio ugalj, a noću je svirao kornet. Nastupao je u gradskim čestim paradama limene muzike, gde je slušao starije muzičare, kad god je imao priliku. Tako je učio od Banka Džonsona, Badi Petita, Kida Ori, a ponajviše od svih, Džoa „King“ Olivera, koji mu je bio mentor. Kasnije je nastupao u sastavima limene muzike, te rečnim brodovima na Nju Orleansu, a počeo je da putuje sa tada poznatim muzičkim sastavom „Fate Marable“, koji je nastupao po parobrodima na reci Misisipi. Vreme provedeno sa sastavom nazivao je pohađanjem univerziteta, jer je stekao veliko iskustvo u radu sa pisanim aranžmanima. Godine 1919. Džo Oliver se zaputio na sever i napustio mesto u muzičkom sastavu Kid Orija, te ga je zamenio Armstrong. Postao je i druga truba za društveni sastav limene muzike „Tuxedo Brass Band“. Luj je 19. marta 1918. oženio Dejzi Parker iz gradića Gretna, Luizijana. Usvojili su trogodišnjeg dečaka Klarensa Armstronga, čija je majka bila Lujova rođaka Flora, a koja je preminula ubrzo nakon poroda. Klarens Armstrong je bio mentalno retardiran, kao rezultat ozlede glave i Luj je proveo ostatak života brinući se za njega. Lujov brak sa Parkerovom brzo se raspao. Nedugo nakon razvoda ona je preminula. Kroz nastupe na rečnim brodovima Armstrongovo muzičko znanje se proširilo. Pri uzrastu od dvadeset godina, naučio je da čita muziku i počeo je da nastupa sa solo deonicama na trubi. Bio je jedan od prvih džez muzičara koji su tako nastupali, te je s vremenom pridodavao vlastitu osobnost i stil u solo deonice. Naučio je da stvara vlastiti zvuk te je počeo da koristi pevanje i lupkanje u svojim nastupima. Godine 1922. Armstrong se priključio egzodusu u Čikagu, gde ga je pozvao mentor Džo „King“ Oliver, da se pridruži sastavu „Creole Jazz Band“ i gde je mogao dovoljno da zaradi da ostavi dnevni posao. Bilo je to vreme napretka u Čikagu, te iako su rasni odnosi bili loši, „Vetroviti grad“ je bio pun poslova za tamnopute ljude, koji su dovoljno zarađivali u fabrikama i imali dovoljno da troše na zabavu. Oliverov bend je bio najbolji i najuticajniji muzički sastav u Čikagu početkom 1920-ih, i u to vreme Čikago je bio središte džez svemira. Armstrong je u Čikagu živeo kao kralj u vlastitom stanu sa privatnom kupatilom (prvi put u svom životu). Iako uzbuđen zbog toga što se nalazio u Čikagu, započeo je da piše nostalgična pisma prijateljima u Nju Orleansu, što se nastavilo do kraja karijere. Kako je Armstrongova reputacija rasla, često su ga izazivali na sviračke obračune. Armstrong je snimio prve snimke za izdavačke kuće Gennett Records i Okeh Records 1923, dok je svirao drugi kornet u Oliverovom bendu. U to vreme je upoznao Hogija Karmajkla (s kojim će kasnije sarađivati), preko prijatelja Biksa Bajderbeka, koji je imao svoj muzički sastav. Lil i njen suprug svirali su i klasičnu muziku na crkvenim koncertima kako bi proširili njegovu veštinu i unapredili svoje solo nastupe. Podsticala ga je da se modernije oblači kako bi izgledao bolje i kako bi se prikrio njegov rastući obim. Armstrong je uživao u saradnji sa Oliverom, ali je Lujova druga supruga, pijanistkinja Lil Hardin Armstrong, insistirala da potraži bolju zaradu, te da razvije noviji stil podalje od Oliverovog uticaja. Armstrong je poslušao njen savet, te je napustio bend 1924. Ubrzo nakon toga, Armstrong je dobio poziv da ode u Njujork Siti i svira u muzičkom sastavu Fletcher Henderson Orchestra, vodećem afroameričkom muzičkom sastavu tog vremena. Armstrong je prešao na trubu, kako bi se bolje uklopio sa ostalim muzičarima svoje sekcije. Armstrong se brzo prilagodio Hendersonovom stilu, svirajući trubu i eksperimentišući sa trombonom. Ostali članovi benda brzo su prihvatili Armstrongov emotivni, izražajni puls. Njegovi nastupi počeli su da sadrže pevanje i pričanje priča o likovima iz Nju Orleansa. Hendersonov orkestar nastupao je u najboljim mestima isključivo za belce, kao što je npr. poznati Roseland Ballroom, gde je aranžmane radio Don Redman. Djuk Elingtonov orkestar je išao u Rouzland kako bi videli Armstrongove nastupe, a mladi svirači su uzaludno pokušavali da sviraju bolje od njega. U to vreme, Armstrong je snimio brojne snimke koje je aranžovao stari prijatelj iz Nju Orleansa, pijanista Klarens Vilijams; bili su to snimci sa malim džez muzičkim sastavom „Vilijams Blue Fajv“ i serija sa bluz pevačicama kao što su Besi Smit, Ma Rejni i Alberta Hanter. Nakon sviranja po Njujorku, Armstrong se vratio u Čikago 1925, uglavnom na nagovaranje supruge, koja je htela da poboljša prihode i Amstrongovu karijeru. On je Njujorku bio zadovoljan, ali je kasnije priznao da je bila u pravu, te da je Hendersonov orkestar ograničavao njegov umetnički rad. U javnosti ga je često nazivala „Najbolji svirač trube na svetu“, na njegovo razočaranje. Na početku je bio član muzičkog sastava „Lil Hardin Armstrong Band“ i radio je za suprugu. Pod vlastitim imenom počeo je da snima za firmu Okeh sa svojim poznatim muzičkim sastavima „Louis Armstrong and his Hot Five“ i „Louis Armstrong and his Hot Seven“. Tada su nastali hitovi poput „Potato Head Blues“, „Muggles“ i „West End Blues“. Muzika pesme „West End Blues“ postala je standard i agenda za džez u sledećim godinama. Grupu su činili Kid Ori (trombon), Džoni Dods (klarinet), Džoni St. Kir (bendžo), supruga Lil na klaviru i obično bez bubnjara. Armstrongov način vođenja benda bio je vrlo jednostavan, tako je St. Kir zapisao: „Radeći s njime čovek se osećao tako opuštenim, a on je bio vrlo širokouman... uvek se trudio da svakoga istakne pojedinačno.“) Njegovi snimci sa pijanistom Erlom „Fata“ Hajnesom (najpoznatiji njihov duet iz 1928. „Weatherbird“) i Armstrongov uvod trubom u „West End Blues“ ostali su jedni od najpoznatijih i najuticajnijih džez improvizacija u istoriji. Armstrong je sada bio slobodan da razvije svoj vlastiti stil kako je želio, koji je uključivo velike doze živahnog govora kao što su „whip that thing, Miss Lil“ i „Mr. Johnny Dodds, Aw, do that clarinet, boy!“ Armstrong je nastupio i u kvintetu „Erskine Tate’s Little Symphony“, koji je uglavnom nastupao u pozorištu Vendome Theatre. Svirali su muziku za neme filmove i nastupe uživo, isključujući i džez verzije klasične muzike poput „Madame Butterfly“, što je Armstrongu dalo iskustvo sa dužim oblicima muzike i vođenju pred velikom publikom. Počeo je sa sket-pevanjem (improvizovani vokalni džez koristeći reči bez smisla) i prvi je koji je snimio sket 1926. na pesmi „Heebie Jeebies“. Snimak je bio toliko popularan da su postali najpoznatiji džez muzički sastav u SAD, iako sastav nije mnogo nastupao uživo. Mladi muzičari, bez obzira na boju kože okrenuli su se novom Armstrongovom tipu džeza. Nakon razdvajanja od Lil, Armstrong je počeo da nastupa u „Sunset Caféu“ za Al Kaponeovog suradnika Džoa Glejsera u muzičkom sastavu „Carroll Dickerson Orchestra“, sa pijanistom Erl Hajnsom. Sastav je ubrzo preimenovan u „Luis Armstrong and his Stompers“, iako je Hajns bio muzički direktor i Glejser menadžer orkestra. Hajns i Armstrong su brzo postali prijatelji kao i uspešni saradnici. Armstrong se vratio u Njujork 1929, gde je svirao u orkestru za uspešan mjuzikl „Hot Chocolate“, koji su napisali Andi Razaf i kompozitor/pijanista Fats Voler. Pojavljivao se i kao vokalista, glumeći samoga sebe, te je redovno „krao šou“ sa svojom izvođenjem pesme „Ain`t Misbehavin` “, koja je njegov najbolje prodavani snimak do danas. Armstrong je počeo da nastupa u noćnom klubu „Connie`s Inn“ u Harlemu, glavnom rivalu kluba „Cotton Club“, mestu za temeljno pripremljene nastupe i paravan za gangstera Dača Šulca. Armstrong je imao dosta uspeha sa vokalnim snimcima, posebno njegova verzija poznate pesme koju je napisao njegov prijatelj Hogi Karmajkl. Njegovi snimci iz 1930-ih iskoristili su novi tip RCA mikrofona, predstavljenog 1931, koji je vokalima davao posebnu toplinu i ubrzo postao intrinzični deo „crooning“ zvuka umetnika poput Binga Krosbija. Armstrongova interpretacije Hogi Karmajklove pesme „Stardust“ postala je najuspešnija verzija pesme, koja je demonstrirala Armstrongov jedinstven glas i stil, te inovativni način izvođenja pesama koje su već postale standardne. Armstrongova radikalna prerada Sidni Arodinove i Karmajklove pesme „Lazy River“ (snimljene 1931) obuhvatila je mnoga inovativna obeležja njegovog pristupa melodiji i fraziranju. Pesma započinje kratkom solo deonicom trube, tada glavna melodija započinje jecajućim rogovima, memorabilno isprekidana Armstrongovim mumljajućim ubacivanjima na kraju svakog takta: „Yeah! ...`Uh-huh` ...`Sure` ... `Way down, way down.“ U prvom stihu, ignoriše zapisanu melodiju u potpunosti i peva kao da svira solo trubu, naglašavajući veći deo prve linije na svakoj noti i koristi snažno sinkopirajuće fraziranje. U drugoj strofi prelazi gotovo u potpunosti u improvizovanu melodiju, koja kasnije evoluira u klasični odlomak Armstrongovog skat pevanja. Kao i kod sviranja trube, Armstrongove vokalne inovacije poslužile su kao temelj umetnosti džez vokalne interpretacije. Unikatno hrapav kolorit njegovog glasa postao je muzički arhetip koji je beskonačno imitiran i oponašan. Njegovo skat pjevanje obogaćeno je neuporedivim iskustvom solo trubača. Njegov rezonantni, baršunasti dublji ton i prskutava modulacija glasa na pesmama kao što je „Lazy River“ imala je veliki uticaj na mlade bele pevače poput Binga Krozbija. Velika depresija početkom 1930-ih odrazila se jako na džez sceni. Klub Cotton Club zatvoren je 1936. i mnogi muzičari su nakon toga prestali u potpunosti da sviraju. Biks Bajderbek je umro, muzički sastav Flečera Hendersona se raspao. King Oliver je snimio nekoliko ploča, iako se mučio. Sidni Bečet postao je krojač, a Kid Ori se vratio u Nju Orleans, gde je uzgajao piliće. Armstrong se preselio u Los Anđeles 1930. tražeći nove prilike. Nastupao je u klubu New Cotton Club u Los Anđelesu sa Lionelom Hamptonom na bubnjevima. Sastav je privlačio ljude iz Holivuda, koju su još uvek mogli da priušte raskošni noćni život, dok su radijska javljanja povezivala Amstronga sa mlađom publikom. Bing Krozbi i mnoge zvezde bili su redovni gosti kluba. Godine 1931. Armstrong se pojavio po prvi put u flimu „Ex-Flame“. Armstrong je osuđen za posedovanje marihuane, ali mu je kazna umanjena. Vratio se u Čikago kasnije 1931, a zatim je otišao u Nju Orleans, gde je dočekan poput junaka. Sponzorisao je lokalni bejzbol tim „Armstrong’s Secret Nine“. Po njemu je nazvana vrsta cigareta. Ubrzo je krenuo na turneju žirom zemlja, ali kako bi izbegao uticaj organizovanog kriminala, odlučio je privremeno boravi u Evropi. Nakon povratka u SAD, zaputio se na nekoliko iscrpljujućih turneja. Njegove agent Džoni Kolins svojim ponašanjem i potrošnjom ostavio je vrlo malo zarađenog novca Armstrongu. Odlučio se da mu novi menadžer bude Džo Glejzer, koji je svojim poznanstvima i vezama sa mafijom, počeo da rešava Armstrongove nagomilane prave probleme i dugove. Armstrong je zbog načina sviranja, počeo da se suočava sa problemom sa prstima i usnama, te se zbog toga više bavio vokalnim nastupima i prvi put je nastupio u pozorištu. Ponovno je nastupao u filmovima, od kojih je jedan bio Krozbijev hit iz 1936. „Pennies from Heaven“. Godine 1937. Armstrong je nastupio kao zamena Rudi Valea na mreži CBS, i postao prvi afroamerički voditelj na sponzorisanoj nacionalnoj emisiji. Razveo se od Lil 1938. i oženio dugogodišnju devojku Alfa. Nakon nekoliko godina na turneji, Armstrong se trajno nastanio u Kvinsu u Njujorku 1943. sa četvrtom suprugom Lusil. Iako je često bio predmet hirova izdavača „Tin Pan Alley“ i muzičkog posla kojim su dominirali gangsteri, kao i rasnih predrasuda, nastavio je da razvija svoju muziku. Snimio je pesmu Hogija Karmakla „Rockin` Chair“ za Okeh Records. Tokom sledećih tridesetak godina, Armstrong je svirao na više od tri stotine nastupa godišnje. Potražnja za „velikim bendovima“ tokom 1940-ih je opadala zbog promena ukusa publike; plesne dvorane su se zatvarale, a televizija je donosila konkurenciju ostalih vrsta muzike koje su postajale sve popularnije. U novim uslovima postalo je finansijski nemoguće da se održava šesnaestočlani muzički sastav. Nakon vrlo uspešnog koncerta malog džez muzičkog sastava u gradskoj sali Njujorka 17. maja 1947. u kojem je nastupio Armstrong sa trombonistom/pevačem Džekom Tigardenom, Armstrongov menadžer Džo Glejzer je raspustio Amstrongov big band 13. avgusta 1947. i oformio mali šestočlani muzički sastav, koji su sačinjavali Armstrong, Tigarden, Erl Hajns i ostali vodeći muzičari, od kojih su većina bili bivše vođe velikih bendova. Prvi nastup novog muzičkog sastava bio je u klubu Billy Berg`s Supper Club. Naziv muzičkog sastava je bio „Louis Armstrong and his All Stars“, a povremeno su ga sačinjavali Erl Hajns, Barni Bigard, Edmond Hol, Džek Tigarden, Trami Jang, Arvel Šo, Bili Kajl, Marti Napoleon, Big Sid Kejtlet, Kozi Kol, Tajri Glen, Baret Dims, Džo Darensburg i Deni Barcelona. Tokom tog vremena Armstrong je nastupio u preko trideset filmova i snimio brojne snimke. Bio je prvi džez muzičar koji se pojavio na naslovnoj strani časopisa Tajm 21. februara 1949. Godine 1964. snimio je svoju najprodavaniju ploču „Hello, Dolly!“. Pesma je postala broj jedan na muzičkim lestvicama pop muzike, čime je Armstrong (u svojoj 63. godini) postao najstarija osoba koje je to ostvarila. Na putu je oborio Bitlse sa prvog mesta, gde su se nalazili 14 nedelja zaredom sa tri različite pesme. Armstrong je učestalo nastupao na turneji sve do nekoliko godina pred smrt 1971. Nastupao je uspešno po Africi, Evropi i Aziji pod pokroviteljstvom ministarstva spoljašnjih poslova SAD (US State Department), te je tako zaradio nadimak „ambasador Satch“. Iako je njegovo narušeno zdravlje ograničavalo broj nastupa u poslednjim godinama života, nastupao je sve do svoje smrti, kad god je mogao. Armstrong je preminuo od srčanog udara u snu 6. jula 1971, mesec dana pre 70-tog rođendana, i 11 meseci nakon poznatog nastupa u hotelu „Waldorf-Astoria“. U vreme smrti živeo je u četvrti Korona, delu Kvinsa, u Njujorku. Sahranjen je na groblju Flušing u Kvinsu, Njujork. Počasni nosači kovčega su bili Bing Krosbi, Ela Ficdžerald, Dizi Gilespi, Perl Bejli, Kont Basi, Hari Džejms, Frank Sinatra, Ed Sulivan, kolumnista Erl Vilson, komičar Alan King, Džoni Karson i David Frost. Na pogrebu je Pegi Li otpevala molitvu `Oče naš`, dok je Al Hibler izveo pesmu „Nobody Knows the Trouble I`ve Seen“, a dugogodišnji prijatelj Fred Robins, držao je govor na pogrebu. Armstrong se pojavio u više od dvanaest holivudskih filmova, gde je obično glumio vođe muzičkih sastava ili muzičare. Njegova najpoznatija uloga je vođe muzičkog sastava i naratora u muzičkom filmu iz 1956. „High Society“, gde je otpevao naslovnu pesmu i duet sa Bingom Krosbijem „Now You Has Jazz“. Godine 1947. glumio je samoga sebe u filmu „New Orleans“ uz Bili Holidej, koji govori o propadanju četvrti Storivil i egzodusu muzičara iz Nju Orleansa u Čikagu. U filmu „The Five Pennies“ iz 1959. (priča o sviraču korneta Redu Nikolsu), Armstrong je glumio samog sebe, gde je otpevao i odsvirao nekoliko klasičnih muzičkih dela. Armstrong je glumio uz Džejmsa Stjuarta u filmu „The Glenn Miller Story“ u kojemu Glen (kojega glumi Stjuart) svira sa Armstrongom i nekim drugim istaknutim muzičarima toga vremena. Godine 1969. Armstrong je imao kameo ulogu u filmskoj verziji „Hello, Dolly!“ kao vođa muzičkog sastava, Luj, gde je otpevao naslovnu pesmu sa glumicom Barbrom Strajsend. Nadimci Satchmo i Satch skraćeno je od Satchelmouth. Poput mnogih stvari u Armstrongovom životu, koji je prepun slikovitih priča bilo istinitih ili izmišljenih, od kojih je mnoge on ispričao, nadimak ima nekoliko mogućih porekala. Najčešća priča koju pričaju brojni biografi je o vremenu kada je kao mladić plesao na ulicama Nju Orleansa za sitniš. Dok je plesao podigao bi novac sa ulice i stavio ga u usta kako mu ga snažniji dečaci ne bi ukrali. Neko mu je dao ime „satchel mouth“, jer su mu usta služila kao „satchel“, što je engleska reč za torbu. Druga priča govori da je zbog velikih usta dobio naziv „satchel mouth“, što je kasnije postalo skraćeno Satchmo. Na početku su ga nazivali i Dipper, skraćeno od Dippermouth, referenca na pesmu „Dippermouth Blues“. i na njegov neobičan položaj usana prilikom sviranja (engl. embouchure). Nadimak Pops dolazi od toga što je često zaboravljao imena drugih ljudi, te im se obraćao sa „pops“. Nadimak se ubrzo počeo odnositi na Armstronga. Pisac Teri Tičot, koristio je ovaj nadimak kao naslov biografije iz 2010. Kada su ga pitali o veri, Armstrong bi odgovarao da je odgajan kao baptist, da je uvek nosio Davidovu zvezdu, i da je prijatelj sa Papom. Armstrong je nosio Davidovu zvezdu u čast porodice Karnofski, koja ga je prihvatila dok je bio dete i pozajmila mu novac da kupi prvi kornet. Luj Armstrong je kršten kao katolik u crkvi Sacred Heart of Jesus Church u Nju Orleansu, i upoznao je pape Pije XII i Pije VI, iako nema dokaza da bi se smatrao katolikom. Čini se da je Armstrong bio tolerantan prema različitim religijama, ali je nalazio i humor u njima. --------------------- ------------------------ Velma Middleton (September 1, 1917 – February 10, 1961) was an American jazz vocalist and entertainer who sang with Louis Armstrong`s big bands and small groups from 1942 until her death. Middleton was born in Holdenville, Oklahoma, and moved with her parents to St. Louis, Missouri. She started her career as a chorus girl and dancer and throughout her career performed acrobatic splits on stage. After working as a solo performer, and singing with Connie McLean and his Rhythm Orchestra on a tour of South America, she joined Armstrong`s big band in 1942, and appeared with him in soundies. When Armstrong`s orchestra disbanded in 1947, Middleton joined his All-Stars, a smaller group. She was often used for comic relief, such as for duets with Armstrong on `That`s My Desire` and `Baby, It`s Cold Outside`, and she did occasional features. She also recorded eight tracks as a solo singer for Dootone Records in 1948 and 1951. Although she was not widely praised for her voice, described by critic Scott Yanow as `average but reasonably pleasing and good-humored`, Armstrong regarded her as an important and integral part of his show. Middleton performed on June 7, 1953 with Louis Armstrong and his All Stars for the famed ninth Cavalcade of Jazz concert held at Wrigley Field in Los Angeles which was produced by Leon Hefflin, Sr. Also featured that day were Don Tosti and His Mexican Jazzmen, Roy Brown and his Orchestra, Shorty Rogers, Earl Bostic, and Nat `King` Cole. While touring with Armstrong in Sierra Leone in January 1961, Middleton suffered a stroke, and died the following month in a hospital in Freetown. Musician Barney Bigard was critical of Armstrong as well as manager Joe Glaser for refusing, after Middleton took ill, to arrange her transfer to a country with better health facilities.

15 x 13 cm LOUIS ARMSTRONG 2. aprila 1959., Dom Sindikata u Beogradu(2 koncerta) najveca truba svih vremena, kralj jazza na koncertu ucestvovala i Velma Middleton Luj Armstrong (engl. Louis Armstrong; Nju Orleans, 4. avgust 1901 — Njujork, 6. jul 1971) je bio američki džez muzičar. Iako se prvo proslavio svirajući trubu, krajem karijere postao je najpoznatiji kao pevač i bio je jedan od najuticajnijih džez pevača. Tokom svoje karijere, postao je najveći džez muzičar, neosporni čelnik popularne muzike 20. veka i jedna od najvećih figura u istoriji muzike. Armstronga su voleli, ne samo zbog njegovog trubačkog talenta, neverovatno čistog i prodornog sviranja na trubi i specifičnog hrapavog pevanja, nego i zbog ljudske topline i velikodušnosti, kao i zbog simpatične osobnosti „velikog deteta“ koje se raduje životu i živi za muziku. Armstrong je često govorio da je rođen 4. jula 1900. i to je datum koji je zabeležen u brojnim biografijama. Iako je umro 1971. tek je sredinom 1980-ih utvrđen pravi datum rođenja 4. avgusta 1901. Otkrio ga je Tad Džons Armstrong je rođen u vrlo siromašnoj porodici u Nju Orleansu, Luizijani, kao unuk robova. Detinjstvo je proveo u siromaštvu, u opasnoj četvrti u gornjem delu grada Nju Orleansa, znanoj kao engl. Back of the Town, nakon što je njegov otac Vilijam Armstrong (1881–1922) napustio porodicu zbog druge žene, dok je Luj bio beba. Njegova majka Mari Albert (1886–1942), napustila je Luja i njegovu mlađu sestru Beatris Armstrong Kolins (1903–1987), i ostavila ih na brigu baki Džozefin Armstrong, i povremeno ujaku Isaku. Kad je imao pet godina vratio se da živi kod majke i njenih rođaka, a oca je viđao povremeno na paradama. Pohađao je školu za dečake Fisk, gde je vrlo rano bio izložen muzici. Zarađivao je nešto novca raznoseći novine i prodajući odbačenu hranu u restoranima, ali je to bilo nedovoljno da bi se majka prestala baviti prostitucijom. Obilazio je lokalne plesne dvorane u blizni doma, gde je video sve vrste plesa, od razuzdanog plesa do kvadrile (egl. quadrille). Za dodatni novac teglio je ugalj u Storivilu, poznatoj četvrti crvenih svetiljki, gde je slušao muzičke sastava u bordelima i plesnim dvoranama, posebno „Pete Lala`s“, gde je nastupao Džo „King“ Oliver, a ostali poznati muzičari su povremeno gostovali. Nakon što je odustao od škole u uzrastu od jedanaest godina, Armstrong se pridružio kvartetu dečaka koji su pevali na ulici za novac. Ali počeo je upadati u nevolje. Svirač korneta Bank Džonson je tvrdio da je naučio Armstronga (tada 11) da svira honki tonk po uvu u „Dago Tony`s“ u Nju Orleansu., iako se nekoliko godina kasnije Armstrong zahvalio za to Oliveru. Armstrong je retko gledao na mladost kao najteža vremena, već je često crpio inspiraciju iz toga vremena: „Svaki put kada zatvorim oči dok sviram moju trubu - pogledam u srce dobrog starog New Orleansa... dao mi je razlog da živim“. Radio je i za litvansko-jevrejsku imigrantsku porodicu Karnofskis, koja je imala odlagalište otpada i davala mu povremeno poslove. Prihvatili su ga i odnosili se prema njemu kao prema delu porodice, znajući da je odrastao bez oca. Kasnije je napisao sećanja o odnosu sa Karnofskis porodicom u delu „Louis Armstrong + the Jewish Family in New Orleans, La., the Year of 1907“. Opisuje svoje otkriće kako je ta porodica zbog svog jevrejskog porekla često bila diskriminisana od ostalih belaca. Armstrong je nosio privezak Davidove zvezde do kraja života i pisao šta je naučio njih: „kako živeti stvaran život i odlučnost“. Uticaj porodice Karnofski se u Nju Orleansu oseća kroz Karnofski Projekat, bezprofitnu organizaciju posvećenu prihvaćanju doniranih muzičkih instrumenata i njihovog davanja deci koja nemaju priliku da sviraju. Armstrong je ozbiljno razvio sviranje korneta u muzičkom sastavu „New Orleans Home for Colored Waifs“ (Dom za tamnopute beskućnike), gde je boravio u više navrata zbog delikvencije, najduže nakon što je pucao u vazduh iz očuhovog pištolja na novogodišnjem slavlju, prema policijskom zapisu. Profesor Piter Dejvis, koji je često navraćao u dom na zahtev upravnika, kapetana Džozefa Džonsa kod mladog Armstronga uveo je disciplinu i muzičko obrazovanje. Nakon nekog vremena, Davis je Armstronga postavio za vođu muzičkog sastava. Muzički sastav Doma nastupao je u okolini Nju Orleansa i trinaestogodišnji Luj počeo je da privlači pažnju sviranjem korneta, čime je započela njegova muzička karijera. Pri uzrastu od četrnaest godina pušten je iz Doma, te je nastavio da živi sa ocem i novom maćehom, a ujedno i ponovno na ulici, pred iskušenjima. Armstrong je prvi posao dobio u plesnoj dvorani „Henry Ponce’s“, gde je Blek Beni postao njegov zaštitnik i vodič. Danju je teglio ugalj, a noću je svirao kornet. Nastupao je u gradskim čestim paradama limene muzike, gde je slušao starije muzičare, kad god je imao priliku. Tako je učio od Banka Džonsona, Badi Petita, Kida Ori, a ponajviše od svih, Džoa „King“ Olivera, koji mu je bio mentor. Kasnije je nastupao u sastavima limene muzike, te rečnim brodovima na Nju Orleansu, a počeo je da putuje sa tada poznatim muzičkim sastavom „Fate Marable“, koji je nastupao po parobrodima na reci Misisipi. Vreme provedeno sa sastavom nazivao je pohađanjem univerziteta, jer je stekao veliko iskustvo u radu sa pisanim aranžmanima. Godine 1919. Džo Oliver se zaputio na sever i napustio mesto u muzičkom sastavu Kid Orija, te ga je zamenio Armstrong. Postao je i druga truba za društveni sastav limene muzike „Tuxedo Brass Band“. Luj je 19. marta 1918. oženio Dejzi Parker iz gradića Gretna, Luizijana. Usvojili su trogodišnjeg dečaka Klarensa Armstronga, čija je majka bila Lujova rođaka Flora, a koja je preminula ubrzo nakon poroda. Klarens Armstrong je bio mentalno retardiran, kao rezultat ozlede glave i Luj je proveo ostatak života brinući se za njega. Lujov brak sa Parkerovom brzo se raspao. Nedugo nakon razvoda ona je preminula. Kroz nastupe na rečnim brodovima Armstrongovo muzičko znanje se proširilo. Pri uzrastu od dvadeset godina, naučio je da čita muziku i počeo je da nastupa sa solo deonicama na trubi. Bio je jedan od prvih džez muzičara koji su tako nastupali, te je s vremenom pridodavao vlastitu osobnost i stil u solo deonice. Naučio je da stvara vlastiti zvuk te je počeo da koristi pevanje i lupkanje u svojim nastupima. Godine 1922. Armstrong se priključio egzodusu u Čikagu, gde ga je pozvao mentor Džo „King“ Oliver, da se pridruži sastavu „Creole Jazz Band“ i gde je mogao dovoljno da zaradi da ostavi dnevni posao. Bilo je to vreme napretka u Čikagu, te iako su rasni odnosi bili loši, „Vetroviti grad“ je bio pun poslova za tamnopute ljude, koji su dovoljno zarađivali u fabrikama i imali dovoljno da troše na zabavu. Oliverov bend je bio najbolji i najuticajniji muzički sastav u Čikagu početkom 1920-ih, i u to vreme Čikago je bio središte džez svemira. Armstrong je u Čikagu živeo kao kralj u vlastitom stanu sa privatnom kupatilom (prvi put u svom životu). Iako uzbuđen zbog toga što se nalazio u Čikagu, započeo je da piše nostalgična pisma prijateljima u Nju Orleansu, što se nastavilo do kraja karijere. Kako je Armstrongova reputacija rasla, često su ga izazivali na sviračke obračune. Armstrong je snimio prve snimke za izdavačke kuće Gennett Records i Okeh Records 1923, dok je svirao drugi kornet u Oliverovom bendu. U to vreme je upoznao Hogija Karmajkla (s kojim će kasnije sarađivati), preko prijatelja Biksa Bajderbeka, koji je imao svoj muzički sastav. Lil i njen suprug svirali su i klasičnu muziku na crkvenim koncertima kako bi proširili njegovu veštinu i unapredili svoje solo nastupe. Podsticala ga je da se modernije oblači kako bi izgledao bolje i kako bi se prikrio njegov rastući obim. Armstrong je uživao u saradnji sa Oliverom, ali je Lujova druga supruga, pijanistkinja Lil Hardin Armstrong, insistirala da potraži bolju zaradu, te da razvije noviji stil podalje od Oliverovog uticaja. Armstrong je poslušao njen savet, te je napustio bend 1924. Ubrzo nakon toga, Armstrong je dobio poziv da ode u Njujork Siti i svira u muzičkom sastavu Fletcher Henderson Orchestra, vodećem afroameričkom muzičkom sastavu tog vremena. Armstrong je prešao na trubu, kako bi se bolje uklopio sa ostalim muzičarima svoje sekcije. Armstrong se brzo prilagodio Hendersonovom stilu, svirajući trubu i eksperimentišući sa trombonom. Ostali članovi benda brzo su prihvatili Armstrongov emotivni, izražajni puls. Njegovi nastupi počeli su da sadrže pevanje i pričanje priča o likovima iz Nju Orleansa. Hendersonov orkestar nastupao je u najboljim mestima isključivo za belce, kao što je npr. poznati Roseland Ballroom, gde je aranžmane radio Don Redman. Djuk Elingtonov orkestar je išao u Rouzland kako bi videli Armstrongove nastupe, a mladi svirači su uzaludno pokušavali da sviraju bolje od njega. U to vreme, Armstrong je snimio brojne snimke koje je aranžovao stari prijatelj iz Nju Orleansa, pijanista Klarens Vilijams; bili su to snimci sa malim džez muzičkim sastavom „Vilijams Blue Fajv“ i serija sa bluz pevačicama kao što su Besi Smit, Ma Rejni i Alberta Hanter. Nakon sviranja po Njujorku, Armstrong se vratio u Čikago 1925, uglavnom na nagovaranje supruge, koja je htela da poboljša prihode i Amstrongovu karijeru. On je Njujorku bio zadovoljan, ali je kasnije priznao da je bila u pravu, te da je Hendersonov orkestar ograničavao njegov umetnički rad. U javnosti ga je često nazivala „Najbolji svirač trube na svetu“, na njegovo razočaranje. Na početku je bio član muzičkog sastava „Lil Hardin Armstrong Band“ i radio je za suprugu. Pod vlastitim imenom počeo je da snima za firmu Okeh sa svojim poznatim muzičkim sastavima „Louis Armstrong and his Hot Five“ i „Louis Armstrong and his Hot Seven“. Tada su nastali hitovi poput „Potato Head Blues“, „Muggles“ i „West End Blues“. Muzika pesme „West End Blues“ postala je standard i agenda za džez u sledećim godinama. Grupu su činili Kid Ori (trombon), Džoni Dods (klarinet), Džoni St. Kir (bendžo), supruga Lil na klaviru i obično bez bubnjara. Armstrongov način vođenja benda bio je vrlo jednostavan, tako je St. Kir zapisao: „Radeći s njime čovek se osećao tako opuštenim, a on je bio vrlo širokouman... uvek se trudio da svakoga istakne pojedinačno.“) Njegovi snimci sa pijanistom Erlom „Fata“ Hajnesom (najpoznatiji njihov duet iz 1928. „Weatherbird“) i Armstrongov uvod trubom u „West End Blues“ ostali su jedni od najpoznatijih i najuticajnijih džez improvizacija u istoriji. Armstrong je sada bio slobodan da razvije svoj vlastiti stil kako je želio, koji je uključivo velike doze živahnog govora kao što su „whip that thing, Miss Lil“ i „Mr. Johnny Dodds, Aw, do that clarinet, boy!“ Armstrong je nastupio i u kvintetu „Erskine Tate’s Little Symphony“, koji je uglavnom nastupao u pozorištu Vendome Theatre. Svirali su muziku za neme filmove i nastupe uživo, isključujući i džez verzije klasične muzike poput „Madame Butterfly“, što je Armstrongu dalo iskustvo sa dužim oblicima muzike i vođenju pred velikom publikom. Počeo je sa sket-pevanjem (improvizovani vokalni džez koristeći reči bez smisla) i prvi je koji je snimio sket 1926. na pesmi „Heebie Jeebies“. Snimak je bio toliko popularan da su postali najpoznatiji džez muzički sastav u SAD, iako sastav nije mnogo nastupao uživo. Mladi muzičari, bez obzira na boju kože okrenuli su se novom Armstrongovom tipu džeza. Nakon razdvajanja od Lil, Armstrong je počeo da nastupa u „Sunset Caféu“ za Al Kaponeovog suradnika Džoa Glejsera u muzičkom sastavu „Carroll Dickerson Orchestra“, sa pijanistom Erl Hajnsom. Sastav je ubrzo preimenovan u „Luis Armstrong and his Stompers“, iako je Hajns bio muzički direktor i Glejser menadžer orkestra. Hajns i Armstrong su brzo postali prijatelji kao i uspešni saradnici. Armstrong se vratio u Njujork 1929, gde je svirao u orkestru za uspešan mjuzikl „Hot Chocolate“, koji su napisali Andi Razaf i kompozitor/pijanista Fats Voler. Pojavljivao se i kao vokalista, glumeći samoga sebe, te je redovno „krao šou“ sa svojom izvođenjem pesme „Ain`t Misbehavin` “, koja je njegov najbolje prodavani snimak do danas. Armstrong je počeo da nastupa u noćnom klubu „Connie`s Inn“ u Harlemu, glavnom rivalu kluba „Cotton Club“, mestu za temeljno pripremljene nastupe i paravan za gangstera Dača Šulca. Armstrong je imao dosta uspeha sa vokalnim snimcima, posebno njegova verzija poznate pesme koju je napisao njegov prijatelj Hogi Karmajkl. Njegovi snimci iz 1930-ih iskoristili su novi tip RCA mikrofona, predstavljenog 1931, koji je vokalima davao posebnu toplinu i ubrzo postao intrinzični deo „crooning“ zvuka umetnika poput Binga Krosbija. Armstrongova interpretacije Hogi Karmajklove pesme „Stardust“ postala je najuspešnija verzija pesme, koja je demonstrirala Armstrongov jedinstven glas i stil, te inovativni način izvođenja pesama koje su već postale standardne. Armstrongova radikalna prerada Sidni Arodinove i Karmajklove pesme „Lazy River“ (snimljene 1931) obuhvatila je mnoga inovativna obeležja njegovog pristupa melodiji i fraziranju. Pesma započinje kratkom solo deonicom trube, tada glavna melodija započinje jecajućim rogovima, memorabilno isprekidana Armstrongovim mumljajućim ubacivanjima na kraju svakog takta: „Yeah! ...`Uh-huh` ...`Sure` ... `Way down, way down.“ U prvom stihu, ignoriše zapisanu melodiju u potpunosti i peva kao da svira solo trubu, naglašavajući veći deo prve linije na svakoj noti i koristi snažno sinkopirajuće fraziranje. U drugoj strofi prelazi gotovo u potpunosti u improvizovanu melodiju, koja kasnije evoluira u klasični odlomak Armstrongovog skat pevanja. Kao i kod sviranja trube, Armstrongove vokalne inovacije poslužile su kao temelj umetnosti džez vokalne interpretacije. Unikatno hrapav kolorit njegovog glasa postao je muzički arhetip koji je beskonačno imitiran i oponašan. Njegovo skat pjevanje obogaćeno je neuporedivim iskustvom solo trubača. Njegov rezonantni, baršunasti dublji ton i prskutava modulacija glasa na pesmama kao što je „Lazy River“ imala je veliki uticaj na mlade bele pevače poput Binga Krozbija. Velika depresija početkom 1930-ih odrazila se jako na džez sceni. Klub Cotton Club zatvoren je 1936. i mnogi muzičari su nakon toga prestali u potpunosti da sviraju. Biks Bajderbek je umro, muzički sastav Flečera Hendersona se raspao. King Oliver je snimio nekoliko ploča, iako se mučio. Sidni Bečet postao je krojač, a Kid Ori se vratio u Nju Orleans, gde je uzgajao piliće. Armstrong se preselio u Los Anđeles 1930. tražeći nove prilike. Nastupao je u klubu New Cotton Club u Los Anđelesu sa Lionelom Hamptonom na bubnjevima. Sastav je privlačio ljude iz Holivuda, koju su još uvek mogli da priušte raskošni noćni život, dok su radijska javljanja povezivala Amstronga sa mlađom publikom. Bing Krozbi i mnoge zvezde bili su redovni gosti kluba. Godine 1931. Armstrong se pojavio po prvi put u flimu „Ex-Flame“. Armstrong je osuđen za posedovanje marihuane, ali mu je kazna umanjena. Vratio se u Čikago kasnije 1931, a zatim je otišao u Nju Orleans, gde je dočekan poput junaka. Sponzorisao je lokalni bejzbol tim „Armstrong’s Secret Nine“. Po njemu je nazvana vrsta cigareta. Ubrzo je krenuo na turneju žirom zemlja, ali kako bi izbegao uticaj organizovanog kriminala, odlučio je privremeno boravi u Evropi. Nakon povratka u SAD, zaputio se na nekoliko iscrpljujućih turneja. Njegove agent Džoni Kolins svojim ponašanjem i potrošnjom ostavio je vrlo malo zarađenog novca Armstrongu. Odlučio se da mu novi menadžer bude Džo Glejzer, koji je svojim poznanstvima i vezama sa mafijom, počeo da rešava Armstrongove nagomilane prave probleme i dugove. Armstrong je zbog načina sviranja, počeo da se suočava sa problemom sa prstima i usnama, te se zbog toga više bavio vokalnim nastupima i prvi put je nastupio u pozorištu. Ponovno je nastupao u filmovima, od kojih je jedan bio Krozbijev hit iz 1936. „Pennies from Heaven“. Godine 1937. Armstrong je nastupio kao zamena Rudi Valea na mreži CBS, i postao prvi afroamerički voditelj na sponzorisanoj nacionalnoj emisiji. Razveo se od Lil 1938. i oženio dugogodišnju devojku Alfa. Nakon nekoliko godina na turneji, Armstrong se trajno nastanio u Kvinsu u Njujorku 1943. sa četvrtom suprugom Lusil. Iako je često bio predmet hirova izdavača „Tin Pan Alley“ i muzičkog posla kojim su dominirali gangsteri, kao i rasnih predrasuda, nastavio je da razvija svoju muziku. Snimio je pesmu Hogija Karmakla „Rockin` Chair“ za Okeh Records. Tokom sledećih tridesetak godina, Armstrong je svirao na više od tri stotine nastupa godišnje. Potražnja za „velikim bendovima“ tokom 1940-ih je opadala zbog promena ukusa publike; plesne dvorane su se zatvarale, a televizija je donosila konkurenciju ostalih vrsta muzike koje su postajale sve popularnije. U novim uslovima postalo je finansijski nemoguće da se održava šesnaestočlani muzički sastav. Nakon vrlo uspešnog koncerta malog džez muzičkog sastava u gradskoj sali Njujorka 17. maja 1947. u kojem je nastupio Armstrong sa trombonistom/pevačem Džekom Tigardenom, Armstrongov menadžer Džo Glejzer je raspustio Amstrongov big band 13. avgusta 1947. i oformio mali šestočlani muzički sastav, koji su sačinjavali Armstrong, Tigarden, Erl Hajns i ostali vodeći muzičari, od kojih su većina bili bivše vođe velikih bendova. Prvi nastup novog muzičkog sastava bio je u klubu Billy Berg`s Supper Club. Naziv muzičkog sastava je bio „Louis Armstrong and his All Stars“, a povremeno su ga sačinjavali Erl Hajns, Barni Bigard, Edmond Hol, Džek Tigarden, Trami Jang, Arvel Šo, Bili Kajl, Marti Napoleon, Big Sid Kejtlet, Kozi Kol, Tajri Glen, Baret Dims, Džo Darensburg i Deni Barcelona. Tokom tog vremena Armstrong je nastupio u preko trideset filmova i snimio brojne snimke. Bio je prvi džez muzičar koji se pojavio na naslovnoj strani časopisa Tajm 21. februara 1949. Godine 1964. snimio je svoju najprodavaniju ploču „Hello, Dolly!“. Pesma je postala broj jedan na muzičkim lestvicama pop muzike, čime je Armstrong (u svojoj 63. godini) postao najstarija osoba koje je to ostvarila. Na putu je oborio Bitlse sa prvog mesta, gde su se nalazili 14 nedelja zaredom sa tri različite pesme. Armstrong je učestalo nastupao na turneji sve do nekoliko godina pred smrt 1971. Nastupao je uspešno po Africi, Evropi i Aziji pod pokroviteljstvom ministarstva spoljašnjih poslova SAD (US State Department), te je tako zaradio nadimak „ambasador Satch“. Iako je njegovo narušeno zdravlje ograničavalo broj nastupa u poslednjim godinama života, nastupao je sve do svoje smrti, kad god je mogao. Armstrong je preminuo od srčanog udara u snu 6. jula 1971, mesec dana pre 70-tog rođendana, i 11 meseci nakon poznatog nastupa u hotelu „Waldorf-Astoria“. U vreme smrti živeo je u četvrti Korona, delu Kvinsa, u Njujorku. Sahranjen je na groblju Flušing u Kvinsu, Njujork. Počasni nosači kovčega su bili Bing Krosbi, Ela Ficdžerald, Dizi Gilespi, Perl Bejli, Kont Basi, Hari Džejms, Frank Sinatra, Ed Sulivan, kolumnista Erl Vilson, komičar Alan King, Džoni Karson i David Frost. Na pogrebu je Pegi Li otpevala molitvu `Oče naš`, dok je Al Hibler izveo pesmu „Nobody Knows the Trouble I`ve Seen“, a dugogodišnji prijatelj Fred Robins, držao je govor na pogrebu. Armstrong se pojavio u više od dvanaest holivudskih filmova, gde je obično glumio vođe muzičkih sastava ili muzičare. Njegova najpoznatija uloga je vođe muzičkog sastava i naratora u muzičkom filmu iz 1956. „High Society“, gde je otpevao naslovnu pesmu i duet sa Bingom Krosbijem „Now You Has Jazz“. Godine 1947. glumio je samoga sebe u filmu „New Orleans“ uz Bili Holidej, koji govori o propadanju četvrti Storivil i egzodusu muzičara iz Nju Orleansa u Čikagu. U filmu „The Five Pennies“ iz 1959. (priča o sviraču korneta Redu Nikolsu), Armstrong je glumio samog sebe, gde je otpevao i odsvirao nekoliko klasičnih muzičkih dela. Armstrong je glumio uz Džejmsa Stjuarta u filmu „The Glenn Miller Story“ u kojemu Glen (kojega glumi Stjuart) svira sa Armstrongom i nekim drugim istaknutim muzičarima toga vremena. Godine 1969. Armstrong je imao kameo ulogu u filmskoj verziji „Hello, Dolly!“ kao vođa muzičkog sastava, Luj, gde je otpevao naslovnu pesmu sa glumicom Barbrom Strajsend. Nadimci Satchmo i Satch skraćeno je od Satchelmouth. Poput mnogih stvari u Armstrongovom životu, koji je prepun slikovitih priča bilo istinitih ili izmišljenih, od kojih je mnoge on ispričao, nadimak ima nekoliko mogućih porekala. Najčešća priča koju pričaju brojni biografi je o vremenu kada je kao mladić plesao na ulicama Nju Orleansa za sitniš. Dok je plesao podigao bi novac sa ulice i stavio ga u usta kako mu ga snažniji dečaci ne bi ukrali. Neko mu je dao ime „satchel mouth“, jer su mu usta služila kao „satchel“, što je engleska reč za torbu. Druga priča govori da je zbog velikih usta dobio naziv „satchel mouth“, što je kasnije postalo skraćeno Satchmo. Na početku su ga nazivali i Dipper, skraćeno od Dippermouth, referenca na pesmu „Dippermouth Blues“. i na njegov neobičan položaj usana prilikom sviranja (engl. embouchure). Nadimak Pops dolazi od toga što je često zaboravljao imena drugih ljudi, te im se obraćao sa „pops“. Nadimak se ubrzo počeo odnositi na Armstronga. Pisac Teri Tičot, koristio je ovaj nadimak kao naslov biografije iz 2010. Kada su ga pitali o veri, Armstrong bi odgovarao da je odgajan kao baptist, da je uvek nosio Davidovu zvezdu, i da je prijatelj sa Papom. Armstrong je nosio Davidovu zvezdu u čast porodice Karnofski, koja ga je prihvatila dok je bio dete i pozajmila mu novac da kupi prvi kornet. Luj Armstrong je kršten kao katolik u crkvi Sacred Heart of Jesus Church u Nju Orleansu, i upoznao je pape Pije XII i Pije VI, iako nema dokaza da bi se smatrao katolikom. Čini se da je Armstrong bio tolerantan prema različitim religijama, ali je nalazio i humor u njima. --------------------- ------------------------ Velma Middleton (September 1, 1917 – February 10, 1961) was an American jazz vocalist and entertainer who sang with Louis Armstrong`s big bands and small groups from 1942 until her death. Middleton was born in Holdenville, Oklahoma, and moved with her parents to St. Louis, Missouri. She started her career as a chorus girl and dancer and throughout her career performed acrobatic splits on stage. After working as a solo performer, and singing with Connie McLean and his Rhythm Orchestra on a tour of South America, she joined Armstrong`s big band in 1942, and appeared with him in soundies. When Armstrong`s orchestra disbanded in 1947, Middleton joined his All-Stars, a smaller group. She was often used for comic relief, such as for duets with Armstrong on `That`s My Desire` and `Baby, It`s Cold Outside`, and she did occasional features. She also recorded eight tracks as a solo singer for Dootone Records in 1948 and 1951. Although she was not widely praised for her voice, described by critic Scott Yanow as `average but reasonably pleasing and good-humored`, Armstrong regarded her as an important and integral part of his show. Middleton performed on June 7, 1953 with Louis Armstrong and his All Stars for the famed ninth Cavalcade of Jazz concert held at Wrigley Field in Los Angeles which was produced by Leon Hefflin, Sr. Also featured that day were Don Tosti and His Mexican Jazzmen, Roy Brown and his Orchestra, Shorty Rogers, Earl Bostic, and Nat `King` Cole. While touring with Armstrong in Sierra Leone in January 1961, Middleton suffered a stroke, and died the following month in a hospital in Freetown. Musician Barney Bigard was critical of Armstrong as well as manager Joe Glaser for refusing, after Middleton took ill, to arrange her transfer to a country with better health facilities.

15 x 13 cm LOUIS ARMSTRONG 2. aprila 1959., Dom Sindikata u Beogradu(2 koncerta) najveca truba svih vremena, kralj jazza na koncertu ucestvovala i Velma Middleton Luj Armstrong (engl. Louis Armstrong; Nju Orleans, 4. avgust 1901 — Njujork, 6. jul 1971) je bio američki džez muzičar. Iako se prvo proslavio svirajući trubu, krajem karijere postao je najpoznatiji kao pevač i bio je jedan od najuticajnijih džez pevača. Tokom svoje karijere, postao je najveći džez muzičar, neosporni čelnik popularne muzike 20. veka i jedna od najvećih figura u istoriji muzike. Armstronga su voleli, ne samo zbog njegovog trubačkog talenta, neverovatno čistog i prodornog sviranja na trubi i specifičnog hrapavog pevanja, nego i zbog ljudske topline i velikodušnosti, kao i zbog simpatične osobnosti „velikog deteta“ koje se raduje životu i živi za muziku. Armstrong je često govorio da je rođen 4. jula 1900. i to je datum koji je zabeležen u brojnim biografijama. Iako je umro 1971. tek je sredinom 1980-ih utvrđen pravi datum rođenja 4. avgusta 1901. Otkrio ga je Tad Džons Armstrong je rođen u vrlo siromašnoj porodici u Nju Orleansu, Luizijani, kao unuk robova. Detinjstvo je proveo u siromaštvu, u opasnoj četvrti u gornjem delu grada Nju Orleansa, znanoj kao engl. Back of the Town, nakon što je njegov otac Vilijam Armstrong (1881–1922) napustio porodicu zbog druge žene, dok je Luj bio beba. Njegova majka Mari Albert (1886–1942), napustila je Luja i njegovu mlađu sestru Beatris Armstrong Kolins (1903–1987), i ostavila ih na brigu baki Džozefin Armstrong, i povremeno ujaku Isaku. Kad je imao pet godina vratio se da živi kod majke i njenih rođaka, a oca je viđao povremeno na paradama. Pohađao je školu za dečake Fisk, gde je vrlo rano bio izložen muzici. Zarađivao je nešto novca raznoseći novine i prodajući odbačenu hranu u restoranima, ali je to bilo nedovoljno da bi se majka prestala baviti prostitucijom. Obilazio je lokalne plesne dvorane u blizni doma, gde je video sve vrste plesa, od razuzdanog plesa do kvadrile (egl. quadrille). Za dodatni novac teglio je ugalj u Storivilu, poznatoj četvrti crvenih svetiljki, gde je slušao muzičke sastava u bordelima i plesnim dvoranama, posebno „Pete Lala`s“, gde je nastupao Džo „King“ Oliver, a ostali poznati muzičari su povremeno gostovali. Nakon što je odustao od škole u uzrastu od jedanaest godina, Armstrong se pridružio kvartetu dečaka koji su pevali na ulici za novac. Ali počeo je upadati u nevolje. Svirač korneta Bank Džonson je tvrdio da je naučio Armstronga (tada 11) da svira honki tonk po uvu u „Dago Tony`s“ u Nju Orleansu., iako se nekoliko godina kasnije Armstrong zahvalio za to Oliveru. Armstrong je retko gledao na mladost kao najteža vremena, već je često crpio inspiraciju iz toga vremena: „Svaki put kada zatvorim oči dok sviram moju trubu - pogledam u srce dobrog starog New Orleansa... dao mi je razlog da živim“. Radio je i za litvansko-jevrejsku imigrantsku porodicu Karnofskis, koja je imala odlagalište otpada i davala mu povremeno poslove. Prihvatili su ga i odnosili se prema njemu kao prema delu porodice, znajući da je odrastao bez oca. Kasnije je napisao sećanja o odnosu sa Karnofskis porodicom u delu „Louis Armstrong + the Jewish Family in New Orleans, La., the Year of 1907“. Opisuje svoje otkriće kako je ta porodica zbog svog jevrejskog porekla često bila diskriminisana od ostalih belaca. Armstrong je nosio privezak Davidove zvezde do kraja života i pisao šta je naučio njih: „kako živeti stvaran život i odlučnost“. Uticaj porodice Karnofski se u Nju Orleansu oseća kroz Karnofski Projekat, bezprofitnu organizaciju posvećenu prihvaćanju doniranih muzičkih instrumenata i njihovog davanja deci koja nemaju priliku da sviraju. Armstrong je ozbiljno razvio sviranje korneta u muzičkom sastavu „New Orleans Home for Colored Waifs“ (Dom za tamnopute beskućnike), gde je boravio u više navrata zbog delikvencije, najduže nakon što je pucao u vazduh iz očuhovog pištolja na novogodišnjem slavlju, prema policijskom zapisu. Profesor Piter Dejvis, koji je često navraćao u dom na zahtev upravnika, kapetana Džozefa Džonsa kod mladog Armstronga uveo je disciplinu i muzičko obrazovanje. Nakon nekog vremena, Davis je Armstronga postavio za vođu muzičkog sastava. Muzički sastav Doma nastupao je u okolini Nju Orleansa i trinaestogodišnji Luj počeo je da privlači pažnju sviranjem korneta, čime je započela njegova muzička karijera. Pri uzrastu od četrnaest godina pušten je iz Doma, te je nastavio da živi sa ocem i novom maćehom, a ujedno i ponovno na ulici, pred iskušenjima. Armstrong je prvi posao dobio u plesnoj dvorani „Henry Ponce’s“, gde je Blek Beni postao njegov zaštitnik i vodič. Danju je teglio ugalj, a noću je svirao kornet. Nastupao je u gradskim čestim paradama limene muzike, gde je slušao starije muzičare, kad god je imao priliku. Tako je učio od Banka Džonsona, Badi Petita, Kida Ori, a ponajviše od svih, Džoa „King“ Olivera, koji mu je bio mentor. Kasnije je nastupao u sastavima limene muzike, te rečnim brodovima na Nju Orleansu, a počeo je da putuje sa tada poznatim muzičkim sastavom „Fate Marable“, koji je nastupao po parobrodima na reci Misisipi. Vreme provedeno sa sastavom nazivao je pohađanjem univerziteta, jer je stekao veliko iskustvo u radu sa pisanim aranžmanima. Godine 1919. Džo Oliver se zaputio na sever i napustio mesto u muzičkom sastavu Kid Orija, te ga je zamenio Armstrong. Postao je i druga truba za društveni sastav limene muzike „Tuxedo Brass Band“. Luj je 19. marta 1918. oženio Dejzi Parker iz gradića Gretna, Luizijana. Usvojili su trogodišnjeg dečaka Klarensa Armstronga, čija je majka bila Lujova rođaka Flora, a koja je preminula ubrzo nakon poroda. Klarens Armstrong je bio mentalno retardiran, kao rezultat ozlede glave i Luj je proveo ostatak života brinući se za njega. Lujov brak sa Parkerovom brzo se raspao. Nedugo nakon razvoda ona je preminula. Kroz nastupe na rečnim brodovima Armstrongovo muzičko znanje se proširilo. Pri uzrastu od dvadeset godina, naučio je da čita muziku i počeo je da nastupa sa solo deonicama na trubi. Bio je jedan od prvih džez muzičara koji su tako nastupali, te je s vremenom pridodavao vlastitu osobnost i stil u solo deonice. Naučio je da stvara vlastiti zvuk te je počeo da koristi pevanje i lupkanje u svojim nastupima. Godine 1922. Armstrong se priključio egzodusu u Čikagu, gde ga je pozvao mentor Džo „King“ Oliver, da se pridruži sastavu „Creole Jazz Band“ i gde je mogao dovoljno da zaradi da ostavi dnevni posao. Bilo je to vreme napretka u Čikagu, te iako su rasni odnosi bili loši, „Vetroviti grad“ je bio pun poslova za tamnopute ljude, koji su dovoljno zarađivali u fabrikama i imali dovoljno da troše na zabavu. Oliverov bend je bio najbolji i najuticajniji muzički sastav u Čikagu početkom 1920-ih, i u to vreme Čikago je bio središte džez svemira. Armstrong je u Čikagu živeo kao kralj u vlastitom stanu sa privatnom kupatilom (prvi put u svom životu). Iako uzbuđen zbog toga što se nalazio u Čikagu, započeo je da piše nostalgična pisma prijateljima u Nju Orleansu, što se nastavilo do kraja karijere. Kako je Armstrongova reputacija rasla, često su ga izazivali na sviračke obračune. Armstrong je snimio prve snimke za izdavačke kuće Gennett Records i Okeh Records 1923, dok je svirao drugi kornet u Oliverovom bendu. U to vreme je upoznao Hogija Karmajkla (s kojim će kasnije sarađivati), preko prijatelja Biksa Bajderbeka, koji je imao svoj muzički sastav. Lil i njen suprug svirali su i klasičnu muziku na crkvenim koncertima kako bi proširili njegovu veštinu i unapredili svoje solo nastupe. Podsticala ga je da se modernije oblači kako bi izgledao bolje i kako bi se prikrio njegov rastući obim. Armstrong je uživao u saradnji sa Oliverom, ali je Lujova druga supruga, pijanistkinja Lil Hardin Armstrong, insistirala da potraži bolju zaradu, te da razvije noviji stil podalje od Oliverovog uticaja. Armstrong je poslušao njen savet, te je napustio bend 1924. Ubrzo nakon toga, Armstrong je dobio poziv da ode u Njujork Siti i svira u muzičkom sastavu Fletcher Henderson Orchestra, vodećem afroameričkom muzičkom sastavu tog vremena. Armstrong je prešao na trubu, kako bi se bolje uklopio sa ostalim muzičarima svoje sekcije. Armstrong se brzo prilagodio Hendersonovom stilu, svirajući trubu i eksperimentišući sa trombonom. Ostali članovi benda brzo su prihvatili Armstrongov emotivni, izražajni puls. Njegovi nastupi počeli su da sadrže pevanje i pričanje priča o likovima iz Nju Orleansa. Hendersonov orkestar nastupao je u najboljim mestima isključivo za belce, kao što je npr. poznati Roseland Ballroom, gde je aranžmane radio Don Redman. Djuk Elingtonov orkestar je išao u Rouzland kako bi videli Armstrongove nastupe, a mladi svirači su uzaludno pokušavali da sviraju bolje od njega. U to vreme, Armstrong je snimio brojne snimke koje je aranžovao stari prijatelj iz Nju Orleansa, pijanista Klarens Vilijams; bili su to snimci sa malim džez muzičkim sastavom „Vilijams Blue Fajv“ i serija sa bluz pevačicama kao što su Besi Smit, Ma Rejni i Alberta Hanter. Nakon sviranja po Njujorku, Armstrong se vratio u Čikago 1925, uglavnom na nagovaranje supruge, koja je htela da poboljša prihode i Amstrongovu karijeru. On je Njujorku bio zadovoljan, ali je kasnije priznao da je bila u pravu, te da je Hendersonov orkestar ograničavao njegov umetnički rad. U javnosti ga je često nazivala „Najbolji svirač trube na svetu“, na njegovo razočaranje. Na početku je bio član muzičkog sastava „Lil Hardin Armstrong Band“ i radio je za suprugu. Pod vlastitim imenom počeo je da snima za firmu Okeh sa svojim poznatim muzičkim sastavima „Louis Armstrong and his Hot Five“ i „Louis Armstrong and his Hot Seven“. Tada su nastali hitovi poput „Potato Head Blues“, „Muggles“ i „West End Blues“. Muzika pesme „West End Blues“ postala je standard i agenda za džez u sledećim godinama. Grupu su činili Kid Ori (trombon), Džoni Dods (klarinet), Džoni St. Kir (bendžo), supruga Lil na klaviru i obično bez bubnjara. Armstrongov način vođenja benda bio je vrlo jednostavan, tako je St. Kir zapisao: „Radeći s njime čovek se osećao tako opuštenim, a on je bio vrlo širokouman... uvek se trudio da svakoga istakne pojedinačno.“) Njegovi snimci sa pijanistom Erlom „Fata“ Hajnesom (najpoznatiji njihov duet iz 1928. „Weatherbird“) i Armstrongov uvod trubom u „West End Blues“ ostali su jedni od najpoznatijih i najuticajnijih džez improvizacija u istoriji. Armstrong je sada bio slobodan da razvije svoj vlastiti stil kako je želio, koji je uključivo velike doze živahnog govora kao što su „whip that thing, Miss Lil“ i „Mr. Johnny Dodds, Aw, do that clarinet, boy!“ Armstrong je nastupio i u kvintetu „Erskine Tate’s Little Symphony“, koji je uglavnom nastupao u pozorištu Vendome Theatre. Svirali su muziku za neme filmove i nastupe uživo, isključujući i džez verzije klasične muzike poput „Madame Butterfly“, što je Armstrongu dalo iskustvo sa dužim oblicima muzike i vođenju pred velikom publikom. Počeo je sa sket-pevanjem (improvizovani vokalni džez koristeći reči bez smisla) i prvi je koji je snimio sket 1926. na pesmi „Heebie Jeebies“. Snimak je bio toliko popularan da su postali najpoznatiji džez muzički sastav u SAD, iako sastav nije mnogo nastupao uživo. Mladi muzičari, bez obzira na boju kože okrenuli su se novom Armstrongovom tipu džeza. Nakon razdvajanja od Lil, Armstrong je počeo da nastupa u „Sunset Caféu“ za Al Kaponeovog suradnika Džoa Glejsera u muzičkom sastavu „Carroll Dickerson Orchestra“, sa pijanistom Erl Hajnsom. Sastav je ubrzo preimenovan u „Luis Armstrong and his Stompers“, iako je Hajns bio muzički direktor i Glejser menadžer orkestra. Hajns i Armstrong su brzo postali prijatelji kao i uspešni saradnici. Armstrong se vratio u Njujork 1929, gde je svirao u orkestru za uspešan mjuzikl „Hot Chocolate“, koji su napisali Andi Razaf i kompozitor/pijanista Fats Voler. Pojavljivao se i kao vokalista, glumeći samoga sebe, te je redovno „krao šou“ sa svojom izvođenjem pesme „Ain`t Misbehavin` “, koja je njegov najbolje prodavani snimak do danas. Armstrong je počeo da nastupa u noćnom klubu „Connie`s Inn“ u Harlemu, glavnom rivalu kluba „Cotton Club“, mestu za temeljno pripremljene nastupe i paravan za gangstera Dača Šulca. Armstrong je imao dosta uspeha sa vokalnim snimcima, posebno njegova verzija poznate pesme koju je napisao njegov prijatelj Hogi Karmajkl. Njegovi snimci iz 1930-ih iskoristili su novi tip RCA mikrofona, predstavljenog 1931, koji je vokalima davao posebnu toplinu i ubrzo postao intrinzični deo „crooning“ zvuka umetnika poput Binga Krosbija. Armstrongova interpretacije Hogi Karmajklove pesme „Stardust“ postala je najuspešnija verzija pesme, koja je demonstrirala Armstrongov jedinstven glas i stil, te inovativni način izvođenja pesama koje su već postale standardne. Armstrongova radikalna prerada Sidni Arodinove i Karmajklove pesme „Lazy River“ (snimljene 1931) obuhvatila je mnoga inovativna obeležja njegovog pristupa melodiji i fraziranju. Pesma započinje kratkom solo deonicom trube, tada glavna melodija započinje jecajućim rogovima, memorabilno isprekidana Armstrongovim mumljajućim ubacivanjima na kraju svakog takta: „Yeah! ...`Uh-huh` ...`Sure` ... `Way down, way down.“ U prvom stihu, ignoriše zapisanu melodiju u potpunosti i peva kao da svira solo trubu, naglašavajući veći deo prve linije na svakoj noti i koristi snažno sinkopirajuće fraziranje. U drugoj strofi prelazi gotovo u potpunosti u improvizovanu melodiju, koja kasnije evoluira u klasični odlomak Armstrongovog skat pevanja. Kao i kod sviranja trube, Armstrongove vokalne inovacije poslužile su kao temelj umetnosti džez vokalne interpretacije. Unikatno hrapav kolorit njegovog glasa postao je muzički arhetip koji je beskonačno imitiran i oponašan. Njegovo skat pjevanje obogaćeno je neuporedivim iskustvom solo trubača. Njegov rezonantni, baršunasti dublji ton i prskutava modulacija glasa na pesmama kao što je „Lazy River“ imala je veliki uticaj na mlade bele pevače poput Binga Krozbija. Velika depresija početkom 1930-ih odrazila se jako na džez sceni. Klub Cotton Club zatvoren je 1936. i mnogi muzičari su nakon toga prestali u potpunosti da sviraju. Biks Bajderbek je umro, muzički sastav Flečera Hendersona se raspao. King Oliver je snimio nekoliko ploča, iako se mučio. Sidni Bečet postao je krojač, a Kid Ori se vratio u Nju Orleans, gde je uzgajao piliće. Armstrong se preselio u Los Anđeles 1930. tražeći nove prilike. Nastupao je u klubu New Cotton Club u Los Anđelesu sa Lionelom Hamptonom na bubnjevima. Sastav je privlačio ljude iz Holivuda, koju su još uvek mogli da priušte raskošni noćni život, dok su radijska javljanja povezivala Amstronga sa mlađom publikom. Bing Krozbi i mnoge zvezde bili su redovni gosti kluba. Godine 1931. Armstrong se pojavio po prvi put u flimu „Ex-Flame“. Armstrong je osuđen za posedovanje marihuane, ali mu je kazna umanjena. Vratio se u Čikago kasnije 1931, a zatim je otišao u Nju Orleans, gde je dočekan poput junaka. Sponzorisao je lokalni bejzbol tim „Armstrong’s Secret Nine“. Po njemu je nazvana vrsta cigareta. Ubrzo je krenuo na turneju žirom zemlja, ali kako bi izbegao uticaj organizovanog kriminala, odlučio je privremeno boravi u Evropi. Nakon povratka u SAD, zaputio se na nekoliko iscrpljujućih turneja. Njegove agent Džoni Kolins svojim ponašanjem i potrošnjom ostavio je vrlo malo zarađenog novca Armstrongu. Odlučio se da mu novi menadžer bude Džo Glejzer, koji je svojim poznanstvima i vezama sa mafijom, počeo da rešava Armstrongove nagomilane prave probleme i dugove. Armstrong je zbog načina sviranja, počeo da se suočava sa problemom sa prstima i usnama, te se zbog toga više bavio vokalnim nastupima i prvi put je nastupio u pozorištu. Ponovno je nastupao u filmovima, od kojih je jedan bio Krozbijev hit iz 1936. „Pennies from Heaven“. Godine 1937. Armstrong je nastupio kao zamena Rudi Valea na mreži CBS, i postao prvi afroamerički voditelj na sponzorisanoj nacionalnoj emisiji. Razveo se od Lil 1938. i oženio dugogodišnju devojku Alfa. Nakon nekoliko godina na turneji, Armstrong se trajno nastanio u Kvinsu u Njujorku 1943. sa četvrtom suprugom Lusil. Iako je često bio predmet hirova izdavača „Tin Pan Alley“ i muzičkog posla kojim su dominirali gangsteri, kao i rasnih predrasuda, nastavio je da razvija svoju muziku. Snimio je pesmu Hogija Karmakla „Rockin` Chair“ za Okeh Records. Tokom sledećih tridesetak godina, Armstrong je svirao na više od tri stotine nastupa godišnje. Potražnja za „velikim bendovima“ tokom 1940-ih je opadala zbog promena ukusa publike; plesne dvorane su se zatvarale, a televizija je donosila konkurenciju ostalih vrsta muzike koje su postajale sve popularnije. U novim uslovima postalo je finansijski nemoguće da se održava šesnaestočlani muzički sastav. Nakon vrlo uspešnog koncerta malog džez muzičkog sastava u gradskoj sali Njujorka 17. maja 1947. u kojem je nastupio Armstrong sa trombonistom/pevačem Džekom Tigardenom, Armstrongov menadžer Džo Glejzer je raspustio Amstrongov big band 13. avgusta 1947. i oformio mali šestočlani muzički sastav, koji su sačinjavali Armstrong, Tigarden, Erl Hajns i ostali vodeći muzičari, od kojih su većina bili bivše vođe velikih bendova. Prvi nastup novog muzičkog sastava bio je u klubu Billy Berg`s Supper Club. Naziv muzičkog sastava je bio „Louis Armstrong and his All Stars“, a povremeno su ga sačinjavali Erl Hajns, Barni Bigard, Edmond Hol, Džek Tigarden, Trami Jang, Arvel Šo, Bili Kajl, Marti Napoleon, Big Sid Kejtlet, Kozi Kol, Tajri Glen, Baret Dims, Džo Darensburg i Deni Barcelona. Tokom tog vremena Armstrong je nastupio u preko trideset filmova i snimio brojne snimke. Bio je prvi džez muzičar koji se pojavio na naslovnoj strani časopisa Tajm 21. februara 1949. Godine 1964. snimio je svoju najprodavaniju ploču „Hello, Dolly!“. Pesma je postala broj jedan na muzičkim lestvicama pop muzike, čime je Armstrong (u svojoj 63. godini) postao najstarija osoba koje je to ostvarila. Na putu je oborio Bitlse sa prvog mesta, gde su se nalazili 14 nedelja zaredom sa tri različite pesme. Armstrong je učestalo nastupao na turneji sve do nekoliko godina pred smrt 1971. Nastupao je uspešno po Africi, Evropi i Aziji pod pokroviteljstvom ministarstva spoljašnjih poslova SAD (US State Department), te je tako zaradio nadimak „ambasador Satch“. Iako je njegovo narušeno zdravlje ograničavalo broj nastupa u poslednjim godinama života, nastupao je sve do svoje smrti, kad god je mogao. Armstrong je preminuo od srčanog udara u snu 6. jula 1971, mesec dana pre 70-tog rođendana, i 11 meseci nakon poznatog nastupa u hotelu „Waldorf-Astoria“. U vreme smrti živeo je u četvrti Korona, delu Kvinsa, u Njujorku. Sahranjen je na groblju Flušing u Kvinsu, Njujork. Počasni nosači kovčega su bili Bing Krosbi, Ela Ficdžerald, Dizi Gilespi, Perl Bejli, Kont Basi, Hari Džejms, Frank Sinatra, Ed Sulivan, kolumnista Erl Vilson, komičar Alan King, Džoni Karson i David Frost. Na pogrebu je Pegi Li otpevala molitvu `Oče naš`, dok je Al Hibler izveo pesmu „Nobody Knows the Trouble I`ve Seen“, a dugogodišnji prijatelj Fred Robins, držao je govor na pogrebu. Armstrong se pojavio u više od dvanaest holivudskih filmova, gde je obično glumio vođe muzičkih sastava ili muzičare. Njegova najpoznatija uloga je vođe muzičkog sastava i naratora u muzičkom filmu iz 1956. „High Society“, gde je otpevao naslovnu pesmu i duet sa Bingom Krosbijem „Now You Has Jazz“. Godine 1947. glumio je samoga sebe u filmu „New Orleans“ uz Bili Holidej, koji govori o propadanju četvrti Storivil i egzodusu muzičara iz Nju Orleansa u Čikagu. U filmu „The Five Pennies“ iz 1959. (priča o sviraču korneta Redu Nikolsu), Armstrong je glumio samog sebe, gde je otpevao i odsvirao nekoliko klasičnih muzičkih dela. Armstrong je glumio uz Džejmsa Stjuarta u filmu „The Glenn Miller Story“ u kojemu Glen (kojega glumi Stjuart) svira sa Armstrongom i nekim drugim istaknutim muzičarima toga vremena. Godine 1969. Armstrong je imao kameo ulogu u filmskoj verziji „Hello, Dolly!“ kao vođa muzičkog sastava, Luj, gde je otpevao naslovnu pesmu sa glumicom Barbrom Strajsend. Nadimci Satchmo i Satch skraćeno je od Satchelmouth. Poput mnogih stvari u Armstrongovom životu, koji je prepun slikovitih priča bilo istinitih ili izmišljenih, od kojih je mnoge on ispričao, nadimak ima nekoliko mogućih porekala. Najčešća priča koju pričaju brojni biografi je o vremenu kada je kao mladić plesao na ulicama Nju Orleansa za sitniš. Dok je plesao podigao bi novac sa ulice i stavio ga u usta kako mu ga snažniji dečaci ne bi ukrali. Neko mu je dao ime „satchel mouth“, jer su mu usta služila kao „satchel“, što je engleska reč za torbu. Druga priča govori da je zbog velikih usta dobio naziv „satchel mouth“, što je kasnije postalo skraćeno Satchmo. Na početku su ga nazivali i Dipper, skraćeno od Dippermouth, referenca na pesmu „Dippermouth Blues“. i na njegov neobičan položaj usana prilikom sviranja (engl. embouchure). Nadimak Pops dolazi od toga što je često zaboravljao imena drugih ljudi, te im se obraćao sa „pops“. Nadimak se ubrzo počeo odnositi na Armstronga. Pisac Teri Tičot, koristio je ovaj nadimak kao naslov biografije iz 2010. Kada su ga pitali o veri, Armstrong bi odgovarao da je odgajan kao baptist, da je uvek nosio Davidovu zvezdu, i da je prijatelj sa Papom. Armstrong je nosio Davidovu zvezdu u čast porodice Karnofski, koja ga je prihvatila dok je bio dete i pozajmila mu novac da kupi prvi kornet. Luj Armstrong je kršten kao katolik u crkvi Sacred Heart of Jesus Church u Nju Orleansu, i upoznao je pape Pije XII i Pije VI, iako nema dokaza da bi se smatrao katolikom. Čini se da je Armstrong bio tolerantan prema različitim religijama, ali je nalazio i humor u njima. --------------------- ------------------------ Velma Middleton (September 1, 1917 – February 10, 1961) was an American jazz vocalist and entertainer who sang with Louis Armstrong`s big bands and small groups from 1942 until her death. Middleton was born in Holdenville, Oklahoma, and moved with her parents to St. Louis, Missouri. She started her career as a chorus girl and dancer and throughout her career performed acrobatic splits on stage. After working as a solo performer, and singing with Connie McLean and his Rhythm Orchestra on a tour of South America, she joined Armstrong`s big band in 1942, and appeared with him in soundies. When Armstrong`s orchestra disbanded in 1947, Middleton joined his All-Stars, a smaller group. She was often used for comic relief, such as for duets with Armstrong on `That`s My Desire` and `Baby, It`s Cold Outside`, and she did occasional features. She also recorded eight tracks as a solo singer for Dootone Records in 1948 and 1951. Although she was not widely praised for her voice, described by critic Scott Yanow as `average but reasonably pleasing and good-humored`, Armstrong regarded her as an important and integral part of his show. Middleton performed on June 7, 1953 with Louis Armstrong and his All Stars for the famed ninth Cavalcade of Jazz concert held at Wrigley Field in Los Angeles which was produced by Leon Hefflin, Sr. Also featured that day were Don Tosti and His Mexican Jazzmen, Roy Brown and his Orchestra, Shorty Rogers, Earl Bostic, and Nat `King` Cole. While touring with Armstrong in Sierra Leone in January 1961, Middleton suffered a stroke, and died the following month in a hospital in Freetown. Musician Barney Bigard was critical of Armstrong as well as manager Joe Glaser for refusing, after Middleton took ill, to arrange her transfer to a country with better health facilities.

ROSENTHAL - Okrugla plitka činija `Monbijou` Dimenzije Prečniik: 29 cm Visina: 2,5 cm Težina: 940 g Sitni, jedva vidljivi tragovi pribora na dnu. Žig na dnu: Dve ukrštene ruže ispod krune CLASSIC ROSE ROSENTHAL GROUP GERMANY Kompanija „Philipp Rosenthal & Co. AG” proizvodila je predmete oblika `Monbijou` u beloj boji od 1988. do 1989. godine. Kompanija “Rosenthal” (Rozental) osnovana je 1879. godine kao porodični posao. 1897. godine Philipp Rosenthal (Filip Rozental, 1855 – 1937) osnovao je i kompanije „Bauer, Rosenthal & Co.“ i „Philipp Rosenthal & Co. AG”. 1908. godine kupio je fabriku “Porcelain manufacturer Thomas” u mestu Marktredwitz (Marktredvic), a 1917. i kompaniju “Zeidler & Co”. 1921. godine preuzeo je i “Krister Porzellanmanufaktur” u mestu Wałbrzych (Valbžis). 1908. godine, kada je imao samo 25 godina, Philipp Rosenthal je već vodio fabriku sa 1.200 zaposlenih, o čijoj dobrobiti je posebno vodio računa. I pre bilo kakvih propisa za tu oblast, zaposleni u “Rosenthal”-u su bili daleko najviše plaćeni u čitavoj industriji porcelana, imali su plaćeno odsustvo za praznike, izgrađen je poseban smeštaj za radnike po izuzetno povoljnim cenama, kompanija je finansirala jaslice za decu radnika i dodeljivala besplatno radnicima zemlju koju su mogli da koriste za bašte. U periodu nacionalsocijalizma, Philipp Rosenthal je morao, zbog svog jevrejskog porekla, da se povuče iz preduzeća 1934. godine. Upravni i Nadzorni odbor okrenuli su se protiv Rosenthala i koristili različite smicalice kako bi ga sprečili da koristi svoje akcije s pravom glasa. Nacistička partija iskoristila je svoj uticaj kako bi fabrika prodala akcije licima koja nisu bila naklonjena Rosenthalu. Međutim, nacistički režim nije direktno proganjao Rosenthala kako ne bi bilo ugroženo poslovanje sa stranim preduzećima. Na tajne načine, nacisti su pokušavali da pridobiju pojedine članove porodice. Smrt Philippa Rosenthala 1937. godine otvorila je put unucima i anti-semitskom Upravnom odboru. 1936. godine preduzeće je promenilo ime u “Rosenthal Porzellan AG.” Kada je 1941. godine donet dekret kojim se zabranjuje upotreba jevrejskih imena u nazivima preduzeća, nacistička uprava izdejstvovala je direktno preko Josepha Goebbelsa (Jozef Gebels), ministra propagande u nacističkoj Nemačkoj, da kompanija nastavi da koristi ime “Rosenthal”. Posle rata, Philip, sina Philippa Rosenthala, vratio se iz izbeglištva i ušao u fabriku 1950. godine. On je imao pionirsku ulogu u prihvatanju modernog dizajna. 1960. godine otvoren je “Rosenthal Studiohaus” u Nurembergu (Nuremberg), iz kojeg su izlazili tada u svetu najprefinjenjenije dizajanirani predmeti. Ime fabrike preinačeno je u “Rosenthal AG” 1969. godine. U saradnji sa industrijskim dizajnerima kao što su Raymond Loewy (Rejmond Loi), Tapio Wirkkala (Tapio Virkala), Elsa Fischer-Treyden (Elza Fišer-Trejden), Timo Sarpaneva, Verner Panton (Verner Penton) i Luigi Colani (Luiđi Kolani), stvorena je impresivnu serija proizvoda. Walter Gropius (Volter Grepies) dizajnirao je dve nove fabričke zgrade u skladu s preciznim, radniku okrenutim, minimalističkim principima koje je razvio kao jedan od tvoraca pokreta Bauhaus, kao i servis za čaj nazvan TAC, u čast „The Architect’s Collaborative group“ čiji je bio jedan od osnivača. 1997. godine 90% preduzeća je prešlo u posed britansko-irske “Waterford Wedgwood Group”. “Rosenthal”, koji je do tada bio lider na tržištu visoko-kvalitetnog porcelana i stakla u Nemačkoj, ulaskom u “Waterford Wedgwood Group” postao je lider i na svetskom tržištu. 2000. godine kompanija je preuzela brend „Hutschenreuther” (Hučenrojter) i „Hutschenreuther-Werk B“ u Selbu (Zelb). U junu 2008. godine “Waterford Wedgwood Group” dospela je u probleme s likvidnošću i želela je da se oslobodi paketa akcija u “Rosenthal”-u, koji je u tom trenutku zapošljavao oko 1.100 radnika u čitavom svetu. Kompanija, suočena s nelikvidnošću zbog kolapsa “Waterford Wedgwood“-a, podnela je zahtev za stečaj 9. januara 2009. godine. U julu kompanija je prodata italijanskom proizvođaču opreme za domaćinstvo „Sambonet - Paderno“. Reosnovana je 1. avgusta 2009. godine pod imenom “Rosenthal GmbH”, kao nezavisna kompanija unutar „Sambonet-Paderno Group“. „Rosenthal Archive“, zbirku oko 15.000 eksponata iz 130 godina duge tradicije kompanije, kupila je Oberfranken fondacija u avgustu 2009. godine i sada se nalazi u „Porzellanikon”-u, državnom muzeju porcelana u mestu Hohenberg an der Eger (Hoenberg an der Erger). Zbirka obuhvata skoro sve dizajne proizvoda od nastanka kompanije do danas, kao i originalne dizajne umetnika kao što su Salvador Dalí, Andy Warhol (Endi Vorhol), Wilhelm Wagenfeld (Vilhelm Vagenfeld) i Walter Gropius koje su radili za “Rosenthal”. Prodaje se bez držača. (114/13-33/105-kp/1105)

ROSENTHAL - Četiri dezertna tanjira `Classic Rose` Dimenzije Prečnik: 19,5 cm Visina: 2 cm Ukupna težina: 1050 g Tragovi pribora na dnu tanjira. Žig na dnu: Dve ukrštene ruže ispod krune CLASSIC ROSE ROSENTHAL GROUP GERMANY 1974. godine Rosenthal je re-brendirao neke svoje klasične modele u pod-brend “Classic Rose”, a u žigu se umesto “Rosenthal” pojavljuje “Rosenthal Group”. Ovaj žig je bio u upotrebi od 1983. do 1991. godine. 1897. godine Philipp Rosenthal (Filip Rozental, 1855 – 1937) osnovao je kompanije „ Bauer, Rosenthal & Co. “ i „ Philipp Rosenthal & Co. AG” , koje su započele kao porodični posao. 1908. godine kupio je fabriku “ Porcelain manufacturer Thomas” u mestu Marktredwitz (Marktredvic), a 1917. i kompaniju “ Zeidler & Co.”. 1921. godine preuzeo je i “ Krister Porzellanmanufaktur” u mestu Wałbrzych (Valbžis). 1908. godine, kada je imao samo 25 godina, Philipp Rosenthal je već vodio fabriku sa 1.200 zaposlenih, o čijoj dobrobiti je posebno vodio računa. I pre bilo kakvih propisa za tu oblast, zaposleni u “ Rosenthal” -u su bili daleko najviše plaćeni u čitavoj industriji porcelana, imali su plaćeno odsustvo za praznike, izgrađen je poseban smeštaj za radnike po izuzetno povoljnim cenama, kompanija je finansirala jaslice za decu radnika i dodeljivala besplatno radnicima zemlju koju su mogli da koriste za bašte. U periodu nacionalsocijalizma, Philipp Rosenthal je morao, zbog svog jevrejskog porekla, da se povuče iz preduzeća 1934. godine. Upravni i Nadzorni odbor okrenuli su se protiv Rosenthala i koristili različite smicalice kako bi ga sprečili da koristi svoje akcije s pravom glasa. Nacistička partija iskoristila je svoj uticaj kako bi fabrika prodala akcije licima koja nisu bila naklonjena Rosenthalu. Međutim, nacistički režim nije direktno proganjao Rosenthala kako ne bi bilo ugroženo poslovanje sa stranim preduzećima. Na tajne načine, nacisti su pokušavali da pridobiju pojedine članove porodice. Smrt Philippa Rosenthala 1937. godine otvorila je put unucima i anti-semitskom Upravnom odboru. 1936. godine preduzeće je promenilo ime u `Rosenthal Porzellan AG. ” Kada je 1941. godine donet dekret kojim se zabranjuje upotreba jevrejskih imena u nazivima preduzeća, nacistička uprava izdejstvovala je direktno preko Josepha Goebbelsa (Jozef Gebels)da kompanija nastavi da koristi ime “ Rosenthal” . Posle rata, Philip, sina Philipp-a Rosenthala, vratio se iz izbeglištva i ušao u fabriku 1950. godine. On je imao pionirsku ulogu u prihvatanju modernog dizajna. 1960. godine otvoren je “ Rosenthal Studiohaus” u Nurembergu, iz kojeg su izlazili tada u svetu najprefinjenjenije dizajanirani predmeti. Ime fabrike preinačeno je u “ Rosenthal AG” 1969. godine. U saradnji sa industrijskim dizajnerima kao što su Raymond Loewy (Rejmond Loi), Tapio Wirkkala (Tapio Virkala), Elsa Fischer-Treyden (Elza Fišer-Trejden), Timo Sarpaneva, Verner Panton (Verner Penton) i Luigi Colani (Luiđi Kolani), ), stvorena je impresivnu serija proizvoda.. Walter Gropius dizajnirao je dve nove fabričke zgrade u skladu s preciznim, radniku okrenutim, minimalističkim principima koje je razvio kao jedan od tvoraca pokreta Bauhaus, kao i servis za čaj nazvan TAC, u čast „ The Architect’ s Collaborative group“ čiji je bio jedan od osnivača. 1997. godine 90% preduzeća je prešlo u posed britansko-irske “ Waterford Wedgwood Group” . “ Rosenthal” , koji je do tada bio lider na tržištu visoko-kvalitetnog porcelana i stakla u Nemačkoj, ulaskom u “ Waterford Wedgwood Group” postao je lider i na svetskom tržištu. 2000. godine kompanija je preuzela brend „ Hutschenreuther” (Hučenrojter)i „ Hutschenreuther-Werk B“ u Selbu (Zelb). U junu 2008. godine “ Waterford Wedgwood Group” dospela je u probleme s likvidnošću i želela je da se oslobodi paketa akcija u “ Rosenthal” -u, koji je u tom trenutku zapošljavao oko 1.100 radnika u čitavom svetu. Kompanija, suočena s nelikvidnošću zbog kolapsa “ Waterford Wedgwood“ -a, podnela je zahtev za stečaj 9. januara 2009. godine. U julu kompanija je prodata italijanskom proizvođaču opreme za domaćinstvo „ Sambonet - Paderno“ . Reosnovana je 1. avgusta 2009. godine pod imenom “ Rosenthal GmbH” , kao nezavisna kompanija unutar „ Sambonet-Paderno Group“ . „ Rosenthal Archive“ , zbirku oko 15.000 eksponata iz 130 godina duge tradicije kompanije, kupila je Oberfranken fondacija u avgustu 2009. godine i sada se nalazi u „ Porzellanikon” -u, državnom muzeju porcelana u mestu Hohenberg an der Eger (Hoenberg an der Erger). Zbirka obuhvata skoro sve dizajne proizvoda od nastanka kompanije do danas, kao i originalne dizajne umetnika kao što su Salvador Dalí , Andy Warhol (Endi Vorhol), Wilhelm Wagenfeld (Vilhelm Vagenfeld) i Walter Gropius koje su radili za “ Rosenthal”. Prodaju se bez držača za tanjire. (117/3-37/119-kp/1136)

ROSENTHAL - Šest malih dezert tanjira `Classic Rose` Dimenzije Prečnik: 15 cm Visina: 1,5 cm Ukupna težina: 920 g Ivica tanjira sa zlatnim žigom je na jednom mestu suviše `izdignuta`, na dnu nekoliko jedva vidljivih tragova pribora. Na ostalim tanjirima nema tragova upotrebe. Žig na dnu: Dve ukrštene ruže ispod krune CLASSIC ROSE COLLECTION (kružno oko ruža i krune) ROSENTHAL GROUP GERMANY (Na pet tanjira žig je štampan zelenim na beloj osnovi dna, na jednom tanjiru je štampan zlatnim na kružnoj zelenoj osnovi - vidljivo je na fotorafiji oba žiga) 1974. godine Rosenthal je re-brendirao svoje klasične modele kao što su “Moliere”, “Maria” i “Sanssouci” u pod-brend “Classic Rose” a u žigu se umesto “Rosenthal” pojavljuje “Rosenthal Group”. Ovaj žig je bio u upotrebi do 1984. godine. Prema obliku i borduri ruba mislim da je ovom modelu u osnovi bio model „Maria“. 1897. godine Philipp Rosenthal (Filip Rozental, 1855 – 1937) osnovao je kompanije „ Bauer, Rosenthal & Co. “ i „ Philipp Rosenthal & Co. AG” , koje su započele kao porodični posao. 1908. godine kupio je fabriku “ Porcelain manufacturer Thomas” u mestu Marktredwitz (Marktredvic), a 1917. i kompaniju “ Zeidler & Co.”. 1921. godine preuzeo je i “ Krister Porzellanmanufaktur” u mestu Wałbrzych (Valbžis). 1908. godine, kada je imao samo 25 godina, Philipp Rosenthal je već vodio fabriku sa 1.200 zaposlenih, o čijoj dobrobiti je posebno vodio računa. I pre bilo kakvih propisa za tu oblast, zaposleni u “ Rosenthal” -u su bili daleko najviše plaćeni u čitavoj industriji porcelana, imali su plaćeno odsustvo za praznike, izgrađen je poseban smeštaj za radnike po izuzetno povoljnim cenama, kompanija je finansirala jaslice za decu radnika i dodeljivala besplatno radnicima zemlju koju su mogli da koriste za bašte. U periodu nacionalsocijalizma, Philipp Rosenthal je morao, zbog svog jevrejskog porekla, da se povuče iz preduzeća 1934. godine. Upravni i Nadzorni odbor okrenuli su se protiv Rosenthala i koristili različite smicalice kako bi ga sprečili da koristi svoje akcije s pravom glasa. Nacistička partija iskoristila je svoj uticaj kako bi fabrika prodala akcije licima koja nisu bila naklonjena Rosenthalu. Međutim, nacistički režim nije direktno proganjao Rosenthala kako ne bi bilo ugroženo poslovanje sa stranim preduzećima. Na tajne načine, nacisti su pokušavali da pridobiju pojedine članove porodice. Smrt Philippa Rosenthala 1937. godine otvorila je put unucima i anti-semitskom Upravnom odboru. 1936. godine preduzeće je promenilo ime u `Rosenthal Porzellan AG. ” Kada je 1941. godine donet dekret kojim se zabranjuje upotreba jevrejskih imena u nazivima preduzeća, nacistička uprava izdejstvovala je direktno preko Josepha Goebbelsa (Jozef Gebels)da kompanija nastavi da koristi ime “ Rosenthal” . Posle rata, Philip, sina Philipp-a Rosenthala, vratio se iz izbeglištva i ušao u fabriku 1950. godine. On je imao pionirsku ulogu u prihvatanju modernog dizajna. 1960. godine otvoren je “ Rosenthal Studiohaus” u Nurembergu, iz kojeg su izlazili tada u svetu najprefinjenjenije dizajanirani predmeti. Ime fabrike preinačeno je u “ Rosenthal AG” 1969. godine. U saradnji sa industrijskim dizajnerima kao što su Raymond Loewy (Rejmond Loi), Tapio Wirkkala (Tapio Virkala), Elsa Fischer-Treyden (Elza Fišer-Trejden), Timo Sarpaneva, Verner Panton (Verner Penton) i Luigi Colani (Luiđi Kolani), ), stvorena je impresivnu serija proizvoda.. Walter Gropius dizajnirao je dve nove fabričke zgrade u skladu s preciznim, radniku okrenutim, minimalističkim principima koje je razvio kao jedan od tvoraca pokreta Bauhaus, kao i servis za čaj nazvan TAC, u čast „ The Architect’ s Collaborative group“ čiji je bio jedan od osnivača. 1997. godine 90% preduzeća je prešlo u posed britansko-irske “ Waterford Wedgwood Group” . “ Rosenthal” , koji je do tada bio lider na tržištu visoko-kvalitetnog porcelana i stakla u Nemačkoj, ulaskom u “ Waterford Wedgwood Group” postao je lider i na svetskom tržištu. 2000. godine kompanija je preuzela brend „ Hutschenreuther” (Hučenrojter)i „ Hutschenreuther-Werk B“ u Selbu (Zelb). U junu 2008. godine “ Waterford Wedgwood Group” dospela je u probleme s likvidnošću i želela je da se oslobodi paketa akcija u “ Rosenthal” -u, koji je u tom trenutku zapošljavao oko 1.100 radnika u čitavom svetu. Kompanija, suočena s nelikvidnošću zbog kolapsa “ Waterford Wedgwood“ -a, podnela je zahtev za stečaj 9. januara 2009. godine. U julu kompanija je prodata italijanskom proizvođaču opreme za domaćinstvo „ Sambonet - Paderno“ . Reosnovana je 1. avgusta 2009. godine pod imenom “ Rosenthal GmbH” , kao nezavisna kompanija unutar „ Sambonet-Paderno Group“ . „ Rosenthal Archive“ , zbirku oko 15.000 eksponata iz 130 godina duge tradicije kompanije, kupila je Oberfranken fondacija u avgustu 2009. godine i sada se nalazi u „ Porzellanikon” -u, državnom muzeju porcelana u mestu Hohenberg an der Eger (Hoenberg an der Erger). Zbirka obuhvata skoro sve dizajne proizvoda od nastanka kompanije do danas, kao i originalne dizajne umetnika kao što su Salvador Dalí , Andy Warhol (Endi Vorhol), Wilhelm Wagenfeld (Vilhelm Vagenfeld) i Walter Gropius koje su radili za “ Rosenthal”. (124/39-48/159-kp/1501)

KPM Berlin (Selb) - Velika plitka činija `Rocaille` ROCAILLE označava asimetričan, u obliku školjke povijen i zaobljen dekorativni element, nastao u doba Rokokoa i karakterističan za ovaj stil. Dimenzije Prečnik: 32 cm Visina: 3,5 cm Težina: 1020 g Sitni, samo pri kontra-svetlu vidljivi tragovi pribora na dnu. Žig na dnu: (Inicijal) S (za : Selb, ispod skiptra u plavoj boji) Fabrika „Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin“, tada izmeštena u Selb, koristila je žig od 1945. do 1955. godine. U noći između 22. i 23. novembra 1943. godine fabrika „Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin“ više puta je bombardovala saveznička avijacija, fabrika je skoro potpuno uništena i proizvodnja porcelana nije mogla da se nastavi. Stoga su na kraju rata proizvodni pogoni preseljeni u bivšu fabriku „Paul Müller“ u mestu Selb, osnovanu još 1890. godine. Tokom naredne decenije „zvanična“ proizvodnja KPM Berlin se zapravo odvijala u Selbu, a predmeti su označavani uobičajenim plavim skiptrom sa dodatkom slova „S“ (za Selb). U periodu od 1955. do 1957. godine čitava proizvodnja je ponovo vraćena u Berlin. 1751. godine proizvođač vune Wilhelm Caspar Wegely (Vilhelm Kaspar Vegei) dobio je kraljevsku privilegiju da otvori fabriku porcelana u Berlinu. Pored toga, Friedrich II Veliki odobrio mu je izuzeće od carine za uvoz potrebnih materijala i obećao zaštitu od konkurencije. Wegely je angažovao prvoklasne majstore preuzimajući ih od konkurentskih preduzeća, međutim tehničke poteškoće i Sedmogodišnji rat između Prusije i Saksonije uzokovali su neuspeh preduzeća. 1757. godine on je zatvorio kompaniju, a opremu i zalihe materijala u Berlinu otkupio je biznismen Johann Ernst Gotzkowsky (Johan Ernst Gockovski). 1761. godine počela je sa radom druga fabrika porcelana u Berlinu. Gotzkowsky je sklopio sporazum sa Wegelyevim glavnim dizajnerom, Ernst Heinrich Reichardom, koji je poznavao tajnu formulu poznatu pod imenom “arcanum”. Reichard je dobio 4.000 talira za tajnu arcanuma, 3.000 za zalihe porcelana i ostalog materijala i obećao da će raditi za Gotzkowskog kao čuvar tajne arcanuma i kao glavni menadžer. Cenjen i podržan od strane kralja Pruske, Gotzkowsky j euspeo da u fabriku dovede značajne umetnike i kvalifikovane radnike. Ipak, finansijsko stanje fabrike je počelo da se pogoršava. Pošto je Kraljevsko Ministarstvo finansija bilo u problemima zbog skupih ratova, Gotzkowsky je verovao da postoje male ili nikakve šanse da dobije pomoć od kralja. Kada Gotzkowsky više nije mogao ni da isplacuje radnike, na scenu je stupio sam kralj, otkupio fabriku za pozamašnu sumu od 225.000 talira, i preuzeo i svih 146 radnika. Kralj je odredio i buduće ime : „Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin“, ili skraćeno KPM, i odobrio da se kao žig koristi kobaltno-plavi kraljevski skiptar. Do abdikacije cara Wilhelma II 1918. godine, KPM je bila u vlasništvu sedam kraljeva i careva. Fabrika je postala model uspešnog poslovanja: nije bilo, tada uobičajenog, dečijeg rada, uvedeno je redovno i ograničeno radno vreme, primanja radnika su bila iznad proseka, isplaćivane su zaštitne penzije, organizovana redovna zdravstvena zaštira i fond za podršku udovicama radnika i siročadi. Među najvažnijim klijentima fabrike bio je sam Friedrich Veliki, koji je ponekad u šali sebe nazivao “najboljim kupcem”. Kao vlasnik fabrike, kralj je koristio “belo zlato” kao efikasno sredstvo diplomatije. Gotovo svi njegovi diplomatski pokloni izašli su iz fabrike, i tako dospeli na stolove evropske aristokratije, kao i ruskog cara. Pod naslednikom Friedricha Velikog, njegovim nećakom Friedrichom Wilhelmom II (Fridrih Vilhelm), fabrika je postala jedno od vodećih tehnoloških preduzeća u državi. U prvoj polovini XIX veka, KPM je postala najveći proizvođač oslikanog porcelana u Evropi. Fabrika je bila i pionir u primeni tehnoloških dostignuća, do kojih je došlo s tehničkim napretkom i otkrićima krajem XIX veka, kao i povezivanjem fabrike sa Institutom za hemijsko-tehnološka istraživanja. Posle propasti monarhije 1918. godine KPM je postala fabrika u državnom vlasništvu. Ipak, naziv KPM i skiptar kao žig su zadržani. Posle 1930. godine, dolazak nacional-socijalista na vlast imao je ozbiljne posledice za mnoge umetnike angažovane u KPM. Neki su, zbog svog jevrejskog porekla, morali da emigriraju, a neki su otpušteni zbog solidarnosti sa njihovim jevrejskim kolegama. U noći između 22. i 23. novembra 1943. godine fabrika je skoro potpuno srušena u savezničkom vazdušnom napadu. Uništene su zgrade, postrojenja, zalihe i mnogi istorijski primerci porcelana su nestali. Posle II Svetskog rata KPM se privremeno preselio u grad Selb (Zelb), odakle je nastavio da snabdeva tržište ukrasnim porcelanom i posuđem. Nakom što su prostorije obnovljene, fabrika se 1957. godine vratila u Berlin. Prema rezoluciji usvojenoj od strane Senata u Berlinu 1988. godine, KPM je postala akcionarsko društvo, pod nazivom „KPM Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin GmbH“. Posle 1990. godine KPM je nastavila da naglašava svoju kulturnu i zanatsku tradiciju, ponovo otkrivajući istorijske oblike, boje i šare. Od 1989. do 2003. godine pogoni fabrike su obnovljeni, u skladu s kustoskim standardima. Istovremeno, proces proizvodnje je tehnološki modernizovan. (121/26-44/146-kp/1378)

Sa posvetom Milovana Danojlića, odlično očuvano. Biblioteka Vjeverica Autor - osoba Danojlić, Milovan, 1937-2022 = Danojlić, Milovan, 1937-2022 Naslov Srećan život / Milovan Danojlić ; [ilustrirala Vjera Lalin ; izbor Dalibor Cvitan] Vrsta građe poezija Jezik srpski Godina 1981 Izdavanje i proizvodnja Zagreb : Mladost, 1981 ([b. m. : b. i.]) Fizički opis 131 str. : ilustr. ; 21 cm Drugi autori - osoba Lalin, Vjera, 1947- = Lalin, Vjera, 1947- Cvitan, Dalibor, 1934-1993 = Cvitan, Dalibor, 1934-1993 Zbirka ǂBiblioteka ǂVjeverica (Polupl.) Milovan Danojlić (Ivanovci, kod Ljiga, 3. jul 1937 – 23. novembar 2022, Poatje, Francuska) srpski književnik i pesnik, član SANU, predsednik Srpske književne zadruge od 2013. godine i član osnivač, kao i član Upravnog odbora Udruženja za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju „Adligat” u Beogradu, u kome se nalazi njegov legat. Milovan Danojlić rođen je 3. jula 1937. godine u Ivanovcima kraj Ljiga. Osnovnu školu završio je u rodnom selu, a niže razrede gimnazije pohađao je u malom mestu, sedam kilometara udaljenom od njegove kuće, do koga je svakodnevno dolazio pešice. Godine 1953. sam odlazi od kuće u Beograd i tamo, uporedo sa pohađanjem gimnazije, radi razne poslove, poput prodavanja leda i novina, da bi sebi obezbedio život. Nakon završene gimnazije upisao je Filološki fakultet, gde je diplomirao na Odseku za romanistiku (francuski jezik i književnost). Danojlić je počeo da piše vrlo rano, a već u srednjoškolskim danima pisao je kratke dopise za list Republika. Sarađivao je kao stalni i spoljni saradnik u dnevnim listovima Borba, Politika, u NIN-u i brojnim književnim časopisima. Prvu zbirku pesama objavio je 1959. godine pod nazivom „Kako spavaju tramvaji”. Svoje pesme uglavnom je namenjivao deci, ali i njihovim roditeljima, a posebno se ističe poema „Dečji zakonik” u kojoj Milovan ističe obavezu roditelja da deci obezbede srećan i bezbrižan život. Osim poezije, piše i prozu, esejistiku i književnu kritiku. Od 1984. godine živi i radi u Francuskoj, gde je u dva navrata radio kao lektor za srpskohrvatski jezik na Univerzitetu u Poatjeu (franc. Université de Poitiers), a nekoliko godina je obavljao poslove spoljnog saradnika pariskog radija. Član je Srpske akademije nauka i umetnosti od 2000. godine, prvo kao član van radnog sastava, potom dopisni član, te redovni član od 8. novembra 2018. godine. Član je osnivač, ali i član Upravnog odbora Udruženja za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju „Adligat” i jedan od prvih ljudi koji su podržali osnivanje ove institucije. Jedan je od 13 intelektualaca koji su obnovili rad predratne Demokratske stranke 1989. godine. U rodnim Ivanovcima podigao je crkvu. Danojlić je objavio više od 70 knjiga beletristike i poezije na srpskom jeziku. Priredio je i preveo veliki broj knjiga iz književnosti za decu, a prevodio je i dela poznatih pisaca poput V. Šekspira, Š. Bodlera, J. Brodskog, E. Siorana, L. Aragona, E. Paunda, V. B. Jejtsa, E. Joneskog, P. Klodela, pisana na francuskom i engleskom jeziku. Neke od najpoznatijih Danojlićevih knjiga su „Neka vrsta cirkusa“, „Dragi moj Petroviću”, „Lične stvari – ogledi o sebi i o drugima“ i „Balada o siromaštvu“. Milovan Danojlić jedan je od prvih ljudi koji je formirao svoj legat u Udruženju za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju „Adligat”, odnosno Biblioteci Lazić, nedugo nakon njenog ponovnog otvaranja za javnost 2009. godine. Nakon osnivanja Udruženja i Muzeja srpske književnosti (2012), njegov legat smešten je u prostorije Muzeja i zvanično otvoren 2018. godine. Dobitnik je više književnih nagrada, među kojima se ističu: NIN-ova nagrada za delo „Oslobodioci i izdajnici“ 1997. Oktobarska nagrada grada Beograda Zmajeva nagrada Nagrada „Branko Ćopić” Nagrada „Isidora Sekulić” Nagrada „Desanka Maksimović” Vitalova nagrada „Zlatni suncokret“ Žička hrisovulja Nagrada „Miloš Đurić” za prevodilaštvo Nagrada „Pečat vremena” za književnost Nagrada „Rade Drainac“ Književni vijenac Kozare Orden Svetog Save Zlatna medalja za zasluge Mladost Mlado pokoljenje Neven Velika nagrada Ivo Andrić Milovan Danojlić o položaju pesnika: „Pesnik se može umoriti, može zapasti u očajanje i beznađe, i pevajući o svom klonuću, donekle ga rečju prevazilaziti, ali on ne može preći u neprijateljski tabor, onaj u kome su porobljivači i silnici. On je nepobedivi borac i kad goloruk izlazi u arenu. Poezija je so zemlje, i pesnici su osetljive antene narodnih zajednica. Oni primaju i registruju drhtaje i treptaje, uzlete i težnje, nade i klonuća svog plemena. Pesnici nisu predvoditelji ni presuditelji, a ipak, dobro je oslušnuti ono što govore. I onda, kad se čine čudni i nastrani, možda su tada jedini na dobrom, ispravnom putu. Njihova se ludost, tako često, potvrdila kao najviši oblik pameti“. Iz književne kritike o piščevom delu „Danojlić ide među one retke savremene srpske pesnike koji razumeju i znaju šta je svetost jezika.” – Mihajlo Pantić „Prizivanje osnovnosti, prvobitnosti, posredno ili sasvim izričito, često je mesto u Danojlićevim pesmama, posebno u onim smeštenim u prirodu, u okruženje koje redovno potakne na temeljne zapitanosti i sagledanja.” – Dragan Hamović „Oblikujući sliku prirode i društva, Danojlićeva poezija predstavlja čoveka u svome okruženju, među izazovima i ograničenjima. Odnos između prirode i društva u ovoj poeziji nije uvek jednostavan.” – Gojko Božović „U poeziji Milovana Danojlića svi begovi i lutanja završavaju se u tački iz koje se i pošlo, geografski i biografski iz srca Šumadije, a poetički putem neosimbolizma, nadrealizma, sopstvenog panteističkog toka do religijskog.” – Svetlana Šeatović-Dimitrijević Dela (bibliografija) Urođenički psalmi, Nolit, Beograd, 1957. Nedelja, Lykos, Zagreb, 1959. Kako spavaju tramvaji, Lykos, Zagreb, 1959. Noćno proleće, Progres, Novi Sad, 1960. Balade, Nolit, Beograd, 1966. Lirske rasprave, Matica srpska, Novi Sad, 1967. Furunica-jogunica, Kulturni centar, Novi Sad, 1969. Glasovi, nezavisno izdanje, Beograd, 1970. Čudnovat dan, Mlado pokolenje, Beograd, 1971. O ranom ustajanju, Matica srpska, Novi Sad, 1972. Rodna godina, BIGZ, Beograd, 1972. Onde potok, onde cvet, Zmajeve dečje igre/Radnički univerzitet, Novi Sad, 1973. Čistine, Matica srpska, Novi Sad, 1973. Grk u zatvoru, August Cesarec, Zagreb, 1975. Naivna pesma, Nolit, Beograd, 1976. Put i sjaj, Matica srpska, Novi Sad, 1976. Kako je Dobrosav protrčao kroz Jugoslaviju, BIGZ, Beograd, 1977. Muka s rečima, Slobodan Mašić, Beograd, 1977. Pesme, Nolit, Beograd, 1978. Tačka otpora, Liber, Zagreb, 1978. Zimovnik, Zbirka Biškupić, Zagreb, 1979. Zmijin svlak, Nolit, Beograd, 1979. Rane i nove pesme, Prosveta, Beograd, 1979. Kako živi poljski miš, Narodna knjiga, Beograd, 1980. Senke oko kuće, Znanje, Zagreb, 1980. To : vežbe iz upornog posmatranja, Prosveta, Beograd, 1980. Srećan život, Mladost, Zagreb, 1981. Mišja rupa, M. Danojlić/M. Josić, Beograd, 1982. Sunce je počelo da se zlati, Zavod za izdavanje udžbenika, Novi Sad, 1982. Čišćenje alata, M. Danojlić/S. Mašić, Beograd, 1982. Brisani prostor, Srpska književna zadruga, Beograd, 1984. Podguznica, M. Josić/M. Danojlić, Beograd, 1984. Šta sunce večera, Rad, Beograd, 1984. Kao divlja zver : teškoće s ljudima i sa stvarima, Filip Višnjić, Beograd, 1985. Večiti nailazak : stihovi, Jugoslavika, Toronto, 1986. Dragi moj Petroviću, Znanje, Zagreb, 1986. Čekajući da stane pljusak, [s. n.], Pariz, 1986. Pisati pod nadzorom, Nova Jugoslavija, Vranje, 1987. Neka vrsta cirkusa, Književna omladina Srbije, Beograd, 1989. Tačka otpora : izabrane pesme, Srpska književna zadruga, Beograd, 1990. Zlo i naopako, BIGZ, Beograd, 1991. Godina prolazi kroz avliju, Srpska književna zadruga, Beograd, 1992. Pesme za vrlo pametnu decu, Prosveta, Beograd, 1994. Da mi je znati : izbor iz poezije za decu, Zmaj, Novi Sad, 1995. Na obali, Gradska biblioteka, Čačak, 1995. Martovsko sunce : izbor iz poezije za decu, ING Komerc, Novi Sad, 1996. Mesto rođenja, Filip Višnjić, Beograd, 1996. Muka duhu, Draganić, Beograd, 1996. Teško buđenje, Plato, Beograd, 1996. Šta čovek da radi, Obrazovanje, Novi Sad, 1996. Jesen na pijaci, Školska knjiga, Novi Sad, 1997. Nedelja u našoj ulici, Todor, Novi Sad, 1997. Oslobodioci i izdajnici, Filip Višnjić, Beograd, 1997. Balada o siromaštvu, Filip Višnjić, Beograd, 1999. Veliki ispit, Verzal Press, Beograd, 1999. Kako spavaju tramvaji i druge pesme, Jefimija, Kragujevac, 1999. Kako je kralj Koba Jagi napustio presto, Intelekta, Valjevo, 2000. Pevanija za decu, Dečje novine, Gornji Milanovac, 2000. Razgorevanje vatre : izabrane pesme, Zadužbina Desanke Maksimović, Beograd, 2000. Lične stvari : ogledi o sebi i drugima, Plato, Beograd, 2001. Mesec je pun kao kljun : izbor iz poezije za decu, Agencija za otkrivanje i razvoj talenata „Nikola Tesla“, Novi Sad, 2001. Ograda na kraju Beograda, Bookland, Beograd, 2001. Pustolovina ili Ispovest u dva glasa, Filip Višnjić, Beograd, 2002. Zečji tragovi, Filip Višnjić, Beograd, 2004. Srbija na zapadu, NB „Stefan Prvovenčani“, Kraljevo, 2005. Čovek čoveku, Književna zajednica „Borisav Stanković“, Vranje, 2006. Pešački monolog, Plato, Beograd, 2007. Učenje jezika, Srpska književna zadruga, Beograd, 2008. Priča o pripovedaču, IP Matica srpska, Novi Sad, 2009. Crno ispod noktiju, Plato, Beograd, 2010. Dobro jeste živeti, Albatros Plus, Beograd, 2010. Iznuđene ispovesti, Plato, Beograd, 2010. Pisma bez adrese, Službeni glasnik, Beograd, 2012. Hrana za ptice, Albatros Plus, Beograd, 2014. Ispovest na trgu, SKZ, Beograd, 2022. MG73 (N)

„Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin“ - Ovalna činija (1870+) Zbog neonskog osvetljenja, boja činije na nekim slikama izgleda blizu slonove kosti. Zapravo, boja je potpuno bela. Dimenzije Dužina: 32 cm Širina: 25 cm Visina: 4 cm Težina: 930 g Žig na dnu: Plavi skiptar Utisnuto podglazurno: broj 10 i nepoznat mi simbol. Ovaj oblik plavog skiptra kao žig fabrika „Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin“ koristila je od 1870 godine. 1751. godine proizvođač vune Wilhelm Caspar Wegely dobio je kraljevsku privilegiju da otvori fabriku porcelana u Berlinu. Pored toga, Friedrich II Veliki odobrio mu je izuzeće od carine za uvoz potrebnih materijala i obećao zaštitu od konkurencije. Wegely je angažovao prvoklasne majstore preuzimajući ih od konkurentskih preduzeća, angažovao je vajara porcelana Ernst Heinrich Reichard kao glavnog dizajnera, međutim tehničke poteškoće i Sedmogodišnji rat između Prusije i Saksonije uzokovali su neuspeh preduzeća. 1757. godine on je zatvorio kompaniju, a opremu i zalihe materijala u Berlinu otkupio je biznismen Johann Ernst Gotzkowsky. 1761. godine počela je sa radom druga fabrika porcelana u Berlinu. Gotzkowsky je sklopio sporazum sa Wegelyevim glavnim dizajnerom, Ernst Heinrich Reichardom, koji je poznavao tajnu formulu poznatu pod imenom “arcanum”. Reichard je dobio 4.000 talira za tajnu arcanuma, 3.000 za zalihe porcelana i ostalog materijala. Osim toga, on je obećao da će raditi za Gotzkowskog kao čuvar tajne arcanuma i kao glavni menadžer, a Gotzkowsky se obavezao i da preuzme osam njegovih radnika. Cenjen i podržan od strane kralja Pruske, Gotzkowsky jе uspeo da u fabriku dovede značajne umetnike i kvalifikovane radnike. Ipak, finansijsko stanje fabrike je počelo da se pogoršava. Pošto je Kraljevsko Ministarstvo finansija bilo u problemima zbog skupih ratova, Gotzkowsky je verovao da postoje male ili nikakve šanse da dobije pomoć od kralja. Kraj rata ujedno je označio i kraj fabrike. Kada Gotzkowsky više nije mogao ni da isplacuje radnike, na scenu je stupio sam kralj, otkupio fabriku za pozamašnu sumu od 225.000 talira, i preuzeo i svih 146 radnika. Kralj je odredio i buduće ime : „Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin“, ili skraćeno KPM, i odobrio da se kao žig koristi kobaltno-plavi kraljevski skiptar. Do abdikacije cara Wilhelma II 1918. godine, KPM je bila u vlasništvu sedam kraljeva i careva. Fabrika je postala model uspešnog poslovanja: nije bilo, tada uobičajenog, dečijeg rada, uvedeno je redovno i ograničeno radno vreme, primanja radnika su bila iznad proseka, isplaćivane su zaštitne penzije, organizovana redovna zdravstvena zaštira i fond za podršku udovicama radnika i siročadi. Među najvažnijim klijentima fabrike bio je sam Friedrich Veliki, koji je ponekad u šali sebe nazivao “najboljim kupcem”. Od 1765. godine do svoje smrti 1786. godine Friedrich II naručio je od KPM porcerlan u vrednosti od 200.000 talira. Samo za svoj dvorac, on je naručio 21 servis, svaki za 36 osoba i oko 500 pojedinačnih delova, dopunjen raskošnim stonim ukrasima. Kao vlasnik fabrike, kralj je koristio “belo zlato” kao efikasno sredstvo diplomatije. Gotovo svi njegovi diplomatski pokloni izašli su iz fabrike, i tako dospeli na stolove evropske aristokratije, kao i ruskog cara. Pod naslednikom Friedricha Velikog, njegovim nećakom Friedricha Wilhelmom II, fabrika je postala jedno od vodećih tehnoloških preduzeća u državi. Novi kralj koristio je ono što je fabrika mogla da pruži,ali je prestao da plaća gotovinom. Iznosi su prosto oduzimani od njegovog učešćau dobiti. Fabrika je napredovala, pa je tako prosečna neto godišnja dobit od 1787. godine nadalje, bila više od 40.000 talira. U prvoj polovini XIX veka, KPM je postala najveći proizvođač oslikanog porcelana u Evropi. Fabrika je bila i pionir u primeni tehnoloških dostignuća, do kojih je došlo s tehničkim napretkom i otkrićima krajem XIX veka, kao i povezivanjem fabrike sa Institutom za hemijsko-tehnološka istraživanja. Posle propasti monarhije 1918. godine KPM je postala fabrika u državnom vlasništvu. Ipak, naziv KPM i skiptar kao žig su zadržani. Posle 1930. godine, dolazak nacional-socijalista na vlast imao je ozbiljne posledice za mnoge umetnike angažovane u KPM. Neki su, zbog svog jevrejskog porekla, morali da emigriraju, a neki su otpušteni zbog solidarnosti sa njihovim jevrejskim kolegama. U noći između 22. i 23. novembra 1943. godine fabrika je skoro potpuno srušena u savezničkom vazdušnom napadu. Uništene su zgrade, postrojenja, zalihe i mnogi istorijski primerci porcelana su nestali. Posle II Svetskog rata KPM se privremeno preselio u grad Selb, odakle je nastavio da snabdeva tržište ukrasnim porcelanom i posuđem. Nakom što su prostorije obnovljene, fabrika se 1957. godine vratila u Berlin. Prema rezoluciji usvojenoj od strane Senata u Berlinu 1988. godine, KPM je postala akcionarsko društvo, pod nazivom „KPM Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin GmbH“. Posle 1990. godine KPM je nastavila da naglašava svoju kulturnu i zanatsku tradiciju, ponovo otkrivajući istorijske oblike, boje i šare. Od 1989. do 2003. godine pogoni fabrike su obnovljeni, u skladu s kustoskim standardima. Istovremeno, proces proizvodnje je tehnološki modernizovan. 2006. godine, nakon nekoliko prethodnih pokušaja privatizacije, berlinski bankar Jörg Woltmann preuzeo je fabriku i postao jedini akcionar. Iste godine, KPM je otvorio svoju novodizajniranu prodajnu galeriju u staroj hali sa pećima. 2007. godine otvoreni su izložba i muzej posvećen 250-godišnjoj istoriji kompanije i izrade porcelana. Bez držača. (94/45-14/46-KP/350)

Stanje kao na fotografijama 49cm x 69cm Butch Cassidy and the Sundance Kid, 1969 g. Butch Cassidy i Sundance Kid američki je zapadnjački film iz 1969. godine koji je režirao George Roy Hill, a napisao ga je William Goldman. Labavo zasnovan na činjenicama, film govori o divljem zapadu odmetnicima Robertu LeRoyu Parkeru, poznatom kao Butch Cassidy (Paul Newman), i njegovom partneru Harryju Longabaughu, `Sundance Kidu` (Robert Redford), koji su u bijegu od ispucati američku posjed nakon niza pljački vlakova. Par i Sundanceova ljubavnica, Etta Place (Katharine Ross), bježe u Boliviju u potrazi za uspješnijom kriminalnom karijerom. 2003. godine Kongresna knjižnica izabrala je film za Državni filmski registar Sjedinjenih Država kao `kulturno, povijesno ili estetski važan`. [5] [6] Američki filmski institut ocijenio je Butcha Cassidyja i Sundance Kida kao 73. najveći američki film na popisu `AFI-jevih 100 godina ... 100 filmova (izdanje 10. obljetnice)`. Butch Cassidy i Sundance Kid svrstani su na 20. mjesto najvećih heroja u `AFI-jevih 100 godina ... 100 heroja i zlikovaca`. Butch Cassidy i Sundance Kid izabrani su od strane Američkog filmskog instituta za sedmog najvećeg vesterna svih vremena na AFI-jevoj listi 10 najboljih 10 u 2008. godini. Directed by George Roy Hill Produced by John Foreman Written by William Goldman Starring Paul Newman Robert Redford Katharine Ross Strother Martin Jeff Corey Henry Jones Music by Burt Bacharach Cinematography Conrad Hall Edited by John C. Howard Richard C. Meyer Production companies Campanile Productions Newman-Foreman Company Distributed by 20th Century Fox Release date September 23, 1969 (Premiere) September 24, 1969 (New York City) [1] Running time 110 minutes[2] Country United States Language English Budget $6 million[3] Box office $102.3 million (North America) Paul Newman as Butch Cassidy Robert Redford as the Sundance Kid Katharine Ross as Etta Place Strother Martin as Percy Garris Henry Jones as Bike Salesman Jeff Corey as Sheriff Bledsoe George Furth as Woodcock Cloris Leachman as Agnes Ted Cassidy as Harvey Logan Kenneth Mars as Marshal Donnelly Rhodes as Macon Timothy Scott as `News` Carver Charles Dierkop as Flat Nose Curry Paul Bryar as Card Player #1 Sam Elliott as Card Player #2 Jody Gilbert as Large Woman on Train William Goldman prvi je put naišao na priču o Butchu Cassidyju krajem 1950-ih i istraživao s prekidima osam godina prije nego što je počeo pisati scenarij. [7] Goldman kaže da je priču napisao kao originalni scenarij jer nije želio istraživati ​​kako bi bila autentična poput romana. [8] Goldman je kasnije izjavio: Cijeli razlog zašto sam napisao ... stvar, postoji ona poznata rečenica koju je napisao Scott Fitzgerald, koji je bio jedan od mojih junaka, `U američkim životima nema drugih djela.` Kad čitam o Cassidyju i Longabaughu i superposseu koji dolazi nakon njih - to je fenomenalan materijal. Otrčali su u Južnu Ameriku i tamo živjeli osam godina i to me oduševilo: imali su drugi čin. U Južnoj Americi bili su legendarniji nego na starom Zapadu ... To je sjajna priča. Ta dva tipa i ona lijepa djevojka koja odlazi u Južnu Ameriku i sve te stvari. Čini mi se da je to prekrasan materijal. [8] Let junaka prema Južnoj Americi natjerao je jednog rukovoditelja da odbaci scenarij, jer je tada bilo neobično u zapadnjačkim filmovima da glavni junaci bježe. [9] Razvoj Prema Goldmanu, kad je prvi put napisao scenarij i poslao ga na razmatranje, samo ga je jedan studio želio kupiti - i to pod uvjetom da dva glavna lika nisu pobjegla u Južnu Ameriku. Kad je Goldman prosvjedovao da se to dogodilo, šef studija odgovorio je, `Nije me briga. Znam samo da John Wayne ne bježi.` [10] Goldman je napisao scenarij, `nije ga promijenio više od nekoliko stranica, a naknadno je otkrio da ga želi svaki studio.` [10] Uloga Sundancea ponuđena je Jacku Lemmonu, čija je producentska kuća JML producirala film Cool Hand Luke (1967) u kojem je Newman glumio. Lemmon je, međutim, odbio ulogu jer nije volio jahati konje i osjećao je da je već ranije igrao previše aspekata lika Sundance Kida. [11] Ostali glumci koji su razmatrani za ulogu Sundancea bili su Steve McQueen i Warren Beatty, koji su obojicu odbili, a Beatty je tvrdila da je film previše sličan Bonnie i Clydeu. Prema Goldmanu, McQueen i Newman istovremeno su čitali scenarije i dogovorili se da će raditi film. McQueen se na kraju povukao iz filma zbog neslaganja s Newmanom. Dvojica glumaca na kraju bi se udružila u filmu katastrofe The Towering Inferno 1974. godine. Jacqueline Bisset bila je glavna kandidatkinja za ulogu Ette Place. [12] Otpustite Premijere Svjetska premijera filma bila je 23. rujna 1969. u kazalištu Roger Sherman, u New Havenu, Connecticut. Premijeri su između ostalih prisustvovali Paul Newman, njegova supruga Joanne Woodward, Robert Redford, George Roy Hill, William Goldman i John Foreman. [13] Otvoren je sljedeći dan u New Yorku [1] u kazalištima Penthouse i Sutton. Originalan filmski plakat Morava Film

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Lepe ilustracije! The House at Pooh Corner A.A. Milne Ernest H. Shepard (Illustrator) Winnie-the-Pooh, najbolji medvjed na cijelom svijetu, odavno je obožavan od strane malih i velikih čitatelja. U ovom prekrasnom poklon izdanju `Kuće na Poohovu uglu` klasične ilustracije Ernesta H. Sheparda pažljivo su ručno crtane. Izvrsna knjiga i savršen dar za svaku priliku, ova je knjiga živopisna i šarmantna poput voljenih likova iz Hundred Acre Wooda. Alan Alexander Milne (na engleskom: Alan Alexander Milne), poznat kao AA Milne, engleski je pisac. Poznat je po svojim knjigama o medvjediću Winnieju Poohu koji govori i mnogim dječjim pjesmama od kojih su neke također o Winnieju Poohu i njegovim prijateljima. Winnie-the-Pooh dječja je knjiga iz 1926. godine engleskog pisca A. A. Milnea i engleskog ilustratora E. H. Sheparda. Knjiga je smještena u fiktivnu Hundred Acre Wood, sa zbirkom kratkih priča koje prate avanture antropomorfnog plišanog medvjedića Winnie-the-Pooha i njegovih prijatelja Christophera Robina, Praščića, Eeyorea, Sove, Zeca, Kange i Rooa . To je prva od dvije Milneove zbirke priča o Winnie-the-Poohu, a druga je The House at Pooh Corner (1928). Milne i Shepard prethodno su surađivali za engleski humoristički časopis Punch, a 1924. stvorili su zbirku poezije When We Were Very Young. Među likovima u pjesničkoj knjizi bio je i medo Shepard napravljen po uzoru na igračku njegova sina. Nakon toga, Shepard je potaknuo Milnea da piše o igračkama svog sina Christophera Robina Milnea, pa su one postale inspiracija za likove u Winnie-the-Poohu. Knjiga je objavljena 14. listopada 1926. i bila je dobro primljena od strane kritike i komercijalno uspješna, prodana u 150.000 primjeraka prije kraja godine. Kritička analiza knjige smatra da ona predstavlja ruralnu Arkadiju, odvojenu od pitanja ili problema stvarnog svijeta, te je bez svrhovitog podteksta. Nedavno je kritika usmjerena na nedostatak pozitivnih ženskih likova (tj. da je jedini ženski lik, Kanga, prikazana kao loša majka). Winnie-the-Pooh preveden je na više od pedeset jezika; latinski prijevod iz 1958., Winnie ille Pu, bila je prva knjiga na stranom jeziku koja se našla na popisu najprodavanijih knjiga New York Timesa i jedina knjiga na latinskom koja je ikada bila istaknuta. Priče i likovi u knjizi adaptirani su u drugim medijima, ponajprije u franšizu tvrtke Walt Disney, počevši od Winnieja Pooha i medenog drveta, objavljenog 4. veljače 1966. kao dvostruki film s Ružnim jazavčarem. 1. siječnja 2022. originalna knjiga Winnie-the-Pooh ušla je u javnu domenu u Sjedinjenim Državama, gdje je Skyhorse Publishing izdao novo izdanje koje je obojio Diego Jourdan Pereira.[1] Ostaje zaštićen autorskim pravima u drugim zemljama, uključujući UK. Biografija Milne je rođen u Škotskoj 18. siječnja 1882., ali je odrastao u Londonu, u privatnoj školi svog oca Johna Vinea Milnea. Jedan od njegovih učitelja u djetinjstvu bio je Herbert Wells. Studirao je na Westminster School i na Trinity Collegeu, Cambridge University, gdje je dobio stipendiju za matematiku. Tamo je objavljivao u studentskom časopisu `Granta`. Milne je postao suradnik, a kasnije i pomoćnik urednika humorističnog britanskog časopisa Punch. Njegov sin Christopher Robin Milne rođen je 1920. godine. Milne je služio u Prvom svjetskom ratu u britanskoj vojsci, ali je nakon rata napisao oštar članak pod naslovom Mir s čašću (1934.) (koji je donekle povukao 1940. s Ratom s čašću). Umro je 31. siječnja 1956. u Hartfieldu, Sussex, Engleska. Milne je među najistaknutijim kritičarima PG Woodhousea. Kad su Woodhousea zarobili nacisti u okupiranoj Francuskoj, poslan je u Njemačku i odslužio je jednogodišnju kaznu. Tada je počeo emitirati duhoviti radijski program o svojoj internaciji, koji je emitiran iz Berlina. Iako su predmet njegova humora nacisti, Milne ga kritizira zbog ovakvog čina izdaje domovine, kroz svojevrsno savezništvo s okupatorima. Kao odgovor, Wodehouse je u svojim kasnijim djelima napisao parodije pjesama o Christopheru Robinu. Kreativnost Prave igračke Christophera Robina: magarac Yori, Kanga, Roo, Tigar i Praščić. Javna knjižnica New Yorka Godine 1925. kupio je seosku kuću, Cotchford Farm u Hartfieldu, East Sussex. Ondje je otišao u mirovinu nakon operacije mozga 1952. godine zbog koje je ostao invalid. Milne je postao svjetski poznat sa svoja dva romana bajke Winnie the Pooh (1926.) i Pooh`s Corner House (1928.). U njima oživljavaju plišane igračke njegovog sina Christophera Robina. Pustolovine Winnieja Pooha, Praščića, Yorija, Tigra, Kange, Zeca i Sove zabavne su i poučne. Izvorne ilustracije za knjige je Ernest Howard Shepherd. Nakon Milneove smrti, prava na likove Winnieja Pooha prodana su Waltu Disneyju, koji je napravio nekoliko crtanih filmova o Winnieju Poohu i veliku količinu robe o Winnieju Poohu. Milne je također napisao mnoge pjesme, uključujući Vespers, They`re Changing Guard at Buckingham Palace i King John`s Christmas, koje su objavljene u knjigama `When We Were Very Young` i `Now We Are Six`. Njegove su pjesme mnogo puta parodirane, uključujući i u knjizi Now We Are Sixty. Milne je adaptirao roman Kennetha Grahamea The Wind in the Willows za pozornicu pod naslovom Toad of Toad Hall. Ernest Howard Shepard OBE MC (10. prosinca 1879. - 24. ožujka 1976.) bio je engleski umjetnik i ilustrator knjiga. Posebno je poznat po ilustracijama antropomorfnih životinja i likova plišanih igračaka u Vjetru u vrbama i Winnie-the-Poohu. Shepardova originalna ilustrirana karta Hundred Acre Wood iz 1926., koja se pojavljuje na uvodnim stranicama Winnie-the-Pooha (i također se pojavljuje u uvodnoj animaciji u prvoj Disneyevoj adaptaciji 1966.), prodana je za £430,000 ($600,000) u Sotheby`su u London, postavljajući svjetski rekord za ilustracije knjiga.[1][2] Rani život i karijera Shepardova kuća u Lodsworthu, označena plavom pločom Shepard je rođen u St John`s Woodu u Londonu, kao sin Henryja Donkina Sheparda, arhitekta, i Jessie Harriet, kćeri slikara akvarela Williama Leeja. Pokazavši nešto obećavajuće u crtanju u školi St Paul`s School, 1897. upisao se u Heatherley School of Fine Art u Chelseaju.[4] Nakon produktivne godine tamo, pohađao je škole Kraljevske akademije, osvojivši Landseerovu stipendiju 1899. i nagradu Britanskog instituta 1900. [5]. Tamo je upoznao Florence Eleanor Chaplin, s kojom se oženio 1904. godine.[6] Do 1906. Shepard je postao uspješan ilustrator, izradivši radove za ilustrirana izdanja Ezopovih basni, Davida Copperfielda i Školskih dana Toma Browna, dok je u isto vrijeme radio kao ilustrator u osoblju Puncha. Par je kupio kuću u Londonu, ali su se 1905. preselili u Shamley Green, blizu Guildforda. Shepard je bio plodan slikar, izlagao je na brojnim izložbama. Izlagao je u Kraljevskom društvu umjetnika u Birminghamu—tradicionalnom mjestu okupljanja generičkih slikara—kao iu radikalnijoj atmosferi Instituta lijepih umjetnosti u Glasgowu, gdje su izlagali neki od najinovativnijih umjetnika. Bio je dvaput izlagač u Walker Art Gallery u Liverpoolu, jednoj od najvećih pokrajinskih galerija u zemlji, i drugi put u Manchester Art Gallery, viktorijanskoj instituciji koja je kasnije bila dio javnih knjižnica. Ali u srcu, Shepard je bio Londončanin, šesnaest puta nastupao je u Kraljevskoj akademiji na Piccadillyju. Njegova supruga, koja je također bila slikarica, pronašla je dom u londonskom West Endu za svoje skromne radove tijekom 25-godišnje karijere. Kad je 1914. izbio Prvi svjetski rat, u srednjim tridesetima Shepard je dobio dužnost potporučnika u Kraljevskom garnizonskom topništvu, ogranku Kraljevskog topništva. Bio je dodijeljen 105. opsadnoj bateriji, koja je prešla u Francusku u svibnju 1916. i krenula u akciju u bitci na Sommi.[9][10][11][12] Do jeseni 1916. Shepard je počeo raditi za Obavještajni odjel skicirajući borbeno područje unutar pogleda na položaj svoje baterije. [13] [14] Dana 16. veljače 1917. postao je vršitelj dužnosti kapetana dok je bio zamjenik zapovjednika svoje baterije, a kratko je služio i kao vršitelj dužnosti bojnika krajem travnja i početkom svibnja te godine tijekom bitke kod Arrasa prije nego što je ponovno postao vršitelj dužnosti kapetana.[10] ][15][16][17] Promaknut je u glavnog poručnika 1. srpnja 1917..[18] Dok je obnašao dužnost satnika, odlikovan je Vojnim križem. Njegov citat je glasio: [19] Za istaknutu galantnost i odanost dužnosti. Kao prednji časnik za promatranje, nastavio je promatrati i slati vrijedne informacije, unatoč teškoj granati i vatri iz mitraljeza. Njegova hrabrost i hladnokrvnost bile su uočljive. Kasnije 1917., 105. opsadna baterija sudjelovala je u završnoj fazi bitke kod Passchendaele gdje je bila izložena teškoj vatri i pretrpjela brojne gubitke.[10][20] Krajem godine poslan je da pomogne u vraćanju katastrofalne situacije na talijanskoj bojišnici, putujući željeznicom preko Verone prije nego što je stupio u akciju na brdu Montello.[10][15] Shepard je propustio drugu bitku na rijeci Piave u travnju 1918., jer je bio na dopustu u Engleskoj (gdje ga je kralj George V. u Buckinghamskoj palači uložio sa svojim MC-om) i gdje je pohađao tečaj streljaštva.[21] Vratio se u Italiju sa svojom baterijom za pobjedu kod Vittorio Veneto.[10][22] Nakon primirja u Villa Giusti u studenom 1918., Shepard je promaknut u vršitelja dužnosti bojnika koji je zapovijedao baterijom i dobio je dužnost upravljanja zarobljenim neprijateljskim oružjem. Demobilizacija je započela na Božić 1918., a 105. opsadna baterija je raspuštena u ožujku 1919. [10] [23] [24] Tijekom cijelog rata surađivao je s Punchom. Zapošljen je kao redoviti karikaturist 1921., a postao je glavni karikaturist 1945. S tog ga je mjesta 1953. uklonio Punchov novi urednik, Malcolm Muggeridge.[25] Njegov je rad također bio dio slikarskog događaja u umjetničkom natjecanju na Ljetnim olimpijskim igrama 1928..[26] Sheparda je 1923. A. A. Milneu preporučio drugi zaposlenik Puncha, E. V. Lucas. Milne je isprva mislio da Shepardov stil nije ono što želi, ali ga je iskoristio za ilustriranje knjige pjesama When We Were Very Young. Zadovoljan rezultatima, Milne je tada inzistirao da Shepard ilustrira Winnie-the-Pooha. Shvaćajući doprinos svog ilustratora uspjehu knjige, pisac je organizirao da Shepard rdobiti dio njegovih tantijema. Milne je također ispisao kopiju Winnie-the-Pooha sljedećim osobnim stihom: [27] Kada me ne bude, Neka Shepard ukrasi moju grobnicu, I stavi (ako ima mjesta) Dvije slike na kamenu: Prasac sa strane sto jedanaest, I Pooh i Prasić u šetnji (157) ... A Petar, misleći da su moji, Hoće li mi dobrodošlicu u raj. Na kraju je Shepard počeo zamjerati `tom blesavom starom medvjedu` jer je smatrao da su ilustracije Pooha zasjenile njegov drugi rad.[28] Shepard je modelirao Pooha ne prema igrački koju je posjedovao Milnein sin Christopher Robin, već prema `Growleru`, plišanom medvjedu u vlasništvu njegova sina.[29] (Growler više ne postoji, dat je njegovoj unuci Minnie Hunt, a zatim ga je uništio susjedov pas.)[30] Njegovo djelo Pooh toliko je poznato da je 300 njegovih preliminarnih skica bilo izloženo u Victoria and Albert Museumu 1969., kada je imao je 90 godina.[31] Shepardova slika Winnieja Pooha, za koju se vjeruje da je naslikana 1930-ih za čajanu u Bristolu, [32] jedina je poznata slika poznatog medvjedića u ulju. Kupljen je na aukciji za 243.000 dolara u Londonu krajem 2000. godine.[33] Slika je izložena u Galeriji Pavilion u Assiniboine Parku u Winnipegu, Manitoba, Kanada, gradu po kojem je Winnie dobila ime.[34] Shepard je napisao dvije autobiografije: Izvučeno iz sjećanja (1957.) i Izvučeno iz života (1961.).[35][36] Godine 1972. Shepard je svoju osobnu zbirku radova i ilustracija poklonio Sveučilištu Surrey. Ovi sada čine E.H. Shepard Archive.[37] Shepard je proglašen časnikom Reda Britanskog Carstva u rođendanskim počastima 1972. godine.

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! When We Were Very Young A.A. Milne Ernest H. Shepard (Illustrator) `Mijenjaju stražu u Buckinghamskoj palači - Christopher Robin je pao s Alice.` Opustite se uz klasičnu knjigu poezije za djecu A.A.Milnea, When We Were Very Young. Ovo je prvi svezak pjesmica koje je Milne napisao posebno za djecu – jednako popularne kao i kad su bile napisane. Ova je zbirka dirljiv i smiješan uvod u dječju poeziju, nudi isti smisao za humor, maštu i ćudljivost koji smo očekivali od Milneinih omiljenih knjiga o Winnie-the-Poohu, tom medvjediću vrlo malog mozga. E.H.Sheparda `čovjek koji je nacrtao Pooha`. Alan Alexander Milne (na engleskom: Alan Alexander Milne), poznat kao AA Milne, engleski je pisac. Poznat je po svojim knjigama o medvjediću Winnieju Poohu koji govori i mnogim dječjim pjesmama od kojih su neke također o Winnieju Poohu i njegovim prijateljima. Winnie-the-Pooh dječja je knjiga iz 1926. godine engleskog pisca A. A. Milnea i engleskog ilustratora E. H. Sheparda. Knjiga je smještena u fiktivnu Hundred Acre Wood, sa zbirkom kratkih priča koje prate avanture antropomorfnog plišanog medvjedića Winnie-the-Pooha i njegovih prijatelja Christophera Robina, Praščića, Eeyorea, Sove, Zeca, Kange i Rooa . To je prva od dvije Milneove zbirke priča o Winnie-the-Poohu, a druga je The House at Pooh Corner (1928). Milne i Shepard prethodno su surađivali za engleski humoristički časopis Punch, a 1924. stvorili su zbirku poezije When We Were Very Young. Među likovima u pjesničkoj knjizi bio je i medo Shepard napravljen po uzoru na igračku njegova sina. Nakon toga, Shepard je potaknuo Milnea da piše o igračkama svog sina Christophera Robina Milnea, pa su one postale inspiracija za likove u Winnie-the-Poohu. Knjiga je objavljena 14. listopada 1926. i bila je dobro primljena od strane kritike i komercijalno uspješna, prodana u 150.000 primjeraka prije kraja godine. Kritička analiza knjige smatra da ona predstavlja ruralnu Arkadiju, odvojenu od pitanja ili problema stvarnog svijeta, te je bez svrhovitog podteksta. Nedavno je kritika usmjerena na nedostatak pozitivnih ženskih likova (tj. da je jedini ženski lik, Kanga, prikazana kao loša majka). Winnie-the-Pooh preveden je na više od pedeset jezika; latinski prijevod iz 1958., Winnie ille Pu, bila je prva knjiga na stranom jeziku koja se našla na popisu najprodavanijih knjiga New York Timesa i jedina knjiga na latinskom koja je ikada bila istaknuta. Priče i likovi u knjizi adaptirani su u drugim medijima, ponajprije u franšizu tvrtke Walt Disney, počevši od Winnieja Pooha i medenog drveta, objavljenog 4. veljače 1966. kao dvostruki film s Ružnim jazavčarem. 1. siječnja 2022. originalna knjiga Winnie-the-Pooh ušla je u javnu domenu u Sjedinjenim Državama, gdje je Skyhorse Publishing izdao novo izdanje koje je obojio Diego Jourdan Pereira.[1] Ostaje zaštićen autorskim pravima u drugim zemljama, uključujući UK. Biografija Milne je rođen u Škotskoj 18. siječnja 1882., ali je odrastao u Londonu, u privatnoj školi svog oca Johna Vinea Milnea. Jedan od njegovih učitelja u djetinjstvu bio je Herbert Wells. Studirao je na Westminster School i na Trinity Collegeu, Cambridge University, gdje je dobio stipendiju za matematiku. Tamo je objavljivao u studentskom časopisu `Granta`. Milne je postao suradnik, a kasnije i pomoćnik urednika humorističnog britanskog časopisa Punch. Njegov sin Christopher Robin Milne rođen je 1920. godine. Milne je služio u Prvom svjetskom ratu u britanskoj vojsci, ali je nakon rata napisao oštar članak pod naslovom Mir s čašću (1934.) (koji je donekle povukao 1940. s Ratom s čašću). Umro je 31. siječnja 1956. u Hartfieldu, Sussex, Engleska. Milne je među najistaknutijim kritičarima PG Woodhousea. Kad su Woodhousea zarobili nacisti u okupiranoj Francuskoj, poslan je u Njemačku i odslužio je jednogodišnju kaznu. Tada je počeo emitirati duhoviti radijski program o svojoj internaciji, koji je emitiran iz Berlina. Iako su predmet njegova humora nacisti, Milne ga kritizira zbog ovakvog čina izdaje domovine, kroz svojevrsno savezništvo s okupatorima. Kao odgovor, Wodehouse je u svojim kasnijim djelima napisao parodije pjesama o Christopheru Robinu. Kreativnost Prave igračke Christophera Robina: magarac Yori, Kanga, Roo, Tigar i Praščić. Javna knjižnica New Yorka Godine 1925. kupio je seosku kuću, Cotchford Farm u Hartfieldu, East Sussex. Ondje je otišao u mirovinu nakon operacije mozga 1952. godine zbog koje je ostao invalid. Milne je postao svjetski poznat sa svoja dva romana bajke Winnie the Pooh (1926.) i Pooh`s Corner House (1928.). U njima oživljavaju plišane igračke njegovog sina Christophera Robina. Pustolovine Winnieja Pooha, Praščića, Yorija, Tigra, Kange, Zeca i Sove zabavne su i poučne. Izvorne ilustracije za knjige je Ernest Howard Shepherd. Nakon Milneove smrti, prava na likove Winnieja Pooha prodana su Waltu Disneyju, koji je napravio nekoliko crtanih filmova o Winnieju Poohu i veliku količinu robe o Winnieju Poohu. Milne je također napisao mnoge pjesme, uključujući Vespers, They`re Changing Guard at Buckingham Palace i King John`s Christmas, koje su objavljene u knjigama `When We Were Very Young` i `Now We Are Six`. Njegove su pjesme mnogo puta parodirane, uključujući i u knjizi Now We Are Sixty. Milne je adaptirao roman Kennetha Grahamea The Wind in the Willows za pozornicu pod naslovom Toad of Toad Hall. Ernest Howard Shepard OBE MC (10. prosinca 1879. - 24. ožujka 1976.) bio je engleski umjetnik i ilustrator knjiga. Posebno je poznat po ilustracijama antropomorfnih životinja i likova plišanih igračaka u Vjetru u vrbama i Winnie-the-Poohu. Shepardova originalna ilustrirana karta Hundred Acre Wood iz 1926., koja se pojavljuje na uvodnim stranicama Winnie-the-Pooha (i također se pojavljuje u uvodnoj animaciji u prvoj Disneyevoj adaptaciji 1966.), prodana je za £430,000 ($600,000) u Sotheby`su u London, postavljajući svjetski rekord za ilustracije knjiga.[1][2] Rani život i karijera Shepardova kuća u Lodsworthu, označena plavom pločom Shepard je rođen u St John`s Woodu u Londonu, kao sin Henryja Donkina Sheparda, arhitekta, i Jessie Harriet, kćeri slikara akvarela Williama Leeja. Pokazavši nešto obećavajuće u crtanju u školi St Paul`s School, 1897. upisao se u Heatherley School of Fine Art u Chelseaju.[4] Nakon produktivne godine tamo, pohađao je škole Kraljevske akademije, osvojivši Landseerovu stipendiju 1899. i nagradu Britanskog instituta 1900. [5]. Tamo je upoznao Florence Eleanor Chaplin, s kojom se oženio 1904. godine.[6] Do 1906. Shepard je postao uspješan ilustrator, izradivši radove za ilustrirana izdanja Ezopovih basni, Davida Copperfielda i Školskih dana Toma Browna, dok je u isto vrijeme radio kao ilustrator u osoblju Puncha. Par je kupio kuću u Londonu, ali su se 1905. preselili u Shamley Green, blizu Guildforda. Shepard je bio plodan slikar, izlagao je na brojnim izložbama. Izlagao je u Kraljevskom društvu umjetnika u Birminghamu—tradicionalnom mjestu okupljanja generičkih slikara—kao iu radikalnijoj atmosferi Instituta lijepih umjetnosti u Glasgowu, gdje su izlagali neki od najinovativnijih umjetnika. Bio je dvaput izlagač u Walker Art Gallery u Liverpoolu, jednoj od najvećih pokrajinskih galerija u zemlji, i drugi put u Manchester Art Gallery, viktorijanskoj instituciji koja je kasnije bila dio javnih knjižnica. Ali u srcu, Shepard je bio Londončanin, šesnaest puta nastupao je u Kraljevskoj akademiji na Piccadillyju. Njegova supruga, koja je također bila slikarica, pronašla je dom u londonskom West Endu za svoje skromne radove tijekom 25-godišnje karijere. Kad je 1914. izbio Prvi svjetski rat, u srednjim tridesetima Shepard je dobio dužnost potporučnika u Kraljevskom garnizonskom topništvu, ogranku Kraljevskog topništva. Bio je dodijeljen 105. opsadnoj bateriji, koja je prešla u Francusku u svibnju 1916. i krenula u akciju u bitci na Sommi.[9][10][11][12] Do jeseni 1916. Shepard je počeo raditi za Obavještajni odjel skicirajući borbeno područje unutar pogleda na položaj svoje baterije. [13] [14] Dana 16. veljače 1917. postao je vršitelj dužnosti kapetana dok je bio zamjenik zapovjednika svoje baterije, a kratko je služio i kao vršitelj dužnosti bojnika krajem travnja i početkom svibnja te godine tijekom bitke kod Arrasa prije nego što je ponovno postao vršitelj dužnosti kapetana.[10] ][15][16][17] Promaknut je u glavnog poručnika 1. srpnja 1917..[18] Dok je obnašao dužnost satnika, odlikovan je Vojnim križem. Njegov citat je glasio: [19] Za istaknutu galantnost i odanost dužnosti. Kao prednji časnik za promatranje, nastavio je promatrati i slati vrijedne informacije, unatoč teškoj granati i vatri iz mitraljeza. Njegova hrabrost i hladnokrvnost bile su uočljive. Kasnije 1917., 105. opsadna baterija sudjelovala je u završnoj fazi bitke kod Passchendaele gdje je bila izložena teškoj vatri i pretrpjela brojne gubitke.[10][20] Krajem godine poslan je da pomogne u vraćanju katastrofalne situacije na talijanskoj bojišnici, putujući željeznicom preko Verone prije nego što je stupio u akciju na brdu Montello.[10][15] Shepard je propustio drugu bitku na rijeci Piave u travnju 1918., jer je bio na dopustu u Engleskoj (gdje ga je kralj George V. u Buckinghamskoj palači uložio sa svojim MC-om) i gdje je pohađao tečaj streljaštva.[21] Vratio se u Italiju sa svojom baterijom za pobjedu kod Vittorio Veneto.[10][22] Nakon primirja u Villa Giusti u studenom 1918., Shepard je promaknut u vršitelja dužnosti bojnika koji je zapovijedao baterijom i dobio je dužnost upravljanja zarobljenim neprijateljskim oružjem. Demobilizacija je započela na Božić 1918., a 105. opsadna baterija je raspuštena u ožujku 1919. [10] [23] [24] Tijekom cijelog rata surađivao je s Punchom. Zapošljen je kao redoviti karikaturist 1921., a postao je glavni karikaturist 1945. S tog ga je mjesta 1953. uklonio Punchov novi urednik, Malcolm Muggeridge.[25] Njegov je rad također bio dio slikarskog događaja u umjetničkom natjecanju na Ljetnim olimpijskim igrama 1928..[26] Sheparda je 1923. A. A. Milneu preporučio drugi zaposlenik Puncha, E. V. Lucas. Milne je isprva mislio da Shepardov stil nije ono što želi, ali ga je iskoristio za ilustriranje knjige pjesama When We Were Very Young. Zadovoljan rezultatima, Milne je tada inzistirao da Shepard ilustrira Winnie-the-Pooha. Shvaćajući doprinos svog ilustratora uspjehu knjige, pisac je organizirao da Shepard rdobiti dio njegovih tantijema. Milne je također ispisao kopiju Winnie-the-Pooha sljedećim osobnim stihom: [27] Kada me ne bude, Neka Shepard ukrasi moju grobnicu, I stavi (ako ima mjesta) Dvije slike na kamenu: Prasac sa strane sto jedanaest, I Pooh i Prasić u šetnji (157) ... A Petar, misleći da su moji, Hoće li mi dobrodošlicu u raj. Na kraju je Shepard počeo zamjerati `tom blesavom starom medvjedu` jer je smatrao da su ilustracije Pooha zasjenile njegov drugi rad.[28] Shepard je modelirao Pooha ne prema igrački koju je posjedovao Milnein sin Christopher Robin, već prema `Growleru`, plišanom medvjedu u vlasništvu njegova sina.[29] (Growler više ne postoji, dat je njegovoj unuci Minnie Hunt, a zatim ga je uništio susjedov pas.)[30] Njegovo djelo Pooh toliko je poznato da je 300 njegovih preliminarnih skica bilo izloženo u Victoria and Albert Museumu 1969., kada je imao je 90 godina.[31] Shepardova slika Winnieja Pooha, za koju se vjeruje da je naslikana 1930-ih za čajanu u Bristolu, [32] jedina je poznata slika poznatog medvjedića u ulju. Kupljen je na aukciji za 243.000 dolara u Londonu krajem 2000. godine.[33] Slika je izložena u Galeriji Pavilion u Assiniboine Parku u Winnipegu, Manitoba, Kanada, gradu po kojem je Winnie dobila ime.[34] Shepard je napisao dvije autobiografije: Izvučeno iz sjećanja (1957.) i Izvučeno iz života (1961.).[35][36] Godine 1972. Shepard je svoju osobnu zbirku radova i ilustracija poklonio Sveučilištu Surrey. Ovi sada čine E.H. Shepard Archive.[37] Shepard je proglašen časnikom Reda Britanskog Carstva u rođendanskim počastima 1972. godine.

Db Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Fali 16 slicica! 84 od 100 Volter Elajas Dizni (engl. Walter Elias Disney; Čikago, 5. decembar 1901 — Berbank, 15. decembar 1966) bio je američki filmski producent, režiser, scenarista i animator. Jedan je od najpoznatijih producenata pokretnih slika u svetu, bio je crtač strip svezaka i novinskih stripova. Stvorio je zabavni park Diznilend, a zajedno sa svojim bratom Rojem Diznijem je osnovao Produkciju Volta Diznija (Walt Disney Productions), danas poznatu kao Kompanija „Volt Dizni” (The Walt Disney Company). Rođen je 5. decembra 1901. godine u Čikagu na aveniji Trip, kao četvrto dete Elajasa Diznija i Flore Kol. Imao je trojicu starije braće Herberta, Rejmonda i Roja Olivera, i mlađu sestru, Rut Floru. Otac se bavio stočarstvom i voćarstvom, poreklom je iz Misurija iz irsko-kanadske porodice, dok su majčini preci bili doseljenici iz Nemačke. Volt je dobio ime po porodičnom svešteniku Voltu Paru.[1][2] Otac je kupio imanje u blizini mesta Marselin (Misuri), gde se cela porodica preselila 1906. godine, kada mu je bilo 5 godina. U blizini se nalazilo i imanje strica Roberta, od nekoliko stotina hektara. Nekoliko meseci kasnije, dva najstarija brata Herbert i Rejmond su se vratili u Čikago, dok je treći brat Roj ostao da radi na imanju. Tako je Volter često morao da se igra sam, a njegovo društvo su činile domaće životinje.[3] Sklonost prema crtanju pokazivao je vrlo rano, a njegov prvi učitelj bio je komšija i porodični prijatelj dr Šervurd. Već sa sedam godina naplaćivao je crteže, koje je pravio po komšiluku.[3] U leto 1910 porodica se preselila u Kanzas, a zatim 1917. su se ponovo vratili u Čikago gde je pohađao srednju školu. Mladost Istovremeno sa srednjom školom koju je upisao u Čikagu, noću je pohađao je Akademiju lepih umetnosti (engl. Chicago Art Institute) i počeo da crta stripove za školske novine, sa crtežima uglavnom rodoljubive tematike. Njegov učitelj je bio tada poznati novinski crtač stripova i karikaturista Liroj Goset. Sa 16 godina, pred kraj Prvog svetskog rata, ispisao se iz škole i odlučio da se prijavi za vojsku, ali kako je bio maloletan, nisu ga primili, pa se priključio američkom ogranku Crvenog krsta u Francuskoj, gde je bio vozač hitne pomoći, nije učestvovao u borbama.[1][3] Osnivanje studija 3:23 Newman Laugh-O-Gram (1921) Po povratku u SAD, uz pomoć brata Roja Olivera, zaposlio se kao ilustrator u Kanzas Sitiju, gde je upoznao Juba Iverksa (engl. Ub Iwerks), sa kojim se sprijateljio i osnovao prvo preduzeće[1] Ajverks i Dizni, komercijalni umetnici[2], za crtanje reklama[3]. Ubrzo su ga pozvali iz kanzaške filmske kompanije da radi za njih, što je prihvatio, uz uslov da sa sobom dovede i svoju firmu. Zatim je osnovao još jedno filmsko preduzeće, koje je počelo da pravi crtane filmove, čija je glavna junakinja bila „Alisa u zemlji čuda”. Međutim, ovo preduzeće je propalo, posle čega se 1923. godine preselio u Los Anđeles, gde je uz pomoć strica Roberta i brata Roja osnovao filmski studio, koji najpre nosio ime Studio braće Dizni (engl. Disney Brothers Studio).[2] Sa dvadeset četiri godine Volt Dizni je stvorio svoj prvi originalan crtani lik: zeca Osvalda, ali mu ga je „Univerzal studio” oteo.[4] Ceo posao su započeli u garaži sa kamerom koju su kupili od pozajmljenih para, a vremenom su počele da stižu ponude, pa su zaposlili i nekoliko ljudi, a zatim su osnovali veći Volt Dizni studio (engl. „Walt Disney Studio”).[2][3] Posao oko distribucije crtanih filmova od 1930. godine preuzelo je preduzeće „Kolumbija pikčers”.[5] Sa svojim preduzećem, Dizni je nekoliko puta bio na ivici propasti, ali bi posle svake krize ono postajalo sve moćnije i veće.[2] Studio je i dalje jedna od najuspešnijih kompanija u SAD i na svetu. Porodica Bio je vredan i porodičan čovek. Sa dvadeset četiri godine se oženio s Lilijan Baunds, jednom od zaposlenih u odeljenju za bojenje u njegovom studiju. Oni su posle više godina braka dobili kćerku Dajanu Mari (1933—2013), a potom su usvojili i Šeron Me[2] (1936—1993). Dajana se kasnije udala za Rona Milera, bivšeg predsednika očeve firme i oni su zajedno imali sedmoro dece. Šaron je imala troje dece i umrla je 1993. godine.[3] Dugometražni filmovi „Snežana i sedam patuljaka” je bio prvi dugometražni animirani mjuzikl u produkciji Volta Diznija. Do tada su u Diznijevoj produkciji realizovani samo kratki animirani filmovi i serije. To je istovremno i prvi dugometražni animirani film u istoriji filmske produkcije u Americi proizveden u punom koloru, kao i deseti najkomercijalniji film 20. veka. Rad na filmu je započeo početkom 1934. Najveći deo filma režirao je Dejvid Hend, dok je grupa drugih režisera samo pojedinačne sekvence. Volt Dizni se od samog početka suočio sa problemima, pošto su njegov brat i poslovni partner Roj kao i supruga Lilijan pokušavali da ga odvrate od te ideje, dok se on nadao da će na ovaj način proširiti ugled studija i povećati prihode, u čemu je na kraju i uspeo. Međutim, da bi obezbijedio novac morao je svoju kuću da stavi pod hipoteku. Film je premijerno je prikazan 21. decembra 1937. u Holivudu (Los Anđelesu), a na redovnom bioskopskom repertoaru u Americi našao se u februara 1938. godine.[6] S obizorom da je pravljen za vreme Velike depresije, troškovi za njegovu produkciju, koji su od planiranih 250 hiljada dostigli sumu od 1,5 miliona dolara, predstavljali su ogroman iznos.[3] Godine 1989. film je postavljen u Nacionalni filmski registar SAD i ocenjen je kao delo od kulturnog istorijskog i estetskog značaja.[6] Tokom narednih pet godina, dovršeno je još nekoliko animiraniih filmova pravljenim po klasičnim bajkama, kao što su: Pinokio, Fantazije (1940), Dambo (1941) i Bambi (1942).[3] Drugi svetski rat Film Fantazija, koji je završen 1940. godine je doživeo krah na bioskopskim blagajnama. Prema nekim autorima, ovaj neuspeh se može dugovati činjenici da je tih godina veliki deo tržišta bio zahvaćen ratom, a sa druge strane, film je baziran na oziljnim temama klasične muzike, što nije prihvaćeno u širokim slojevima publike. Osim toga, krajem 1940. godine organizovan je i veliki štrajk radnika, za koje je Dizni optuživao komuniste. Tako da se firma, sa novoizgrađenim studijima našla se u otežanoj finansijskoj situaciji. Iz tog razloga bila joj je potrebna pomoć države.[7][8] Diznija je država najpre bio angažovala u poboljšavanju imidža SAD i uspotavljanja boljih odnosa sa zemljama Južne Amerike. Početkom 1941. godine organizovana je desetonedeljna turneja po Brazilu, Argentini, Peruu i Čileu, u kojoj su učestvovali Dizni, njegova žena i još 16 njegovih vrhunskih umetnika, režisera, crtača i kompozitora. Kao rezultat ove turneje, sledeće godine nastao je 43-minutni dugometražni film pod nazivom Saludos Amigos, podeljen u četiri epizode, za svaku zemlju po jedna. Na taj način, stanovnici ovih južnoameričkih država imali su mogućnost da vide Diznijeve junake u svojoj sredini, dok je građanima SAD pružena mogućnost da upoznaju svet pun bogate kulture, tradicije, flore i faune, koji je za većinu do tada bio nedovoljno poznat.[8] U Drugom svetskom ratu Američki Kongres je odobrio Diznijevom preduzeću kredit od 250 miliona dolara za izradu propagandnih plakata, oznake jedinica, crtane filmove sa patriotski porukama i podršku američkim [9] ili savezničkim vojnicima u ratu.[10] Još pre nego što su SAD ušle u rat, za obuku mehaničara u fabrici vojnih aviona napravljen je film Četiri metode zakivanja (engl. Four Methods of Flush Riveting), koji se i danas uzima kao model obrazovnog animiranog filma. Za kanadsku vladu je uradio dva niskobudžetna filma za promociju prodaje ratnih obveznica. Od napada na Perl Harbor 7. decembra 1941. godine, najveći deo produkcije Diznijevog studija, radio je isključivo za američku vladu. No, proizvodi sa likom Volta Diznija i njegovih junaka mogli su se naći na obe strane fronta, pa je tako Mikijev lik stajao i na nekoliko nemačkih podmornica, koje su operisale na Atlantiku.[11] Poznato je da su Hitler i Gebels bili veliki fanovi Diznijevih filmova koje su često gledali u privatnosti svojih odaja, dok je zvanično ova produkcija bila zabranjena za prikazivanje u bioskopima.[12] Diznijev studio nije jedini studio angažovan u ratu, neki filmovi su rađeni u zajednikoj produkciji, zbog čega nije poznat tačan broj filmova koje je ovaj studio proizveo u cilju ratne propagande. U cilju promovisanja vojske, i vojničkog života napravljen je niz filmova o Pajinom vojničkom životu, kao što su: „Paja je regrutovan”, „Nebeski vojnik”, „Odbrana zemlje”, „Patak komandos” i drugi.[13] Pluton je takođe bio glavni junak u dva filma ove namene. U jednom „Armijska maskota”, Pluton je prikazan kao dobro hranjena i pažena maskota u vojnom logoru, a u drugom „Vojnik Pluton” maršira i bori se da sačuva top od veverica Čipa i Dejla, koji pokušavaju da ga upotrebe za razbijanje oraha. Šilja je imao glavne uloge u filmovima: „Sredstva za pobedu”, u kome se bori sa nestašicom goriva i guma u Americi usled rata, te pokušava da nađe alternativni način prevoza, a u drugom u „Kako se postaje mornar” prikazana je istorija američke ratne mornarice.[14] U vreme produkcije filma „Maza i Lunja”, 15. juna 1955. godine otvoren je Dizniled.[3] Karakter Potpisana fotografija Volta Diznija tokom šetnje po Berlinu, deo kolekcije u Adligatu Mada su pod njegovim rukovodstvom nastali nezaboravni crtani filmovi namenjeni deci, Dizni je, prema nekim autorima ostao zapamćen kao rasista, antisemita i pobornik nejednakosti među polovima. Tako na primer, njegovi crtači su mogli da budu isključivo muškarci, dok je žene zapošljavao u odeljenju za bojenje slika, pa čak i tako one su dobijale otkaz posle navršene 30 godine.[15] Obavljao je i funkciju potpredsednika organizacije formirane 1944. pod nazivom „Filmsko udruženje za očuvanje američkih ideala”, izrazito antikomunističke organizacije, koja je okupljala desno orijentisane ličnosti iz filmske industrije, kao što su Gari Kuper, Klerk Gejbl, Barbara Stenvik, Džon Vejn. Pred kraj života je tvrdio da slava nije nikakvo preimućstvo, olakšanje, pa ni sreća u životu.[2] Diznijeva javna ličnost se veoma razlikovala od njegove stvarne ličnosti. Dramski pisac Robert E. Šervud opisao ga je kao „skoro bolno stidljivog ... samouveren` i samozatajan.[16] Prema njegovom biografu Ričardu Šikelu, Dizni je skrivao svoju stidljivu i nesigurnu ličnost iza svog javnog identiteta.[17] Kimbol tvrdi da je Dizni `igrao ulogu stidljivog tajkuna koji je bio posramljen`. u javnosti“ i znao da to čini.[18] Dizni je priznao fasadu i rekao prijatelju da „ja nisam Volt Dizni. Radim mnogo stvari koje Volt Dizni ne bi uradio. Volt Dizni ne puši, pušim. Volt Dizni ne pije. pijem.“ Stavovi o Dizniju i njegovom radu su se menjali tokom decenija, a bilo je i polarizovanih mišljenja.[19] Mark Langer, u Američkom rečniku nacionalne biografije, piše da su ga „Ranije ocene o Dizniju hvalile kao patriotu, narodnog umetnika i popularizatora kulture. U novije vreme, Dizni se smatra paradigmom američkog imperijalizma i netolerancije, kao i ponižavanjem kulture.“[20] Stiven Vots je napisao da neki prozivaju Diznija „kao ciničnog manipulatora kulturnih i komercijalnih formula“,[19] dok PBS beleži da su kritičari osuđivali njegov rad zbog njegove „glatke fasade sentimentalnosti i tvrdoglavog optimizma, zbog dobrog osećaja ponovnog pisanja američke istorije“. Bolest i smrt Grob Volta Diznija na groblju Forest Lawn u Glendejlu, Okrug Los Anđeles Oboleo je od raka pluća 1966. godine, pa mu je odstranjeno levo plućno krilo. Umro je u šezdeset petoj godini života, posle operacije, 15. decembra 1966. godine, u bolnici u Berbanku, nedaleko od studija. Kremiran je i sahranjen u Memorijalnom parku u Glendejl u Kaliforniji. Po njegovoj izričitoj volji, nije organizovana javna sahrana.[2][21] Nagrade Za svoj rad dobio je ukupno 950 priznanja širom sveta.[3] Osvojio je dvadeset Oskara, od čega su tri posebna, a jedan mu je dodeljen posthumno, što je inače najveći broj Oskara za nekog filmskog umetnika.[1] Prvi animirani film u istoriji kinematografije koji je osvojio nagradu Američke akademije, upravo je Diznijev film „Cveće i drveće” iz 1932. godine.[2] Godine 1935, Dizni je nagrađen Ordenom Lige naroda za veliki umetnički doprinos. Nagrađen je i Predsedničkom medaljom za slobodu.[1] Junaci diznijevih stripova i crtanih filmova Američka poštanska markica sa likom Vilta Diznija, 1968. Najpoznatiji likovi diznijevih stripova i crtanih filmova su: Paja Patak, Pata, Vlaja, Raja i Gaja, Baja Patak, Miki Maus, Mini Maus, Mića, Belka, Horacije, Pluton, Hromi Daba, Šilja, Cakani Caja, Crna Mrlja.

KPM Berlin - Mala okrugla vaza (dizajn Trude Petri) Dimenzije Visina: 7,5 cm Širina: 9 cm Prečnik dna: 4,5 cm Prečnik otvora: 7 cm Težina: 170 g Žig na dnu: Skiptar u plavoj boji. Prema obliku skliptra, vaza bi trebalo da je proizvedena između 1993. i 1999 godine. Međutim, vazu „Hülltopf“, glaziranu i u unutrašnjosti, Trude Petri je dizajnirala 1936. godine. Za 100. godišnjicu njenog rođenja, 2006. godine, KPM je ponovo izdao seriju vaza prema njenom originalnom dizajnu. GERTRUDE „TRUDE“ PETRI-RABEN (1906-1998) bila je nemačka vajarka, slikarka i dizajnerka. Poticala je iz hamburške trgovačke porodice. Studirala je na Univerzitetu lepih umetnosti u Hamburgu. 1929. godine direktor Günther von Pechmann (Ginter fon Pehman) doveo ju je u „Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin (KPM)“ kao dizajnera. Već 1931. godine dizajnirala je servis „Urbino“, prema zahtevima pokreta Bauhaus za jasnim svođenjem forme na osnovne oblike. Dizajn je dobio zlatnu medalju na Trijenalu u Milanu 1936. godine i Grand Prix na Svetskoj izložbi u Parizu 1937. godine. Ovaj servis KPM proizvodi i danas. Posle udaje za američkog arhitektu i dizajnera Johna Rabena (Džon Rejben), Trude se preselila u Čikago, ali je nastavila saradnju sa KPM kao dizajner. 1751. godine proizvođač vune Wilhelm Caspar Wegely (Vilhelm Kaspar Vegei)dobio je kraljevsku privilegiju da otvori fabriku porcelana u Berlinu. Pored toga, Friedrich II Veliki odobrio mu je izuzeće od carine za uvoz potrebnih materijala i obećao zaštitu od konkurencije. Wegely je angažovao prvoklasne majstore preuzimajući ih od konkurentskih preduzeća, angažovao je vajara porcelana Ernst Heinrich Reichard (Ernst Hajnrih Rajhard) kao glavnog dizajnera, međutim tehničke poteškoće i Sedmogodišnji rat između Prusije i Saksonije uzokovali su neuspeh preduzeća. 1757. godine on je zatvorio kompaniju, a opremu i zalihe materijala u Berlinu otkupio je biznismen Johann Ernst Gotzkowsky (Johan Ernst Gockovski). 1761. godine počela je sa radom druga fabrika porcelana u Berlinu. Gotzkowsky je sklopio sporazum sa Wegelyevim glavnim dizajnerom, Ernst Heinrich Reichardom, koji je poznavao tajnu formulu poznatu pod imenom “arcanum”. Reichard je dobio 4.000 talira za tajnu arcanuma, 3.000 za zalihe porcelana i ostalog materijala. Osim toga, on je obećao da će raditi za Gotzkowskog kao čuvar tajne arcanuma i kao glavni menadžer, a Gotzkowsky se obavezao i da preuzme osam njegovih radnika. Cenjen i podržan od strane kralja Pruske, Gotzkowsky j euspeo da u fabriku dovede značajne umetnike i kvalifikovane radnike. Ipak, finansijsko stanje fabrike je počelo da se pogoršava. Pošto je Kraljevsko Ministarstvo finansija bilo u problemima zbog skupih ratova, Gotzkowsky je verovao da postoje male ili nikakve šanse da dobije pomoć od kralja. Kraj rata ujedno je označio i kraj fabrike. Kada Gotzkowsky više nije mogao ni da isplacuje radnike, na scenu je stupio sam kralj, otkupio fabriku za pozamašnu sumu od 225.000 talira, i preuzeo i svih 146 radnika. Kralj je odredio i buduće ime : „Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin“, ili skraćeno KPM, i odobrio da se kao žig koristi kobaltno-plavi kraljevski skiptar. Do abdikacije cara Wilhelma II 1918. godine, KPM je bila u vlasništvu sedam kraljeva i careva. Fabrika je postala model uspešnog poslovanja: nije bilo, tada uobičajenog, dečijeg rada, uvedeno je redovno i ograničeno radno vreme, primanja radnika su bila iznad proseka, isplaćivane su zaštitne penzije, organizovana redovna zdravstvena zaštira i fond za podršku udovicama radnika i siročadi. Među najvažnijim klijentima fabrike bio je sam Friedrich Veliki, koji je ponekad u šali sebe nazivao “najboljim kupcem”. Od 1765. godine do svoje smrti 1786. godine Friedrich II naručio je od KPM porcerlan u vrednosti od 200.000 talira. Samo za svoj dvorac, on je naručio 21 servis, svaki za 36 osoba i oko 500 pojedinačnih delova, dopunjen raskošnim stonim ukrasima. Kao vlasnik fabrike, kralj je koristio “belo zlato” kao efikasno sredstvo diplomatije. Gotovo svi njegovi diplomatski pokloni izašli su iz fabrike, i tako dospeli na stolove evropske aristokratije, kao i ruskog cara. Pod naslednikom Friedricha Velikog, njegovim nećakom Friedrichom Wilhelmom II (Fridrih Vilhelm), fabrika je postala jedno od vodećih tehnoloških preduzeća u državi. Novi kralj koristio je ono što je fabrika mogla da pruži,ali je prestao da plaća gotovinom. Iznosi su prosto oduzimani od njegovog učešća u dobiti. Fabrika je napredovala, pa je tako prosečna neto godišnja dobit od 1787. godine nadalje, bila više od 40.000 talira. U prvoj polovini XIX veka, KPM je postala najveći proizvođač oslikanog porcelana u Evropi. Fabrika je bila i pionir u primeni tehnoloških dostignuća, do kojih je došlo s tehničkim napretkom i otkrićima krajem XIX veka, kao i povezivanjem fabrike sa Institutom za hemijsko-tehnološka istraživanja. Posle propasti monarhije 1918. godine KPM je postala fabrika u državnom vlasništvu. Ipak, naziv KPM i skiptar kao žig su zadržani. Posle 1930. godine, dolazak nacional-socijalista na vlast imao je ozbiljne posledice za mnoge umetnike angažovane u KPM. Neki su, zbog svog jevrejskog porekla, morali da emigriraju, a neki su otpušteni zbog solidarnosti sa njihovim jevrejskim kolegama. U noći između 22. i 23. novembra 1943. godine fabrika je skoro potpuno srušena u savezničkom vazdušnom napadu. Uništene su zgrade, postrojenja, zalihe i mnogi istorijski primerci porcelana su nestali. Posle II Svetskog rata KPM se privremeno preselio u grad Selb (Zelb), odakle je nastavio da snabdeva tržište ukrasnim porcelanom i posuđem. Nakom što su prostorije obnovljene, fabrika se 1957. godine vratila u Berlin. Prema rezoluciji usvojenoj od strane Senata u Berlinu 1988. godine, KPM je postala akcionarsko društvo, pod nazivom „KPM Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin GmbH“. Posle 1990. godine KPM je nastavila da naglašava svoju kulturnu i zanatsku tradiciju, ponovo otkrivajući istorijske oblike, boje i šare. Od 1989. do 2003. godine pogoni fabrike su obnovljeni, u skladu s kustoskim standardima. Istovremeno, proces proizvodnje je tehnološki modernizovan. 2006. godine, nakon nekoliko prethodnih pokušaja privatizacije, berlinski bankar Jörg Woltmann (Jerg Voltman) preuzeo je fabriku i postao jedini akcionar. Iste godine, KPM je otvorio svoju novodizajniranu prodajnu galeriju u staroj hali sa pećima. 2007. godine otvorena su izložba i muzej posvećen 250-godišnjoj istoriji kompanije i izrade porcelana. (114/32-34/106-kp/1124)

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Fali 78 slicica od 269 Dinastija (engl. Dynasty) američka je televizijska sapunica u udarnom terminu koja je emitovana od 12. januara 1981. do 11. maja 1989. godine na ABC-ju. Serija, tvoraca Ester i Ričarda Šapiro i producenta Arona Spelinga, vrti se oko Karingtonovih, bogate porodice koja živi u Denveru. Glavne uloge igraju Džon Forsajt kao naftni magnat, Blejk Karington, Linda Evans kao njegova nova supruga, Kristal, i kasnije Džoun Kolins kao njegova bivša supruga, Aleksis. Seriju je ABC zamislio da se takmiči sa serijom u udarnom terminu, Dalas, CBS-a. Rejtinzi prve sezone serije nisu bili impresivni, ali je poboljšanje druge sezone uključivalo dolazak Kolinsove kao intrigantne Aleksis, kada je je gledanost ušla među prvih 20. Do jeseni 1982, bila je top 10 serija, a do proleća 1985, bila je prva serija u Sjedinjenim Državama. Popularnost serije je značajno opala tokom poslednje dve sezone, a na kraju je otkazana u proleće 1989. godine nakon devet sezona i 220 epizoda. Dvodelna mini-serija, Dinastija: Ponovo na okupu, emitovana u oktobru 1991. Ribut serija sa novom glumačkom postavom premijerno je emitovana u oktobru 2017. godine na The CW-u. Dinastija je svake godine između 1981. i 1986. nominovana za nagradu Zlatni globus za najbolju TV dramsku seriju, osvojivši 1983. godine. Serija je iznedrila uspešnu liniju modnih i luksuznih proizvoda, a takođe i spin-of pod nazivom Kolbijevi. Ostali značajni članovi glumačke ekipe su Pamela Sju Martin, Lojd Bokner, Heder Loklir, Katarina Oksenberg, Majkl Nejder, Dajen Kerol, Ema Sams, Rok Hadson, Kejt O’Mara i Stefani Bičam. Na prostoru bivše SFR Jugoslavije, sve epizode serije emitovala je TV Beograd od 1984. do 1992. godine. U Srbiji se nakon raspada Jugoslavije emitovala na Palmi tokom 1994. i BK tokom 2003. godine. Početak Godine 1980. najveću gledanost u SAD imala je TV serija Dalas, koja se emitovala na TV kanalu Si-Bi-Es. Najveći konkurent Si-Bi-Esa, TV kanal Ej-Bi-Si, tražio je nešto novo u svojoj programskoj šemi da bi izbio u vrh gledanosti. Pošto je američka populacija bila očarana životom bogataša, glamurom i pohlepom u seriji Dalas, direktor Ej-Bi-Sija Ted Harbet, obratio se filmskom i televizijskom producentu Aronu Spelingu da osmisli seriju poput Dalasa. Speling, koji je na Ej-Bi-Siju imao nekoliko hit serija, razgovarao je sa bračnim parom Šapiro, Ričardom i Ester, koji su imali u ponudi napisan pilot scenario nazvan „Nafta”. Spelingu se dopao scenario o bogatašu Bleku Parkherstu iz Denvera, koji ima naftnu kompaniju, svoj privatni avion, poseduje ergelu konja, fudbalski tim i živi na velikom imanju u kući od 48 soba. Ej-Bi-Si je prihvatio scenario i naručio 13 epizoda uz uslov da dođe do izmene u prezimenu glavnih junaka. Tako je prezime bogataša Parkhersta promenjeno u Karington, a prezime njegovog rivala Korbija u Kolbi. Odabir glumaca Aron Speling je za ulogu Blejka Karingtona predložio da to bude njegov blizak prijatelj, glumac Džon Forsajt. Šezdesetdvogodišnji Forsajt je u to vreme bio već angažovan u Spelingovoj seriji „Čarlijevi anđeli”, gde je glumio Čarlija, ali mu se lice nikad nije videlo, već se čuo samo njegov glas preko telefona. Ej-Bi-Si mreža je to odbila i tražila da to bude neki mlađi, naočit i prefinjeniji, a pre svega poznatiji glumac. Izabran je Džordž Pepard, koji je glumio u filmu „Doručak kod Tifanija”. Ej-Bi-Si je morao da plati veći honorar za Peparda, tako da su producenti krenuli u odabir glumaca koji bi TV mrežu manje koštali. Za ulogu Blejkove sekretarice Kristal, izabrana je Linda Evans, koja je svojim držanjem i izgledom zadivila Ester Šapiro na audiciji. Za ulogu Stivena, Blejkovog sina koji je homoseksualac, izabran je mladi glumac Al Korli, a za ulogu Blejkove razmažene ćerke Falon izabrana je Pamela Su Martin. Za ulogu Blejkovog rivala Sesila Kolbija izabran je Lojd Boxner, a za njegovog bratanca Džefa, glumac Džon Džejms. Pošto je snimanje u Denveru bilo skupo, producenti serije su u Kaliforniji, u blizini San Franciska, našli raskošnu kuću sa velikim imanjem koja je poslužila za rezidenciju Karingtonovih. Kada je počelo snimanje pilot epizode Džordž Pepard se sukobio sa producentima zahtevajući da se izmeni njegova uloga jer je smatrao da je slična sa ulogom Džeja Ara iz serije „Dalas”. Tri nedelje kasnije, Džordž Pepard je dobio otkaz, a Aron Speling je ponovo predložio Džona Forsajta za ulogu Blejka Karingtona što je Ej-Bi-Si mreža prihvatila, zato što ih je manje koštao nego Pepard. Forsajt je takođe tražio da njegov lik ne bude zloban, pa je došlo do manjih izmena u scenariju, tako da su scene u kojima se pojavljivao Pepard ponovo snimljene, ovog puta sa Džonom Forsajtom. Naziv serije Nakon što je snimljena pilot epizoda čelnim ljudima sa Ej-Bi-Sija se nije svideo naziv „Nafta”, zašto što je podsećao na naftne bušotine, a ne na raskoš i bogatstvo, o čemu se u seriji zapravo radilo. Uzeli su obzir 50 naslova, i odabrali naslov „Dinastija”. Da bi uz naziv „Dinastija” išla neka odgovarajuća otmena muzika, angažovan je Bil Konti, poznati kompozitor koji je komponovao muziku za film „Roki” i bio dirigent dodele Oskara. Kada je glavna kompozicija urađena snimljena je i naslovna špica, koja je u naslovnom kadru imala krov rezidencije Karingtonovih iznad koje u početku belim, a kasnije žutim slovima stoji naziv Dinastija. Prva epizoda Emitovanje prve epizode bilo je planirano za jesen 1980. godine, ali je odlagano više puta zbog štrajka američkih glumaca. Producenti su ubedili Ej-Bi-Si da pilot epizodu emituju u vidu filma u trajanju od 3 sata. Pilot epizoda je nazvana „Nafta”, onako kako je bio prvobitni naziv za seriju. Konačno, 12. januara 1981. godine, emitovana je prva epizoda serije Dinastija u vidu trosatnog TV filma. Sedam dana kasnije Ronald Regan je položio zakletvu tradicionalnom primopredajom dužnosti na mesto predsednika Sjedinjenih Američkih Država. Na toj funkciji je ostao do 1989. kada se i Dinastija završila. Prva epizoda bila je puna intriga i pikanterija: bogati naftni magnat Blejk Karington ženi se sa svojom sekretaricom Kristal, njegov sin Stiven priznaje da je homoseksualac, a njegova ćerka Falon spava sa porodičnim vozačem ali i flertuje sa očevim rivalom Sesilom Kolbijem. U to vreme u grad se vraća Metju Blajzdel, vodeći geolog Blejkove kompanije Denver Karington i nekadašnji Kristalin ljubavnik. Pilot epizoda nije imala veliku gledanost, a kritika je seriju nazvala jeftinom kopijom serije Dalas. To nije mnogo smetalo producentima „Dinastije”, koji su u daljem toku serije imali mnogo razlika u odnosu na Dalas, prevashodno zbog lika Stivena Karingtona koji je bio homoseksualac, što je u to vreme bio pravi „mač sa dve oštrice” na američkoj televiziji.

Đovani Bokačo (ital. Giovanni Boccaccio; Čertaldo, 1313 — Čertaldo, 1375), italijanski književnik, humanista. Učestvovao aktivno u političkom i kulturnom životu firentinske Komune. Đovani Bokačo, jedan od najznačajnijih pisaca humanizma, rođen je 1313. godine, najverovatnije u Čertaldu, kao vanbračno dete imućnog trgovca Bokačina di Kelina. Mladost je proveo u Napulju, gde se školovao i započeo svoj književni razvoj. Kada se pojavila crna kuga 1348. godine, Bokačo se nalazio u Firenci. Od kuge su umrli njegov otac i maćeha, i tada je Bokačo ostao na čelu roditeljskog doma. Nakon 1348. godine, književna slava i društveni položaj počeli su da mu donose različita priznanja od firentinske Komune. Pisac se tokom sledeće decenije bavio raznim zvaničnim, diplomatskim poslovima. Veoma veliki uticaj na Bokačov duhovni razvoj i književni rad imao je Petrarka, sa kojim se Bokačo upoznao 1350. godine u Firenci, i sa kojim je ostao prijatelj do kraja života. Propast zavere u decembru 1360. godine, u koju su bile umešane ličnosti veoma bliske Bokaču izmenila je političke odnose unutar firentinske Komune. U tom periodu Bokačo je udaljen od javnih obaveza. Razočaran prevarama i intrigama u gradskom političkom životu pisac se povukao u Čertaldo, gde je učio i meditirao. U novoj fazi političke napetosti, Bokačo je dobio nova javna zaduženja. Od velike važnosti bila je njegova poslanička misija, od avgusta do novembra 1365. godine, koja je papi Urbanu V donela podršku Firence za povratak papskog dvora u Rim. U proleće 1371. godine vratio se u Čertaldo sa svog poslednjeg putovanja u Napulj, i tu je živeo u oskudici, bolestan, među svojim knjigama. Godine 1373. firentinska Komuna ga je pozvala da u crkvi San Stefano di Badija javno čita i tumači Danteovu Komediju. Umro je u Čertaldu 21. decembra 1375. godine. Duh Napulja, kao i život koji je tamo vodio sasvim je odgovarao Bokačovim ljudskim, intelektualnim i stvaralačkim težnjama. Kretao se u krugovima učenih ljudi i otmenog sveta. Bilo mu je omogućeno da koristi veliku kraljevsku biblioteku, u kojoj je zadovoljavao svoja široka interesovanja u vezi sa književnošću, astrologijom, mitologijom i drugim područjima. U takvoj društvenoj i kulturnoj sredini, kojoj je obeležje davala hedonistička i aristokratska literatura, Bokačo je započeo intenzivnu književnu aktivnost, kako na latinskom, tako i na narodnom jeziku. Ipak, usredsredio se na dela na narodnom jeziku namenjena dvorskoj sredini u kojima je obradio niz motiva u vezi sa sopstvenom ličnošću. Bokačo, poput Petrarke i Dantea doživljava kao najznačajniji događaj u formiranju sebe kao književnika susret sa ženom, koja će ostati njegova jedina prava i nikad zaboravljena ljubav. I danas je nejasno da li je ova velika Bokačova ljubav samo plod mašte i literarne konvencije ili realan doživljaj presudan u razvoju pisca. Bokačova Fijameta je, kako on sam tvrdi, bila nezakonita ćerka Roberta Anžujskog. Ako se izostave razne Rime, prvo delo koje je Bokačo sastavio bio je kraći spev, Dijanin lov, mala poema od osamnaest pevanja u tercinama. Delo evropske slave iz napuljskog perioda jeste roman u prozi, u pet knjiga, Filokolo. Bokačo je u ovom delu proširio, u književnosti već poznatu temu o doživljajima dvoje mladih ljubavnika, Florija i Bjanćifiore. Herojski, dvorski i viteški pogled ima osnovnu ulogu u Teseidi, poemi u oktavama u dvanaest knjiga, posvećenih Fijameti. Firenca je, nasuprot Napulju bila sredina praktičnog, trgovačkog, politikom i borbama angažovanog grada. Bokačo je nastavio sa svojom književnom delatnošću u drugačijem književnom podneblju. On sada piše dela u kojima spaja dvorsku sredinu, u kojoj se prethodnih godina kretao, sa ambijentom grada i njegovom bogatom tradicijom. U delu Elegija gospođe Fijamete žena nije prikazana kao predmet obožavanja, već kao subjekat koji pripoveda o svojoj ljubavnoj patnji. Najzrelije Bokačovo pesničko ostvarenje u firentinskom periodu je Fijezolanska priča o nimfama, mala poema u 473 oktave, odraz poštovanja pisca prema firentinskoj tradiciji. U Dekameronu, remek delu oblikovanom najverovatnije između 1348. i 1351. godine, Bokačo je uspeo da prikaže život u svoj njegovoj punoći i da stvori predstavu svestrane, bogate slike o ljudima, najrazličitijih iskustava i tipova. Dekameron je zbirka od sto novela, vešto osmišljene, precizne strukture, koja najavljuje Bokača kao jednog od najznačajnijih nosilaca humanističkih ideja. Sedam devojaka i tri mladića sreću se u Crkvi Svete Marije Novele, stvaraju dogovor u kome će priča postati spasonosna sila koja pobeđuje smrt. Postoje mišljenja da su sedam devojaka Bokačove ljubavnice – od Pampineje, koju je prvu voleo, do Elize, koju je voleo kada je pisao delo. Međutim, Pampineja je bujna, Fijameta je raspevana, Emilija je laskavica, Laureta Petrarkina Laura, Neifila ponovo zaljubljena, i Eliza Vergilijeva Didona. Bar tako tvrdi de Sanktis. Devojaka ima koliko i dana u nedelji, planeta na nebu, teoloških vrlina (slobodnih veština). Broj tri, koliko ima mladića, simbolizuje muško načelo i sveto trojstvo. Panfilo sav ljubav prepostavlja se da predstavlja nevernog Bokača, Filostrato pobeđen ljubavlju, predstavlja Bokača odgurnutog. Dioneo, na kraju je jedan od piščevih potpisa, te je ovaj pripovedač razvratnih priča na kraju dana, verovatno sam autor. Pripovedanje novela samo je deo njihove aktivnosti, i oni od toga prave ritual – ceremoniju krunisanja, zadavanje teme i pravila pripovedanja. Maglovit okvir govori o još nekim njihovim stalnim aktivnostima kao što su šetnje. Poruka Dekamerona je možda, budimo velikodušni da bi tako ovekovečili svoje kratke živote. Pripovedanje je podeljeno na četiri teme. Prva slobodna (1 dan), druga o fortuni (2 dana), o amoru (četiri dana) i o velikodušnosti (1 dan). Bokačo nije želeo da stil okvira puno odudara od stila novela pa je uveo i prelaze. Asketski duh koji vladao srednjovekovljem postavio je vrhunac savršenstva u ekstazu. Danteova alegorijska bića odraz su zamagljene vizije sveta, želje da se nešto kaže po ugledu na teokratsku literaturu, legende, misterije, vizije i alegorije. Nasuprot takvom svetu postoji početkom 14. veka živa trubadurska tradicija koja na svet gleda mnogo vedrije, postoje novele – priče o događajima od velikog značaja koji nam se dopadaju kao istiniti. Ipak, nepolodnost dela koja su prethodila Dekameronu je nespecifičnost situacije, opštost likova, i to je polje na kome će Bokačo, učenjak, poznavalac, Dantea i klasike, začeti svoj literarni svet. Oskudan, protokolaran okvir Dekamerona on ispunjava individualiziranim pričama, u kojima glavnu ulogu igraju dve pojave – ljubav i inteligencija. U odnosu na njih se čitav svet ponovo procenjuje. Duh humanizma po čijim je stavovima i pesnik živeo, nameće mu da istakne u svom delu trijumf razuma i duha, prirodnog nagona, nad misticizmom klera. Dekameronom Bokačo uzdiže zemaljski život iz blata, a književni rod novele iz niskih u srednje staleže. NJegovo oružje je vesela karikatura. Kako ona funkcioniše? Karikatura je realno prikazivanje predmeta uz isticanje njegove slabe i smešne strane, i upravo je to sredstvo poslužilo Bokaču da stvori svoj novi svet – koji je prirodan, a ne duhovan. Unutrašnji duhovni život pun misterije i fanatizma koji nalazimo kod Dantea – ovde je potisnut nagonom – silovitom reakcijom na sopstvenu suprotnost. U tom svetu Bog i proviđenje su samo imenovani, dok svetom i ljudskim sudbinama upravlja slepi slučaj – Fortuna, koja se može pobediti samo uz pomoć inteligencije. Natprirodnog nema, može se pojaviti samo kao šala i prevara, dok se Bajka javlja samo u dve novele poslednjeg dana u pričama o čarobnom vrtu i velikodušnosti. Legenda je izložena parodiji, viteški ideali se hvale, ali u sklopu renesansnog zanosa zaštite prirodnog ponošanja, lične inicijative i domišljatosti. Zbog takvih karakteristika Bokačovo je delo nazvano LJudskom komedijom, čistoj suprotnosti Božanstvenoj Komediji, a ovaj termin upotrebljava i De Sanktis. Ovo definiše poetski svet u kome je telo suprotstavjleno strogosti klera, u kome profani svet karikira svoje gospodare. Zlobno društvo neznalica se suprotstavlja inteligentnom društvu. Komični motiv Dekamerona proističe iz inteligentnog, a ne moralnog sveta. Lukavi duh stalno trijumfiuje nad neukim. Takav pogled prema intelektu dolazi iz kulta lepe forme, lepe reči i najezde antičkog nasleđa koji dolaze posle Dantea. Umetnike interesuje lepa odeća stvarnosti, a u proučavanju ih vodi erudicija. Javlja se naturalizam i realizam praktičnog života. Ali Bokačov svet nije čisto realističan. Pre svega zato što njegov cilj nije da predstavi precizno svet kakav jeste, već da pronađe čudesne i izuzetne slučajeve i da ih predstavi na duhovit način. Novele su samo prividno, površno raspoređene na teme i lelujaju od krajnosti do krajnosti; tragično i komični, visoko i nisko, mešaju se kao odraz šireg pogleda na svet. Autor i slušalac su superiorni nad pričom – nalaze se visoko iznad nje, nepredvidivi, posmatraju svoj predmet kritički, zabavljaju se i naslađuju njime na elegantan način. Vrsta čudesnoga koja iz toga izvire je sasvim nova – ljudska dela u hiru slučaja koja pobeđuju pretpostavke razuma. Zato De Sanktis Dekameron naziva i Karavanom mašte u kome su ljudi oslobođeni svih veza naočigled smrti – pozornica ljudskih dela kojima upravlja slučaj. Pošto je interes Dekamorona u neobičnosti uzroka i posledica događaja, moralno je potpuno uklonjeno – vrlina je takođe književna – prerađena iz viteških romana i svetovne literature. Gospoda pokazuju svoju vrlinu time što se ne služe zlo svojom silom već se pokazuju darežljivi i uslužni. Vrlina tako više nema teološki i mističan karakter – i stvara se osećaj vedrine. Srećne i tužne priče plivaju u lepom okviru sve utopljene u tu vedrinu. Opisi, razgovori i refleksije razblažuju i rasplinjuju svaku tugu i kob – negativnee, ali i pozitivne emocije postaju sasvim površne. Uslovljen istorijskim okolnostima (pobedom gibelina, miru, povratku antičkom nasleđu) intelekt se razmnožio, stvorio svoju klasu (humaniste) i tako se izdvojio od ostatka sveta. Siguran znak učenosti u tom soju postalo je smejanje grešnom, neukom svetu. Čak i propovednici više nisu bili sumorni već su nastojali da dosetkama, ogovaranjima i šalama zabave slušaoce. Zato i Bokačo sebi dozvoljava da u Dekameronu svetovni ljudi prilikom ispovesti (Ćapeleto) magarče glupe i tupe sveštenike. Ali šta to vidimo u prelazu, Bokačovom izumu – Pamfilo počinje pripovetku da će se raditi o tome da svaku stvar treba raditi u ime Boga, jer on uzima u obzir čistotu molioca, a ne njegovo neznanje, niti to što je možda u paklu. Zatim se ocrtava čovek koji uživa u grehu, koji sa zadovoljstvom i svesno čini zlo. U Burgundiji se ponaša drugačije, kao ljubazan i blag. Zelenaši se, kad Ćapeleto oboli, brinu da im njegova smrt u njohovoj kuće ne naškodi za posao, jer su Italijanski zelenaši. Iako bi ga otac pustio sa ispovesti brže, matorom Italijanu je stalo da što više slaže, jer u laži uživa, a ovo mu je poslednja. Jednom sam ljunuo u božijem hramu kaže na kraju Ćapeleto, a sveštenik mu odgovara, nema veze svi mi tamo pljujemo po ceo dan. Čak i prevaranti su zgranuti i razveseljeni Ćapeletovim bezočnim laganjem. Pošto je Ćapeleto postao svetac Bokačo zaključuje, da nije važno kakvom se svecu molimo dok god je naša misao čista i iskrena. Iako je pripovedač u ovoj priči moralno neopredeljen zbog štoga što ne procenjuje svetsku pravdu, već svoje mogućnosti, i odnos sa bogom – on postavlja jednu komičnu situaciju – oduševljenog fratra i lažljivog Ćapeleta – i iz rušenja jedne od misterija hrišćanstva – poslednje ispovesti – navir komika. U istom maniru, čuda svetaca (Martelino, Fra Alberto) prikazana su sa komičnom vesečošću. U priči o Martlinu tri lakrdijaša dolaze da vide umrlog sveca Ariga. Da bi ušli u puni crkvu, Martelino se pravi oduzetim. Štos bi mu upalio ali ga je neko prepoznao i onda su ga tukli. Da bi ga spasili, prijatelji ga optužuju za krađu, od čega se on brani, ali je barem spašen od batina zbog glume hendikepiranosti. Svu trojicu spašav i nagrađuje uslužni Sandro, predstavnik plemićke vrline. Priča o Martelinu je zabavna priča, bez oštre poente, koja se igra sa motivom svetosti. Još bezobraznija je priča o Fra Albertu koji je ubedio ženu da se u nju zaljubio Anđeo Gavrilo. Niko ne potencira da je važno to što je on loše završio – važna je priča, koja je prijatna, fluentna i drži pažnju. Tako i Pampineja počinje priču – želi da ispriča novelu koja će sve da nasmeje, ali da se ne udalji suviše od teme pripovedanja. Priča je takođe o prevarantu koji postaje sveštenik preselivši se iz Imole u Veneciju. U ovoj priči Fra Laberto zastupa intelekt, koji se zlo služi svojom moći nad priglupim svetom. Iz toga takođe izbija vrcava komika, posebno kada joj kaže da ga je anđeo prebio i zatražio da se izvini što je kudio njenu lepotu – Lizeta se toliko nadula od uzbuđenja da joj košulja nije prekrivala zadnjicu. Namere fra Alberta su potpuno telesne, ali i smešne. Tu dolazi do onog momenta koji Auerbah navodi kao primer za Bokačovo tretiranje stvarnosti razgovor glupe Lizete i neke žene oko Arhanđela Gavrila, vrhunac komičnog u ovoj noveli. Sa psihološkom rafiniranošću on oslikava prijino ustezanje i tobož verovanje Lizeti da bi joj ona ispričala celu priču. Posle toga su mnoge peripetije – skakanje u kanal Grande, svetkovina na kojoj se Alberto prerušava u divljeg čoveka da bi pobegao od devera. Život predstavljen u Dekameronu je velika slika sveta nad kojom se dižu Danteove paklene Malebolge. Kulturan i uglađen svet u njemu je refleks viteških romana (Federico degli Albriđi). U tom svetu. Utisak je da se u novelama nalazimo u površnom i lakomislenom svetu, okrenutom ka spolja, ka uživanju, sudbinama nošenim tamo-`vamo vihorovima slučaja i sreće. Kultura u prvom cvatu, ruga se nekulturi nižih slojeva. Osnovni karakter koji daje radost Dekameronovim prizorima je priprostost neukih ljudi. Pripovedači Bokača su renesansni ljudi – oni provode veseo ali pristojan život, zazivaju Boga, i poštuju Vrkvu i religiozne forme – međutim oni se smeju glupanima i lukavcima bez težnje da svet isprave u moralnom smislu, ili da ga reformišu – nalik Kralju Liru na krahu Šekspirove drame, kada drži Kordeliju u naručju, mrtvu. Ta neposrednost smrti je kuga, kod Bokača. Radosnoj atmosferi pripovedaka umnogome doprinosi njihov okvir – jer su i njihovim pripovdačima one samo sredstvo da se vreme provede ugodno, i da se ne misli na svakodnevne opasnosti. Ono što ih čini zanimljivim jeste Bokačova umetnost lokalizacije – pričanja priče kao da je jedinstvena, kao da se odigrala samo jedan put. Bio je poznat po tome da je do preciznosti hirurga obrađivao predanja sve dok ne bi bile samo njegove priče. (Paklena devojka V, 8). Tu Bokačo priča jednu običnu priču o tome kako žena precenjuje svoju lepotu i kudi druge, ali zbog načina pričanja, pametne dosetke njenog strica i još nekih detalja, priča izgleda kao da se dogodila samo jednom u Čelatiku. (Shvatila je Freskove istinite reči onako kako bi ih razumela ovca) Bokačove inovacije u formi novele bile su uvođenje individualnih crta karaktera, umesto opštih tipova, uvođenje ambivalentnih likova, ograničavanje dajstva Fortune... NJegova kompoziciona struktura sa druge strane pratila je ranu novelističku tradiciju, sa tom specifičnošću što je Bokačova zbližavala razne žanrovske izvore. Bokačova shema u najvećem broju pripovedaka izgleda ovako: 1) Motivacija ili priprema situacije 2) Izlaz iz situacije pomoću aktivne samoinicijativnosti 3) Humanistička lekcija iz morala Uz to, postoje i nerešive situacije sa tragičnim krajem, izuzetni slučajevi i bajke (radnje sa karakterom iskušenja). Dešava se da postoje i složenije strukture – da zadovoljenje želje jednog lika vodi šteti drugog; ili sintagmatska serija sa dva toka – sticanje onoga što se želi i izbegavanje nastale pretnje. Bokačova sredstva, su, za razliku od legendi, retorička, a ne čisto narodska. On polaže veliki deo uživanja na dramski efekat rasprava i argumentacija. Kada se koristi vulgarizmima on to čini da ocrta npr. posustajanje duše u ženi (madam Lizeta razgovara sa prijom). Sočnost kratkih novela je u zaključku, baš kao i kod soneta. Taj zaključak je često nenadan i u suprotnosti je sa premisama – te izreke, dosetke, epigrame i šale stvorila je škola trubadura ili «vesele nauke». Međutim, zabavna karikatura je Bokačov zanat, a poenta je uopštena, zabavna stvar koja proizilazi iz raskošnog zapleta situacija i misli.

Spomen-kosturnica branilaca Beograda 1914—1918. (poznata i kao Srpska kosturnica branilaca Beograda) jedno je od najznačajnijih spomen-obeležja iz vremena Prvog svetskog rata u Beogradu. Zbog svog specifičnog položaja na Novom groblju, često je zaboravljen i retko dostupan široj javnosti. Za vreme Prvog svetskog rata Beograd je bio prva bombardovana prestonica, najviše rušen i branjen grad u Evropi. U kripti spomen-kosturnice počivaju kosti 3.529 znanih i 1.074 neznana junaka. U nju su preneti posmrtni ostaci srpskih vojnika sa vojnih parcela na Novom groblju, sa groblja na Dunavskom keju i manjih grobalja u okolini Beograda. Imena identifikovanih bila su zapisana u velikoj spomen-knjizi Nacionalnom jevanđelju koja je nekada stajala na posebnom postolju u centralnom delu „beogradskog Zejtinlika”. Godine 1931, trinaest godina nakon rata, kosti stradalih branilaca su iskopane i premeštene u spomen-kosturnicu podignutu na Novom groblju. U nju su preneti i posmrtni ostaci ratnika poginulih u vreme Balkanskih ratova. Spomenik i kosturnica su izgrađeni dobrovoljnim prilozima preživelih saboraca okupljenih u Udruženje rezervnih oficira i ratnika, najmoćnije veteransko udruženje u Kraljevini Jugoslaviji koje je svojim brojnim aktivnostima radilo na očuvanju sećanja na stradale borce, kao i poboljšanju položaja preživelih kao i Beogradske opštine, i to na mestu na kome se prethodno nalazilo Srpsko vojničko groblje. Na spomeniku stoji i natpis Braniocima Beograda Udruženje rezervnih oficira i ratnika 1931. Autor nacrta Spomenika i spomen kosturnice braniocima Beograda 1914—1918. bio je poznati arhitekta i skulptor, ruski emigrant, Roman Verhovski, dok su autori skulptura Verhovskoj i vajari Živojin Lukić i Vladimir Pavlović Zagorodnjuk, takođe Rus. Roman Verhovskoj je bio i sam učesnik Prvog svetskog rata, a došavši u Srbiju početkom treće decenije 20. veka radio je u Upravi dvora, Ministarstvu građevina i samostalno je projektovao. pomenik je smešten iznad kripte, na centralnom delu groblja, sa kojom čini kompleksnu građevinu. Visok je 19,40m, a centralni masiv je uzdignut na visinu od 10 metara. Podignut je nakon izgradnje kripte, u periodu od 1927. do 1931. godine, deceniju nakon donete odluke o njenom podizanju. Monumentalni spomenik do kog se prilazi stepeništem uzdiže se iznad kosturnice. Na kamenom monolitnom postamentu, čiji je autor Roman Verhovskoj, istaknuto je staro znamenje Kraljevine Srbije, što je jedini takav primer u Beogradu u međuratnom razdoblju . Isklesani srpski dvoglavi orao svedene je forme, bez obrade detalja. Na spomeniku dominira figura srpskog vojnika sa puškom u ruci, spremnog da brani svoju zemlju, koju simbolizuje zastava iznikla iz stene. Tri krsta koja se javljaju na spomeniku-krst na vrhu zastave, stav vojnika u obliku krsta, kao i krst na samom spomeniku univerzalni su simbol stradanja. U podnožju spomenika je ogromna figura smrtno ranjenog orla, sa uzdignutim kandžama i raširenim krilima. Orao personifikuje poraženog neprijatelja, koji leži na položenim-oborenim zastavama, takođe simbolom pobede nad neprijateljem. Pokidani lanci predstavljaju oslobođenje našeg naroda od ropstva. Izliven je od crne bronze kao dobar kontrast orlu izvedenom od svetlog kamena, koji je simbol mira, slobode i pravde, te zajedno predstavljaju pobedu dobra nad zlom. Još jedan zanimljiv dodatak spomeniku je originalni top, smešten negde na sredini kompozicije. Ova praksa-postavljanje pravog topa na spomenicima memorijalnog karaktera, bila je česta i u Grčkoj, Francuskoj i Bugarskoj u međuratnom periodu i na najneposredniji način simbolizuje ratništvo. I sam koncept spomenika u vidu „stene“ ili „planine“ bio je popularan u ikonografiji ovog vremena, te se u tom smislu Verhovskoj držao u svemu tradicionalnog koncepta memorijalnih spomenika[8]. Na spomeniku se nalazi natpis — 1914—1918 braniocima Beograda udruženje rezervnih oficira i ratnika 1931. Kripta se sastoji od uzanih hodnika, u kojima su postavljene metalne kasete sa urnama i koje okružuju centralni prostor velike podzemne odaje čiji se svod oslanja na stamene stubove. Sa njihovih kapitela na četiri strane podzemnog sveta motre kamena lica srpskih vitezova pod kacigama. Između njih reljefi mačeva ovenčanih lovorom i belih orlova sa srpskim krstom i ocilima. Na stubovima ploče sa imenima junaka čije su kosti pronađene izmešane na beogradskim bojištima od Ade Ciganlije do Dunavskog keja i nisu mogle da budu smeštene u posebene kasete i smešteni su u zasebnu kriptu u samoj kosturnici. U vreme podizanja Spomenika i spomen-kosturnice braniocima Beograda 1914—1918. bila je pokrenuta polemika u vezi sa njegovom lokacijom, te su se i autor spomenika Roman Verhovskoj, kao i brojni umetnici, među kojima i slikar, likovni kritičar, profesor i dekan Tehničkog fakulteta Univerziteta u Beogradu Branko Popović, protivili odluci da se ovaj spomenik podigne na groblju, umesto da dobije svoje mesto na nekom od prestoničkih trgova. Međutim, neslaganje javnosti sa ovom odlukom nije promenilo sudbinu spomenika i određenu mu lokaciju. Osvećenju Spomenika i spomen kosturnice braniocima Beograda 1914—1918. na dan Primirja u Prvom svetskom ratu 11. novembra 1931. godine prisustvovale su najznačajnije ličnosti države i društva kralj Aleksandar Karađorđević i kraljica Marija, članovi Vlade, patrijarh Varnava, savezničke diplomate, vojni predstavnici na čelu sa generalom Vojislavom Tomićem komandantom Beograda, kao i organizatori pomena predsednik Beogradske opštine Milan Nešić, potpredsednik i odbornici, te predsednik Udruženja rezervnih oficira i ratnika Milan Đ. Radosavljević koji je spomenik predao na čuvanje Opštini beogradskoj. -------------------------------------------- Beograd je jedan od prvih gradova koji su se u Prvom svetskom ratu našli na udaru velikih sila. Početak sukoba u ovom gradu krenuo je napadom Austrougarske. Nakon objavljena rata u noći između 28. i 29. jula 1914. godine, sa teritorije tadašnje Austrougarske otpočeo je napada na Beograd. Napadalo se sa više strana, iz pravca Zemuna, sa Bežanijske kosa, iz Borče, kao i sa čamaca koji su plovili Savom i Dunavom. Već nakon prvog napada, veliki broj objekata je srušen, a požari su bili duž čitavog grada. Iako su se jedinice austrougarske vojske nadale da branionici Beograda neće pružiti otpor, nekoliko dobrovoljačkih jedinica i bataljona sa puškama i bajonetima pružili su otpor i čekali neprijatelja na desnim obalama Save i Dunava. Grad je napadan tri puta dnevno, dosta urušen od topovskih granata, a austrougarski monitori zasipali su artiljerijskom vatrom i mtiraljeskim rafalima Kalemegdan i Dunavski kej. Neprijatelj je više puta pokušavao da se preko čamaca prebaci do savskog pristaništa, ali herojskom odbranom branioca Beograda, neprijateljske trupe su uglavnom završavale u rekama. Jedan od najpoznatijih napada na Beograd u ovom periodu odigran je na mostu preko reke Save, na mestu današnjeg Starog Železničkog mosta. Most koji je spajao Beograd i Zemun po naređenju Vrhovne komande 25.jula 1914. godine bio je miniran sa 600 kilograma eksploziva. U noći između 2. i 3. avgusta 1914. godine most je iz pravca Zemuna zasut topovskim granatama, dok su srpski vojnici uzvraćali i branili most. U rano jutro 3. avgusta neprijatelj je otpočeo napad na branionice mosta i na Topčidersko brdo. Žestokim napadom nagoveštavalo se da austrougarska vojska želi da pređe u Beograd. Od srpske strane stigla je naredba o dizanju mosta u vazduh, kako se ne bi rizikovao ulazak austrougarske vojske u grad. Od silne eksplozije veliki broj objekata na Senjaku je srušen i oštećen. Neprijateljske trupe su neposredno pre uništavanja mosta pokušavale da uđu u grad, a plan je bio da se iskracaju na savsko pristanište i odatle uđu u Beograd. Ka gradu su krenula tri parobroda sa nekoliko šlepova u kojima se nalazilo oko 4.000 vojnika. Prvi parobrod koji je prevozio vojnike imao je zadatak da se sa vojnicima iskrca blizu Starog Železničkog mosta. U trenutku ekplozije na mostu, među austrougarskom vojskom zavladala je panika, dok su srpski vojnici to iskoristili i osuli paljbu po parobrodu, koji se nasukao ispod porušenog Starog Železničkog mosta, a veliki broj austrougarskih vojnika je poginuo, dok su se neki u pokušavaju bekstva utopili u reci Savi. Zbog neuspeha u planu osvajanja Beograda i usled velikih gubitaka, austrougarska vojska privremeno se povukla u Zemun. Zbog konstantnog bombardovanja grada iz centra Beograda se privremeno iselio veliki broj građana, van dometa artiljerije, uglavnom na Topčidersko brdo i Čuburu, dok su neki građani odlazili u druge gradove. Vojska i žandarmerija je čuvala napuštene objekte u gradu koji je bio gotovo skroz napušten. U noći između 11. i 12. avgusta austrougarska 2. amrija i rečne flotile počele su napade duž obale reke Save na Beograd, Obrenovac i Šabac. Ponovni pokušaj prelaska austrougarske vojske završio se na štetu neprijatelja, jer su snage odbrane Beograda odbile napade. Iz grada su krajem jula 1914. godine povučene 2. armija i Dunavska divizija I poziva koja je učestvovala u bici na Ceru, a kasnije i u drugim bitkama. Za vreme Cerske bitke, u Beogradu ostali su samo 7. dunavski puk Dunavke divizije I i III poziva, koji su uspešno branili grad. Usled uspeha srpske vojske na reci Drini, i uspešnim odolevanjima napada na Beograd, srpski pešadijski pukovnik Milivoje Anđelković Kajafa, predložio je da se organizuje odbrana Beograda, koja je formirana 3. septembra 1914. godine, pod komandom Mihaila Živkovića. U sastav Odbrane Beograda ušle su dobrovoljačke i jedinice III poziva, a iz Dunavske divizije 7. dunavski puk, jedan divizion poljske artiljerije, jedna haubička baterija i jedno reflektorsko odeljenje koje je već bilo na položajima. U periodu od 6—12. septembra 1914. godine jedinice Odbrane Beograda su uspešno dejstovale na području Zemuna i Bežanijske kose, dok je u to vreme austrougarska vojska nastavljala sa razaranjem Beograda. Razaranje grada iznenada je prestalo 9. septembra 1914. godine kada je austrougarski ratni čamac sa belom zastavom izbacio pismo austrougarskog generala Ferdinanda fon Goglije, koje je bilo adresirano na generalala Mihaila Živkovića, a u pismu je pisalo: “Danas do šest časova popodne imate mi predati Beogradsku tvrđavu da je ne bih dalje rušio; u znak predaje, umesto srpske zastave, istaknite beo barjak. A Vi sa vašim štabom bićete primljeni na zemunskom pristaništu i u znak počasti ostaviću Vam sablju. General Goglija.” Pismo je primio komandant major Joksim Gajić, koji je odmah nakon čitanja naredio pripremu topova, kao i da se umesto jedne srpske zastave na bedemima beogradske tvrđave istaknu tri zastave. Nakon toga naređeno je da topovi dejstvuju po austrougarskim monitorima u zemunskom pristaništu, koji bivaju pogođeni i zapaljeni. Tek nakon toga, major Joksim Gajić obavestio je generala Mihaila Živkovića o celom događaju i ujedno zatražio odobrenje od Vrhovne komande da pokaže kako Srbi predaju svoj glavni grad. Jedinice Odbrane Beograda su u noći između 9. i 10. septembra prešle reku Savu kod Ostružnice i Ade Ciganlije i napale austrougarsku vojsku, koja je bila prinuđena da se povlači. Pri povlaćenju razbijena je trupa generala Ferdinanda fon Goglije i 10. septembra 1914. godine srpska vojska zauzela je grad Zemun. Srpske snage su 12. septembra prešle preko Dunava i ušle u Ovču i Borču. austrougarska vojska je počela ofanzivu na reci Drini i reci Savi, a zbog promene situacije na frontu sve srpske snage povukle su se sa prostora Srema. Jedinice Odbrane Beograda povukle su svoje trupe iz Zemuna, a svoje trupe su rasporedili samo na Adi Ciganliji i jednom mostobranu naspram Ade Ciganlije. Sa povlačenjem srpskih snaga, povukao se i jedan broj sremaca, od kojih je formiran Sremski dobrovoljački odred, koji je ušao u sastav Odbrane Beograda. Austrougarski 32. puk napadao je jedinice Odbrane Beograda u periodu od 20. do 23. septembra u cilju zauzimanja Ade Ciganlije, ali je vrlo brzo poražen, odakle se povukao do Batajnice. Nakon pobede austrougarske vojske u bici na Mačkovom kamenu, da bi rasteretio srpske snage, general Mihailo Živković naredio je napad na Zemun, koji je ponovo zauzet 28. septembra od strane srpske vojske.Jedinice Odbrane Beograda zauzele su i Bežanijsku kosu i došle sve do Surčina. Zbog ogromnih napada austrougarske vojske koji su sprečili podizanje mosta na reci Savi kod Ade Ciganlije, jedinice Odbrane Beograda morale su da napuste osvojenu teritoriju. Srpska vojska povukla se na svoje početne položaje oko Beograda, na kojima su vodili borbe do kraja novembra 1914. godine, kada su se povukli na kosmajske položaje. Posle prekida napada, nakon ojačavanja austrougarske vojske, počeli su napadi na Beograd sa strane Banata. Neprijateljska vojska je dejstovala iz Starčeva, a između njega i ade Čakljanac postavljen je pontonski most, koje su postavile austrougarske trupe u cilju dokopavanja desne obale Dunava u pravcu ka Vinči. Artiljerija austrougarske vojske dejstvovala je po Adi Huji, Velikom Vračaru, Karaburmi i Višnjici. Malobrojni branioci su se uspešno branili od austrougarskih trupa i proterali neprijatelja na početne položaje na levoj obali Dunava. Austrougarske vojska je posle velikih borbi zauzela Valjevo, Lajkovac i većinu gradova u zapadnoj Srbiji, ali Beograd je još uvek odolevao napadima. Nakon velikih borbi u celoj zemlji, velikih gubitaka, komandant Mihailo Živković dobio je zapovest od Vrhovne komade koja je glasila: Kada bude naređeno, ili kada sami uvidite da morate napustiti Beograd, povućićete se najzgodnijim pravcem na položajna liniji Varovnica-Kosmaj-Sibnica…”. Nakon toga, Odbrana Beograda dobila je zadatak da štiti kosmajske položaje i da se povuku iz grada, 30. novembra 1914. godine. Povlačenjem vojnih trupa, povukle su se i građanske vlasti, ali i veliki broj stanovnika, a u gradu je ostalo tek 20.000 ljudi. Nikome se od branilaca Beograda nije svidelo takvo naređenje. Da bi podigao moral braniocima grada usled napuštanja borbenih položaja jedan od majora je rekao: “Podignite čela! Vi ste junački branili Beograd. Ali sad su se prilike malo promenile. Beograd smo prepustili neprijatelju da bismo spasli Srbiju. Beograd je voljno napušten, ali vas uveravam da će u najskorije vreme, možda već za koji dan, biti junački vraćen.” Nakon povlačenja srpske vojske, prestonica je ostala bez odbrane. Austrougarske vojska nije odmah smela da uđe u grad, pa su nekoliko dana nakon toga dejstovali po objektima i položajima gde se nekad nalazila srpska vojska oko grada. Tek 2. decembra, deo austrougarske vojske prešao je reku Savu, a narednog dana u 15 časova su glavne snage 5. armije austrougarske vojske ušle u Beograd. Beograd je tako zauzet bez borbe, a već 3. decembra 1914. godine po naređenu komandanta 5. austrougarske armije u gradu je održavana pobednička parada. Vest o padu grada odjeknula je čitavim svetom, što je predskazivalo propast Srbije. Nakon zauzimanja Beograda, austrougarska vojska je krenula sa prodorom ka kosmajskim položajima, odakle su je zaustavile jedinice Odbrane Beograda i nanele joj veliki poraz. Tokom borbe na kosmajkim položajima u toku noći između 8. i 9. decembra 1914. godine jedinice Odbrane Beograda su zarobile 41. oficira i oko 2.000 podoficira i vojnika austrougarske vojske. Srpskoj vojsci je nakon ovih pobeda omogućeno da izvrši protivofanizivu u pravcu Beograda. Velikim delom zaslužni za ishod Kolubarske bitke bile su i jedinice Odbrane Beograda koje su dejstovovale po kosmajskim položajima i značajno doprineli porazu austrougarske vojske. Ovim porazom slomljen je deo austrougarskih trupa, pa je omogućen povratak branilaca na obale reke Save i Dunava, a 15. decembra 1914. godine oslobođen je Beograd. Neprijatelj je bio poražen, a poraz nije bio samo vojnički, već i moralni i politički. Usled pobeda srpske vojske, zaborljen je veliki broj austrougarskih oficira i podoficira, a zaplenjene su velike količine municije i ratne opreme. I pored pobede Srbija se suočila sa velikim problemom siromaštva izazvanog ratom, velikim brojem ubijenih civila i epidemije pegavog tifusa. U jeku velikih borbi početkom 1915. godine Beogradu u vreme zatišja bio je ponovo meta artiljerijske vatre koja je razarala već uništen grad i ubijala njegove stanovnike. Srbija se ubrzo našla pred velikom opasnošću, jer je u Berlinu 4. aprila 1915. godine dogovoreno da Nemačka zajedno sa Austrougarskom i Bugarskom izvrši napada na srpsku vojsku koja joj je bila prepreka. Grupisanje za napad na Srbiju otpočelo je septembra 1915. godine. Srpska vojska organizovala je odbranu, dok je jedinica Odbrana Beograda bila raspoređena na frontovima od Ostružnice do Grocke. Ukupne jačine srpske vojske u odnosu na neprijatelja bile su dosta nepovoljne, a naričito na delu fronta kod Beograda. Na području Beograda delovali su 22. nemački i 8. austrougarski korpus, jačine 66. pešadijskih bataljona i 90 baterija sa preko 300 topova, kao i merzere kalibara 305 mm i 420 mm. Odbrana Beograda, raspoređena na obali reke Save i Dunava, od Ostružnice do Grocke posedovala je 20 bataljona I, II i III poziva, 2 konjička eskadrona, 13.360 ljudi sa 76 artiljerijskih oruđa. Napad neprijatelja započeo je 5. oktobra 1915. godine pobesno na frontu prema Beogradu. Sledećeg dana, 6. oktobra počeo je napad nemačkih i austrougarskih snaga na Beograd iz 390. artiljerijskih oruđa. Do kraja dana na područje Beograda bačeno je oko 30.000 artiljerijskih granata, a ceo grad je bio prekriven gustim dimom i pepelom, uništeno je veliki broj naselja i ubijeno mnogo civila. Posle cele noći bombardovanja, sledećeg dana 7. oktobra, pešadija austrougarskom 8 korpusa preko reke Save i Dunava otpočele su prelazak ka gradu na području Ade Ciganlije i u podnožju Kalemegdana. Veliki broj neprijateljske vojske stradao je od mitraljeske vatre i ručnih bombi branilaca Beograda, dok je deo pontona potpoljen nailaskom na mine. Nakon iskrcavanja neprijateljske vojske, počele su borbe prsa u prsa za svaki pedalj Ade Ciganlije. Borbe su trajale četiri dana na adama, bedimama grada i ulicama, kao i na visoravnima u okolini Beograda. U borbama za Beograd učestovovao je veliki broj civilnog stanovništva. Starci, žene pa i veliki broj dece uzimali su puške poginulih vojnika i borili se. Iako je neprijatelj bio višestruko nadmoćniji, Vrhovna komanda Odbrane Beograda naredila je svojim jedinicama da i dalje brane grad, a kao pojačanje poslala Timočku diviziju II poziva, iz Sopota i stavila je pod komandu Odbrane Beograda. Posle nekoliko juriša na neprijateljsku vojku neprijatelj je poteran uz obalu Dunava, ali su u tom trenutku stigla četiri austrougarska monitora koji su dejstvovali po srpskoj vojsci i zaustavili njene dalje juriše. Istovremeno je neprijateljska vojska neutralisala baterije srpske artiljerije na Kalemegdanu i Velikom Vračaru što je bio veliki gubitak jedinice Odbrana Beograda. Gubici su rasli, pojačanje nije stizalo, ali umesto da se povuku jedinice Odbrana Beograda su herojski preuzele protivnapad, kome je prethodila čuvena zapovest majora Dragutina Gavrilovića koja glasi: “Tačno u 15 časova neprijatelj se ima razbiti vašim silnim jurišem, razneti vašim bombama i bajonetima-obraz Beograda, naše prestonice ima da bude svetao. Vojnici, junaci! Vrhovna komanda izbrisala je naš puk iz svog brojnog stanja, naš puk je žrtvovan za čast otadžbine i Beograda. Vi nemate više da se brinete za vaše živote, koji više ne postoje, zato napred u slavu! Živeo kralj! Živeo Beograd!” Branioci Beograda su krenuli u novi juriš u kome je veliki broj njih izgubio živote, ali ipak nisu uspeli da poraze višestruko nadmoćnijeg neprijatelja. Borbe za grad su nastavljene i tokom noći, a neprijatrelj je i dalje prebacivao svoje trupe preko reke Save i Dunava, ali je pretrpeo ogromne gubitke. Sledećeg dana ujutru, 8. oktobra nemačke i austrougarske snage izvršile su velike napade, ali su jedinice Odbrane Beograda i dalje branile sve do noći istog dana. Tek nakon uništenja većine srpskih artiljerijskih oruđa u gradu, nakon više juriša neprijatelj je uspeo da zauzme Banovo brdo, Čukaricu i Topčidersko brdo i stvorio uslove za ulazak u centar grada. I nakon ulaska neprijateljske vojske u šire područje grada, jedinice Odbrane Beograda su vodile žestoke, ali su se ipak povukle 16. oktobra, kada ih je neprijatelj potisnuo i zauzeo Beograd. Tek posle desetodnevnih borbi sa mnogoljudnijom neprijateljskom vojskom, jedinice Odbrane Beograda su napustile grad. Gubici na obe strane su bili veliki, a najviše je stadalo civilno stanovništvo grada. Beograd je oslobođen 1. novembra 1918. godine pod komandom Petra Bojovića. Beograd je u Prvom svetskom ratu bio pod okupacijom u periodu od 1. do 15. decembra 1914. godine, a zatim i od oktobra 1915. do 1. novembra 1918. godine. Herojstvo branilaca Beograda bilo je ogromno, ipresionirali su i neprijateljsku vojsku, pa je maršal fon Makenzen nakon zauzimanja grada na Banovom brdu u znak herojstva i divljenja podigao spomenik herojima odbrane Beograda. Nakon završetka Prvog svetskog rata Beograd je odlikovan nacionalnim ordenom Legije časti i čehoslovačkim ratnim krstom. Prvo granatiranje grada bilo je 28.jula 1914. godine, a u prvim ratnim danim pogođeni su sledeći objekti : Saborna crkva, Srpska akademija nauka i umetnosti, Druga beogradska gimnazija, škola u Savamali, Devojački internat, Državna štamparija, Zgrada engleskog poslanstva i austrougarskog konzulata, kafana Šaran, hotel Grand, Grčka kraljica, Bristol, Kragujevac i hotel Srpska kruna. Među gađanim objektima bile su i banke Jugoslavija, Francusko-srpska banka, fabrike Duvana, Šibica i Godževčeva i fabrika Stolarskog akcionog društva, magacin soli i magacini na železničkoj stanici. Dana 9. avgusta 1914. godine oštećene su zgrade Uprave fondova, Prometne banke i Klasne industrije. U periodu između 12. i 24. avgusta 1914. godine pogođene su sledeće zgrade: Beli dvor, Zgrada Ministarstva vojske, Zgrada Vojne akademije, Zgrada Oficirske zadruge, Zgrada ruskog poslanstva, Velika škola, Zgrada Realke, OŠ „Kralj Petar Prvi“ Beograd, Narodni muzej, Narodno pozorište, Zgrada klasne lutrije, kao i hotel Hotel Moskva. Pogođeni su i Bajlonijev mlin, Električna centrala i vodovod, državna Bolnica Beograd. O zverskim napadima na Beograd postoji svedočanstvo kriminologa Arčibalda Rajsa. Dosta oskrnavljeni i pogođeni bili su i Vojni muzej, Crkva Ružica, a srušeni objekti su Fabrika kalupa i strugara i Fabrika šećera. U više navrata nakon zauzimanja srpske vojske, bombardovan je i Zemun, a tačan broj srušenih objekata u gradu nije poznat.

Staklo Emila Galea i njegovih sledbenika (1969) izlozbeni katalog Muzeja Primenjenih Umetnosti Beograd, 1969 str. 43 EMILE GALLE EXPO CATALOGUE museo des art decoratifs Belgrade 1969 pages 43 Emile Galle Emil Gale Među umetnicima koji se smatraju vodećim snagama pokreta Art Nouveau svakako je još jedan francuski dizajner, Emil Gale (1846-1904), koga su inovativne tehnike u spoju sa prirodnim motivima načinile jednim od pionira umetnosti stakla s kraja 19. veka. Njegova umetnička dela opisuju se kao “poezija u staklu”, a širom sveta kolekcionari ne žale novac samo da bi posedovali neki primerak njegovih remek-dela. Sin poznatog keramičara i proizvođača nameštaja, Emil Gale, studirao je filozofiju, botaniku i crtanje, da bi kasnije savladao i tehniku proizvodnje stakla. Posle Francusko-pruskog rata, počeo je da radi u fabrici svog oca u Nansiju. Isprva je stvarao čiste staklene predmete, vrlo malo obojene i dekorisane, ali je ubrzo razvio tehniku dubokog bojenja, sa izlivanjem biljnih ornamenata. Svoj izraz najviše duguje studijama botanike, nešto kasnije okreće se i japanskim motivima. Njegove vaze od stakla postaju same po sebi cveće. Galeove vaze od stakla i same postaju cveće Na izložbi 1878. godine Gale postiže ogroman uspeh, a 1889. godine na Svetskoj izložbi u Parizu osvaja tri nagrade za keramiku, staklo i nameštaj. Keramika je u to vreme izlazila iz mode i nije mnogo bila popularna kod publike, pa se Gale okrenuo staklu gde je narednih godina čak patentirao i dve nove tehnike oblikovanja stakla. Emile Galle, namestaj Emil Gale, Krevet zore i sumraka, 1904. Galeov rad pokazuje i njegova različita interesovanja. Pored prirodnih motiva, koji igraju dominantnu ulogu, Gale je na sajmovima 1880. i 1900. godine pokazao i svoj patriotski duh i politička ubeđenja, delima “Rajna stočić” koji poziva na vraćanje Alzasa i Lorene Francuskoj i spektakularnom instalacijom Sedam krčaga majorana, povodom Drajfusove rehabilitacije. Isprva uključen u obnovu dekorativne umetnosti, Emil Gale je zahvaljujući industrijalizaciji i masovnoj proizvodnji svoja dela prodavao širom Evrope. Njegov dizajn nameštaja, baziran na rokokou, nastavio je francusku tradiciju ukrašavanja prirodnom ornamentikom, ali najosobeniji Galeov koncept bio je “nameštaj koji govori” (meubles parlant), gde je u ukrašavanje uključio i citate vodećih savremenih pisaca simbolista, kao što su Moris Meterlink i Pol Verlen. Emil Gale, Lampa Kao veliki humanista, Emil Gale je učestvovao u osnivanju večernjih škola za radničku klasu, javno je branio rumunske Jevreje i govorio protiv Britanije u odbranu irskih katolik. Sa drugim umetnicima svog vremena, osnovao je 1901. godine Školu u Nansiju, kako bi se novi stil (Art nouveau) unapređivao, povezujući umetnost i industriju. Nažalost, samo četiri godine kasnije, Emil Gale je umro od leukemije a Škola u Nansiju je radila do 1909. godine. Sve staklo koje je nastalo u tom periodu i dalje je nosilo potpis Emila Galea, sa jednom dodatom zvezdicom koja je ukazivala na to da su dela proizvedena posle njegove smrti. Sa početkom Prvog svetskog rata stalo se i sa proizvodnjom. Posle rata, Škola je nastavila sa radom sve do 1936. kada je prekinuta proizvodnja i od tada nijedan autentičan Galeov rad nije napravljen. U muzeju Škole u Nansiju se danas čuva velika zbirka dela Emila Galea. Ipak, najfascinantnija je neverovatna raznolikost i lepota predmeta od stakla koje je Gale ostavio iz sebe. Bio je tehnički virtuoz i sa smelošću je na pojedinim predmetima kombinovao različite tehnike. Koristio je emajl, pozlatu, nanošenje praha od stakla ili metala na toplo, nestegnuto staklo, koristio je tehniku marketerije koja se sastojala od umetanja malih komada stakla u površinu od toplog, nestegnutog stakla, ali tehnika koju je najbolje usavršio i po kojoj je posebno prepoznatljiv je kameo stako. To je tehnika obrade stakla koja je bila poznata još u antičkom Rimu i sastoji se od nanošenja jednog na drugu dva sloja stakla različitih boja. Kada se staklo ohladi i postane tvrdo gornji sloj stakla se rezbari čime se otkriva donji sloj i na taj način se dobija reljefna dekoracija. Rezanje gornjeg sloja se obavljalo mehaničkim putem, malim točkićem i dletima. Krajem XIX veka uveden je i hemijski proces obrade kameo stakla koji je podrazumevao nagrizanje gornjih slojeva rastvorom kiseline. Gale je često kombinovao oba procesa na istom predmetu, a usavršio je kameo staklo uvodeći čak pet slojeva raznobojnog stakla koje je rezbario kreirajući raskošne hromatske kompozicije. Što se tiče Galeovih boja teško je opisati njihovu raznolikost. Koristio je nežne, pastelne tonove, ponekada na jednom predmetu nekoliko različitih boja a ponekad jednu boju u širokom spektru svih njenih nijansi od najtamnije do svetle, gotovo prozračne. Retko pribegava tamnim tonovima, a kada ih koristi to su ljubičasta, indigo plava i smeđa boja. Gale takođe često koristi efekat nijansi koje se prelivaju u duginim bojama ili daju odsjaj poput bisera. Gale je koristio najrazličitije tehnike obrade stakla, kao što su rezbarija, marketerija, apliciranje staklenog praha i slikanje emajlom Zbog svoje poetike, pulsirajućeg života biljaka oživljenih u staklu, i emocija koje je izazivalo, Galeovo staklo je opisano kao „staklo koje govori“. Gale je stekao priznanje i slavu tokom života. Izlagao je na Univerzalnim izložbama i bio je nagrađivan glavnim nagradama, kao i zlatnim i srebrnim medaljama, imao je značajne klijente među elitom i aristokratijom u Parizu i drugim gradovima i sa uspehom je vodio svoje preduzeće okružen dobrim saradnicima. Kada je posao bio na vrhuncu u njegovim radionicama je radilo oko 300 radnika. -------------------------------------- Émile Gallé (8 May 1846 in Nancy – 23 September 1904 in Nancy) was a French artist and designer who worked in glass, and is considered to be one of the major innovators in the French Art Nouveau movement. He was noted for his designs of Art Nouveau glass art and Art Nouveau furniture, and was a founder of the École de Nancy or Nancy School, a movement of design in the city of Nancy, France. Gallé born on 4 March 1846 in the city of Nancy, France. His father, Charles Gallé, was a merchant of glassware and ceramics who had settled in Nancy in 1844, and his father-in-law owned a factory in Nancy which manufactured mirrors. His father took over the direction of his mother`s family business, and began to manufacture glassware with a floral design. He also took over a struggling faience factory and began make new products. The young Gallé studied philosophy and natural science at the Lycée Imperial in Nancy. At the age of sixteen he went to work for the family business as an assistant to his father, making floral designs and emblems for both faience and glass. In his spare time he became an accomplished botanist, studying with D.A. Godron, the director of the Botanical Gardens of Nancy and author of the leading textbooks on French flora. He collected plants from the region and from as far away as Italy and Switzerland. He also took courses in painting and drawing, and made numerous drawings of plants, flowers, animals and insects, which became subjects of decoration. At the age of sixteen he finished the Lycée in Nancy and went to Weimar in Germany from 1862-1866 to continue his studies in philosophy, botany, sculpture and drawing. In 1866, to prepare himself to inherit the family business, he went to work as an apprentice at the glass factory of Burgun and Schwerer in Meisenthal, and made a serious study of the chemistry of glass production. Some of his early glass and faience works for the family factory at Saint-Clémont were displayed at the 1867 Paris Universal Exposition. In early 1870 he designed a complete set of dishware with a rustic animal designs for the family enterprise. During this time he became acquainted with the painter, sculptor and engraver Victor Prouvé, an artist of the romantic `troubadour` style, who became his future collaborator in the Nancy School. He enlisted for military service in the Franco-Prussian War in 1870, then was demobilised after the disastrous French defeat in 1871 and the French loss to Germany of much of the province of Lorraine, including Meisenthal where he had done his apprenticeship. Thereafter the Cross of Lorraine, the patriotic symbol of the region, became part of his signature on many of his works of art. After his demobilization Gallé went to London, where he represented his father at an exhibition of the arts of France, then to Paris, where he remained for several months, visiting the Louvre and Cluny Museum, studying examples of ancient Egyptian art, Roman glassware and ceramics, and especially early Islamic enamelled glass, a technique which influenced his own later work. After further travel to Switzerland and Italy, he returned to Nancy and established his own workshop at the glass factory. His father Charles continued as head of the company, but Émile gradually took charge of the design and production. In 1873 he took up residence in La Garenne (`the rabbit warren`), the three-story neoclassical house built by his father and surrounded by gardens. In 1874 the elder Gallé turned the family business, the Maison Gallé-Reinemer. over to Émile. The following year Émile married Henriette Grimm, and after years of traveling, settled permanently in Nancy. He regrouped and reorganized the divisions of faience and glass manufacture, and in 1883 built new and larger workshops for glass and faience manufacture also for making furniture. By 1889 he had over three hundred employees. His own office and studio was in the center of the complex. He trained the designers himself, and sent them water colors of floral designs he made in the gardens of his residence. Gallé ordered his designers to use only real flowers and plants as their models, though they could take some liberties in the final design. He wrote in 1889, `it is necessary to have a pronounced bias in favour of models taken from flora and fauna, while giving them free expression.` Gallé continued to expand his activities, In 1885 He opened his first shop in Paris at 12 rue Richter, followed by other shops in Frankfurt-am-Maine and London. He also took part on a grand scale in international expositions; beginning with the 1878 Paris Universal Exposition, where his pavilion was thirty meters long; the 1893 World`s Columbian Exposition in Chicago; and especially the 1900 Paris Universal Exposition, which was the summit of his fame, His work at the Exposition was rewarded with two Grand Prizes, a Gold Medal, and the title of a commander in the Legion of Honor. In 1901, Gallé became the founder and first President of the École de Nancy, the organization of Nancy artists of the new style. created to encourage the arts in Nancy, the glassmaker Antonin Daum, furniture maker Louis Majorelle and Eugene Vallin as Vice Presidents. He had many distinguished patrons, including the Edmond James de Rothschild, and his works were purchased by museums. In the highest form of tribute, his works were imitated by other glass and ceramics firms. Much of his later work used symbolism, and expressed conflict. On one vase, called Fiori Oscuri he engraved the words of Robert de Montesquiou: `I love the hour when everything changes its form, when light and dark struggle together.` He became involved in social causes. He was a founder, along with Victor Prouvé, of the Université populaire de Nancy, offering university-level classes to workers. He was treasurer of the Nancy branch of the Human Rights League of France and in 1898, at great risk for his business, one of the first to become actively involved in the defense of Alfred Dreyfus. He also publicly defended the Romanian Jews and spoke up in defense of the Irish Catholics in Britain, and supported William O’Brien, one of the leaders of the Irish revolt. In 1904, his health worsened. He was diagnosed with Leukemia, and died on 23 September 1904. His son-in-law, Professor Pedrizet of Nancy University, took over the direction of the firm, but the new management did not keep up with the new styles, and the firm went out of business in 1931. Only the carved wooden door survives of his original studio, now in the garden of the Musée de l`École de Nancy. Gallé wrote a book on art entitled Écrits pour l`art 1884-89 (`Writings on Art 1884-89`), which was published posthumously in 1908. Cased glass and cameo glass were two techniques often used by Gallé. Cased glass was made of two different layers of glass of different colors, fused together by heat. The first case of layer is made in a cold. When it is finished and cooled, a second layer is blown inside the first Then the piece is placed into the furnace, so the two layers fuse together. This could be repeated for multiple layers of glass. Cameo glass was a means of decorating cased glass. The cased glass of two or more colors was carved with a diamond saw or etched with acid, so that the colors of the layer underneath were visible and created a design. Enamel glass was decorated on the outside by a brush of enamels colored by metallic oxides. Gallé continually experimented with new techniques of glass art. One of his major innovations was glass marquetry, or applying layers of glass on an object. He attached then sheets of colored glass onto a hot glass object He could join the laminations or overlay them, adding an infinite number of layers and colors. This technique had been practiced by the Venetians during the Renaissance, but Gallé pushed it much further. While it allowed him almost limitless variations, it also presented great difficulties, since the glass had to be reheated for each new layer, and could easily crack. Another difficulty was the appearance of defects and imperfections caused by contamination of the glass paste by dust or ashes or other materials, which caused what glassmakers called `bubbles`, `grease` or stitches` inside the glass. Galleé decided to take advantage of the defects. He wrote in his patent application, `Concerned about such defects, I had the idea of using them as a decorative means, which permitted me, by inducing the effect in various ways, to obtain an entirely new type of decoration, called patina.` Gallé proposed dusting the surface of the hot glass, which would give the appearance of fabric, or thick cobweb, or other textures. He proposed to make further decoration the surface with engraving, sand blasting, and wheel carving, and to embed fragments of hot glass into this patina or outer layer. The final result would then be covered with a thin layer of clear crystal, which could be left plain or also patinated. Gallé was particularly innovative in the creation and use of colored glass. As early as 1878 he colored glass with a small quantity of cobalt oxide to make a delicate sapphire tone which he called `Clair de lune`, or `moonlight`. He sometimes covered this with a glaze of cobalt blue. It was widely imitated by other glassmakers, particularly in Germany and England, where it was called `Mondschein`, or `moonlight`. He wrote that he created `yellows, some iridescent browns and greens with a base of silver and sulphur, a peacock blue with copper and iron, browns from sulphur and catechu.` He also tried out rare metals such as thallium and iridium, which made particularly dark shadows. His most original and characteristic colors were a deep violet made with manganese, usually on an opaline ground; a pink made with selenium or copper, which he created 1889; and a green made with chromium, which he used to case pieces in three or four layers, giving nn exceptional depth and richness of color. His style, with its emphasis on naturalism and floral motifs, was at the forefront of the emerging Art Nouveau movement. His early work was executed using clear glass decorated with enamel, but he soon turned to an original style featuring heavy, opaque glass carved or etched with plant motifs, often in two or more colors as cameo glass. He continued to incorporate experimental techniques into his work, such as metallic foils and air bubbles, and also revitalized the glass industry by establishing a workshop to mass-produce his, and other artists`, designs. A large number of his glass works, especially vases, are inspired by and named for flowers. He was a dedicated botanist, and had an extensive flower garden at this residence as a source of models. He also required his artists to use actual plants as models if they were depicting them. They also had a strong symbolic appeal for Gallé. He wrote in 1893 that according to Saint Paul each flower and fruit has a particular symbolic meaning; the olive leaf is peace, wheat is charity and goodness; the grape is the symbol of the Eucharist; the fig is generosity; the Veronica flower is fidelity, the myrtle is joy, the narcissus is springtime in nature, and so forth. Gallé became interested in wood in 1885, when he was looking for exotic woods to make sculpted bases for his vases. He was intrigued by the extraordinary variety of colors and reflective qualities of the woods being imported into Europe from colonies around the world. Within a year, he had created his own furniture workshop, employing experienced carpenters, sculptors, varnishers and experts in marquetry, as well as craftsmen in bronze and iron to make the knobs, locks, and other hardware. He was aided in design by experienced collaborators such as Victor Prouvé. Unlike some designers of the Arts and Crafts movement, he was willing to use machine tools to speed up the manufacture, if it did not diminish the quality of the final product. He began to experiment, sculpting the locks, using patinas of bronze and heating the locks to get exactly the color he wanted. He created a collection of six hundred different varieties of wood. so he could create marquetry in exactly the color and shade, and nuances of the grain he wanted. By 1889 he was able to mount a very successful display of his furniture at the Paris Universal Exposition. He described his inspiration for furniture design in a long article called `Contemporary furniture decorated following nature` published in the November–December 1900 issue of the Revue des Arts Decoratifs. He argued that true beauty could never be found `in the acceptance of the falseness and mediocrity of prettiness without character or in opulence without spirit.` He argued that it could only be found in the concentrated application of the principles of structural and linear growth of Nature. Following this doctrine, every detail and motif in his furniture was taken directly from nature. His early ceramics of Gallé were generally plates and vases with more traditional floral designs. Tne faience, or glazed earthenware of Gallé, rarely achieved the same level of technical quality and fame as his glassware. He largely abandoned it after 1892. However, it contained much of the same imagination and unusual as his glass. His ceramics and glazed earthenware of Gallé oftenl, looked like real earth, employing earthy brown colors, with overlays of leaves and insects.

411 Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! 81 % Popunjen 152 od 187, fali 35 slicica Tolkinove fantastične povesti Srednjeg sveta nastale su kada je on, kao i mnogi očevi, počeo da izmišlja priče za svoje sinove, priče koje su polako izrastale u stvarnost čitavog jednog nepostojećeg sveta. A onda se, leta 1930, desilo nešto presudno za rođenje jedne od najvećih knjiga XX veka. „Sedeo sam i pregledao školske testove. Jedan učenik milostivo je ostavio jednu stranicu praznu, što je najbolja stvar koja se može dogoditi onome ko pregleda radove. Na tom praznom listu ja sam naškrabao: ’U jednoj rupi u zemlji živeo je Hobit’. Niti sam tada znao niti sad znam zašto. U mom slučaju uvek su prvo nastajala imena, i ona su pokretala priču u mojoj glavi. Na kraju sam samo pomislio da bi bilo dobro da saznam šta je to Hobit, i šta on radi u toj rupi u zemlji.” Ubrzo je Tolkin nacrtao i mapu sveta u kojem obitavaju Hobiti (tzv. Trorovu mapu), ispisao toponime, a onda se sve to dugo, dugo krčkalo u njemu. Nekoliko godina potom priča je počela da se raspliće sama od sebe, a pisac je imao osećaj ne da izmišlja nego da objavljuje priču koja „negde” već postoji. Bilo kako bilo, objašnjenje ko su i čime se bave Hobiti stiglo je pred engleske čitaoce 1937. godine, u romanu pod nazivom Hobit. Obimnu trilogiju Gospodar Prstenova - Družina Prstena, Dve kule i Povratak kralja – Tolkin je pisao od 1936. do 1949. godine. Prva dva dela izašla su tek 1954. godine, a treći godinu kasnije. Tolkin postaje jedan od najčitanijih pisaca svog vremena, a zanimanje za Gospodara Prstenova ne jenjava. Mnogo je rasprava napisano o tome šta je Tolkin hteo da kaže svojim delom, i da li je, s obzirom na vreme nastanka romana, stvarajući likove zlih Orka mislio na naciste ili na komuniste. Osim u političkom, Gospodara Prstenova tumačili su mnogi i u filozofskom, religijskom, kulturološkom, pa čak i ezoteričnom ključu. Tolkin, ratni veteran Prvog svetskog rata koji je u bici na Somi izgubio sve svoje prijatelje, odgovarao im je kako ne podnosi alegoriju niti ga zanimaju knjige „s tezom”. Džon Ronald Ruel Tolkin (engl. John Ronald Reuel Tolkien; Blumfontejn, 3. januar 1892 — Oksford, 2. septembar 1973) bio je profesor anglosaksonskog jezika na Oksfordskom univerzitetu u periodu od 1925. do 1945. godine, kao i profesor engleskog jezika i književnosti, takođe na Oksfordu, od 1945. do 1959. godine. [1] Bavio se pisanjem epske fantastike, fantastike uopšte i poezije tokom celog života, i kroz njih je doživeo međunarodnu slavu. Van naučnih krugova, najpoznatiji je kao autor romana „Gospodar prstenova“, zatim njegovog prethodnika, „Hobita“, kao i velikog broja posthumno izdatih knjiga o istoriji zamišljenog sveta zvanog Arda, najviše jednog njenog kontinenta, Srednje zemlje, gde se odigrava radnja ova njegova dva najpoznatija romana. Velika popularnost i uticaj ovih dela su ustoličila Tolkina kao oca žanra moderne epske fantastike. Što se tiče naučnih krugova, bio je cenjeni leksikograf i stručnjak za anglosaksonski i staronordijski jezik. Bio je član udruženja pisaca The Inklings i blizak prijatelj K. S. Luisa. Tolkin je rođen u Blumfontejnu u današnjoj Južnoafričkoj Republici, kao sin Artura Tolkina (Arthur Tolkien), engleskog bankara, i Mejbel Tolkin, rođene Safild (Mabel Tolkien, neé Suffield). Većina Tolkinovih predaka po ocu, koliko je poznato, bili su zanatlije. Porodica Tolkin potiče iz Saksonije u Nemačkoj, ali u 18. veku su se morali iseliti iz Saksonije zbog Sedmogodišnjeg rata. Prezime Tolkin je anglicizirano Tollkiehn od nemačkog tollkühn, ludo odvažan. Lik pod imenom Profesor Rašbold (Professor Rushbold) u The Notion Club Papers je aluzija na ovo ime. Tolkin je imao samo jednog brata, Hilarija Artura Ruela Tolkina (Hillary Arthur Reuel Tolkien), rođenog 17. februara 1894. godine.[2] Tolkin se sa svojom majkom, koja se teško nosila sa afričkom klimom, vratio u Englesku u trećoj godini – otac mu je umro u Južnoj Africi od teškog krvarenja u mozgu pre nego što im se mogao pridružiti. Pošto je on bio jedini član porodice koji je bio zaposlen, živeli su sa Mejbelinim roditeljima u Birmingemu neko vreme, ali su uskoro, već 1896, prešli u Serhol (Sarehole), tada selo u Vorikširu, a danas deo Birmingema. Mejbel je podučavala svoja dva sina i Džon je bio predan učenik. Naučila ga je mnogo o botanici, ali najviše su ga zanimali jezici – majka ga je naučila osnovama latinskog vrlo rano. Naučio je da čita u četvrtoj godini, a ubrzo je znao i dobro da piše. Pohađao je Školu kralja Edvarda (King Edward’s School), Akademiju kralja Filipa (King Phillip’s Academy) i studirao je na Egzeter koledžu u Oksfordu (Exeter College, Oxford). Njegova majka je prešla u rimokatoličku veru, uprkos oštrim protestima njene porodice. Umrla je od dijabetesa 1904, kada je Tolkinu bilo dvanaest godina, a on je ceo život smatrao da je postala mučenik za svoju veru, što će imati veliki uticaj na njegova katolička uverenja. Tolkinova predana vera je bila značajni faktor u prevođenju K. S. Luisa u hrišćanstvo, a njegova dela sadrže dosta hrišćanske simbolike i vrednosti. Budući siroče, odgajio ga je otac Frensis Morgan (Father Francis Morgan) iz Birmingemskog oratorijuma, u delu Birmingema zvanom Edžbaston (Edgbaston), gde je dalje i odrastao. Tamo je upoznao i zaljubio se u Edit Brat (Edith Bratt) (koja će kasnije poslužiti kao model za Lutijenu). Uprkos mnogim preprekama, on uspeva da se oženi njome, svojom prvom i najiskrenijom ljubavi u životu. Tolkin se priključio britanskoj vojsci tokom Prvog svetskog rata. U tom periodu je video mnoge sadrugove, od kojih su neki bili njegovi najbliži prijatelji, kako ginu, a on sam je uskoro završio u bolnici zbog rovovske groznice. Tokom oporavka, počinje da piše seriju bajki, zasnovanih na proučavanju mitologije i folklora, koje naziva „Knjiga izgubljenih priča“ (The Book of Lost Tales). Proučavaoci njegovih dela kažu da je rat uticao na njegovo pisanje i to tako što je kroz fantaziju nalazio put da pobegne od okrutne realnosti fabrika, mašina, pušaka i bombi 20. veka. Njegovo prvo civilno zaposlenje nakon rata bilo je na Oksfordskom rečniku engleskog jezika (Oxford English Dictionary), u kojem je, među mnogim drugim, reč morž (engl. walrus) njegov unos. 1920. godine postaje docent za engleski jezik na Univerzitetu u Lidsu (University of Leeds), ali se 1925. vraća u Oksford kao profesor anglosaksonskog jezika. 1945. godine prelazi na oksfordski koledž Merton (Merton College, Oxford), gde postaje profesor engleskog jezika i književnosti, što ostaje sve do penzionisanja 1959. godine. Džon i Edit Tolkin imaju četvoro dece: Džona Fransisa Ruela (John Francis Reuel) (1917.), Majkla Hilarija Ruela (Michael Hilary Reuel) (1920), Kristofera Ruela (Christopher Reuel) (1924.) i Prisilu Anu Ruel (Priscilla Anne Reuel) (1929.). Tolkin je umro u Oksfordu 1973. godine, i sahranjen je na groblju Volverkot (Wolvercote Cemetery) kraj svoje žene Edit, a na nadgrobnom spomeniku su uz njihova imena uklesana i imena Berena i Lutjene, upoređujući njihovu ljubav sa najvećom ljubavnom pričom Srednje zemlje. Njegova dela Tolkin je uživao u izmišljanju priča da bi zabavio decu. Svake godine je za njih pisao pisma od Božić Bate i slao im ih za Božić. Ona su sakupljena i izdata u knjizi pod imenom „Pisma od Božić Bate“ (The Father Christmass Letters). Tolkin nikada nije očekivao da će njegove priče postati popularne. Na nagovor bivšeg studenta, izdao je knjigu koju je napisao za svoju decu pod naslovom „Hobit“ (The Hobbit) 1937. godine. Iako namenjena deci, postala je popularna i kod odrasle čitalačke publike, i to dovoljno popularna da izdavačka kuća „Allen & Unwin“ zatraži od Tolkina da napiše nastavak. Ovo je rezultovalo njegovim najpoznatijim delom, koje će postati trotomni roman „Gospodar prstenova“ (The Lord of the Rings) (izdat u periodu 1954 — 1955). Tolkinu je trebalo skoro deset godina da napiše svoju sagu, tokom kojih je imao svesrdnu podršku prijatelja iz The Inklings, posebno K. S. Luisa, autora poznate serije knjiga o zemlji Narniji. „Gospodar prstenova“ je ubrzo postao veoma popularna knjiga kod mlađe populacije 1960-ih, i do danas je ostao u vrhu čitanosti kao jedno od najpopularnijih dela fantastike XX veka, i prema prodaji i prema ispitivanjima čitatelja. Tolkin je u početku nameravao da ispriča dečju priču sličnu „Hobitu“, ali ona je ubrzo prerasla u mračnije i ozbiljnije delo. Iako direktan nastavak Hobita, obraća se starijoj publici, opisujući mnogo dublju i veću istoriju Srednje zemlje, čija će se veličina i sjaj pokazati tek u posthumno skupljenim rukopisima izdatim u knjizi „Silmarilion“ (The Silmarillion) i drugim knjigama. Tolkin je bio profesionalni filolog i jezici i mitologije koje je proučavao ostavili su veliki trag u njegovim delima. Tako su imena Patuljaka iz „Hobita“ potiču iz mitova Voluspa (Völuspá) i Eda (Edda), dok su neki zapleti (npr. krađa pehara iz zmajevog legla) uzeti iz epa „Beovulf“ (Beowulf). Tolkin je nastavio da se bavi istorijom Srednje zemlje do svoje smrti. Njegov sin Kristofer Tolkin je uz pomoć pisca fantastike Gaja Gavrijela Keja (Guy Gavriel Kay) sredio deo tog materijala i izdao ga u jednom delu pod imenom „Silmarilion“ 1977. godine. Kristofer je nastavio da sređuje i izdaje materijal vezan za nastanak Srednjeg sveta, odnosno dela kao što su „Istorija Srednje zemlje“ (The History of Middle-earth)` u dvanaest tomova i „Nedovršene priče“ (Unfinished Tales). Ona sadrže nedovršene, napuštene, alternativne i često kontradiktorne verzije priča na kojima je Tolkin radio decenijama, često ih prerađujući, prepisujući i proširujući. Samo je „Silmarilion“ u skladu sa prethodno izdatim romanima, i to samo zahvaljujući Kristoferovoj preradi – iako i on sam kaže da i dalje ostaju neke nesuglasice. Čak je i „Hobit“ ostao delimično neusaglašen sa „Gospodarom prstenova“ nakon njegovog izdavanja, iako je mnogo toga izmenjeno i čak jedno celo poglavlje prerađeno u drugom izdanju iz 1951. Tolkina je njegov prijatelj K. S. Luis predložio kao jednog od kandidata za Nobelovu nagradu za književnost, 1961. godine, ali je taj predlog bio odbijen zbog njegove proze i `njegov način pripovedanja nije na najvišem nivou`, kako je rekao jedan od članova žirija Anders Osterling. Te godine nagradu je osvojio Ivo Andrić.[3] U univerzitetu Market (Marquette University) u Milvokiju, Viskonsin, SAD čuvaju se originalni rukopisi „Gospodara prstenova“ i „Hobita“, dok su u Oksfordu rukopis „Silmariliona“ i Tolkinovih naučnih radova (među kojima i najbolji prevod epa „Beovulf“ na engleski jezik, koji je nađen tek nedavno, ali je već postao obavezna literatura za studente engleskog jezika i književnosti u Oksfordu). Jezici Filologija, nauka o jezicima, ostala je Tolkinova najveća ljubav tokom celog života. Budući lingvista, stvorio je čak petnaest veštačkih jezika, od kojih su napoznatija dva vilovnjačka iz „Gospodara prstenova“ : kvenija i sindarin. Kasnije je razvio čitavu kosmogoniju i istoriju Srednje zemlje kao pozadinu za te jezike. Uz ogromno poznavanje anglosaksonskog i drevnog norveškog jezika, Tolkin je govorio ili razumeo dosta evropskih jezika, od velškog i gelskog do romanskih (francuski, španski i italijanski), germanskih (rani oblici nemačkog i holandskog kao što je stari saksonski) i baltičkih i slovenskih (kao što su litvanski i ruski, a sa razumevanjem je čitao i srpski). Od svih jezika koje je znao, najviše je voleo finski, koji je naučio da bi u originalu mogao pročitati finski ep Kalevala (Kalevala); govorio je da mu zvuk finskog najviše prija. Bibliografija Imena dela su data u originalu, uz naslov na srpskom jeziku, ako je delo prevedeno i izdato na njemu. Naučni radovi A Middle-English Vocabulary (1922) Sir Gawain and the Green Knight (1924) – sa E. V. Gordonom, anonimno remek-delo srednjoengleske književnosti Some Contributions to Middle-English Lexicography (1925) The Devil’s Coach Horses (1925) Anacrene Wisse and Hali Meiohad (1929) Sigelwara Land – I & II (1932/1935) The Reeve’s Tale (1934) The Monsters and the Critics (1936) – predavanje, revolucionarna savremena kritika „Beovulfa“ Songs for the Philologistis (1936) On Fairy-Stories (1939) Sir Orfeo (1944) – izdanje srednjovekovne pesme On Fairy-Stories (1947) – esej Ofermod (1953) – uz pesmu The Homecoming of Beorhtnoth, Beorhthelm’s Son Ancrene Wisse: The English Text of Ancrene Riwle (1962) English and Welsh (1963) Jerusalem Bible (1966) – pomoćni prevodilac i leksikograf Proza The Hobbit or There and Back Again (1937) – Hobit ili Tamo i opet natrag The Leaf by Niggle (1945) – Mazalov list – kratka priča Farmer Giles of Ham (1949) – Farmer Gil od Buta The Lord of the Rings - Gospodar prstenova The Fellowship of the Ring (1954) – Družina Prstena The Two Towers (1954) – Dve kule The Return of the King (1955) – Povratak kralja Tree and Leaf (1964) – Drvo i List (O Vilinskim pričama i Mazalov List uz pesmu Mitopeja) Tolkien on Tolkien (1966) – autobiografija Smith of Wotton Major (1967) – Kovač iz Velikog Vutona Poezija Godine označavaju vreme nastanka, osim ako nije drugačije napomenuto. The Battle of the Eastern Field (1911) From the many-willow`d margin of the immemorial Thames (1913) Goblin Feet (1915) The Happy Mariners (1920) The Clerke`s Compleinte (1920) Iumonna Gold Galdre Bewunden (1923) The City of the Gods (1923) The Eadigan Saelidan (1923) Why the Man in the Moon Came Down Too Soon (1923) Enigmala Saxonic - a Nuper Inventa Duo (1923) The Cat and the Fiddle: A Nursery-Rhyme Undone and its Scandalous secret Unlocked (1923) An Evening in Tavrobel (1924) The Lonely Isle (1924) The Princess Ni (1924) Light as Leaf on Lindentree (1925) The Nameless Land (1926) Adventures in Unnatural History and Medieval Metres, being the Freaks of Fisiologus (1927) Progress in Bimble Town (1931) Errantry (1933) Fíriel (1934) The Adventures of Tom Bombadil (1934) Songs for the Philologists sa E. V. Gordonom i dr., izdato 1936. The Dragon`s Visit (1937) Knocking at the Door: Lines induced by sensations when waiting for an answer a the door of an Exalted Academic Person (1937) The Lay of Aotrou and Itroun (1945) The Homecoming of Beorhtnoth, Beorhthelm`s Son (1953) Imram (1955) Zbirka The Adventures of Tom Bombadil and Other Verses from the Red Book – Avanture Toma Bombadila i drugi stihovi iz Crvene knjige (1962) Bilbo`s Last Song (1966) Zbirka The Road Goes Ever On izdata (1967) Once upon a time (1965) For W. H. A. (1967) Lay of the Children of Húrin – štampana u The Lays of Beleriand (1985) The Lay of Leithian – štampana u The Lays of Beleriand (1985) Posthumno izdata dela Prevodi pesama Pearl i Sir Orfeo (1975) The Father Christmas Letters (1976) The Silmarillion – Silmarilion (1977) Pictures by J. R. R. Tolkien (1979) Unfinished Tales of Númenor and Middle-earth – Nezavršene priče Numenora i Srednjeg sveta (1980) The Letters of J.R.R. Tolkien (priredili Kristofer Tolkin i Hamfri Karpenter [Humphrey Carpenter]) (1981) The Old English Exodus Text (1981) Finn and Hengest: The Fragment and the Episode (1981) Mr. Bliss (1982) The Monsters and the Critics – zbirka eseja (1983) The History of Middle-Earth: (1983—1996) I The Book of Lost Tales 1 (1983) II The Book of Lost Tales 2 (1984) III The Lays of Beleriand (1985) IV The Shaping of Middle-earth (1986) V The Lost Road and Other Writings (1987) VI The Return of the Shadow (The History of The Lord of the Rings vol. 1) (1988) VII The Treason of Isengard (The History of The Lord of the Rings vol. 2) (1989) VIII The War of the Ring (The History of The Lord of the Rings vol. 3) (1990) IX Sauron Defeated (The History of The Lord of the Rings vol. 4) (1992) X Morgoth`s Ring (The Later Silmarillion vol. 1) (1993) XI The War of the Jewels (The Later Silmarillion vol. 2) (1994) XII The Peoples of Middle-earth (1996) Index (2002) J. R. R. Tolkien: Artist and Illustrator – zbirka Tolkinove umetnosti (1995) Roverandom – [?] (1998) The Children of Húrin - Deca Hurinova (Priredio Kristofer Tolkin, ilustrovao Alan Li) (2007) The Legend of Sigurd and Gudrún (2009) The Fall of Arthur (2013) The Story of Kullervo (2015) The Tale of Beren and Luthien — Priča o Berenu i Lutijeni (Priredio Kristofer Tolkin, ilustrovao Alan Li) (2017) The Fall of Gondolin — Pad Gondolina (Priredio Kristofer Tolkin, ilustrovao Alan Li) (2018) Knjige o Tolkinu i njegovom svetu Mali izbor od knjiga koje su napisane o Dž. R. R. Tolkinu i njegovom svetu: J. R. R. Tolkien - A Biography – biografija autora Hamfrija Karpentera [Humphrey Carpenter] (1977) The Complete Guide to Middle-earth – enciklopedijska knjiga Roberta Fostera [Robert Foster] (1978) Journeys of Frodo – atlas „Gospodara prstenova“ autora Barbare Streči [Barbara Strachey] (1981) The Atlas of Middle-earth – atlas „Gospodara prstenova“, „Hobita“, „Silmariliona“ i „Nezavršenih priča“ autora Keren Vin Fonstad [Karen Wynn Fonstad] (1991) J. R. R. Tolkien - Author of the Century – T. A. Šipi [T. A. Shippey] (2000) The Complete Tolkien Companion - 3rd edition – enciklopedijska knjiga, koja pokriva „Gospodara prstenova“, „Hobita“, „Silmarilion“ i „Nezavršene priče“, znatno dopunjeno izdanje od prethodna dva, autora Dž. E. A. Tajler [J. E. A. Tyler] Filmovi zasnovani na Tolkinovim knjigama „Gospodar prstenova“ je adaptiran u film iz tri dela (2001, 2002. i 2003), koji je režirao novozelandski reditelj Piter Džekson [Peter Jackson]. 1978. godine je Ralf Bakši [Ralph Bakshi] režirao animirani film (sniman u rotoskop tehnici) koji pokriva otprilike polovinu romana, a čiji nastavak nije nikada snimljen. 1980. je drugi reditelj, Rankin-Bas [Rankin-Bass], snimio dečji animirani film koji se ugrubo nastavlja na Bakšijev, pod nazivom Povratak kralja, a isti reditelj je nešto ranije (1977) snimio i animirani TV film prema „Hobitu“. „Hobit“ je adaptiran u filmu iz tri dela: „Neočekivano putovanje“ (2012), „Šmaugova pustošenja“ (2013) i „Bitka pet armija“ (2014), koji je režirao Piter Džekson. Tolkin je prava za film, scenu i robu „Hobita“ i „Gospodara prstenova“ prodao firmi United Artists 1968. godine, ali oni nikada nisu snimili film, tako da su 1976. prodali prava firmi Tolkien Enterprises. Prava za „Silmarilion“ i dalje pripadaju firmi The J.R.R. Tolkien Estate ltd., koja je u vlasništvu njegovih potomaka. Umetnici Umetnici koji su inspiraciju našli u Tolkinovim delima, kao i umetnici koji su oslikali izdanja njegovih dela na srpskom jeziku: Polina Bejns [Pauline Bayens] – Tolkinova omiljena umetnica Inger Edelfeld [Inger Edelfeldt] Rodžer Garland [Roger Garland] Majkl Hejg [Michael Hague] Tim i Greg Hildebrant [Tim and Greg Hildebrant] Džon Hau [John Howe] – učestvovao u vizuelnom oblikovanju Džeksonovog „Gospodara prstenova“ Alan Li [Alan Lee] – učestvovao u vizuelnom oblikovanju Džeksonovog „Gospodara prstenova“ Angus MakBrajd [Angus McBride] Ted Nasmit [Ted Nasmith] Dobrosav Bob Živković, slike za srpsko izdanje Gospodara prstenova Vladimir Vesović, slike za Avanture Toma Bombadila i drugi stihovi iz Crvene knjige Petar Meseldžija, slike Gandalf i Shadow comes Bojana Dimitrovski, strip „Hobit“ Boban Savić - Geto, slike za Farmer Gil od Buta...