ISBN: 9788651509059 Broj strana: 278 Pismo: Ćirilica Povez: Tvrd Format: 21×22 cm Godina izdanja: 2014 Izdavač: Prometej, Novi Sad Kada je krajem novembra 2013. godine u Pragu počela Konferencija Srba u Evropi, prvi put se posle dve i po decenije javno i stručno progovorilo o sudbini srpskog naroda na istočnim prostorima Starog kontinenta. Predstavnici srpskih zajednica iz gotovi svih evropskih država, a posebno sa prostora nekadašnje Istočne Evrope, stavljena iza zavese komunizma, govorili su u prestonici Češke o najmanje 200.000 Srba koji danas žive u Sloveniji, Mađarskoj, Bugarskoj, Rumuniji, Letoniji, Litvaniji, Slovačkoj, Češkoj, Poljskoj, Gruziji, Azerbejdžanu, Estoniji, Belorusiji, Moldaviji, Ukrajini i Ruskoj Federaciji. Domaćin konferencije Udruženje Srba u Češkoj na ovaj način je uspelo ne samo da održi Dane srpske kulture u Pragu već i da otvori priču o istoriji doseljavanja i opastanka srpskog naroda u državama koje su sve do početka devedesetih pripadale sovjetskom bloku i Jugoslaviji. U vreme komunizma zbog hladnog rata se malo znalo o Srbima u SSSR-u, ČSSSR-u, Poljskoj, Bugarskoj, Ukrajini, koja tada nije postojala kao država, a i u samoj Rumuniji. Rušenjem Berlinskog zida i otvaranjem sveta iz čelične zavese, pokrenut je novi točak istorije, iza kog su se otkrili i tragovi srpskog naroda u zemljama Istočne Evrope. Paradoks ovog istorijskog procesa bivstvovanja Srba na istoku Evrope je u tome što je ovaj narod bio zaboravljen u kolevci i zavičaju iz kog je potekao i krenuo u svet. Taj prostor iza Karpata, koji je pripadao ruskom carstvu i komunističkoj imperiji, gde su Srbi nastali i živeli u praistoriji nazivan je Veliko srpsko otočestvo. Taj naziv mu zbog doseljavanja, odnosno povratka Srba u taj zavičaj i danas priliči. Ljudi imaju običaj da kažu kako se točak istorije okreće. Ta mudrost se verovatno delom odnosi i na istorijske tokove i kretanja srpskog naroda, koji je sa severa Starog kontinenta sišao na jug, a potom se polako vraćao iza Karpata u parotadžbinu Starih Slovena. U petom i šestom veku Stari Sloveni su potisnuti od istočnih osvajača, prvo naselili područje između Odre i Labe, zatim Češku, Moravsku, veliki deo današnje Austrije, Panoniju i Balkansko poluostrvo. Srbi su kao pleme slovenskog naroda živeli severoistočno iza Karpata, na izvorima i gornjem toku reka: Visle i Odre, Dnjestra i Buga, i u zapadnom delu dnjeparskog kraja. Kako tvrdi kijevski istoričar E. V. Šiškin, pravi preci Srba su živeli na ukrajinskoj zemlji u ranom srednjem veku, i to u Bojkiji, koja se nalazi na zapadu Ukrajine. Bojkija se prostire na razvođu reka crnomorskog i baltičkog sliva. Na severu zahvata gornji tok Sana, pritoke Visle, na jugoistoku porečje Dnjestra, do ušća Lomnice, na jugu do Teresve, pritoke Tise. Na zapadu se prostire do reke Už. Skoro u celini, Bojkija se danas nalazi u Ukrajini, a sasvim mali deo je na tromeđi sa Slovačkom i Poljskom. Srbi u Zahumlju su znali da govore da je „njihov knez od Visle“. Ukrajinski istoričari V. M. Meljnik i E. V. Šiškin, u radu „Najranija etnička istorija Južnih Slovena“, na osnovu podataka koje daje Konstantin Porfirogenit, zaključuju „da se iz postojbine nije iselila sva masa srpskog stanovništva, već je na Karpatima ostao veliki broj Srba, odnosno Bojki. Preostali u karpatskim gorama, Beli Srbi i Bojki su ušli kao etnička komponenta u početku u rusinski, a zatim u ukrajinski elemenat istočnog slovenstva“. – Da se Bojkija u ranom srednjem veku zvala i Bela Srbija, odnosno Srbija – piše Ljubivoje Cerović – svedoči i naziv njenog zapadnog dela, prema Tisi, koji se vekovima nazivao Srpska zemlja, a sada Sribna, odnosno Srebrna zemlja. O bliskosti stanovnika Bojkije u Ukrajini sa Srbima na Balkanskom poluostrvu govori u svojim antropološkim radovima ukrajinski naučnik V. B. Bunak.. Već jedanaest vekova Srbi se sele širom planete od matice do tuđine i natrag. Tako prepoznajemo četiri grupe Srba, koji su živeli na prosotrima Starog kontinenta i vremenom se delili, ali nisu gubili svoj nacionalni identitet. Istoričari prepoznaju Srbe Bojki, Kavkaske Srbe, Lužičke Srbe i Srbe na Balkanskom poluostrvu. Seobe su bile i ostale neraskidivi deo istorije srpskog naroda, jer su Srbi u staro doba bili nomadi, čergari i hajduci. Narod stalno u pokretu za boljim uslovima života i opstanka. Najveće migracije Srbi su imali na prostorima Balkana i jugoistočne Evrope, na kojima je proces formiranja država bio neprestano praćen ratovima i pokretanjem naroda. Čitav vek i po je protekao u tim seobama Starih Slovena ka jugu Evrope. Na današnjoj teritoriji Srbije, pre dolaska Slovena, živeli su Iliri i Tračani. Sloveni su se na jugu Starog kontinenta pojavili zajedno sa Avarima, u najezdi plemena koja je nastala posle pada i podele Rimskog carstva. Srpski narod, čije se ime prvi put na tlu današnje Grčke pominje još 610. godine, doselio se na Balkan sa Starim Slovenima. Kretali su se iz severnih stepa iz Karpata na topli jug Evrope i probili se sve do granica Azije. I danas u judejskoj pustinji postoji manastir Svetog Save, koji svedoči o prisutnosti srpskog bića i duše. Srbi su zaustavljeni ispred Carigrada 626. godine, kada im je vizantijski car Iraklije dozvolio da se nasele oko Soluna. Kako je zabeležio car Konstantin Porfirogenit, po jednom narodu, verovatno najvećem i najjačem, iz tog slovenskog bratstva, Srbima, oblast oko Soluna je tada i dobila ime Servija. Na prostoru današnje Srbije ovaj narod se pominje 822. godine. Čitav taj proces bio je, može se danas reći, prvi veliki talas seobe Srba sa severa Evrope na jug. Vladarski sin knez Dervan koji je doveo Srbe na prostor između Dunava i planine Balkan, zapisano je u istoriji, umro je pre 680. godine. Tom rodu pripadali su i arhonti, prvi srpski knezovi Višeslav, Radoslav, Prisogoj i Vlastimir, koji su se pokoravali carevima Vizantije. Srbi su u devetom veku primili hrišćanstvo, a kada je knez Vlastimir porazio bugarskog kana Presija, oglasio je ujedinjenje srpskih plemena, stvaranje srpske vojske i države na teritoriji Raške. Sledećih deset era srpski narod je proživeo na Balkanu stvarajući svoje države i novu otadžbinu. Kada se točak istorije okrenuo, Srbi su počeli da se vraćaju u prastari zavičaj, na sever Evrope. U istoriji je ostala najviše upamćena seoba 60.000 Srba u Ugarsku, koju je vodio patrijarh Arsenije Treći Čarnojević u leto 1690. godine. Ova četvrta seoba je trajala četrdesetak dana, a Srbi su naselili Mađarsku, Austriju, Hrvatsku, Rumuniju, Sloveniju i došli do Češke. Srbi koji su u ovom talasu preplavili Evropu udarili su temelje srpske zajednice, koja je u narednom periodu neprestano rasla, a mnogo ređe i opadala. Četiri decenije kasnije, Srbi su se opet, peti put, pomerili prema istoku; ovog puta u Rusiju, Ukrajinu, Slovačku, Belorusiju, Moldaviju. Računa se da je tada unutar bečkog carstva pokrenuto 100.000 Srba prema istoku, od čega je oko 10.000 Srba otišlo u Rusiju i Ukrajinu. Oni su formirali dva naselja: Novu Serbiju i Slavjano-Serbiju. Među ovim Srbima bilo je pripadnika našeg naroda iz Bosne, Dalmacije i Crne Gore. Tako je carska Rusija opet postala veliko srpsko otečestvo. Srbi su potom imali devet velikih seoba. A današnja deseta seoba, nazvana migracija raseljenih i izbeglih sa fakultetskim diplomama, traje i danas. Nažalost, i kao oslobodioce, ali i kao osvajače, iseljene Srbe su vekovima u susednim državama monarhisti, fašisti i komunisti tretirali kao neprijatelje i zato su bili žrtve njihove politike. To je bio razlog što su u kasnijim decenijama Srbi nestajali s tih prostora, bilo da su asimilovani ili potpuno uništeni kao narod. Novi milenijum, označen u bivšim istočnim prosovjetskim zemljama tranzicijom i demokratizacijom otvorio je pitanje nacionalnih manjina, a time i Srba. Pokazalo se da to nekadašnje veliko srpsko otečestvo zahvata prostor od Jadranskog mora preko Balkanskog poluostrva i centralne Evrope do Crnog mora i Vladivostoka. Zato i vredi pokušati da se opišu kratke istoriju života Srba nekad i sad severno od Balkana, gde je naš narod našao svoje novo utočište. Autor, Na Aranđelovdan 2013.

Autor - osoba Man, Tomas Naslov Pripovetke. I–II / Tomas Man ; [s nemačkog preveli Miloš Đorđević ... et al.] Jedinstveni naslov Erzählungen. scc Vrsta građe kratka proza Jezik srpski Godina 1980 Izdavanje i proizvodnja Novi Sad : Matica srpska, 1980 Fizički opis 465, 442 str.; 20 cm Drugi autori - osoba Đorđević, Miloš Zbirka Odabrana dela Tomasa Mana Napomene Prevod dela: Die Erzählungen. Tomas Man (nem. Paul Thomas Mann; Libek, 6. jun 1875 – Cirih, 12. avgust 1955), bio je nemački romanopisac i pripovedač, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1929. godine. Detinjstvo i školovanje Rođen je u nemačkom gradu Libeku 6.juna, u staroj i uglednoj trgovačkoj porodici. Bio je drugo od petoro dece trgovca Tomasa Johana Hajnrifa Mana i Julije de Silva Bruns, poreklom Južnoamerikanke. Njegov stariji brat Hajnrih, koji će i sam postati pisac, rođen je 1871. godine. Imao je i dva mlađa brata, Karla i Viktora i sestru Juliju. Pohađao je gimnaziju „Katherineum“ u Libeku, ali su ga mnogo više od škole interesovali muzika, čitanje i pisanje. Prve književne pokušaje, po ugledu na Hajnea na kojima se potpisao sa Paul Tomas, objavio je u gimnazijskom časopisu Der Frühlingssturm (Prolećna oluja) koji je sam uređivao. U ranom detinjstvu živeo u dobrostojećoj porodici, ali se to menja posle očeve smrti 1891. godine. Porodica se seli u Minhen, dok je Tomas ostao da završi školu u Libeku. Pošto se pridružio porodici u Minhenu, tokom 1894. i 1895. na Visokoj tehničkoj školi u tom gradu sluša predavanja iz istorije umetnosti, istorije književnosti i ekonomije. U tom periodu objavljuje i prvu zapaženu novelu u časopisu Dvadeseti vek koji je uređivao njegov brat Hajnrih. Porodica Godine 1905. oženio se sa Katjom Pringshajm, kćerkom minhenskog profesora matematike. Katja i Tomas će imati šestoro dece, od kojih će neka, kao Klaus, krenuti očevim stopama i poslati književnici. Pored Klausa, Manovi su imali i kćerke Eriku, Moniku i Elizabetu, i sinove Gotfrida i Mihaela. Odlazak iz Nemačke Tokom Prvog svetskog rata Tomas Man je zbog političkih stavova došao u sukob sa bratom Hajnrihom. Neposredan povod za netrpeljivost bilo je objavljivanje Manovog teksta Fridrih i velika koalicija (Friedrisch und die grosse Koalition) u kojem je branio nemačku politiku. Ipak, dve decenije kasnije, u vreme uspona Hitlera, Man uviđa opasnost od nacizma i drži 1929. godine govor koji je 1930. godine objavljen pod nazivom Apel razumu (Ein Appell an die Vernunft). Kada je tokom 1933. godine, zajedno sa suprugom putovao po Evropi i držao predavanja, sin Klaus i kćerka Erika mu šalju upozorenje da se više ne vraća. Kuća Manovih je konfiskovana; tada je i doneta odluka o deportaciji Manovih u logor Dahau. Manovi se zadržavaju u Švajcarskoj, u malom mestu blizu Ciriha. Od 1934. Man putuje više puta u Ameriku gde drži predavanja, da bi konačno postao profesor na Prinstonu 1938. godine. U Americi je Man prihvaćen kao slavni evropski emigrant. Ubrzo se cela porodica okupila u Americi i potom preselila i Los Anđeles. Zvanično Man postaje američki državljanin 1944. godine. Tokom 40-ih drži više govora protiv nacizma, koji su objavljeni 1944. godine. Posle rata, godine 1952, prelazi ponovo u Švajcarsku. Do kraja života putuje i drži predavanja. Na putu za Holandiju 1955. se razboleo, te je hitno prebačen u bolnicu u Cirihu, gde je umro 12. avgusta. Počeci Man je u gimnaziji objavio svoje književne prvence (Vizija), a 1893. i 1894. prve novele: Posrnula (Die Gefallene) i Volja za sreću (Der Wille zum Glück). Ubrzo potom (1898) objavljena je i njegova prva zbirka novela Mali gospodin Frideman (Der kleine herr Friedemann). `Junaci ovih kratkih priča obično su ljudi nastranih ćudi, ljudi izdvojeni iz društva, zatvoreni u sebe i u svoju usamljenost (...)` Na taj način Man je u svojim prvim radovima najavio i prvu veliku temu koja će obeležiti njegova najznačajnija dela: položaj umetnika u društvu. Romani i novele Već u ranoj mladosti započeo je rad na prvom zahtevnijem delu koje je u početku trebalo da bude obimnija novela - Budenbrokovi (Buddenbrooks, 1901) Ipak, delo je naraslo u veliki porodični roman autobiografskog karaktera, koji kroz nekoliko generacija prati sudbinu jedne libečke građanske porodice. Nobelova nagrada koju je dobio 1929. godine, kako je navedeno na povelji, dodeljena mu je upravo za ovaj roman. Godine 1903. objavljena je druga Manova zbirka novela pod nazivom Tristan u kojoj se pojavila i novela Tonio Kreger. Tema Tristana je antagonizam između umetnosti i života, a ista problematika će činiti osnov novele Tonio Kreger: `Dok je u Tristanu taj antagonizam dobio komično-satirično rešenje, ovde je ono lirski sumorno (...) U Toniju Kregeru Man je prvi put svesno iskoristio muziku kao sredsvo jezičkog uobličavanja, primenio tehniku `lajtmotiva`, stilskog ponavljanja i variranja.` Manov rani stvaralački period, obeležen pre svega novelističkim radom, završava se delom Smrt u Veneciji koje je objavljeno 1912. godine. U ovoj noveli ponovo se prikazuje odnos umetnosti i života, ali i `problematična priroda umetnikova`. Zrelim periodom Manovog stvaralaštva dominira svakako veliki roman Čarobni breg koji je završen 1924. godine. Neposrednu inspiraciju za nastanak romana Man je doživeo kada je 1912. godine posetio svoju suprugu Katju koja se lečila u sanatrijumu u Davosu. Lično i intenzivno iskustvo boravka u izolovanom lečilištvu Man je inkorporao u svog junaka Hansa Kastorpa, tako gradeći složenu celinu u kojoj breg postaje simbol celokupne sudbine čoveka: `Čarobni breg predstavlja veliku kompoziciju ljudskih odnosa i ideja epohe, vaspitni roman vremena.` Man i Anica Savić Rebac U Univerzitetskoj biblioteci „Svetozar Marković“ u Beogradu čuva se jedno dragoceno svedočanstvo o korespondenciji između Tomasa Mana i Anice Savić Rebac, klasičnog filologa, prevodioca i esejiste. Naime, Anica Savić je intenzivno prevodila dela modernih nemačkih autora, kao i značajne novele Tomasa Mana i odlomak Čarobnog brega. Pored toga objavila je više lucidnih eseja i kritičkih prikaza, približivši tako nemačkog romansijera srpskom čitalaštvu. Od posebne je važnosti činjenica da se Anica Savić dopisivala sa Manom, ali je sačuvano svega jedno pismo iz 1929. godine koje je Man uputio Anici dok je živela u Skoplju. U pismu se Man zahvaljuje na primercima njenih prevoda novela „Tonio Kreger“, „Tristan“ i „Smrt u Veneciji“. Njihova korespondencija dovela je i do saradnje i međusobnog uticaja. Naime, Man je koristio neke teme iz Aničinog teksta „Kallistos“ za roman „Josif i njegova braća“. Objavivši ovaj tekst u Wiener Studien, ona je 1937. godine poslala separat Manu koji ga je pažljivo iščitao, beležeći svoje komentare na marginama. MG145 (N)