Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Ruđer Bošković (Dubrovnik, 18. maj 1711 — Milano, 13. februar 1787)[1] bio je dubrovački polihistor. On je bio univerzalan stvaralac: filozof, matematičar, astronom, fizičar, inženjer, pedagog, geolog, arhitekta, arheolog, konstruktor, optičar, diplomata, putopisac, profesor, najbolji pesnik na latinskom jeziku osamnaestog veka i prevodilac-poliglota.[2][3] Njegovo etničko poreklo i naučno nasleđe, imajući u vidu istorijsko razdoblje u kome je živeo i danas je predmet brojnih polemika. Pored srpskog[4][5][6][7][8][9][10][11][12][13][14][15] različiti izvori navode i moguće hrvatsko poreklo, izvori takođe nisu jedinstveni ni po pitanju izvorne verske pripadnosti njegove porodice.[16][17] Jedan je od najznačajnijih naučnika svoga vremena. Uvršten je među 100 najznamenitijih Srba.[18] Bio je osnivač Milanske opservatorije i direktor Optičkog instituta Francuske mornarice, unapredio je prva četiri fundamenta metafizike i otvorio peti.[19] Biografija Philosophiae naturalis theoria, 1758 Portret Boškovića engleskog slikara Roberta Edža Pajna, 1760. Rođen je 18. maja 1711. godine kao sedmo dete trgovca Nikole Boškovića, Srbina[20] iz Orahova kod Trebinja u Hercegovini i majke Paole, italijanskog porekla, iz porodice Bara Betere, poznatog dubrovačkog pesnika.[21] Njegov brat je bio Bartolomej Baro Bošković. Ceo radni vek proveo je u tuđini, gde je stekao i svetsku slavu, a samo jednom svratio u svoj zavičajni Dubrovnik, 1747. godine. Gimnaziju je završio u Dubrovniku u Jezuitskom zavodu. Sa 15 godine 1725. stupa u Jezuitski red i odlazi u Rim. Stekao je vrlo visoko obrazovanje, mukotrpno se penjući jezuitskom hijerarhijom. Studirao je dve godine retoriku i poeziju, zatim tri godine filozofiju i matematiku, da bi obrazovanje okončao nakon pet godina teologije.[22] Pisao je naučna dela u stihovima i pisao je poeziju od kada je učio gimnaziju.[23] Sebe je opisivao kao astronoma i pesnika. Svoje otadžbinsko poreklo nikada nije krio – ostao je Slovinac, kako su se tada nazivali Južni Sloveni.[24] Umro je u vili Bosii u Milanu,[25] pritisnut umorom i duševnom slabošću ali i posledicama `dugotrajne groznice` (koju je stekao na obali Male Azije kada je svojevremeno krenuo u Carigrad). Na milanskom groblju je i sahranjen 13. februara 1787. godine, a srce mu je preneto u zavičaj.[18] Milutin Milanković navodi podatak da je sahranjen u Milanu u crkvi Santa Maria Podone.[26] Karijera Sveštenik je postao 1744. godine i odmah stupio na katedru za matematiku Kolegijuma u Rimu. Treba znati da je on još kao student teološke nauke započeo praksu, radeći kao učitelj na nižim razredima iste ustanove. U Rimu ostaje kao predavač do 1759. godine, kada napušta Rim. On je godinu dana ranije shvatio da je jezuitski red u krizi i da mora negde da se skloni. Boravi 1760. godine u Parizu, a zatim u London. Posle kratkog boravka i istraživanja u Carigradu 1761. godine vraća se u Italiju 1763. godine. Nakon jednogodišnjeg bavljenja u Rimu, postaje 1764. godine profesor matematike na Univerzitetu u Paviji. Između 1765-1772. godine živi u Milanu gde osniva Milansku opservatoriju, i postaje njen prvi direktor. Kada je ukinut jezuitski red ostaje obični sveštenik i seli se 1773. godine u Pariz. Kao šef marinske optike na pariskoj Sorboni i francuski podanik provodi osam godina. Odatle kreće 1782. godine poslednji put u Italiju. Naučni rad Portret Ruđera Boškovića nepoznatog autora, 1765. Bošković je kao ugledni matematičar, profesor i naučnik pozivan je da rešava neke probleme svog vremena. Tako je 1742. godine uvršten u tročlanu komisiju koja je utvrđivala uzroke pukotine na velikoj kupoli vatikanske crkve Sv. Petra. Traženo je drugom prilikom njegovo stručno mišljenje u vezi kanalisanja reke Tibar.[27] Papa ga opet angažuje 1750. godine, sada da izmeri dužinu meridijanskog stepena u papinoj državi. Godine 1756. ga je angažovao austrijski car Franc I da presudi u sporu oko reka i plovidbe između grada Luke i Toskane. U Beču je u to vreme za caricu Mariju Tereziju, pomagao oko popravki na zgradi Dvorske biblioteke. Od 1736. godine, redovno objavljuje godišnje po nekoliko stručnih rasprava. Spada u red tada najplodnijih naučnika, kada je reč o pisanju. Objavio je 70 radova, od kojih najviše su to oni iz matematike (19), astronomije (15) i fizike (28), a ostalo su dela poetska, astronomska ili putopisna.[28] U zrelom dobu on je nadaleko poznat i priznat; javlja se kao član više Akademija – londonske, pariske, rimske. Napisao je delo Putopis od Carigrada do Poljske, koja se odnosi na jedno njegovo naučno putovanje. On se 1762. godine kao član engleskog naučnog Kraljevskog društva uputio tom trasom, da bi na terenu posmatrao `prolaz Venere ispred sunčevog diska`.[29] Krenuo je za Petrograd, ali zbog slabog zdravlja nije stigao dalje od Poljske. Putopis je prvi put objavljen na italijanskom jeziku 1784. godine. Ruđer Bošković je, između ostalog, tvorac i jedinstvenog zakona sile, pretpostavljajući da postoji ne samo privlačenje (Njutnov zakon) nego i odbijanje u naizmeničnom menjanju na malim rastojanjima među telima. Smatrao je da je elementarna čestica bez dimenzija izvor sile, a vreme i prostor je, nasuprot Njutnu smatrao relativnim, pa se s pravom može nazvati pretečom Alberta Ajnštajna. Pronašao je dva geometrijska metoda za određivanje elemenata Sunčeve rotacije na osnovu posmatranja položaja tri tijela, zatim je izračunao dimenzije i spljoštenost Zemlje. Otkrio je geometrijski model izračunavanja putanja kometa. U geologiji je značajan jer je pisao o kompenzaciji masa unutar gora i tako postavio temelje kasnijem razvoju teorije izostazije. Regionalne poremećaje sile teže tumačio je razlikom u gustini gornjih i donjih delova Zemljine kore. U domenu klasične fizike, formulisao je jedinstveni zakon svih sila. Pretpostavio je postojanje, ne samo privlačnih, nego i odbojnih sila. Svojim idejama o relativnosti prostora i vremena je bio preteča Ajnštajnove teorije relativnosti. Objavio je veliki broj radova iz sferne trigonometrije i statističkih metoda u fizici: Theoria philosophiae naturalis redakta ad unicam legem virium in natura existentium, Opera partinentia ad opticam et astronomia, Elementorum universae matheseos, O morskoj plimi, Teorija konusnih preseka, Elementi matematike itd. Nasleđe Ulica u Milanu koja nosi ime po Boškoviću Srpski studenti u Parizu osnovali su 1917. godine Književno društvo „Ruđer Bošković”.[30] Bošković je uticao na Ničea, koji je pisao o njemu u S one strane dobra i zla.[31] Mihajlo Pupin je naručio njegov portret od slikar Vlahe Bukovca i zapisao - Ne može srpski narod ostati bez lika jednog od svojih najvećih sinova.