Naočare za čitanje sa svetlima: Ugrađena svetla LED svetla sa svake strane okvira, izdržljivi režim sa dvostrukom baterijom, daju vam jasan vid u mraku. Savršeno za upotrebu u automobilu, u krevetu, u avionu, na kampovanju ili na mestu koje je previše mračno za čitanje bez ometanja drugih oko sebe. OSLOBODITE RUKE: Osvetlite bilo koji projekat za osvetljenje bez upotrebe ruku, to može povećati vašu vizuelnu preciznost tokom bliskih radnih zadataka u oblastima sa slabom osvetljenošću. Kako lako čitati u mraku. Uvlači iglu za šivenje bez napora. Radite na projektima elektronskih popravki sa lakoćom. Precizno slika male figure, idealne za „uradi sam“ projekte. 【Punjive osvetljene naočare za čitanje】 Nisu potrebne baterije. Univerzalni USB konektor tipa Android, isporučujemo mikro USB, pronađite računar ili USB adapter za napajanje (nije uključen), možete ga puniti svuda. Pre upotrebe, prvo ga napunite. Ako ne može da funkcioniše, kontaktirajte nas odmah. Izdržljiv kvalitet: Visokokvalitetni polikarbonatni okvir, jak je i izdržljiv sa šarkama. Jednodelni jastučići za nos, udobni za nošenje, ne ostavljaju tragove. Pogodno za produženu upotrebu. Naočare za čitanje koje se lako nose ili čuvaju. Paket ideja za poklon: 1 naočare za čitanje sa svetlima, 1 krpa za čišćenje naočara, 1 mikro USB, 1 futrola za naočare, 1 kutija za čaše. Ove naočare za čitanje su savršeno rešenje za čitanje kada su vam potrebne. Takođe su spremni za umotavanje u poklon, što ih čini divnom, ali praktičnom idejom za poklon za svakog zainteresovanog čitaoca ili osobu koja ima poteškoća da čita u mraku ili mali tekst.ž A8

Veoma vredna i savršeno očuvana kolekcija starih predratnih i posleratnih pivskih flaša, uglavnom od 0,5l. Pivara iz Beograda, Čelareva, Bečeja, Vršca, Apatina, Osijeka, Ljubljane...Među kojima ima od retkih do onih koje su veoma retke, tako i onih kojih više nema nigde na tržištu u ovoj oblasti ( kao što je na primer flaša ПИВАРЕ 1 МАЈ ВРШАЦ ) koja je pravi unikat i kolekcionarski predmet, jer po mojim saznanjima nije se pojavljivala na sajtovima za prodaju 20-tak godina. Tu je i pivo iz Čelarevske pivare kojeg nema ni kod njih u muzeju : ` ЧИПСKО ПИВО ` ЧЕЛАРЕВО - ПОЉОПРИВРЕДНО ДОБРО - ПОДУНАВЉЕ, Takođe retka flaša : `БЕЧЕЈСKО ПИВО ` - ПОЉОПРИВРЕДНИ KОМБИНАТ ПОГОН ПИВАРЕ - `ПАРТИЗАНKА` ( koja je radila samo od 1947 pa do 1959 kada je postala deo PIK BEČEJA ) , ` DERBY ` Zimsko pivo Apatinske pivare koje je tada proglašeno za najbolje pivo na svetu, jako retka flaša sa sačuvanom etiketom, na tržištu se retko kad` pojavi samo etiketa, ali flaša sa njom i ne. Tu su i ` UNION ` pivo iz Ljubljane, ` PIVOVARNA OSIJEK `, cela kolekcija Apatinskog brenda ` APA ` flaša 0,5l, CRVENA, PLAVA, BELA ( i braon i zelene ambalaže ), i još mnogo njih koje ne bi stale u opis oglasa. Ne prodajem celu kolekciju, jer je neprocenjiva. SVAKA FLAŠA JE PONAOSOB NA PRODAJU, ima ih još, tako da za sva dalja pitanja i dogovor oko prodaje neke od flaša pišite. Šaljem slike po potrebi. CENA KOJA JE POSTAVLJENA JE NAJNIŽA CENA KOJA SE ODNOSI NA JEFTINIJE FLAŠE, I IDE NAVIŠE ŠTO ZAVISI NARAVNO OD RETKOSTI I STANJA PREDMETA.

WEDGWOOD (Josiah), England - Dezertni tanjir Cornucopia Kolekciju „Cornucopia“ kompanija „Waterford Wedgwood“ proizvodila je od 1995. do 2024. godine. Naziv “Rog izobilja” potiče od latinskih izraza rog (cornu) i izobilje (copiae), a priča potiče iz grčke mitologije. Amalteja je bilo ime koze koja je hranila novorođenče Zevsa na Kritu. Zevs je odlomio jedan od njenih rogova i poklonio ga Melisejevim nimfama, dajući mu moć da bude ispunjen onim što su njegovi vlasnici želeli. Predmeti kolekcije ukrašeni su prikazima roga izobilja i mitskih bića jednoroga i satira, zmija, majmuna i zečeva. Rub je od 22-karatnog zlata. Dimenzije Prečnik: 20,5 cm Visina: 1,5 cm Težina: 320 g Bez tragova upotrebe. Žig na dnu: (Inicijal) W (za Wedgwood, sa belom siluetom Portland vaze unutar slova) WEDGWOOD ENGLAND 1759 CORNUCOPIA BONE CHINA WEDGWOOD Kompanija „Waterford Wedgwood“ koristila je žig od sredine 1998. godine. Josiah Wedgwood (Džozaja Vedžvud, 1730-1795), poznat kao “ otac engleske keramike” , rođen je u porodici koja se keramikom bavila još od početka 17. veka. U početku je radio sa poznatim proizvođačem keramike Thomasom Whieldonom (Tomas Uild), do 1759. godine, kad su mu rođaci pomogli da pokrene sopstveni posao. Brak sa Sarom Wedgwood, daljom rođakom, koja je u brak unela zamašan miraz, pomogao mu je da realizuje svoje ideje. 1765. godine Wedgwood je stvorio novu vrstu keramike, koji je imporesionirao družbenicu kraljice Charlotte od Mecklenburg-Strelitza (Šarlot od Meklenburg-Štrelica), koja je izdala zvaničnu dovolu da ovaj tip keramike u nazivu nosi njenu titulu, što je omogućilo uspešnu prodaju u čitavoj Evropi. Vrhunac priznanja je bila porudžbina za izradu ogromnog servisa za 50 ljudi, koja se sastojao od 952 ručno oslikana komada, za rusku caricu Katarinu Veliku. Servis je isporučen, i danas se čuva u muzeju Ermitaž u Petrogradu. 1766. godine Wedgwood je kupio imanje Ethruria (Etruria), veliki posed na kojem je izgradio kući i fabričke zgrade. U svoje fabrike uveo je čitav niz industrijskih inovacija, kao i nove vrste keramike kao što su Black Basalt i Jasper Ware. Wedgwoodov najpoznatiji proizvod je “ jasperware” (jaspis-keramika), tehnika inspirisana čuvenom “ Vazom iz Portlanda” , koja potiče iz poslednjih godina pre n. e. Pre nego što je postigao željenu sličnost, Wedgwood je proizveo više od 3.000 uzoraka. Pri tom je koristio svoj izum, pirometar kojim se proverava temperatura u peći za keramiku, i na osnovu kojeg je izabran za člana Kraljevskog naučnog društva 1783. godine. Njegove fabrike proizvodile su replike originalnih predmeta iz antičkog perioda, pa i “ Vaze iz Portlanda” , kao i “ jasperware” modernog stila sa neo-klasičnim motivima. Josiah Wedgwood ujedno je bio i glava porodice Darwin– Wedgwood (Darvin-Vedžvud, kojoj je pripadao i Charles Darwin). Članovi porodice smenjivali su se u upravljanju preduzećem preko 200 godina. Prvi direktor koji nije bio član porodice bio je Arthur Bryan (Artur Brajan), koji je na čelu preduzeća zamenio Josiah Wedgwooda V , posle njegove smrti 1968. godine. Iste godine kompanija Wegwood kupila je mnoge poznate engleske proizvođače kramike, među kojima i Mason`s Ironstone, Johnson Brothers, Royal Tuscan, William Adams &Sons, J. &G. Meakin i Crown Staffordshire. 1986. godine irska Waterford Glass Group kupila je, za 360 milona dolara, čitavu Wedgwood kompaniju i formirala holding kompaniju Waterford Wedgwood. Kompanija je kupila 85% udela Rosenthal AG a planirala je da preuzme i Hutschenreuther. U periodu od 2003. do 2005. godine Waterford Wedgwood kupio je i rivalske kompanije Royal Doulton, Mintons i Royal Albert. Ova poslednja preuzimanja i nastupajuća ekonomska kriza doveli su kompaniju u tešku situaciju, i početkom 2009. godine morala je da proglasi stečaj. Imovina je prodata američkoj privatnoj investicionoj kompaniji KPS Capital Partners, koja je pokušala sa drastičnim smanjenjem radnih mesta i premeštanjem preostalih poslova u Aziju radi smanjenja troškova. Osnovana je grupa kompanija poznata kao WWRD (skraćeno za `Waterford Wedgwood Royal Doulton`). 11. maja 2015. godine finski proizvođač predmeta za domaćinstvo Fiskars Corporation pristao je da otkupi čitavu imovinu fonda WWRD, i već u julu je postao vlasnik robnih marki Waterford, Wedgwood, Royal Doulton, Royal Albert i Rogaška. Danas, kolekcije dizajnira Wedgwood Design Studio u Engleskoj, pod upravom vodećih engleskih modnih dizajnera. Izvoze se širom sveta, poštujući obavezu da kvalitetom potvrde 250-godišnju reputaciju imena Wedgwood. (124/43-48/160-kp/1505)

WEDGWOOD (Josiah), England - Duboki tanjir (1830-1830) Ovaj dizajn, nastao između 1824. i 1835. godine, poznat kao „Sicilijanski uzorak“ ili „Scena u luci“, pripada seriji „Predmeti sa obrubom od plavih ruža“ („Blue Rose Border`), koja je bila veoma popularna 1830-ih godina. Smatra se da ovim dizajnom Wedgwood jasno pokazuje visok nivo tehničke umetnosti i svest o predstojećim promenama u javnom ukusu. Tehnička sposobnost se pokazuje ne samo u dosledno finoj gravuri, već i u postizanju više nijansi plave boje. Obrub, venac od ruža na išaranoj plavoj osnovi, koristi pažljivo upravljani kontrast plavih tonova naspram oblasti koje su ostale bele da bi se postigla dubina i raznolikost. Sanjiva scena uobičajenih aktivnosti u italijanskoj luci odstupa od strogih kanona neoklasicizma i ukazuje na romantizam, koji će uskoro zavladati svim aspektima kulture. Kao i kod mnogih romantičnih prizora, postoje i određeni zlosutni elementi : kamenita obala koja može predstavljati opasnost, tamni obrisi planine specifičnog trostepenog oblika vrha Rocca di Novara, kao i vulkan koji preteći izbija u daljini, verovatno Etna. Dimenzije Prečnik: 24,5 cm Visina: 3 cm Težina: 410 g Sitni tragovi pribora na dnu tanjira. Žig na dnu: WEDGWOOD (ispod dve utisnute zvezdice) Tzv. „standardni utisnuti žig“ kompanije Wedgwood bio je u upotrebi od 1769. do 1929. godine, kada je izmenjen oblik slova. Značenje zvezdica pored žiga je netajasno, a od više tumačenja najubedljivije je ono po kojem je njima označavano u kojem je pogonu kompanije predmet proizveden. Josiah Wedgwood (Džozaja Vedžvud, 1730-1795), poznat kao “otac engleske keramike”, rođen je u porodici koja se keramikom bavila još od početka 17. veka. U početku je radio sa poznatim proizvođačem keramike Thomasom Whieldonom (Tomas Uild), do 1759. godine, kad su mu rođaci pomogli da pokrene sopstveni posao. Brak sa Sarom Wedgwood, daljom rođakom, koja je u brak unela zamašan miraz, pomogao mu je da realizuje svoje ideje. 1765. godine Wedgwood je stvorio novu vrstu keramike, koji je imporesionirao družbenicu kraljice Charlotte od Mecklenburg-Strelitza (Šarlot od Meklenburg-Štrelica), koja je izdala zvaničnu dovolu da ovaj tip keramike u nazivu nosi njenu titulu, što je omogućilo uspešnu prodaju u čitavoj Evropi. Vrhunac priznanja je bila porudžbina za izradu ogromnog servisa za 50 ljudi, koja se sastojao od 952 ručno oslikana komada, za rusku caricu Katarinu Veliku. Servis je isporučen, i danas se čuva u muzeju Ermitaž u Petrogradu. 1766. godine Wedgwood je kupio imanje Ethruria (Etruria), veliki posed na kojem je izgradio kući i fabričke zgrade. U svoje fabrike uveo je čitav niz industrijskih inovacija, kao i nove vrste keramike kao što su Black Basalt i Jasper Ware. Wedgwoodov najpoznatiji proizvod je “jasperware” (jaspis-keramika), tehnika inspirisana čuvenom “Vazom iz Portlanda”, koja potiče iz poslednjih godina pre n.e. Pre nego što je postigao željenu sličnost, Wedgwood je proizveo više od 3.000 uzoraka. Pri tom je koristio svoj izum, pirometar kojim se proverava temperatura u peći za keramiku, i na osnovu kojeg je izabran za člana Kraljevskog naučnog društva 1783. godine. Njegove fabrike proizvodile su replike originalnih predmeta iz antičkog perioda, pa i “Vaze iz Portlanda”, kao i “jasperware” modernog stila sa neo-klasičnim motivima. Josiah Wedgwood ujedno je bio i glava porodice Darwin–Wedgwood (Darvin-Vedžvud, kojoj je pripadao i Charles Darwin). Članovi porodice smenjivali su se u upravljanju preduzećem preko 200 godina. Prvi direktor koji nije bio član porodice bio je Arthur Bryan (Artur Brajan), koji je na čelu preduzeća zamenio Josiah Wedgwooda V , posle njegove smrti 1968. godine. Iste godine kompanija Wegwood kupila je mnoge poznate engleske proizvođače kramike, među kojima i Mason`s Ironstone, Johnson Brothers, Royal Tuscan, William Adams & Sons, J. & G. Meakin i Crown Staffordshire. 1986. godine irska Waterford Glass Group kupila je, za 360 milona dolara, čitavu Wedgwood kompaniju i formirala holding kompaniju Waterford Wedgwood. Kompanija je kupila 85% udela Rosenthal AG a planirala je da preuzme i Hutschenreuther. U periodu od 2003. do 2005. godine Waterford Wedgwood kupio je i rivalske kompanije Royal Doulton, Mintons i Royal Albert. Ova poslednja preuzimanja i nastupajuća ekonomska kriza doveli su kompaniju u tešku situaciju, i početkom 2009. godine morala je da proglasi stečaj. Imovina je prodata američkoj privatnoj investicionoj kompaniji KPS Capital Partners, koja je pokušala sa drastičnim smanjenjem radnih mesta i premeštanjem preostalih poslova u Aziju radi smanjenja troškova. Osnovana je grupa kompanija poznata kao WWRD (skraćeno za `Waterford Wedgwood Royal Doulton`). 11. maja 2015. godine finski proizvođač predmeta za domaćinstvo Fiskars Corporation pristao je da otkupi čitavu imovinu fonda WWRD, i već u julu je postao vlasnik robnih marki Waterford, Wedgwood, Royal Doulton, Royal Albert i Rogaška. Danas, kolekcije dizajnira Wedgwood Design Studio u Engleskoj, pod upravom vodećih engleskih modnih dizajnera. Izvoze se širom sveta, poštujući obavezu da kvalitetom potvrde 250-godišnju reputaciju imena Wedgwood. (124/16-47/158-KP/1477)

CHOISY-LE-ROY - Tri plitka fajans tanjira (1863-1908) Dimenzije Prečnik: 24,5 cm Visina: 2 cm Ukupna težina: 1760 g Tragovi pribora na dnu tanjira. Na jednom tanjiru jedna, na dva tanjira više tamnih mrlja na unutrašnjem rubu. Glazura je na jednom tanjiru mrežasto ispucala, na dnu mestimično i potamnila. Sve je vidljivo na kolaž-slici. Žig na dnu: (Inicijali) H B & Co (za “Hippolyte Boulenger & Komp.”) CHOISY (štampano preko naziva modela:) OXFORD Fabrika fajansa “H. Boulenger & Cie.”koristila je žig od 1863. do zatvaranja 1908. godine. „Faïenceries de Choisy-le-Roi“ (Fabrike fajansa Šoazi-le-Roa), u blizini Pariza (danas je njegovo predgrađe), osnovali su 1804. godine tri brata Paillart (Pajar). Naknadno, fabrikom je upravljao samo jedan od njih, Valentin Paillart (Valontan Pajar).Kada je on napustio posao, upravu je, od 1824. do 1836. godine, preuzeo njegov partner Hippolyte Hautin (Ipolit Otan). Partner u fabrici postao je Louis Boulenger (Luj Bulonže, 1773-1850), a njegov sin Adolphe Boulenger (Adolf Bulonže, 1805-1873) i Hautinova ćerka Alexandrine Hautin (Aleksandrin Otan, 1814-1900) venčali su se i imali četvoro dece. Jedno od njih, Hippolyte Boulenger (Ipolit Bulonže, 1836-1892), preuzeo je fabriku 1863. godine i pod imenom “H. Boulenger & Cie.” preobrazio je u kompaniju sa međunarodnom reputacijom. Do tada, fabrika je zapošljavala oko 300 kvalifikovanih radnika koji su radili na tri peći za pečenje keramike. Velik broj novih dizajna majolike uveden je u proizvodnju u ranim 1860-tim godinama. Hippolyte Boulenger je proširio radionice, uvećao proizvodnju i zaposlio profesionalne ilustratore za dizajniranje štampanog fajansa. Po završetku Francusko-pruskog rata područje Alzasa i Lorene je anektirala Nemačka. Grad Sarreguemines (Sargemin), glavni konkurent Choisy-le-Roi u proizvodnji majolike, pripao je nemačkoj teritoriji. Jedan broj radnika iz Sarregueminesa, koji nisu pristali da prime nemačko državljanstvo, došao je u Choisy-le-Roi donoseći sa sobom važne tehničke veštine i umeća. Zahvaljujući tome, Boulengerova fabrika počela je da proizvodi najbolju majloku u Francuskoj, osvajajući priznanja na izložbi u Parizu 1878. godine, kao i na mnogim međunarodnim izložbama. 1889. godine sedište kompanije premešteno je u Pariz a Hippolytea Boulengera nasledila su njegova dva sina. Majolika iz Choisy-le-Roi bila je veoma precizno glazirana i jedina je mogla da konkuriše tada veoma cenjenoj majolici poznatih britanskih proizvođača. Smatrana je za najprefineniju keramiku proizvedenu u Francuskoj. Fabrika je prestala sa radom 1908. godine. Prodaju se bez držača za tanjire. (117/11-37/119-kp/1143)

KUPUJTE BEZBEDNO I KUPUJTE PROVERENO! POGLEDAJTE MOJE OCENE! SALJEM POSTEKSPRESOM i BEX-om SIROM SRBIJE! MOGUCE LICNO PREUZIMANJE I TESTIRANJE U INDJIJI I NOVOM SADU! Philips SRP4004/10 Univerzalni Daljinski upravljac 4 u 1. Model: SRP4004/10 SRP 4004 10, SRP-4004/10 Philips Srp 4004/10 Universal 4 in 1 Remote Control for TV VCR DVD SAT Kvalitetan univerzalni daljinski koga mozete koristiti za veliki broj uredjaja tako sto po odredjenoj proceduri ukucate odgovarajuci kod za Vas brend uredjaja. Potpuno ispravan i testiran. Radna garancija 30 dana. Karakteristike: Uređaji koje podržava Blu-ray player, CABLE, DVB-T, DVD, DVDR-HDD combo, SAT, TV, VCR Broj tastera 45 XL tasteri fluorescentno osvetljeni Podržava više od 1000 proizvodjaca tj. brendova Operativna daljina 10 m Radi na 2 AAA baterije Tezine je 104 grama Podrzani brendovi i sifre za aktiviranje: 888......................0006 (DB1) A A.R. Systems..0012 ABC...................0013 Abex.................0014 ABS....................0016 Accele Vision.4194 Access HD....3554 Accurian..........0022 Acer...................0028 Acura................0036 ADC..................0040 (DB1) Addison...........0043 Adelphia..........4195 Admiral............0046 Advent.............0054 Adventura......0055 Adyson.............0058 Agashi...............0063 Agazi..................3522 (DB1) AGB...................0064 Aiko...................0069 Aim....................0070 Aiwa..................0072 Akai....................0074 Akiba.................0078 Akira..................0079 (DB1) Akito.................0082 Akura................0083 Alaron...............0085 Alba...................0086 Albatron..........0087 Alco...................0092 Alienware.......0099 Allegro..............0103 Alleron.............0104 Allorgan...........0105 Allstar................0108 Alpha Digital.4014 AlphaStar........0113 Alpine...............0114 America Action .............................0123 American High .............................0125 Americast.......0127 Amphion Media Works..............0135 Amplivision....0138 Ampro..............0139 Amstrad..........0140 AMTC..............4015 (DB1) Amtron............0141 AMW...............0143 Anam................0146 Anam National .............................0147 Anglo................0151 Anitech............0154 Ansonic............0156 Antronix..........0159 AOC..................0165 Aolinpiya.........4089 (DB1) Apache.............0169 Apex.................3691 Apex Digital..0170 Apple................0172 Arcam...............0179 Archer..............0180 Archos..............0181 Ardem..............0184 Aristona...........0192 Arrgo................0197 Arris...................4931 (DB1) Artec.................4016 Asberg..............0205 Asha...................0209 Aspire...............4233 Astar..................0218 Asuka................0227 AT&T................3453 Atlantic.............0233 Atori..................0237 Audio Dynamics .............................0248 Audiosonic.....0264 Audioton........0266 Audiovox........0268 Autovox..........0280 Aventura.........0287 Awa...................0296 Axion................0299 B Baihua...............4092 (DB1) Baird..................0311 Bang & Olufsen .............................0314 Baohuashi.......0316 (DB1) Basic Line........0325 Bastide..............0327 Baur...................0331 Bazin..................0335 BBT....................0338 Beaumark.......0340 Beijing...............0345 Beko..................0346 Belcor...............0348 BELL..................4376 (DB1) Bell & Howell .............................0350 Bell ExpressVu .............................0352 (DB1) Bell South.......0353 BenQ................0359 Beon..................0361 Best....................0364 Bestar................0368 Bestar-Daewoo .............................0369 Binatone..........0378 Black Star........0386 Blacktron.........3526 Blackway..........0388 Blaupunkt........0390 Blue Parade...0394 Blue Sky...........0395 Blue Star..........0396 Bondstec.........0403 Boots.................0405 BOSS.................4197 BPL.....................0413 Bradford..........0414 Brandt...............0416 Brillian...............0422 Brinkmann......0423 Brionvega........0424 Britannia..........0425 Brockwood....0430 Broksonic........0432 BskyB.................0436 BTC...................0439 Bush...................0445 Byd:sign............0448 C Cable Star.......0454 Cabletenna.....0456 Cableview.......0458 Cablevision.....4238 Caihong............0462 Caixing..............4093 (DB1) California Audio Labs.....................0467 Calix...................0468 Candle...............0480 Canon................0481 Capsonic..........0486 (DB1) Captive Works ..............................0487 Carad.................0488 Carena..............0489 Carnivale..........0491 Carrefour.........0492 Carver...............0494 Cascade............0496 Casio..................0499 Catha.................4094 Cathay...............0501 CCE....................0504 Celebrity..........0509 Celera................0510 Centurion........0520 Century............0521 CGE....................0523 Changcheng...0526 Changfei...........0527 Changfeng.......0528 (DB1) Changhai..........0529 Changhong.....0530 Channel Master ..............................0531 Chaparral.........0533 Ching Tai...........0541 Chun Yun.........0545 Chunfeng.........0546 Chung Hsin....0547 Chunlan............4097 (DB1) Chunsun...........0549 Cimline..............0552 CineVision.......0562 18 19 Brand list Citizen...............0567 City......................0569 Clarion..............0575 Clarivox............0576 Clatronic..........0581 Clearmaster...0583 ClearMax.........0584 CMS....................0590 CMS Hightec.0591 Coby..................0597 Colortyme......0601 Colour Voice..0602 Colt.....................0603 Comcast...........3456 Commercial Solutions..........0615 Comtronics....0623 Concerto.........0625 Concorde........0626 Condor.............0627 Conrowa..........0634 Contec..............0635 Contec/Cony.4199 Coolmax..........0642 Coolsat.............0643 Coship...............0646 Cosmel.............0647 COX..................4200 Craig...................0650 Crosley..............0655 Crossdigital.....0656 Crown...............0658 CS Electronics ..............................0663 CTC....................0664 CTX....................0665 Curtis Mathes ..............................0667 CXC...................0670 CyberHome...0672 Cybernex........0673 CyberPower...0674 Cybertron.......0675 Cytron...............0680 D Daeryung.........0691 Daewoo...........0692 Danichi..............3914 Dansai................0699 Dantax..............0702 Davidson..........4202 Dawa..................0707 Daytron............0710 DBX...................0712 Decca................0718 Deitron.............0722 Dell.....................0725 Denon...............0731 Denver..............0733 Desay.................0737 Desmet.............0738 Diamant............0746 Diamond..........0747 Diamond Vision ..............................0748 Digatron...........0751 Digi......................0754 Digiline..............0759 Digital Stream ..............................3809 Dimensia..........3569 Director............0793 DirecTV............0794 Dish Network System...............0799 Dishpro.............0800 Disney...............0803 Dixi.....................0807 Dongda.............0820 Donghai............0821 Drake.................0825 Drean.................0832 DSE.....................0833 DTS....................0837 Dual....................0838 Dual-Tec...........3528 Dumont............0840 Durabrand......0842 Dux.....................0843 DVD2000........0844 D-Vision...........0684 Dwin..................0848 Dynatech.........0854 Dynatron.........0855 Dynex................3476 E Eastern..............0859 ECHOSPHERE ..............................4396 (DB1) Echostar............0866 Eclipse................0867 Eiki.......................0874 Elbe.....................0880 Elbe-Sharp.......3529 Elcit......................0883 Electroband....0888 Electrograph..0889 Electrohome..0890 Electrophonic ..............................0893 Elektra...............0896 Element............3477 ELG.....................0900 Elin.......................0902 Elite.....................0903 Elmak.................0907 (DB1) Elta.......................0910 Emerson...........0917 Emperor...........0921 Emprex.............0922 Enterprise........0931 Envision.............0933 Epson.................0937 Erres...................0942 ESA.....................0943 ESC.....................0945 Ether...................0948 Etron..................0949 Eurofeel............0954 EuroLine...........0955 (DB1) Euroman..........0956 Europa...............0957 Europhon.........0959 Everquest.........0971 Expressvu........0977 Exquisit..............0978 F Fagor Life.........4102 Feilang................0990 Feilu....................0991 Feiyan.................0992 (DB1) Feiyue................0993 Fenmenti..........4103 Fenner...............0994 Ferguson..........0996 Fidelity...............0998 Filsai....................1000 Finlandia............1003 Finlux..................1004 Firstar.................1007 Firstline..............1008 Fisher..................1009 Flint.....................1014 FNR....................1016 Focus..................1017 Formenti..........1023 Formenti-Phoenix ..............................1024 Fraba..................1030 Friac....................1040 Frontech...........1042 Fuji.......................1047 Fujitsu.................1052 Fujitsu General ..............................1053 Funai...................1056 Furi......................1057 FUTEC..............3960 (DB1) Futuretech.......1064 G Galaxi.................1068 Galaxis...............1069 Garrard.............1075 Gateway...........1076 GBC....................1078 GC Electronics ..............................1080 GE........................1081 GEC....................1083 Gehua................1086 Geloso...............1087 Gemini..............1089 General Instrument ..............................1093 General Technic ..............................1095 Genexxa..........1097 GFM....................3820 Giant..................1113 Gibralter...........1114 Go Video.........1126 20 21 Brand list GOI.....................1130 GoldHand.......1136 Goldline............1138 GoldStar...........1140 Goodmans......1142 Goodmind......1143 GPM...................1149 Gradiente........1151 Graetz...............1152 Granada............1154 Grandin............1156 Greenhill..........1157 Gronic...............1160 Grundig............1162 Grunpy..............1165 H Haier..................1175 Haihong............1176 Haiyan...............1177 (DB1) Halifax...............1179 Hallmark...........1180 Hamlin...............1182 Hampton.........1183 Hankook..........1188 Hanseatic.........1190 Hantarex..........1192 Hantor...............1193 Harley Davidson ..............................1197 Harman/Kardon ..............................1198 Harvard............1202 Harwood.........1204 Hauppauge.....1206 Havermy..........1208 HCM..................1210 Headquarter..1214 Hello Kitty.......1221 Hema.................1222 Hemmermann ..............................1223 Hewlett Packard ..............................1229 Higashi...............1234 Highline.............1236 Hikona...............1237 HiLine................3533 Hinari.................1243 Hisawa...............1247 Hisense.............1249 Hitachi...............1251 Hitachi Fujian.1252 Hiteker..............1255 Hitsu...................1257 Hoeher.............1262 Hongmei..........1272 Hongyan...........1274 (DB1) Hornyphon.....1277 Hoshai...............1278 Howard Computers.....1281 HP........................1283 HTS.....................1285 Huafa.................1287 Huanghaimei..1288 Huanghe...........1289 Huanglong.......1290 Huangshan......1291 Huanyu.............1292 Huaqiang..........1293 (DB1) Huari..................1294 Hughes..............4205 Hughes Network Systems.............1296 Humax..............1298 Hush...................1304 Hygashi.............1308 Hyper.................1309 Hypson.............1312 Hytex.................1314 Hyundai............1315 I Iberia..................1320 iBUYPOWER ..............................1322 ICE.......................1324 ICeS....................1325 Illico.....................4206 iLo........................1341 iLuv......................4234 Ima.......................1342 Imperial.............1346 Imperial Crown ..............................1347 (DB1) Indiana...............1350 Infinity................1352 InFocus..............1353 Ingelen...............1354 Ingersol.............1355 Initial...................1356 Inno Hit............1358 Innova................1359 Innovation.......1360 Insignia...............1368 Instant Replay ..............................3580 Integra...............1370 Inteq...................1373 Interbuy............1376 Interfunk...........1377 Internal..............1379 International...1380 Intervision.......1386 IR..........................4110 Irradio................1396 Isukai...................1402 iSymphony......3755 ITC......................1404 ITS.......................1405 ITT.......................1406 ITV.......................1408 J Janeil...................1414 Jasco...................1415 JBL........................1420 JC Penney........4208 JCB......................1421 JCL.......................4209 Jean.....................1424 Jensen................1429 Jerrold................1431 Jiahua..................1435 (DB1) JiaLiCai...............1436 (DB1) Jinque.................1440 (DB1) Jinta.....................1441 (DB1) Jinxing.................1442 Juhua...................1461 (DB1) JVC......................1464 jWin....................1465 K Kaige...................1470 (DB1) Kaisui..................1471 Kamp..................1475 Kanghua............1477 Kangli..................1478 (DB1) Kangyi................1479 (DB1) Karcher.............1484 Kawa...................1487 Kawasaki...........1488 Kawasho...........1489 Kaypani..............1490 KEC.....................1496 Kendo................1500 Kenwood.........1507 KIC......................1512 Kingsley.............1520 Kioto...................1523 Kiton...................1525 KLH.....................1529 Kloss Novabeam ..............................4210 Kneissel.............1535 Kodak.................1540 Kolin....................1541 Kolster...............1543 Kongque...........1545 (DB1) Konig..................1547 Konka.................1548 Korpel................1552 Korting..............1554 Kosmos.............1557 Koss....................1558 KTV.....................1572 Kuaile.................1573 (DB1) Kunlun...............1578 (DB1) Kyoshu...............1583 Kyoto..................1585 L L&S Electronic ..............................1588 Landel................1593 Lasonic..............1600 Layco..................4117 Lecson...............1606 Lenco.................1615 Lenoir................1617 Lenoxx..............1618 Lesa.....................1622 Lexicon.............1625 Leyco.................1627 LG........................1628 22 23 LG/Goldstar...3536 (DB1) Liesenk..............3537 (DB1) Liesenk & Tter ..............................1630 Liesenkotter...1631 Life.......................3538 (DB1) Lifetec................1633 Linksys...............1640 Linsay.................1642 Liquid Video...1644 LiteOn...............1645 Lloyd’s................1648 Local India TV ..............................1653 Loewe...............1660 Loewe Opta..3540 Logik...................1661 Longjiang..........1664 (DB1) Luma..................1674 Lumatron.........1676 Lux May............1680 Luxman.............1682 Luxor.................1683 LXI.......................1686 M M & S.................1687 Madison............1698 Magnadyne.....1702 Magnafon.........1703 Magnasonic.....1704 Magnavox........1706 Magnin...............1708 Magnum...........1709 Majestic.............1713 Mandor.............1717 (DB1) Manesth............1718 Manhattan.......1719 Marantz.............1724 Mark...................1731 Marta.................1735 Masuda..............1744 Matsui................1750 Matsushita.......1751 Maxent..............1757 Media Center PC ..............................1777 Mediator..........1784 Medion..............1787 Medison............1788 MegaCable......4211 Megapower....1791 Megatron.........1795 MEI......................1796 Meile...................1797 (DB1) MeiShi................4118 (DB1) Melectronic....3654 Memorex.........1800 Memphis..........1802 Mercury............1804 Metz...................1810 MGA..................1811 MGN Technology ..............................1812 MicroGEM......4024 Micromaxx......1822 Microsoft..........1826 Microstar..........1827 (DB1) Midland.............1831 Minato...............1835 Mind...................1837 Minerva............1838 Minoka..............1840 Minolta..............1841 Mintek...............1845 Minutz................1847 Mitsubishi.........1855 Mivar..................1857 MoDeng...........4120 (DB1) Monivision.......1872 Montgomery Ward..................4212 Morgans...........3970 Motorola..........1878 Movie Time.....1880 MTC...................1889 MTlogic.............1892 Mudan...............1896 (DB1) Multistandard ..............................1904 Multisystem....4121 (DB1) Multitec.............1906 Multitech..........1907 MultiVision......1909 Murphy.............1911 Musikland.........1915 Brand list N NAD..................1926 Naiko.................1930 Nakamichi.......1932 Nakimura.........1933 Nanbao.............1934 (DB1) Nansheng........1935 (DB1) National Panasonic ..............................4661 NEC....................1950 Neckermann..1951 NEI......................1952 Nesa...................1959 Nesco................1960 Net Brazil........1962 Netsat................1966 NetTV...............1967 Neufunk...........1970 New Tech........1979 New World....1980 Newave............1981 Next Base.......1983 Next Level......1984 Nexus................1989 NexxTech........1990 Nicamagic........1994 Nikkai.................1998 Nikko.................2000 Niveus Media ..............................2012 Noblex..............2013 Nobliko.............2014 Nokia.................2017 Norcent............2020 Nordic...............2021 Nordmende...2022 Nordvision......3543 (DB1) Normerel........2024 Northgate.......2027 Noshi.................2030 Nova Vision....2032 Novaplex.........2034 Novatronic......2035 NSC....................2042 NTC...................2045 O Oak.....................2059 Okana................4122 Okano...............2065 Olevia................2067 Olympus..........2071 Onimax.............2082 Onkyo...............2085 Onwa.................2087 Opera................2090 Oppo.................2092 Optimus...........2095 Optoma...........2097 Optonica..........2099 Orbit..................2103 Orion.................2111 Oritron.............2112 Orline................2113 Ormond...........2114 (DB1) Orsowe............2116 Osaki..................2118 Osio....................2121 Oso.....................2122 Osume..............2123 Otto Versand.2126 P Pace....................2134 Pacific.................2135 Pael......................2140 Palladium..........2145 Palsonic.............2147 Panama.............2149 Panasonic.........2153 Panavision........2154 Panda.................2155 Pansat................2158 Panther.............2160 Paragon.............2161 Pathe Cinema ..............................2168 Pausa..................2171 Paysat.................2173 PCT.....................4213 Penney...............2182 Pentax................2183 Perdio................2185 Perfekt...............2186 Philco.................2192 24 25 Philharmonic ..............................2194 Philips.................2195 Philips Magnavox ..............................3715 Phoenix.............2199 Phonola............2201 Phonotrend....2202 Pilot.....................2207 Pioneer.............2212 Pionier...............2213 Plantron............2219 Plasmsync........4230 Playsonic...........2224 Polaroid............2230 Polk Audio.......2232 Poppy.................2236 Popular Mechanics ..............................2237 Portland............2238 Powerpoint.....2241 Prandoni Prince ..............................4125 Precision...........2244 Prelude..............2247 Priceclub..........2252 Prima..................2253 Primestar.........2257 Princeton.........2258 Prinz....................2260 Prism..................2261 Proceed............2267 Profekt...............4126 Profex................2269 Profilo................2272 (DB1) Profitronic........2273 Proline...............2274 Proscan.............2279 Prosonic...........2282 Protech.............2284 Proton...............2288 Protron.............2289 Proview.............2290 ProVision.........2291 Pulsar.................2296 Pye.......................2302 Pymi....................2304 Q Qingdao...........2308 (DB1) Quarter............2318 Quartz..............2319 Quasar..............2320 Quelle................2322 Questa..............2324 Qwestar...........2326 R Radialva.............2329 Radio..................4128 Radio Shack/ Realistic.............4214 Radiola..............2330 Radiomarelli...2331 RadioShack.....2333 Radiotone........2334 Radix..................2335 Randex..............2343 RCA...................2351 Realistic.............2354 Recor.................2359 Recoton............2361 Rectiligne.........2362 Redstar..............2366 Reflex.................2368 Regal...................2370 Regency............2371 Regent...............2372 Rembrandt.....2375 Reoc...................2379 ReplayTV.........2380 Revox.................2383 Rex......................2385 RFT......................2386 Rhapsody.........2387 Ricavision.........2388 Rio.......................2393 R-Line................2327 Roadstar...........2398 Rogers...............4215 Rotel...................2414 Rowa..................2416 Runco................2423 S Saba....................2429 SageTV..............4981 (DB1) Saisho.................2437 Saivod................2439 Salora.................2443 Sambers...........2445 Sampo...............2446 Samsung...........2448 Sandra...............2454 Sanjian...............2455 (DB1) Sanky..................2456 Sansui.................2458 Sanyo.................2462 Sanyuan............2464 SBR......................2492 Sceptre..............2498 Schaub Lorenz ..............................2500 Schneider.........2501 Scientific Atlanta ..............................2503 Scimitsu.............2505 Scotch................2506 Scott...................2508 Sears...................2514 SEG.....................2522 SEI........................2524 Sei-Sinudyne..2525 Seleco................2528 Sencora............2531 Sensory Science ..............................2533 Sentra................2534 Serino................2539 Shancha............2546 (DB1) Shanghai...........2547 Shaofeng..........2549 Sharp..................2550 Sharper Image ..............................2551 Shen Ying.........2552 Shencai..............2553 Sheng Chai......3922 Shenyang..........2555 Sherwood........2557 Shinco................2560 Shinsonic..........2562 Shintoshi...........2564 Shivaki................2567 Shogun..............2568 Siam....................2572 Siarem...............2573 Siemens............2574 Siera....................2576 Sierra..................3549 (DB1) Sigma Designs ..............................2579 Signal..................2581 Signature..........2582 Silva.....................2591 Silva Schneider ..............................2592 Silver...................2594 Simpson............2598 Sindyne.............4510 Singer.................2599 Sinudyne...........2601 (DB1) SKY......................2610 Skygiant.............2618 Skyworth.........2631 (DB1) SL Marx............2633 Sogera...............2649 Solavox.............2654 Sonawa.............2663 Sonic Blue.......2667 Sonicview........3954 Soniko................2669 Sonitron............2671 Sonneclair........2673 Sonoko..............2675 Sontec...............2677 Sony....................2679 Sound & Vision ..............................2680 Soundesign.....2684 Soundwave.....2689 Sowa..................2691 Squareview.....2703 Srypton.............4138 SSS.......................2708 Stack...................4218 Standard...........2713 Standard Components.2714 Star Choice....2716 Starcom............2722 Stargate............2723 Brand list 26 27 Brand list Starlite...............2728 Starquest..........2732 StarSight...........2734 Stenway............2739 Strato.................2745 STS......................2749 STS1...................4219 STS2...................4220 STS3...................4221 STS4...................4222 Studio Experience ..............................2750 Stylandia...........2752 Sungale..............2761 Sunkai................2762 Sunstar..............2768 Sunwood.........2772 Supercable......2778 Superla..............2782 Supermax........2783 Superscan........2786 SuperTech.......2789 Supervision.....2791 Supra..................2792 Supre-Macy....2794 Supreme...........2795 Sutron................2798 SVA.....................2800 Sydney...............2808 Sylvania.............2809 Symphonic......2810 Synco.................2811 Syntax................2814 Syntax-Brillian ..............................4231 Sysline................2815 Systemax..........2817 Sytong................2820 T Tacico.................2823 Tagar Systems ..............................2831 Tai Wah.............4139 (DB1) Taishan...............2835 Tandy..................2843 Tashiko..............2850 Tatung................2852 TCL.....................2856 (DB1) TCM...................2857 (DB1) Teac.....................2860 Teachimagen..4140 Tec.......................2861 Tech Line.........2863 Technema........2866 Technica............2868 Technics............2869 Technika...........2870 Techview..........2883 Techwood.......2884 Teco....................2886 Tedelex.............2889 Teknika..............2895 TeleCaption....2902 Telecor..............2910 Telefunken.......2914 Telefusion........2915 Telegazi.............2917 Telemeister.....2924 Telesonic..........2930 Telestar.............2931 Teletech............2934 Teleton..............2935 Televideon.......2938 Teleview...........2939 Tennessee........2952 Tensai.................2954 Tenson...............2955 Terapin..............2958 Tevion................2962 Texet..................2963 Texscan.............2965 TFC.....................2967 Theta Digital..2970 Thomas.............2971 Thomson.........2972 Thorn.................2974 Thorn-Ferguson ..............................2976 (DB1) Time Warner.3518 Timeless...........2985 Tivax...................3956 Tivo.....................2991 TMK....................2994 TNCi..................2996 Tobo...................2999 (DB1) Tocom...............3000 Tokai...................3001 Tokyo.................3004 Tomashi............3006 Tongguang.......3008 (DB1) Torx....................3020 Toshiba..............3021 Totevision........3024 Touch.................3025 Towada.............3028 Toyoda..............3030 Trakton.............3036 Trans Continens ..............................3037 Trans PX..........3038 Transfec............4143 Transonic.........3041 Transtec............3042 Tredex...............3045 Trident...............3054 Tristar.................3057 Triumph............3058 TruTech.............3467 TS.........................3063 Tuntex...............3069 Tusa.....................3073 TV86..................3076 TView................3079 TVS.....................3081 U Uher...................3089 UltimateTV.....3091 Ultravox...........3095 Unic Line..........3100 Uniden..............3101 Unika..................3102 Unitech.............3105 United...............3106 United Artists ..............................3107 United Cable.3108 Universal..........3113 Universum......3115 Univox...............3116 Urban Concepts ..............................3121 US Digital........3122 US Electronics ..............................3123 US Logic...........3124 V V2........................3128 Vector................3136 Vector Research ..............................3137 Venturer...........3143 Verizon..............3146 Vestel.................3148 Vexa....................3149 Victor.................3155 Video Concepts ..............................3157 Videologic.......3165 Videologique.3166 Videosonic......3171 VideoSystem..3172 Videotechnic..3173 Videotron........3175 Vidikron............3178 Vidtech..............3179 Viewmaster....3182 ViewSat.............3185 Viewsonic........3186 Viewstar...........3187 Viking.................3188 Villain..................3189 Viore..................3192 Visco...................4232 Visiola................3197 Vision.................3198 Vizio....................3211 Vocopro...........3213 Voodoo............3215 Voom.................3216 Vortec...............3217 Vortex View...3218 Voxson..............3220 W Waltham..........3230 Wards................3231 Watson.............3233 Watt Radio.....3234 Waycon............3237 Wega..................3238 Wegavox..........3239 Weltblick..........3245 Westinghouse ..............................3249 Wharfedale.....3255 White Westinghouse ..............................3258 Windstar..........3266 Winegard.........3268 X Xbox..................3295 Xiahua...............3299 Xiangyang........3301 (DB1) Xiangyu.............3302 Xihu....................3303 (DB1) Xinaghai............3304 (DB1) Xingfu................3305 Xinghai..............3306 XR-1000..........3316 Xrypton............3317 Xuelian..............3320 (DB1) Y Yamaha.............3326 Yamishi..............3328 Yapshe...............3329 Yokan.................3335 Yoko....................3336 Yorx....................3340 Yuhang...............3345 Z Zanussi..............3349 Zenith................3356 Zentech............4031 Zentek...............3361 ZhuHai..............3364 ZT Group.......3370

Teško je palo Mikalu Nikoliću Kalči što je prepuna kafana, tada glavno mesto društvenog života Nišlija, videla kakvu mu je ulogu prijatelj Stevan Sremac dodelio u pripoveci „Ivkova slava“ – glavnu, najbitniju, ali ne i po njegovom ukusu… Još kao dete Kalča je došao u Niš, tako da skoro niko nije ni znao da nije rođeni Nišlija. On je bio Cincar rodom iz Kruševa u Makedoniji. Svoj kujundžijski zanat radio je kvalitetno i bio je dobar majstor. Međutim, više od zanata voleo je svog vernog psa Čapu i lov. Kao i ostale niške meraklije iz tog vremena, voleo je život, pesmu i svaki novi dan koji je započinjao obaveznim ratlukom i kafom. Kalču je znao ceo tadašnji Niš, a njegove priče, naročito lovačke, uveseljavale su čaršiju. Poznat kao veliki lažov, ali i dobar čovek, privukao je pažnju Stevana Sremca, koji je u Niš došao kao profesor gimnazije krajem devetnaestog veka, dve godine nakon oslobođenja ovog grada od Turaka. Sremac je zavoleo Niš, niški mentalitet i tradicionalni način života. Voleo je humor, lakoću sa kojom se živelo, intuitivnost, sklonost sevdahu, šaljivim podvalama, ali i veselju bez kraja. Mirisao je Niš tih godina na cveće, a iz kuća u sokacima sa zanimljivim imenima „Šefteli sokak“, „Sotiračevo sokače“, „Kevina mala“ čula se pesma i igra. U krivudavim ulicama starog grada proveo je najlepše godine. Ovaj deo Srbije i stari Niš svojim perom ovekovečio je i proslavio u svom književnom delu. Stevan je rođen u Bačkoj (u Senti na današnji dan-23. novembar 1855). Sremac je jedan od najpoznatijih proznih pisaca, bio je akademik, tradicionalista i idealista. Objavio je knjige „Božićna pečenica“ (1893. godine), „Ivkova slava“ (1895. godine), „Limunacija na selu“ (1896. godine), „Pop Ćira i pop Spira“ (1898. godine) „Iz knjiga starostavnih“ (od 1903. do 1909. godine), „Vukadin“ (1903. godine), „Čiča Jordan“ (1903. godine), „Kir Geras“ (1903. godine) i „Zona Zamfirova“ (1906. godine). Nakon smrti roditelja brigu o njemu preuzeo je njegov ujak Jovan Đorđević. Kako je i sam bio književnik, upisuje Stevana u gimnaziju nakon dolaska u Beograd, a potom i u Veliku školu gde završava studije istorije. Postaje profesor i predaje u Nišu i Pirotu. U Nišu je zabeležio mnoge priče, najviše o svom dobrom prijatelju Kalči – naočitom, dugih brkova i ozbiljnog pogleda. Sedeli su oni u kafani „Marger“ i pričali u nedogled. Zapravo, Kalča je pričao, a Sremac slušao i zapisivao u svoju beležnicu… Navraćao je Sremac i u Kalčin dućan, prvi put da bi mu popravio ćilibarsku muštiklu, a onda svakog dana za vreme odmora na kratak razgovor i kafu. Kalčine priče su bile zanimljive, živopisne, sa mnogo preterivanja, lagarija i izmišljotina. Posebno su se izdvajale one lovačke, poput susreta sa „afričkim zajcem“ koga je uhvatio golim rukama, bez puške i vernog Čape, iako je bio „velik kao tele i šaren kao zvečarka“. Sam Sremac nikada nije imao tu čast da sa Kalčom ode u lov… Sremac je za vreme svog jedanaestogodišnjeg boravka u Nišu najduže stanovao u Nikoletinom stanu, u maloj kućici na keju kraj Nišave. Posmatrao je sa trema život Nišlija, pa je tako i ispratio slavu jorgandžije Živka. I upravo njegova slava poslužila mu je kao inspiracija da napiše pripovetku „Ivkova slava“ i da je objavi kao posebnu knjigu 1895. godine. Zanimljivo je reći da je radnja pripovetke pisana po istinitim događajima, sa stvarnim glavnim likovima koji su u tom trenutku bili živi. Zato je Sremac odlučio da promeni njihova imena. Pored toga, i Živkovu slavu, Svetog Jovana, zamenio je Đurđevdanom, događaje uobličio, a „ponešto“ dodao i izmislio… Svoju knjigu sa posvetom Sremac je poklonio Kalči, ali kako je ovaj veliki lovac bio nepismen, nije mogao da pročita šta je to njegov prijatelj o njemu rekao. Sa velikim delom upoznao se tek u pozorištu „Sinđelić“ u niškoj kafani Evropa kada je 1896. godine „Ivkova slava“ izvedena na pozornici. Kalčin lik igrao je Čiča Ilija Stnojević, a Kalča je bio pozvan kao specijalni gost koji je došao čak dva sata ranije. U prepunoj Evropi njegovo prisustvo izazvalo je najveću pažnju, a naročito njegove reakcije kako je radnja predstave odmicala. Ljut i besan, negodovao je i dobacivao glumcima, govoreći da su svi lažovi, a Sremac veći i od njega. Ovakva reakcija bila je motiv Sremcu da napiše još jednu pripovetku „Kalča u pozorištu“… Priča o Kalčinom gostu iz Afrike poslužila je kao inspiracija Ivanu Felkeru, akademskom vajaru, prilikom stvaranja spomenika Kalči i Sremcu. Ideju za ovaj spomenik dao je pokojni glumac Mlađa Nedeljković. Na bronzanoj skulpturi prikazan je razgovor Kalče i Sremca gde mu pokazuje koliki je bio njegov ulov – „afrički zajac“. Pored njih sedi i Čapa, Kalčin verni pas sa „pedigreom“, čija je majka bila kučka čuvenog Turčina Belog Memeda. Hvalio se Kalča da je Čapa lovio toliko „zajaca“ koliko ni on nije mogao poneti. Čapu je dobio od Ibiš-age, koji je i sam bio lovac. Posebno je isticao da je njegovog jedinog vernog prijatelja „u lov vodio i kralj Milan.“ Skulptura se nalazi na samom početku kazandžijskog sokačeta u pešačkoj zoni i jedinom očuvanom delu stare niške čaršije, gde se krajem XIX i početkom XX veka nalazilo trinaest kazandžijskih radionica. Pored ovog spomenika „vesele družine“, na ulazu u čuveno niško „Kazančijsko sokače“ nalazi se i jedna prazna stolica za sve one koji bi da „razgovaraju“ sa piscem i lovcem. Do skulpture se nalazi i spomen–česma Stevanu Sremcu. Ovaj spomenik je ovekovečio priču o čoveku koji je danas zaštitni znak svih Nišlija i njegovom prijatelju i slušaocu koji ga je kroz svoja književna dela uveo u legendu.

301 Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Fali jedna slicica u albumu da bi bio pun!!! Hana i Barbera je bila američka produkcijska kuća za crtane filmove koja je producirala animirani televizijski i bioskopski program četrdeset i pet godina između 1957. i 2001. Hana-Barberu su osnovali 1944. Metro-Goldvin-Majerovi animacioni režiseri Vilijam Hana i Džozef Barbera pod nazivom H-B Enterprajziz, koji je korišćen za produkciju televizijskih reklama. Pošto je MGM zatvorio svoj studio za animacije 1957, H-B Enterprajziz je postao glavni posao Hane i Barbere i kompanija je promenila naziv u Hana i Barbera produkciju 1960. Za tri decenije, Hana i Barbera su proizveli mnogo uspešnih crtanih filmova, na primer Porodica Kremenko, Porodica Džetsons, Hiki i prijatelji, Medvedić Jogi, Džoni Kvest, Skubi Du i Štrumfovi, svi oni će postati ikone zapadne pop kulture. Godine 1991, kompaniju je kupio Tarner Brodkasting, u glavnom iz razloga kako bi Tarner mogao da upotrebi njihovu biblioteku koja je sadržala preko 300 crtanih filmova i serija kako bi je iskoristio kao osnovu potrebnu za njegov novi program Kartun Netvork kanal za kablovsku televiziju. Promenjen je naziv u H-B Produkcijska kompanija i 1992, u Hana i Barbera crtani filmovi 1993, studio je nastavio sa proizvodnjom bez aktivnog delovanja Vilijama Hane ili Džozefa Barbere, oni su obojica otišli u polu-penziju, ali su i dalje ostali vodeća lica studija. Za vreme kasnih 1990-ih, Tarner je Hana i Barberu isključivo okrenuo produkciji novih materijala za Kartun Netvork. 1996, Tarner Brodkasting je kupio Tajm Vorner. Pošto je Vilijam Hana umro 2001, Hana i Barbera je postao deo Varner Braders animejšona, i studija Kartun netvork nastavljena je produkcija Kartun Netvorkovih crtanih filmova. Džozef Barbera je ostao sa Varner Braders animejšenom kao ceremonijalno lice sve do njegove smrti 2006. Počeci Hane i Barbere Vilijam Hana i Džozef Barbera su se prvi put udružili dok su još radili u Metro-Goldvin-Majerovom studiju za animacije 1939. Prvi njihov veći projekat je bio crtani film Puss Gets the Boot (1940), koji je poslužio kao osnova za crtani film Tom i Džeri, a ujedno je bio i prva epizoda popularnog crtaća. Hana, Barbera i MGM-ov režiser Džordž Sidnej su osnovali H-B Enterprajziz 1944. dok su i dalje radili za studio, svoju kompaniju su koristili za snimanje prvih televizijskih reklama. Pošto su Hana i Barbera dobili osam Oskara za određene epizode njihovog crtanog filma Tom i Džeri, MGM je zatvorio studio za animacije 1957, zato što je smatrao da je napravljeno dovoljno epizoda za repriziranje. Hana i Barbera su zaposlili većinu svojih radnika iz MGM-a da rade za H-B Enterprajziz, koja će postati prava produkcijska kuća od 1957. Doneta je odluka da kompanija snima crtane filmove za televiziju, a prvi crtani film je bio The Ruff & Reddy Show, koji je premijerno prikazan na NBC-u u decembru 1957. Kako bi nastavili proizvodnju Hana i Barbera su se udružili sa kompanijom Skrin Gems. 1959. godine, H-B Enterprajziz je promenio naziv u Produkciju Hana i Barbera i postao je vođa u televizijskoj animaciji. Obično su bili kritikovani zbog upotrebe tehnike ograničene animacije, Produkcija Hana i Barbera je obično proizvodila crtane filmove koji su se prikazivali vikendom i sredom u udarnom terminu. Prikazivale su ih sve vodeće televizije u SAD. Studio je takođe i imao nekoliko bioskopskih ostvarenja kao što je crtani film napravljen za Kolumbija Pikčers, Loopy De Loop. Snimani su i drugi kratki bioskopski crtaći na osnovu televizijskih animiranih filmova. Kompanija nikada nije imala sopstvenu zgradu do 1963, kada je otvorena na adresi Bulevar Kahuenga 3.400. u Studijskom gradu, Kalifornija. Partnerstvo između Hane i Barbere i Kolumbije trajalo je do 1967, kada su Hana i Barbera prodali studio Taft Brodkastingu dok su zadržali svoju poziciju u studiju. Od 1965, Hana i Barbera su pokušali da budu muzička izdavačka kuća za kratko vreme. HBR ploče su distribuirali Kolumbija CBS rekords, sa pevačima kao što su Luis Prima, Pet Amerikanaca, Skatman Kroters, i 13. sprat lift. Od 1969. do otprilike 1983, Produkcija Hana i Barbera je bio vodeći studio za televizijsku animaciju na svetu, skoro skroz posvećeni produkciji crtanih filmova koji su se puštali sredom ujutru. Televizijski crtani filmovi Hana i Barbera je prvi studio za animacije koji je uspešno producirao crtane filmove posebno za televiziju;do tada, su televizijski crtaći postojali samo kao reprize bioskopskih. Druga dela Hane i Barbere uključuju i bioskopski crtani film, Loopy De Loop, za Kolumbija Pikčers od 1959 do 1965; i početna sekvenca ABC-evog/Skrin Gems televizijskog programa Začarani. Kasnije, H-B će koristiti likove Začaranih kao goste u Porodici Kremenko. Mnoštvo Hana i Barbera crtanih filmova su bili proizvedeni za puštanje u udarnim terminima, nastavili su proizvodnju tih crtaća sve do ranih 1970-ih. To su crtani filmovi: Haki i prijatelji, Medvedić Jogi, Brzi Drov Mak rov, Top Mačak, Džoni Kvest, Porodica Džetsons, Uvrnute trke, i posebno Porodica Kremenko svi su oni puštani u udarnim terminima i takmičili su se sa najboljim komedijama, dramama i kvizovima. Porodica Kremenkoje postao šou sa najvišim rejtingom gledanosti. Tokom svoje dve decenije uspeha, Hana i Barbera su predstavili mnogo crtanih filmova Porodica Kremenko, Porodica Džetsons, Haki i prijatelji, Medvedić Jogi, Džoni Kvest, i Skubi Du, svi oni će postati ikone američke pop kulture. Tokom 1970-ih praktično, većina američke televizijske animacije su producirali Hana i Barbera, jedini rivali su dolazili od Filmejšena i DePati-Freleng Enterprajzesa, plus određeni animirani specijali koji su se puštali u udarnom terminu od Rankin Basa, Čak Džounsa, i Bila Melendeza. Kontroverznost kvaliteta Hana i Barbera su bili optuženi za doprinos smanjenju kvaliteta animacije i crtanih filmova od 1960-te do 1980-te. Neki ljudi veruju da su njihovi crtani filmovi „uništili humor“. To je zato što su oni prvi studio koji se bavio televizijskom animacijom, tako da su imali ograničen budžet. U MGM su trošili do $50,000 za jedan kratak crtani film, dok su oni trošili $3,000 za crtani film iste dužine. Na primer, jedan 22-minutna (30 minuta sa reklamama) epizoda Džouzija i Cica Maca iz 1970 imala je isti budžet --$45,000-- kao jedan 8-minutni Tom i Džeri iz -1940-te. Takva budžetska ograničenja zahtevala su promene produkcijskih vrednosti. U priči koju je objavio Saturdej Ivning Poust, Kritičari tvrde da Hana i Barbera su uzimali više posla nego što su mogli da urade, to je jedino televizijska publika mogla da trpi.[1] Jedan direktor u Volt Dizniju je jednom rekao, „Mi ne računamo njih uopšte kao rivale.“[1] To je možda bilo istina, ali kasnih 1950-ih i ranim 1960-ih, Hana i Barbera je bio jedini studio u Holivudu koji je aktivno zapošljavao, u to vreme oni su pokupili dosta Diznijevih animatora. Hana i Barbera su predstavili ograničenu animaciju, koja je bila popularizovana u bioskopima zahvaljujući UPI, na televizijskim crtanim serijama kao što je Rafov i Redijev šou kao način koji će smanjiti troškove. Ovo je dovelo do smanjenja kvaliteta animacije. Studio je našao rešenje za te kritike, da pravi filmove i tako pravi bolje verzije njihovih crtaća, to su na primer: (Nej tamo, to je Medvedić Jogi! iz 1964, Čovek zvani Kremenko iz 1966, i Džetsons: Film iz 1990) i adaptacije drugih materijala: (Šarlotina mreža iz 1973. i Hajdina Pesma iz 1982). Polje animacije je stiglo do dna oko sredine 1970-ih, čak je i publici crtanih filmova sredom dosadilo. Snažno fokusiranje na jake dijaloge i pametne scenarije je manje ili više nestalo do 1973, Zato što se studio promenio priča je bila na zadnjem mestu, a animacija na prvom. U to vreme Hana i Barbera crtani filmovi su veoma loše prolazili osim nekoliko primera: (Porodica Kremenko, Skubi Du, Super Prijatelji), ali oni su se samo reprizirali. Spor uspon i pad Stanje oblasti animacije se promenilo 1980-ih, zahvaljujući takmičarima nastale su serije koje su bile bazirane na popularnim igračkama tj. akcionim figurama, uključujući i Filmejšenov Hi-men i Gospodari svemira i Rankin Basove Munjevite mačke. Hana i Barbera studio je zaostao za konkurencijom, kako je novi talas animatora nadolazio i oprobavao se na tržištu 1980-ih i 1990-ih. Tokom 1980-ih, Hana i Barbera su predstavili crtaće napravljene na osnovu poznatih proizvoda Štrumfovi, Snorkijevci, Pak-Man, Despoti hazarda, Priče majci, Srećni dani, Lavern i Širli, Mork i Mindi, i Izazov GoBotsa, takođe su proizveli i nekoliko ABC Nedeljnih specijala. Nekoliko njihovih crtanih filmova je proizvedeno u Australijskom studiju (napravljeno je partnerstvo sa Australijskom kompanijom Sautern star enterteiment), uključujući Drak Pak, Vajldfajr, Berenstainovi Medvedi, Tin Vuk, i skoro svi CBS Storybreak-ovi. Početkom 1980-ih i nastavivši posle kupovine Turnera, takođe su tadili na nekim manje poznatim projektima, kao što je serija Najbolje avanture: Priče iz Biblije. H-B se takođe ujedinio sa Rabi-Spirs produkcijom, koju su osnovali 1977. bivši H-B radnici Džo Rubi i Ken Spirs. Taft Brodkasting je kupio Rubi-Spirs od Filmvejsa 1981, Rubi-Spirs se često udruživao da radi zajedno sa Hanom i Barberom. Hana i Barbera su često pravili crtane filmove u kojima su glavni likovi mali 1980-ih, kao što su: Pink Panter i Sinovi, Dete Kremenko, Popaj i sinovi, i Pas pod imenom Skubi Du. iz 1985, Hana i Barbera su pustili Neverovatni svet Hane i Barbere, novi program koji je predstavio nove verzije starih likova kao što su: Medvedić Jogi, Džoni Kvest, Snorkovi, i Riči Rič, zajedno sa novim crtanim filmovima kao što su: Galtar i zlatni Lenc, Pa Pa Medvedići, Fantastični Maks, i Noćna Patrola.. Sledeće godine H-B su proizveli: Jogijevo veliko bekstvo, prvi crtani u Hana i Barbera superzvezdama 10, serija o 10 originalnih telefilm-ova napravljena na osnovu njihovih popularnih likova, uključujući i popularne specijale kao što je Džetsonsi upoznaju Kremenkove. Zbog ovoga, Hana i Barbera i Rubi i Spirs su bili razlozi finansijskih problema Taft Brodkastinga, koji je baš tad kupila Američka Finansijska Korporacija 1987. i promenila mu ime u Veliki Američki Brodkasting sledeće godine. H-B je odlučila da promeni svoj način rada i da pravi crtane filmove u studijima u Tajvanu, na Filipinima, i Japanu. Hanu i Barberu su usporavali zahtevi televizijskih stanica, uglavnom ABC, koji su insistirali na repriziranju Skubi Dua više puta, uključujući i crtaće Kapetan Pećinac i Džozi i Cica mace; to je uništavalo kreativnost, što je dovelo do toga da su mnogi scenaristi i animatori napustili studio u 1989. Odgovorili su na poziv od Varner braće koji su planirali da ožive svoj studio za animacije, odmah su napravili crtane filmove: Tini Tun Avanture i Anamanijaci. Tarnerova obnova 1990-te, zbog finansijske situacije, Hana i Barbera i Rubi i Spirs su stavljeni na prodaju. 1991, većinu biblioteke Hane i Barbere i Rubi i Spirsa je kupio Tarner Brodkasting. Turnerov predsednik zabave Skot Saša je izabrao čudan izbor da vodi studio u propadanju. Fred Seibert je direktor za brendiranje koji je napravio marketing i izbrendirao MTV i Nikolodeon i izmislio je program “Nik-noću”, ali nikada nije radio u produkciji crtanih filmova. On je odmah popunio prazninu koja je nastala zbog nedostatka animatora, scenarista i producenata, zaposlio je ljude kao: Pat Ventura, Donovan Kuk, Kreg Mekreken, Gendi Tartakovski, Set Mekfarlan, David Feis, Van Partibl, i Buč Hartman i novog vođu u produkciji Baza Potamkina. 1992, studio je promenio ime u H-B Produkcijska kompanija, a zatim ponovo promena naziva u Hana i Barbera crtaći. sledeće godine. Ranih 1990-ih, Hana i Barbera su napravili crtaće kao: Tom i Džeri deca, Drupi: Gospodar detektiva), Nove avanture kapetana Planete i Jo Jogi. Takođe su napravili crtaće koji su bili drugačiji od njihovih prethodnih izdanja, uključujući crtaće Budi se, skači i kotrljaj, Dva glupa psa, SVOT mačke i Pirati mračnih voda. Sredinom 1990-ih, Hana i Barbera i Kartun Netvork (koji je predstavio dosta njihovih crtaća novijoj publici) je pustio Seibertovu inovaciju, povratak u budućnost koncept kratkih crtaća Kakav-Crtać šou, koji je predstavio nove likove i na neki način promenio Hanu i Barberu zauvek. Prvi crtani film koji je nastao iz Kakav-crtać šoua je Gendi Tartakovskova Deksterova laboratorija. Drugi programi su ih sledili, uključujući i Džoni Bravo, Krava i Pile i Super devojčice, to su bile zadnje serije koje su koristile H-B logo: “Zvezda Padalica” (koji je prvo korišćen 1979). H-B su takođe napravili nekoliko filmova sa Skubi Duom (Vorner Braće) isto tako i novu seriju, Prave avanture Džonija Kvesta. Posle ujedinjenja Tarner Brodkastinga i Tajm Varnera 1996, Vlasnici su morali da dele studije u svom vlasništvu. Iako su bili pod istim vlasništvom, Hana i Barbera i Vorner braders. Animacija su radili odvojeno do 1998. Te godine Hana i Barbera zgrada je zatvorena i preseljena na plac Vorner Braders Animacije Šerman Oks, Los Anđeles, Kalifornija. Kartun Netvork Studio Kartun Netvork Studio je produkcijska kompanija osnovana 21. oktobra 1994. godine. Oko 1998, ime Hana i Barbera je počelo da nestaje sa crtanih filmova i počelo se zamenjivati sa imenom Kartun Netvork Studio. To je bilo zgodno crtaćima koji su se proizvodili izvan Hane i Barbere, ali je Kartun Netvork imao pomoć u produkciji, na primer a. k. a crtaći Ed, Ed i Edi, Kino Film` Majk, Lu i Og, i Kurios Pikčers` Ovca u velikom gradu, kao i crtaći koje je studio nastavljao da proizvodi: Grimove avanture Bilija i Mendi i Samuraj Džek i drugi Kartun Netvorkovi originalni crtaći. Ovo je zbog činjenice da je brend Kartun Netvork studio napravljen samo kako bi se napravila prva sezona Deksterove laboratorije (ironično, naziv brenda će se vratiti crtanom filmu kada se budu napravile nove epizode 2001). Kada je Vilijam Hana umro 22. marta, 2001, jedno doba je završeno. Zadnja zvanična Hana i Barbera produkcija je bila Skubi Du i Sajber trka, koj je distribuirala film i prenela zvaničnu produkciju Vorner Braders. Televizijskoj animaciji. Posle 2001. Animaciju i druge Kartun Netvorkove projekte je radio Kartun Netvork studio. Džozef Barbera je nastavio da radi za Vorner braders animaciju na projektima vezanim za Hanu i Barberu i Tom i Džeri sve do njegove smrti 18. decembra, 2006. Hana i Barbera ime se i dalje spominje na produkcijama starih H-B klasika kao što su Porodica Kremenko, Skubi Du i drugi, studio koji ih producira je Vorner braders. Animacija (ponekad se i Kartun Netvork pozabavio produkcijom tih crtaća); Većina crtanih filmova koje je pravila Hana i Barbera produkcija za Kartun Netvork sada je u vlasništvu kanala. Lista značajnijih Hana i Barbera produkcija 1950-te Rafov i Redijev Šou (1957, NBC) Haki i prijatelji (1958,) Piksi i Diksi i Gospodin Džinks (1958) Brzi Drov Mek rov (1959,) Snuper i Bleber (1959) Augi Dogi i Dogi Dedi (1959) Loopy De Loop (1959-1965, bioskopski kratak crtani film) 1960-te Porodica Kremenko (1960, ABC) Top Mačak (1961) Medvedić Jogi (1961,) Lale Gator (1962,) Porodica Džetsons (1962, ABC) Magila Gorila (1964,) Pankin` Maca & Mašmiš (1964) Rikošet Zeka & Drop a Long (1964) Džoni Kvest (1964, ABC) Hej tamo, to je medvedić Jogi! (1964, bioskopski dugometražni crtani film ) Atomski Mrav Tajna Veverica (1965, ABC) Skvidli Didli Petar Potamus i njegov magični leteći balon (1966,) Povetarko i Kijavko (1966) Jipi, Japi i Jahuuji (1966) Svemirski Duh i Dino dečak (1966, CBS) Čovek zvani kremenko (1966, bioskopski dugometražni crtani film) Čovek Ptica i Trio Galaksija (1967, NBC) Herkuloid (1967, CBS) Šazan (1967, CBS) Banana split sat avanture (1968, NBC) Uvrnute Trke (1968, CBS) Skubi Du (1969, CBS) 1970-te Džozi i Cica Mace (1970, CBS) Harlem Globetroter (1970) U pomoć!... to je Her Ber Banč! (1971, CBS) Neverovatni Čan i Čan Klan (1972, CBS) Sealab 2020 (1972, NBC) Džini (1973, CBS) Super Prijatelji (1973), ABC) Šarlotina mreža (1973, bioskopski dugometražni crtani film ) Brzi Bagi (1973) Porodica Adams (1973, NBC) Hongkong Fuji (1974, ABC) Novi Tom i Džeri/Grejp Ejp šou (1975, CBS) Skubi Du/Dajnomat sat (1976, ABC) Džaberdžav (1976, ABC) Skubijeva Sve zvezdana Smehijada (1977, ABC) Novi Popaj (1978, CBS) Fred i Barni upoznaju stvar (1979, NBC ) 1980-te Riči Rič/Skubi i Skrepi Du šou (1980, ABC) Štrumfovi (1981, NBC) Pak-man/Mali Nevaljalci/Riči Rič šou (1982, ABC) Priče Majci (1982, NBC) Pak-Man (TV serija) (1983, ABC) Snorkijevci (1984, NBC) Izazov GoBotsa (1984,) Paund Psi (1986, ABC) Kompletno Mentalne neadvanture Eda Grimlija (1988, NBC) 1990-te Džetsonsi: Film (1990, bioskopski dugometražni crtani film) Tom i Džeri deca (1990, ko produkcija sa Turner Entertejmentom, FOKS) Porodica Adams (druga animirana verzija) (1992, ABC) 2 Glupa psa (1993, TBS) SVOT Mačke (1993, TBS) Nove avanture Kapetana Planete (1993, TBS) Kakav-crtać šou (1994, Kartun Netvork) Prave Avanture Džonija Kvesta (1996, Kartun Netvork/TBS /TNT]]) Deksterova Laboratorija (1996, Kartun Netvork) Džoni Bravo (1997, Kartun Netvork) Krava i Pile (1997, Kartun Netvork) Super Devojčice (1998, Kartun Netvork) Hana i Barbera zvučni efekti Osim njihovih crtanih filmova i likova, Hana i Barbera su takođe bili poznati po svojoj opširnoj biblioteci zvučnih efekata. Osim običnih zvučnih efekata iz crtanih filmova (kao što su zvečke, flaute i drugi instrumenti), oni su takođe imali i poznate zvukove korišćene za transportovanje, kućne predmete, elemente i drugo. Kada su Hana i Barbera osnovali svoj studio 1957, napravili su dosta zvučnih efekata, a imali su ograničene izbore. Takođe su uzeli zvukove iz tada zatvorenog MGM-ovog studija za animacije. Do 1958, počeli su da šire i da dodaju više zvukova u svoju biblioteku. Pored toga su pravili dosta svojih zvukova, takođe su sakupili dosta zvukova iz drugih filmskih i studija za animacije, kao što je Univerzal Pikčers, Vorner braders. Animacija, pa čak i Volt Dizni Produkcija...

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Fali cetiri slicice! Hana i Barbera je bila američka produkcijska kuća za crtane filmove koja je producirala animirani televizijski i bioskopski program četrdeset i pet godina između 1957. i 2001. Hana-Barberu su osnovali 1944. Metro-Goldvin-Majerovi animacioni režiseri Vilijam Hana i Džozef Barbera pod nazivom H-B Enterprajziz, koji je korišćen za produkciju televizijskih reklama. Pošto je MGM zatvorio svoj studio za animacije 1957, H-B Enterprajziz je postao glavni posao Hane i Barbere i kompanija je promenila naziv u Hana i Barbera produkciju 1960. Za tri decenije, Hana i Barbera su proizveli mnogo uspešnih crtanih filmova, na primer Porodica Kremenko, Porodica Džetsons, Hiki i prijatelji, Medvedić Jogi, Džoni Kvest, Skubi Du i Štrumfovi, svi oni će postati ikone zapadne pop kulture. Godine 1991, kompaniju je kupio Tarner Brodkasting, u glavnom iz razloga kako bi Tarner mogao da upotrebi njihovu biblioteku koja je sadržala preko 300 crtanih filmova i serija kako bi je iskoristio kao osnovu potrebnu za njegov novi program Kartun Netvork kanal za kablovsku televiziju. Promenjen je naziv u H-B Produkcijska kompanija i 1992, u Hana i Barbera crtani filmovi 1993, studio je nastavio sa proizvodnjom bez aktivnog delovanja Vilijama Hane ili Džozefa Barbere, oni su obojica otišli u polu-penziju, ali su i dalje ostali vodeća lica studija. Za vreme kasnih 1990-ih, Tarner je Hana i Barberu isključivo okrenuo produkciji novih materijala za Kartun Netvork. 1996, Tarner Brodkasting je kupio Tajm Vorner. Pošto je Vilijam Hana umro 2001, Hana i Barbera je postao deo Varner Braders animejšona, i studija Kartun netvork nastavljena je produkcija Kartun Netvorkovih crtanih filmova. Džozef Barbera je ostao sa Varner Braders animejšenom kao ceremonijalno lice sve do njegove smrti 2006. Počeci Hane i Barbere Vilijam Hana i Džozef Barbera su se prvi put udružili dok su još radili u Metro-Goldvin-Majerovom studiju za animacije 1939. Prvi njihov veći projekat je bio crtani film Puss Gets the Boot (1940), koji je poslužio kao osnova za crtani film Tom i Džeri, a ujedno je bio i prva epizoda popularnog crtaća. Hana, Barbera i MGM-ov režiser Džordž Sidnej su osnovali H-B Enterprajziz 1944. dok su i dalje radili za studio, svoju kompaniju su koristili za snimanje prvih televizijskih reklama. Pošto su Hana i Barbera dobili osam Oskara za određene epizode njihovog crtanog filma Tom i Džeri, MGM je zatvorio studio za animacije 1957, zato što je smatrao da je napravljeno dovoljno epizoda za repriziranje. Hana i Barbera su zaposlili većinu svojih radnika iz MGM-a da rade za H-B Enterprajziz, koja će postati prava produkcijska kuća od 1957. Doneta je odluka da kompanija snima crtane filmove za televiziju, a prvi crtani film je bio The Ruff & Reddy Show, koji je premijerno prikazan na NBC-u u decembru 1957. Kako bi nastavili proizvodnju Hana i Barbera su se udružili sa kompanijom Skrin Gems. 1959. godine, H-B Enterprajziz je promenio naziv u Produkciju Hana i Barbera i postao je vođa u televizijskoj animaciji. Obično su bili kritikovani zbog upotrebe tehnike ograničene animacije, Produkcija Hana i Barbera je obično proizvodila crtane filmove koji su se prikazivali vikendom i sredom u udarnom terminu. Prikazivale su ih sve vodeće televizije u SAD. Studio je takođe i imao nekoliko bioskopskih ostvarenja kao što je crtani film napravljen za Kolumbija Pikčers, Loopy De Loop. Snimani su i drugi kratki bioskopski crtaći na osnovu televizijskih animiranih filmova. Kompanija nikada nije imala sopstvenu zgradu do 1963, kada je otvorena na adresi Bulevar Kahuenga 3.400. u Studijskom gradu, Kalifornija. Partnerstvo između Hane i Barbere i Kolumbije trajalo je do 1967, kada su Hana i Barbera prodali studio Taft Brodkastingu dok su zadržali svoju poziciju u studiju. Od 1965, Hana i Barbera su pokušali da budu muzička izdavačka kuća za kratko vreme. HBR ploče su distribuirali Kolumbija CBS rekords, sa pevačima kao što su Luis Prima, Pet Amerikanaca, Skatman Kroters, i 13. sprat lift. Od 1969. do otprilike 1983, Produkcija Hana i Barbera je bio vodeći studio za televizijsku animaciju na svetu, skoro skroz posvećeni produkciji crtanih filmova koji su se puštali sredom ujutru. Televizijski crtani filmovi Hana i Barbera je prvi studio za animacije koji je uspešno producirao crtane filmove posebno za televiziju;do tada, su televizijski crtaći postojali samo kao reprize bioskopskih. Druga dela Hane i Barbere uključuju i bioskopski crtani film, Loopy De Loop, za Kolumbija Pikčers od 1959 do 1965; i početna sekvenca ABC-evog/Skrin Gems televizijskog programa Začarani. Kasnije, H-B će koristiti likove Začaranih kao goste u Porodici Kremenko. Mnoštvo Hana i Barbera crtanih filmova su bili proizvedeni za puštanje u udarnim terminima, nastavili su proizvodnju tih crtaća sve do ranih 1970-ih. To su crtani filmovi: Haki i prijatelji, Medvedić Jogi, Brzi Drov Mak rov, Top Mačak, Džoni Kvest, Porodica Džetsons, Uvrnute trke, i posebno Porodica Kremenko svi su oni puštani u udarnim terminima i takmičili su se sa najboljim komedijama, dramama i kvizovima. Porodica Kremenkoje postao šou sa najvišim rejtingom gledanosti. Tokom svoje dve decenije uspeha, Hana i Barbera su predstavili mnogo crtanih filmova Porodica Kremenko, Porodica Džetsons, Haki i prijatelji, Medvedić Jogi, Džoni Kvest, i Skubi Du, svi oni će postati ikone američke pop kulture. Tokom 1970-ih praktično, većina američke televizijske animacije su producirali Hana i Barbera, jedini rivali su dolazili od Filmejšena i DePati-Freleng Enterprajzesa, plus određeni animirani specijali koji su se puštali u udarnom terminu od Rankin Basa, Čak Džounsa, i Bila Melendeza. Kontroverznost kvaliteta Hana i Barbera su bili optuženi za doprinos smanjenju kvaliteta animacije i crtanih filmova od 1960-te do 1980-te. Neki ljudi veruju da su njihovi crtani filmovi „uništili humor“. To je zato što su oni prvi studio koji se bavio televizijskom animacijom, tako da su imali ograničen budžet. U MGM su trošili do $50,000 za jedan kratak crtani film, dok su oni trošili $3,000 za crtani film iste dužine. Na primer, jedan 22-minutna (30 minuta sa reklamama) epizoda Džouzija i Cica Maca iz 1970 imala je isti budžet --$45,000-- kao jedan 8-minutni Tom i Džeri iz -1940-te. Takva budžetska ograničenja zahtevala su promene produkcijskih vrednosti. U priči koju je objavio Saturdej Ivning Poust, Kritičari tvrde da Hana i Barbera su uzimali više posla nego što su mogli da urade, to je jedino televizijska publika mogla da trpi.[1] Jedan direktor u Volt Dizniju je jednom rekao, „Mi ne računamo njih uopšte kao rivale.“[1] To je možda bilo istina, ali kasnih 1950-ih i ranim 1960-ih, Hana i Barbera je bio jedini studio u Holivudu koji je aktivno zapošljavao, u to vreme oni su pokupili dosta Diznijevih animatora. Hana i Barbera su predstavili ograničenu animaciju, koja je bila popularizovana u bioskopima zahvaljujući UPI, na televizijskim crtanim serijama kao što je Rafov i Redijev šou kao način koji će smanjiti troškove. Ovo je dovelo do smanjenja kvaliteta animacije. Studio je našao rešenje za te kritike, da pravi filmove i tako pravi bolje verzije njihovih crtaća, to su na primer: (Nej tamo, to je Medvedić Jogi! iz 1964, Čovek zvani Kremenko iz 1966, i Džetsons: Film iz 1990) i adaptacije drugih materijala: (Šarlotina mreža iz 1973. i Hajdina Pesma iz 1982). Polje animacije je stiglo do dna oko sredine 1970-ih, čak je i publici crtanih filmova sredom dosadilo. Snažno fokusiranje na jake dijaloge i pametne scenarije je manje ili više nestalo do 1973, Zato što se studio promenio priča je bila na zadnjem mestu, a animacija na prvom. U to vreme Hana i Barbera crtani filmovi su veoma loše prolazili osim nekoliko primera: (Porodica Kremenko, Skubi Du, Super Prijatelji), ali oni su se samo reprizirali. Spor uspon i pad Stanje oblasti animacije se promenilo 1980-ih, zahvaljujući takmičarima nastale su serije koje su bile bazirane na popularnim igračkama tj. akcionim figurama, uključujući i Filmejšenov Hi-men i Gospodari svemira i Rankin Basove Munjevite mačke. Hana i Barbera studio je zaostao za konkurencijom, kako je novi talas animatora nadolazio i oprobavao se na tržištu 1980-ih i 1990-ih. Tokom 1980-ih, Hana i Barbera su predstavili crtaće napravljene na osnovu poznatih proizvoda Štrumfovi, Snorkijevci, Pak-Man, Despoti hazarda, Priče majci, Srećni dani, Lavern i Širli, Mork i Mindi, i Izazov GoBotsa, takođe su proizveli i nekoliko ABC Nedeljnih specijala. Nekoliko njihovih crtanih filmova je proizvedeno u Australijskom studiju (napravljeno je partnerstvo sa Australijskom kompanijom Sautern star enterteiment), uključujući Drak Pak, Vajldfajr, Berenstainovi Medvedi, Tin Vuk, i skoro svi CBS Storybreak-ovi. Početkom 1980-ih i nastavivši posle kupovine Turnera, takođe su tadili na nekim manje poznatim projektima, kao što je serija Najbolje avanture: Priče iz Biblije. H-B se takođe ujedinio sa Rabi-Spirs produkcijom, koju su osnovali 1977. bivši H-B radnici Džo Rubi i Ken Spirs. Taft Brodkasting je kupio Rubi-Spirs od Filmvejsa 1981, Rubi-Spirs se često udruživao da radi zajedno sa Hanom i Barberom. Hana i Barbera su često pravili crtane filmove u kojima su glavni likovi mali 1980-ih, kao što su: Pink Panter i Sinovi, Dete Kremenko, Popaj i sinovi, i Pas pod imenom Skubi Du. iz 1985, Hana i Barbera su pustili Neverovatni svet Hane i Barbere, novi program koji je predstavio nove verzije starih likova kao što su: Medvedić Jogi, Džoni Kvest, Snorkovi, i Riči Rič, zajedno sa novim crtanim filmovima kao što su: Galtar i zlatni Lenc, Pa Pa Medvedići, Fantastični Maks, i Noćna Patrola.. Sledeće godine H-B su proizveli: Jogijevo veliko bekstvo, prvi crtani u Hana i Barbera superzvezdama 10, serija o 10 originalnih telefilm-ova napravljena na osnovu njihovih popularnih likova, uključujući i popularne specijale kao što je Džetsonsi upoznaju Kremenkove. Zbog ovoga, Hana i Barbera i Rubi i Spirs su bili razlozi finansijskih problema Taft Brodkastinga, koji je baš tad kupila Američka Finansijska Korporacija 1987. i promenila mu ime u Veliki Američki Brodkasting sledeće godine. H-B je odlučila da promeni svoj način rada i da pravi crtane filmove u studijima u Tajvanu, na Filipinima, i Japanu. Hanu i Barberu su usporavali zahtevi televizijskih stanica, uglavnom ABC, koji su insistirali na repriziranju Skubi Dua više puta, uključujući i crtaće Kapetan Pećinac i Džozi i Cica mace; to je uništavalo kreativnost, što je dovelo do toga da su mnogi scenaristi i animatori napustili studio u 1989. Odgovorili su na poziv od Varner braće koji su planirali da ožive svoj studio za animacije, odmah su napravili crtane filmove: Tini Tun Avanture i Anamanijaci. Tarnerova obnova 1990-te, zbog finansijske situacije, Hana i Barbera i Rubi i Spirs su stavljeni na prodaju. 1991, većinu biblioteke Hane i Barbere i Rubi i Spirsa je kupio Tarner Brodkasting. Turnerov predsednik zabave Skot Saša je izabrao čudan izbor da vodi studio u propadanju. Fred Seibert je direktor za brendiranje koji je napravio marketing i izbrendirao MTV i Nikolodeon i izmislio je program “Nik-noću”, ali nikada nije radio u produkciji crtanih filmova. On je odmah popunio prazninu koja je nastala zbog nedostatka animatora, scenarista i producenata, zaposlio je ljude kao: Pat Ventura, Donovan Kuk, Kreg Mekreken, Gendi Tartakovski, Set Mekfarlan, David Feis, Van Partibl, i Buč Hartman i novog vođu u produkciji Baza Potamkina. 1992, studio je promenio ime u H-B Produkcijska kompanija, a zatim ponovo promena naziva u Hana i Barbera crtaći. sledeće godine. Ranih 1990-ih, Hana i Barbera su napravili crtaće kao: Tom i Džeri deca, Drupi: Gospodar detektiva), Nove avanture kapetana Planete i Jo Jogi. Takođe su napravili crtaće koji su bili drugačiji od njihovih prethodnih izdanja, uključujući crtaće Budi se, skači i kotrljaj, Dva glupa psa, SVOT mačke i Pirati mračnih voda. Sredinom 1990-ih, Hana i Barbera i Kartun Netvork (koji je predstavio dosta njihovih crtaća novijoj publici) je pustio Seibertovu inovaciju, povratak u budućnost koncept kratkih crtaća Kakav-Crtać šou, koji je predstavio nove likove i na neki način promenio Hanu i Barberu zauvek. Prvi crtani film koji je nastao iz Kakav-crtać šoua je Gendi Tartakovskova Deksterova laboratorija. Drugi programi su ih sledili, uključujući i Džoni Bravo, Krava i Pile i Super devojčice, to su bile zadnje serije koje su koristile H-B logo: “Zvezda Padalica” (koji je prvo korišćen 1979). H-B su takođe napravili nekoliko filmova sa Skubi Duom (Vorner Braće) isto tako i novu seriju, Prave avanture Džonija Kvesta. Posle ujedinjenja Tarner Brodkastinga i Tajm Varnera 1996, Vlasnici su morali da dele studije u svom vlasništvu. Iako su bili pod istim vlasništvom, Hana i Barbera i Vorner braders. Animacija su radili odvojeno do 1998. Te godine Hana i Barbera zgrada je zatvorena i preseljena na plac Vorner Braders Animacije Šerman Oks, Los Anđeles, Kalifornija. Kartun Netvork Studio Kartun Netvork Studio je produkcijska kompanija osnovana 21. oktobra 1994. godine. Oko 1998, ime Hana i Barbera je počelo da nestaje sa crtanih filmova i počelo se zamenjivati sa imenom Kartun Netvork Studio. To je bilo zgodno crtaćima koji su se proizvodili izvan Hane i Barbere, ali je Kartun Netvork imao pomoć u produkciji, na primer a. k. a crtaći Ed, Ed i Edi, Kino Film` Majk, Lu i Og, i Kurios Pikčers` Ovca u velikom gradu, kao i crtaći koje je studio nastavljao da proizvodi: Grimove avanture Bilija i Mendi i Samuraj Džek i drugi Kartun Netvorkovi originalni crtaći. Ovo je zbog činjenice da je brend Kartun Netvork studio napravljen samo kako bi se napravila prva sezona Deksterove laboratorije (ironično, naziv brenda će se vratiti crtanom filmu kada se budu napravile nove epizode 2001). Kada je Vilijam Hana umro 22. marta, 2001, jedno doba je završeno. Zadnja zvanična Hana i Barbera produkcija je bila Skubi Du i Sajber trka, koj je distribuirala film i prenela zvaničnu produkciju Vorner Braders. Televizijskoj animaciji. Posle 2001. Animaciju i druge Kartun Netvorkove projekte je radio Kartun Netvork studio. Džozef Barbera je nastavio da radi za Vorner braders animaciju na projektima vezanim za Hanu i Barberu i Tom i Džeri sve do njegove smrti 18. decembra, 2006. Hana i Barbera ime se i dalje spominje na produkcijama starih H-B klasika kao što su Porodica Kremenko, Skubi Du i drugi, studio koji ih producira je Vorner braders. Animacija (ponekad se i Kartun Netvork pozabavio produkcijom tih crtaća); Većina crtanih filmova koje je pravila Hana i Barbera produkcija za Kartun Netvork sada je u vlasništvu kanala. Lista značajnijih Hana i Barbera produkcija 1950-te Rafov i Redijev Šou (1957, NBC) Haki i prijatelji (1958,) Piksi i Diksi i Gospodin Džinks (1958) Brzi Drov Mek rov (1959,) Snuper i Bleber (1959) Augi Dogi i Dogi Dedi (1959) Loopy De Loop (1959-1965, bioskopski kratak crtani film) 1960-te Porodica Kremenko (1960, ABC) Top Mačak (1961) Medvedić Jogi (1961,) Lale Gator (1962,) Porodica Džetsons (1962, ABC) Magila Gorila (1964,) Pankin` Maca & Mašmiš (1964) Rikošet Zeka & Drop a Long (1964) Džoni Kvest (1964, ABC) Hej tamo, to je medvedić Jogi! (1964, bioskopski dugometražni crtani film ) Atomski Mrav Tajna Veverica (1965, ABC) Skvidli Didli Petar Potamus i njegov magični leteći balon (1966,) Povetarko i Kijavko (1966) Jipi, Japi i Jahuuji (1966) Svemirski Duh i Dino dečak (1966, CBS) Čovek zvani kremenko (1966, bioskopski dugometražni crtani film) Čovek Ptica i Trio Galaksija (1967, NBC) Herkuloid (1967, CBS) Šazan (1967, CBS) Banana split sat avanture (1968, NBC) Uvrnute Trke (1968, CBS) Skubi Du (1969, CBS) 1970-te Džozi i Cica Mace (1970, CBS) Harlem Globetroter (1970) U pomoć!... to je Her Ber Banč! (1971, CBS) Neverovatni Čan i Čan Klan (1972, CBS) Sealab 2020 (1972, NBC) Džini (1973, CBS) Super Prijatelji (1973), ABC) Šarlotina mreža (1973, bioskopski dugometražni crtani film ) Brzi Bagi (1973) Porodica Adams (1973, NBC) Hongkong Fuji (1974, ABC) Novi Tom i Džeri/Grejp Ejp šou (1975, CBS) Skubi Du/Dajnomat sat (1976, ABC) Džaberdžav (1976, ABC) Skubijeva Sve zvezdana Smehijada (1977, ABC) Novi Popaj (1978, CBS) Fred i Barni upoznaju stvar (1979, NBC ) 1980-te Riči Rič/Skubi i Skrepi Du šou (1980, ABC) Štrumfovi (1981, NBC) Pak-man/Mali Nevaljalci/Riči Rič šou (1982, ABC) Priče Majci (1982, NBC) Pak-Man (TV serija) (1983, ABC) Snorkijevci (1984, NBC) Izazov GoBotsa (1984,) Paund Psi (1986, ABC) Kompletno Mentalne neadvanture Eda Grimlija (1988, NBC) 1990-te Džetsonsi: Film (1990, bioskopski dugometražni crtani film) Tom i Džeri deca (1990, ko produkcija sa Turner Entertejmentom, FOKS) Porodica Adams (druga animirana verzija) (1992, ABC) 2 Glupa psa (1993, TBS) SVOT Mačke (1993, TBS) Nove avanture Kapetana Planete (1993, TBS) Kakav-crtać šou (1994, Kartun Netvork) Prave Avanture Džonija Kvesta (1996, Kartun Netvork/TBS /TNT]]) Deksterova Laboratorija (1996, Kartun Netvork) Džoni Bravo (1997, Kartun Netvork) Krava i Pile (1997, Kartun Netvork) Super Devojčice (1998, Kartun Netvork) Hana i Barbera zvučni efekti Osim njihovih crtanih filmova i likova, Hana i Barbera su takođe bili poznati po svojoj opširnoj biblioteci zvučnih efekata. Osim običnih zvučnih efekata iz crtanih filmova (kao što su zvečke, flaute i drugi instrumenti), oni su takođe imali i poznate zvukove korišćene za transportovanje, kućne predmete, elemente i drugo. Kada su Hana i Barbera osnovali svoj studio 1957, napravili su dosta zvučnih efekata, a imali su ograničene izbore. Takođe su uzeli zvukove iz tada zatvorenog MGM-ovog studija za animacije. Do 1958, počeli su da šire i da dodaju više zvukova u svoju biblioteku. Pored toga su pravili dosta svojih zvukova, takođe su sakupili dosta zvukova iz drugih filmskih i studija za animacije, kao što je Univerzal Pikčers, Vorner braders. Animacija, pa čak i Volt Dizni Produkcija...

KRISTER PORZELLAN-MANUFAKTUR -Veliki čajnik (1840-1895) Dimenzije Visina: 21 cm Širina: 28 cm Prečnik dna: 12 cm Prečnik otvora: 12 cm Zapremina : 1,6 l Težina: 980 g Zlatna boja na spoljnoj strani izlivnika i drške je delimično izbledela - vidljivo je na slikama. Žig na dnu: (Inicijali) KPM ( za Krister Porzellan-Manufaktur, ispod vertikalne crte koja imitira žezlo, kao što je i čitav žig imitacija žiga „Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin“) Fabrika „Krister Porzellan-Manufaktur“ koristila je žig između 1840. i 1895. godine. Prvu fabriku porcelana u gradu Waldenburg (Valdenbug, danas Wałbrzych, u Poljskoj)) osnovao je C.S. Rausch (Rauš) 1820. godine i radila je veoma uspešno, iako je imala samo jednu peć. Privučen lokalnim mogućnostima drugu fabriku otvorio je biznismen Traugott Hayn (Traugot Hajn) 1829. godine. Dekorater Carl Franz Krister (Karl Franc Krister), zaposlen u Rauschovoj fabrici prešao je u fabriku Hayn i uskoro je postao njen vlasnik 1831. godine. 1833. godine otkupio je i fabriku Rausch, uloživši novac koji je zaradio kao vlasnik rudnika kaolina u Meißen-u. Od samog početka, Krister je pokušao da privuče kupce imitirajući žig i stil čuvene fabrike „Königliche Porzellan-Manufaktur” (KPM) iz Berlina. KPM je povremeno menjala žig da bi izbegla sličnost, ali je i Krister menjao svoj, ali uvek dovoljno oprezno, tako da su svi pokušaji KPM da to zaustavi sudskom odlukom bili neuspešni. Ali, Krister nije bio uspešan zahvaljujući kopiranju proizvoda čuvene fabrike: kvalitet njegovih proizvoda je bio izuzetno visok, i ubrzo je stekao mnogo bogatih klijenata. Izvoz kupcima širom Evrope i Severne Amerike počeo je oko 1849. godine. Tokom vremena, njegovi proizvodi postali su poznati širom sveta, čemu su doprinele i nagrade na sajmovima u Wroclawu (1852.) i Parizu (1867.). Carl Krister umro je 1867. godine, i posao su preuzeli naslednici iz porodice Haenschke (Henške). U vreme kada je umro, njegova fimna je bila jedna od dve najveće kojima rukovodi jedna osoba, pored fabrike Carla Tielscha (Karl Tilš) u Altwasseru (Altvaser). Porodica Haenschke dalje je unapredila fabriku koja je 1913. godine zapošljavala 800 radnika. 1920. godine vlasnici su odlučili da fabriku prevedu u akcionarsko društvo. Već sledeće godine većinski vlasnik je postala Rosenthal grupa, ali je stari naziv zadržan sve dok 1945. godine ruske trupe nisu ušle u Waldenburg. Čim se rat završio, bilo je jasno da će područje u budućnosti pripasti Poljskoj i svi nemački građani su morali da ga napuste, osim kvalfikovanih radnika fabrike koji su bili primorani da ostanu sve dok u posao ne upute poljske imigrante. Sama fabrika je nacionalizovana i preimenovana u “Porcelana Stolowa Krzysztof” 1952. godine. Oznaka “Wawel” uvedena je 1953. godine i koristila se godinama kasnije. Sama fabrika je brzo napredovala, konstantno je proširivana i modernizovana, i stekla je svetski ugled. 1995. godine pokrenut je proces privatizacije i fabrika je počela da izdaje akcije zaposlenima. Proces je završen 1999. godine, ali fabrika još godinama bila pod nadzorom države. Postala je jedna od najvećih kompanija u Poljskoj, čija poizvodnja obuhavata veliki broj stavki, od jeftine keramike do skupocenih servisa. Rosenthal grupa zadržala je pravo na zaštitni znak i brend do 2004. godine, kada je robna marka Krister definitivno ugašena. (114/29-15/56-kp/1121)

CARL TEICHERT, Meissen - Četiri dezertna tanjira (1882-1929) Dekor: Blue Onion / Zwiebelmuster / Plavi luk Dimenzije Prečnik: 19,5 cm Visina: 2,5 cm Ukupna težina: 990 g Sitni, jedva vidljivi tragovi pribora na dnu tanjira. Žig na dnu: MEISSEN (u elipsi, s petokrakom zvezdom ispod elipse) Fabrika „ Meißner Ofen- und Porzellanfabrik (vorm. C. Teichert)“ koristila je žig od 1882. do 1929. godine. Gottfried Heinrich Melzer (Gotfried Hajnrih Melcer), do tada majstor u „ Königlich-Sä chsischen Porzellan-Manufaktur Meißen“ , razvio je 1840. godine novi postupak proizvodnje pločica za peći, koji je patentirao 1855. godine. Nezavisni proizvođač keramike Johann Friedrich Carl Teichert (Johan Fridrih Karl Tajhert) zainteresovao se za ovaj postupak i 1857. godine preuzeo Meltzerovu proizvodnju. Kako je do 1863. godine postojeća radionica postala nedovoljna za rastuću proizvodnju, Teichertova kompanija „ Carl Teichert Meißen“ izgradila je nove fabričke hale u Meissenu. Carl Teichert umro je u 41. godini kada je, za vreme francusko-nemačkog rata, boravio u poseti nemačkim trupama u Parizu 6. februara 1871. godine. U avgustu 1872. godine kompanija je pretvorena u akcionarsko društvo. 1879. godine počela je proizvodnja porcelana, posuđa i figura, koja je do tada bila monopol „ Königlich Porzellan-Manufaktur Meißen“ , i fabrika je preimenovana u „ Meißner Ofen- und Porzellanfabrik (vorm. C. Teichert)“ . 1891. godine u fabrici je radilo 460 radnika. 1891. godine počela je i proizvodnja zidnih pločica. 1896. godine odlučeno je da se izgrade novi pogoni za izradu pločica. Usled kašnjenja, koje je delom uzrokovano i velikim požarom u fabrici, puna proizvodnja počela je tek 1919. godine. Oko 1925. godine spojile su se fabrike „ Meißner Ofen- und Porzellanfabrik (vorm. C. Teichert)“ , „ Ernst Teichert GmbH“ (koja je pripadala Carlovom bratu Ernstu) i „ Wandplattenwerke Saxonia GmbH“ u grupu pod nazivom „ Teichert-Werke Meißen“ . 1929. godine proizvodnja porcelana je zaustavljena, a u aprilu 1930. godine licencu i originalne modele za proizvodnju predmeta sa plavim dekorom Zwiebelmuster (Blue Onion, plavi luk), po kojima je Teichertova fabrika bila poznata, preuzela je kompanija „ Porzellanfabrik Lorenz Hutschenreuther Selb“ . Proizvodi Teichertove fabrike bili su poznati kao „ Bürgerlich Meißen“ (građanski Meissen), dakle uglavnom namenjeni građanskom staležu u usponu, koji ipak sebi nije mogao da priušti skupe proizvode čuvene „ Königlich Porzellan-Manufaktur Meißen“ . Do danas, proizvodi ove dve fabrike se često brkaju, pa se Teichertov porcelan čak i reklamira i prodaje kao „ Meissen-porcelan“ . Verovatno zbog naziva „ Meissen“ u Teichertovom žigu, iako on nije ni nalik ukrštenim mačevima u žigu čuvenije fabrike. Dekor “ plavi luk” (blue onion, Zwiebelmuster ) prvobitno je nazivan “ sijalica” . U Evropi prvi ga je upotrebio “ Meissen Porzellan” u XVIII veku, ali je kopiran od strane drugih proizvođača još od XIX veka. Sličan dekor prvi su koristili kineski majstori slikanja na porcelanu. Najraniji primerci su plavo-beli porcelan sa dekorom oblika nara iz ranog perioda dinastije Ming. Kada je “ Meissen Porzelan” počeo da kopira dekor, pošto je tada nar bio u Saksoniji nepoznata biljka, slikari su smislili hibride koji su više ličili na biljke poznate Evropljanima. Takozvani “ luk” uopšte nije luk, već više liči na neku mešavinu breskve i nara, po uzoru na kineski original. Ceo motiv je genijalno zamišljeno grupisanje više cvetnih motiva sa stilizovanim božurima i lepim katama u centru, čije stabljike vetar povija oko bambusovog drveta. Pre kraja XVIII veka druge fabrike počele su da kopiraju Meissenov dekor, a u XIX veku gotovo sve evropske fabrike porcelana ponudile su svoju verziju ovog motiva. Dekor koji je Enoch Wedgwood počeo da koristi od 1870. godine čak je bio poznat pod nazivom “ Meissen” . (123/24-46/152-kp/1444)

Originalno, rukom pisano i potpisano pismo Mališe Atanackovića, upućeno Bogoljubu Jovanoviću, iz 1907 Borisav - Mališa Atanacković (1860 – Užice, 19. maj 1919 je užički ugostitelj, trgovac, urednik, odbornik i predsednik opštine, narodni poslanik Narodne radikalne partije i industrijalac. Nadimak `Mališa` dobio je zbog niskog rasta i kasnije je bio poznat pod tim imenom. Rođen je 1860. godine u selu Zaglavak. Roditelji su mu živeli odvojeno, majka Jela (domaćica poreklom iz Duba) je živela sa decom u Zaglavku, a otac Tripko, kolar iz Kremana, živeo je u Užicu. Posle majčine smrti 24.12.1871. doselio se kod oca. Biografi Mališe Atanackovića (Aleksandar Kale Spasojević, Mladen St. Đuričić, Miodrag Gluščević) navode da su ga očevi prijatelji predali Jevtu Petkoviću da kod njega, u centralnoj kafani užičkih trgovaca nauči kafedžijsko umeće i `stekne osnovne pojmove o varoškom životu i trgovačkim poslovima i odnosima“. Osamdesetih godina 19. veka na inicijativu profesora realke, Dobrosava Ružića i njegovih kolega, Mališa odlazi na krojačko - tkački zanat u Beograd kod tkača Tilera gde je naučio i nemački jezik i germanski odnos prema poslu. Po povratku u Užice otvorio je kafanu i rakidžinicu, a finansijsku potporu su mu dali trojica profesora Užičke realke: Dobrosav Ružić, Nastas Petrović i Ljubomir-Ljuba Davidović. Bio je narodni poslanik na listi Radikalne stranke od 1897-1919. godine. U istom periodu u nekoliko navrata bio je predsednik opštine užičke i odbornik iste opštine, predsednik Okružne skupštine okruga užičkog, predsednik Izvozničkog esnafa u Užicu, predsednik Upravnog odbora trgovačke banke u Užicu (1908-1919), član Trgovačke komore u Beogradu za okrug užički (1912-1919), član nekoliko humanitarnih i prosvetnih ustanova itd. Jedno vreme bio je urednik `Zlatibora`, prvih novina koje su izlazile u Užicu sa prekidima od 1885. do 1900. godine. Tri industrijska objekta u Užicu su bila u njegovom vlasništvu: parni mlin (1910), hidrocentrala na Đetinji u klancu `Groto` (1911) i električni mlin na Rakijskoj pijaci (1912). Političko delovanje Mališe Atanackovića u Užicu obeležilo je zalaganje za izgradnju Užičke realke i osnivanje Tkačke škole gradu. Najveći politički protivnici su mu bili Milorad Mićić i Dimitrije Tucović. Prvi svetski rata proveo je u izbeglištvu na Krfu, u Švajcarskoj i Francuskoj. Bio je član delegacije industrijalaca iz Srbije (1917) koja je obišla industrijske centre u Engleskoj. Otuda je poneo mnogo viđenog, nameran da to primeni u Srbiji i u Užicu. Samo nekoliko meseci po povratku u zemlju i u Užice, zbog srčanih komplikacija, život ovog užičanina se završio. Imao je kuću na Rakijskoj pijaci (deo Užica), pored nje kafanu, a naspram kuće prvi industrijski mlin u Užicu. Prva žena mu se zvala Jelena Šunderić, datum venčanja 16.01.1886. Sa njom je imao ćerku Simku rođenu 17.05.1887. godine. Drugom ženom Dragom Marković oženio se 09.02.1892. godine i sa njom je imao šest ćerki: Jelena, Kosara, Milica, Nadežda, Spasenija Caca, Milena i dva sina: Branislav i Miloš (blizanac sa Milenom). 1907. godine izgradio je električni mlin u klisuri Grot, a hidroelektranu za pokretanjeu mlina u periodu 1911-1913. godine. Novi mlin, na Rakijskoj pijaci, izgrađen je 1912. godine. Na Begluku (deo Užica) je imao skladište robe i građevinskog materijala, 1912. godine. Posle kafedžije i trgovca Tome Naumovića, Mališa je jedan od prvih proizvođača Klekovače u užičkom kraju. U centru Rakijske pijace 1912. Atanacković je podigao dve vage: malu i veliku koja je mogla da meri volujska kola natovarena žitom. Osnivač i utemeljivač Tkačke radionice koja je počela sa radom 3.maja 1901. godine. Crepana i ciglana sagrađena je 1913. godine u Krčagovu (deo Užica), a u njoj je radilo 15-20 radnika. Posebno se angažovao na izgradnji električne centrale na Đetinji. Užice je tako 1899. godine dobilo električno osvetljenje, a Tkačnica struju, kao prva fabrika u Srbiji koja je primenila hidro-električnu energiju za industrijski pogon. Kao na fotografijama.

15 x 13 cm LOUIS ARMSTRONG 2. aprila 1959., Dom Sindikata u Beogradu(2 koncerta) najveca truba svih vremena, kralj jazza na koncertu ucestvovala i Velma Middleton Luj Armstrong (engl. Louis Armstrong; Nju Orleans, 4. avgust 1901 — Njujork, 6. jul 1971) je bio američki džez muzičar. Iako se prvo proslavio svirajući trubu, krajem karijere postao je najpoznatiji kao pevač i bio je jedan od najuticajnijih džez pevača. Tokom svoje karijere, postao je najveći džez muzičar, neosporni čelnik popularne muzike 20. veka i jedna od najvećih figura u istoriji muzike. Armstronga su voleli, ne samo zbog njegovog trubačkog talenta, neverovatno čistog i prodornog sviranja na trubi i specifičnog hrapavog pevanja, nego i zbog ljudske topline i velikodušnosti, kao i zbog simpatične osobnosti „velikog deteta“ koje se raduje životu i živi za muziku. Armstrong je često govorio da je rođen 4. jula 1900. i to je datum koji je zabeležen u brojnim biografijama. Iako je umro 1971. tek je sredinom 1980-ih utvrđen pravi datum rođenja 4. avgusta 1901. Otkrio ga je Tad Džons Armstrong je rođen u vrlo siromašnoj porodici u Nju Orleansu, Luizijani, kao unuk robova. Detinjstvo je proveo u siromaštvu, u opasnoj četvrti u gornjem delu grada Nju Orleansa, znanoj kao engl. Back of the Town, nakon što je njegov otac Vilijam Armstrong (1881–1922) napustio porodicu zbog druge žene, dok je Luj bio beba. Njegova majka Mari Albert (1886–1942), napustila je Luja i njegovu mlađu sestru Beatris Armstrong Kolins (1903–1987), i ostavila ih na brigu baki Džozefin Armstrong, i povremeno ujaku Isaku. Kad je imao pet godina vratio se da živi kod majke i njenih rođaka, a oca je viđao povremeno na paradama. Pohađao je školu za dečake Fisk, gde je vrlo rano bio izložen muzici. Zarađivao je nešto novca raznoseći novine i prodajući odbačenu hranu u restoranima, ali je to bilo nedovoljno da bi se majka prestala baviti prostitucijom. Obilazio je lokalne plesne dvorane u blizni doma, gde je video sve vrste plesa, od razuzdanog plesa do kvadrile (egl. quadrille). Za dodatni novac teglio je ugalj u Storivilu, poznatoj četvrti crvenih svetiljki, gde je slušao muzičke sastava u bordelima i plesnim dvoranama, posebno „Pete Lala`s“, gde je nastupao Džo „King“ Oliver, a ostali poznati muzičari su povremeno gostovali. Nakon što je odustao od škole u uzrastu od jedanaest godina, Armstrong se pridružio kvartetu dečaka koji su pevali na ulici za novac. Ali počeo je upadati u nevolje. Svirač korneta Bank Džonson je tvrdio da je naučio Armstronga (tada 11) da svira honki tonk po uvu u „Dago Tony`s“ u Nju Orleansu., iako se nekoliko godina kasnije Armstrong zahvalio za to Oliveru. Armstrong je retko gledao na mladost kao najteža vremena, već je često crpio inspiraciju iz toga vremena: „Svaki put kada zatvorim oči dok sviram moju trubu - pogledam u srce dobrog starog New Orleansa... dao mi je razlog da živim“. Radio je i za litvansko-jevrejsku imigrantsku porodicu Karnofskis, koja je imala odlagalište otpada i davala mu povremeno poslove. Prihvatili su ga i odnosili se prema njemu kao prema delu porodice, znajući da je odrastao bez oca. Kasnije je napisao sećanja o odnosu sa Karnofskis porodicom u delu „Louis Armstrong + the Jewish Family in New Orleans, La., the Year of 1907“. Opisuje svoje otkriće kako je ta porodica zbog svog jevrejskog porekla često bila diskriminisana od ostalih belaca. Armstrong je nosio privezak Davidove zvezde do kraja života i pisao šta je naučio njih: „kako živeti stvaran život i odlučnost“. Uticaj porodice Karnofski se u Nju Orleansu oseća kroz Karnofski Projekat, bezprofitnu organizaciju posvećenu prihvaćanju doniranih muzičkih instrumenata i njihovog davanja deci koja nemaju priliku da sviraju. Armstrong je ozbiljno razvio sviranje korneta u muzičkom sastavu „New Orleans Home for Colored Waifs“ (Dom za tamnopute beskućnike), gde je boravio u više navrata zbog delikvencije, najduže nakon što je pucao u vazduh iz očuhovog pištolja na novogodišnjem slavlju, prema policijskom zapisu. Profesor Piter Dejvis, koji je često navraćao u dom na zahtev upravnika, kapetana Džozefa Džonsa kod mladog Armstronga uveo je disciplinu i muzičko obrazovanje. Nakon nekog vremena, Davis je Armstronga postavio za vođu muzičkog sastava. Muzički sastav Doma nastupao je u okolini Nju Orleansa i trinaestogodišnji Luj počeo je da privlači pažnju sviranjem korneta, čime je započela njegova muzička karijera. Pri uzrastu od četrnaest godina pušten je iz Doma, te je nastavio da živi sa ocem i novom maćehom, a ujedno i ponovno na ulici, pred iskušenjima. Armstrong je prvi posao dobio u plesnoj dvorani „Henry Ponce’s“, gde je Blek Beni postao njegov zaštitnik i vodič. Danju je teglio ugalj, a noću je svirao kornet. Nastupao je u gradskim čestim paradama limene muzike, gde je slušao starije muzičare, kad god je imao priliku. Tako je učio od Banka Džonsona, Badi Petita, Kida Ori, a ponajviše od svih, Džoa „King“ Olivera, koji mu je bio mentor. Kasnije je nastupao u sastavima limene muzike, te rečnim brodovima na Nju Orleansu, a počeo je da putuje sa tada poznatim muzičkim sastavom „Fate Marable“, koji je nastupao po parobrodima na reci Misisipi. Vreme provedeno sa sastavom nazivao je pohađanjem univerziteta, jer je stekao veliko iskustvo u radu sa pisanim aranžmanima. Godine 1919. Džo Oliver se zaputio na sever i napustio mesto u muzičkom sastavu Kid Orija, te ga je zamenio Armstrong. Postao je i druga truba za društveni sastav limene muzike „Tuxedo Brass Band“. Luj je 19. marta 1918. oženio Dejzi Parker iz gradića Gretna, Luizijana. Usvojili su trogodišnjeg dečaka Klarensa Armstronga, čija je majka bila Lujova rođaka Flora, a koja je preminula ubrzo nakon poroda. Klarens Armstrong je bio mentalno retardiran, kao rezultat ozlede glave i Luj je proveo ostatak života brinući se za njega. Lujov brak sa Parkerovom brzo se raspao. Nedugo nakon razvoda ona je preminula. Kroz nastupe na rečnim brodovima Armstrongovo muzičko znanje se proširilo. Pri uzrastu od dvadeset godina, naučio je da čita muziku i počeo je da nastupa sa solo deonicama na trubi. Bio je jedan od prvih džez muzičara koji su tako nastupali, te je s vremenom pridodavao vlastitu osobnost i stil u solo deonice. Naučio je da stvara vlastiti zvuk te je počeo da koristi pevanje i lupkanje u svojim nastupima. Godine 1922. Armstrong se priključio egzodusu u Čikagu, gde ga je pozvao mentor Džo „King“ Oliver, da se pridruži sastavu „Creole Jazz Band“ i gde je mogao dovoljno da zaradi da ostavi dnevni posao. Bilo je to vreme napretka u Čikagu, te iako su rasni odnosi bili loši, „Vetroviti grad“ je bio pun poslova za tamnopute ljude, koji su dovoljno zarađivali u fabrikama i imali dovoljno da troše na zabavu. Oliverov bend je bio najbolji i najuticajniji muzički sastav u Čikagu početkom 1920-ih, i u to vreme Čikago je bio središte džez svemira. Armstrong je u Čikagu živeo kao kralj u vlastitom stanu sa privatnom kupatilom (prvi put u svom životu). Iako uzbuđen zbog toga što se nalazio u Čikagu, započeo je da piše nostalgična pisma prijateljima u Nju Orleansu, što se nastavilo do kraja karijere. Kako je Armstrongova reputacija rasla, često su ga izazivali na sviračke obračune. Armstrong je snimio prve snimke za izdavačke kuće Gennett Records i Okeh Records 1923, dok je svirao drugi kornet u Oliverovom bendu. U to vreme je upoznao Hogija Karmajkla (s kojim će kasnije sarađivati), preko prijatelja Biksa Bajderbeka, koji je imao svoj muzički sastav. Lil i njen suprug svirali su i klasičnu muziku na crkvenim koncertima kako bi proširili njegovu veštinu i unapredili svoje solo nastupe. Podsticala ga je da se modernije oblači kako bi izgledao bolje i kako bi se prikrio njegov rastući obim. Armstrong je uživao u saradnji sa Oliverom, ali je Lujova druga supruga, pijanistkinja Lil Hardin Armstrong, insistirala da potraži bolju zaradu, te da razvije noviji stil podalje od Oliverovog uticaja. Armstrong je poslušao njen savet, te je napustio bend 1924. Ubrzo nakon toga, Armstrong je dobio poziv da ode u Njujork Siti i svira u muzičkom sastavu Fletcher Henderson Orchestra, vodećem afroameričkom muzičkom sastavu tog vremena. Armstrong je prešao na trubu, kako bi se bolje uklopio sa ostalim muzičarima svoje sekcije. Armstrong se brzo prilagodio Hendersonovom stilu, svirajući trubu i eksperimentišući sa trombonom. Ostali članovi benda brzo su prihvatili Armstrongov emotivni, izražajni puls. Njegovi nastupi počeli su da sadrže pevanje i pričanje priča o likovima iz Nju Orleansa. Hendersonov orkestar nastupao je u najboljim mestima isključivo za belce, kao što je npr. poznati Roseland Ballroom, gde je aranžmane radio Don Redman. Djuk Elingtonov orkestar je išao u Rouzland kako bi videli Armstrongove nastupe, a mladi svirači su uzaludno pokušavali da sviraju bolje od njega. U to vreme, Armstrong je snimio brojne snimke koje je aranžovao stari prijatelj iz Nju Orleansa, pijanista Klarens Vilijams; bili su to snimci sa malim džez muzičkim sastavom „Vilijams Blue Fajv“ i serija sa bluz pevačicama kao što su Besi Smit, Ma Rejni i Alberta Hanter. Nakon sviranja po Njujorku, Armstrong se vratio u Čikago 1925, uglavnom na nagovaranje supruge, koja je htela da poboljša prihode i Amstrongovu karijeru. On je Njujorku bio zadovoljan, ali je kasnije priznao da je bila u pravu, te da je Hendersonov orkestar ograničavao njegov umetnički rad. U javnosti ga je često nazivala „Najbolji svirač trube na svetu“, na njegovo razočaranje. Na početku je bio član muzičkog sastava „Lil Hardin Armstrong Band“ i radio je za suprugu. Pod vlastitim imenom počeo je da snima za firmu Okeh sa svojim poznatim muzičkim sastavima „Louis Armstrong and his Hot Five“ i „Louis Armstrong and his Hot Seven“. Tada su nastali hitovi poput „Potato Head Blues“, „Muggles“ i „West End Blues“. Muzika pesme „West End Blues“ postala je standard i agenda za džez u sledećim godinama. Grupu su činili Kid Ori (trombon), Džoni Dods (klarinet), Džoni St. Kir (bendžo), supruga Lil na klaviru i obično bez bubnjara. Armstrongov način vođenja benda bio je vrlo jednostavan, tako je St. Kir zapisao: „Radeći s njime čovek se osećao tako opuštenim, a on je bio vrlo širokouman... uvek se trudio da svakoga istakne pojedinačno.“) Njegovi snimci sa pijanistom Erlom „Fata“ Hajnesom (najpoznatiji njihov duet iz 1928. „Weatherbird“) i Armstrongov uvod trubom u „West End Blues“ ostali su jedni od najpoznatijih i najuticajnijih džez improvizacija u istoriji. Armstrong je sada bio slobodan da razvije svoj vlastiti stil kako je želio, koji je uključivo velike doze živahnog govora kao što su „whip that thing, Miss Lil“ i „Mr. Johnny Dodds, Aw, do that clarinet, boy!“ Armstrong je nastupio i u kvintetu „Erskine Tate’s Little Symphony“, koji je uglavnom nastupao u pozorištu Vendome Theatre. Svirali su muziku za neme filmove i nastupe uživo, isključujući i džez verzije klasične muzike poput „Madame Butterfly“, što je Armstrongu dalo iskustvo sa dužim oblicima muzike i vođenju pred velikom publikom. Počeo je sa sket-pevanjem (improvizovani vokalni džez koristeći reči bez smisla) i prvi je koji je snimio sket 1926. na pesmi „Heebie Jeebies“. Snimak je bio toliko popularan da su postali najpoznatiji džez muzički sastav u SAD, iako sastav nije mnogo nastupao uživo. Mladi muzičari, bez obzira na boju kože okrenuli su se novom Armstrongovom tipu džeza. Nakon razdvajanja od Lil, Armstrong je počeo da nastupa u „Sunset Caféu“ za Al Kaponeovog suradnika Džoa Glejsera u muzičkom sastavu „Carroll Dickerson Orchestra“, sa pijanistom Erl Hajnsom. Sastav je ubrzo preimenovan u „Luis Armstrong and his Stompers“, iako je Hajns bio muzički direktor i Glejser menadžer orkestra. Hajns i Armstrong su brzo postali prijatelji kao i uspešni saradnici. Armstrong se vratio u Njujork 1929, gde je svirao u orkestru za uspešan mjuzikl „Hot Chocolate“, koji su napisali Andi Razaf i kompozitor/pijanista Fats Voler. Pojavljivao se i kao vokalista, glumeći samoga sebe, te je redovno „krao šou“ sa svojom izvođenjem pesme „Ain`t Misbehavin` “, koja je njegov najbolje prodavani snimak do danas. Armstrong je počeo da nastupa u noćnom klubu „Connie`s Inn“ u Harlemu, glavnom rivalu kluba „Cotton Club“, mestu za temeljno pripremljene nastupe i paravan za gangstera Dača Šulca. Armstrong je imao dosta uspeha sa vokalnim snimcima, posebno njegova verzija poznate pesme koju je napisao njegov prijatelj Hogi Karmajkl. Njegovi snimci iz 1930-ih iskoristili su novi tip RCA mikrofona, predstavljenog 1931, koji je vokalima davao posebnu toplinu i ubrzo postao intrinzični deo „crooning“ zvuka umetnika poput Binga Krosbija. Armstrongova interpretacije Hogi Karmajklove pesme „Stardust“ postala je najuspešnija verzija pesme, koja je demonstrirala Armstrongov jedinstven glas i stil, te inovativni način izvođenja pesama koje su već postale standardne. Armstrongova radikalna prerada Sidni Arodinove i Karmajklove pesme „Lazy River“ (snimljene 1931) obuhvatila je mnoga inovativna obeležja njegovog pristupa melodiji i fraziranju. Pesma započinje kratkom solo deonicom trube, tada glavna melodija započinje jecajućim rogovima, memorabilno isprekidana Armstrongovim mumljajućim ubacivanjima na kraju svakog takta: „Yeah! ...`Uh-huh` ...`Sure` ... `Way down, way down.“ U prvom stihu, ignoriše zapisanu melodiju u potpunosti i peva kao da svira solo trubu, naglašavajući veći deo prve linije na svakoj noti i koristi snažno sinkopirajuće fraziranje. U drugoj strofi prelazi gotovo u potpunosti u improvizovanu melodiju, koja kasnije evoluira u klasični odlomak Armstrongovog skat pevanja. Kao i kod sviranja trube, Armstrongove vokalne inovacije poslužile su kao temelj umetnosti džez vokalne interpretacije. Unikatno hrapav kolorit njegovog glasa postao je muzički arhetip koji je beskonačno imitiran i oponašan. Njegovo skat pjevanje obogaćeno je neuporedivim iskustvom solo trubača. Njegov rezonantni, baršunasti dublji ton i prskutava modulacija glasa na pesmama kao što je „Lazy River“ imala je veliki uticaj na mlade bele pevače poput Binga Krozbija. Velika depresija početkom 1930-ih odrazila se jako na džez sceni. Klub Cotton Club zatvoren je 1936. i mnogi muzičari su nakon toga prestali u potpunosti da sviraju. Biks Bajderbek je umro, muzički sastav Flečera Hendersona se raspao. King Oliver je snimio nekoliko ploča, iako se mučio. Sidni Bečet postao je krojač, a Kid Ori se vratio u Nju Orleans, gde je uzgajao piliće. Armstrong se preselio u Los Anđeles 1930. tražeći nove prilike. Nastupao je u klubu New Cotton Club u Los Anđelesu sa Lionelom Hamptonom na bubnjevima. Sastav je privlačio ljude iz Holivuda, koju su još uvek mogli da priušte raskošni noćni život, dok su radijska javljanja povezivala Amstronga sa mlađom publikom. Bing Krozbi i mnoge zvezde bili su redovni gosti kluba. Godine 1931. Armstrong se pojavio po prvi put u flimu „Ex-Flame“. Armstrong je osuđen za posedovanje marihuane, ali mu je kazna umanjena. Vratio se u Čikago kasnije 1931, a zatim je otišao u Nju Orleans, gde je dočekan poput junaka. Sponzorisao je lokalni bejzbol tim „Armstrong’s Secret Nine“. Po njemu je nazvana vrsta cigareta. Ubrzo je krenuo na turneju žirom zemlja, ali kako bi izbegao uticaj organizovanog kriminala, odlučio je privremeno boravi u Evropi. Nakon povratka u SAD, zaputio se na nekoliko iscrpljujućih turneja. Njegove agent Džoni Kolins svojim ponašanjem i potrošnjom ostavio je vrlo malo zarađenog novca Armstrongu. Odlučio se da mu novi menadžer bude Džo Glejzer, koji je svojim poznanstvima i vezama sa mafijom, počeo da rešava Armstrongove nagomilane prave probleme i dugove. Armstrong je zbog načina sviranja, počeo da se suočava sa problemom sa prstima i usnama, te se zbog toga više bavio vokalnim nastupima i prvi put je nastupio u pozorištu. Ponovno je nastupao u filmovima, od kojih je jedan bio Krozbijev hit iz 1936. „Pennies from Heaven“. Godine 1937. Armstrong je nastupio kao zamena Rudi Valea na mreži CBS, i postao prvi afroamerički voditelj na sponzorisanoj nacionalnoj emisiji. Razveo se od Lil 1938. i oženio dugogodišnju devojku Alfa. Nakon nekoliko godina na turneji, Armstrong se trajno nastanio u Kvinsu u Njujorku 1943. sa četvrtom suprugom Lusil. Iako je često bio predmet hirova izdavača „Tin Pan Alley“ i muzičkog posla kojim su dominirali gangsteri, kao i rasnih predrasuda, nastavio je da razvija svoju muziku. Snimio je pesmu Hogija Karmakla „Rockin` Chair“ za Okeh Records. Tokom sledećih tridesetak godina, Armstrong je svirao na više od tri stotine nastupa godišnje. Potražnja za „velikim bendovima“ tokom 1940-ih je opadala zbog promena ukusa publike; plesne dvorane su se zatvarale, a televizija je donosila konkurenciju ostalih vrsta muzike koje su postajale sve popularnije. U novim uslovima postalo je finansijski nemoguće da se održava šesnaestočlani muzički sastav. Nakon vrlo uspešnog koncerta malog džez muzičkog sastava u gradskoj sali Njujorka 17. maja 1947. u kojem je nastupio Armstrong sa trombonistom/pevačem Džekom Tigardenom, Armstrongov menadžer Džo Glejzer je raspustio Amstrongov big band 13. avgusta 1947. i oformio mali šestočlani muzički sastav, koji su sačinjavali Armstrong, Tigarden, Erl Hajns i ostali vodeći muzičari, od kojih su većina bili bivše vođe velikih bendova. Prvi nastup novog muzičkog sastava bio je u klubu Billy Berg`s Supper Club. Naziv muzičkog sastava je bio „Louis Armstrong and his All Stars“, a povremeno su ga sačinjavali Erl Hajns, Barni Bigard, Edmond Hol, Džek Tigarden, Trami Jang, Arvel Šo, Bili Kajl, Marti Napoleon, Big Sid Kejtlet, Kozi Kol, Tajri Glen, Baret Dims, Džo Darensburg i Deni Barcelona. Tokom tog vremena Armstrong je nastupio u preko trideset filmova i snimio brojne snimke. Bio je prvi džez muzičar koji se pojavio na naslovnoj strani časopisa Tajm 21. februara 1949. Godine 1964. snimio je svoju najprodavaniju ploču „Hello, Dolly!“. Pesma je postala broj jedan na muzičkim lestvicama pop muzike, čime je Armstrong (u svojoj 63. godini) postao najstarija osoba koje je to ostvarila. Na putu je oborio Bitlse sa prvog mesta, gde su se nalazili 14 nedelja zaredom sa tri različite pesme. Armstrong je učestalo nastupao na turneji sve do nekoliko godina pred smrt 1971. Nastupao je uspešno po Africi, Evropi i Aziji pod pokroviteljstvom ministarstva spoljašnjih poslova SAD (US State Department), te je tako zaradio nadimak „ambasador Satch“. Iako je njegovo narušeno zdravlje ograničavalo broj nastupa u poslednjim godinama života, nastupao je sve do svoje smrti, kad god je mogao. Armstrong je preminuo od srčanog udara u snu 6. jula 1971, mesec dana pre 70-tog rođendana, i 11 meseci nakon poznatog nastupa u hotelu „Waldorf-Astoria“. U vreme smrti živeo je u četvrti Korona, delu Kvinsa, u Njujorku. Sahranjen je na groblju Flušing u Kvinsu, Njujork. Počasni nosači kovčega su bili Bing Krosbi, Ela Ficdžerald, Dizi Gilespi, Perl Bejli, Kont Basi, Hari Džejms, Frank Sinatra, Ed Sulivan, kolumnista Erl Vilson, komičar Alan King, Džoni Karson i David Frost. Na pogrebu je Pegi Li otpevala molitvu `Oče naš`, dok je Al Hibler izveo pesmu „Nobody Knows the Trouble I`ve Seen“, a dugogodišnji prijatelj Fred Robins, držao je govor na pogrebu. Armstrong se pojavio u više od dvanaest holivudskih filmova, gde je obično glumio vođe muzičkih sastava ili muzičare. Njegova najpoznatija uloga je vođe muzičkog sastava i naratora u muzičkom filmu iz 1956. „High Society“, gde je otpevao naslovnu pesmu i duet sa Bingom Krosbijem „Now You Has Jazz“. Godine 1947. glumio je samoga sebe u filmu „New Orleans“ uz Bili Holidej, koji govori o propadanju četvrti Storivil i egzodusu muzičara iz Nju Orleansa u Čikagu. U filmu „The Five Pennies“ iz 1959. (priča o sviraču korneta Redu Nikolsu), Armstrong je glumio samog sebe, gde je otpevao i odsvirao nekoliko klasičnih muzičkih dela. Armstrong je glumio uz Džejmsa Stjuarta u filmu „The Glenn Miller Story“ u kojemu Glen (kojega glumi Stjuart) svira sa Armstrongom i nekim drugim istaknutim muzičarima toga vremena. Godine 1969. Armstrong je imao kameo ulogu u filmskoj verziji „Hello, Dolly!“ kao vođa muzičkog sastava, Luj, gde je otpevao naslovnu pesmu sa glumicom Barbrom Strajsend. Nadimci Satchmo i Satch skraćeno je od Satchelmouth. Poput mnogih stvari u Armstrongovom životu, koji je prepun slikovitih priča bilo istinitih ili izmišljenih, od kojih je mnoge on ispričao, nadimak ima nekoliko mogućih porekala. Najčešća priča koju pričaju brojni biografi je o vremenu kada je kao mladić plesao na ulicama Nju Orleansa za sitniš. Dok je plesao podigao bi novac sa ulice i stavio ga u usta kako mu ga snažniji dečaci ne bi ukrali. Neko mu je dao ime „satchel mouth“, jer su mu usta služila kao „satchel“, što je engleska reč za torbu. Druga priča govori da je zbog velikih usta dobio naziv „satchel mouth“, što je kasnije postalo skraćeno Satchmo. Na početku su ga nazivali i Dipper, skraćeno od Dippermouth, referenca na pesmu „Dippermouth Blues“. i na njegov neobičan položaj usana prilikom sviranja (engl. embouchure). Nadimak Pops dolazi od toga što je često zaboravljao imena drugih ljudi, te im se obraćao sa „pops“. Nadimak se ubrzo počeo odnositi na Armstronga. Pisac Teri Tičot, koristio je ovaj nadimak kao naslov biografije iz 2010. Kada su ga pitali o veri, Armstrong bi odgovarao da je odgajan kao baptist, da je uvek nosio Davidovu zvezdu, i da je prijatelj sa Papom. Armstrong je nosio Davidovu zvezdu u čast porodice Karnofski, koja ga je prihvatila dok je bio dete i pozajmila mu novac da kupi prvi kornet. Luj Armstrong je kršten kao katolik u crkvi Sacred Heart of Jesus Church u Nju Orleansu, i upoznao je pape Pije XII i Pije VI, iako nema dokaza da bi se smatrao katolikom. Čini se da je Armstrong bio tolerantan prema različitim religijama, ali je nalazio i humor u njima. --------------------- ------------------------ Velma Middleton (September 1, 1917 – February 10, 1961) was an American jazz vocalist and entertainer who sang with Louis Armstrong`s big bands and small groups from 1942 until her death. Middleton was born in Holdenville, Oklahoma, and moved with her parents to St. Louis, Missouri. She started her career as a chorus girl and dancer and throughout her career performed acrobatic splits on stage. After working as a solo performer, and singing with Connie McLean and his Rhythm Orchestra on a tour of South America, she joined Armstrong`s big band in 1942, and appeared with him in soundies. When Armstrong`s orchestra disbanded in 1947, Middleton joined his All-Stars, a smaller group. She was often used for comic relief, such as for duets with Armstrong on `That`s My Desire` and `Baby, It`s Cold Outside`, and she did occasional features. She also recorded eight tracks as a solo singer for Dootone Records in 1948 and 1951. Although she was not widely praised for her voice, described by critic Scott Yanow as `average but reasonably pleasing and good-humored`, Armstrong regarded her as an important and integral part of his show. Middleton performed on June 7, 1953 with Louis Armstrong and his All Stars for the famed ninth Cavalcade of Jazz concert held at Wrigley Field in Los Angeles which was produced by Leon Hefflin, Sr. Also featured that day were Don Tosti and His Mexican Jazzmen, Roy Brown and his Orchestra, Shorty Rogers, Earl Bostic, and Nat `King` Cole. While touring with Armstrong in Sierra Leone in January 1961, Middleton suffered a stroke, and died the following month in a hospital in Freetown. Musician Barney Bigard was critical of Armstrong as well as manager Joe Glaser for refusing, after Middleton took ill, to arrange her transfer to a country with better health facilities.

15 x 13 cm LOUIS ARMSTRONG 2. aprila 1959., Dom Sindikata u Beogradu(2 koncerta) najveca truba svih vremena, kralj jazza na koncertu ucestvovala i Velma Middleton Luj Armstrong (engl. Louis Armstrong; Nju Orleans, 4. avgust 1901 — Njujork, 6. jul 1971) je bio američki džez muzičar. Iako se prvo proslavio svirajući trubu, krajem karijere postao je najpoznatiji kao pevač i bio je jedan od najuticajnijih džez pevača. Tokom svoje karijere, postao je najveći džez muzičar, neosporni čelnik popularne muzike 20. veka i jedna od najvećih figura u istoriji muzike. Armstronga su voleli, ne samo zbog njegovog trubačkog talenta, neverovatno čistog i prodornog sviranja na trubi i specifičnog hrapavog pevanja, nego i zbog ljudske topline i velikodušnosti, kao i zbog simpatične osobnosti „velikog deteta“ koje se raduje životu i živi za muziku. Armstrong je često govorio da je rođen 4. jula 1900. i to je datum koji je zabeležen u brojnim biografijama. Iako je umro 1971. tek je sredinom 1980-ih utvrđen pravi datum rođenja 4. avgusta 1901. Otkrio ga je Tad Džons Armstrong je rođen u vrlo siromašnoj porodici u Nju Orleansu, Luizijani, kao unuk robova. Detinjstvo je proveo u siromaštvu, u opasnoj četvrti u gornjem delu grada Nju Orleansa, znanoj kao engl. Back of the Town, nakon što je njegov otac Vilijam Armstrong (1881–1922) napustio porodicu zbog druge žene, dok je Luj bio beba. Njegova majka Mari Albert (1886–1942), napustila je Luja i njegovu mlađu sestru Beatris Armstrong Kolins (1903–1987), i ostavila ih na brigu baki Džozefin Armstrong, i povremeno ujaku Isaku. Kad je imao pet godina vratio se da živi kod majke i njenih rođaka, a oca je viđao povremeno na paradama. Pohađao je školu za dečake Fisk, gde je vrlo rano bio izložen muzici. Zarađivao je nešto novca raznoseći novine i prodajući odbačenu hranu u restoranima, ali je to bilo nedovoljno da bi se majka prestala baviti prostitucijom. Obilazio je lokalne plesne dvorane u blizni doma, gde je video sve vrste plesa, od razuzdanog plesa do kvadrile (egl. quadrille). Za dodatni novac teglio je ugalj u Storivilu, poznatoj četvrti crvenih svetiljki, gde je slušao muzičke sastava u bordelima i plesnim dvoranama, posebno „Pete Lala`s“, gde je nastupao Džo „King“ Oliver, a ostali poznati muzičari su povremeno gostovali. Nakon što je odustao od škole u uzrastu od jedanaest godina, Armstrong se pridružio kvartetu dečaka koji su pevali na ulici za novac. Ali počeo je upadati u nevolje. Svirač korneta Bank Džonson je tvrdio da je naučio Armstronga (tada 11) da svira honki tonk po uvu u „Dago Tony`s“ u Nju Orleansu., iako se nekoliko godina kasnije Armstrong zahvalio za to Oliveru. Armstrong je retko gledao na mladost kao najteža vremena, već je često crpio inspiraciju iz toga vremena: „Svaki put kada zatvorim oči dok sviram moju trubu - pogledam u srce dobrog starog New Orleansa... dao mi je razlog da živim“. Radio je i za litvansko-jevrejsku imigrantsku porodicu Karnofskis, koja je imala odlagalište otpada i davala mu povremeno poslove. Prihvatili su ga i odnosili se prema njemu kao prema delu porodice, znajući da je odrastao bez oca. Kasnije je napisao sećanja o odnosu sa Karnofskis porodicom u delu „Louis Armstrong + the Jewish Family in New Orleans, La., the Year of 1907“. Opisuje svoje otkriće kako je ta porodica zbog svog jevrejskog porekla često bila diskriminisana od ostalih belaca. Armstrong je nosio privezak Davidove zvezde do kraja života i pisao šta je naučio njih: „kako živeti stvaran život i odlučnost“. Uticaj porodice Karnofski se u Nju Orleansu oseća kroz Karnofski Projekat, bezprofitnu organizaciju posvećenu prihvaćanju doniranih muzičkih instrumenata i njihovog davanja deci koja nemaju priliku da sviraju. Armstrong je ozbiljno razvio sviranje korneta u muzičkom sastavu „New Orleans Home for Colored Waifs“ (Dom za tamnopute beskućnike), gde je boravio u više navrata zbog delikvencije, najduže nakon što je pucao u vazduh iz očuhovog pištolja na novogodišnjem slavlju, prema policijskom zapisu. Profesor Piter Dejvis, koji je često navraćao u dom na zahtev upravnika, kapetana Džozefa Džonsa kod mladog Armstronga uveo je disciplinu i muzičko obrazovanje. Nakon nekog vremena, Davis je Armstronga postavio za vođu muzičkog sastava. Muzički sastav Doma nastupao je u okolini Nju Orleansa i trinaestogodišnji Luj počeo je da privlači pažnju sviranjem korneta, čime je započela njegova muzička karijera. Pri uzrastu od četrnaest godina pušten je iz Doma, te je nastavio da živi sa ocem i novom maćehom, a ujedno i ponovno na ulici, pred iskušenjima. Armstrong je prvi posao dobio u plesnoj dvorani „Henry Ponce’s“, gde je Blek Beni postao njegov zaštitnik i vodič. Danju je teglio ugalj, a noću je svirao kornet. Nastupao je u gradskim čestim paradama limene muzike, gde je slušao starije muzičare, kad god je imao priliku. Tako je učio od Banka Džonsona, Badi Petita, Kida Ori, a ponajviše od svih, Džoa „King“ Olivera, koji mu je bio mentor. Kasnije je nastupao u sastavima limene muzike, te rečnim brodovima na Nju Orleansu, a počeo je da putuje sa tada poznatim muzičkim sastavom „Fate Marable“, koji je nastupao po parobrodima na reci Misisipi. Vreme provedeno sa sastavom nazivao je pohađanjem univerziteta, jer je stekao veliko iskustvo u radu sa pisanim aranžmanima. Godine 1919. Džo Oliver se zaputio na sever i napustio mesto u muzičkom sastavu Kid Orija, te ga je zamenio Armstrong. Postao je i druga truba za društveni sastav limene muzike „Tuxedo Brass Band“. Luj je 19. marta 1918. oženio Dejzi Parker iz gradića Gretna, Luizijana. Usvojili su trogodišnjeg dečaka Klarensa Armstronga, čija je majka bila Lujova rođaka Flora, a koja je preminula ubrzo nakon poroda. Klarens Armstrong je bio mentalno retardiran, kao rezultat ozlede glave i Luj je proveo ostatak života brinući se za njega. Lujov brak sa Parkerovom brzo se raspao. Nedugo nakon razvoda ona je preminula. Kroz nastupe na rečnim brodovima Armstrongovo muzičko znanje se proširilo. Pri uzrastu od dvadeset godina, naučio je da čita muziku i počeo je da nastupa sa solo deonicama na trubi. Bio je jedan od prvih džez muzičara koji su tako nastupali, te je s vremenom pridodavao vlastitu osobnost i stil u solo deonice. Naučio je da stvara vlastiti zvuk te je počeo da koristi pevanje i lupkanje u svojim nastupima. Godine 1922. Armstrong se priključio egzodusu u Čikagu, gde ga je pozvao mentor Džo „King“ Oliver, da se pridruži sastavu „Creole Jazz Band“ i gde je mogao dovoljno da zaradi da ostavi dnevni posao. Bilo je to vreme napretka u Čikagu, te iako su rasni odnosi bili loši, „Vetroviti grad“ je bio pun poslova za tamnopute ljude, koji su dovoljno zarađivali u fabrikama i imali dovoljno da troše na zabavu. Oliverov bend je bio najbolji i najuticajniji muzički sastav u Čikagu početkom 1920-ih, i u to vreme Čikago je bio središte džez svemira. Armstrong je u Čikagu živeo kao kralj u vlastitom stanu sa privatnom kupatilom (prvi put u svom životu). Iako uzbuđen zbog toga što se nalazio u Čikagu, započeo je da piše nostalgična pisma prijateljima u Nju Orleansu, što se nastavilo do kraja karijere. Kako je Armstrongova reputacija rasla, često su ga izazivali na sviračke obračune. Armstrong je snimio prve snimke za izdavačke kuće Gennett Records i Okeh Records 1923, dok je svirao drugi kornet u Oliverovom bendu. U to vreme je upoznao Hogija Karmajkla (s kojim će kasnije sarađivati), preko prijatelja Biksa Bajderbeka, koji je imao svoj muzički sastav. Lil i njen suprug svirali su i klasičnu muziku na crkvenim koncertima kako bi proširili njegovu veštinu i unapredili svoje solo nastupe. Podsticala ga je da se modernije oblači kako bi izgledao bolje i kako bi se prikrio njegov rastući obim. Armstrong je uživao u saradnji sa Oliverom, ali je Lujova druga supruga, pijanistkinja Lil Hardin Armstrong, insistirala da potraži bolju zaradu, te da razvije noviji stil podalje od Oliverovog uticaja. Armstrong je poslušao njen savet, te je napustio bend 1924. Ubrzo nakon toga, Armstrong je dobio poziv da ode u Njujork Siti i svira u muzičkom sastavu Fletcher Henderson Orchestra, vodećem afroameričkom muzičkom sastavu tog vremena. Armstrong je prešao na trubu, kako bi se bolje uklopio sa ostalim muzičarima svoje sekcije. Armstrong se brzo prilagodio Hendersonovom stilu, svirajući trubu i eksperimentišući sa trombonom. Ostali članovi benda brzo su prihvatili Armstrongov emotivni, izražajni puls. Njegovi nastupi počeli su da sadrže pevanje i pričanje priča o likovima iz Nju Orleansa. Hendersonov orkestar nastupao je u najboljim mestima isključivo za belce, kao što je npr. poznati Roseland Ballroom, gde je aranžmane radio Don Redman. Djuk Elingtonov orkestar je išao u Rouzland kako bi videli Armstrongove nastupe, a mladi svirači su uzaludno pokušavali da sviraju bolje od njega. U to vreme, Armstrong je snimio brojne snimke koje je aranžovao stari prijatelj iz Nju Orleansa, pijanista Klarens Vilijams; bili su to snimci sa malim džez muzičkim sastavom „Vilijams Blue Fajv“ i serija sa bluz pevačicama kao što su Besi Smit, Ma Rejni i Alberta Hanter. Nakon sviranja po Njujorku, Armstrong se vratio u Čikago 1925, uglavnom na nagovaranje supruge, koja je htela da poboljša prihode i Amstrongovu karijeru. On je Njujorku bio zadovoljan, ali je kasnije priznao da je bila u pravu, te da je Hendersonov orkestar ograničavao njegov umetnički rad. U javnosti ga je često nazivala „Najbolji svirač trube na svetu“, na njegovo razočaranje. Na početku je bio član muzičkog sastava „Lil Hardin Armstrong Band“ i radio je za suprugu. Pod vlastitim imenom počeo je da snima za firmu Okeh sa svojim poznatim muzičkim sastavima „Louis Armstrong and his Hot Five“ i „Louis Armstrong and his Hot Seven“. Tada su nastali hitovi poput „Potato Head Blues“, „Muggles“ i „West End Blues“. Muzika pesme „West End Blues“ postala je standard i agenda za džez u sledećim godinama. Grupu su činili Kid Ori (trombon), Džoni Dods (klarinet), Džoni St. Kir (bendžo), supruga Lil na klaviru i obično bez bubnjara. Armstrongov način vođenja benda bio je vrlo jednostavan, tako je St. Kir zapisao: „Radeći s njime čovek se osećao tako opuštenim, a on je bio vrlo širokouman... uvek se trudio da svakoga istakne pojedinačno.“) Njegovi snimci sa pijanistom Erlom „Fata“ Hajnesom (najpoznatiji njihov duet iz 1928. „Weatherbird“) i Armstrongov uvod trubom u „West End Blues“ ostali su jedni od najpoznatijih i najuticajnijih džez improvizacija u istoriji. Armstrong je sada bio slobodan da razvije svoj vlastiti stil kako je želio, koji je uključivo velike doze živahnog govora kao što su „whip that thing, Miss Lil“ i „Mr. Johnny Dodds, Aw, do that clarinet, boy!“ Armstrong je nastupio i u kvintetu „Erskine Tate’s Little Symphony“, koji je uglavnom nastupao u pozorištu Vendome Theatre. Svirali su muziku za neme filmove i nastupe uživo, isključujući i džez verzije klasične muzike poput „Madame Butterfly“, što je Armstrongu dalo iskustvo sa dužim oblicima muzike i vođenju pred velikom publikom. Počeo je sa sket-pevanjem (improvizovani vokalni džez koristeći reči bez smisla) i prvi je koji je snimio sket 1926. na pesmi „Heebie Jeebies“. Snimak je bio toliko popularan da su postali najpoznatiji džez muzički sastav u SAD, iako sastav nije mnogo nastupao uživo. Mladi muzičari, bez obzira na boju kože okrenuli su se novom Armstrongovom tipu džeza. Nakon razdvajanja od Lil, Armstrong je počeo da nastupa u „Sunset Caféu“ za Al Kaponeovog suradnika Džoa Glejsera u muzičkom sastavu „Carroll Dickerson Orchestra“, sa pijanistom Erl Hajnsom. Sastav je ubrzo preimenovan u „Luis Armstrong and his Stompers“, iako je Hajns bio muzički direktor i Glejser menadžer orkestra. Hajns i Armstrong su brzo postali prijatelji kao i uspešni saradnici. Armstrong se vratio u Njujork 1929, gde je svirao u orkestru za uspešan mjuzikl „Hot Chocolate“, koji su napisali Andi Razaf i kompozitor/pijanista Fats Voler. Pojavljivao se i kao vokalista, glumeći samoga sebe, te je redovno „krao šou“ sa svojom izvođenjem pesme „Ain`t Misbehavin` “, koja je njegov najbolje prodavani snimak do danas. Armstrong je počeo da nastupa u noćnom klubu „Connie`s Inn“ u Harlemu, glavnom rivalu kluba „Cotton Club“, mestu za temeljno pripremljene nastupe i paravan za gangstera Dača Šulca. Armstrong je imao dosta uspeha sa vokalnim snimcima, posebno njegova verzija poznate pesme koju je napisao njegov prijatelj Hogi Karmajkl. Njegovi snimci iz 1930-ih iskoristili su novi tip RCA mikrofona, predstavljenog 1931, koji je vokalima davao posebnu toplinu i ubrzo postao intrinzični deo „crooning“ zvuka umetnika poput Binga Krosbija. Armstrongova interpretacije Hogi Karmajklove pesme „Stardust“ postala je najuspešnija verzija pesme, koja je demonstrirala Armstrongov jedinstven glas i stil, te inovativni način izvođenja pesama koje su već postale standardne. Armstrongova radikalna prerada Sidni Arodinove i Karmajklove pesme „Lazy River“ (snimljene 1931) obuhvatila je mnoga inovativna obeležja njegovog pristupa melodiji i fraziranju. Pesma započinje kratkom solo deonicom trube, tada glavna melodija započinje jecajućim rogovima, memorabilno isprekidana Armstrongovim mumljajućim ubacivanjima na kraju svakog takta: „Yeah! ...`Uh-huh` ...`Sure` ... `Way down, way down.“ U prvom stihu, ignoriše zapisanu melodiju u potpunosti i peva kao da svira solo trubu, naglašavajući veći deo prve linije na svakoj noti i koristi snažno sinkopirajuće fraziranje. U drugoj strofi prelazi gotovo u potpunosti u improvizovanu melodiju, koja kasnije evoluira u klasični odlomak Armstrongovog skat pevanja. Kao i kod sviranja trube, Armstrongove vokalne inovacije poslužile su kao temelj umetnosti džez vokalne interpretacije. Unikatno hrapav kolorit njegovog glasa postao je muzički arhetip koji je beskonačno imitiran i oponašan. Njegovo skat pjevanje obogaćeno je neuporedivim iskustvom solo trubača. Njegov rezonantni, baršunasti dublji ton i prskutava modulacija glasa na pesmama kao što je „Lazy River“ imala je veliki uticaj na mlade bele pevače poput Binga Krozbija. Velika depresija početkom 1930-ih odrazila se jako na džez sceni. Klub Cotton Club zatvoren je 1936. i mnogi muzičari su nakon toga prestali u potpunosti da sviraju. Biks Bajderbek je umro, muzički sastav Flečera Hendersona se raspao. King Oliver je snimio nekoliko ploča, iako se mučio. Sidni Bečet postao je krojač, a Kid Ori se vratio u Nju Orleans, gde je uzgajao piliće. Armstrong se preselio u Los Anđeles 1930. tražeći nove prilike. Nastupao je u klubu New Cotton Club u Los Anđelesu sa Lionelom Hamptonom na bubnjevima. Sastav je privlačio ljude iz Holivuda, koju su još uvek mogli da priušte raskošni noćni život, dok su radijska javljanja povezivala Amstronga sa mlađom publikom. Bing Krozbi i mnoge zvezde bili su redovni gosti kluba. Godine 1931. Armstrong se pojavio po prvi put u flimu „Ex-Flame“. Armstrong je osuđen za posedovanje marihuane, ali mu je kazna umanjena. Vratio se u Čikago kasnije 1931, a zatim je otišao u Nju Orleans, gde je dočekan poput junaka. Sponzorisao je lokalni bejzbol tim „Armstrong’s Secret Nine“. Po njemu je nazvana vrsta cigareta. Ubrzo je krenuo na turneju žirom zemlja, ali kako bi izbegao uticaj organizovanog kriminala, odlučio je privremeno boravi u Evropi. Nakon povratka u SAD, zaputio se na nekoliko iscrpljujućih turneja. Njegove agent Džoni Kolins svojim ponašanjem i potrošnjom ostavio je vrlo malo zarađenog novca Armstrongu. Odlučio se da mu novi menadžer bude Džo Glejzer, koji je svojim poznanstvima i vezama sa mafijom, počeo da rešava Armstrongove nagomilane prave probleme i dugove. Armstrong je zbog načina sviranja, počeo da se suočava sa problemom sa prstima i usnama, te se zbog toga više bavio vokalnim nastupima i prvi put je nastupio u pozorištu. Ponovno je nastupao u filmovima, od kojih je jedan bio Krozbijev hit iz 1936. „Pennies from Heaven“. Godine 1937. Armstrong je nastupio kao zamena Rudi Valea na mreži CBS, i postao prvi afroamerički voditelj na sponzorisanoj nacionalnoj emisiji. Razveo se od Lil 1938. i oženio dugogodišnju devojku Alfa. Nakon nekoliko godina na turneji, Armstrong se trajno nastanio u Kvinsu u Njujorku 1943. sa četvrtom suprugom Lusil. Iako je često bio predmet hirova izdavača „Tin Pan Alley“ i muzičkog posla kojim su dominirali gangsteri, kao i rasnih predrasuda, nastavio je da razvija svoju muziku. Snimio je pesmu Hogija Karmakla „Rockin` Chair“ za Okeh Records. Tokom sledećih tridesetak godina, Armstrong je svirao na više od tri stotine nastupa godišnje. Potražnja za „velikim bendovima“ tokom 1940-ih je opadala zbog promena ukusa publike; plesne dvorane su se zatvarale, a televizija je donosila konkurenciju ostalih vrsta muzike koje su postajale sve popularnije. U novim uslovima postalo je finansijski nemoguće da se održava šesnaestočlani muzički sastav. Nakon vrlo uspešnog koncerta malog džez muzičkog sastava u gradskoj sali Njujorka 17. maja 1947. u kojem je nastupio Armstrong sa trombonistom/pevačem Džekom Tigardenom, Armstrongov menadžer Džo Glejzer je raspustio Amstrongov big band 13. avgusta 1947. i oformio mali šestočlani muzički sastav, koji su sačinjavali Armstrong, Tigarden, Erl Hajns i ostali vodeći muzičari, od kojih su većina bili bivše vođe velikih bendova. Prvi nastup novog muzičkog sastava bio je u klubu Billy Berg`s Supper Club. Naziv muzičkog sastava je bio „Louis Armstrong and his All Stars“, a povremeno su ga sačinjavali Erl Hajns, Barni Bigard, Edmond Hol, Džek Tigarden, Trami Jang, Arvel Šo, Bili Kajl, Marti Napoleon, Big Sid Kejtlet, Kozi Kol, Tajri Glen, Baret Dims, Džo Darensburg i Deni Barcelona. Tokom tog vremena Armstrong je nastupio u preko trideset filmova i snimio brojne snimke. Bio je prvi džez muzičar koji se pojavio na naslovnoj strani časopisa Tajm 21. februara 1949. Godine 1964. snimio je svoju najprodavaniju ploču „Hello, Dolly!“. Pesma je postala broj jedan na muzičkim lestvicama pop muzike, čime je Armstrong (u svojoj 63. godini) postao najstarija osoba koje je to ostvarila. Na putu je oborio Bitlse sa prvog mesta, gde su se nalazili 14 nedelja zaredom sa tri različite pesme. Armstrong je učestalo nastupao na turneji sve do nekoliko godina pred smrt 1971. Nastupao je uspešno po Africi, Evropi i Aziji pod pokroviteljstvom ministarstva spoljašnjih poslova SAD (US State Department), te je tako zaradio nadimak „ambasador Satch“. Iako je njegovo narušeno zdravlje ograničavalo broj nastupa u poslednjim godinama života, nastupao je sve do svoje smrti, kad god je mogao. Armstrong je preminuo od srčanog udara u snu 6. jula 1971, mesec dana pre 70-tog rođendana, i 11 meseci nakon poznatog nastupa u hotelu „Waldorf-Astoria“. U vreme smrti živeo je u četvrti Korona, delu Kvinsa, u Njujorku. Sahranjen je na groblju Flušing u Kvinsu, Njujork. Počasni nosači kovčega su bili Bing Krosbi, Ela Ficdžerald, Dizi Gilespi, Perl Bejli, Kont Basi, Hari Džejms, Frank Sinatra, Ed Sulivan, kolumnista Erl Vilson, komičar Alan King, Džoni Karson i David Frost. Na pogrebu je Pegi Li otpevala molitvu `Oče naš`, dok je Al Hibler izveo pesmu „Nobody Knows the Trouble I`ve Seen“, a dugogodišnji prijatelj Fred Robins, držao je govor na pogrebu. Armstrong se pojavio u više od dvanaest holivudskih filmova, gde je obično glumio vođe muzičkih sastava ili muzičare. Njegova najpoznatija uloga je vođe muzičkog sastava i naratora u muzičkom filmu iz 1956. „High Society“, gde je otpevao naslovnu pesmu i duet sa Bingom Krosbijem „Now You Has Jazz“. Godine 1947. glumio je samoga sebe u filmu „New Orleans“ uz Bili Holidej, koji govori o propadanju četvrti Storivil i egzodusu muzičara iz Nju Orleansa u Čikagu. U filmu „The Five Pennies“ iz 1959. (priča o sviraču korneta Redu Nikolsu), Armstrong je glumio samog sebe, gde je otpevao i odsvirao nekoliko klasičnih muzičkih dela. Armstrong je glumio uz Džejmsa Stjuarta u filmu „The Glenn Miller Story“ u kojemu Glen (kojega glumi Stjuart) svira sa Armstrongom i nekim drugim istaknutim muzičarima toga vremena. Godine 1969. Armstrong je imao kameo ulogu u filmskoj verziji „Hello, Dolly!“ kao vođa muzičkog sastava, Luj, gde je otpevao naslovnu pesmu sa glumicom Barbrom Strajsend. Nadimci Satchmo i Satch skraćeno je od Satchelmouth. Poput mnogih stvari u Armstrongovom životu, koji je prepun slikovitih priča bilo istinitih ili izmišljenih, od kojih je mnoge on ispričao, nadimak ima nekoliko mogućih porekala. Najčešća priča koju pričaju brojni biografi je o vremenu kada je kao mladić plesao na ulicama Nju Orleansa za sitniš. Dok je plesao podigao bi novac sa ulice i stavio ga u usta kako mu ga snažniji dečaci ne bi ukrali. Neko mu je dao ime „satchel mouth“, jer su mu usta služila kao „satchel“, što je engleska reč za torbu. Druga priča govori da je zbog velikih usta dobio naziv „satchel mouth“, što je kasnije postalo skraćeno Satchmo. Na početku su ga nazivali i Dipper, skraćeno od Dippermouth, referenca na pesmu „Dippermouth Blues“. i na njegov neobičan položaj usana prilikom sviranja (engl. embouchure). Nadimak Pops dolazi od toga što je često zaboravljao imena drugih ljudi, te im se obraćao sa „pops“. Nadimak se ubrzo počeo odnositi na Armstronga. Pisac Teri Tičot, koristio je ovaj nadimak kao naslov biografije iz 2010. Kada su ga pitali o veri, Armstrong bi odgovarao da je odgajan kao baptist, da je uvek nosio Davidovu zvezdu, i da je prijatelj sa Papom. Armstrong je nosio Davidovu zvezdu u čast porodice Karnofski, koja ga je prihvatila dok je bio dete i pozajmila mu novac da kupi prvi kornet. Luj Armstrong je kršten kao katolik u crkvi Sacred Heart of Jesus Church u Nju Orleansu, i upoznao je pape Pije XII i Pije VI, iako nema dokaza da bi se smatrao katolikom. Čini se da je Armstrong bio tolerantan prema različitim religijama, ali je nalazio i humor u njima. --------------------- ------------------------ Velma Middleton (September 1, 1917 – February 10, 1961) was an American jazz vocalist and entertainer who sang with Louis Armstrong`s big bands and small groups from 1942 until her death. Middleton was born in Holdenville, Oklahoma, and moved with her parents to St. Louis, Missouri. She started her career as a chorus girl and dancer and throughout her career performed acrobatic splits on stage. After working as a solo performer, and singing with Connie McLean and his Rhythm Orchestra on a tour of South America, she joined Armstrong`s big band in 1942, and appeared with him in soundies. When Armstrong`s orchestra disbanded in 1947, Middleton joined his All-Stars, a smaller group. She was often used for comic relief, such as for duets with Armstrong on `That`s My Desire` and `Baby, It`s Cold Outside`, and she did occasional features. She also recorded eight tracks as a solo singer for Dootone Records in 1948 and 1951. Although she was not widely praised for her voice, described by critic Scott Yanow as `average but reasonably pleasing and good-humored`, Armstrong regarded her as an important and integral part of his show. Middleton performed on June 7, 1953 with Louis Armstrong and his All Stars for the famed ninth Cavalcade of Jazz concert held at Wrigley Field in Los Angeles which was produced by Leon Hefflin, Sr. Also featured that day were Don Tosti and His Mexican Jazzmen, Roy Brown and his Orchestra, Shorty Rogers, Earl Bostic, and Nat `King` Cole. While touring with Armstrong in Sierra Leone in January 1961, Middleton suffered a stroke, and died the following month in a hospital in Freetown. Musician Barney Bigard was critical of Armstrong as well as manager Joe Glaser for refusing, after Middleton took ill, to arrange her transfer to a country with better health facilities.

15 x 13 cm LOUIS ARMSTRONG 2. aprila 1959., Dom Sindikata u Beogradu(2 koncerta) najveca truba svih vremena, kralj jazza na koncertu ucestvovala i Velma Middleton Luj Armstrong (engl. Louis Armstrong; Nju Orleans, 4. avgust 1901 — Njujork, 6. jul 1971) je bio američki džez muzičar. Iako se prvo proslavio svirajući trubu, krajem karijere postao je najpoznatiji kao pevač i bio je jedan od najuticajnijih džez pevača. Tokom svoje karijere, postao je najveći džez muzičar, neosporni čelnik popularne muzike 20. veka i jedna od najvećih figura u istoriji muzike. Armstronga su voleli, ne samo zbog njegovog trubačkog talenta, neverovatno čistog i prodornog sviranja na trubi i specifičnog hrapavog pevanja, nego i zbog ljudske topline i velikodušnosti, kao i zbog simpatične osobnosti „velikog deteta“ koje se raduje životu i živi za muziku. Armstrong je često govorio da je rođen 4. jula 1900. i to je datum koji je zabeležen u brojnim biografijama. Iako je umro 1971. tek je sredinom 1980-ih utvrđen pravi datum rođenja 4. avgusta 1901. Otkrio ga je Tad Džons Armstrong je rođen u vrlo siromašnoj porodici u Nju Orleansu, Luizijani, kao unuk robova. Detinjstvo je proveo u siromaštvu, u opasnoj četvrti u gornjem delu grada Nju Orleansa, znanoj kao engl. Back of the Town, nakon što je njegov otac Vilijam Armstrong (1881–1922) napustio porodicu zbog druge žene, dok je Luj bio beba. Njegova majka Mari Albert (1886–1942), napustila je Luja i njegovu mlađu sestru Beatris Armstrong Kolins (1903–1987), i ostavila ih na brigu baki Džozefin Armstrong, i povremeno ujaku Isaku. Kad je imao pet godina vratio se da živi kod majke i njenih rođaka, a oca je viđao povremeno na paradama. Pohađao je školu za dečake Fisk, gde je vrlo rano bio izložen muzici. Zarađivao je nešto novca raznoseći novine i prodajući odbačenu hranu u restoranima, ali je to bilo nedovoljno da bi se majka prestala baviti prostitucijom. Obilazio je lokalne plesne dvorane u blizni doma, gde je video sve vrste plesa, od razuzdanog plesa do kvadrile (egl. quadrille). Za dodatni novac teglio je ugalj u Storivilu, poznatoj četvrti crvenih svetiljki, gde je slušao muzičke sastava u bordelima i plesnim dvoranama, posebno „Pete Lala`s“, gde je nastupao Džo „King“ Oliver, a ostali poznati muzičari su povremeno gostovali. Nakon što je odustao od škole u uzrastu od jedanaest godina, Armstrong se pridružio kvartetu dečaka koji su pevali na ulici za novac. Ali počeo je upadati u nevolje. Svirač korneta Bank Džonson je tvrdio da je naučio Armstronga (tada 11) da svira honki tonk po uvu u „Dago Tony`s“ u Nju Orleansu., iako se nekoliko godina kasnije Armstrong zahvalio za to Oliveru. Armstrong je retko gledao na mladost kao najteža vremena, već je često crpio inspiraciju iz toga vremena: „Svaki put kada zatvorim oči dok sviram moju trubu - pogledam u srce dobrog starog New Orleansa... dao mi je razlog da živim“. Radio je i za litvansko-jevrejsku imigrantsku porodicu Karnofskis, koja je imala odlagalište otpada i davala mu povremeno poslove. Prihvatili su ga i odnosili se prema njemu kao prema delu porodice, znajući da je odrastao bez oca. Kasnije je napisao sećanja o odnosu sa Karnofskis porodicom u delu „Louis Armstrong + the Jewish Family in New Orleans, La., the Year of 1907“. Opisuje svoje otkriće kako je ta porodica zbog svog jevrejskog porekla često bila diskriminisana od ostalih belaca. Armstrong je nosio privezak Davidove zvezde do kraja života i pisao šta je naučio njih: „kako živeti stvaran život i odlučnost“. Uticaj porodice Karnofski se u Nju Orleansu oseća kroz Karnofski Projekat, bezprofitnu organizaciju posvećenu prihvaćanju doniranih muzičkih instrumenata i njihovog davanja deci koja nemaju priliku da sviraju. Armstrong je ozbiljno razvio sviranje korneta u muzičkom sastavu „New Orleans Home for Colored Waifs“ (Dom za tamnopute beskućnike), gde je boravio u više navrata zbog delikvencije, najduže nakon što je pucao u vazduh iz očuhovog pištolja na novogodišnjem slavlju, prema policijskom zapisu. Profesor Piter Dejvis, koji je često navraćao u dom na zahtev upravnika, kapetana Džozefa Džonsa kod mladog Armstronga uveo je disciplinu i muzičko obrazovanje. Nakon nekog vremena, Davis je Armstronga postavio za vođu muzičkog sastava. Muzički sastav Doma nastupao je u okolini Nju Orleansa i trinaestogodišnji Luj počeo je da privlači pažnju sviranjem korneta, čime je započela njegova muzička karijera. Pri uzrastu od četrnaest godina pušten je iz Doma, te je nastavio da živi sa ocem i novom maćehom, a ujedno i ponovno na ulici, pred iskušenjima. Armstrong je prvi posao dobio u plesnoj dvorani „Henry Ponce’s“, gde je Blek Beni postao njegov zaštitnik i vodič. Danju je teglio ugalj, a noću je svirao kornet. Nastupao je u gradskim čestim paradama limene muzike, gde je slušao starije muzičare, kad god je imao priliku. Tako je učio od Banka Džonsona, Badi Petita, Kida Ori, a ponajviše od svih, Džoa „King“ Olivera, koji mu je bio mentor. Kasnije je nastupao u sastavima limene muzike, te rečnim brodovima na Nju Orleansu, a počeo je da putuje sa tada poznatim muzičkim sastavom „Fate Marable“, koji je nastupao po parobrodima na reci Misisipi. Vreme provedeno sa sastavom nazivao je pohađanjem univerziteta, jer je stekao veliko iskustvo u radu sa pisanim aranžmanima. Godine 1919. Džo Oliver se zaputio na sever i napustio mesto u muzičkom sastavu Kid Orija, te ga je zamenio Armstrong. Postao je i druga truba za društveni sastav limene muzike „Tuxedo Brass Band“. Luj je 19. marta 1918. oženio Dejzi Parker iz gradića Gretna, Luizijana. Usvojili su trogodišnjeg dečaka Klarensa Armstronga, čija je majka bila Lujova rođaka Flora, a koja je preminula ubrzo nakon poroda. Klarens Armstrong je bio mentalno retardiran, kao rezultat ozlede glave i Luj je proveo ostatak života brinući se za njega. Lujov brak sa Parkerovom brzo se raspao. Nedugo nakon razvoda ona je preminula. Kroz nastupe na rečnim brodovima Armstrongovo muzičko znanje se proširilo. Pri uzrastu od dvadeset godina, naučio je da čita muziku i počeo je da nastupa sa solo deonicama na trubi. Bio je jedan od prvih džez muzičara koji su tako nastupali, te je s vremenom pridodavao vlastitu osobnost i stil u solo deonice. Naučio je da stvara vlastiti zvuk te je počeo da koristi pevanje i lupkanje u svojim nastupima. Godine 1922. Armstrong se priključio egzodusu u Čikagu, gde ga je pozvao mentor Džo „King“ Oliver, da se pridruži sastavu „Creole Jazz Band“ i gde je mogao dovoljno da zaradi da ostavi dnevni posao. Bilo je to vreme napretka u Čikagu, te iako su rasni odnosi bili loši, „Vetroviti grad“ je bio pun poslova za tamnopute ljude, koji su dovoljno zarađivali u fabrikama i imali dovoljno da troše na zabavu. Oliverov bend je bio najbolji i najuticajniji muzički sastav u Čikagu početkom 1920-ih, i u to vreme Čikago je bio središte džez svemira. Armstrong je u Čikagu živeo kao kralj u vlastitom stanu sa privatnom kupatilom (prvi put u svom životu). Iako uzbuđen zbog toga što se nalazio u Čikagu, započeo je da piše nostalgična pisma prijateljima u Nju Orleansu, što se nastavilo do kraja karijere. Kako je Armstrongova reputacija rasla, često su ga izazivali na sviračke obračune. Armstrong je snimio prve snimke za izdavačke kuće Gennett Records i Okeh Records 1923, dok je svirao drugi kornet u Oliverovom bendu. U to vreme je upoznao Hogija Karmajkla (s kojim će kasnije sarađivati), preko prijatelja Biksa Bajderbeka, koji je imao svoj muzički sastav. Lil i njen suprug svirali su i klasičnu muziku na crkvenim koncertima kako bi proširili njegovu veštinu i unapredili svoje solo nastupe. Podsticala ga je da se modernije oblači kako bi izgledao bolje i kako bi se prikrio njegov rastući obim. Armstrong je uživao u saradnji sa Oliverom, ali je Lujova druga supruga, pijanistkinja Lil Hardin Armstrong, insistirala da potraži bolju zaradu, te da razvije noviji stil podalje od Oliverovog uticaja. Armstrong je poslušao njen savet, te je napustio bend 1924. Ubrzo nakon toga, Armstrong je dobio poziv da ode u Njujork Siti i svira u muzičkom sastavu Fletcher Henderson Orchestra, vodećem afroameričkom muzičkom sastavu tog vremena. Armstrong je prešao na trubu, kako bi se bolje uklopio sa ostalim muzičarima svoje sekcije. Armstrong se brzo prilagodio Hendersonovom stilu, svirajući trubu i eksperimentišući sa trombonom. Ostali članovi benda brzo su prihvatili Armstrongov emotivni, izražajni puls. Njegovi nastupi počeli su da sadrže pevanje i pričanje priča o likovima iz Nju Orleansa. Hendersonov orkestar nastupao je u najboljim mestima isključivo za belce, kao što je npr. poznati Roseland Ballroom, gde je aranžmane radio Don Redman. Djuk Elingtonov orkestar je išao u Rouzland kako bi videli Armstrongove nastupe, a mladi svirači su uzaludno pokušavali da sviraju bolje od njega. U to vreme, Armstrong je snimio brojne snimke koje je aranžovao stari prijatelj iz Nju Orleansa, pijanista Klarens Vilijams; bili su to snimci sa malim džez muzičkim sastavom „Vilijams Blue Fajv“ i serija sa bluz pevačicama kao što su Besi Smit, Ma Rejni i Alberta Hanter. Nakon sviranja po Njujorku, Armstrong se vratio u Čikago 1925, uglavnom na nagovaranje supruge, koja je htela da poboljša prihode i Amstrongovu karijeru. On je Njujorku bio zadovoljan, ali je kasnije priznao da je bila u pravu, te da je Hendersonov orkestar ograničavao njegov umetnički rad. U javnosti ga je često nazivala „Najbolji svirač trube na svetu“, na njegovo razočaranje. Na početku je bio član muzičkog sastava „Lil Hardin Armstrong Band“ i radio je za suprugu. Pod vlastitim imenom počeo je da snima za firmu Okeh sa svojim poznatim muzičkim sastavima „Louis Armstrong and his Hot Five“ i „Louis Armstrong and his Hot Seven“. Tada su nastali hitovi poput „Potato Head Blues“, „Muggles“ i „West End Blues“. Muzika pesme „West End Blues“ postala je standard i agenda za džez u sledećim godinama. Grupu su činili Kid Ori (trombon), Džoni Dods (klarinet), Džoni St. Kir (bendžo), supruga Lil na klaviru i obično bez bubnjara. Armstrongov način vođenja benda bio je vrlo jednostavan, tako je St. Kir zapisao: „Radeći s njime čovek se osećao tako opuštenim, a on je bio vrlo širokouman... uvek se trudio da svakoga istakne pojedinačno.“) Njegovi snimci sa pijanistom Erlom „Fata“ Hajnesom (najpoznatiji njihov duet iz 1928. „Weatherbird“) i Armstrongov uvod trubom u „West End Blues“ ostali su jedni od najpoznatijih i najuticajnijih džez improvizacija u istoriji. Armstrong je sada bio slobodan da razvije svoj vlastiti stil kako je želio, koji je uključivo velike doze živahnog govora kao što su „whip that thing, Miss Lil“ i „Mr. Johnny Dodds, Aw, do that clarinet, boy!“ Armstrong je nastupio i u kvintetu „Erskine Tate’s Little Symphony“, koji je uglavnom nastupao u pozorištu Vendome Theatre. Svirali su muziku za neme filmove i nastupe uživo, isključujući i džez verzije klasične muzike poput „Madame Butterfly“, što je Armstrongu dalo iskustvo sa dužim oblicima muzike i vođenju pred velikom publikom. Počeo je sa sket-pevanjem (improvizovani vokalni džez koristeći reči bez smisla) i prvi je koji je snimio sket 1926. na pesmi „Heebie Jeebies“. Snimak je bio toliko popularan da su postali najpoznatiji džez muzički sastav u SAD, iako sastav nije mnogo nastupao uživo. Mladi muzičari, bez obzira na boju kože okrenuli su se novom Armstrongovom tipu džeza. Nakon razdvajanja od Lil, Armstrong je počeo da nastupa u „Sunset Caféu“ za Al Kaponeovog suradnika Džoa Glejsera u muzičkom sastavu „Carroll Dickerson Orchestra“, sa pijanistom Erl Hajnsom. Sastav je ubrzo preimenovan u „Luis Armstrong and his Stompers“, iako je Hajns bio muzički direktor i Glejser menadžer orkestra. Hajns i Armstrong su brzo postali prijatelji kao i uspešni saradnici. Armstrong se vratio u Njujork 1929, gde je svirao u orkestru za uspešan mjuzikl „Hot Chocolate“, koji su napisali Andi Razaf i kompozitor/pijanista Fats Voler. Pojavljivao se i kao vokalista, glumeći samoga sebe, te je redovno „krao šou“ sa svojom izvođenjem pesme „Ain`t Misbehavin` “, koja je njegov najbolje prodavani snimak do danas. Armstrong je počeo da nastupa u noćnom klubu „Connie`s Inn“ u Harlemu, glavnom rivalu kluba „Cotton Club“, mestu za temeljno pripremljene nastupe i paravan za gangstera Dača Šulca. Armstrong je imao dosta uspeha sa vokalnim snimcima, posebno njegova verzija poznate pesme koju je napisao njegov prijatelj Hogi Karmajkl. Njegovi snimci iz 1930-ih iskoristili su novi tip RCA mikrofona, predstavljenog 1931, koji je vokalima davao posebnu toplinu i ubrzo postao intrinzični deo „crooning“ zvuka umetnika poput Binga Krosbija. Armstrongova interpretacije Hogi Karmajklove pesme „Stardust“ postala je najuspešnija verzija pesme, koja je demonstrirala Armstrongov jedinstven glas i stil, te inovativni način izvođenja pesama koje su već postale standardne. Armstrongova radikalna prerada Sidni Arodinove i Karmajklove pesme „Lazy River“ (snimljene 1931) obuhvatila je mnoga inovativna obeležja njegovog pristupa melodiji i fraziranju. Pesma započinje kratkom solo deonicom trube, tada glavna melodija započinje jecajućim rogovima, memorabilno isprekidana Armstrongovim mumljajućim ubacivanjima na kraju svakog takta: „Yeah! ...`Uh-huh` ...`Sure` ... `Way down, way down.“ U prvom stihu, ignoriše zapisanu melodiju u potpunosti i peva kao da svira solo trubu, naglašavajući veći deo prve linije na svakoj noti i koristi snažno sinkopirajuće fraziranje. U drugoj strofi prelazi gotovo u potpunosti u improvizovanu melodiju, koja kasnije evoluira u klasični odlomak Armstrongovog skat pevanja. Kao i kod sviranja trube, Armstrongove vokalne inovacije poslužile su kao temelj umetnosti džez vokalne interpretacije. Unikatno hrapav kolorit njegovog glasa postao je muzički arhetip koji je beskonačno imitiran i oponašan. Njegovo skat pjevanje obogaćeno je neuporedivim iskustvom solo trubača. Njegov rezonantni, baršunasti dublji ton i prskutava modulacija glasa na pesmama kao što je „Lazy River“ imala je veliki uticaj na mlade bele pevače poput Binga Krozbija. Velika depresija početkom 1930-ih odrazila se jako na džez sceni. Klub Cotton Club zatvoren je 1936. i mnogi muzičari su nakon toga prestali u potpunosti da sviraju. Biks Bajderbek je umro, muzički sastav Flečera Hendersona se raspao. King Oliver je snimio nekoliko ploča, iako se mučio. Sidni Bečet postao je krojač, a Kid Ori se vratio u Nju Orleans, gde je uzgajao piliće. Armstrong se preselio u Los Anđeles 1930. tražeći nove prilike. Nastupao je u klubu New Cotton Club u Los Anđelesu sa Lionelom Hamptonom na bubnjevima. Sastav je privlačio ljude iz Holivuda, koju su još uvek mogli da priušte raskošni noćni život, dok su radijska javljanja povezivala Amstronga sa mlađom publikom. Bing Krozbi i mnoge zvezde bili su redovni gosti kluba. Godine 1931. Armstrong se pojavio po prvi put u flimu „Ex-Flame“. Armstrong je osuđen za posedovanje marihuane, ali mu je kazna umanjena. Vratio se u Čikago kasnije 1931, a zatim je otišao u Nju Orleans, gde je dočekan poput junaka. Sponzorisao je lokalni bejzbol tim „Armstrong’s Secret Nine“. Po njemu je nazvana vrsta cigareta. Ubrzo je krenuo na turneju žirom zemlja, ali kako bi izbegao uticaj organizovanog kriminala, odlučio je privremeno boravi u Evropi. Nakon povratka u SAD, zaputio se na nekoliko iscrpljujućih turneja. Njegove agent Džoni Kolins svojim ponašanjem i potrošnjom ostavio je vrlo malo zarađenog novca Armstrongu. Odlučio se da mu novi menadžer bude Džo Glejzer, koji je svojim poznanstvima i vezama sa mafijom, počeo da rešava Armstrongove nagomilane prave probleme i dugove. Armstrong je zbog načina sviranja, počeo da se suočava sa problemom sa prstima i usnama, te se zbog toga više bavio vokalnim nastupima i prvi put je nastupio u pozorištu. Ponovno je nastupao u filmovima, od kojih je jedan bio Krozbijev hit iz 1936. „Pennies from Heaven“. Godine 1937. Armstrong je nastupio kao zamena Rudi Valea na mreži CBS, i postao prvi afroamerički voditelj na sponzorisanoj nacionalnoj emisiji. Razveo se od Lil 1938. i oženio dugogodišnju devojku Alfa. Nakon nekoliko godina na turneji, Armstrong se trajno nastanio u Kvinsu u Njujorku 1943. sa četvrtom suprugom Lusil. Iako je često bio predmet hirova izdavača „Tin Pan Alley“ i muzičkog posla kojim su dominirali gangsteri, kao i rasnih predrasuda, nastavio je da razvija svoju muziku. Snimio je pesmu Hogija Karmakla „Rockin` Chair“ za Okeh Records. Tokom sledećih tridesetak godina, Armstrong je svirao na više od tri stotine nastupa godišnje. Potražnja za „velikim bendovima“ tokom 1940-ih je opadala zbog promena ukusa publike; plesne dvorane su se zatvarale, a televizija je donosila konkurenciju ostalih vrsta muzike koje su postajale sve popularnije. U novim uslovima postalo je finansijski nemoguće da se održava šesnaestočlani muzički sastav. Nakon vrlo uspešnog koncerta malog džez muzičkog sastava u gradskoj sali Njujorka 17. maja 1947. u kojem je nastupio Armstrong sa trombonistom/pevačem Džekom Tigardenom, Armstrongov menadžer Džo Glejzer je raspustio Amstrongov big band 13. avgusta 1947. i oformio mali šestočlani muzički sastav, koji su sačinjavali Armstrong, Tigarden, Erl Hajns i ostali vodeći muzičari, od kojih su većina bili bivše vođe velikih bendova. Prvi nastup novog muzičkog sastava bio je u klubu Billy Berg`s Supper Club. Naziv muzičkog sastava je bio „Louis Armstrong and his All Stars“, a povremeno su ga sačinjavali Erl Hajns, Barni Bigard, Edmond Hol, Džek Tigarden, Trami Jang, Arvel Šo, Bili Kajl, Marti Napoleon, Big Sid Kejtlet, Kozi Kol, Tajri Glen, Baret Dims, Džo Darensburg i Deni Barcelona. Tokom tog vremena Armstrong je nastupio u preko trideset filmova i snimio brojne snimke. Bio je prvi džez muzičar koji se pojavio na naslovnoj strani časopisa Tajm 21. februara 1949. Godine 1964. snimio je svoju najprodavaniju ploču „Hello, Dolly!“. Pesma je postala broj jedan na muzičkim lestvicama pop muzike, čime je Armstrong (u svojoj 63. godini) postao najstarija osoba koje je to ostvarila. Na putu je oborio Bitlse sa prvog mesta, gde su se nalazili 14 nedelja zaredom sa tri različite pesme. Armstrong je učestalo nastupao na turneji sve do nekoliko godina pred smrt 1971. Nastupao je uspešno po Africi, Evropi i Aziji pod pokroviteljstvom ministarstva spoljašnjih poslova SAD (US State Department), te je tako zaradio nadimak „ambasador Satch“. Iako je njegovo narušeno zdravlje ograničavalo broj nastupa u poslednjim godinama života, nastupao je sve do svoje smrti, kad god je mogao. Armstrong je preminuo od srčanog udara u snu 6. jula 1971, mesec dana pre 70-tog rođendana, i 11 meseci nakon poznatog nastupa u hotelu „Waldorf-Astoria“. U vreme smrti živeo je u četvrti Korona, delu Kvinsa, u Njujorku. Sahranjen je na groblju Flušing u Kvinsu, Njujork. Počasni nosači kovčega su bili Bing Krosbi, Ela Ficdžerald, Dizi Gilespi, Perl Bejli, Kont Basi, Hari Džejms, Frank Sinatra, Ed Sulivan, kolumnista Erl Vilson, komičar Alan King, Džoni Karson i David Frost. Na pogrebu je Pegi Li otpevala molitvu `Oče naš`, dok je Al Hibler izveo pesmu „Nobody Knows the Trouble I`ve Seen“, a dugogodišnji prijatelj Fred Robins, držao je govor na pogrebu. Armstrong se pojavio u više od dvanaest holivudskih filmova, gde je obično glumio vođe muzičkih sastava ili muzičare. Njegova najpoznatija uloga je vođe muzičkog sastava i naratora u muzičkom filmu iz 1956. „High Society“, gde je otpevao naslovnu pesmu i duet sa Bingom Krosbijem „Now You Has Jazz“. Godine 1947. glumio je samoga sebe u filmu „New Orleans“ uz Bili Holidej, koji govori o propadanju četvrti Storivil i egzodusu muzičara iz Nju Orleansa u Čikagu. U filmu „The Five Pennies“ iz 1959. (priča o sviraču korneta Redu Nikolsu), Armstrong je glumio samog sebe, gde je otpevao i odsvirao nekoliko klasičnih muzičkih dela. Armstrong je glumio uz Džejmsa Stjuarta u filmu „The Glenn Miller Story“ u kojemu Glen (kojega glumi Stjuart) svira sa Armstrongom i nekim drugim istaknutim muzičarima toga vremena. Godine 1969. Armstrong je imao kameo ulogu u filmskoj verziji „Hello, Dolly!“ kao vođa muzičkog sastava, Luj, gde je otpevao naslovnu pesmu sa glumicom Barbrom Strajsend. Nadimci Satchmo i Satch skraćeno je od Satchelmouth. Poput mnogih stvari u Armstrongovom životu, koji je prepun slikovitih priča bilo istinitih ili izmišljenih, od kojih je mnoge on ispričao, nadimak ima nekoliko mogućih porekala. Najčešća priča koju pričaju brojni biografi je o vremenu kada je kao mladić plesao na ulicama Nju Orleansa za sitniš. Dok je plesao podigao bi novac sa ulice i stavio ga u usta kako mu ga snažniji dečaci ne bi ukrali. Neko mu je dao ime „satchel mouth“, jer su mu usta služila kao „satchel“, što je engleska reč za torbu. Druga priča govori da je zbog velikih usta dobio naziv „satchel mouth“, što je kasnije postalo skraćeno Satchmo. Na početku su ga nazivali i Dipper, skraćeno od Dippermouth, referenca na pesmu „Dippermouth Blues“. i na njegov neobičan položaj usana prilikom sviranja (engl. embouchure). Nadimak Pops dolazi od toga što je često zaboravljao imena drugih ljudi, te im se obraćao sa „pops“. Nadimak se ubrzo počeo odnositi na Armstronga. Pisac Teri Tičot, koristio je ovaj nadimak kao naslov biografije iz 2010. Kada su ga pitali o veri, Armstrong bi odgovarao da je odgajan kao baptist, da je uvek nosio Davidovu zvezdu, i da je prijatelj sa Papom. Armstrong je nosio Davidovu zvezdu u čast porodice Karnofski, koja ga je prihvatila dok je bio dete i pozajmila mu novac da kupi prvi kornet. Luj Armstrong je kršten kao katolik u crkvi Sacred Heart of Jesus Church u Nju Orleansu, i upoznao je pape Pije XII i Pije VI, iako nema dokaza da bi se smatrao katolikom. Čini se da je Armstrong bio tolerantan prema različitim religijama, ali je nalazio i humor u njima. --------------------- ------------------------ Velma Middleton (September 1, 1917 – February 10, 1961) was an American jazz vocalist and entertainer who sang with Louis Armstrong`s big bands and small groups from 1942 until her death. Middleton was born in Holdenville, Oklahoma, and moved with her parents to St. Louis, Missouri. She started her career as a chorus girl and dancer and throughout her career performed acrobatic splits on stage. After working as a solo performer, and singing with Connie McLean and his Rhythm Orchestra on a tour of South America, she joined Armstrong`s big band in 1942, and appeared with him in soundies. When Armstrong`s orchestra disbanded in 1947, Middleton joined his All-Stars, a smaller group. She was often used for comic relief, such as for duets with Armstrong on `That`s My Desire` and `Baby, It`s Cold Outside`, and she did occasional features. She also recorded eight tracks as a solo singer for Dootone Records in 1948 and 1951. Although she was not widely praised for her voice, described by critic Scott Yanow as `average but reasonably pleasing and good-humored`, Armstrong regarded her as an important and integral part of his show. Middleton performed on June 7, 1953 with Louis Armstrong and his All Stars for the famed ninth Cavalcade of Jazz concert held at Wrigley Field in Los Angeles which was produced by Leon Hefflin, Sr. Also featured that day were Don Tosti and His Mexican Jazzmen, Roy Brown and his Orchestra, Shorty Rogers, Earl Bostic, and Nat `King` Cole. While touring with Armstrong in Sierra Leone in January 1961, Middleton suffered a stroke, and died the following month in a hospital in Freetown. Musician Barney Bigard was critical of Armstrong as well as manager Joe Glaser for refusing, after Middleton took ill, to arrange her transfer to a country with better health facilities.

15 x 13 cm LOUIS ARMSTRONG 2. aprila 1959., Dom Sindikata u Beogradu(2 koncerta) najveca truba svih vremena, kralj jazza na koncertu ucestvovala i Velma Middleton Luj Armstrong (engl. Louis Armstrong; Nju Orleans, 4. avgust 1901 — Njujork, 6. jul 1971) je bio američki džez muzičar. Iako se prvo proslavio svirajući trubu, krajem karijere postao je najpoznatiji kao pevač i bio je jedan od najuticajnijih džez pevača. Tokom svoje karijere, postao je najveći džez muzičar, neosporni čelnik popularne muzike 20. veka i jedna od najvećih figura u istoriji muzike. Armstronga su voleli, ne samo zbog njegovog trubačkog talenta, neverovatno čistog i prodornog sviranja na trubi i specifičnog hrapavog pevanja, nego i zbog ljudske topline i velikodušnosti, kao i zbog simpatične osobnosti „velikog deteta“ koje se raduje životu i živi za muziku. Armstrong je često govorio da je rođen 4. jula 1900. i to je datum koji je zabeležen u brojnim biografijama. Iako je umro 1971. tek je sredinom 1980-ih utvrđen pravi datum rođenja 4. avgusta 1901. Otkrio ga je Tad Džons Armstrong je rođen u vrlo siromašnoj porodici u Nju Orleansu, Luizijani, kao unuk robova. Detinjstvo je proveo u siromaštvu, u opasnoj četvrti u gornjem delu grada Nju Orleansa, znanoj kao engl. Back of the Town, nakon što je njegov otac Vilijam Armstrong (1881–1922) napustio porodicu zbog druge žene, dok je Luj bio beba. Njegova majka Mari Albert (1886–1942), napustila je Luja i njegovu mlađu sestru Beatris Armstrong Kolins (1903–1987), i ostavila ih na brigu baki Džozefin Armstrong, i povremeno ujaku Isaku. Kad je imao pet godina vratio se da živi kod majke i njenih rođaka, a oca je viđao povremeno na paradama. Pohađao je školu za dečake Fisk, gde je vrlo rano bio izložen muzici. Zarađivao je nešto novca raznoseći novine i prodajući odbačenu hranu u restoranima, ali je to bilo nedovoljno da bi se majka prestala baviti prostitucijom. Obilazio je lokalne plesne dvorane u blizni doma, gde je video sve vrste plesa, od razuzdanog plesa do kvadrile (egl. quadrille). Za dodatni novac teglio je ugalj u Storivilu, poznatoj četvrti crvenih svetiljki, gde je slušao muzičke sastava u bordelima i plesnim dvoranama, posebno „Pete Lala`s“, gde je nastupao Džo „King“ Oliver, a ostali poznati muzičari su povremeno gostovali. Nakon što je odustao od škole u uzrastu od jedanaest godina, Armstrong se pridružio kvartetu dečaka koji su pevali na ulici za novac. Ali počeo je upadati u nevolje. Svirač korneta Bank Džonson je tvrdio da je naučio Armstronga (tada 11) da svira honki tonk po uvu u „Dago Tony`s“ u Nju Orleansu., iako se nekoliko godina kasnije Armstrong zahvalio za to Oliveru. Armstrong je retko gledao na mladost kao najteža vremena, već je često crpio inspiraciju iz toga vremena: „Svaki put kada zatvorim oči dok sviram moju trubu - pogledam u srce dobrog starog New Orleansa... dao mi je razlog da živim“. Radio je i za litvansko-jevrejsku imigrantsku porodicu Karnofskis, koja je imala odlagalište otpada i davala mu povremeno poslove. Prihvatili su ga i odnosili se prema njemu kao prema delu porodice, znajući da je odrastao bez oca. Kasnije je napisao sećanja o odnosu sa Karnofskis porodicom u delu „Louis Armstrong + the Jewish Family in New Orleans, La., the Year of 1907“. Opisuje svoje otkriće kako je ta porodica zbog svog jevrejskog porekla često bila diskriminisana od ostalih belaca. Armstrong je nosio privezak Davidove zvezde do kraja života i pisao šta je naučio njih: „kako živeti stvaran život i odlučnost“. Uticaj porodice Karnofski se u Nju Orleansu oseća kroz Karnofski Projekat, bezprofitnu organizaciju posvećenu prihvaćanju doniranih muzičkih instrumenata i njihovog davanja deci koja nemaju priliku da sviraju. Armstrong je ozbiljno razvio sviranje korneta u muzičkom sastavu „New Orleans Home for Colored Waifs“ (Dom za tamnopute beskućnike), gde je boravio u više navrata zbog delikvencije, najduže nakon što je pucao u vazduh iz očuhovog pištolja na novogodišnjem slavlju, prema policijskom zapisu. Profesor Piter Dejvis, koji je često navraćao u dom na zahtev upravnika, kapetana Džozefa Džonsa kod mladog Armstronga uveo je disciplinu i muzičko obrazovanje. Nakon nekog vremena, Davis je Armstronga postavio za vođu muzičkog sastava. Muzički sastav Doma nastupao je u okolini Nju Orleansa i trinaestogodišnji Luj počeo je da privlači pažnju sviranjem korneta, čime je započela njegova muzička karijera. Pri uzrastu od četrnaest godina pušten je iz Doma, te je nastavio da živi sa ocem i novom maćehom, a ujedno i ponovno na ulici, pred iskušenjima. Armstrong je prvi posao dobio u plesnoj dvorani „Henry Ponce’s“, gde je Blek Beni postao njegov zaštitnik i vodič. Danju je teglio ugalj, a noću je svirao kornet. Nastupao je u gradskim čestim paradama limene muzike, gde je slušao starije muzičare, kad god je imao priliku. Tako je učio od Banka Džonsona, Badi Petita, Kida Ori, a ponajviše od svih, Džoa „King“ Olivera, koji mu je bio mentor. Kasnije je nastupao u sastavima limene muzike, te rečnim brodovima na Nju Orleansu, a počeo je da putuje sa tada poznatim muzičkim sastavom „Fate Marable“, koji je nastupao po parobrodima na reci Misisipi. Vreme provedeno sa sastavom nazivao je pohađanjem univerziteta, jer je stekao veliko iskustvo u radu sa pisanim aranžmanima. Godine 1919. Džo Oliver se zaputio na sever i napustio mesto u muzičkom sastavu Kid Orija, te ga je zamenio Armstrong. Postao je i druga truba za društveni sastav limene muzike „Tuxedo Brass Band“. Luj je 19. marta 1918. oženio Dejzi Parker iz gradića Gretna, Luizijana. Usvojili su trogodišnjeg dečaka Klarensa Armstronga, čija je majka bila Lujova rođaka Flora, a koja je preminula ubrzo nakon poroda. Klarens Armstrong je bio mentalno retardiran, kao rezultat ozlede glave i Luj je proveo ostatak života brinući se za njega. Lujov brak sa Parkerovom brzo se raspao. Nedugo nakon razvoda ona je preminula. Kroz nastupe na rečnim brodovima Armstrongovo muzičko znanje se proširilo. Pri uzrastu od dvadeset godina, naučio je da čita muziku i počeo je da nastupa sa solo deonicama na trubi. Bio je jedan od prvih džez muzičara koji su tako nastupali, te je s vremenom pridodavao vlastitu osobnost i stil u solo deonice. Naučio je da stvara vlastiti zvuk te je počeo da koristi pevanje i lupkanje u svojim nastupima. Godine 1922. Armstrong se priključio egzodusu u Čikagu, gde ga je pozvao mentor Džo „King“ Oliver, da se pridruži sastavu „Creole Jazz Band“ i gde je mogao dovoljno da zaradi da ostavi dnevni posao. Bilo je to vreme napretka u Čikagu, te iako su rasni odnosi bili loši, „Vetroviti grad“ je bio pun poslova za tamnopute ljude, koji su dovoljno zarađivali u fabrikama i imali dovoljno da troše na zabavu. Oliverov bend je bio najbolji i najuticajniji muzički sastav u Čikagu početkom 1920-ih, i u to vreme Čikago je bio središte džez svemira. Armstrong je u Čikagu živeo kao kralj u vlastitom stanu sa privatnom kupatilom (prvi put u svom životu). Iako uzbuđen zbog toga što se nalazio u Čikagu, započeo je da piše nostalgična pisma prijateljima u Nju Orleansu, što se nastavilo do kraja karijere. Kako je Armstrongova reputacija rasla, često su ga izazivali na sviračke obračune. Armstrong je snimio prve snimke za izdavačke kuće Gennett Records i Okeh Records 1923, dok je svirao drugi kornet u Oliverovom bendu. U to vreme je upoznao Hogija Karmajkla (s kojim će kasnije sarađivati), preko prijatelja Biksa Bajderbeka, koji je imao svoj muzički sastav. Lil i njen suprug svirali su i klasičnu muziku na crkvenim koncertima kako bi proširili njegovu veštinu i unapredili svoje solo nastupe. Podsticala ga je da se modernije oblači kako bi izgledao bolje i kako bi se prikrio njegov rastući obim. Armstrong je uživao u saradnji sa Oliverom, ali je Lujova druga supruga, pijanistkinja Lil Hardin Armstrong, insistirala da potraži bolju zaradu, te da razvije noviji stil podalje od Oliverovog uticaja. Armstrong je poslušao njen savet, te je napustio bend 1924. Ubrzo nakon toga, Armstrong je dobio poziv da ode u Njujork Siti i svira u muzičkom sastavu Fletcher Henderson Orchestra, vodećem afroameričkom muzičkom sastavu tog vremena. Armstrong je prešao na trubu, kako bi se bolje uklopio sa ostalim muzičarima svoje sekcije. Armstrong se brzo prilagodio Hendersonovom stilu, svirajući trubu i eksperimentišući sa trombonom. Ostali članovi benda brzo su prihvatili Armstrongov emotivni, izražajni puls. Njegovi nastupi počeli su da sadrže pevanje i pričanje priča o likovima iz Nju Orleansa. Hendersonov orkestar nastupao je u najboljim mestima isključivo za belce, kao što je npr. poznati Roseland Ballroom, gde je aranžmane radio Don Redman. Djuk Elingtonov orkestar je išao u Rouzland kako bi videli Armstrongove nastupe, a mladi svirači su uzaludno pokušavali da sviraju bolje od njega. U to vreme, Armstrong je snimio brojne snimke koje je aranžovao stari prijatelj iz Nju Orleansa, pijanista Klarens Vilijams; bili su to snimci sa malim džez muzičkim sastavom „Vilijams Blue Fajv“ i serija sa bluz pevačicama kao što su Besi Smit, Ma Rejni i Alberta Hanter. Nakon sviranja po Njujorku, Armstrong se vratio u Čikago 1925, uglavnom na nagovaranje supruge, koja je htela da poboljša prihode i Amstrongovu karijeru. On je Njujorku bio zadovoljan, ali je kasnije priznao da je bila u pravu, te da je Hendersonov orkestar ograničavao njegov umetnički rad. U javnosti ga je često nazivala „Najbolji svirač trube na svetu“, na njegovo razočaranje. Na početku je bio član muzičkog sastava „Lil Hardin Armstrong Band“ i radio je za suprugu. Pod vlastitim imenom počeo je da snima za firmu Okeh sa svojim poznatim muzičkim sastavima „Louis Armstrong and his Hot Five“ i „Louis Armstrong and his Hot Seven“. Tada su nastali hitovi poput „Potato Head Blues“, „Muggles“ i „West End Blues“. Muzika pesme „West End Blues“ postala je standard i agenda za džez u sledećim godinama. Grupu su činili Kid Ori (trombon), Džoni Dods (klarinet), Džoni St. Kir (bendžo), supruga Lil na klaviru i obično bez bubnjara. Armstrongov način vođenja benda bio je vrlo jednostavan, tako je St. Kir zapisao: „Radeći s njime čovek se osećao tako opuštenim, a on je bio vrlo širokouman... uvek se trudio da svakoga istakne pojedinačno.“) Njegovi snimci sa pijanistom Erlom „Fata“ Hajnesom (najpoznatiji njihov duet iz 1928. „Weatherbird“) i Armstrongov uvod trubom u „West End Blues“ ostali su jedni od najpoznatijih i najuticajnijih džez improvizacija u istoriji. Armstrong je sada bio slobodan da razvije svoj vlastiti stil kako je želio, koji je uključivo velike doze živahnog govora kao što su „whip that thing, Miss Lil“ i „Mr. Johnny Dodds, Aw, do that clarinet, boy!“ Armstrong je nastupio i u kvintetu „Erskine Tate’s Little Symphony“, koji je uglavnom nastupao u pozorištu Vendome Theatre. Svirali su muziku za neme filmove i nastupe uživo, isključujući i džez verzije klasične muzike poput „Madame Butterfly“, što je Armstrongu dalo iskustvo sa dužim oblicima muzike i vođenju pred velikom publikom. Počeo je sa sket-pevanjem (improvizovani vokalni džez koristeći reči bez smisla) i prvi je koji je snimio sket 1926. na pesmi „Heebie Jeebies“. Snimak je bio toliko popularan da su postali najpoznatiji džez muzički sastav u SAD, iako sastav nije mnogo nastupao uživo. Mladi muzičari, bez obzira na boju kože okrenuli su se novom Armstrongovom tipu džeza. Nakon razdvajanja od Lil, Armstrong je počeo da nastupa u „Sunset Caféu“ za Al Kaponeovog suradnika Džoa Glejsera u muzičkom sastavu „Carroll Dickerson Orchestra“, sa pijanistom Erl Hajnsom. Sastav je ubrzo preimenovan u „Luis Armstrong and his Stompers“, iako je Hajns bio muzički direktor i Glejser menadžer orkestra. Hajns i Armstrong su brzo postali prijatelji kao i uspešni saradnici. Armstrong se vratio u Njujork 1929, gde je svirao u orkestru za uspešan mjuzikl „Hot Chocolate“, koji su napisali Andi Razaf i kompozitor/pijanista Fats Voler. Pojavljivao se i kao vokalista, glumeći samoga sebe, te je redovno „krao šou“ sa svojom izvođenjem pesme „Ain`t Misbehavin` “, koja je njegov najbolje prodavani snimak do danas. Armstrong je počeo da nastupa u noćnom klubu „Connie`s Inn“ u Harlemu, glavnom rivalu kluba „Cotton Club“, mestu za temeljno pripremljene nastupe i paravan za gangstera Dača Šulca. Armstrong je imao dosta uspeha sa vokalnim snimcima, posebno njegova verzija poznate pesme koju je napisao njegov prijatelj Hogi Karmajkl. Njegovi snimci iz 1930-ih iskoristili su novi tip RCA mikrofona, predstavljenog 1931, koji je vokalima davao posebnu toplinu i ubrzo postao intrinzični deo „crooning“ zvuka umetnika poput Binga Krosbija. Armstrongova interpretacije Hogi Karmajklove pesme „Stardust“ postala je najuspešnija verzija pesme, koja je demonstrirala Armstrongov jedinstven glas i stil, te inovativni način izvođenja pesama koje su već postale standardne. Armstrongova radikalna prerada Sidni Arodinove i Karmajklove pesme „Lazy River“ (snimljene 1931) obuhvatila je mnoga inovativna obeležja njegovog pristupa melodiji i fraziranju. Pesma započinje kratkom solo deonicom trube, tada glavna melodija započinje jecajućim rogovima, memorabilno isprekidana Armstrongovim mumljajućim ubacivanjima na kraju svakog takta: „Yeah! ...`Uh-huh` ...`Sure` ... `Way down, way down.“ U prvom stihu, ignoriše zapisanu melodiju u potpunosti i peva kao da svira solo trubu, naglašavajući veći deo prve linije na svakoj noti i koristi snažno sinkopirajuće fraziranje. U drugoj strofi prelazi gotovo u potpunosti u improvizovanu melodiju, koja kasnije evoluira u klasični odlomak Armstrongovog skat pevanja. Kao i kod sviranja trube, Armstrongove vokalne inovacije poslužile su kao temelj umetnosti džez vokalne interpretacije. Unikatno hrapav kolorit njegovog glasa postao je muzički arhetip koji je beskonačno imitiran i oponašan. Njegovo skat pjevanje obogaćeno je neuporedivim iskustvom solo trubača. Njegov rezonantni, baršunasti dublji ton i prskutava modulacija glasa na pesmama kao što je „Lazy River“ imala je veliki uticaj na mlade bele pevače poput Binga Krozbija. Velika depresija početkom 1930-ih odrazila se jako na džez sceni. Klub Cotton Club zatvoren je 1936. i mnogi muzičari su nakon toga prestali u potpunosti da sviraju. Biks Bajderbek je umro, muzički sastav Flečera Hendersona se raspao. King Oliver je snimio nekoliko ploča, iako se mučio. Sidni Bečet postao je krojač, a Kid Ori se vratio u Nju Orleans, gde je uzgajao piliće. Armstrong se preselio u Los Anđeles 1930. tražeći nove prilike. Nastupao je u klubu New Cotton Club u Los Anđelesu sa Lionelom Hamptonom na bubnjevima. Sastav je privlačio ljude iz Holivuda, koju su još uvek mogli da priušte raskošni noćni život, dok su radijska javljanja povezivala Amstronga sa mlađom publikom. Bing Krozbi i mnoge zvezde bili su redovni gosti kluba. Godine 1931. Armstrong se pojavio po prvi put u flimu „Ex-Flame“. Armstrong je osuđen za posedovanje marihuane, ali mu je kazna umanjena. Vratio se u Čikago kasnije 1931, a zatim je otišao u Nju Orleans, gde je dočekan poput junaka. Sponzorisao je lokalni bejzbol tim „Armstrong’s Secret Nine“. Po njemu je nazvana vrsta cigareta. Ubrzo je krenuo na turneju žirom zemlja, ali kako bi izbegao uticaj organizovanog kriminala, odlučio je privremeno boravi u Evropi. Nakon povratka u SAD, zaputio se na nekoliko iscrpljujućih turneja. Njegove agent Džoni Kolins svojim ponašanjem i potrošnjom ostavio je vrlo malo zarađenog novca Armstrongu. Odlučio se da mu novi menadžer bude Džo Glejzer, koji je svojim poznanstvima i vezama sa mafijom, počeo da rešava Armstrongove nagomilane prave probleme i dugove. Armstrong je zbog načina sviranja, počeo da se suočava sa problemom sa prstima i usnama, te se zbog toga više bavio vokalnim nastupima i prvi put je nastupio u pozorištu. Ponovno je nastupao u filmovima, od kojih je jedan bio Krozbijev hit iz 1936. „Pennies from Heaven“. Godine 1937. Armstrong je nastupio kao zamena Rudi Valea na mreži CBS, i postao prvi afroamerički voditelj na sponzorisanoj nacionalnoj emisiji. Razveo se od Lil 1938. i oženio dugogodišnju devojku Alfa. Nakon nekoliko godina na turneji, Armstrong se trajno nastanio u Kvinsu u Njujorku 1943. sa četvrtom suprugom Lusil. Iako je često bio predmet hirova izdavača „Tin Pan Alley“ i muzičkog posla kojim su dominirali gangsteri, kao i rasnih predrasuda, nastavio je da razvija svoju muziku. Snimio je pesmu Hogija Karmakla „Rockin` Chair“ za Okeh Records. Tokom sledećih tridesetak godina, Armstrong je svirao na više od tri stotine nastupa godišnje. Potražnja za „velikim bendovima“ tokom 1940-ih je opadala zbog promena ukusa publike; plesne dvorane su se zatvarale, a televizija je donosila konkurenciju ostalih vrsta muzike koje su postajale sve popularnije. U novim uslovima postalo je finansijski nemoguće da se održava šesnaestočlani muzički sastav. Nakon vrlo uspešnog koncerta malog džez muzičkog sastava u gradskoj sali Njujorka 17. maja 1947. u kojem je nastupio Armstrong sa trombonistom/pevačem Džekom Tigardenom, Armstrongov menadžer Džo Glejzer je raspustio Amstrongov big band 13. avgusta 1947. i oformio mali šestočlani muzički sastav, koji su sačinjavali Armstrong, Tigarden, Erl Hajns i ostali vodeći muzičari, od kojih su većina bili bivše vođe velikih bendova. Prvi nastup novog muzičkog sastava bio je u klubu Billy Berg`s Supper Club. Naziv muzičkog sastava je bio „Louis Armstrong and his All Stars“, a povremeno su ga sačinjavali Erl Hajns, Barni Bigard, Edmond Hol, Džek Tigarden, Trami Jang, Arvel Šo, Bili Kajl, Marti Napoleon, Big Sid Kejtlet, Kozi Kol, Tajri Glen, Baret Dims, Džo Darensburg i Deni Barcelona. Tokom tog vremena Armstrong je nastupio u preko trideset filmova i snimio brojne snimke. Bio je prvi džez muzičar koji se pojavio na naslovnoj strani časopisa Tajm 21. februara 1949. Godine 1964. snimio je svoju najprodavaniju ploču „Hello, Dolly!“. Pesma je postala broj jedan na muzičkim lestvicama pop muzike, čime je Armstrong (u svojoj 63. godini) postao najstarija osoba koje je to ostvarila. Na putu je oborio Bitlse sa prvog mesta, gde su se nalazili 14 nedelja zaredom sa tri različite pesme. Armstrong je učestalo nastupao na turneji sve do nekoliko godina pred smrt 1971. Nastupao je uspešno po Africi, Evropi i Aziji pod pokroviteljstvom ministarstva spoljašnjih poslova SAD (US State Department), te je tako zaradio nadimak „ambasador Satch“. Iako je njegovo narušeno zdravlje ograničavalo broj nastupa u poslednjim godinama života, nastupao je sve do svoje smrti, kad god je mogao. Armstrong je preminuo od srčanog udara u snu 6. jula 1971, mesec dana pre 70-tog rođendana, i 11 meseci nakon poznatog nastupa u hotelu „Waldorf-Astoria“. U vreme smrti živeo je u četvrti Korona, delu Kvinsa, u Njujorku. Sahranjen je na groblju Flušing u Kvinsu, Njujork. Počasni nosači kovčega su bili Bing Krosbi, Ela Ficdžerald, Dizi Gilespi, Perl Bejli, Kont Basi, Hari Džejms, Frank Sinatra, Ed Sulivan, kolumnista Erl Vilson, komičar Alan King, Džoni Karson i David Frost. Na pogrebu je Pegi Li otpevala molitvu `Oče naš`, dok je Al Hibler izveo pesmu „Nobody Knows the Trouble I`ve Seen“, a dugogodišnji prijatelj Fred Robins, držao je govor na pogrebu. Armstrong se pojavio u više od dvanaest holivudskih filmova, gde je obično glumio vođe muzičkih sastava ili muzičare. Njegova najpoznatija uloga je vođe muzičkog sastava i naratora u muzičkom filmu iz 1956. „High Society“, gde je otpevao naslovnu pesmu i duet sa Bingom Krosbijem „Now You Has Jazz“. Godine 1947. glumio je samoga sebe u filmu „New Orleans“ uz Bili Holidej, koji govori o propadanju četvrti Storivil i egzodusu muzičara iz Nju Orleansa u Čikagu. U filmu „The Five Pennies“ iz 1959. (priča o sviraču korneta Redu Nikolsu), Armstrong je glumio samog sebe, gde je otpevao i odsvirao nekoliko klasičnih muzičkih dela. Armstrong je glumio uz Džejmsa Stjuarta u filmu „The Glenn Miller Story“ u kojemu Glen (kojega glumi Stjuart) svira sa Armstrongom i nekim drugim istaknutim muzičarima toga vremena. Godine 1969. Armstrong je imao kameo ulogu u filmskoj verziji „Hello, Dolly!“ kao vođa muzičkog sastava, Luj, gde je otpevao naslovnu pesmu sa glumicom Barbrom Strajsend. Nadimci Satchmo i Satch skraćeno je od Satchelmouth. Poput mnogih stvari u Armstrongovom životu, koji je prepun slikovitih priča bilo istinitih ili izmišljenih, od kojih je mnoge on ispričao, nadimak ima nekoliko mogućih porekala. Najčešća priča koju pričaju brojni biografi je o vremenu kada je kao mladić plesao na ulicama Nju Orleansa za sitniš. Dok je plesao podigao bi novac sa ulice i stavio ga u usta kako mu ga snažniji dečaci ne bi ukrali. Neko mu je dao ime „satchel mouth“, jer su mu usta služila kao „satchel“, što je engleska reč za torbu. Druga priča govori da je zbog velikih usta dobio naziv „satchel mouth“, što je kasnije postalo skraćeno Satchmo. Na početku su ga nazivali i Dipper, skraćeno od Dippermouth, referenca na pesmu „Dippermouth Blues“. i na njegov neobičan položaj usana prilikom sviranja (engl. embouchure). Nadimak Pops dolazi od toga što je često zaboravljao imena drugih ljudi, te im se obraćao sa „pops“. Nadimak se ubrzo počeo odnositi na Armstronga. Pisac Teri Tičot, koristio je ovaj nadimak kao naslov biografije iz 2010. Kada su ga pitali o veri, Armstrong bi odgovarao da je odgajan kao baptist, da je uvek nosio Davidovu zvezdu, i da je prijatelj sa Papom. Armstrong je nosio Davidovu zvezdu u čast porodice Karnofski, koja ga je prihvatila dok je bio dete i pozajmila mu novac da kupi prvi kornet. Luj Armstrong je kršten kao katolik u crkvi Sacred Heart of Jesus Church u Nju Orleansu, i upoznao je pape Pije XII i Pije VI, iako nema dokaza da bi se smatrao katolikom. Čini se da je Armstrong bio tolerantan prema različitim religijama, ali je nalazio i humor u njima. --------------------- ------------------------ Velma Middleton (September 1, 1917 – February 10, 1961) was an American jazz vocalist and entertainer who sang with Louis Armstrong`s big bands and small groups from 1942 until her death. Middleton was born in Holdenville, Oklahoma, and moved with her parents to St. Louis, Missouri. She started her career as a chorus girl and dancer and throughout her career performed acrobatic splits on stage. After working as a solo performer, and singing with Connie McLean and his Rhythm Orchestra on a tour of South America, she joined Armstrong`s big band in 1942, and appeared with him in soundies. When Armstrong`s orchestra disbanded in 1947, Middleton joined his All-Stars, a smaller group. She was often used for comic relief, such as for duets with Armstrong on `That`s My Desire` and `Baby, It`s Cold Outside`, and she did occasional features. She also recorded eight tracks as a solo singer for Dootone Records in 1948 and 1951. Although she was not widely praised for her voice, described by critic Scott Yanow as `average but reasonably pleasing and good-humored`, Armstrong regarded her as an important and integral part of his show. Middleton performed on June 7, 1953 with Louis Armstrong and his All Stars for the famed ninth Cavalcade of Jazz concert held at Wrigley Field in Los Angeles which was produced by Leon Hefflin, Sr. Also featured that day were Don Tosti and His Mexican Jazzmen, Roy Brown and his Orchestra, Shorty Rogers, Earl Bostic, and Nat `King` Cole. While touring with Armstrong in Sierra Leone in January 1961, Middleton suffered a stroke, and died the following month in a hospital in Freetown. Musician Barney Bigard was critical of Armstrong as well as manager Joe Glaser for refusing, after Middleton took ill, to arrange her transfer to a country with better health facilities.

KPM Berlin (Selb) - Velika plitka činija `Rocaille` ROCAILLE označava asimetričan, u obliku školjke povijen i zaobljen dekorativni element, nastao u doba Rokokoa i karakterističan za ovaj stil. Dimenzije Prečnik: 32 cm Visina: 3,5 cm Težina: 1020 g Sitni, samo pri kontra-svetlu vidljivi tragovi pribora na dnu. Žig na dnu: (Inicijal) S (za : Selb, ispod skiptra u plavoj boji) Fabrika „Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin“, tada izmeštena u Selb, koristila je žig od 1945. do 1955. godine. U noći između 22. i 23. novembra 1943. godine fabrika „Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin“ više puta je bombardovala saveznička avijacija, fabrika je skoro potpuno uništena i proizvodnja porcelana nije mogla da se nastavi. Stoga su na kraju rata proizvodni pogoni preseljeni u bivšu fabriku „Paul Müller“ u mestu Selb, osnovanu još 1890. godine. Tokom naredne decenije „zvanična“ proizvodnja KPM Berlin se zapravo odvijala u Selbu, a predmeti su označavani uobičajenim plavim skiptrom sa dodatkom slova „S“ (za Selb). U periodu od 1955. do 1957. godine čitava proizvodnja je ponovo vraćena u Berlin. 1751. godine proizvođač vune Wilhelm Caspar Wegely (Vilhelm Kaspar Vegei) dobio je kraljevsku privilegiju da otvori fabriku porcelana u Berlinu. Pored toga, Friedrich II Veliki odobrio mu je izuzeće od carine za uvoz potrebnih materijala i obećao zaštitu od konkurencije. Wegely je angažovao prvoklasne majstore preuzimajući ih od konkurentskih preduzeća, međutim tehničke poteškoće i Sedmogodišnji rat između Prusije i Saksonije uzokovali su neuspeh preduzeća. 1757. godine on je zatvorio kompaniju, a opremu i zalihe materijala u Berlinu otkupio je biznismen Johann Ernst Gotzkowsky (Johan Ernst Gockovski). 1761. godine počela je sa radom druga fabrika porcelana u Berlinu. Gotzkowsky je sklopio sporazum sa Wegelyevim glavnim dizajnerom, Ernst Heinrich Reichardom, koji je poznavao tajnu formulu poznatu pod imenom “arcanum”. Reichard je dobio 4.000 talira za tajnu arcanuma, 3.000 za zalihe porcelana i ostalog materijala i obećao da će raditi za Gotzkowskog kao čuvar tajne arcanuma i kao glavni menadžer. Cenjen i podržan od strane kralja Pruske, Gotzkowsky j euspeo da u fabriku dovede značajne umetnike i kvalifikovane radnike. Ipak, finansijsko stanje fabrike je počelo da se pogoršava. Pošto je Kraljevsko Ministarstvo finansija bilo u problemima zbog skupih ratova, Gotzkowsky je verovao da postoje male ili nikakve šanse da dobije pomoć od kralja. Kada Gotzkowsky više nije mogao ni da isplacuje radnike, na scenu je stupio sam kralj, otkupio fabriku za pozamašnu sumu od 225.000 talira, i preuzeo i svih 146 radnika. Kralj je odredio i buduće ime : „Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin“, ili skraćeno KPM, i odobrio da se kao žig koristi kobaltno-plavi kraljevski skiptar. Do abdikacije cara Wilhelma II 1918. godine, KPM je bila u vlasništvu sedam kraljeva i careva. Fabrika je postala model uspešnog poslovanja: nije bilo, tada uobičajenog, dečijeg rada, uvedeno je redovno i ograničeno radno vreme, primanja radnika su bila iznad proseka, isplaćivane su zaštitne penzije, organizovana redovna zdravstvena zaštira i fond za podršku udovicama radnika i siročadi. Među najvažnijim klijentima fabrike bio je sam Friedrich Veliki, koji je ponekad u šali sebe nazivao “najboljim kupcem”. Kao vlasnik fabrike, kralj je koristio “belo zlato” kao efikasno sredstvo diplomatije. Gotovo svi njegovi diplomatski pokloni izašli su iz fabrike, i tako dospeli na stolove evropske aristokratije, kao i ruskog cara. Pod naslednikom Friedricha Velikog, njegovim nećakom Friedrichom Wilhelmom II (Fridrih Vilhelm), fabrika je postala jedno od vodećih tehnoloških preduzeća u državi. U prvoj polovini XIX veka, KPM je postala najveći proizvođač oslikanog porcelana u Evropi. Fabrika je bila i pionir u primeni tehnoloških dostignuća, do kojih je došlo s tehničkim napretkom i otkrićima krajem XIX veka, kao i povezivanjem fabrike sa Institutom za hemijsko-tehnološka istraživanja. Posle propasti monarhije 1918. godine KPM je postala fabrika u državnom vlasništvu. Ipak, naziv KPM i skiptar kao žig su zadržani. Posle 1930. godine, dolazak nacional-socijalista na vlast imao je ozbiljne posledice za mnoge umetnike angažovane u KPM. Neki su, zbog svog jevrejskog porekla, morali da emigriraju, a neki su otpušteni zbog solidarnosti sa njihovim jevrejskim kolegama. U noći između 22. i 23. novembra 1943. godine fabrika je skoro potpuno srušena u savezničkom vazdušnom napadu. Uništene su zgrade, postrojenja, zalihe i mnogi istorijski primerci porcelana su nestali. Posle II Svetskog rata KPM se privremeno preselio u grad Selb (Zelb), odakle je nastavio da snabdeva tržište ukrasnim porcelanom i posuđem. Nakom što su prostorije obnovljene, fabrika se 1957. godine vratila u Berlin. Prema rezoluciji usvojenoj od strane Senata u Berlinu 1988. godine, KPM je postala akcionarsko društvo, pod nazivom „KPM Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin GmbH“. Posle 1990. godine KPM je nastavila da naglašava svoju kulturnu i zanatsku tradiciju, ponovo otkrivajući istorijske oblike, boje i šare. Od 1989. do 2003. godine pogoni fabrike su obnovljeni, u skladu s kustoskim standardima. Istovremeno, proces proizvodnje je tehnološki modernizovan. (121/26-44/146-kp/1378)

Originalno, rukom pisano i potpisano pismo Alimpija Vasiljevića, upućeno Bogoljubu Jovanoviću, iz 1875. Alimpije Vasiljević (Veliševac, 21. novembar 1831 — Beograd, 3. februar 1911) bio je filozof, profesor Velike škole, političar, ministar prosvete i crkvenih poslova. Rođen je u Veliševcu, Valjevskom okrugu, 1831. godine, a umro je u Beogradu 3. februara 1911. godine. Bio je oženjen ćerkom istaknutog liberalnog političara i državnika Jovana Avakumovića. Imali su kćeri Katarinu, Slavku, Jelku, Milku, Nebesnu i sina Ljubomira. Avakumovići su pripadali široj porodici Baba-Dudića, jednoj od najmoćnijih u Beogradu. Alimpije Vasiljević je unuk gospodara Vasilja Pavlovića, kneza u valjevskoj nahiji, buljukbaše, kapetana koga pominje prota Mateja (`Vasilj iz Bajevca`, iako je u stvari iz Veliševca). Bio je knez i Karađorđevo vreme, kao i u vreme prve vlade knjaza Miloša. Zet mu je bio vojvoda Petar Nikolajević Moler. Žena kneza Vasilja bila je tetka Antonija Miškovića, trgovca iz Kadine Luke, kao i Marka Kovačevića (otac Aksentija Kovačevića, dugogodišnjeg narodnog poslanika), trgovca iz Berkovca. Antonije Mišković se oženio Jovankom sestrom Ilije Garašanina, a njihova kćerka Anica je bila udata za Miloja Blaznavca, brata generala Milivoja Petrovića Blaznavca, namesnika. Knez Vasilj Pavlović je imao sina Milovana Vasiljevića, koji se oženio Jelicom, sestrom od strica žene Sime Milosavljevića Paštrmca (1776—1836), knjaz Miloševog barjaktara i najbližeg savetnika. Milovan i Jelica Vasiljević su roditelji Alimpija Vasiljevića. Njegov otac je kasnije oženio Milenijom sa kojom je dobio Alimpijevog polubrata Svetozara Vasiljevića. Školovanje je započeo 1842. godine u manastiru Bogovađi, prekinuo ga 1844. godine zbog Katanske bune, a nastavio 1845. godine upisavši treći razred pri cvetanovačkoj crkvi. Pošto je neko vreme bio pisar načelnika Kolubarskog sreza, počeo je da pohađa Beogradsku gimnaziju iz koje se ispisao posle trećeg razreda zbog sukoba sa profesorom nemačkog jezika. Prešao je u Bogosloviju u kojoj nije stigao da završi nijedan razred, jer je iste godine (1850) upućen u Duhovnu akademiju u Kijevu gde je, kako tvrdi u Memoarima, stekao titulu magistra, što se na osnovu sačuvanih dokumenata ne može ustanoviti. Po povratku u Srbiju radio je 1857. godine kao pisar Požarevačkog okruga, a potom kao profesor u Šabačkoj polugimnaziji (1858—1859). U vreme Svetoandrejske skupštine 1858, na kojoj je svrgnut knez Aleksandar Karađorđević, povezao se sa grupom mladih intelektualaca koja je zahtevala parlamentarnu vladavinu i građanske slobode i predstavljala jezgro buduće Liberalne stranke. Ubrzo su se sukobili i sa režimima kneza Miloša, potom Mihaila Obrenovića, koje su kritikovali i zbog apsolutizma i zbog toga što su smatrali da vlada ne vodi dovoljno aktivnu spoljnu politiku u pravcu konačnog oslobođenja i ujedinjenja srpskog naroda. U saradnji sa liberalno-nacionalno orijentisanim srpskim političarima iz Habzburške monarhije osnovana je 1866. godine u Novom Sadu Ujedinjena omladina srpska u kojoj je on imao vrlo zapaženu ulogu. Međutim, za razliku od istaknutih opozicionara, Jevrema Grujića, Milovana Jankovića, Vladimira Jovanovića, nije bio proganjan, zatvaran i nije odlazio u emigraciju. Bio je profesor u Beogradskoj bogosloviji (1859—1864), Požarevačkoj polugimnaziji (1864—1868) , Beogradskoj gimnaziji (1868). Tokom 1860. godine boravio je na usavršavanju u Parizu. Velika želja bila mu je da postane profesor na Velikoj školi, za šta se uporno javljao na konkurse. Prvo je dobio, kao docent, da predaje ruski jezik (1863—1864), a konačno 1868, kada su posle smrti kneza Mihaila liberali podržali namesnički režim, katedru filozofije i logike. Posle godinu dana (avgusta 1869)[3] postao je od honorarnog, redovni profesor. Na Velikoj školi predavao je do 1875. godine a kratko vreme bio je i rektor. U vreme jasnijih idejnih i stranačkih podela do kojih je došlo među srpskom inteligencijom tokom 70-ih, ostao je u Liberalnoj stranci u čiji je Glavni odbor ušao u vreme njenog formalnog konstituisanja 1881. Obavljao je niz dužnosti u vrhu državne administracije: ministar prosvete i crkvenih poslova bio je 1875, 1876—1880, u vladama Stevče Mihailovića i Jovana Ristića i 1887. u vladi Jovana Ristića. Tokom srpsko-turskih ratova kao predstavnik vlade u Vrhovnoj komandi bio je u pratnji kneza Milana sa kojim je tokom njegove vladavine bio u dobrim odnosima. Pored redovnih dužnosti obavljao je 1877/78. godine dužnost ministra za oslobođene krajeve. Postavljen je 1879. godine za državnog savetnika. Izvanredni ministar u Petrogradu bio je dva puta 1892/1893. i 1894/1895. godine. Penzionisan je 1898. godine. Redovni član Društva srpske slovesnosti postao je 1862. godine. U Srpskom učenom društvu bio je od 1864. godine počasni, a od 1869. godine redovni član, potom član Odbora za nauke filozofske i filološke i Odbora za nauke istorijske i državne; predsednik Društva bio je od 1885. do 1887. Od 1892. godine bio je počasni član sada Srpske kraljevske akademije — za redovnog člana nije biran iz političkih razloga. Počasni član Matice srpske postao je 1868. godine. Napisao je nekoliko knjiga i oko četrdeset članaka iz oblasti filozofije, istorije, psihologije i pedagogije, kao i prevoda sa ruskog, koji su objavljeni u novinama i časopisima: Srpski dnevnik, Trgovačke novine, Srpske novine, Srbija, Zastava, Branik, Glasnik Društva srpske slovesnosti, Glasnik Srpskog učenog društva, Matica, Vila, Mlada Srbadija, Danica. Bio je jedan od vodećih ideologa liberalno-nacionalnog pokreta 60-ih i 70-ih godina, što je prepoznatljivo i u njegovom obimnom i raznovrsnom intelektualnom stvaralaštvu. Nije bio originalan mislilac. Uglavnom je prerađivao dela stranih pisaca i tako znatno doprineo da se srpska naučna javnost koja je stasavala upozna sa najznačajnijim savremenim dostignućima na polju društvenih nauka. Međutim, nije uvek korektno ukazivao na svoje uzore, što nije ostalo neprimećeno, naročito od strane njegovih suparnika u politici i nauci, pre svih Milana Kujundžića Aberdara i Čedomilja Mijatovića, sa kojima je ulazio u oštre polemike. Mada je bio ruski đak i jedan od najistaknutijih rusofila među srpskim političarima, kao teoretičar bio je pod uticajem zapadnih ideja, s tim što se sa njima upoznavao uglavnom preko ruske literature. Tokom školovanja došao je pod uticaj hegelovske desnice i 1863. je u Glasniku Srpskog učenog društva objavio Kratki pregled Hegelove filozofije ali je ubrzo postao jedan od glavnih pristalica i propagatora pozitivizma. Istoriju narodnog obrazovanja kod Srba pisao je „posrbivši” Istoriju civilizacije u Engleskoj koju je rano preminuli Henri Tomas Bakl samo započeo time što je izložio originalna metodološka polazišta koja su ga učinila slavnim. Pored mnogih pohvala, pokušajem da primenom Baklovih metoda, ali bez uporišta u pouzdanim naučnim rezultatima i na malo prostora, pruži sintezu srpske istorije, izazvao je i oštre polemike koje su bile početak višegodišnjeg spora u srpskoj istoriografiji između nacionalno-romantičarske i kritičke škole. U ovom, kao i u nekim drugim delima, njegovo tumačenje prošlosti bilo je u duhu teorijskih polazišta koja je već postavio Vladimir Jovanović i koja su zastupali i drugi „svetoandrejski liberali”. Po ugledu na istoričare iz redova francuskih „doktrinara” i engleskih vigovaca koji su ishodište liberalizma videli u „germanskim šumama” i dokazivali da su slobodne društvene ustanove nešto što je svojstveno zapadnom čoveku i njegovom pogledu na svet, srpski liberali su korene sloboda tražili u drevnim slovenskim ustanovama. To što su se one kroz istoriju sačuvale u patrijarhalnom seljačkom društvu svedoči da Srbi imaju urođene sklonosti za parlamentarizam i demokratiju. Na taj način pokušavali su da pomire srpski nacionalizam i zapadne političke ideje, odnosno ospore tvrdnje ideoloških protivnika da hoće da uvezu u Srbiju strane političke tradicije i oblik vladavine za koje ona još nije sazrela. Trotomni udžbenik Logika (1871—1873) pisao je oslanjajući se na delo A System of Logic čuvenog engleskog liberalnog mislioca Džona Stjuarta Mila. Jedan je od prvih koji se među Srbima bavio psihologijom. U obimnim člancima O psihološkoj metodi u Ingleskoj, Francuskoj i Germaniji i O slobodnoj volji (GSUD 1869,1872) i udžbenicima iz psihologije (1870) i pedagogije (1879) pozivao se na dela Džona Stjuarta Mila, Aleksandra Bena, Herberta Spensera, Vilhelma Vunta, Ernesta Hekela, Čarlsa Darvina i dr., mada je najviše sledio knjige ruskih pisaca Matveja Mihailoviča Trojickog i Konstantina Dimitrijeviča Ušinskog i članke iz ruskih časopisa. Najsamostalniji rad iz te oblasti je obiman članak Psihološke osobine srpskog naroda (GSUD 1886) u kojem su se preplitali pozitivizam i nacionalni romantizam. Mada je veličao moderne naučne metode, oslanjao se, po sopstvenim rečima, na „lično iskustvo i neposredno posmatranje” i dopunjavao ih primerima iz narodne usmene tradicije. Kao na fotografijama.

Stanje kao na fotografijama 49cm x 69cm Butch Cassidy and the Sundance Kid, 1969 g. Butch Cassidy i Sundance Kid američki je zapadnjački film iz 1969. godine koji je režirao George Roy Hill, a napisao ga je William Goldman. Labavo zasnovan na činjenicama, film govori o divljem zapadu odmetnicima Robertu LeRoyu Parkeru, poznatom kao Butch Cassidy (Paul Newman), i njegovom partneru Harryju Longabaughu, `Sundance Kidu` (Robert Redford), koji su u bijegu od ispucati američku posjed nakon niza pljački vlakova. Par i Sundanceova ljubavnica, Etta Place (Katharine Ross), bježe u Boliviju u potrazi za uspješnijom kriminalnom karijerom. 2003. godine Kongresna knjižnica izabrala je film za Državni filmski registar Sjedinjenih Država kao `kulturno, povijesno ili estetski važan`. [5] [6] Američki filmski institut ocijenio je Butcha Cassidyja i Sundance Kida kao 73. najveći američki film na popisu `AFI-jevih 100 godina ... 100 filmova (izdanje 10. obljetnice)`. Butch Cassidy i Sundance Kid svrstani su na 20. mjesto najvećih heroja u `AFI-jevih 100 godina ... 100 heroja i zlikovaca`. Butch Cassidy i Sundance Kid izabrani su od strane Američkog filmskog instituta za sedmog najvećeg vesterna svih vremena na AFI-jevoj listi 10 najboljih 10 u 2008. godini. Directed by George Roy Hill Produced by John Foreman Written by William Goldman Starring Paul Newman Robert Redford Katharine Ross Strother Martin Jeff Corey Henry Jones Music by Burt Bacharach Cinematography Conrad Hall Edited by John C. Howard Richard C. Meyer Production companies Campanile Productions Newman-Foreman Company Distributed by 20th Century Fox Release date September 23, 1969 (Premiere) September 24, 1969 (New York City) [1] Running time 110 minutes[2] Country United States Language English Budget $6 million[3] Box office $102.3 million (North America) Paul Newman as Butch Cassidy Robert Redford as the Sundance Kid Katharine Ross as Etta Place Strother Martin as Percy Garris Henry Jones as Bike Salesman Jeff Corey as Sheriff Bledsoe George Furth as Woodcock Cloris Leachman as Agnes Ted Cassidy as Harvey Logan Kenneth Mars as Marshal Donnelly Rhodes as Macon Timothy Scott as `News` Carver Charles Dierkop as Flat Nose Curry Paul Bryar as Card Player #1 Sam Elliott as Card Player #2 Jody Gilbert as Large Woman on Train William Goldman prvi je put naišao na priču o Butchu Cassidyju krajem 1950-ih i istraživao s prekidima osam godina prije nego što je počeo pisati scenarij. [7] Goldman kaže da je priču napisao kao originalni scenarij jer nije želio istraživati ​​kako bi bila autentična poput romana. [8] Goldman je kasnije izjavio: Cijeli razlog zašto sam napisao ... stvar, postoji ona poznata rečenica koju je napisao Scott Fitzgerald, koji je bio jedan od mojih junaka, `U američkim životima nema drugih djela.` Kad čitam o Cassidyju i Longabaughu i superposseu koji dolazi nakon njih - to je fenomenalan materijal. Otrčali su u Južnu Ameriku i tamo živjeli osam godina i to me oduševilo: imali su drugi čin. U Južnoj Americi bili su legendarniji nego na starom Zapadu ... To je sjajna priča. Ta dva tipa i ona lijepa djevojka koja odlazi u Južnu Ameriku i sve te stvari. Čini mi se da je to prekrasan materijal. [8] Let junaka prema Južnoj Americi natjerao je jednog rukovoditelja da odbaci scenarij, jer je tada bilo neobično u zapadnjačkim filmovima da glavni junaci bježe. [9] Razvoj Prema Goldmanu, kad je prvi put napisao scenarij i poslao ga na razmatranje, samo ga je jedan studio želio kupiti - i to pod uvjetom da dva glavna lika nisu pobjegla u Južnu Ameriku. Kad je Goldman prosvjedovao da se to dogodilo, šef studija odgovorio je, `Nije me briga. Znam samo da John Wayne ne bježi.` [10] Goldman je napisao scenarij, `nije ga promijenio više od nekoliko stranica, a naknadno je otkrio da ga želi svaki studio.` [10] Uloga Sundancea ponuđena je Jacku Lemmonu, čija je producentska kuća JML producirala film Cool Hand Luke (1967) u kojem je Newman glumio. Lemmon je, međutim, odbio ulogu jer nije volio jahati konje i osjećao je da je već ranije igrao previše aspekata lika Sundance Kida. [11] Ostali glumci koji su razmatrani za ulogu Sundancea bili su Steve McQueen i Warren Beatty, koji su obojicu odbili, a Beatty je tvrdila da je film previše sličan Bonnie i Clydeu. Prema Goldmanu, McQueen i Newman istovremeno su čitali scenarije i dogovorili se da će raditi film. McQueen se na kraju povukao iz filma zbog neslaganja s Newmanom. Dvojica glumaca na kraju bi se udružila u filmu katastrofe The Towering Inferno 1974. godine. Jacqueline Bisset bila je glavna kandidatkinja za ulogu Ette Place. [12] Otpustite Premijere Svjetska premijera filma bila je 23. rujna 1969. u kazalištu Roger Sherman, u New Havenu, Connecticut. Premijeri su između ostalih prisustvovali Paul Newman, njegova supruga Joanne Woodward, Robert Redford, George Roy Hill, William Goldman i John Foreman. [13] Otvoren je sljedeći dan u New Yorku [1] u kazalištima Penthouse i Sutton. Originalan filmski plakat Morava Film

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Fali 78 slicica od 269 Dinastija (engl. Dynasty) američka je televizijska sapunica u udarnom terminu koja je emitovana od 12. januara 1981. do 11. maja 1989. godine na ABC-ju. Serija, tvoraca Ester i Ričarda Šapiro i producenta Arona Spelinga, vrti se oko Karingtonovih, bogate porodice koja živi u Denveru. Glavne uloge igraju Džon Forsajt kao naftni magnat, Blejk Karington, Linda Evans kao njegova nova supruga, Kristal, i kasnije Džoun Kolins kao njegova bivša supruga, Aleksis. Seriju je ABC zamislio da se takmiči sa serijom u udarnom terminu, Dalas, CBS-a. Rejtinzi prve sezone serije nisu bili impresivni, ali je poboljšanje druge sezone uključivalo dolazak Kolinsove kao intrigantne Aleksis, kada je je gledanost ušla među prvih 20. Do jeseni 1982, bila je top 10 serija, a do proleća 1985, bila je prva serija u Sjedinjenim Državama. Popularnost serije je značajno opala tokom poslednje dve sezone, a na kraju je otkazana u proleće 1989. godine nakon devet sezona i 220 epizoda. Dvodelna mini-serija, Dinastija: Ponovo na okupu, emitovana u oktobru 1991. Ribut serija sa novom glumačkom postavom premijerno je emitovana u oktobru 2017. godine na The CW-u. Dinastija je svake godine između 1981. i 1986. nominovana za nagradu Zlatni globus za najbolju TV dramsku seriju, osvojivši 1983. godine. Serija je iznedrila uspešnu liniju modnih i luksuznih proizvoda, a takođe i spin-of pod nazivom Kolbijevi. Ostali značajni članovi glumačke ekipe su Pamela Sju Martin, Lojd Bokner, Heder Loklir, Katarina Oksenberg, Majkl Nejder, Dajen Kerol, Ema Sams, Rok Hadson, Kejt O’Mara i Stefani Bičam. Na prostoru bivše SFR Jugoslavije, sve epizode serije emitovala je TV Beograd od 1984. do 1992. godine. U Srbiji se nakon raspada Jugoslavije emitovala na Palmi tokom 1994. i BK tokom 2003. godine. Početak Godine 1980. najveću gledanost u SAD imala je TV serija Dalas, koja se emitovala na TV kanalu Si-Bi-Es. Najveći konkurent Si-Bi-Esa, TV kanal Ej-Bi-Si, tražio je nešto novo u svojoj programskoj šemi da bi izbio u vrh gledanosti. Pošto je američka populacija bila očarana životom bogataša, glamurom i pohlepom u seriji Dalas, direktor Ej-Bi-Sija Ted Harbet, obratio se filmskom i televizijskom producentu Aronu Spelingu da osmisli seriju poput Dalasa. Speling, koji je na Ej-Bi-Siju imao nekoliko hit serija, razgovarao je sa bračnim parom Šapiro, Ričardom i Ester, koji su imali u ponudi napisan pilot scenario nazvan „Nafta”. Spelingu se dopao scenario o bogatašu Bleku Parkherstu iz Denvera, koji ima naftnu kompaniju, svoj privatni avion, poseduje ergelu konja, fudbalski tim i živi na velikom imanju u kući od 48 soba. Ej-Bi-Si je prihvatio scenario i naručio 13 epizoda uz uslov da dođe do izmene u prezimenu glavnih junaka. Tako je prezime bogataša Parkhersta promenjeno u Karington, a prezime njegovog rivala Korbija u Kolbi. Odabir glumaca Aron Speling je za ulogu Blejka Karingtona predložio da to bude njegov blizak prijatelj, glumac Džon Forsajt. Šezdesetdvogodišnji Forsajt je u to vreme bio već angažovan u Spelingovoj seriji „Čarlijevi anđeli”, gde je glumio Čarlija, ali mu se lice nikad nije videlo, već se čuo samo njegov glas preko telefona. Ej-Bi-Si mreža je to odbila i tražila da to bude neki mlađi, naočit i prefinjeniji, a pre svega poznatiji glumac. Izabran je Džordž Pepard, koji je glumio u filmu „Doručak kod Tifanija”. Ej-Bi-Si je morao da plati veći honorar za Peparda, tako da su producenti krenuli u odabir glumaca koji bi TV mrežu manje koštali. Za ulogu Blejkove sekretarice Kristal, izabrana je Linda Evans, koja je svojim držanjem i izgledom zadivila Ester Šapiro na audiciji. Za ulogu Stivena, Blejkovog sina koji je homoseksualac, izabran je mladi glumac Al Korli, a za ulogu Blejkove razmažene ćerke Falon izabrana je Pamela Su Martin. Za ulogu Blejkovog rivala Sesila Kolbija izabran je Lojd Boxner, a za njegovog bratanca Džefa, glumac Džon Džejms. Pošto je snimanje u Denveru bilo skupo, producenti serije su u Kaliforniji, u blizini San Franciska, našli raskošnu kuću sa velikim imanjem koja je poslužila za rezidenciju Karingtonovih. Kada je počelo snimanje pilot epizode Džordž Pepard se sukobio sa producentima zahtevajući da se izmeni njegova uloga jer je smatrao da je slična sa ulogom Džeja Ara iz serije „Dalas”. Tri nedelje kasnije, Džordž Pepard je dobio otkaz, a Aron Speling je ponovo predložio Džona Forsajta za ulogu Blejka Karingtona što je Ej-Bi-Si mreža prihvatila, zato što ih je manje koštao nego Pepard. Forsajt je takođe tražio da njegov lik ne bude zloban, pa je došlo do manjih izmena u scenariju, tako da su scene u kojima se pojavljivao Pepard ponovo snimljene, ovog puta sa Džonom Forsajtom. Naziv serije Nakon što je snimljena pilot epizoda čelnim ljudima sa Ej-Bi-Sija se nije svideo naziv „Nafta”, zašto što je podsećao na naftne bušotine, a ne na raskoš i bogatstvo, o čemu se u seriji zapravo radilo. Uzeli su obzir 50 naslova, i odabrali naslov „Dinastija”. Da bi uz naziv „Dinastija” išla neka odgovarajuća otmena muzika, angažovan je Bil Konti, poznati kompozitor koji je komponovao muziku za film „Roki” i bio dirigent dodele Oskara. Kada je glavna kompozicija urađena snimljena je i naslovna špica, koja je u naslovnom kadru imala krov rezidencije Karingtonovih iznad koje u početku belim, a kasnije žutim slovima stoji naziv Dinastija. Prva epizoda Emitovanje prve epizode bilo je planirano za jesen 1980. godine, ali je odlagano više puta zbog štrajka američkih glumaca. Producenti su ubedili Ej-Bi-Si da pilot epizodu emituju u vidu filma u trajanju od 3 sata. Pilot epizoda je nazvana „Nafta”, onako kako je bio prvobitni naziv za seriju. Konačno, 12. januara 1981. godine, emitovana je prva epizoda serije Dinastija u vidu trosatnog TV filma. Sedam dana kasnije Ronald Regan je položio zakletvu tradicionalnom primopredajom dužnosti na mesto predsednika Sjedinjenih Američkih Država. Na toj funkciji je ostao do 1989. kada se i Dinastija završila. Prva epizoda bila je puna intriga i pikanterija: bogati naftni magnat Blejk Karington ženi se sa svojom sekretaricom Kristal, njegov sin Stiven priznaje da je homoseksualac, a njegova ćerka Falon spava sa porodičnim vozačem ali i flertuje sa očevim rivalom Sesilom Kolbijem. U to vreme u grad se vraća Metju Blajzdel, vodeći geolog Blejkove kompanije Denver Karington i nekadašnji Kristalin ljubavnik. Pilot epizoda nije imala veliku gledanost, a kritika je seriju nazvala jeftinom kopijom serije Dalas. To nije mnogo smetalo producentima „Dinastije”, koji su u daljem toku serije imali mnogo razlika u odnosu na Dalas, prevashodno zbog lika Stivena Karingtona koji je bio homoseksualac, što je u to vreme bio pravi „mač sa dve oštrice” na američkoj televiziji.

411 Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! 81 % Popunjen 152 od 187, fali 35 slicica Tolkinove fantastične povesti Srednjeg sveta nastale su kada je on, kao i mnogi očevi, počeo da izmišlja priče za svoje sinove, priče koje su polako izrastale u stvarnost čitavog jednog nepostojećeg sveta. A onda se, leta 1930, desilo nešto presudno za rođenje jedne od najvećih knjiga XX veka. „Sedeo sam i pregledao školske testove. Jedan učenik milostivo je ostavio jednu stranicu praznu, što je najbolja stvar koja se može dogoditi onome ko pregleda radove. Na tom praznom listu ja sam naškrabao: ’U jednoj rupi u zemlji živeo je Hobit’. Niti sam tada znao niti sad znam zašto. U mom slučaju uvek su prvo nastajala imena, i ona su pokretala priču u mojoj glavi. Na kraju sam samo pomislio da bi bilo dobro da saznam šta je to Hobit, i šta on radi u toj rupi u zemlji.” Ubrzo je Tolkin nacrtao i mapu sveta u kojem obitavaju Hobiti (tzv. Trorovu mapu), ispisao toponime, a onda se sve to dugo, dugo krčkalo u njemu. Nekoliko godina potom priča je počela da se raspliće sama od sebe, a pisac je imao osećaj ne da izmišlja nego da objavljuje priču koja „negde” već postoji. Bilo kako bilo, objašnjenje ko su i čime se bave Hobiti stiglo je pred engleske čitaoce 1937. godine, u romanu pod nazivom Hobit. Obimnu trilogiju Gospodar Prstenova - Družina Prstena, Dve kule i Povratak kralja – Tolkin je pisao od 1936. do 1949. godine. Prva dva dela izašla su tek 1954. godine, a treći godinu kasnije. Tolkin postaje jedan od najčitanijih pisaca svog vremena, a zanimanje za Gospodara Prstenova ne jenjava. Mnogo je rasprava napisano o tome šta je Tolkin hteo da kaže svojim delom, i da li je, s obzirom na vreme nastanka romana, stvarajući likove zlih Orka mislio na naciste ili na komuniste. Osim u političkom, Gospodara Prstenova tumačili su mnogi i u filozofskom, religijskom, kulturološkom, pa čak i ezoteričnom ključu. Tolkin, ratni veteran Prvog svetskog rata koji je u bici na Somi izgubio sve svoje prijatelje, odgovarao im je kako ne podnosi alegoriju niti ga zanimaju knjige „s tezom”. Džon Ronald Ruel Tolkin (engl. John Ronald Reuel Tolkien; Blumfontejn, 3. januar 1892 — Oksford, 2. septembar 1973) bio je profesor anglosaksonskog jezika na Oksfordskom univerzitetu u periodu od 1925. do 1945. godine, kao i profesor engleskog jezika i književnosti, takođe na Oksfordu, od 1945. do 1959. godine. [1] Bavio se pisanjem epske fantastike, fantastike uopšte i poezije tokom celog života, i kroz njih je doživeo međunarodnu slavu. Van naučnih krugova, najpoznatiji je kao autor romana „Gospodar prstenova“, zatim njegovog prethodnika, „Hobita“, kao i velikog broja posthumno izdatih knjiga o istoriji zamišljenog sveta zvanog Arda, najviše jednog njenog kontinenta, Srednje zemlje, gde se odigrava radnja ova njegova dva najpoznatija romana. Velika popularnost i uticaj ovih dela su ustoličila Tolkina kao oca žanra moderne epske fantastike. Što se tiče naučnih krugova, bio je cenjeni leksikograf i stručnjak za anglosaksonski i staronordijski jezik. Bio je član udruženja pisaca The Inklings i blizak prijatelj K. S. Luisa. Tolkin je rođen u Blumfontejnu u današnjoj Južnoafričkoj Republici, kao sin Artura Tolkina (Arthur Tolkien), engleskog bankara, i Mejbel Tolkin, rođene Safild (Mabel Tolkien, neé Suffield). Većina Tolkinovih predaka po ocu, koliko je poznato, bili su zanatlije. Porodica Tolkin potiče iz Saksonije u Nemačkoj, ali u 18. veku su se morali iseliti iz Saksonije zbog Sedmogodišnjeg rata. Prezime Tolkin je anglicizirano Tollkiehn od nemačkog tollkühn, ludo odvažan. Lik pod imenom Profesor Rašbold (Professor Rushbold) u The Notion Club Papers je aluzija na ovo ime. Tolkin je imao samo jednog brata, Hilarija Artura Ruela Tolkina (Hillary Arthur Reuel Tolkien), rođenog 17. februara 1894. godine.[2] Tolkin se sa svojom majkom, koja se teško nosila sa afričkom klimom, vratio u Englesku u trećoj godini – otac mu je umro u Južnoj Africi od teškog krvarenja u mozgu pre nego što im se mogao pridružiti. Pošto je on bio jedini član porodice koji je bio zaposlen, živeli su sa Mejbelinim roditeljima u Birmingemu neko vreme, ali su uskoro, već 1896, prešli u Serhol (Sarehole), tada selo u Vorikširu, a danas deo Birmingema. Mejbel je podučavala svoja dva sina i Džon je bio predan učenik. Naučila ga je mnogo o botanici, ali najviše su ga zanimali jezici – majka ga je naučila osnovama latinskog vrlo rano. Naučio je da čita u četvrtoj godini, a ubrzo je znao i dobro da piše. Pohađao je Školu kralja Edvarda (King Edward’s School), Akademiju kralja Filipa (King Phillip’s Academy) i studirao je na Egzeter koledžu u Oksfordu (Exeter College, Oxford). Njegova majka je prešla u rimokatoličku veru, uprkos oštrim protestima njene porodice. Umrla je od dijabetesa 1904, kada je Tolkinu bilo dvanaest godina, a on je ceo život smatrao da je postala mučenik za svoju veru, što će imati veliki uticaj na njegova katolička uverenja. Tolkinova predana vera je bila značajni faktor u prevođenju K. S. Luisa u hrišćanstvo, a njegova dela sadrže dosta hrišćanske simbolike i vrednosti. Budući siroče, odgajio ga je otac Frensis Morgan (Father Francis Morgan) iz Birmingemskog oratorijuma, u delu Birmingema zvanom Edžbaston (Edgbaston), gde je dalje i odrastao. Tamo je upoznao i zaljubio se u Edit Brat (Edith Bratt) (koja će kasnije poslužiti kao model za Lutijenu). Uprkos mnogim preprekama, on uspeva da se oženi njome, svojom prvom i najiskrenijom ljubavi u životu. Tolkin se priključio britanskoj vojsci tokom Prvog svetskog rata. U tom periodu je video mnoge sadrugove, od kojih su neki bili njegovi najbliži prijatelji, kako ginu, a on sam je uskoro završio u bolnici zbog rovovske groznice. Tokom oporavka, počinje da piše seriju bajki, zasnovanih na proučavanju mitologije i folklora, koje naziva „Knjiga izgubljenih priča“ (The Book of Lost Tales). Proučavaoci njegovih dela kažu da je rat uticao na njegovo pisanje i to tako što je kroz fantaziju nalazio put da pobegne od okrutne realnosti fabrika, mašina, pušaka i bombi 20. veka. Njegovo prvo civilno zaposlenje nakon rata bilo je na Oksfordskom rečniku engleskog jezika (Oxford English Dictionary), u kojem je, među mnogim drugim, reč morž (engl. walrus) njegov unos. 1920. godine postaje docent za engleski jezik na Univerzitetu u Lidsu (University of Leeds), ali se 1925. vraća u Oksford kao profesor anglosaksonskog jezika. 1945. godine prelazi na oksfordski koledž Merton (Merton College, Oxford), gde postaje profesor engleskog jezika i književnosti, što ostaje sve do penzionisanja 1959. godine. Džon i Edit Tolkin imaju četvoro dece: Džona Fransisa Ruela (John Francis Reuel) (1917.), Majkla Hilarija Ruela (Michael Hilary Reuel) (1920), Kristofera Ruela (Christopher Reuel) (1924.) i Prisilu Anu Ruel (Priscilla Anne Reuel) (1929.). Tolkin je umro u Oksfordu 1973. godine, i sahranjen je na groblju Volverkot (Wolvercote Cemetery) kraj svoje žene Edit, a na nadgrobnom spomeniku su uz njihova imena uklesana i imena Berena i Lutjene, upoređujući njihovu ljubav sa najvećom ljubavnom pričom Srednje zemlje. Njegova dela Tolkin je uživao u izmišljanju priča da bi zabavio decu. Svake godine je za njih pisao pisma od Božić Bate i slao im ih za Božić. Ona su sakupljena i izdata u knjizi pod imenom „Pisma od Božić Bate“ (The Father Christmass Letters). Tolkin nikada nije očekivao da će njegove priče postati popularne. Na nagovor bivšeg studenta, izdao je knjigu koju je napisao za svoju decu pod naslovom „Hobit“ (The Hobbit) 1937. godine. Iako namenjena deci, postala je popularna i kod odrasle čitalačke publike, i to dovoljno popularna da izdavačka kuća „Allen & Unwin“ zatraži od Tolkina da napiše nastavak. Ovo je rezultovalo njegovim najpoznatijim delom, koje će postati trotomni roman „Gospodar prstenova“ (The Lord of the Rings) (izdat u periodu 1954 — 1955). Tolkinu je trebalo skoro deset godina da napiše svoju sagu, tokom kojih je imao svesrdnu podršku prijatelja iz The Inklings, posebno K. S. Luisa, autora poznate serije knjiga o zemlji Narniji. „Gospodar prstenova“ je ubrzo postao veoma popularna knjiga kod mlađe populacije 1960-ih, i do danas je ostao u vrhu čitanosti kao jedno od najpopularnijih dela fantastike XX veka, i prema prodaji i prema ispitivanjima čitatelja. Tolkin je u početku nameravao da ispriča dečju priču sličnu „Hobitu“, ali ona je ubrzo prerasla u mračnije i ozbiljnije delo. Iako direktan nastavak Hobita, obraća se starijoj publici, opisujući mnogo dublju i veću istoriju Srednje zemlje, čija će se veličina i sjaj pokazati tek u posthumno skupljenim rukopisima izdatim u knjizi „Silmarilion“ (The Silmarillion) i drugim knjigama. Tolkin je bio profesionalni filolog i jezici i mitologije koje je proučavao ostavili su veliki trag u njegovim delima. Tako su imena Patuljaka iz „Hobita“ potiču iz mitova Voluspa (Völuspá) i Eda (Edda), dok su neki zapleti (npr. krađa pehara iz zmajevog legla) uzeti iz epa „Beovulf“ (Beowulf). Tolkin je nastavio da se bavi istorijom Srednje zemlje do svoje smrti. Njegov sin Kristofer Tolkin je uz pomoć pisca fantastike Gaja Gavrijela Keja (Guy Gavriel Kay) sredio deo tog materijala i izdao ga u jednom delu pod imenom „Silmarilion“ 1977. godine. Kristofer je nastavio da sređuje i izdaje materijal vezan za nastanak Srednjeg sveta, odnosno dela kao što su „Istorija Srednje zemlje“ (The History of Middle-earth)` u dvanaest tomova i „Nedovršene priče“ (Unfinished Tales). Ona sadrže nedovršene, napuštene, alternativne i često kontradiktorne verzije priča na kojima je Tolkin radio decenijama, često ih prerađujući, prepisujući i proširujući. Samo je „Silmarilion“ u skladu sa prethodno izdatim romanima, i to samo zahvaljujući Kristoferovoj preradi – iako i on sam kaže da i dalje ostaju neke nesuglasice. Čak je i „Hobit“ ostao delimično neusaglašen sa „Gospodarom prstenova“ nakon njegovog izdavanja, iako je mnogo toga izmenjeno i čak jedno celo poglavlje prerađeno u drugom izdanju iz 1951. Tolkina je njegov prijatelj K. S. Luis predložio kao jednog od kandidata za Nobelovu nagradu za književnost, 1961. godine, ali je taj predlog bio odbijen zbog njegove proze i `njegov način pripovedanja nije na najvišem nivou`, kako je rekao jedan od članova žirija Anders Osterling. Te godine nagradu je osvojio Ivo Andrić.[3] U univerzitetu Market (Marquette University) u Milvokiju, Viskonsin, SAD čuvaju se originalni rukopisi „Gospodara prstenova“ i „Hobita“, dok su u Oksfordu rukopis „Silmariliona“ i Tolkinovih naučnih radova (među kojima i najbolji prevod epa „Beovulf“ na engleski jezik, koji je nađen tek nedavno, ali je već postao obavezna literatura za studente engleskog jezika i književnosti u Oksfordu). Jezici Filologija, nauka o jezicima, ostala je Tolkinova najveća ljubav tokom celog života. Budući lingvista, stvorio je čak petnaest veštačkih jezika, od kojih su napoznatija dva vilovnjačka iz „Gospodara prstenova“ : kvenija i sindarin. Kasnije je razvio čitavu kosmogoniju i istoriju Srednje zemlje kao pozadinu za te jezike. Uz ogromno poznavanje anglosaksonskog i drevnog norveškog jezika, Tolkin je govorio ili razumeo dosta evropskih jezika, od velškog i gelskog do romanskih (francuski, španski i italijanski), germanskih (rani oblici nemačkog i holandskog kao što je stari saksonski) i baltičkih i slovenskih (kao što su litvanski i ruski, a sa razumevanjem je čitao i srpski). Od svih jezika koje je znao, najviše je voleo finski, koji je naučio da bi u originalu mogao pročitati finski ep Kalevala (Kalevala); govorio je da mu zvuk finskog najviše prija. Bibliografija Imena dela su data u originalu, uz naslov na srpskom jeziku, ako je delo prevedeno i izdato na njemu. Naučni radovi A Middle-English Vocabulary (1922) Sir Gawain and the Green Knight (1924) – sa E. V. Gordonom, anonimno remek-delo srednjoengleske književnosti Some Contributions to Middle-English Lexicography (1925) The Devil’s Coach Horses (1925) Anacrene Wisse and Hali Meiohad (1929) Sigelwara Land – I & II (1932/1935) The Reeve’s Tale (1934) The Monsters and the Critics (1936) – predavanje, revolucionarna savremena kritika „Beovulfa“ Songs for the Philologistis (1936) On Fairy-Stories (1939) Sir Orfeo (1944) – izdanje srednjovekovne pesme On Fairy-Stories (1947) – esej Ofermod (1953) – uz pesmu The Homecoming of Beorhtnoth, Beorhthelm’s Son Ancrene Wisse: The English Text of Ancrene Riwle (1962) English and Welsh (1963) Jerusalem Bible (1966) – pomoćni prevodilac i leksikograf Proza The Hobbit or There and Back Again (1937) – Hobit ili Tamo i opet natrag The Leaf by Niggle (1945) – Mazalov list – kratka priča Farmer Giles of Ham (1949) – Farmer Gil od Buta The Lord of the Rings - Gospodar prstenova The Fellowship of the Ring (1954) – Družina Prstena The Two Towers (1954) – Dve kule The Return of the King (1955) – Povratak kralja Tree and Leaf (1964) – Drvo i List (O Vilinskim pričama i Mazalov List uz pesmu Mitopeja) Tolkien on Tolkien (1966) – autobiografija Smith of Wotton Major (1967) – Kovač iz Velikog Vutona Poezija Godine označavaju vreme nastanka, osim ako nije drugačije napomenuto. The Battle of the Eastern Field (1911) From the many-willow`d margin of the immemorial Thames (1913) Goblin Feet (1915) The Happy Mariners (1920) The Clerke`s Compleinte (1920) Iumonna Gold Galdre Bewunden (1923) The City of the Gods (1923) The Eadigan Saelidan (1923) Why the Man in the Moon Came Down Too Soon (1923) Enigmala Saxonic - a Nuper Inventa Duo (1923) The Cat and the Fiddle: A Nursery-Rhyme Undone and its Scandalous secret Unlocked (1923) An Evening in Tavrobel (1924) The Lonely Isle (1924) The Princess Ni (1924) Light as Leaf on Lindentree (1925) The Nameless Land (1926) Adventures in Unnatural History and Medieval Metres, being the Freaks of Fisiologus (1927) Progress in Bimble Town (1931) Errantry (1933) Fíriel (1934) The Adventures of Tom Bombadil (1934) Songs for the Philologists sa E. V. Gordonom i dr., izdato 1936. The Dragon`s Visit (1937) Knocking at the Door: Lines induced by sensations when waiting for an answer a the door of an Exalted Academic Person (1937) The Lay of Aotrou and Itroun (1945) The Homecoming of Beorhtnoth, Beorhthelm`s Son (1953) Imram (1955) Zbirka The Adventures of Tom Bombadil and Other Verses from the Red Book – Avanture Toma Bombadila i drugi stihovi iz Crvene knjige (1962) Bilbo`s Last Song (1966) Zbirka The Road Goes Ever On izdata (1967) Once upon a time (1965) For W. H. A. (1967) Lay of the Children of Húrin – štampana u The Lays of Beleriand (1985) The Lay of Leithian – štampana u The Lays of Beleriand (1985) Posthumno izdata dela Prevodi pesama Pearl i Sir Orfeo (1975) The Father Christmas Letters (1976) The Silmarillion – Silmarilion (1977) Pictures by J. R. R. Tolkien (1979) Unfinished Tales of Númenor and Middle-earth – Nezavršene priče Numenora i Srednjeg sveta (1980) The Letters of J.R.R. Tolkien (priredili Kristofer Tolkin i Hamfri Karpenter [Humphrey Carpenter]) (1981) The Old English Exodus Text (1981) Finn and Hengest: The Fragment and the Episode (1981) Mr. Bliss (1982) The Monsters and the Critics – zbirka eseja (1983) The History of Middle-Earth: (1983—1996) I The Book of Lost Tales 1 (1983) II The Book of Lost Tales 2 (1984) III The Lays of Beleriand (1985) IV The Shaping of Middle-earth (1986) V The Lost Road and Other Writings (1987) VI The Return of the Shadow (The History of The Lord of the Rings vol. 1) (1988) VII The Treason of Isengard (The History of The Lord of the Rings vol. 2) (1989) VIII The War of the Ring (The History of The Lord of the Rings vol. 3) (1990) IX Sauron Defeated (The History of The Lord of the Rings vol. 4) (1992) X Morgoth`s Ring (The Later Silmarillion vol. 1) (1993) XI The War of the Jewels (The Later Silmarillion vol. 2) (1994) XII The Peoples of Middle-earth (1996) Index (2002) J. R. R. Tolkien: Artist and Illustrator – zbirka Tolkinove umetnosti (1995) Roverandom – [?] (1998) The Children of Húrin - Deca Hurinova (Priredio Kristofer Tolkin, ilustrovao Alan Li) (2007) The Legend of Sigurd and Gudrún (2009) The Fall of Arthur (2013) The Story of Kullervo (2015) The Tale of Beren and Luthien — Priča o Berenu i Lutijeni (Priredio Kristofer Tolkin, ilustrovao Alan Li) (2017) The Fall of Gondolin — Pad Gondolina (Priredio Kristofer Tolkin, ilustrovao Alan Li) (2018) Knjige o Tolkinu i njegovom svetu Mali izbor od knjiga koje su napisane o Dž. R. R. Tolkinu i njegovom svetu: J. R. R. Tolkien - A Biography – biografija autora Hamfrija Karpentera [Humphrey Carpenter] (1977) The Complete Guide to Middle-earth – enciklopedijska knjiga Roberta Fostera [Robert Foster] (1978) Journeys of Frodo – atlas „Gospodara prstenova“ autora Barbare Streči [Barbara Strachey] (1981) The Atlas of Middle-earth – atlas „Gospodara prstenova“, „Hobita“, „Silmariliona“ i „Nezavršenih priča“ autora Keren Vin Fonstad [Karen Wynn Fonstad] (1991) J. R. R. Tolkien - Author of the Century – T. A. Šipi [T. A. Shippey] (2000) The Complete Tolkien Companion - 3rd edition – enciklopedijska knjiga, koja pokriva „Gospodara prstenova“, „Hobita“, „Silmarilion“ i „Nezavršene priče“, znatno dopunjeno izdanje od prethodna dva, autora Dž. E. A. Tajler [J. E. A. Tyler] Filmovi zasnovani na Tolkinovim knjigama „Gospodar prstenova“ je adaptiran u film iz tri dela (2001, 2002. i 2003), koji je režirao novozelandski reditelj Piter Džekson [Peter Jackson]. 1978. godine je Ralf Bakši [Ralph Bakshi] režirao animirani film (sniman u rotoskop tehnici) koji pokriva otprilike polovinu romana, a čiji nastavak nije nikada snimljen. 1980. je drugi reditelj, Rankin-Bas [Rankin-Bass], snimio dečji animirani film koji se ugrubo nastavlja na Bakšijev, pod nazivom Povratak kralja, a isti reditelj je nešto ranije (1977) snimio i animirani TV film prema „Hobitu“. „Hobit“ je adaptiran u filmu iz tri dela: „Neočekivano putovanje“ (2012), „Šmaugova pustošenja“ (2013) i „Bitka pet armija“ (2014), koji je režirao Piter Džekson. Tolkin je prava za film, scenu i robu „Hobita“ i „Gospodara prstenova“ prodao firmi United Artists 1968. godine, ali oni nikada nisu snimili film, tako da su 1976. prodali prava firmi Tolkien Enterprises. Prava za „Silmarilion“ i dalje pripadaju firmi The J.R.R. Tolkien Estate ltd., koja je u vlasništvu njegovih potomaka. Umetnici Umetnici koji su inspiraciju našli u Tolkinovim delima, kao i umetnici koji su oslikali izdanja njegovih dela na srpskom jeziku: Polina Bejns [Pauline Bayens] – Tolkinova omiljena umetnica Inger Edelfeld [Inger Edelfeldt] Rodžer Garland [Roger Garland] Majkl Hejg [Michael Hague] Tim i Greg Hildebrant [Tim and Greg Hildebrant] Džon Hau [John Howe] – učestvovao u vizuelnom oblikovanju Džeksonovog „Gospodara prstenova“ Alan Li [Alan Lee] – učestvovao u vizuelnom oblikovanju Džeksonovog „Gospodara prstenova“ Angus MakBrajd [Angus McBride] Ted Nasmit [Ted Nasmith] Dobrosav Bob Živković, slike za srpsko izdanje Gospodara prstenova Vladimir Vesović, slike za Avanture Toma Bombadila i drugi stihovi iz Crvene knjige Petar Meseldžija, slike Gandalf i Shadow comes Bojana Dimitrovski, strip „Hobit“ Boban Savić - Geto, slike za Farmer Gil od Buta...

coskovi presavijeni, inace u dobrom stanju Draginja Obrenović — Draga (devojačko Lunjevica, iz prvog braka Mašin; Gornji Milanovac, 11/23. septembar 1866 — Beograd, 29. maj/11. jun 1903) bila je kraljica Srbije i supruga kralja Aleksandra Obrenovića, poslednjeg kralja iz dinastije Obrenović. Pre nego što je postala kraljica, Draga je bila udovica inženjera Svetozara Mašina i dvorska dama na dvoru kraljice Natalije Obrenović. Ubijena je zajedno sa svojim suprugom kraljem Aleksandrom Obrenovićem, tokom Majskog prevrata 29. maja 1903. godine po julijanskom kalendaru, odnosno 11. juna 1903. po gregorijanskom. Poslednja je kraljica Srbije, pošto je supruga kralja Petra I preminula pre njegovog stupanja na presto. Draginja Lunjevica je rođena 11/23. septembra 1866. godine u Gornjem Milanovcu u bogatoj porodici Lunjevica. Dragin otac, Pantelija Lunjevica je bio okružni načelnik Gornjeg Milanovaca, a majka Anđelija domaćica. Deda joj je bio Nikola Milićević Lunjevica, prijatelj i pobratim Miloša Obrenovića. Pored Drage, Pantelija Panta Lunjevica (1840—1887) i Anđelija su u braku imali još i Nikolu (1876—1903), Nikodija (1881—1903), Hristinu (1861—1936 [3]), Đurđinu i Anu - Vojku (1884—1975). U svojoj devetoj godini, Draga je poslata na školovanje u Beograd. Osnovnu školu je završila u Beogradu, zatim i Višu žensku školu u Beogradu. Tu je naučila više stranih jezika, među kojima ruski, francuski i nemački jezik. Za vreme boravka u Beogradu, Draga je počela da se bavi pisanjem romana i pripovedaka, prevođenjem knjiga za novac. I pored toga što je otac vodio dosta računa o njoj, kao vrlo mlada devojka je počela da zarađuje za život. Čak je objavila i nekoliko zanimljivih priča za inostrane časopise. Volela je da čita, a naročito je volela da čita Stendala. Njeni prevodi su izlazili u obliku feljtona, neki od njih su: Častan lopov (), Otadžbina (1883), Policajka zvana mačije oko (1884-1885) koji je izlazio kao feljton u časopisu „Ustavnost” 1884—1885. godine.[4], Orgistkinja, ili Trostruki zločin u Sentuenju (1888), Ujak i sestrić (1888), Tri miliona miraza (1896)[5] ... Svoje prevode ja objavljivala u časopisima kao što su: Domaćica, Ustavnost, Zastava ... Draga je bila član redakcije časopisa Domaćica koji je izdavalo Beogradsko žensko društvo čiji je član bila. Takođe je bila član Srpskog novinarskog društva kao i Srpske književne zadruge. U Beogradu se prvi put zaljubila u studenta Bogdana Popovića, kasnije profesora i teoretičara književnosti. Bogdan je Dragu primetio prilikom jednog dolaska u Klub književnika. Nije znao skoro ništa o njoj, sem da je u završnoj godini škole. Privukla su ih slična interesovanja i začas su započeli razgovor. Bila je to prva, platonska ljubav. Često su šetali beogradskim ulicama i Kalemegdanom, razmenjivali su knjige uz duge razgovore, a Bogdan bi joj često recitovao nežne stihove. Dragin otac, Panta biva sve lošijeg zdravlja. Njegova politička karijera je poljuljana i on gubi svoj položaj u administraciji, pa se porodica nalazi u teškoj finansijskoj situaciji. Odlučuje se da rastereti porodicu tako što će udati Dragu. Rudarski inženjer Svetozar Mašin je bio dobar poznanik njenog oca, a uz to imao je i bogato poreklo. Svetozar Mašin je bio petnaest godina stariji od Drage. Njegov otac je bio ugledni lekar i služio je na dvoru kod kneza Mihaila i kralja Milana Obrenovića. Dragin dever, a Svetozarov brat, Aleksandar Mašin je kasnije bio jedan od vodećih zaverenika u njenoj likvidaciji, a jedno vreme je bio i načelnik generalštaba srpske vojske. Draga je imala nepunih sedamnaest godina, bila je na završnoj godini Više ženske škole. Jednog dana joj je stiglo pismo od kuće, u njemu je pisalo da je obećana i da se odmah pošto položi završni učiteljski ispit vrati kući. Ko je njen budući suprug, nije znala, znala je samo da ga ne voli. Nije htela da pristane, ali videvši stanje svoga oca i svoje porodice oprostila se od Bogdana, rekavši mu da je to brak iz koristi i da tu nema ljubavi. Svetozar i Draga su se venčali na Veliku Gospojinu 28. avgusta 1883. godine u Sabornoj crkvi u Beogradu[6]. Posle venčanja, svatovi su bili pozvani na igranku u bašti kod Narodne skupštine. Gosti su bili oduševljeni mladinom ljupkošću, lepotom i mladošću. Po navodu hroničara, budući kralj, a tada sedmogodišnji prestolonaslednik, Aleksandar prošao je u svom fijakeru pored svatova. Kao i svako dete, obradovan što vidi mladu u venčanici, mahao joj je. Po navodima, i ona je njemu uzvratila isto, ali prilično neveselo. Draginom venčanju je i Bogdan prisustvovao, ali iz prikrajka, sedeći u kafani posmatrao je slavlje. Kada su mladenci izašli iz crkve, oko njih se skupila svetina da čestita. U toj velikoj gužvi našao se i jedan dečak, koji je čestitao mladencima i mladoj predao buket žutih ruža. U buketu bila je i ceduljica, ispisana njoj poznatim rukopisom:`Zar je ovako moralo biti?` Draga je ceduljicu pohranila u svom crvenom molitveniku. Bračni život para Mašin bio je pod velikim opterećenjem Svetozarevih poslovnih obaveza. Kako je često boravio na terenu i vršio terenska istraživanja, bili su primorani da se često sele. Draga je uglavnom pratila supruga gde god bi išao poslom, ali je često živela i kod svekra, čekajući da joj se muž vrati sa terena. Od samog početka, taj brak je bio osuđen na propast. Mašin je bio poznat kao čovek posvećen svojoj profesiji te koji nije imao mnogo vremena za porodicu. Po prirodi i temperamentu njih dvoje su se dosta razlikovali; on je voleo rudarstvo i topioničarstvo, bio je fantasta, obožavao svoj posao, toliko da nije mario za žene. Zbog toga je verovatno, bio često odbijan u proševinama; devojke nisu htele za muža čoveka koji nije u stanju da usreći ženu i da se posveti porodici. S druge strane, Draga je bila svestrano obrazovana za jednu domaćicu ali i suviše privržena porodici. Volela je književnost i uopšte umetnost. Nerazumevanje u braku je proisteklo upravo iz različitosti njihovih priroda koje drugi supružnik nije razumevao. Zbog toga su u braku bili nesrećni oboje. Navodi se da je tokom braka Draga izgubila njihovo dete. Postojale su razne spekulacije da je Draga bila neverna žena, te da je to navelo Mašina da se propije i digne ruku na sebe, ali to nikada nije potvrđeno. Za vreme njenog života, pa i posle smrti starije žene iz Kraljeva i Leskovca navodile su Dragu kao veoma posvećenu i sposobnu domaćicu koja je sama vodila domaćinstvo dok joj je muž radio na terenu. Brak im je potrajao svega nepune tri godine kada je Draga ostala udovica. Njen suprug je, naime, preminuo na terenu, između manastira Gornjak i Petrovca na Mlavi, 21. maja 1886. godine. Prema lekarskom nalazu, umro je od srčane kapi[6], ali postoji više verzija njegove smrti. Po jednoj, preminuo je od epileptičnog napada, prouzrokovanog velikim količinama alkohola. Mašin je inače bolovao od epilepsije. Postoje čak i verzije da je izvršio samoubistvo iz ljubomore, pa čak i verzije o ubistvu. Sahranjen je na groblju Karaul u Petrovcu na Mlavi. Nasledila je njegovu penziju i ime. Aleksandar Mašin se toliko protivio ovome, da je kasnije optužio lično Dragu da je ubila njegovog brata. Za vreme dok je bila udovica, Draga je nastavila da se bavi prevodilaštvom i novinarstvom. Stanovala je u Svetozarevom državnom stanu u Smederevu, sve dok nije bila primorana da se iseli i vrati u Beograd. Za vreme svog boravka u Beogradu, umrla su joj oba roditelja i Draga je morala da se sada stara i o sebi i o svojim najbližima. Zbog teškog materijalnog stanja, Draga Mašin je pokušala da se uda za jednog francuskog inženjera, ali bezuspešno. Po razvodu kralja Milana sa kraljicom Natalijom Obrenović 1888. godine, kraljica je kupila dvorac „Sašino“ u banjskom lečilištu Bijaric u Francuskoj, koji je dobio ime po njenom jedinom sinu Aleksandru Obrenoviću. Kraljica Natalija je na put pozvala i Dragu Mašin, da joj bude pratnja i dvorska gospođica. Putovale su zajedno vozom u Rusiju, u posetu carskoj porodici Romanov i najzad stigle u banjsko lečilište, na Atlantiku. U Bijaricu je Draga odlazila sa Natalijom na svečanosti, na prijeme i starala se za njenu garderobu, šminku i kozmetiku. Mladi kralj Aleksandar je stigao u martu 1895. godine u Bijaric. Za to vreme, Draga se starala o uređenju i održavanju kupališne plaže u Bijaricu. Ljubav Drage i Aleksandra se rodila baš na tom mestu, kada je po navodima hroničara, Draga spasila budućeg kralja da se ne udavi. U Bijaricu su počeli da se dopisuju, da se viđaju i izlaze zajedno. Kraljica Natalija se tome nije protivila jer je želela svog sina da spremi za moguću ženidbu sa nekom princezom visokog ranga. Međutim, između njih se rodila istinska ljubav, mnogo jača nego što su to Natalija i Milan mislili. Aleksandar je zamolio Nataliju da ga ostavi samog sa Dragom i da se vrati u Beograd, što je kraljica Natalija i učinila. U početku niko nije imao protiv ove ljubavi, misleći da je to samo prolazna avantura. Kralj je nagovarao Dragu da napusti službu kod njegove majke i da će se on novčano starati o njoj i njenoj familiji. Draga Mašin je ostala u službi kraljice Natalije sve do 1897. godine kada se vratila u Beograd. U vreme dok je kralj Milan još uvek imao uticaja u zemlji, oformljena je nova vlada na čelu sa dr Vladanom Đorđevićem. Prvo pitanje koje je Đorđević postavio ministrima bilo je pronalaženje dostojne žene mladome kralju. Kralj Milan je predložio da to bude nemačka princeza Aleksandra fon Šamburg-Lipe, ćerka njegovog velikog prijatelja i sestra kraljice Šarlote od Virtemberga. U Beogradu se već tada znalo za ljubav Aleksandra i Drage. Draga Mašin je često pozivana na svaki važan prijem. Svi su tada hvalili njenu taktičnost, otmenost, lepotu, pamet i suzdržanost. Čitavu Srbiju je uzbunila vest koju je saopštio kralj Aleksandar 8. jula 1900. da je isprosio ruku Drage Lunjevice-Mašin, unuke Nikole Lunjevice, borca u ratovima za oslobođenje Srbije. Patrijarhalni Beograd tada nije bio spreman da prihvati za novu kraljicu ženu koja je deset godina starija od kralja, uz to i udovica. Naročito su se ovome oštro suprotstavili ministar policije Đorđe Genčić, koji je odmah iz policijskih arhiva izvadio dvanaest dokumenata o Draginim navodnim ljubavnicima, a iz Rusije se javila kraljica Natalija Obrenović, oštro govoreći protiv Drage da je bila bludnica i da je nerotkinja. Ženidbi se naročito suprotstavio bivši kralj Milan, koji je u znak protesta napustio Srbiju i otputovao za Bukurešt, pa za Beč, gde je naredne godine i umro. Kralj se potpuno okrenuo protiv oca, pa je čak pomilovao i radikale, koji su ležali na robiji zbog Ivanjdanskog atentata na kralja Milana. Kralj Aleksandar je zakazao venčanje sa Dragom Mašin za 23. jul 1900. i pozvao sve dobronamerne građana da vide za kraljicu pravu Srpkinju, označivši novu politiku da se srpski vladari žene Srpkinjama, a ne više inostranim princezama. Vlada je zbog ove kraljeve odluke podnela ostavke, a ministar inostranih poslova Andra Đorđević je otišao kod beogradskog mitropolita da ga moli da ne da blagoslov mladom kralju. Za to vreme Draga Mašin je bila predmet čaršijskih ogovaranja. Mladi kralj je otišao kod beogradskog mitropolita da moli blagoslov jer se ženi pravom Srpkinjom, na šta ga je mitropolit odbio. Kralj je zapretio abdikacijom i odlaskom sa Dragom u Bijaric i prepuštanju zemlje bez kralja. Mitropolit je pristao i sve je dogovoreno za venčanje kraljevskog para u Beogradu. Još radosnija vest za Aleksandra je bila vest da će kum na venčanju biti sam ruski car Nikolaj II Romanov. Na dan venčanja, pred kućom Drage Mašin pojavile su se hiljade građana, koji su nosili njene slike i klicali joj. Povorka je krenula prema Sabornoj crkvi, gde je trebalo da se obavi čin venčanja. Sveštenici su od ranog jutra iznosili ikone, kandila i sveće. Kralj Aleksandar se pojavio tog jutra na venčanju u vojnoj uniformi, sa epoletama i odlikovanjima, a Draga Mašin u venčanici od bele čipke sa brilijantskom dijademom na glavi. U crkvi su čin venčanja obavila dva mitropolita, episkopi i dvadeset šest arhimandrita. Počasnu pratnju su činili oficiri srpske vojske, među njima i Dragutin Dimitrijević Apis, sa činom poručnika. Posle obavljenog venčanja, po izlazu iz crkve, narod je uzvikivao: „Živeo Kralj! Živela Kraljica Draga!“ Kralj je održao svečani govor, gde je rekao da se od danas prekidaju bliske veze, koje je bivši kralj Milan činio sa Austrougarskom i da se Srbija okreće miru i blagostanju. Međutim, kraljica Natalija se javno u pismu odrekla svoga sina, zažalivši što ga je rodila, a kralj Milan se javio iz Beča i poručio da njegova noga više neće kročiti u sramotnu Srbiju kojom vlada njegov sin i žena koja je deset godina starija od njega. Uveče, posle venčanja, održana je svečanost u Dvoru i napravljen je počasni bal, a jedno kolo koje je tada odigrano, po želji kralja Aleksandra, nazvano je „Kolo Kraljice Drage“. Nije prošlo ni mesec dana od venčanja kraljevskog para, a već 25. avgusta 1900. kralj Aleksandar je saopštio da je kraljica Draga u blagoslovenom stanju i da će Srbija da dobije naslednika Obrenovića. Po nalogu Njegovog Veličanstva Kralja objavljuje se, da se zakazano putovanje Njihovih Veličanstava po unutrašnjosti Srbije odlaže za iduću godinu zbog blagoslovenog stanja, u kome se nalazi Njeno Veličanstvo Kraljica po konstatovanju stručnih lekara. Iz Kancelarije Predsednika Ministarskog Saveta, PMBr. 278., Beograd, 25. avgusta 1900. godine. — Autentičan tekst, proglas `Srpske Novine`, 25. avgust 1900. Beograd Pre samog objavljivanja, Draga se nalazila u kraljevskom letnjikovcu u Smederevu, kada je stigao doktor Kole iz Pariza i saopštio joj da je u blagoslovenom stanju. Kao prvu akciju za ovu radosnu vest, kralj Aleksandar je pomilovao sve političke zatvorenike, naročito radikale i one koji su se protivili njegovoj ženidbi. Tako su tada na slobodu pušteni Nikola Pašić, Đorđe Genčić i mnogi drugi. Kralj je u čast kraljičine trudnoće priredio besplatni bal gde su se sakupili 800 gostiju. Kraljica Draga se pojavila u svečanoj ampir haljini i pozdravila sve prisutne i dobronamerne ljude koji su došli i rekla je da se radi održavanja trudnoće nalazi u kraljevskom letnjikovcu u Smederevu, da malo jede, da se malo kreće i da po ceo dan čita i piše. Draga je baš tada započela da piše svoje autobiografsko delo „Ja Draga“, koju su posle njene smrti odneli zaverenici sa sobom. Kum Nikolaj Romanov je u znak dobrih vesti iz Srbije kupio i poslao za Srbiju zlatnu kolevku za budućeg naslednika. U čitavoj radosti oko kraljičine trudnoće, kralj je dobio vest da je njegov otac umro u Beču. Kraljicu Dragu je pogodilo to što je želeo da bude sahranjen izvan Srbije, jer je bio ljut na nju i kralja. Kralj Aleksandar je poslao svoje izaslanike na sahranu, a u pomen svoga oca održao je molepstvije za pokoj duše u Sabornoj crkvi u Beogradu, gde se u crnini pojavila i Draga. Međutim, sve snove o nasledniku je raspršio ugledni ruski lekar Snjegirev, koga je zajedno sa profesorom Gubarevom, po nagovoru kraljice Natalije, u Srbiju poslao Nikolaj Romanov da potvrdi nalaze doktora Kolea. Konzilijum lekara je došao u maju 1901. u Smederevo i pregledao Dragu. Nalaz je bio da trudnoće nema, niti je ikada i bilo. Ovakva vest je zaprepastila Aleksandra, koji je od ađutanta zatražio pištolj da ubije ginekologe, jer je verovao da su oni prekinuli trudnoću. Kao znak pažnje prema svojoj ženi, on je izdao zapovest da se 4. konjički puk kralja Milana od 23. maja zove „Konjički puk kraljice Drage.` kralj se morao pomiriti sa odlukom da trudnoće nije bilo i zajedno sa Dragom se vratio u Beograd. Otada je ličnost kraljice Drage bila srozana u narodu. Kraljica se sa Aleksandrom nastanila u Starom Kraljevskom Dvoru, gde je jednu sobu uredila po svome ukusu i naručila mnoštvo stvari iz Francuske i Švajcarske. Imala je svoju pratnju, spremačicu, krojačicu i dizajnerku i često je odlazila na svečane balove i prijeme. Odlazila je u klub književnika, čiji je bila nekadašnji član, stipendirala mlade književnike, pomagala dečjem sirotištu i uvela je veliku štednju na dvoru. Uz to, veoma je cenila Branislava Nušića i postavila ga za upravnika Narodnog pozorišta, a Jovanu Skerliću je plaćala studiranje u Ženevi. Pored toga, kraljica Draga je finansirala Zmajev Neven i spomenik Vojislavu Iliću. U to vreme, kralj je bio zauzet političkim problemima u zemlji. Stalno je donosio Ustave, da bi ih preko noći obarao. Menjao je vlade prema svom nahođenju. Pored oficirske zavere, koja se tada javila u glavama mladih oficira zbog srozavanja zemlje minulim događajima, prvi otvoreni protest protiv kralja Aleksandra i kraljice Drage dogodio se 23. marta 1903. kada su na ulice izašli socijalisti predvođeni Dimitrijem Tucovićem i Ljubomirom Jovanovićem, jer im je vlada Dimitrija Cincar-Markovića zabranila marksistički skup. Demonstranti su krenuli prema Terazijama, u nameri da stignu do Kraljevskog dvora. Tu je došlo do sukoba sa žandarmerijom i vojskom, tokom kojeg je šest demonstranta stradalo. Kraljica Draga je počinjala da sve više bude nezadovoljna. Predložila je da se povuče iz kraljevog života i da se on oženi ženom koja može da mu rodi naslednika, ali ju je kralj odvratio od takvih predloga i tražio da ostane s njim. Narodno nezadovoljstvo je iskoristila zaverenička organizacija „Crna ruka” predvođena Dragutinom Dimitrijevićem Apisom, da još više ubrza izvođenje isplaniranog atentata. Povod za završetak odlaganja je bilo ubistvo u Smederevu jednog srpskog žandarma od strane Draginog rođenog brata Nikole Lunjevice, dok se nalazio u pijanom stanju. Zaverenicima se priključio i pukovnik Aleksandar Mašin. Kao dan za početak akcije određena je noć između 28. i 29. maja 1903, jer se tada u Dvoru nalazila zaverenička grupa na dužnostima. Te večeri, kralj i kraljica su se vratili sa večere kod kraljičine rodbine i otišli na spavanje. Zaverenička akcija je počela tačno deset minuta posle ponoći. Zahvaljujući zaverenicima u Dvoru, oficiri su brzo uleteli u sobu kralja Aleksandra i kraljice Drage, ali u krevetu nije bilo nikog. Na toaletnom stočiću su pronašli Dragin omiljeni roman „La trahison“, otvoren na 80. strani. Oficiri su pretražili celu sobu, otvarali ormane i prevrtali stvari, ali nisu uspeli da pronađu kralja i kraljicu. Pre samog čina pronalaženja skrivenog kraljevskog para, oficiri su zarobili Draginu braću, potporučnike Nikolu i Nikodija Lunjevicu i odveli ih u mesnu komandu grada, gde ih je po naređenju pukovnika Mašina, izveo u jedno dvorište potporučnik Voja Tankosić i streljao. Dragine sestre Vojka-Ana, Đurđina i Hristina su otpremljene na železničku stanicu i poslate za Minhen. Posle većih natezanja, zaverenici su doveli kraljevog ađutanta Lazu Petrovića da otkrije gde su se kralj i kraljica sakrili. Tada su se u kraljevskoj sobi nalazili pored Petrovića i poručnik Đorđe Ristić, potporučnik Velimir Vemić i kapetan Ilija Radivojević. Potporučnik Vemić je pronašao zarez na jednim vratima i uzviknuo: „Sekiru!“ „Evo vrata!“ Konačno su se pojavili iza skrivenih vrata kralj i kraljica u belim pidžamama, vidno uplašeni i pripijeni jedno uz drugo. Kapetan Mihailo Ristić-Džervinac bio je taj koji je usmrtio kralja, pa kraljicu, koja se na prvi pucanj bacila da svojim telom zaštiti kralja. Potom su i ostali zaverenici pucali, praznili revolvere i sabljama boli ubijena tela. Kralj Aleksandar je upucan sa trideset metaka, a kraljica Draga sa osamnaest. Potom su ih bacili kroz prozor u dvorište, odakle su ih odvukli u obližnju prizemnu sobu, gde su pripremljeni za sahranu, koja je obavljena iduće noći, u Markovoj crkvi. U trenutku kad se ovaj atentat desio, bilo je tačno 3:50 minuta izjutra. Tela kralja i kraljice su stavljena u limene kovčege i pod najvećom tajnošću prevezena kočijama ka starom beogradskom groblju. Kočije su stigle iza ponoći u crkvu Svetog Marka, opkoljena vojnicima. Činu sahranjivanja su prisustvovala dvojica zaverenika. Kovčezi su spušteni, jedan pored drugog, u grobnicu kraljeve babe Anke Obrenović, koja je zajedno sa knezom Mihailom poginula u Košutnjaku 29. maja 1868. Nakon nemačkog zauzeća Beograda u Prvom svetskom ratu, u oktobru 1915, Makenzenovi vojnici su podigli spomenik nad njihovom grobnicom, obeležili ga, ali je on posle rata bio uklonjen.

`putovala` 08.04.1902 ! orden, ordenje Majski prevrat je bio državni udar u kom su ubijeni kralj Aleksandar Obrenović i njegova žena, kraljica Draga, čime je prekinuta loza dinastije Obrenović, koja je vladala Srbijom od sredine 19. veka. Nakon Majskog prevrata na čelo Srbije je došla dinastija Karađorđević. Prevrat je imao veliki uticaj na odnos Srbije i evropskih sila, zato što su se Obrenovići politički oslanjali na Austrougarsku, a Karađorđevići na Francusku. Sam događaj, ubistvo kralja i kraljice, sprovela je grupa oficira i civila-zaverenika na čijem je čelu bio oficir Dragutin Dimitrijević Apis. To je bilo u noći između 28. maja i 29. maja 1903. godine (po starom kalendaru). Na isti dan 35 godina ranije je ubijen knez Mihailo Obrenović u Košutnjaku. Najistaknutiji zaverenici na čelu sa Apisom su kasnije, sa mnogim pridošlicama, osnovali militarističku organizaciju iz senke, zvanu „Ujedinjenje ili smrt“, poznatu još po neformalnom imenu „Crna ruka“ . Popularnost kralja Aleksandra je opala nakon njegove ženidbe Dragom Mašin, bivšom dvorskom damom svoje majke Natalije, udovicom inženjera Svetozara Mašina, koja je bila starija od njega 13 godina i poreklom nije bila iz kraljevske porodice, što je u to vreme bilo opštevažeće pravilo za ženidbu prestolonaslednika i kraljeva. Kraljev otac, bivši kralj Milan Obrenović, nije odobravao brak i nije se više vraćao u Srbiju, a umro je u Beču 1901. Protiv braka se pobunila i kraljeva majka Natalija, pišući mu iz Rusije sve najružnije o Dragi Mašin. Zbog zategnutih odnosa sa drugim državama zbog ove ženidbe, kralj Aleksandar se u spoljnoj politici okrenuo Rusiji, pustivši prethodno iz zatvora radikale optužene za Ivanjdanski atentat na kralja Milana. Posle smrti kralja Milana, kralj Aleksandar je u znak navodne kraljičine trudnoće, pomilovao sve političke osuđenike i 20. marta 1901. sastavio novu vladu na čelu sa radikalom Mihailom Vujićem. U vladi su se nalazili predstavnici Narodne radikalne i Liberalne stranke. Kralj Aleksandar je potom doneo novi Oktroisani ustav, čija je glavna karakteristika bila uvođenje dvodomnog sistema, koji se sastojao iz Senata i Narodne skupštine. Veliki problemi za kralja Aleksandra nastali su zbog nepostojeće trudnoće kraljice Drage. Na ovo je prvi reagovao Carski dvor u Petrogradu i nije želeo da primi kralja i kraljicu u obećanu posetu. Kralj Aleksandar je za to okrivio radikale, izvršio novi državni udar i postavio vladu na čelu sa generalom Dimitrijem Cincar-Markovićem 6. novembra 1902. godine. Zbog sve veće odbojnosti ruskog dvora, kralj Aleksandar je od jeseni 1902. godine nastojao da se ponovo približi Austriji a izvesne korake preduzimao je i ranije. Već u januaru 1902. godine kralj Aleksandar je poslao u Beč svog ličnog sekretara Miloša Petronijevića sa obećanjem da će pitanje svog naslednika rešiti u sporazumu sa susednom monarhijom, tako što će posiniti jednog od potomaka ženske linije Obrenovića, koji žive u Austrougarskoj. Na to je oštro protestovao ruski ministar spoljnjih poslova, grof Aleksandar Lamzdorf, kada je krajem 1902. u Nišu došao u posetu kralju Aleksandru. Radnici i studenti priredili su 23. marta 1903. masovne demonstracije, a one su se pretvorile u sukob s policijom i vojskom. Tom prilikom poginulo je šest osoba. Znajući da ne može dobiti nove izbore, kralj je 25. marta 1903. godine izvršio dva državna udara u razmaku od jednog sata. Prvim udarom je ukinut Ustav iz 1901. i raspušteni su Senat i Narodna Skupština. Posle toga su izvršena nova postavljenja kraljevih ljudi u Senatu, Državnom savetu i sudovima. Zatim je u ranim jutarnjim časovima kralj vratio na snagu ustav. Nakon ovoga, vlada je sprovela izbore 18. maja 1903. koje je dobila. Ujedno, ovo je bila poslednja pobeda kralja Aleksandra na političkom polju. Postoje određeni navodi kako je kralj, zajedno sa predsednikom vlade, generalom Dimitrijem Cincar-Markovićem u to vreme pripremao proterivanje kraljice Drage. Prema ovom planu, Dragi je saopšteno da zajedno sa Cincar-Markovićem treba da otputuje u banju Francensbad, kako bi lečila probleme zbog kojih nije mogla da zatrudni. No, nadalje bi joj bilo onemogućeno da se vrati u Srbiju, i to na isti način kako je Aleksandar prethodno proterao svoje roditelje. Ovo je trebalo realizovati 5/18. juna, ali prevrat je to sprečio. Mladi oficiri su se bunili zbog kraljičine lažne trudnoće i neprestanim ispadima njenog mlađeg brata, za koga se zalagala da bude prestolonaslednik. Njenim imenom su nazivani pojedini pukovi srpske vojske, kraljičin rođendan je bio obeležavan širom Srbije, dok su oficirima kasnile plate zbog kojih su upadali u dugove. U avgustu 1901. konjički poručnik Antonije Antić, kapetani Radomir Aranđelović i Milan Petrović i poručnici Dragutin Dimitrijević Apis i Dragutin Dulić skovali su zaveru da ubiju kralja i kraljicu. Prvi sastanak bio je 6. septembra 1901. u stanu poručnika Antića. Kasnije su se zaverenicima pridružili poručnik Milan Marinković i potporučnik Nikodije Popović. Po prvom planu kralj i kraljica su trebalo da budu ubijeni na zabavi kod Kolarca prilikom kraljičinog rođendana, 11. septembra, ali je taj plan propao. Razvijajući akciju u vojnim redovima, zaverenici oficiri odlučili su da upoznaju i građane političare sa svojim namerama. Prvi je bio upoznat Đorđe Genčić, član vlade koja je dala ostavku u znak protesta protiv kraljeve veridbe s Dragom Mašin, a ujedno i rođeni ujak Antonija Antića. Genčić je u razgovorima sa stranim predstavnicima u Beogradu i na svojim putovanjima u inostranstvu pokušavao da sazna kako bi se primio čin promene na prestolu u Srbiji, ako bi kralj umro bez dece. Pokazalo se da Austrougarska ne namerava isticati kandidaturu nijednog od svojih prinčeva, jer je očekivala teškoće i prepreke od strane Rusije. Iz istih razloga, plašeći se otpora iz Beča, ni Rusija nije bila raspoložena da ističe kandidaturu nekog od svojih prinčeva. Međutim saznalo se da kandidatura kneza Petra Karađorđevića, koji je živeo kao običan građanin u Ženevi, ne bi naišla na smetnju. Zato je beogradski trgovac Nikola Hadži Toma uveden u zaveru, a zatim poslat u Švajcarsku da se sastane s Petrom i upozna ga sa zaverom. Petar nije hteo da pristane na ubistvo i oslanjajući se na takvo njegovo raspoloženje, jedna grupa starijih zaverenika, kojoj je na čelu bio general Jovan Atanacković, je pokušala je da nametne svoje mišljenje da se kralj Aleksandar samo natera na abdikaciju i protera iz zemlje. Međutim, preovladalo je mišljenje da bi to bilo najgore rešenje (zbog straha da bi Obrenovići iz inostranstva mogli da se bore za povratak na vlast) i na predlog kapetana Dragutina Dimitrijevića, Radomira Aranđelovića i Ante Antića, odlučeno je da kralj i kraljica budu ubijeni. Zaverenici su se na to obvezali pismenom zakletvom. Pošto je propao i plan da kralj i kraljica budu ubijeni na proslavi pedesetogodišnjice Beogradskog pevačkog društva, odlučeno je da se ubistva izvrše u samom dvoru u noći između 28. i 29. maja prema julijanskom kalendaru. Na dvoru je uveče 28. maja (10. juna) priređena večera za članove vlade i kraljičinu porodicu. Posle večere je goste zabavljao orkestar Kraljeve garde. Određeni zaverenici iz unutrašnjosti stigli su u Beograd uoči tog dana, pod raznim izgovorima. Sa svojim beogradskim drugovima su, podeljeni u pet grupa, proveli do ponoći u kafanama po varoši, a zatim su se svi našli u Oficirskom domu, u kome su se, po zadatku, pretvarali da su u alkoholisanom stanju, mada su se pojedini od njih zaista napili. Policijski agenti, koji bi povremeno svraćali u Dom da osmotre prilike, bili su zbunjeni. Neki od oficira su od muzičara besomučno počeli da naručuju da im se svira „Kolo kraljice Drage” i štaviše su nazdravljali kraljevskom paru. U 00:45, Dragutin Dimitrijević je komandovao polazak u dvor. U tom trenutku generalštabni pukovnik u penziji Aleksandar Mašin, brat Draginog prvog supruga, već je bio pošao u kasarnu dvanaestog puka, da preuzme komandu nad beogradskim trupama, a potpukovnik Petar Mišić se spremao da sa svojim bataljonom iz jedanaestog puka pođe pred dvor. Određeni zaverenici bili su već opkolili kuće ministara Cincar-Markovićeve vlade i blokirali komande, koje su se morale prvo zaposesti. Gardijski poručnik Petar Živković (potonji jugoslovenski premijer), je u tačno 02:00 otvorio zaverenicima dvorska vrata. Zaverenici su upali u dvor i sukobili se sa gardom. Kada su došli do prostorija ađutanta, na toj poziciji su zatekli svog saradnika u zaveri, potpukovnika Mihaila Naumovića, koji je u nastalom haosu greškom ubijen zajedno sa kapetanom Miljkovićem, koga je Apis pokušao da zaštiti. Kako se Antonije Antić kasnije prisećao, Apis i Milivojević su pokušali da spreče Miljkovića da reaguje, te su ga uhvatili za usta, ali jedan oficir, koji nije bio upućen da je Naumović deo zavere (moguće je da je reč o Branivoju Jovanoviću) je pucao u dežurne. Antić je tvrdio da on i Apis snose deo odgovornosti, jer čak i kada je akcija otpočela nisu obavestili pojedine zaverenike o Naumovićevoj ulozi. Kako je plan bio da Naumović otključa vrata kraljevskih odaja u Starom konaku, tada delu dvorskog kompleksa, a oficiri nisu uspeli da pronađu nikakve ključeve u njegovim džepovima, vrata kraljevih odaja bila su razbijena dinamitom, koji je obezbedio inženjerski poručnik Milutin Lazarević. Jedan od ranijih izveštaja Laze Kostića je, pak, govorio kako su Naumović i Miljković stradali upravo od dinamita. Pošto je on (Naumović) poginuo, Milutin Lazarević i ja se vratismo u vestibil, i on poče vezivati dinamitski metak za bravu od vrata koja su vodila u veliku arapsku sobu i bila zaključana, jer nismo znali kuda da idemo. Nismo se ni setili da pitamo Miku (Naumovića) kako se ide do kraljeve spavaće sobe, za slučaj da nas on ma iz koga razloga ne sačeka, kao što se i desilo. Milutin priveza metak, a ja, pošto sam imao palidrvca spremna, upalih ga. Izmakosmo se u stranu, ali fitilj se ugasi. Priđoh i ponovo ga upalih, pa se obojica povukosmo. Nasta tresak. Elektrika se pogasi i nasta zvrjanje svih mogućih zvonaca. Pojurismo u sobu koju smo obili, ali se ćilimi behu upalili. Ko ih je ugasio, ne znam. — Antonije Antić - „Beleške` Oficiri su najpre dospeli u Arapski salon, pucajući u goblene i u sve u šta su stigli, a za šta su sumnjali da može da krije ulaz u tajne prostorije. Uletevši potom u kraljevsku spavaću sobu, pronašli su na toaletnom stočiću Dragin omiljeni roman „La trahison“, okrenut na osamdesetoj strani, topao krevet, ali ne i svoje mete. Kako se Antić prisećao, usled nestanka struje je nastao mrak, cela soba je bila tapacirana zatvorenozelenim tapetama, a s obzirom na to da je bilo mračno (oficiri su imali samo sveće), nisu mogli da vide da li postoje sporedne prostorije u kojima bi se kraljevski par eventualno sakrio. U haosu nastalom u dvorskom kompleksu, Apis je zapazio kako jedan gardista beži niz stepenice u dvorište i učinilo mu se da je to kralj, pa je potrčao za njim, ali ga je na dnu sačekala četa gardista. U kratkom obračunu je teško ranjen sa tri metka u grudi. Stropoštao se niz stepenište, ali je preživeo. Istovremeno sa događajima u dvorskom kompleksu, zaverenici su otpočeli i akciju preuzimanja kontrole nad preostalim državnim institucijama. Žandarmi terazijskog kvarta su pružili samo simboličan otpor. Najpre su pobijena kraljičina braća, Nikodije i Nikola Lunjevica od strane vojnika kojima je komandovao potporučnik Vojislav Tankosić, a koji je verovatno delovao na svoju ruku. Oficiri su najpre opkolili njihovu porodičnu kuću, a potom su braća, na poziv jednog svog rođaka koji je bio među zaverenicima, razoružana, sprovedena u Upravu grada Beograda, gde su zadržani izvesno vreme. Potom su izvedeni ispred zgrade i streljani. Tankosić im je, navodno, pre komande za paljbu, cinično poručio „Ižljubite se, visosti veličanstva!`, čime je aludirao na raskalašno ponašanje ove dvojice. Predsednik vlade general Dimitrije Cincar-Marković i ministar vojni, general Milovan Pavlović su ubijeni kod svojih kuća. Treći član Cincar-Markovićeve vlade, ministar unutrašnjih poslova Velimir Todorović, koji je isto tako trebalo da bude ubijen, bio je teško ranjen i živeo je sve do 1922. Mada je početni plan bio da se pukovnik Dimitrije Nikolić, komandant Dunavske divizije i čovek odan kralju, stavi u pritvor i poštedi, ovaj je prilikom pokušaja hapšenja uspeo da se išunja iz svoje kuće u Ulici kralja Milutina, te je podigao uzbunu u delu svojih trupa u banjičkoj kasarni. Njega je telefonskim putem obavestio reaktivirani zaverenički komandant Dunavske divizije, Leonida Solarević, da je razrešen dužnosti i da je kraljevski par mrtav. Nikolić u ovo nije poverovao, već je zahtevao da mu informaciju potvrdi njegov čovek od poverenja, potpukovnik Ljuba Milić, takođe učesnik zavere. Ovaj je dobio zadatak da lično ubedi Nikolića da položi oružje, te je sa sobom poveo kapetana Milana Petrovića, a usput im se pridružio i poručnik Milan Gagović, koji je tek tada postao upućen u zaveru. Iako je Nikolić iskazao želju da pregovara sa Milićem, preostala dvojica zaverenika su se mašila revolvera i došlo je do pucnjave sa obe strane, u kojoj su poginuli Nikolić, Gagović i Petrović, dok je Milić, bez povreda, preuzeo komandu nad divizijom. Ovaj čin se odigrao, po svemu sudeći, u trenutku dok su Obrenovići već bili mrtvi. Od tog trenutka, pa u narednih nekoliko dana, širom Srbije je već došlo do individualnih obračuna sa pristalicama dinastije i polugama režima: neke procene govore da je širom zemlje pobijeno oko dve stotine ljudi, no nije bilo građanskih nereda. U međuvremenu, potraga za kraljevskim parom je ušla u drugi sat, te je nastala panika među zaverenicima koji su zaposeli dvorski kompleks. Poručnik Antonije Antić je predložio da se dvor razori artiljerijom i već je izdao takvu komandu, no ovu je obustavio pukovnik Mašin. U isto vreme, Đorđe Genčić je preuzeo kontrolu nad ministarstvom unutrašnjih dela. Počele su da kolaju glasine da su Aleksandar i Draga pobegli tajnim tunelima do ruskog poslanstva.Tada se neko od zaverenika dosetio da se privede general Laza Petrović, koji je do tada bio opkoljen u zgradi maršalata, sporednom delu kompleksa, a koji je kao ađutant inače poznavao sve prostorije u dvoru. Njega je, pošto je gvozdena vrata sporedne dvorske zgrade u kojoj je on živeo razneo dinamitom, priveo poručnik Stanoje Ristić. Petrović je negirao poznavanje tajnih prolaza i odaja, no njemu je naređeno da u roku od deset minuta pokaže gde su se sakrili Obrenovići uz pretnju smrću. Petrovića su po svemu sudeći u potragu poveli oficiri Mihailo Ristić-Džervinac i Velimir Vemić. On je uporno govorio da u prostorijama nema ničega i da treba ići dalje. Oficiri su se oko 03:50 ponovo našli u spavaćoj sobi, a šta se u narednim trenucima događalo, predmet je različitih tumačenja i izvora. Sasvim je izvesno da je Petrović do samog kraja istrajao u tvrdnjama da ne zna gde su se sakrili kralj i kraljica. Većina izvora je saglasna i oko toga da je u jednom trenutku Vemić zapazio mali prorez u tapaciranom zidu, te da se ispostavilo da su tu sakrivena vrata tajne prostorije. Gotovo svi istoričari pišu da je Petrović u tom momentu pokušao da pokoleba oficire u njihovoj nameri da istraže ovaj prostor, no na kraju je, po svemu sudeći, bio primoran da sam pozove kraljevski par da izađe iz ovog skrovišta. Nakon što su, na kraljev očajnički zahtev, navodno potvrdili svoju zakletvu kralju, vrata u zidu su se raskrilila. Potom se sve odigralo munjevitom brzinom: oficiri Ristić, Vemić, Ilija Radivojević i Petar Marković su otvorili vatru iz svojih revolvera i pušaka. Prvi metak je, prema većini izvora, ispalio Ristić, pogodivši kralja. Kraljica je, navodno, pokušala tada da zaštiti supruga svojim telom. Za to vreme, Petrović (za koga se verovalo da je razoružan) je izvadio iz čizme sakriveni revolver, u očajničkom pokušaju da odbrani kraljevski par, no iako je, prema nekim izvorima, čak i ranio jednog oficira, posle svega nekoliko trenutaka je i on pao mrtav.Za to vreme su mnogobrojni oficiri iz drugih delova dvora, čuvši šta se događa, nagrnuli u ovaj budoar i praznili svoje revolvere i puške najpre na kraljicu, a potom i na kralja. Potom su tela kasapljena sabljama i bajonetima i, konačno, bačena sa terase u dvorište. Krvavi pir se nastavio i posle toga. Obdukciju je u ranim jutarnjim časovima, na bilijarskom stolu u dvoru izvršio dr Eduard Mihel uz asistenciju dr Demostena Nikolajevića. Posmrtni ostaci Obrenovića bili su sahranjeni u maloj crkvi Svetog Marka koja je kasnije srušena i odakle su 1942. preneti u Crkvu Svetog Marka u Beogradu. Članovi nove privremene vlade okupili su se uskoro, pod predsedništvom Jovana Avakumovića, a trupe, postrojene pred dvorom, aklamirale su kneza Petra Karađorđevića kao novog kralja. Narodna skupština se sastala 4. juna 1903. i izglasala Petra Karađorđevića za kralja Srbije i izabrala poslanstvo, koje će ići u Ženevu, da ga dovede.„Narodno predstavništvo vratilo je na snagu Ustav iz 1888. učinivši manje izmene i dopune. Na ovome Ustavu, koji je nazvan Ustav od 1903, nije bilo potpisa novoizabranog kralja Petra I. Potpisala ga je samo vlada, a kralj je na Ustav imao da se zakune. Simbolika je bila jasna: bez učešća kralja narod je donosio Ustav, kome se i kralj imao pokoravati.“ [15] Odmah posle polaganja zakletve kralja, vlada je raspisala izbore za narodnu skupštinu na kojima su pobedu odneli Radikali i Samostalni radikali. Oni su i formirali novi vladu 04.10.1903. u kojoj više nije bilo predstavnika zaverenika, odnosno vlast u zemlji preuzele su političke stranke, a oficiri su se posvetili svojim vojničkim dužnostima. U samoj Srbiji vest o prevratu dočekana je sa pomešanim osećanjima. Mnogi koji su krivili kralja za situaciju u zemlji bili su zadovoljni, dok su oni koji su ga podržavali bili razočarani. Na parlamentarnim izborima samo nekoliko dana pred atentat kraljev kandidat je dobio potpunu većinu. Revoltirani elementi vojske su se pobunili u Nišu 1904, preuzimajući kontrolu nad Niškim okrugom u znak podrške poginulom kralju i zahtevajući da se ubicama sudi za njihov zločin. Njihov cilj je takođe bio da se pokaže da vojska kao celina nije i ne može biti odgovorna za Majski prevrat. Kao simpatizer dinastije Obrenović, pukovnik Živojin Mišić, (budući vojvoda) je 1904. penzionisan. Reagujući na atentat Rusija i Austrougarska su izrazile najoštriji protest zbog „mučkog ubistva“. Velika Britanija i Holandija su povukle svoje ambasadore iz Srbije, pravosnažno zamrzavajući diplomatske odnose, i uvele sankcije Srbiji koje su ukinute tek 1905, nakon što je završeno suđenje atentatorima koji su uglavnom kažnjeni prevremenim penzionisanjem, uz odgovarajuće premije, dok neki nikada nisu kažnjeni za svoj zločin. Uprkos sankcijama 1904. godine u Londonu su na aukciji bili lični predmeti kralja Aleksandra i kraljice Drage, kao što su svečana uniforma kralja, venčanica i dijadema kraljice. Svetska štampa je uglavnom sa groženjem prenela vest o Majskom prevratu. Britanska štampa („Gardijan“) pisala je da su ovakvim ponašanjem Srbi „pokazali da su gori od Arnauta“. Ni ostali uglavnom nisu imali reči hvale za poduhvat srpskih oficira. Nakon prevrata život u Srbiji je nastavljen, sa tim da se kralj Petar minimalno mešao u politiku prepuštajući političkim partijama da se bore za vlast svim sredstvima, bez želje da se suprotstavlja „Crnoj ruci“, koja je postajala sve uticajnija. Zbog preokreta u spoljašnjoj politici, između Srbije i Austrougarske se vodio Carinski rat ili „Rat svinja“, iz kojeg je Srbija izašla kao pobednik. Članovi „Crne ruke“ su kasnije snabdevali oružjem članove organizacije „Mlada Bosna“, koji su 28. juna 1914. izvršili atentat na nadvojvodu Franca Ferdinanda, što je Austrougarska iskoristila kao povod za Prvi svetski rat. Dragutin Dimitrijević Apis je streljan 26. juna 1917. zbog optužbe da je planirao atentat na regenta Aleksandra Karađorđevića. Spisak zaverenika, njihova uloga u zaveri i nastavak karijere posle 1903. Skraćenice: K.z.m - Karađorđeva zvezda sa mačevima broj označava stepen odlikovanja, S.P. - Solunski proces, UiS - Ujedinjenje ili smrt Generali u penziji Ilija Đunkić – malo posle prevrata penzionisan i izabran za državnog savetnika Jovan Atanacković – postao ministar vojni, rukovodio četničkom akcijom u Staroj Srbiji i Makedoniji. Umro u Beogradu 1921. Pukovnici Generalštabni u penziji Aleksandar Mašin – Tokom prevrata komandovao svim trupama u Beogradu i rukovodio izvršenjem zavere. Ministar građevina u prvoj vladi posle 29. maja, zatim načelnik Glavnog generalštaba. Penzionisan na zahtev Engleske 1906. godine. Umro u Beogradu 1910. Artiljerijski Bogdan Damnjanović – Tokom prevrata preuzeo Upravu grada Beograda. Malo posle zavere penzionisan i izabran za državnog savetnika. Umro u Beogradu. Inženjerski Damjan Popović – Zbog nesporazuma, iz Pirota nije krenuo na vreme, pa je u Beograd došao dan kasnije. Postavljen za prvog ađutanta novog kralja i bio u delegaciji koja je dovela Kralja Petra iz Ženeve. Penzionisan na zahtev Engleske 1906. Reaktiviran 1912. Komandovao prilikom opsedanja Skadra. 1914. penzionisan zbog reagovanja u vezi Uredbe o prioritetu, pa opet reaktiviran. Nosilac K.z.m. IV. Na S.P.osuđen na 20 godina zatvora. Umro u Beogradu kao general u penziji 1928. godine. Artiljerijski Leonid Solarević – Reaktiviran 29.maja. Komandant Dunavske divizije, Ministar vojni, pa Upravnik Vojne akademije. Penzionisan po svojoj molbi 1910. U ratovima bio komandant divizijskih oblasti kao general u rezervi sve do 1918. Umro u Beogradu. Potpukovnici Inženjerski Miloš Božanović – Posle 29.maja kraljev ađutant. 1912. komandovao u Kumanovskoj bici Dunavskom divizijom I poziva. Od 1913. do januara 1914. Ministar vojni. 1914-1915. komandant Užičke vojske. 1915. penzionisan kao general. Umro u Beogradu 1922. Generalštabni Mihailo Naumović – greškom ubijen u dvoru 29.maja kao dežurni kraljev ađutant. Pešadijski Petar Mišić – Zakasnio 29. maja sa bataljonom VI puka. Postavljen za načelnika odeljenja u Ministarstvu vojnom. Penzionisan na zahtev Engleske 1906. Reaktiviran 1915. kao pukovnik. Bio predsednik Vojnog suda za vreme S.P. Posle procesa postavljen za komandanta Šumadijske divizije i proizveden u čin generala. Od 1918. bio komandant Dunavske divizijske oblasti u Beogradu. Umro u Beču 1921. Majori Pešadijski Luka Lazarević – Penzionisan 1906. na zahtev Engleske. Pešadijski Milivoje Anđelković Kajafa - 29. maja komandovao bataljonom VII puka pred dvorom. Kasnije komandant tog puka, pa zatim kraljeve garde. U ratovima 1912-1913. komandant Javorskog, a zatim samostalnih odreda. 1914-1916. komandant Dunavske divizije I poziva. Po objavi rata 1914. komanduje odbranom Beograda. Iako je imao odobrenje od Vrhovne komande da se povuče, odlučuje se za odbranu. Učestvovao u najtežim borbama na Drini (Gučevo - Mačkov kamen). Na Solunskom frontu komandant Dunavske divizije. Nosilac K.z.m. III i IV. Posle S.P. penzionisan i interniran na Krfu. Umro u Beogradu. Pešadijski Stevan Milovanović – 1912-1913 komandant samostalne brigade. 1914-1917 komandant Moravske divizije. Nosilac K.z.m. IV stepena. Posle S.P. penzionisan Kapetani Pešadijski Aleksandar Glišić – Komandovao četom VII puka pred dvorom. Kasnije se oženio sestričinom Dragutina Dimitrijevića Apisa. U Komanovskoj bici, na Mladom Nagoričanu, samoinicijativno poveo puk u borbu i tada poginuo. Toj akciji pridaje se najveći značaj za pobedu. Pešadijski Alimpije Marjanović – 29. maja bio raspoređen u Zaječar. Bio jedan od glavnih rukovodilaca četničke akcije i dugogodišnji šef Gorskog štaba. Za vreme ratova komandovao dobrovoljačkim odredima. Nosilac K.z.m. IV stepena. Penzionisan 1918. kao pukovnik. Umro u Beogradu. Pešadijski Vasilije Mađarević – U ratovima 1912-1918. komandant bataljona i puka. Nosilac K.z.m. III i IV stepena. U vezi sa S.P.penzionisan. Pešadijski Vitomir Cvetković – 1912-1913. komandant bataljona. 1914-1915. ađutant komandanta Južnih trupa u Skoplju. Jedan od optuženih na Solunskom procesu. Na dan saopštenja tužbe u zatvoru iznenada preminuo od srčanog udara. Inženjerski Dragoljub Jaša Jeremić – Trebalo je da učestvuje u izvršenju zavere u samom dvoru, ali se u poslednjem trenutku predomislio i vratio kući, zbog slabih nerava. Bio je komandant bataljona i puka. Nosilac K.z.m. IV. Učestvovao u pripremi i sprovođenju S.P. Izvršio samoubistvo 1944. godine za vreme bombardovanja Beograda. Artiljerijski Dragomir Nikolajević Artiljerijski Dragomir Stojanović Stariji– Bio ađutant Kralja Petra. U ratovima komandant artiljerijskog puka, učestvovao 1913. u opsadi Jedrena. Nosilac K.z.m. IV. U vezi sa S.P.penzionisan kao pukovnik. Umro u Beogradu 1938. Pešadijski Dragutin Dimitrijević Apis – u zaveru uveo najveći broj oficira. 29. maja poveo svoju grupu iz Oficirskog doma u Dvor. Ranjen u holu dvora pa nije učestvovao u samom činu ubistva kralja i kraljice. Posle prevrata preveden u generalštabnu struku. Do ratova je bio načelnik štaba Drinske i Konjičke divizije. Učestvovao u rukovođenju četničkom akcijom kao član Glavnog odbora u Beogradu. Boravio u Makedoniji kraće vreme i bio član četničkog Komiteta u Skoplju i Kumanovu. Član Vrhovne centralne uprave organizacije UiS. U Balkanskim ratovima nije učestvovao jer se nalazio na lečenju od malteške groznice (trovanja krvi) koju je zadobio u jednoj akciji uoči rata, na Kosovu, gde ga je vojvoda Putnik poslao u izviđanje i pokušaj pregovora sa albanskim vođom Isom Boljetincem. 1913/14 bio je načelnik Obaveštajnog odeljenja Glavnog generalštaba. Početkom rata inicirao izradu plana za formiranje dobrovoljačkih odreda koji su imali zadatak da deluju partizanski u pozadini neprijatelja. 1914/15 načelnik štaba Užičke vojske, a potom načelnik štaba Timočke vojske. Od 1915. sa Timočkom vojskom u povlačenju sa zadatkom da pravi odstupnicu ostatku vojske. U februaru 1916. predao Drač Italijanima i bio poslednji srpski oficir koji je otišao na Krf. Na Krfu pomoćnik načelnika štaba Treće armije i učestvuje u rukovođenju u bici za Gorničevo i zauzeće Kajmakčalana. Rukovodi operacijama Treće armije na Crnoj reci posle kojih je oslobođen Bitolj. U decembru 1916. uhapšen pod optužbom za planiranje pobune i nameru prelaska na stranu neprijatelja, a osuđen zbog navodnog atentata na prestolonaslednika. Streljan u zoru 26. juna 1917. Nosilac K.z.m. III, II, I Pešadijski Dušan Glišić – Iako bolestan od delimične paralize nogu učestvovao kao komandant u ratovima. 1912. u bici na Mladom Nagoričanu komandant bataljona koga je na sopstvenu inicijativu uveo u borbu i tako zaustavio prodor turskih trupa. 1914-1915. komandant podoficirske škole i Đačkog bataljona u Skoplju iz koga su potekli „1300 kaplara“. Prilikom povlačenja, bolest mu se pogoršala pa su ga vojnici morali nositi. Da njima ne bi bio teret i da ne bi bio zarobljen izvršio samoubistvo novembra 1915. u Uroševcu. Brat Aleksandra i Milutina Glišića koji je poginuo na Drini 1915. U Čačku postoji ulica Braće Glišića. Artiljerijski Đorđe Ristić – komandir baterije doveden pred dvor. Nekoliko godina kasnije umro. Pešadijski Ilija Radivojević Čiča – Sa Mihailom Ristićem i Velimirom Vemićem ubio kraljevski par. Posle prevrata komandant žandarmerije. Jedan od rukovodilaca četničke akcije. Osnivač, prvi i jedini predsednik Vrhovne centralne uprave organizacije UiS. Poginuo 1913. na čelu svoga puka na Drenku. Gardijski Ljubomir Kostić – doveo gardu pred dvor, a posle prevrata ostao u gardi. Penzionisan na zahtev Engleske 1906. Reaktiviran 1912. Umro u Beloj Crkvi. Artiljerijski Milan Milovanović Pilac – Nakon prevrata, bio načelnik Generalštabnog odeljenja Ministarstva vojnog. Zajedno sa još nekoliko oficira, članova organizacije UiS, 1912. bio poslat, po naređenju vojvode Putnika, u izviđanje terena u pravcu Kumanova, Skoplja i Ovčeg polja. U ratu 1912. pomoćnik načelnika štaba Dunavske divizije, 1913. pomoćnik načelnika štaba Treće armije. 1914-1915. načelnik štaba Druge armije kojom je komandovao vojvoda Stepa Stepanović. Na Krfu postavljen za komandanta II brigade Moravske divizije. Nosilac K.z.m. IV. Na S.P.osuđen na smrt, pa pomilovan na 20 godina zatvora. Penzionisan kao generalštabni pukovnik. Umro iznenada 1933. na jednom gazdinstvu u Vojvodini dok je, za račun vlasnika, nadgledao ubiranje prinosa. Artiljerijski Milan Nešić Pešadijski Milan Petrović Ferto – poginuo 29. maja pri razoružavanju pukovnika Dimitrija Nikolića koji je pružio otpor sa svojim trupama na Banjici. U ovom okršaju pored Milana Petrovića poginuo je i poručnik Milan Gagović koji nije bio zaverenik. Inženjerski Milenko Nedić – 1912-1913. ađutant ministra vojnog i načelnik štaba vrhovne komande. 1914-1918. komandant puka i brigade. Nosilac K.z.m. IV. Umro kao brigadni general u Beogradu 1923. Artiljerijski Miloš Jovanović – Učestvovao u ratovima 1912-1918. kao načelnik štaba divizije, komandant puka i načelnik štaba armije. Kao armijski general zarobljen 1941. Pešadijski Milun Risimić – 29. maja bio u Zaječaru. U ratovima zbog bolesti nije učestvovao. Umro u Beogradu 1913. Inženjerski Mihajlo Josipović – Bio određen da 29.maja čuva ministra vojnog u njegovom stanu do daljnjeg. Artiljerijski Mihailo Jovanović – 1912-1913. u štabu I armije. 1914-1918. načelnik štaba divizije, pa načelnik štaba III i I armije. Umro u Beogradu kao divizijski general u penziji. Artiljerijski Mihailo Ristić Uča – Prvi pucao i sa Velimirom Vemićem i Ilijom Radivojevićem ubio kralja i kraljicu. Kroz prozor dvora prvi objavio da su kralj i kraljica ubijeni pa naredio da se bace kroz prozor. Posle prevrata sve vreme učestvuje u četničkoj akciji na terenu kao vojvoda Džervinac. Umro je u Nišu 1915. Pešadijski Mladen Milivojević – zbog dobijenih rana u noći 29. maja odsečena mu ruka, ali kao invalid ostao u vojsci. Inženjerski Petar Prokić –posle 1918. penzionisan kao pukovnik, pa radio kao direktor Željezničke direkcije u Sarajevu. Pešadijski Petar Protić – poginuo u bici kod Prilepa 1912. Pešadijski Radomir Raša Ranđelović – bio priveden zbog sumnje da učestvuje u pripremi prevrata pa premešten iz Beograda. Poginuo 1913. godine na Govedarniku Artiljerijski Sava Tripković – Bio određen da 29.maja čuva ministra unutrašnjih dela u njegovom stanu do daljnjeg. 1912-1913 komandant artiljerijskog diviziona. 1914-1918 interniran kao zarobljenik. Penzionisan kao divizijski general. Pešadijski Svetozar Radaković – Po naređenju ubio predsednika vlade Cincar-Markovića. Pešadijski Sreten Protić – Učestvovao kao komandant u svim ratovima Pešadijski Stevan Šapinac – U ratu 1912-1913 komandant bataljona. Od posledica ranjavanja ostao invalid. 1914-1915. komandant zarobljeničkog logora u Nišu. Posle dolaska na Krf poslat na lečenje u Francusku. U toku S.P.penzionisan kao potpukovnik. Umro u Beogradu 1950. Pešadijski Tihomir Komnenović – 29. maja preuzeo komandu XVIII pešadijskog puka u Topčideru. U ratovima učestvovao kao komandant. Poručnici Konjički Aleksandar Grujić Konjički Antonije Antić – 1914-1915 načelnik štaba konjičke divizije, od 1916. vojni ataše u Atini. U toku S.P.penzionisan kao pukovnik. Umro u Beogradu 1953. Pešadijski Božin Simić – granični oficir od 1911. Pred rat 1912. po naredbi vojvode Putnika vršio rekognosciranje terena u pravcu Kačanika i Skopske Crne Gore. U ratu komandir čete. 1913. pridodat crnogorskoj vojsci. 1914-1915. komandant bataljona. Sa Krfa poslat u Rusiju da komanduje dobrovoljačkim bataljonom. Nosilac K.z.m. IV . U odsustvu na S.P.osuđen na 18 godina zatvora. Bio u emigraciji sve do 1935. a po povratku u zemlju uhapšen pa pušten iz zatvora posle šest meseci. Bio upoznat sa organizacijom puča 27.marta. Aprila 1941. bio član delegacije koja je poslata u Moskvu radi potpisivanja pakta sa SSSR. Posle sloma 1941. poslat u Englesku. 1945. postao član AVNOJ-a. Bio ambasador FNRJ u Ankari. Konjički Borivoje Grujić Pešadijski Vasilije Andrić – Komandovao u ratovima, a u vezi sa S.P.penzionisan kao potpukovnik Pešadijski Vladimir Tucović - Učestvovao u ratovima 1912-1918. kao komandant bataljona i puka. Nosilac K.z.m. IV i III. Kao član organizacije UiS na S.P.osuđen na smrt pa pomilovan na 20 godina robije. Penzionisan 1935. kao pukovnik. Postao član AVNOJ-a 1945. Umro u Beogradu 1947. Pešadijski Vladislav Bešević Pešadijski Vladislav Đorđević – posle prevrata sve vreme učestvuje u četničkoj akciji na terenu. U ratovima komanduje dobrovoljcima. Poginuo 1914. sa činom majora. Konjički Vojin Čolak-Antić – U ratovima komandant konjičkog puka. Nosilac K.z.m.. Umro u Beogradu kao divizijski general u penziji. Pešadijski Dimitrije Pavlović – uhapsio braću kraljice Drage i sproveo ih do Komande mesta iz stana u kome su bili pod stražom. Učestvovao u svim ratovima kao komandant bataljona i puka. Nosilac K.z.m. IV i III. Bio granični oficir sa sedištem u Šapcu od 1911. Penzionisan kao pukovnik posle S.P. Umro u Beogradu 1945. Pešadijski Dragomir Todorović Pešadijski Dragoljub Nikolić Pešadijski Dragutin Dulić - Učestvovao u svim ratovima kao komandant bataljona i puka. Nosilac K.z.m. IV. Utopio se u februaru 1917. nakon torpiljiranja broda kojim je iz Francuske, gde je bio na lečenju, krenuo za Solun, zajedno sa generalom Gojkovićem, kada je saznao za hapšenje svog pobratima Apisa. Pešadijski Dušan Jezdić – u četničkoj akciji borac i vojvoda. Učestvovao u svim ratovima kao komandant dobrovoljačkih odreda, a na solunskom frontu komandant bataljona u Dobrovoljačkom odredu vojvode Vuka. Nosilac K.z.m. IV stepena. Nakon S.P.kao član organizacije UiS smenjen, interniran u logor Lutri, zatim u Bizertu. Prilikom prebacivanja osuđenika iz Bizerte na Krf utopio se sa torpiljiranim brodom avgusta 1917. Artiljerijski Dušan Optrkić – Vodnik u bateriji pred dvorom. U ratovima komandir baterije i artiljerijskog diviziona. Nakon S.P.penzionisan kao potpukovnik. Nosilac K.z.m. IV stepena. Umro u Beogradu 1932. Pešadijski Živojin Đorđević – Komandir čete u bataljonu VI puka pred dvorom Pešadijski Jovan Mirčić - bio priveden zbog sumnje da učestvuje u pripremi prevrata pa premešten iz Beograda Pešadijski Jovica Jovičić – Komandovao drugim bataljonom VI puka pred dvorom. 1912-1918. štabni oficir i komandant puka, teško ranjen. Nosilac K.z.m. IV stepena. Umro u Beogradu kao divizijski general u penziji. Pešadijski Kosta Vujičić - Učestvovao u svim ratovima kao komandant bataljona i puka. Nosilac K.z.m. IV stepena. Pešadijski Lazar Matejić Artiljerijski Ljubomir Vulović – Imao je zadatak da pod stražom čuva komandanta dunavske divizije pukovnika Dimitrija Nikolića. Ovaj je, međutim, izašao na sporedni izlaz pa preko Slavije stigao do Banjice gde je pokušao da se odupre zaveri. Posle 29. maja Vulović se posvetio četničkoj akciji. Od 1911. granični oficir. 1912-1913. komandovao četničkim odredom. Uoči Srajevskog atentata bio je komandant celog graničnog sektora prema Austro-Ugarskoj. 1914-1916. šef Obaveštajnog odseka Treće armije. Na solunskom frontu organizovao obaveštajnu službu u pozadini fronta. Iznenada je smenjen i odveden u Bizertu. Tamo je uhpšen i odveden u zatvor u Solun. Bio je član organizacije UiS. Na S.P.osuđen na smrt i streljan zajedno sa pukovnikom Apisom 26. juna 1917. Artiljerijski Milan Đurić Pešadijski Milan Marinković Piga – Kada je Petar Mišić oklevao sa pokretom VI puka, Marinković je samoinicijativno pokrenuo svoju četu. Izvršio naređenje da se ubiju ministar vojni i ministar unutrašnjih dela pošto oficiri koji su ih čuvali pod stražom nisu hteli to da učine.Marinković je poginuo za vreme Kumanovske bitke kao komandant bataljona koga je na sopstvenu inicijativu uveo u borbu Sahranjen je u Kumanovu, pored Aleksandra Glišića. Inženjerski Milan Radovanović - Učestvovao u svim ratovima kao komandant bataljona i puka. Nosilac K.z.m. IV stepena. Posle S.P.penzionisan kao pukovnik. Umro u Beogradu. Inženjerski Milić Simeunović – U noći 29.maja greškom ubio pukovnika Naumovića Pešadijski Milovan Gavrilović (Šukri paša) – dobio nadimak jer je tvrdio da je zarobio komandanta odbrane Jedrena Šukri Pašu. Aktivno učestvovao u spremanju i sprovođenju S.P.. Konjički Miloš Popović Inženjerski Milutin Lazarević – Iz Niša preneo dinamit kojim je 29. maja razvalio unutrašnja vrata u dvoru. 1912-1913. načelnik štaba Ibarske vojske. 1914-1915. načelnik štaba Odbrane Beograda. Na solunskom frontu pomoćnik načelnika štaba Druge armije. Nosilac K.z.m. IV stepena. Bio je član organizacije UiS. Na S.P.osuđen na 15 godina i 8 meseci zatvora. Posle pomilovanja kao generalštabni pukovnik u penziji objavio četiri knjige iz istorije ratova sa Turskom i Bugarskom i bio stalni saradnik za vojnu rubriku u Srpskom književnom glasniku. Umro u Beogradu 1954. godine. Sudski Miodrag Aćimović – Doktor prava, stalno sa službom u stuci. Posle rata dao ostvaku i izabran za redovnog profesora krivičnog prava na Pravnom fakultetu u Subotici na kome je dugo godina bio dekan. Posle 1945. redovni profesor i dekan Pravnog fakulteta u Beogradu. Inženjerski Mito Rotović – uzeo iz skladišta u Nišu dinamit i predao ga Lazareviću da ga nosi za Beograd Pešadijski Mihailo Kovačević –komandovao je Gvozdenim pukom u vreme proboja Solunskog fronta i oslobađanja Srbije. Kao divizijski general i komandant divizije u Štipu poginuo u atentatu koji su na njega organizovali Bugari 1927. godine Pešadijski Pavle Panković – bio u itendantskoj službi. Učestvovao u organizovanju četničke akcije. Posle S.P.penzionisan kao kapetan Konjički Petar Živković – kao komandir straže u dvoru, otključao zaverenicima spoljnu kapiju dvora. Ostao sa službom u gardi. U ratovima komandovao konjičkim pukom. Pred početak S.P.postavljen za komandanta kraljeve garde i upravnika krunskih dobara i civilne liste u Solunu. Vođa „Bele ruke“. Jedan od glavnih organizatora S.P. Nosilac K.z.m. IV i III stepena. Bio je predsednik vlade, ministar unutrašnjih poslova, vojske i mornarice tokom Šestojanuarske diktature. Umro kao armijski general u Parizu 1947. Pešadijski Petar Marković – 1912-1913. načelnik štaba divizije. Učestvovao u opsadi Skadra gde je pretrpeo težak poraz. 1914-1915. načelnik štaba Timočke divizije. Na solunskom frontu komandant kombinovanog puka kod Francuza, zatim u Vrhovnoj komandi, pa pomoćnik načelnika štaba Prve armije. Nosilac K.z.m. IV stepena.Penzionisan kao divizijski general. Pešadijski Radak Radaković – Učestvovao aktivno u pripremanju i sprovođenju S.P. Pešadijski Radivoje Filipović – Načelnik štaba Srpskog primorskog odreda. Umro u Draču 1913. Inžinjerski Radisav Stanojlović – Od dinamita koji je donet iz Niša napravio patrone kojima su srušena vrata u dvoru. U ratovima komandant divizijske i armijske inžinjerije. Prvi komandant Jugoslovenskog vojnog vazduhoplovstva u činu divizijskog generala. Umro u Beogradu. Intendantski Radoje Janković – Pisao za „Pijemont“. 1916. sa Krfa poslat u Rusiju u dobrovoljačku diviziju. Otkrio ogromne zloupotrebe u kupovini i isporuci hrane iz Rusije za Srbiju („Odeska afera“). Bio je član organizacije UiS. Na S.P.osuđen na 18 godina zatvora. Po povratku iz emigracije 1923. odležao dve godine, pa potom pomilovan. Odmah posle toga postavljen za generalnog konzula u Čikagu, a potom za poslanika Jugoslavije u Tirani. 1941. hapšen od Gestapoa. Umro u Beogradu 1944. Pešadijski Radoje Lazić – U ratovima 1912-1913. načelnik štaba divizije, a 1914-1915. nčelnik mštaba Dunavske divizije koja je branila Beograd. Na Solunskom frontu pomoćnik načelnika štaba Prve armije. Bio je član organizacije UiS i njen poslednji sekretar. Nosilac K.z.m. IV stepena. Na S.P.osuđen na smrt pa pomilovan na 20 godina zatvora. Umro u Beogradu 1953. kao generalštabni pukovnik u penziji. Pešadijski Radoje Milosavljević Konjički Sotir Radojčić Pešadijski Stanoje Ristić – Dinamitom razbio vrata na stanu generala Laze Petrovića u jednoj od sporednih dvorskih zgrada. Uhvatio ga i doveo u dvor da bi zaverenicima pokazao gde se kriju kralj i kraljica. Pešadijski Stevan Nešić – dobio je naređenje da obavesti Stojana Protića o izvršenoj zaveri i da ga dovede u Dvor kako bi bio postavljen za ministra unutrašnjih dela u novoj vladi. Učestvovao u svim ratovima kao komandant bataljona i puka. Pešadijski Tihomir Mijušković - Učestvovao u svim ratovima kao komandant bataljona i puka. Nosilac K.z.m. IV stepena. Usled ranjavanja ostao invalid. Bio je član organizacije UiS. Posle S.P.penzionisan kao potpukovnik. Umro u Beogradu. Artiljerijski Tihomir Stojanović – U ratovima komandir baterije i diviziona. Umro kao potpukovnik u penziji. Artiljerijski Todor Pavlović – Doktor filozofije (pedagogija). Profesor Vojne akademije. Učestvovao u svim ratovima kao komandant bataljona i puka. Nosilac K.z.m. IV stepena. Za vreme povlačenja preko Albanije, kao pukovnik, poginuo pri jednom napadu Arnauta iz zasede. Pešadijski Čedomir Popović – 29.maja bio u Zaječaru. Osnivač i član Vrhovne centralne uprave organizacije UiS. Od 1911. granični oficir na sektoru Drine sa sedištem u Užicu. Sa velikim uspehom organizovao akcije u Sanddžaku i Bosni. 1912-1913. komandant bataljona. Početkom rata 1914. zajedno sa Apisom sarađivao na izradi plana za formiranje dobrovoljačkih odreda. Komandant Zlatiborskog dobrovoljačkog odreda koga je lično formirao. Kasnije i na solunskom frontu komandant puka. Nosilac K.z.m. IV stepena. Na S.P.osuđen na smrt pa pomilovan na 20 godina robije. Umro u Beogradu kao pukovnik u penziji 1938. Potporučnici Pešadijski Borivoje Jovanović – u noći 29.maja ubio kapetana Jovana Miljkovića dok se ovaj rvao sa kapetanom Apisom. Konjički Velimir Vemić – Sa M.Ristićem i I.Radivojevićem ubio kralja Aleksandra i kraljicu Dragu. Uoči rata 1912. bio u izviđanju u pravcu Kumanova, Skoplja i Ovčeg Polja. 1912-1913. komandant konjičkog puka Moravske divizije. Na čelu puka prvi ušao u Skoplje i Prilep. 1914. komandovao Gornjačkim dobrovoljačkim odredom. Teško ranjen u desnu nogu koja mu je bila znatno skraćena. Ostaje u vojsci u štabu Dunavske divizije. Na solunskom frontu komanduje konjičkim pukom i prvi ulazi u oslobođeni Bitolj. Nosilac K.z.m. IV stepena. Inicijator i osnivač organizacije UiS i član Vrhovne centralne uprave. Na S.P.osuđen na smrt. Uspeo da pobegne iz improvizovanog zatvora, ali je ubrzo pronađen. Pomilovan na 20 godina zatvora. Umro je u Beogradu iznenada 1945. Pešadijski Vojin Popović (Vojvoda Vuk) – Od početka aktivno učestvuje u četničkom pokretu na terenu. Proslavio se u borbi na Čelopeku već 1905. godine. Prvi Balkanski rat zatiče ga na Kozjaku. Odredi kojima je on komandovao bili su prethodnica srpskoj vojsci u bitkama na Kumanovu, Bitolju i Prilepu. 1913. bori se na Bregalnici. 1914. postavljen za komandanta Cerskog dobrovoljačkog odreda koji učestvuje u borbama u Mačvi i na Ceru. Dobrovoljački odred ubrzo postaje samostalna jedinica, a Vojvoda Vuk na njegovom čelu učestvuje u povlačenju 1915. kao zaštitnica. Na solunskom frontu opet komanduje dobrovoljačkim odredom i gine na Crnom kamenu više Gruništa. Vojvoda Vuk je imao sva naša i saveznička ratna odlikovanja. Njegovu smrt general Saraj je objavio posebnom naredbom. Artiljerijski Vojislav Gojković – Vodnik baterije pred dvorom. Učestvovao u svim ratovima kao komandir čete i komandant bataljona. 1915. komandant II „Gvozdenog“ puka. Nosilac K.z.m. IV. Sa Krfa 1916. poslat u Rusiju kao komandant bataljona u dobrovoljačkom puku. 1918. otišao iz Rusije u emigraciju, a po povratku u zemlju 1923. odležao tri i po godine (od dosuđenih 20 u vezi sa S.P. Posle pomilovanja penzionisan. General-major JA postao je 1945, a 1948 penzionisan kao general-lajtnant. Pešadijski Vojislav Tankosić – Po naređenju streljao braću kraljice Drage. Posle prevrata aktivno učestvuje u četničkoj akciji na terenu. Posle aneksije Bosne rukovodi obukom dobrovoljaca u četničkoj školi u Ćupriji. Inicijator i osnivač organizacije UiS i član Vrhovne centralne uprave. Pomogao nabavku oružja i prelazak atentatora iz Srbije u Bosnu. Učestvovao u svim ratovima kao komandant dobrovoljačkih odreda. Ranjen 1915. u blizini Trstenika i od posledica ranjavanja preminuo. 1923. prenet je na Novo groblje u Beogradu uz dotle nezapamćeno učešće Beograđana na jednom pogrebu. Pešadijski Jovan Naumović - Učestvovao u svim ratovima kao komandir čete i komandant bataljona i puka. Nosilac K.z.m. IV i III stepena. Bio je član organizacije UiS. Posle S.P. penzionisan, a kasnije reaktiviran. Bio je veliki župan u Skoplju, komandant Žandarmerije, komandant armije. Umro u Beogradu 1945, po povratku iz zarobljeništva Pešadijski Jordan Milovanović Pešadijski Josif Kostić – imao zadatak da ubije kapetana Lj.Kostića ako bi se pokolebao da dovede četu Kraljeve garde pred dvor. Učestvovao u svim ratovima kao komandant bataljona i puka. Nosilac K.z.m. IV i III. Pored Petra Živkovića bio je vođa „Bele ruke“, a na S.P. sudija Velikog vojnog suda. U jugoslovenskoj vojsci bio je armijski general pa je nakon penzionisanja postavljen za senatora. Za vreme okupacije bio je ministar u vladi Milana Nedića. Posle rata proglašen za ratnog zločinca. Pešadijski Milan Zavađil – zajedno sa Apisom i Bogdanom Radenkovićem, po naređenju vojvode Putnika, sproveo akciju izviđanja terena i pergovora sa albanskim vođom Isom Boljetincem na Kosovu, neposredno pred rat 1912. U ratovima pomoćnik načelnika štaba i načelnik štaba Drinske divizije kojom rukovodi prilokom zazuzimanja Kajmakčalana. Nosilac K.z.m. IV stepena. Nakon S.P. penzionisan kao generalštabni potpukovnik. Umro je iznenada u Beogradu 1928. Pešadijski Milorad Raketić Konjički Mihailo Gavrović – Učestvovao u svim ratovima kao komandant eskadrona. K.z.m. IV. Poginuo za vreme ofanzive srpske vojske u Sremu 1914. Pešadijski Nikodije Popović Pešadijski Čedomir Milosavljević Civili Aleksa Novaković - advokat. U njegovoj vili na Topčideru su se uglavnom održavali sastanci zaverenika Đorđe Genčić - prvi od civilnih lica saznao za zaveru. Funkcioner Liberalne stranke. Imao zadatak da ispita reakcije Rusije i Austro-Ugarske na promenu na prestolu. U prvoj vladi posle prevrata bio je ministar privrede. Ubrzo se povlači iz politike. Za vreme ratova 1912-1915. bio je ratni dopisnik ruskih listova. 1915. odlazi u Pariz i tamo se zalaže za jugoslovensko ujedinjenje. Posle rata se posvećuje svojim rudnicima. Umro je u Beogradu. Jovan Avakumović - advokat i vođa Liberalne stranke. Predsednik prve vlade posle prevrata. Posle proglasa Ustava i izbora kneza Petra Karađorđevića za kralja, povukao se iz politike. Umro je u Beogradu. Jakov Nenadović - rođak kneza Petra Karađorđevića preko koga su zaverenici održavali vezu sa budućim kraljem. Imao zadatak da vodi računa o raspoloženju Austro-Ugarske na promenu na prestolu. Kasnije lični sekretar Kralja Petra i poslanik Srbije u Carigradu. Umro je u Švajcarskoj 1915. Nikola Hadži Toma - trgovac i jedan od najbogatijih ljudi u Srbiji. Bio je školski drug kneza Petra Karađorđevića i imao je zadatak da upozna kneza sa zaverom i privoli ga da pristane da se primi prestola. Novčano je pomagao zaveru. Umro je u Beogradu. Vukašin Petrović - nije učestvovao u zaveri, ali je znao za nju. 29.maja bio je u Beču. Posle prevrata se povukao iz politike. Umro u Beogradu 1928. Nikola Pašić - obavešten o zaveri, pa neposredno pre izvršenja otputovao sa porodicom u Opatiju. Zbog toga je umesto njega u vladu ušao Stojan Protić. Dragomir Rajović - prvak Napredne stranke. Nije učestvovao u zaveri, ali je znao za nju Sava Grujić - prvak Radikalne stranke.Nije učestvovao u zaveri, ali je znao za nju. Posle prevrata predsednik Državnog saveta, pa zatim predsednik prve vlade koja je održana posle izbora 1903. Umro je u Beogradu. Milutin Stanojević - trgovac iz Zaječara i prvak Samostalne radikalne stranke. Nije učestvovao u zaveri, ali je znao za nju. Bio je član delegacije koja je dovela Kralja Petra iz Ženeve u Beograd. Umro je u Beogradu 1954. Vidi još