Nova strategija spoljne politike Jugoslavije 1956 - 1961 / Dragan Bogetić Beograd 2006. Mek povez sa klapnama, 380 strana. Napomena: na predlistu posveta; ako se to izuzme, knjiga je odlično očuvana (kao nova). J12 U vreme kada je Jugoslavija uživala izuzetan ugled u pokretu nesvrstanih, a i u svetu, glorifikovana je koncepcija miroljubive koegzistencije za čiju se realizaciju ona zalagala i malo je bilo naučnih radova koji su prema tom konceptu ispoljavali i minimum kritičnosti. Istoričari se tom temom nisu ni tada, kao ni kasnije, bavili prvenstveno zbog nedostatka arhivske grade, ali i zbog prenaglašenog uvažavanja imperativa istorijske distance. Politikološki i publicistički radovi, karakteristični za vreme raspada Jugoslavije, suprotno ranijem vrednosnom pristupu, podvrgavajući opštoj osudi dotadašnju spoljnopolitičku orijentaciju, uglavnom su nesvrstanu politiku ocenili kao istorijsku grešku, koja je socijalističku Jugoslaviju odvojila od razvijenih evropskih država i vezala je za ekonomski i civilizacijski zaostale narode, što je rezultiralo njenim totalnim privrednim kolapsom. Suštinska slabost većine radova koji su inače samo segmentarno obradivali posleratni spoljnopolitički razvoj Jugoslavije leži. pored ostaloga, u tome što na pravi način nije fokusiran odnos pojedinih odrednica njene međunarodne ekonomske i međunarodne političke orijentacije. Iako je neosporna korelacija između te dve komponente jugoslovenskog nastupa u međunarodnoj zajednici, očita je i relativna nekompatibilnost njihovih premisa kada su u pitanju konkretni regioni ili konkretne države. Dostupni arhivski izvori koji se odnose na jugoslovenske ekonomske preferencijale i ključne inostrane privredne partnere u periodu 1956—1961, ukazuju na sasvim drugačije stanje od onoga na koje upućuje domaća i strana literatura. Da bi se to stanje konačno objektivno rasvetlilo i da bi se konačno popunila i ta „crna rupa” jugoslovenske istoriografije neophodno je prvo utvrditi međunarodne i unutrašnje razloge jugoslovenskog „bekstva iz Evrope`, a potom stvarne spoljnopolitičke prioritete kojima se Jugoslavija u navedenom periodu rukovodila. Koristeći se dostupnom arhivskom gradom teško je prenebreći činjenicu da je jugoslovensko rukovodstvo sredinom 50-ih godina uvažavalo značaj integracionih kretanja na tlu Zapadne Evrope i razmatralo mogućnost da se preko Balkanskog saveza uz Grčku i Tursku uključi u taj proces. Međutim, ta razmišljanja u vreme kada se rađala ideja o evropskoj samobitnosti naspram dveju vodećih svetskih sila, došla su u sukob sa realnošću unutrašnje ekonomske situacije u Jugoslaviji. Već tada ona je bila teško opterećena bremenom dugova prema Zapadu i potpuno nemoćna da ih sopstvenim izvozom otplati, a istovremeno i podmiri uvozne potrebe. U takvoj situaciji Zapadna Evropa se Jugoslaviji, bez obzira na njenu geografsku pripadnost i civilizacijsku bliskost, činila mnogo udaljenijom i više pretećom nego prekookeanska azijska i afrička prostranstva. U to vreme, najveći deo jugoslovenskog rukovodstVa je procenjivao da bi Jugoslavija, orijentišući se isključivo na uključivanje u proces evropske integracije, bila inferiorna ne samo politički nego i ekonomski i predstavljala bi puki „sirovinski privezak” Zapadne Evrope. Povezivanjem sa zemljama afroazijskog prostora Jugoslaviji se otvarala perspektiva preuzimanja rukovodeće uloge u tom kontekstu i iznalaženja ogromnog, a što je najvažnije manje zahtevnog tržišta za mladu jugoslovensku privredu. Na prvi pogled sve je vuklo u korist druge solucije. Međutim, složenost međunarodnog položaja u kome se Jugoslavija nalazila lavirajući između Istoka i Zapada nije dozvoljavala jednostavna rešenja. Iz predgovora Sadržaj: UVOD ODNOS JUGOSLAVIJE PREMA GLAVNIM PROCESIMA, ZBIVANJIMA I SUBJEKTIMA U MEĐUNARODNOJ ZAJEDNICI SOVJETSKI I AMERIČKI STAVOVI PREMA VANBLOKOVSKOJ POLITICI I GLAVA: PRERASTANJE DOKTRINARNIH NAČELA U POLITIKU NESVRSTANOSTI „SUŽAVANJE” SARADNJE SA ZAPADOM I NORMALIZACIJA ODNOSA SA SOVJETSKIM SAVEZOM Novi jugoslovenski privredni kurs i stvaranje pogodnijih okvira za ekonomsku saradnju sa zapadnim silama Privikavanje Zapada na jugoslovenski „neutralizam” PRVI KONTAKTI JUGOSLAVIJE SA ZEMLJAMA AZIJE I AFRIKE Prvi Titovi kontakti sa budućim liderima nesvrstanosti - putovanje u Indiju i Burmu Zaoštravanje odnosa Jugoslavije sa Zapadom zbog Titovog puta u Indiju i Burmu II GLAVA: NOVA POLITIKA - STARE OPTUŽBE 1956-1957 PODSTICAJI I OGRANIČENJA NA PUTU NORMALIZACIJE JUGOSLOVENSKO-SOVJETSKIH ODNOSA. MOSKOVSKI RAZGOVORI I PITANJE POVRATKA JUGOSLAVIJE U LAGER ISTOČNOEVROPSKIH DRŽAVA DOGAĐAJI U MAĐARSKOJ I POLJSKOJ I JUGOSLOVENSKA KONCEPCIJA MIROLJUBIVE KOEGZISTENCIJE NOVA SPORENJA - STARE OPTUŽBE DETERMINANTE I SADRŽAJNE KOMPONENTE SARADNJE SA ZAPADNIM SILAMA EKONOMSKI ODNOSI SA ZAPADOM — PRELAZAK SA PROGRAMA POMOĆI NA KREDITNE TRGOVINSKE ARANŽMANE Osobenosti i pravna regulativa saradnje SAD sa Jugoslavijom OGRANIČAVAJUĆI FAKTORI SARADNJE SA ZAPADOM Jugoslovensko-sovjetsko približavanje i podozrenje Zapada u kontekstu hipotetičke mogućnosti povratka Jugoslavije u socijalistički lager Obustava američke vojne pomoći Jugoslaviji Odlaganje poseta predsednika Tita Sjedinjenim Državama Prekid diplomatskih odnosa sa SR Nemačkom Specifičnosti i presedani u novoj organizaciji konzularnih službi Jugoslavije i SR Nemačke posle prekida diplomatskih odnosa Jugoslovenska podrška procesu dekolonizacije i novooslobođenim afro-azijskim zemljama Suecka kriza Alžirsko pitanje Politički animoziteti i pitanje dalje ekonomske saradnje sa Zapadom NOVA PLATFORMA SARADNJE SA VANBLOKOVSKIM ZEMLJAMA POLITIČKI I EKONOMSKI ODNOSI JUGOSLAVIJE I INDIJE Prvi trgovinski ugovori i uspostavljanje ekonomske saradnje SLIČNOSTI EGIPATSKO-JUGOSLOVENSKIH SPOLJNOPOLITIČKIH KONCEPATA I EKONOMSKIH STAVOVA Privredna sarądnja i debalans trgovinske razmene u uslovima klirinskog sistema plaćanja JUGOSLOVENSKI KONCEPT MIROLJUBIVE KOEGZISTENCIJE I NOVOOSLOBOĐENE AFRO-AZIJSKE DRŽAVE Indonezija Sirija Burma Etiopija III GLAVA : POBOLJŠANJE ODNOSA SA ZAPADNIM SILAMA I INTENZIVIRANJE SARADNJE SA AFRO-AZIJSKIM ZEMLJAMA U VREME PREKIDA ODNOSA SA SOCIJALISTIČKIM LAGEROM PREKID ODNOSA SA SSSR-om I SOCIJALISTIČKIM LAGEROM POČETAK SUKOBA - SEDMI KONGRES SKJ Nacrt programa SKJ — napad na sovjetski model socijalizma Obnavljanje polemike o zbivanjima u Madarskoj povodom vesti o pogubljenju Imre Nađa Privremeno stišavanje sukoba Jugoslavije i istočnoevropskih država u vreme izbijanja krize na Bliskom i Dalekom istoku PONOVNO ZAOŠTRAVANJE ODNOSA JUGOSLAVIJE I SOCIJALISTIČKOG LAGERA 1959. GODINE Intenziviranje antijugoslovenske kampanje u istočnoevropskim državama u skladu sa kursom XXI kongresa KPSS Druga faza jugoslovensko-sovjetskog sukoba EKONOMSKI ODNOSI SA SOVJETSKIM SAVEZOM I ISTOČNOEVROPSKIM ZEMLJAMA PONOVNO PROBIJANJE MEĐUNARODNE IZOLACIJE I OŽIVLJAVANJE POLITIČKE I EKONOMSKE SARADNJE SA ZAPADOM SARADNJA I SPORENJE Incident oko broda „Slovenija” i dalja saradnja sa Francuskom u kontekstu podrške alžirskom Frontu za nacionalno oslobođenje Britanska reakcija povodom sudskih procesa u Beogradu protiv protagonista liberalizacije unutrašnjeg sistema u Jugoslaviji Jugoslovenski neutralizam i anglo-američki imperijalizam Novo britansko i američko poimanje jugoslovenske vanblokovske politike Zaoštravanje u odnosima Istok—Zapad: anglo-američka intervencija na Srednjem istoku i eskalacija berlinske krize Privremeno pogoršanje odnosa sa zapadnim silama povodom anglo-američke intervencije u Jordanu i Libanu Pitanje obnove diplomatskih odnosa sa SR Nemačkom u senci berlinske krize i priprema za konferenciju velikih sila OBNAVLJANJE EKONOMSKE SARADNJE SA ZAPADOM Trgovinski i kreditni odnosi sa SAD Ekonomska saradnja sa zapadnoevropskim zemljama IV GLAVA: INICIJATIVE ZA FORMIRANJE POKRETA VANBLOKOVSKIH DRZAVA PRVI KORACI KA POVEZIVANJU VANBLOKOVSKIH DRŽAVA -TITOVO PUTOVANJE U ZEMLJE AZIJE I AFRIKE KRAJEM 1958. I POČETKOM 1959. Zvanična poseta Indoneziji, 23. decembar 1958.— 1. januar 1959 Privatna poseta Burmi, 8—9. januar 1959. Nezvanična poseta Indiji, 13—18. januar 1959. Zvanična poseta Cejlonu, 21—26. januar 1959. Nezvanična poseta Etiopiji, 2—12. februar 1959. Zvanična poseta Sudanu, 12—18. februar 1959. Nezvanična poseta Ujedinjenoj Arapskoj Republici 20—28. februar 1959 Krah Naserove politike arapskog ujedinjenja i oživljavanje egipatskog interesa za tešnju saradnju vanblokovskih država „INICIJATIVA PETORICE` NA XV ZASEDANJU GENERALNE SKUPŠTINE UN PRIPREMA PRVOG SAMITA NESVRSTANIH — TITOVA POSETA ZEMLJAMA ZAPADNE I SEVERNE AFRIKE BEOGRADSKA KONFERENCIJA IPROBLEM INSTITUCIONALIZACIJE SARADNJE VANBLOKOVSKIH DRŽAVA REGISTAR LIČNIH IMENA