Kao na slikama odlično stanje Narodna biblioteka Bor Moše Pijade 19 Utorak, 28. februar 2012. 18h, Otvaranje izložbe „Trajni čas umetnosti: Bor. Re-izvođenje nepoznatog“ 19h, Nastup benda “Duo trojica” Učestvuju: Ana Stefanović, Vladimir Radivojević, Ivica Osmanovski, Jelena Miletić, Milan Stošić, Miroslav Mitrašinović, Saša D. Lović, Centar za neformalnu komunikaciju Nemušto, Samizdat Sloganova Autori izložbe: Kontekst kolektiv (Vida Knežević i Marko Miletić), Beograd u saradnji sa Zavičajnim odeljenjem Narodne biblioteke, Bor i kuda.org, Novi Sad. Na izložbi „Trajni čas umetnosti: Bor. Re-izvođenje nepoznatog“ biće predstavljena umetnička produkcija Bora, koja nastaje u rascepu između „kreativnosti“ i postindustrijske realnosti. Ona otvara pitanja na koji način umetnost proizvodi i upotrebljava određene simboličke vrednosti bazirane i „crpljene“ iz društvenog, ekonomskog i istorijskog konteksta i kako se odnosi prema datoj realnosti. U novim okolnostima, takva umetnička praksa - koja detektuje, ironizuje i kritikuje društveno stanje, dok istovremeno omogućava prostor imaginacije i politike - postaje nepoželjni znak koji upozorava na greške i koji se ne uklapa u projektovane slike kreativnosti. Njeni autori kao „proizvođači” bivaju marginalizovani, što nam otvara pitanja o položaju umetnika i uslovima u kojima oni rade. „Trajni čas umetnosti: Bor. Re-izvođenje nepoznatog“ je stoga i pokušaj mapiranja i promišljanja ključnih pitanja kulture i kulturne politike, ali i položaja lokalne savremene umetničke prakse u kontekstu Bora. Početnu tačku istraživanja čini „Socio-psihološka studija Bora: građani o sebi i svom gradu“ iz 1978. godine koju čine originali intervjua sa stanovnicima Bora o pitanjima stanovanja, snabdevanja, društvenih odnosa, zatim mesta kulture i umetnosti u njihovoj svakodnevici, slobodnog vremena, saobraćaja, slike grada, itd. Ovom prilikom sprovedena je serija video intervjua sa protagonistima i protagonistkinjama kulturne i umetničke scene Bora koja će takođe biti predstavljena na izložbi, kao i radionica sa borskim srednjoškolcima, sa ciljem realizovanja svojevrsnog re-izvođenja intervjua iz 1978. godine, prilagođenih savremenom trenutku. Izložba će biti otvorena do 26. marta, 2012. Izložba „Trajni čas umetnosti: Bor. Re-izvođenje nepoznatog“ odvija se u okviru programa U, IZ, KA, ZA, koji zajednički realizuju STEALTH.unlimited (Beograd-Roterdam), Kulturni centar Rex (Beograd), PRESS to EXIT (Skoplje) i Centar_kuda.org (Novi Sad), sa saradničkim organizacijama. Više o programu: www.kuda.org/u-iz-ka-za Izložba u Boru je zasnovana na “re-izvođenju nepoznatog” izložbe i istraživačkog projekta „Trajni čas umetnosti – Novosadska neoavangarda 60-ih i 70-ih godina XX veka” koji od 2005. godine realizuje Centar_kuda.org. Više o projektu: www.kuda.org/sr/trajnicas Više o autorima izložbe: Kontekst kolektiv: http://kontekstprostor.wordpress.com Zavičajno odeljenje Narodne biblioteke Bor: http://biblioteka-bor.org.rs/ Centar za nove medije_kuda.org: http://kuda.org Realizaciju programa su podržali: Fond za otvoreno društvo, Ministarstvo kulture Republike Srbije i Grad Novi Sad. Bor 1908 – Oxford 1993 Rođen je 20. novembra 1908. godine u Boru kao treće, najmlađe dete u porodici putujućeg lekara. Bor ulazi u njegovo umetničko ime, kao što on postaje neodvojivi deo iskustva i istorije malog rudarskog mesta. Otac Dragutin, lekar, majka Desanka (imala epistolarnu ljubavnu vezu sa srpskim pesnikom Milanom Rakićem), stariji brat Vuk (budući bankar u Beogradu i Dubrovniku), sestra Jelica, poznatija kao Ševa Ristić (buduća supruga nadrealiste Marka Ristića). Kao kći Marka i Ševe Ristić rodiće se 1928. godine Mara Ristić (umrla 1996. godine). Vane Bor svedoči (u tekstu „Svedočanstvo šeste“) da se 1914. godine, posle povlačenja, našao u Skoplju, gde njegov otac leči ranjenike. Od 1914. do 1918. u grupi srpskih đaka koji školovanje nastavljaju u Francuskoj (sa Rastkom Petrovićem, Aleksandrom Vučom, Markom Ristićem…) Vane Bor je u Nici, sa Nikolom Vučom i braćom Dedinac. Branko Aleksić će, u „Hronologiji“ života i rada Vana Bora, podsetiti da Dušan Matić u svojim Pesmama nepozvanim rimuje „Nica“ sa bolnica. „To su istorijski i kulturni konteksti budućih jugoslovenskih nadrealista“, takođe će dodati. Po svršetku rata nastavlja školovanje u Zagrebu (od 2. do 6. razreda, Realna gimnazija, 1919–1924) i Beogradu (7. razred, Treća muška gimnazija, 1925). Studije prava, na Sorboni, započinje 1927, završava 1931. godine. Od 1933. godine započinje njegovo dugogodišnje službovanje na Pravnom fakultetu u Subotici. Godine 1928. i 1929. je na relaciji Pariz – Vrnjačka banja, gde mu roditelji drže sanatorijum. Učestvuje angažovano u umetničkom i intelektualnom životu, posebno prisutan tokom gotovo čitavog svog umetničkog veka u formalnim i neformalnim okvirima nadrealizma, kako srpskog, tako i evropskog. Kao doktor nauka imenovan za docenta na Pravnom fakultetu u Subotici (1938– 1941). Godine 1944. ilegalno odlazi u London. U tome mu pomaže porodica Banac, rođaci njegove majke. Nikada se nije vratio u zemlju. Krajem 1973. godine seli se iz Londona u Oksford. Vanetov arhiv, četiri sanduka knjiga, fotografija, spisa i drugih radova, prepolovljen je, izgubljen nepažnjom čistača u jednom skladištu u Londonu 1986. godine. Umire u Oksfordu 6. maja 1993. godine, U tuđini, ali možda se on ne bi složio sa ovim iskazom, Vane Bor je i sahranjen. Svedočeći o jednom slučajnom susretu sa ostarelim nadrealistom par godina pred njegovu smrt, Mileta Prodanović će napisati sledeće: „Nije to rekao, ali videlo se sasvim jasno da mu je drago da u zemlji iz koje je otišao veoma davno, postoji neko koga ozbiljno zanima njegov rad.“ nadrealizam nadrealistička fotografija konceptualna umetnost borski umetnici umetnost u boru