Izborni sistemi: Izbori u Srbiji 1990 - 1996 / Dr Milan N. Jovanović Beograd 1997. Mek povez sa klapnama, 343 strane. Napomena: iscepan predlist; ako se to izuzme, knjiga je odlično očuvana. Već odavno krune na glavu vladara ne padaju s neba, već se postavljaju slobodnom odlukom i voljom naroda. Ali, ovo pravilo danas ima i dosta izuzetaka... Usavršene tehnologije političkog vladanja masama danas su naročito u pogonu na izbornom području, služeći se najrazličitijim metodama političke propagande i medijskog modeliranja javnosti i biračkog tela, u interesu uskih centara vlasti ili čok pojedinih lidera. Pitanje je da li bi se stranačke raspre i uzavreli sudari političkih vođa i aspiranata, uopšte i događali da ispred njih nisu `veliki komadi` vlasti i mesta sa velikom koncentracijom ovlašćenja, odnosno da su rešenja sistema takvo da veću ravnotežu raznih grana i institucija vlasti, veći uticaj građana, mehanizme kontrole, odnosno i mnogo veću odgovornost a ne samo ovlašćenja, kojih negde ima i previše. Sve ovo objašnjava zašto područje izbora u Srbiji dobija ne samo velike političke razmere i značaj, nego i emotivne konotacije, što mora biti predmet kritičkog naučnog prosuđivanja i analize. Predmet studije dr Milana Jovanovića je kritičko preispitivanje efekata većinskih i proporcionalnih modela izbora, na primeru izbornih sistema u Srbiji 1990 - 1996. godine. Knjiga je sasvim originalna po tome što, pored analize operativnih modela, vrlo široko, metodama simulacije, retko primenjivanim i u razvijenim zemljama, projektuje alternativne modele oba izborna sistema, s ispitivanjem njihovih mogućih efekata na izborne rezultate. Prof. dr Milan Matić Predmet studije dr Milana N. Jovanovića su različiti izborni sistemi i njihova primena u Srbiji od vremena postojanja političkih stranaka u njoj do danas. Knjiga je i u pravom smislu najnaučniji rad napisan na našem jeziku o izborima. Njome su politički ljudi dobili priliku da o izborima, kao jednom od najvažnijih državnih poslova, ubuduće progovore kompetentno i promišljeno, a najšira javnost mogućnost da ne nasedne šarlatanstvu i obmanama političkih stranaka... Prof. dr Ratko Marković Veoma su indikativni zaključci autora u pogledu ”krivljenja” izborne volje birača, izrazite asimetrije između broja datih glasova za određenu partiju i njene finalne zastupljenosti u parlamentu, usled aplikacije odabranih izbornih modela preračunavanja glasova. Naročito su indikativne (hipotetičke) simulacije efekata primene jednog ili drugog modela (većinskog odnosno proporcionalnog), kroz četiri formule transponovanja glasova u mandate, na prisustvo i koalicione prilike, šanse stranaka u izbornom, političkom nadmetanju, s obzirom da Jovanović sa pravom zaključuje da `matematičke pravde u politici nema“. Autor vidi značajnu promenu u karakteru izbora i u tome što je sve više na delu i tendencija personalizovanja izbora, kada kandidat postaje značajniji za izbornu odluku od partije kojoj pripada. Prof. dr Mijat Damjanović Sadržaj: PREDGOVOR TEMA I PRISTUP POJAM I KLASIFIKACIJA IZBORNIH SISTEMA 1. POJAM 2. PROBLEMI KLASIFIKACIJE ELEMENTI I FUNKCIJE IZBORNIH SISTEMA 1. UNIVERZALNO PRAVO GLASA 2. IZBORNE JEDINICE 3. IZBORNE LISTE I NAČIN GLASANjA 4. ELIMINATORNI CENZUS 5. PRERAČUNAVANjE GLASOVA U MANDATE 6. FUNKCIJE IZBORA VEĆINSKI IZBORNI SISTEMI 1. VRSTE VEĆINSKIH IZBORNIH SISTEMA 2. PREDNOSTI VEĆINSKOG IZBORNOG SISTEMA 3. KRITIKA VEĆINSKOG IZBORNOG SISTEMA PROPORCIONALNI IZBORNI SISTEM 1. VRSTE PROPORCIONALNIH IZBORNIH SISTEMA 1.1. Izborni količnik 1.2. Metod zajedničkog delitelja 2. PREDNOSTI PROPORCIONALNOG IZBORNOG SISTEMA 3. KRITIKA PROPORCIONALNOG IZBORNOG SISTEMA MEŠOVITI IZBORNI MODELI POLITIČKI UČINCI IZBORNIH SISTEMA 1. DIVERŽEOV IZBORNI DETERMINIZAM 2. DAGLAS V. RE - POLITIČKE POSLEDICE IZVORNOG PRAVA 3. ĐOVANI SARTORI - ANALIZA USLOVA I JAKI I SLABI PARTIJSKI I IZBORNI SISTEMI 4. AREND LIJPHART - IZBORNI SISTEMI I TIP DEMOKRATIJE 5. DITER NOLEN - PROTIV PREDSTAVE O ZAKONITIM ISPOLjAVANjIMA IZBORNIH SISTEMA ZAKONODAVNI MODELI IZBORNOG SISTEMA U SRBIJI I JUGOSLAVIJI 1858 - 1990 1. IZBORNI SISTEMI KNEŽEVINE I KRALjEVINE SRBIJE 2. IZBORNI SISTEMI KRALjEVINE SRBA, HRVATA I SLOVENACA I KRALjEVINE JUGOSLAVIJE 3. IZBORNI SISTEMI U SOCIJALISTIČKOJ JUGOSLAVIJI VEĆINSKI IZBORNI SISTEM 1990. GODINE 1. GENEZA IZBORNOG SISTEMA SRBIJE 1990. GODINE 2. STRANAČKI MODELI IZBORNOG SISTEMA 3. NORMATIVNI MODEL VEĆINSKOG IZBORNOG SISTEMA 4. REZULTATI VEĆINSKIH IZBORA 1990.GODINE 4.1. Izborne jedinice 4.2. Kandidati i izborno nadmetanje 4.3. Glasanje 4.4. Postupak pretvaranja glasova u mandate 5. POLITIČKE POSLEDICE VEĆINSKOG IZBORNOG SISTEMA 5.1. Redukovano višestranačje 5.2. Jednostranačka većina 5.3. Jednostranačka vladaa 6. REZULTATI VEĆINSKIH IZBORA U VARIJANTAMA PROPORCIONALNIH IZBORNIH SISTEMA 6.1. Broj izbornih jedinica 6.2. Eliminatorni cenzus 6.3. Formula za pretvaranje glasova PROPORCIONALNI IZBORNI SISTEM 1992. GODINE 1. GENEZA PROPORCIONALNOG IZBORNOG SISTEMA 1.1. Rezultati izbora maja 1992. godine po kombinovanom izbornom sistemu . 2. PRIPREME ZA OKRUGLI STO 2.1. Rad Okruglog stola 2.2. Polemika o broju izbornih jedinica 3. PROPORCIONALNI IZBORNI SISTEM - TIP I ELEMENTI 4. REZULTATI IZBORA 4.1. Kandidovanje 4.2. Izborne jedinice 4.3. Rezultati proporcionalnih izbora 5. POLITIČKE POSLEDICE PRVIH PROPORCIONALNIH IZBORA 5.1. Redukovano višestranačje 5.2. Koaliciona dvostranačka većina 5.3. Manjinska vlada 6. REZULTATI PROPORCIONALNIH IZBORA U DRUGAČIJIM IZBORNIM MODELIMA 6.1. Broj izbornih jedinica 6.2. Eliminatorni cenzus 6.3. Formula za pretvaranje glasova u mandate PROPORCIONALNI IZBORI 1993. GODINE 1. REZULTATI DRUGIH PROPORCIONALNIH IZBORA 2. POLITIČKE POSLEDICE DRUGIH PROPORCIONALNIH IZBORA 2.1. Redukovano višestranačje 2.2. Koaliciona dvostranačaka većina 2,3. Koaliciona vlada 3. REZULTATI PROPORCIONALNIH IZBORA U DRUGAČIJIM IZBORNIM MODELIMA 3.1. Broj izbornih jedinica 3.2. Eliminatorni cenzus 3.3. Formula pretvaranja glasova u mandate IZBORI ZA VEĆE GRAĐANA SAVEZNE SKUPŠTINE NOVEMBRA 1996. GODINE ZAKLjUČNA RAZMATRANJA PRILOZI SKRAĆENICE . BIBLIOGRAFIJA