Autor - osoba Borisavljević, Milutin Naslov Zlatni presek i drugi eseji / Milutin Borisavljević ; izbor i predgovor Zoran Manević Ostali naslovi Zlatni presek Vrsta građe knjiga Jezik srpski Godina 1998 Izdavanje i proizvodnja Beograd : Srpska književna zadruga, 1998 (Novi Sad : Budućnost) Fizički opis XX, 395 str. ; 19 cm Drugi autori - osoba Manević, Zoran Zbirka Srpska književna zadruga. ǂkolo ǂ91 ; ǂknj. ǂ603 (Plast.) Napomene Tiraž 1000 Estetičar arhitekture Milutin Borisavljević: str. VII-XX Beleška o autoru: str. 387-389. Beleške uz tekst. Predmetne odrednice Borisavljević, Milutin, 1889-1969 Estetika Arhitektura – Estetika Milutin Borisavljević zapamćen je u našoj sredini kao arhitekta, autor uređenja Studentskog parka u Beogradu, one prelepe ograde i raskošnih kapija koje odišu duhom francuske arhitektonske tradicije. Ova knjiga predstavlja antologiju Borisavljevićevih ogleda iz estetike arhitekture. Glavna obeležja naučne estetike arhitekture, po Borisavljeviću, u tome su što nam omogućava da shvatimo na koji način nepokretne, beživotne i mrtve stvari, kao što su linije, površine i geometrijska tela, mogu postati pokretne i žive, i kako mogu da izraze različita duševna stanja. Milutin Borisavljević (25. jun 1889, Kragujevac – 3. jul 1970, Pariz, Francuska) bio je ugledni srpski arhitekta i estetičar, koji je studirao je na Sorboni, gde je i doktorirao. Navodi se kao ugledni arhitekta i jedan od najistaknutijih kritičara međuratne arhitekture. Danas se Borisavljević smatra rodonačelnikom Društva arhitekata Beograda. Od 2007. godine kružna ulica (upravna na Prelivačku ulicu) u Borči nosi ime Milutina Borisavljevića Arhitektonska dela Izvesni nepouzdani izvori tvrde da je najznačajnije Borisavljevićevo delo zgrada Beogradske berze iz 1934. godine, u koju se 1951. uselio Etnografski muzej, što je, međutim, netačno – ovu zgradu projektovao je beogradski arhitekta Aleksandar Đorđević uz saradnju arhitekte Grigorija Samojlova (koji je izradio perspektivni prikaz u projektu Berze). Stambeni objekti Nakon Prvog svetskog rata usledila je intenzivna gradnja na području Beograda. To se odrazilo i na gradnju Kopitareve gradine. Ovo područje naseljavaju pripadnici srednje klase, a kao autori projekata njihovih kuća pojavljuju se u to vreme poznate beogradske arhitekte poput Milutina Borisavljevića, Branislava Kojića i Bogdana Nestorovića. Jedan od Borisavljevićevih najznačajnijih radova je kuća Flašar u ulici Kornelija Stankovića 16 Kao objekat rezidencijalnog tipa (vila) odlikuju ga precizna izrada detalja spoljašnjosti, lakoća perceptivnosti i harmoničan odnos jasno proporcionalnih delova i celine. Posebno je interesantna njegova aktivnost u poznatoj termalnoj banji Velingradu u Rodopima (Bugarska), gde je 1928. g. za račun beogradskog industrijalca, Stojadina Stevovića (1888–1945), projektovao Vilu „Rajna” za potrebe porodica Stevović i Simić. Vila je izgrađena iste godine u duhu tada preovlađujućeg francuskog klasicizma, ali sa diskretnim dekorativnim elementima u stilu Art Dekoa. Danas je Vila „Rajna”, u skladu sa propisima Republike Bugarske, zaštićena kao spomenik kulture od regionalnog značaja. U Nišu je 1930. godine projektovao zgradu trgovca Andonovića na broju 41, koja se smatra najvrednijom arhitektonskom građevinom između dva svetska rata. Rađena je u duhu francuskog klasicizma. U pitanju je dvospratna kuća sa jednim većim i šest manjih balkona. Čitav objekat je prekriven dubokim reljefom u veštačkom kamenu, a posebno se izdvajaju pilastri i kapiteli, kao i figura nagog Merkura u centralnom delu zgrade koji u rukama drži simbole bogatstva što je u skladu sa statusom tadašnjeg bogatog trgovca, vlasnika zgrade. I pored intenzivne međuratne arhitektonske prakse i izvesnog nastojanja da se prilagodi, Borisavljević se teško uklopio u posleratni graditeljski milje. Tokom ovog perioda (po sopstvenom priznanju) projektovao je veliku zgradu preko puta sporednog ulaza u Beli dvor. Ubrzo, odbačen od sredine, seli se u Pariz gde umire 1970. Javni objekti Borisavljević je pored mnoštva privatnih, mahom stambenih objekata i pokojeg javnog, projektovao i ogradu oko Studentskog parka na istoimenom trgu u Beogradu, koja je podignuta 1929. godine. Urađena je u obliku ćiriličnog slova „P” sa dve kapije od kovanog gvožđa, a orijentisanih ka samom trgu. Pominje se i kao jedan od kritičara i zagovornika urbanističko-arhitektonskog uobličavanja Trga republike, Terazija i tzv. „Terazijske terase”, protiv čije izgradnje je napisao niz članaka u dnevnoj štampi, ali poput njegovih brojnih kolega, nije postigao neki veći uspeh Projektovao je dve manje kapelice u dnu Francuskog vojnog groblja u Beogradu 1930. godine (ogradu i uređenje groblja projektovao je naknadno arh. Rajko Tatić), koje je potpuno obnovljeno 2004. godine. Estetika i teorija arhitekture Borisavljević, Dr Milutin: „Arhitektonski problemi iz monumentalne, nadgrobne, crkvene, javne, privatne i industrijske arhitekture”, izd. Geca Kon, Beograd, 1931, str. 71, ilustracija br. 69. Borisavljević, Dr Milutin: „Ce que l`architecture peut exprimer”, in „La construction moderne”, no.30,XXXIXème année, 1924, str. 27–29. Borisavljević, Dr Milutin: Neimar, časopis za arhitekte, preduzimače i kućevlasnike, Beograd, 1930, str. 1–12. MG88 (N)