Odlično očuvano! Autor - osoba Šovagović, Fabijan Naslov Glumčevi zapisi / Fabijan Šovagović Vrsta građe knjiga Jezik hrvatski Godina 1977 Izdavanje i proizvodnja Zagreb : Centar za kulturnu djelatnost Saveza socijalističke omladine, 1977 (Čakovec : `Zrinski`) Fizički opis 214 str. : ilustr. ; 18 cm Zbirka Biblioteka Prolog ; knj. 4 Sadržaj Na koricama sadržaj: Bogovi tjeskobe i tragedija; Prokletstvo živog teatra; Zašto svi glumci na svijetu hoće igrati Hamleta?; Monodramske naše teorije; Pismo Peri Kvrgiću; Putujuća tema glumačka; Čiji sam glumac zapravo!; Ispovijed glumca Šovagovića; Što ne valja u odnosu izmešu režisera i glumca danas; Glumac i prostor igre; Napad i obrana teatra; Kraljevstvo glumca; Gavella. ISBN (Broš.) Predmetne odrednice Pozorište – Glumci Fabijan Šovagović (Ladimirevci, 4. januar 1932 – Zagreb, 1. januar 2001) bio je hrvatski i jugoslovenski pozorišni i filmski glumac. Rođen je i odrastao u slavonskom selu Ladimirevci nedaleko od Valpova. Bio je jedan od najvećih hrvatskih i jugoslovenskih glumaca čija su ostvarenja godinama obeležavala i određivala smer i kvalitet hrvatskog i jugoslovenskog glumišta. Srednju školu završio je u Osijeku, a studije glume na Akademiji kazališne umjetnosti u Zagrebu 1957. Godinama je bio član pozorišta „Gavela“, HNK u Zagrebu, učestvovao u radu „Teatra u gostima“, delovao kao slobodni umetnik i nastupao na svim najvećim festivalima. Njegov sin Filip Šovagović i ćerka Anja Šovagović-Despot takođe su glumci. Neka od njegovih najpoznatijih ostvarenja su uloge u predstavama: „Lenjin“, „Skup“, „Dundo Maroje“. TV serije „Prosjaci i sinovi“ „Kuda idu divlje svinje“ „U registraturi“ „Đuka Begović“ Filmovi Glumio u preko 50 filmova. Evo nekih naslova: „Svoga tela gospodar“ (1957) H - 8 (1958) „Prometej s otoka Viševice“ (1965) Ponedeljak ili utorak (1966) Breza (1967) Crne ptice (1967) Iluzija (1967) „Paviljon broj 6“ (1968) „Imam dvije mame i dva tate“ (1968) Bitka na Neretvi (1969) Događaj (1969) Kad čuješ zvona (1969) Slučajni život (1969) Hranjenik (1970) „Lisice“ (1970) Ovčar (1971) U gori raste zelen bor (1971) Majstor i Margarita (1972) „Ritam zločina“ (1981) Horvatov izbor (1985) „Na putu za Katangu“(1987) „Sokol ga nije volio“ (1988), film za koji je prema sopstvenom literarnom predlošku napravio i scenario. Gluvi barut (1990) Ljeto za sjećanje (1990) Čaruga (1991) „Treća žena“ (1997) Knjige „Glumčevi zapisi“ (1977) „Sokol ga nije volio“ (1981) „Divani Fabe Šovagova“ (1996) MG92 (N)

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Ankica Oprešnik rođena je u Vitezu 1919. godine, neposredno posle Prvog svetskog rata. Prvi pravi umetnički uzor bila joj je starija sestra, čiji je dom na „Oprešnikovom brdu“ u Vitezu „i sada stecište pesnika, književnika, glumaca, prijatelja umetnosti“[1]; sestra koju je crtački talenat učinio suverenim arbitrom prvog umetničkog obrazovanja Ankice Oprešnik. „Ona me je upoznala sa slikarstvom Nadežde Petrović, njenom slikarskom slobodom, bojom.“ Neposredno pred Drugi svetski rat upisala se u privatnu slikarsku školu Mladena Josića[2] u Beogradu, koja je svojim programom nudila mogućnost pripeme za studije na Umetničkoj akademiji. U toj školi je napravila prve korake ka izgrađivanju samostalnog umetničkog mišljenja i individualnog stanovišta, a sa nekim od polaznika je nastavila druženje i u nastavku školovanja. Škola joj je omogućila i ulazak u svet umetnosti na posredan način, kroz razmenu praktičnih iskustava, grupne obilaske izložbi i sučeljavanje mišljenja sa kolegama. Ankica Oprešnik Sunce nad ribnjakom, 1958, ulje na lesonitu, vl. Savremena galerija Zrenjanin Galerija slika i grafika Ankice Oprešnik Studije na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu započela je još tokom rata (1943), okružena kolegama „naprednog mišljenja“, kao što su Boško Кaranović, Radivoje Lola Đukić, Slavko Vrbica, Olivera Кangrga, Slobodan Grujić, Dragoslav Stojanović-Sip, Radenko Mišević, Stojan Ćelić. U teškim uslovima rada tokom rata i posleratne nemaštine, zajedničko otkrivanje sopstvenih kreativnih potencijala dovelo je do stvaranja jakih veza sa istomišljenicima, kao i međusobnog poštovanja među kolegama.[3] Među njenim učiteljima slikarstva bili su Ivan Tabaković, Marko Čelebonović, Nedeljko Gvozdenović i Milo Milunović od koga je „primila najbolje pouke“, kao i „dragi i nezamenljivi Raško Dimitrijević, profesor svetske književnosti i francuskog jezika“ kao ličnost koja je otvorila mogućnosti uvođenja literarnog prosedea u kasnije umetničko stvaralaštvo Oprešnikove. Pored toga, osnove grafičkog zanata naučila je od Mihaila S. Petrova koji, u sećanjima umetnice u kontekstu njene buduće grafičke prakse, nema ono presudno mesto inicijatora i velikog učitelja kakvo bi se, s obzirom na njegovo sopstveno grafičko iskustvo, moglo očekivati. „Grafika mi je bila obavezan predmet prema kojem nisam imala nikakav afinitet. Ni moj profesor Petrov nije se oduševljavao mojim grafikama. Bila sam prinuđena da pravim kilograme grafičkih skica da bih dobila parče linoleuma za njihovo izvođenje.“[4] Osnovne studije je završila 1947. godine, nakon čega je započela postdiplomske studije u klasi Ivana Tabakovića, u trajanju od dve godine. Mada svesna mogućnosti koje se za mladog umetnika otvaraju u Beogradu, sa suprugom i kolegom Milanom Кercom, rođenim Novosađaninom (kog je upoznala na Akademiji 1945. godine: „Poklonom jednog pakpapira počelo je naše poznanstvo i prijateljstvo zauvek.“), tada stipendistom Vojvodine,[5] seli se u Novi Sad. Njih dvoje, kao tek svršeni slikari, uprkos različitim karakterima i umetničkim sklonostima, u prvim godinama samostalnog umetničkog razvoja podržavaju jedno drugog u nastojanju da se asimiluju u novoj sredini i uključe u, nakon rata, tek probuđeni umetnički život grada. Od tada pa do slikarkine smrti 2005. godine trajaće predan stvaralački rad ispunjen upornim i stalnim traganjima i samopreispitivanjem. Ubrzo po dolasku u Novi Sad, Ankica Oprešnik se uključuje u aktivan krug umetnika, kome su pripadali Milivoj Nikolajević, Jožef Ač, Milan Кečić, Nikola Graovac, Dušan Milovanović, Boško Petrović, i postaje u javnosti prihvaćena kao stvaralac izraženog individualizma.[6] Već 1950. godine stupa u članstvo Udruženja likovnih umetnika Vojvodine, a 1951. ulazi i u Udruženje likovnih umetnika Srbije. Na prvoj samostalnoj slikarskoj izložbi u prostoru Galerije Matice srpske 1951. godine u Novom Sadu, izlagala je sa Milanom Кercom; umetnički par često će i kasnije zajednički nastupati u javnosti.[7] Sledeća izložba, ovog puta samostalno predstavljanje grafikom, usledila je 1956. godine, u Novom Sadu i Beogradu. Godine 1951, Oprešnikova započinje pedagoški rad kao profesor u Školi za primenjene umetnosti u Novom Sadu, u kojoj će provesti dvadeset i četiri godine. Stvaralaštvom je integrisana u krug slikara prve posleratne generacije u Vojvodini, koja je posle teških ratnih dešavanja, a zatim nametnute stilske vezanosti tokom perioda socrealizma, u ranim godinama šeste decenije osetila prve znake mogućnosti slobodnog umetničkog izražavanja i utrla put kreiranju savremenih oblika nove modernosti. Ubrzo pošto je grupa beogradskih grafičara na čelu sa Dragoslavom Stojanovićem Sipom osnovala Grafički kolektiv (1949), Oprešnikova se priključuje radu ove institucije: njene grafike izlagane su u Galeriji Grafičkog kolektiva samostalno 1956. i 1967. godine, dok je u okviru grupnih izložbi nastupala skoro trideset puta u periodu od 1952. do 1974. godine. Bila je redovni učesnik godišnjih smotri zagrebačkog Кabineta grafike JAZU od 1960. do 1982. godine. Takođe, učestvuje na I saveznoj izložbi grafike 1954. godine u Beogradu i II izložbi grafike Saveza likovnih umetnika Jugoslavije u Zagrebu 1958, kao i u jugoslovenskoj selekciji Bijenala u Veneciji 1954, te na trećem Međunarodnom grafičkom bijenalu u Ljubljani 1959. godine. Od 1953. godine Ankica Oprešnik postaje redovan učesnik različitih izlagačkih manifestacija ULUV-a, kroz samostalne i grupne nastupe, kao i izlagač na mnogobrojnim izložbama u inostranstvu: Amsterdam, Sofija, Peking, Meksiko Siti, Oslo, Кeptaun, Кrakov, Aleksandrija, Кairo, Tokio, Sinsinati, Rim, Brisel, Atina, Rio de Žaneiro, Beč, Berlin, Vašington, Prag, Tunis, Madrid, Čikago…[8] Sa suprugom i kolegama, u čijim je redovima stekla mnoge prijatelje, od 1954. redovno učestvuje u radu umetničkih kolonija, od kojih su najznačajnije one u Senti, Ečki i Bačkoj Topoli.[9] Ankica Oprešnik 1961. godine započinje saradnju sa prvom jugoslovenskom tapiserijskom radionicom na Petrovaradinskoj tvrđavi, koju je osnovao slikar Boško Petrović, a kojom je rukovodila tkalja Etelka Tobolka.[10] U prvom krugu autora koji su svojim radom podržali vizionarsku ideju Boška Petrovića, za „Atelje 61“ Ankica Oprešnik je, uz plejadu savremenika poput Stojana Ćelića, Lazara Vujaklije, Jovana Кratohvila, Aleksandra Lakića, Boška Petrovića, Milana Кonjovića i Milicu Zorić, izrađivala kartone za prve tapiserije u posleratnoj Jugoslaviji, čime je utrla put još jednom novitetu koji je zaživeo na ovom tlu. Uspeh njenih tapiserija može se objasniti slikarskom sklonošću da stilizuje dvodimenzionalne, geometrijske forme u monumentalnim kompozicijama. Osobenosti ovog oblika umetnosti imale su povratno dejstvo na novo predstavljanje izraza Ankice Oprešnik koji podrazumeva redukovane oblike, jednostavnost i težnju ka apstrakciji. „Topla mekota tkanine… lirski je ublažila njihovu geometrijsku strogost“[11] i doprinela stvaranju kompozicija koje sadrže „unutrašnji monumentalni zamah izraza“.[12] Tehnici akvarela slikarka se posebno posvetila u poznoj fazi svog stvaralaštva, a od radova najpoznatiji su oni izloženi u okviru izložbe „Tragovi i sećanja“ 1980. godine, gde autorka putem sadržinsko-simboličkih asocijacija pravi intimne zabeleške o mučnim sećanjima na ratna zbivanja u okolini njenog rodnog Viteza. Umetnički opus Ankice Oprešnik: govor u prvom licu Slikarski razvoj tokom prve polovine šeste decenije kod Ankice Oprešnik ogleda se u nastojanju da oblikuje individualni izraz u ponuđenim okvirima intimizma, poetskog realizma i lirskog ekspresionizma. Кoristeći jarke, uglavnom svetle boje, izrazito konstruktivan, oblikujući crtež i širok potez, autorka izmešta naraciju i deskripciju u drugi plan, te tako uspostavlja granicu između predstavljenog sveta stvarnosti i pojavnog likovnog prostora slikarskog platna. Razlika u odnosu na konvencionalno tretiran motiv nastaje zahvaljujući njegovom uklapanju u jedva nagovešten prostor, takoreći plošnu pozadinu u kojoj tako integrisani motivi više nisu iluzivni prikazi činjenične stvarnosti, već pre simboli neke druge, autorske zbilje i oznake alternativnog, intimnog doživljaja prirode. Nakon 1956. godine dolazi do postepenog napuštanja domena ekspresionizma i okretanja ka povezivanju raznolikih elemenata poetičke interpretacije, svojstvene geometrijskoj figuraciji, asocijativnom izrazu ali i sopstvenoj, individualnoj ideji ekspresije i definisanja forme. Autorka mahom prikazuje mrtve prirode i pastoralne teme u koje nepobitno infiltrira svoj lirski, pomalo melanholičan ali uzdržani doživljaj, izražavajući realne događaje geometrizovanim znakovima, u delima Mrtva priroda – lubenice (1956), Mrtva priroda – kompozicija 57 (1957), Sunce nad ribnjakom (1958), Jesen u selu, Ptica nad krugom (1959).[14] Gustom pastom tople žute, crvene i plave boje autorka slika geometrizovane, svedene oblike u neizdiferenciranim, površinskim planovima jasno koncipirane kompozicije. Simbolikom ptica, konja ili sunca izraziće uzdržani patos, nežnu subjektivnu dramu koja pulsira ispod površine. Dok slike s početka sedme decenije odgovaraju logičnom nastavku poetičkog razvoja pedesetih, ubrzo se ta koncepcija menja umnožavanjem nepravilnih četvrtastih formi na platnu, razgradnjom i apstrahovanjem oblika, koje prati rađanje novih i multiplikovanje već postojećih simbola. Pastoznim nanosom površina platna je „rasparčana“ na nepravilne kvadrate i pravougaonike. Na taj način autorka stvara konstruktivnu bazu dve suštinske ideje ovog asocijativnog slikarstva. Prva bi se mogla nazvati hipotetični pejzaž, sa najkarakterističnijim slikama koje nose nazive Ravnoteža (1960-1961), Biljke graditelji I (1965), Sunce u pejzažu, Letnji dan (1967). Druga ideja Oprešnikove zaokupljena je pretpostavljenim svetom urbanih celina (gradova, utvrđenja, katedrala…), a slike dobijaju manje poetična imena nego u prvom slučaju: Кula Vavilonska (1966), Arhitektonika bilja ΙΙ (1967), Čudna građevina (1970), Tvrđava (1973).[15] Ovaj izmišljeni svet biljaka, sunca, ordenja i imaginarnih građevina čini ambivalentni spoj spokojne prirode i neminovne tuge, utešne sete i ordenja palih junaka, strašnih zgrada i pomračenog sunca. Tokom osme i devete decenije u tematski repertoar sve više se uvlači gorčina, neka zla slutnja. Naslovi dela uvek, makar izdaleka, nagoveštavaju kraj, smrt, uvenuće, gubitak: Nečije poslednje veče (1973), Pogubljenje sunca (1974), Svetionik za potonule (1978), Praznik u mrtvom gradu (1981), Posle izgubljenog meča (1985)… dok i one vedrijeg tonskog doživljaja zaziru od otvorenog izražavanja lepote življenja: Prolećne staze (1970), Svečanost koja još traje (1976), Spokojna večer (1979). Mreža površina jarke žute, crvene i zelene boje gradi asocijativnu „fasadnu koprenu“, „ekran“ koji posmatrača tek donekle upućuje u svet enigmatične simbolike.[16] U različitim varijacijama dominiraju ključna znamenja kao što su krug, orden, vlat trave, ptica ili insekt. Vremenom, fasadna struktura (ekrani, geometrijske plošne površine, itd.) dobija više izraženu vegetativnu formu, a repertoar simbola (ordenje, bilje, ptice, insekti, časovnik) se kontinuirano redefiniše. Slikarstvo poslednje decenije autorkinog života deluje kao sintetički faktor u objedinjavanju celokupnog sadržaja životnog stvaralaštva Ankice Oprešnik. Iako po obrazovanju slikarka, Ankica Oprešnik veoma rano počinje da istražuje mogućnosti koje nudi u to vreme manje frekventna tehnika – grafika, i vrlo brzo će iskoristiti njene kapacitete da ostvari sopstvenu svestranu autorsku prirodu. Uporedo sa slikanjem, a sasvim sigurno i kao prethodnica osnovnoj likovnoj vokaciji, odvijao se njen grafičarski rad. U godinama uspona ove aktivnosti, koje se poklapaju sa periodom sveopšte afirmacije grafike u jugoslovenskoj umetnosti, primetno je prisustvo većeg broja autorki koje su se posvetile ovoj praksi, kao što su Кsenija Divjak, Majda Кurnik, Živka Pajić, Mirjana Mihać. Ovo „žensko“ interesovanje ubrzo jenjava, tako da već na І saveznoj izložbi grafike u Beogradu 1954. godine učestvuju samo Ankica Oprešnik i Mirjana Mihać, da bi iste godine Oprešnikova bila jedina autorka uključena u jugoslovensku selekciju venecijanskog bijenala. Ujedno, ona ostaje skoro usamljen primer umetnice koja se u narednom periodu posvetila istraživanjima u sferi vizuelnih i poetičkih mogućnosti ove tehnike, istovremeno nastavljajući sa učešćem na izložbenim smotrama grafike i nastupajući samostalno sa svojim grafičkim radovima. Nivo stilizacije likovnog izraza razvijenog u ovoj tehnici se povećava iz godine u godinu, prateći ustaljen princip komponovanja: prvi plan naglašenog vertikalizma sa figurama (Žene i mačka, 1954) i kombinacije sličnog prednjeg plana sa gradskom vedutom zbijenih građevina u drugom planu (Porodica u gradu, 1956). U daljim fazama stvaralaštva kao prepoznatljive osobenosti grafičkog kreda ove autorke ostaće „fasadni plan“, stilizovane forme, kao i subjektivni doživljaj realizovane teme (Male radosti, 1959, Veče u polju, 1960).[17] Razvoj osnovnog asocijativno-simboličkog koncepta grafike zaokružuje se krajem šeste decenije, a reprezentativni izbor grafičkih listova prikazan je na samostalnim izložbama pod nazivom „Obične teme“ u Zagrebu 1961, i u Novom Sadu i Zrenjaninu 1962. godine. Теmа kојој sе, tokom šezdesetih, аutоrkа rеdоvnо оbrаćа је pејzаž, u svоm nоvоm ruhu izrаžеnоg linеаrizmа, čiјi аsоciјаtivni kаrаktеr tеži аpstrаkciјi (Arhitektonika bilja, 1967). Uоbličаvајući paralelni tok u sintezu kаkо prеpоznаtlјivih simbоličkih sklоpоvа tako i аpstrаktnih, nеutrаlnih fоrmi, аutоrkа u drugoj polovini sedme decenije grаdi fаsаdе fаntаstičnih zdаnjа, kоја sugеrišu rаzličitе vrstе rаspоlоžеnjа (Nepotrebna predrasuda, 1967). Povodom novosadske izložbe koja je otvorena 1962. godine uz oduševljenje publike i kritike, utiske su izneli Stevan Stanić, Branislav Кupusinac i Mihajlo Dejanović. Zajednički nastup Ankice Oprešnik i Vladimira Makuca u Salonu Moderne galerije u Beogradu 1963. godine, propraćen je afirmativnim kritičkim osvrtima Dragoslava Đorđevića, Pavla Vasića, Кoste Vasiljkovića. Razgovori sa umetnicom, feljtonski i retrospektivni tekstovi i analize sveukupnih tokova savremene umetnosti iz pera Đorđa Jovića, Radovana Popovića, Ljubisava Andrića, Мilоšа Аrsićа, Јаsminе Тutоrоv Bоrјаnоvić, Flоrikе Štеfаn i Slоbоdаnа Sаnаdеrа pružaju nam uvid u njene ideje, stremljenja, osećanja, kreativne napore i želje i otkrivaju skoro intiman portret slikarke.[18] Slоbоdаn Sаnаdеr је uјеdnо i prirеđivаč prvе rеtrоspеktivnе izlоžbе „Аnkicа Оprеšnik, slikе 1945-1969“[19], kojom prilikom on u tеkstu iznosi оsnоvnе kаrаktеristikе njenog krеаtivnоg pоtеnciјаlа, usmеrаvајući pаžnju nа bitnе činjеnicе kоје bismо i dаnаs, sа vrеmеnskоm distаncоm оd pet dеcеniјa, prihvаtili kао rеlеvаntnе: kаrаktеrišе је prеvаshоdnо kао аutоrku izgrаđеnоg ličnоg stilа u оblаsti grаfikе, kојој је nа оvој izlоžbi pružеnа šаnsа dа sе prvi put prеdstаvi zаоkružеnоm slikаrskоm cеlinоm оd 53 slikе nаstаlе „u širоkоm vrеmеnskоm diјаpаzоnu“ izmеđu 1945. i 1969. gоdinе te dа prikаžе cеlоvit pоеtski svеt kојi „оnа dubоkо prоživlјаvа u sеbi, gdе drаmаtsku nоtu pоdrеđuје dubоkоm pоеtskоm nеmiru, dајući uvеk nоvu, humаniјu niјаnsu dоživlјеnоm.“[20] Podsticaj kritičarima da uz primenu uobičajene kritičke i vrednosne aparature u svoje tekstove unesu i primetnu emotivnu notu, verovatno je dalo objavljivanje autobiografske poezije koja je često prisutna u katalozima samostalnih izložbi Ankice Oprešnik: „Čovek raste polako. I biljke polako rastu. Čovek je stvorio zakone sebi i svojoj okolini, i te iste zakone menja ćudljivo i brzo postavljajući nove norme ljudskim vrednostima i lepoti. Biljke nemaju svoje zakone osim onih koje su im propisali priroda i ljudi. Ja imam divne roditelje. Oni su bili prvi koji su mi skrenuli pogled na kratak, ali organizovan i smišljen korak mrava. Pokazali su mi bubu, neveštu i malu kako upada u lukavu paukovu zamku. Govorili su mi, da čak i svaka biljka ima svoju fizionomiju, i da svako drvo grana svoje grane sopstvenom snagom i umešnošću…“[21] Prisustvo ovog i drugih sličnih poetskih fragmenata u katalozima umesto reči uvodničara, koja bi neminovno imala profesionalnu objektivnost i distancu, bilo je da upotpune celinu izložbe predstavom unutrašnje drame koja leži u stvaralačkom podsticaju autorke i oblikuje samo njeno delo. Okretanjem ka izaražavanju sopstvenih ličnih doživljaja, uspomena i snova pomoću kojih artikuliše fenomene unutrašnjeg sveta, Ankica Oprešnik postepeno izgrađuje složen simbolički repertoar. U njenom opusu se paralelno razvijaju i granaju nezavisne, iako međusobno srodne poetičke celine: bez obzira da li se radi o, uslovno rečeno, pejzažima, mrtvim prirodama, građevinama, portretima, ili jednostavno, imaginarnim i oniričnim prizorima, autorka ih upotrebljava kao kreativne povode za specifičan tretman elemenata površine, linije, boje i integralnog ritma grafičke kompozicije. Uprkos dugotrajnom prisustvu u umetničkom životu, ipak je teško sastaviti obimniju biografiju Ankice Oprešnik: nenametljiva po prirodi, često zaklonjena stvaralaštvom supruga Milana Кerca, živela je kroz svoj pedagoški i kreativni rad, a o sebi govorila kroz poetske tekstove i svoju umetnost. Svojim ostvarenjima u slikarstvu i grafici ostavila je traga u okviru ne samo lokalne novosadske, već i srpske i jugoslovenske scene druge polovine XX veka, a danas se njeno delo posmatra u kontekstu celokupnih dostignuća umetnosti na području bivše Jugoslavije.

Crtež za `Obično petkom` Mića Mihajlović 1936 - 2018 Rođen u Kraljevu 1936. godine, najveći period svog života proveo je stvarajući na Petrovaradinskoj tvrđavi, na koju se `doselio` 1964. godine. Umetničku školu u Novom Sadu je završio 1967. godine. Izlagao je više od 150 puta u bivšoj Jugoslaviji i svetu. Osim slikarstvom, bavio se i novinarstvom. Novinarsku karijeru je započeo u Listu socijalističkog saveza radnog naroda novosadskog sreza `Tribina`, nakon čega je radio i kao ilustrator u `Dnevniku`. Njegov dugogodišnji i veliki opus ovenčan je mnogobrojnim domaćim i međunarodnim nagradama, a dobitnik je Februarske i Oktobarske nagrade Grada Novog Sada. Bio je oštar kritičar svih režima, od vremena SFRJ do danas. Njegov atelje je bio poznat kao `lajaonica` u koju su dolazili mnogi, pa čak i policajci, zbog čega su, kako je sam rekao, jedni drugima čuvali leđa. `Inventar` njegovog ateljea bio je i Mika Antić, sa kojim je bio veliki prijatelj. Govoreći o razlozima zbog kojih se bavi slikarstvom, rekao je da to ne radi da bi bio slavan za života ili posle smrti. `Slikao sam iz jedne potrebe, jer slikarstvo je kao poezija, nešto što čovek želi da kaže, ali na drugačiji način. Ja je ne govorim rečima, ja je govorim četkom, crtežom i bojom. Beležim vreme u kojem sam, a naravno i vreme koje tek dolazi. Često puta sam naslućivao, kroz slikarstvo, da će se desiti neke stvari kao što su se i desile. Kada pričaš nešto o budućem vremenu onda izgledaš kao veštac običnom svetu. Onda kažu da izmišljaš. Ne izmišljaš ništa, negde je u to sebi ugrađeno, neki vanvremenski čip i on izbija pre vremena i govori`, pričao je poznati slikar. Upoređujući period komunizma sa današnjom demokratijom, Mihajlović je za portal `mojnovisad` rekao da je nekada `bar postojao neki red`. `Uvek je umetnost iziskivala žrtvu, i uvek je umetnik morao da bude svestan da će zbog toga imati nedaće, da će se mučiti i koprcati. Ali se nekako moglo, nekada. Danas? Danas za sve to što daješ ne dobiješ baš ništa. Za mene su uvek govorili da sam više radnik nego slikar. I tako mora da bude. Jedan Pikaso ne bi bio to što jeste, da nije bio radnik. Ali danas taj rad ništa ne vredi. Danas slikari prodaju slike za dve, tri hiljade dinara. I srećni su ako uspeju. Ja neću da se potpišem bez sto evra. Imam tu svoju penziju, kolika je, tolika je. Ali svoje ime neću uludo da prodajem`, govorio je Mića. Mića Mihajlović je preminuo 10.03.2018 u Novom Sadu. Miroslav Mika Antić (Mokrin 14. mart 1932 − Novi Sad 24. jun 1986) bio je srpski pesnik i urednik. Pored književnosti, bavio se slikarstvom, novinarstvom i filmom.[1] Bio je i urednik lista „Ritam“ i „Dnevnika“ u Beogradu, i „Mladog pokolenja“ u Novom Sadu.[2] Biografija[uredi | uredi izvor] Rođen je u Mokrinu na severu Banata. Osnovnu školu započeo je u Kikindi a nastavio u Pančevu. Živeo je u Pančevačkoj Gornjoj varoši, gde je pohađao i gimnaziju. Sa samo šesnaest godina napisao je svoje prve pesme koje su izašle u časopisu „Mladost”. IP „Novo pokolenje”, 1950.godine, prihvatio je da odštampa prvu zbirku pesama „Ispričano za proleće”.[3] Studije je upisao u Beogradu na Filozofskom fakultetu. Živeo je u Novom Sadu. Na dan svoje smrti dobio je nagradu koja mu je uručena u Skupštini Vojvodine.[4] Pre nego što je postao poznati pesnik bavio se raznim poslovima - bio je mornar, radio je u lutkarskom pozorištu. Stvaralašltvo[uredi | uredi izvor] Spomen ploča na kući u Pančevu Spomenik Miroslavu Antiću u Novom Sadu Pesnik Mika Antić je u jednom razgovoru rekao da je čitao mnoge pisce, i da su na njega svi uticali. Ali je malo onih, kako je govorio, koji su mu ostali dobri i večiti prijatelji. U dečjoj literaturi, na primer, kako je govorio, nikad se nije razočarao u Sent Egziperija. U svom delu, Antić, poput Egziperija, pokazuje koliko su vredne male stvari koje odrasli ljudi ne primećuju. U obraćanju deci on kaže: „Moje pesme nisu pesme, nego pisma svakome od vas. One nisu u ovim rečima, već u vama, a reči se upotrebljavaju samo kao ključevi, da se otključaju vrata iza kojih neka poezija, već doživljena, već završena, već mnogo puta rečena, čeka zatvorena da je neko oslobodi“.[5] Režirao je filmove „Doručak sa đavolom“, „Sveti pesak“, „Široko je lišće“, „Strašan lav“. Pisao je dramska dela i jedan roto roman.[6] U periodu od 1941. do 1954. živeo je u Pančevu.[7] O njemu je Nemanja Rotar napisao knjigu „Sutradan posle detinjstva”.[8] Na Novom novosadskom groblju ispratilo ga je više od deset hiljada ljudi, 26. juna 1986. godine. Njegova poslednja želja je bila da mu pročitaju „Besmrtnu pesmu” i odsviraju „Pira mande korkoro” kada ga budu sahranjivali.[3] Nasleđe[uredi | uredi izvor] Odlukom gradske skupštine Novog Sada od 2007. godine, druge nedelje marta u Novom Sadu održavaju se „Antićevi dani”. U okviru manifestacije se dodeljuje godišnja nagrada „Miroslav Antić”. Nagrada i manifestacija su izostale 2021. i 2022. godine.[9] Po njemu su nazvane škole: OŠ „Miroslav Antić” Niš, OŠ „Miroslav Antić” Palić, OŠ „Miroslav Antić” Čukarica, OŠ „Miroslav Antić” Futog i OŠ „Miroslav Mika Antić` Pančevo. Dela[uredi | uredi izvor] Pesma Plavi čuperak, Mika Antić Duration: 57 seconds.0:57 Knjige za odrasle[1] „Vojvodina“ „Ispričano za proleće“ (1951) „Roždestvo tvoje“ „Plavo nebo“ „Nasmejani svet“ (1955) „Psovke nežnosti“ „Koncert za 1001 bubanj“ (pesme) (1962) „Mit o ptici“ „Šašava knjiga“(1972) „Izdajstvo lirike“ „Savršenstvo vatre“ (1982)[10] Knjige za decu[1] „Poslednja bajka“ (1965) „Plavi čuperak“ (1965) „Garavi sokak“ (1973) „Olovka ne piše srcem“ (1973) „Živeli prekosutra“ (1974) „Druga strana vetra“ (1978) „Ptice iz šume“ (1979) „Prva ljubav“ (1981) „Svašta umem“ (1981) „Horoskop“ (1983) „Plava zvezda“

Kao na slikama Stara nemačka grafika iz kolekcije grafičkog kabineta u Drezdenu Izdavač: Narodni muzej, Beograd 1967; Detaljnije: mek povez, strana 160, reprodukcije, 22cm Grafika je vizuelno prikazivanje nečega na nekoj površini kao što je zid (platno, monitor, papir ili kamen) u cilju informisanja, ilustracije ili zabave. Primeri su fotografije, crteži, skice, grafovi, dijagrami, simboli, geometrijski oblici, karte, inžinjerski crteži i ostale vrste slika koje nisu tekst. Grafika može biti funkcionalna i umetnička. Grafika može biti nepostojeća ili može predstavljati nešto iz stvarnog sveta. Istorija grafike[uredi | uredi izvor] Prvi grafički radovi su se javili u Kini u 6. veku. Upotrebljena tehnika bila je tehnika drvoreza uz pomoć kojeg su se tiskali religiozni amuleti. Prva sačuvana knjiga koja se štampala u drvorezu je iz godine 868. U 13. veku su se drvene matrice upotrebljavali za štampanje na platnu. Postupom vremena je tehnika drvoreza zatim i ksilografije (ili drvopisa) prestala odgovarati umetnicima koji su tražili nove mogućnosti i materijale koji bi mogli da prenesu tačnije radove. Odatle potiče pronalazak grafičke tehnike štampe iz dubine sa čeličnim oli bakarnim pločama koje su odgovarale ovim zahtevima. Potpis[uredi | uredi izvor] Monogram Luka Kranaha st. (1472-1553) Celu grafiku bilo bi moguća podeliti na umetnikom potpisanu i nepotpisanu grafiku. Potpis je trebalo da bude neka vrsta garancije verodostojnosti. Navika za potpisivanje se uvažavala tek u drugoj polovini 19. veka. Listovi su bili potpisivani po pravilu olovkom. U modernoj grafici listovi su na iznimku signirani. Najstarije grafike su bile po pravilu anonimne. Oko 16. veka se počeo upotrebljavati za grafiku autorski monogram iako to nije morao da bude monogram u današnjem smislu reči sastavljen od početnih slova imena i prezimena umetnika već je to bio ponekad heraldički znak ili simbol imena u obliku slike ili sl. Većina listova je nakon toga signirano olovkom. Ukoliko savremana grafika ima monogram a nije signirana, list se označava kao `signirano u štampi`, `signirano na kamenu` ili `signirano na ploči`. Šta nije grafika[uredi | uredi izvor] U originalnu umetničku grafiku ne spada plakat, razglednice, ilustracije u knjigama i sl. U nekim slučajevima je vrlo teško razlikovati šta je umetnička grafika a šta je reprodukcija. U većini slučajeva se može pomoći sa pretraživanjem pomoću povećala koje će posle povećanja pokazati raster (mražastu podlogu). Takođe se mogu upotrebiti i upoređivanja dela sa listovima u depozitaru galerije. Podela grafike[uredi | uredi izvor] Grafika se može podeliti s obzirom na različita gledišta. Podela grafike u mnoge grupe u kojima se pojedine kategoruje u većini slučajena prekrivaju. Za osnovnu podelu se može uzeti podela na grafiku: Slobodna grafika[uredi | uredi izvor] Slobodna grafika (takođe grafika umetnička) je grafika koja je u celosti duševna svojina svoga tvorca. Umetnik stvara delo koje je lična tvorevina prema vlastitoj predstavi, njegov je motiv, sadržaj i izvođenje. Dela su najbliža slikama. U slobodnu grafiku spadaju najvrednija dela od grafika jer nastaju bez spoljašnjih uticaja. Umetnička grafika ili grafičke tehnike i tehnologije poseduje daleko veću istorijsku tradiciju, čija je karakteristika reprodukcija određenog tiraža, sa potpisom autora, zavisno od potreba ali i sposobnosti i kreativnosti samoga umetnika (grafičara). Reprodukcije se dobijaju nanošenjem grafičke tinte na pripremljenu grafičku podlogu (matricu), koja se procesom ručnog ili mehaničkog otiskivanja prenosi na površinu, obično kvalitetnog papira ručne ili industrijske izrade. Moguće je i otiskivanje na različita platna i plastiku. Primenjena grafika[uredi | uredi izvor] Tu se radi o grafici koja ima praktični značaj. Tu spadaju novogodišnje čestitke, eks librisi, pozivnice, svadbena obaveštenja, ali i plakat, omoti knjiga, i sl. Kako svi ovi materijali postoje ne samo kao grafička dela tu treba razlikovati između ovih dela one koje su nastale grafičkim tehnikama i tehnikama iz štamparija. Reprodukciona grafika[uredi | uredi izvor] Je grafika prema tuđem predložku. U starijoj literaturi može se naći i susresti sa tvrdnjama da ova vrsta grafike nije vredna pažnje. Ovaj pogled već nije zastupljivan naročito od vremana koje je bilo pre pronalazka fotografije kada se za popularizaciju i razvoj u umetnosti koristila reproduktivna grafika. Najbolji slikari su uvek cenili one `zanatlije` kojima su poveravali svoje dela ka raširivanju u grafičkim prepisivanjima. Štamparsku grafiku, gde spadaju ilustracije iz novina, revija i knjiga, ili reprodukcije originalnih umetničkih dela čiji je cilj komercijalna distribucija, kao i industrijska grafika (grafička oprema i izgled industrijskih proizvoda). Ofset štampa je široko korišćena štamparska tehnika u kojoj se slika u mastilu prenosi (ili „ofsetuje“) prvo na gumeni prekrivač a potom na štampajuću površinu. Kada se koristi u kombinaciji sa litografskim procesom, koji se bazira na odbijanju vode i ulja, ofset tehnika uključuje ravan (planografski) nosilac slike na kojem slika koja treba da se štampa dobija mastilo sa valjaka za mastilo, dok neštampajuća oblast privlači film vode, čime neštampajuće oblasti ostaju bez mastila. Dekorativna grafika[uredi | uredi izvor] Ovaj zauživani naziv je u stvari nepravilan. Danas bi mogli ovo da zovemo ilustracije. Tu se u stvari radi o nekim delima koje sprovode tekstove nekih knjizevnih dela. Tu spadaju npr. grafika cveća, ptica, panorame gradova (vedute), delovi života na selu i dr. Grafičke tehnike[uredi | uredi izvor] Glavni članak: Grafičke tehnike i tehnologije Grafičke tehnike se dele u tri grupe: Visoka štampa (grafika) Duboka štampa (grafika) Ravna štampa (grafika) Dalje postoje grafičke tehnike koje su mimo ovih grupa a u savremenoj grafici se uptrebljavaju tehnike koje su kombinacija ovih postupaka kao i tehnike koje su eksperimenti kao što su štampa iz plastičnih folija, štampa iz kolaža i sl. albreht Direr nemacka umetnost srednjeg veka renesansa

Tadija Janičić: Bajke za nevaljalu decu / Nebojša Milenković Izdavač: Muzej savremene umetnosti Vojvodine Novi Sad 2014. Mek povez sa klapnama, bogato ilustrovano, format 17×23 cm, tekst uporedo na srpskom i engleskom jeziku, 80 strana. Knjiga je odlično očuvana (kao nova). V6 Dvojezičan katalog bogat reprodukcijama publikovan je povodom samostalne izložbe u MSUV (8. maj – 1. jun 2014) koja je predstavila umetnikove novije slike i bojene skulpture od terkote. Tadija Janičići za jednu od ključnih strategija bira (auto)ironijsko poigravanje sa motivima i mitovima današnjice. Tema kojom se umetnik poigrava je život savremenog čoveka i oni segmenti današnjice koji otkrivaju sve nesporazume, nedoslednosti, dileme, frustracije i ostale uskraćenosti koje nas prate... Tadijin osećaj za detalj, posebno izražen na velikim formatima, mogao bi da bude tumačen (i) kao umetnikov odgovor na fragmentarnost sveta kojim se kao umetnik opsesivno bavi. Istovremeno, minucioznost i fokusiranost prisutna na monumentalnim platnima kompletno islikanim cvetovima ili pticama (npr. ciklus Ćiju, ćiju) ironijsko je poigravanje i sa mitom o umetnosti kao izgubljenom raju - oličenom u onoj, nekad popularnoj, a danas patetičnoj i prevaziđenoj, definiciji slikarstva kao matisovske fotelje za odmaranje. Smisao slikarstva ali i umetnosti našeg vremena svakako nije u davanju odgovora - ali jeste u artikulisanju upitanosti, dilema, opsesija, nesigurnosti, ne/doslednosti i frustracija savremenog čoveka. U davanju makar obrisa i simptoma jednog sveta čija je stabilnost nepostojana a vrednosti konfuzne i potrošne. U takvom svetu i crvenkapica je krvoločnija nego vuk (Crvenkapa i vuk, 2010), a mali, siroti prasići uopšte nisu toliko naivni i bezazleni kao što bi se možda dalo pretpostaviti. Nežna brutalnost Tadijine umetnosti, njena vizuelna dopadljivost, prividna dekorativnost, na momente čak s prizvukom idiličnosti, dodatno izoštrava emocionalnu složenost i slojevitost predstavljenih prizora. Slike iz ciklusa Love story svedoče o mestu, ulozi i statusu intimnosti danas, u svetu u kom su emotivne kontradiktornosti isprepletene i međusobno uslovljene u meri većoj no što uopšte možemo da pretpostavimo, gde i sama intimnost nikako nije sinonim za bliskost. Serija slika naslovljena Optimizam u službi života ironijski se poigrava s čovekom izgubljenim u svetu ekranske slike (civilizacije) koja njegovu samoću (samo/izolaciju) dodatno uvećava, a potpuno razumevanje i empatičnost čini gotovo nedostižnim kategorijama. Ciklusi o fudbalu, direktorima i švalerima tematizuju večitu privremenost koja se možda najbolje odražava kroz konzumerističko uživanje u ženskom telu (telu žene), medijski proizvedenom u (puki) fetiš - istovremeno potpuno ogoljujući ispraznost i banalnost samih društvenih odnosa (Upoznavanje, 2013). Pored posrnulih devojaka, huligana i navijača, kroz ovo slikarstvo promiču i reprezenti nove klase, tačnije samoprozvani predstavnici društvene elite: članovi (vladajućih) stranaka, razmetljivi direktori, kontroverzni biznismeni i ostali ugledni građani (npr. Duško i Darko, 2010) koji pored toga što demonstriraju dominantne društvene kriterijume, govore i o potpunom moralnom, vrednosnom i emotivnom krahu društva u kom živimo. Specifično izoštren smisao za humor, (auto)ironiju, grotesku i paradoks, Tadiju Janičića čine bliskim onim filozofskim i emotivnim stanjima koja su, recimo, veselog cinika hrvatske i evropske umetnosti Ivana Kožarića dovela do poznate rečenice/stejtmenta: Presretan sam što sam sretan.

ODLIČNO OČUVANA Beograd/Pariz 2010 SLAVKO KRUNIĆ, SLIKAR I ILUSTRATOR PRIČE: ELODIE PINEL Više od 100 kolektivnih, više od 30 samostalnih izložbi i nebrojeno mnogo kolonija, “broji” slikar Slavko Krunić, Beograđanin koji uživa i u ilustraciji knjiga, priča i albuma svetskih bendova ska muzike, i čovek koji je uvek otvoren za druženje. Što ne čudi, jer je od malih nogu bio okružen posebnim ljudima. Zapravo, nema ni jednog umetnika koji je nešto značio u bivšoj Jugoslaviji, a da nije svratio u majstorsku radionicu njegovog oca Dragiše Krunića. Da, ONU “majstorsku radionicu”, Zdravka Šotre, koja je na televiziji 1981. godine oživela garažu u Slavkovom dvorištu, u kojoj je njegov tata Dragiša provodio vreme i družio se sa čuvenim svetom toga doba. Tako je Slavko odrastao, uz glumce, umetnike, slikare, muzičare, a četkica i platno su mu postali redovan “pribor” još pre polaska u školu, uz stručni “nadzor” Milića od Mačve, Mihajla Đokovića Tikala, Mladena Srbinovića. I danas se u Slavkovoj kući, na balvanima kojima je, na primer, “nacrtan pod”, nađe po neki detalj oslikan rukom Milića od Mačve. Slavkove slike danas se nalaze u javnim i privatnim zbirkama, odnosno kod kolekcionara sa najneočekivanijih strana sveta. Višestruko je nagrađivan umetnik, a njegove ilustracije su našle put do brojnih knjiga i časopisa. Sa francuskom književnicom Elodi Pinel je objavio knjigu “Satirikone”. Slavko živi punim plućima, uglavnom na relaciji Beograd – Novi Sad, a njegova platna nam donose predivne bajke koje ostaju urezane duboko u sećanju. Portreti jednog od najzanimljivijih slikara fantastike danas, su portreti pitomih ljudi, kakav je i on sam, ali nije da ne voli da poseti neke “divlje” predele Srbije, poput jezera Zaovine na Tari ili planine Kopaonik. I čest je slučaj da se umetnost prepliće sa dobrim crvenim vinom, najzanimljivije serviranim slanim i slatkim đakonijama, inspirativnim putovanjima… Tako je i kod Slavka. Njegove preporuke u intervjuu koji je dao Premium Srbiji mogu biti mesta i predeli koje ćete posetiti, hrana i piće koje ćete probati, a hoteli oni u kojima ćete odsesti. Satirikone Gospođica Elodi Pinel tvrdi da se do slika Slavka Krunića stiže preko sudbina nekolicine osoba koje su se sklonile u njegovu radionicu za vreme velikog potopa. Slavkove slike su bile jedino mesto u kojima se moglo preživeti. Gospođica Pinel je radila kao spremačica u njegovim slikama i pažljivo kontrolisala da neprimereni sadržaji iz potopljenog sveta ne uđu u slike. Kako je vreme proticalo, a sudbine ovih neobičnih osoba postajale sve neizvesnije, slike su izgledale sve lepše i celovitije. Kako tvrdi čuveni Aleksandrijski istoričar i mag, gospodin Pljakić, slikama je prijala što neizvesnija i zagonetnija sudbina njihovih stanara. Gospođica Livija, vratarka u odsustvu, uspela je da pobegne iz ćelije, a zatim i od sebe. Videli su je kineski trgovci u Kapadokiji, kako traga za ranim Slavkovim slikama, ali je zaboravila kako izgledaju. Sudbina “Gospodara čvrstih namera”, pravnika i stručnjaka za nadgledanje regularnosti dvoboja, možda izgleda tragično, ali je olakšica što je u večnost otišao sa svojom profesijom. Gospođica Leticija Sforca, čudesne lepote i blagog spokoja, spravljala je čudesni melem od blagosti i lepote. Umela je Leticija da suvu granu vrati u cvetanje, bila je vesnica proleća i života, ali za kratko. Niko ne zna kako je nestala, ostao je samo njen portret koga je S.K. u tajnosti naslikao. Posebna pažnja mora se obratiti na viteza koji se rodio sa srebrnom krljušti po telu. Vešto je govorio, što je skrivalo njegov izgled, i niko nije pomišljao da bi on mogao biti riba koja govori. Sve je na njemu bilo suvo osim očiju, iz kojih je počela teći nekakva velika i poznata reka. Gospođica Laura, ovenčana slavom i lovorikama, nije Petrarku poznavala. Nikada joj taj miris slave , koji se širio oko nje, nije bio razumljiv. Žena bez srca, koja pesnika nikada nije ni pogledala, živi u dubokoj šumi na severu Italije i čeka da je neko oslobodi iz mreže zabluda. Slava joj ne dozvoljava da se preseli u večnost, dosađuje se i verovatno još uvek čeka. Slavko Krunić je pokušao da naslika malo topline u njenim očima, ali se slikajući zaledio. Španski moreplovac Raul Albergo tragao je za zemljom koju je nazvao Dulcinea. Plovio je po opasnim morima, i kada je bilo, i kada nije bilo vode. Naročito je voleo da vuče svoj brod po suvom, kao što deca vuku kolica. Ništa ga nije moglo sprečiti da plovi. Njegov brod se kretao kroz vreme, onako kako se druga vozila kreću prostorom. Gospodim Triton kompozitor panično beži od devojke koju je izmislio. Gospođa Rezonanta beži iz Moskve od crvenih, čije ideje nije mogla da razume. Beži u svoj izmišljeni svet koji jedino ona vidi, i niko nikada neće razumeti zašto baš u njemu nalazi utočište. Gospodin Bezuhov, izuzetan čovek i učitelj, veliki sanjar, oseća veliki strah od promena i žena. Svaki put kada bi se udvarao nekoj devojci, ona bi se udavala za drugog. Jedino rešenje je, mislio je Bezuhov, da otputuje u predele ptica i da tamo sanjari o putovanju. Nekoliko dana kasnije nađen je zagledan u nulu. Devojka mandalinog drveta, gospođica Ernestina, tuguje zbog toga što postoji, i moli svet da joj oprosti. Šetajući vrtom, uvek je čula laku Šopenovu melodiju koju je izvodio nepoznati muzičar. Od izmišljenog života uvek je stvarnija izmišljena melodija. Gospodin Piter Frimen, holandski doseljenik spreman da se žrtvuje za puritansku Ameriku, otkriva sveštenički poziv u četrdeset drugoj godini. Petnaest godina ranije zaljubljuje se u uličnu devojku slatkog imena: Tereza Ativelt. Devojka biva uhapšena i poslata u Novi svet, koji je bio pun evanđelista, osuđenika, siromašnih ljudi koji su pratili svoje snove. Piter nikada nije našao Terezu. Shvatio je da ljudski život ne postoji. Svaki trenutak njegovog života postoji, ali ne i njegova zamišljena sveukupnost. Tikalo Beograd 2010.

KACUŠIKA HOKUSAJ 1760-1849 Predgovor Bruno Foigt Izdavač - `Jugoslavija`, Beograd Godina - 1966 12 + 8 strana 33 cm Edicija - Galerija svetskog slikarstva Povez - Broširan Stanje - Kao na slici, tekst bez podvlačenja `Kacušika Hokusaj O ovoj zvučnoj datoteci izgovor (pomoć·info), c. 31. oktobar 1760 — 10. maj 1849) bio je japanski umetnik, ukijo-e slikar i grafičar Edo perioda. Rođen u Edou (današnji Tokio), Hokusaj je najpoznatiji kao autor serije drvoreza Trideset i šest pogleda na planinu Fudži (Fugaku Sanjūroku-kei, c. 1831) koji uključuje međunarodno ikoničnu štampu, Veliki talas kod Kanagave. Hokusaj je stvorio Trideset i šest pogleda kao odgovor na domaći putni uspon i kao deo lične opsesije planinom Fudži.To je bila ova serija, posebno štampanje Velikog talasa i Dobar vetar, vedro jutro, koji su obezbedili Hokusajovu slavu kako u Japanu, tako i u prekomorskim teritorijama. Kao što istoričar Ričard Lejn zaključuje: „Zaista, ako postoji jedno delo koje učinilo Hokusaja poznatim, kako u Japanu, tako i u inostranstvu, ono mora biti ova monumentalna serija štampanja”. Dok su Hokusajova dela pre ove serije sigurno bila važna, do ove serije nisu dobila široko priznanje. Nije poznat tačan datum Hokusajevog rođenja, ali se smatra da je rođen oko 31. oktobra 1760. u porodici umetnika u oblasti Kacušika. Ime mu je bilo Tokitaro. Smatralo se da mu je otac Nakadžima Ise, zanatlija koji je pravio ogledala za šoguna. Hokusaj je počeo da se bavi slikarstvom oko šeste godine života. Oko trideset puta je menjao umetničko ime, u zavisnosti od promene umetničkog stila. Sa dvanest godina je radio u knjižari, a sa četrnaest se počeo baviti rezbarenjem i tim zanatom se obučava do svoje osamnaeste godine, kad ga u svoju štampariju prima Kacukava Šunšo, grafičar i direktor Kacukava umetničke škole, koja se fokusirala na prikaze gejša i kabuki glumaca popularnih u japanskim gradovima. Nakon godinu dana Hokusaj je promenio ime po prvi put u Šunro. Pod tim imenom je objavio svoja prva dela, prikaze kabuki glumaca objavljenih 1779. godine. Oženio se dok je radio u Šunšovom studiju, ali mu je žena ubrzo umrla. Oženio se i drugi put, ali mu je i druga žena umrla. Imao je dva sina i tri ćerke, a njegova najmlađa, Sakaj je postala umetnica pod imenom Oj. Nakon što je Šunšo umro 1793. godine, Hokusaj istražuje druge stilove umetnosti kao što su evropski stilovi bakroreza sa kojima je došao u dodir. Ubrzo su ga izbacili iz Kacukava škole jer je istovremeno učio i u Kano školi. Takođe je promenio temu svog stvaralaštva, udaljavajući se od slika gejša i glumaca. Fokusirao se na pejzaže i slike svakodnevnog života običnih ljudi na različitim društvenim stupnjevima. Ovaj period stvaralaštva se vezuje za Tavaraja školu i promenu imena u Tavaraja Jori. Bavio se surimono slikarstvom i ilustracijama za knjigu humorističkih pesama (kjoka ehon). Kasnije je ovo ime preneo na učenika i započeo karijeru kao Hokusaj Tomisa. Godine 1800. je i dalje razvijao ukijo-e stil i promenio ime u Kacušika Hokusaj. Te godine je objavio dva serijala pejzaža - Poznati pogledi na Istočnu prestonicu i Osam pogleda na Edo. U ovom periodu podučava oko 50 mladih umetnika. U narednoj deceniji postaje vrlo popularan zbog svog umeća i dobre lične reklame. Tokom Tokijskog festivala 1804. godine, on je kreirao portret budističkog sveštenika Bodidarme za koji se kaže da je bio 600 ft (180 m) dug koristeći metlu i vedro puno mastila. Slikao je i na dvoru šoguna Ijenarija, kada se takmičio sa drugim slikarom u tradicionalnijem vidu slikarstva. Hokusaj je iz ovog „dvoboja“ izašao kao pobednik. Delo koje je oslikao je bila plava talasasta linija na papiru, preko koje je pustio petla s ofarbnim crvenim nogama. To je predstavljalo jesenje lišće na reci Tacuta. Godine 1807. je sarađivao sa književnikom Takizava Bakinom na serijalu ilustrovanih knjiga. Njih dvoje se nisu slagali usled različitih pogleda na umetnost, i njihova kolaboracija je okončana tokom rada na četvrtoj knjizi. Izdavač, koji je bio u poziciji da zadrži jenog od njih dvojice na projektu, odlučio da zadrži Hokusaja, čime se naglašava važnost ilustracija u štampanim radovima tog perioda. Hokusaj je posvetio veliku pažnju produkciji svog rada u knjigama. Dva primera su dokumentovana pismima koje je pisao izdavačima i drvorezcima koji su učestvovali u produkciji njegovih dizajna u Tošisen Ehonu, japanskom izdanju antologije kineske poezije. Hokusaj piše izdavaču knjige da je drvorezac Egava Tomekiči, sa kojim je Hokusaj prethodno radio i koga je poštovao, odstupio od Hokusajovog stila u izrezivanju pojedinih glava. Hokusaj je takođe pisao direktno jednom drugom drvorescu koji je učestvovao u projektu, Sugiti Kinsuke, navodeći da se njemu ne sviđa stil Utagavske škole u kome je Kinsuke napravio oči i noseve figure, i da je neophodno da se naprave izmene kako bi konačni otisci bili u istinskom Hokusajevom stilu. U svom pismu, Hokusaj navodi ilustrovane primere svog stila ilustrovanja očiju i noseva, i stila Utagavske škole. Izdavač se složio da se urade izmene, mada su stotine kopija knjige već bile odštampane. Da bi se korigovali ti detalji već postojeći izrezani blokovi bi bili korigovani koristeći Umeki tehniku. Sekcije koje su se korigovale bu bile uklonjene i pripremljeno parče drveta bi bilo umetnuto, u kome bi drvorezac napravio revidirani dizajn. Upotreba Umeki tehnike se može detektovati po finim prekidnim brazdama duž granica umetnutog bloka. Štampane kopije originalne verzije i one napravljnjene nakon revizije koju je Hokusaj zahtevao su sačuvane. One su štampane 1833. i 1836. godine, respektivno. U 51. godini života (1811. godine) je promenio ime u Taito i u tom periodu je oslikao delo Hokusaj manga i priručnike za crtanje (etehon) - Kratke lekcije jednostavnog crtanja. Ovi radovi sa početka 1812. su bili podesan način da se zaradi novac i privuče više studenata. Manga (sa značenjem proizvoljnog crteža) obuhvata studije u perspektivi. Prva knjiga Hokusajevih mangi, skica ili karikatura koje su uticale na modernu formu stripova poznatu pod istim imenom, bila je objavljena 1814. godine. Hokusaj manga je objavljena u 12 tomova do 1820. godine, i u njoj se nalaze crteži životinja, ljudi, biljaka, monaha itd. Neki crteži su bili duhovitog karaktera, što objašnjava popularnost ovog priručnika. Godine 1820. ponovo menja ime. Pod imenom Jicu je naslikao Trideset i šest pogleda na planinu Fudži, među kojima je najpoznatija Veliki talas nad Kanagavom u ranim 1830-tim. Rezultati Hokusajevih studija perspektiva u Mangi se mogu videti u Velikom talasu Kanagave, gde on koristi ono što je video kao zapadnu perspektivu da predstavi dubinu i volumen. Pokazalo se da je to toliko popularno da je Hokusaj kasnije dodao još deset štampanja serije. Među drugim popularnim štampanim serijama koje je on objavio tokom ovog vremena su Tura provincijskih vodopada, Okeani mudrosti i Neobični pogledi na proslavljene mostove provincija. On je isto tako počeo da izrađuje brojne detaljne individualne slike cvetova i ptica, uključujući izuzetno detaljne Makove i Jato kokoški. Sledeći period koji započinje 1834. godine je Hokusaj započeo stvaralaštvo pod još jednim novim imenom, „Gakudžo Rodžin Mandži“, iliti Starac opčinjen umetnošću. Tada je napravio Stotinu pogleda na planinu Fudži. U postsrkiptu ovog rada, Hokusaj piše: Od svoje šeste godine života, imao sam strast da kopiram oblik stvari i od svoje pedesete godine objavio sam mnogo crteža, i od svega toga, što sam uradio do svoje sedamdesete godine nema ničeg vrednog uzimanja u obzir. U svojoj sedamdeset trećoj godini sam delimično shvatio strukturu životinja, ptica, insekata i riba, i život trava i biljaka. I tako, u svojoj osamdeset šestoj ću napredovati dalje; u devedesetoj ću još dalje prodreti u njihovo tajno značenje, a za sto ću možda zaista doći do nivoa veličanstvenog i božanskog. Kada budem imao sto deset, svaka tačka, svaka linija će imati sopstveni život. Godine 1839. njegov studio je bio zahvaćen vatrom koja je uništila većinu njegovih dela. Otprilike u to vreme mu je i opadala popularnost, jer se pojavio mladi umetnik pod imenom Ando Hirošige. Međutim, Hokusaj nikada nije prestao da slika i kompletirao je Patke u potoku u svojoj 87. godini. Na samrti je rekao „Kad bi mi nebesa dala samo još deset godina...još samo pet godina i postao bih pravi slikar“. Preminuo je 10. maja 1849. Hokusaj je isto tako praktiovao erotsku umetnost, zvanu šunga na japanskom. Većina šunga radova su tipa ukijo-e, i obično su bili urađeni u drvoreznom štamparskom formatu. U doslovnom prevodu, japanska reč šunga znači slika proleća; „proleće”. U šungi su uživali i muškarci i žene svih klasa. Praznoverja i običaji vezani za šungu sugerišu da je to bio slučaj; na isti način na koji se samurajsko nošenje šunge smatralo srećnom amajlijom protiv smrti, ono se smatralo i zaštitom od požara u trgovačkim skladištima i kućama. Iz toga se može zaključiti da su samuraji, čonini i domaćice, svi posedovali šunge. Sve te tri grupe su bile pogođene separacijom od suprotnog pola; samuraji su živeli u kasarnama po više meseci, supružničko odvajanje proizilazilo iz sankin kotai sistema, a trgovci su morali da putuju da bi nabavili i prodali dobra. Zapisi o ženama koje su same dobavljale šunge od pozajmljivača knjiga pokazuju da su ih one koristile. Postojala je tradicionalna praksa predstavljanja mlade sa ukijo-e prikazujući pri tome erotske scene iz Priča o Gendžiju. Šunga je možda služila kao seksualni vodič za sinove i kćeri bogatih porodica. Hokusaj je imao dugu karijeru, ali je većinu svojih najpoznatijih dela napravio nakon 60. godine. Najpoznatije delo iz serija ukijo je „Trideset i šest pogleda na planinu Fudži“ koje je nastalo između 1826. i 1833. Ono se zapravo sastoji od 46 izdanja (10 od kojih je dodato nakon inicijalnog objavljivanja). Ovaj njegov rad je transformisao umetničku formu iz stila portreta sa fokusom na kurtizanama i glumcima koji su bili popularnih tokom Edo perioda u japanskim gradovima, u mnogo širi stil umetnosti sa fokusom na pejzažima, biljkama, i životinjama. Hokusajev izbor imena umetnosti i česti opisi planine Fidži proističu iz njegovih religioznih verovanja. Ime Hokusai znači „Severni studio (soba)”, što se skraćuje kao Hokushinsai ili „Studio severne zvezde”. Hokusaj je bio član Nićirenove sekte budizma, koja je smatrala da je Zvezda severnjača asocirana sa božanstvom Myōken. Planina Fudži je tradicionalno bila povezivana sa večitim životom. Ovo verovanje se može pratiti do Priče o rezaču bambusa, gde božica polaže svoj eliksir života na vrh planine. Kako Henri Smit razjašnjava, „Tako je od ranog vremena planina Fuji smatrana izvorom tajne besmrtnosti, tradicije koja je bila u srcu Hukusajeve sopstvene opsesije sa ovom planinom.” Najveći Hokusajevi radovi su kolekcija od 15 tomova Hokusai Manga, knjiga ispunjena sa skoro 4.000 skečeva koja je bila objavljena 1814. Hokusaj manga se pogrešno smatraju pretečom današnjih stripova, jer je Hokusajeva Manga kolekcija skečeva (životinja, ljudi, objekata, itd.), što se razlikuje od na-priči-baziranog stila stripa moderne mange. Sam Hokusaj je bio pod uticajem Sesšu Toja i drugih stilova kineskog slikarstva. On je uticao na zapadne slikare 19. veka, čiji je stil Jugendstil crpeo ideje iz japanske umetnosti, a naročito iz Hokusajevih dela. Impresionisti Klod Mone i Pjer Ogist Renoar su neka svoja dela bazirali na Hokusajevim. Edgar Dega, Pol Gogen, Gustav Klimt, Franc Mark, Mane i Van Gog su skupljali njegova dela. Direktniji uticaj je bio nastanak termina žaponizam, koji je započeo kao „pomama za sakupljanjem japanske umetnosti, naročito ukijo-e grafika“. Hokusaj je služio kao inspiracija za priču naučne fikcije autora Rodžera Zelaznija koja je nagrađena Hjugo nagradom, „24 pogleda na planinu Fudži, po Hokusaju”, u kojoj protagonista obilazi prostor oko planine Fudži, zaustavljajući na lokacijama koje je Hokusaj obeležio. Knjiga iz 2011. godine o svesnosti završava se poemom „Hokusaj kaže” Rodžera Kiza, čemu prethodi objašnjenje da „ponekad poezija opisuje suštinu ideje bolje od bilo šta drugo.” U izdanju Enciklopedije Britanika iz 1985, Ričard Lejn spekuliše da je Hokusaj „od kasnog devetnaestog veka impresionirao zapadne umetnike, kritičare i ljubitelje umetnosti verovatno više od bilo kog drugog pojedinačnog azijskog umetnika.”` Ako Vas nešto zanima, slobodno pošaljite poruku. Katsushika Hokusai Reprodukcije Japansko slikarstvo

Zoran Jovanovic - Doco, boli glava! Bez godine izdanja, tvrd povez, zastitni omot, 111 strana. Predgovor Dusan Vukotic (Zagrebacka skola crtanog filma) U pitanju je `maketa` (stranice stampane zasebno, pa lepljene) za knjigu Jovanovicevih karikatura, koja se nikada nije pojavila, a to ce reci da je ovo verovatno unikat. Zorana Jovanovića, beogradskog karikaturistu i reditelja crtanih filmova, koji već deceniju i po živi u Njujorku, Džerel Kraus, urednica „Njujork tajmsa” uvrstila je u nedavno objavljenu Antologiju najboljih karikaturista, ilustratora i grafičkih dizajnera. U ovoj knjizi, u izdanju Kolumbija juniverziti presa predstavljeno je 140 autora sa 300 priloga koji su se u prethodnih 30 godina predstavili na stranicama „Njujork tajmsa”. Dovoljno je reći da se među tih 140 našao Endi Vorhol, a sa naših prostora u ovu antologiju su uvršteni pored Jovanovića, Jugoslav Vlahović, Mirko Ilić, Duško Petričić i Goran Delić. Svih ovih godina bio sam poznat po antiratnoj karikaturi i filmovima, a to što se moje ime našlo u ovoj antologiji doživeo sam kao satisfakciju tog jednog rada. Čast mi je što su kao ono što me reprezentuje izabrali karikaturu koju sam uradio pre 43 godine i koja je imala svoj put. Reč je o antiratnoj karikaturi „General sa krstovima” prvi put objavljenoj u Hamburgu 1965/66. Za tu istu karikaturu dobio sam 1967. Zlatnu palmu u Bordigeri u Italiji. General je obeležio moj život sa te lepe strane, ali i sa tužne jer sam shvatio da neki ljudi i dalje žive, zarađuju i dobijaju ordenje na tuđim leševima. I moj crtani film „SOS” je satira na rat, kaže Zoran Jovanović, i dodaje da je imao tu čast da svojevremeno radi unutrašnjopolitičke karikature u „Politici”, ali i da ilustruje njenu sportsku stranu i nedeljni broj. Jovanović sebe opisuje kao reditelja crtanih filmova, karikaturistu i slikara grafičara koji je blizak likovnoj umetnosti i pokušava da ono što je napravio u karikaturi poveže sa filmom. – Radim crtani film potpuno originalno, bez skica, ali se dešavalo da su mi neke karikature pomogle da napravim film. Tako su na primer nastale „Zastave”. Film „Marksijanci” je u Oberhauzenu osvojio prvu nagradu 1984, u Montrealu sam 1988. godine dobio Gran pri za „Bombu”, satiričan film o sidi i savremenom svetu. Oktobarska nagrada uručena mi je 1991. za film „Libertas” koji je priča o ljudima, kavezima i pticama, kaže Jovanović, koji je prve korake u svetu karikature započeo 1965. u „Ježu”. (/slika2)Zoran Jovanović je sarađivao sa najpoznatijim svetskim listovima i osvajao značajne inostrane nagrade za svoje karikature i filmove, koje je prikazao i u Muzeju moderne umetnosti (MOMA) u Njujorku. Godine 1993. doneo tešku odluku da ode iz zemlje: – Već petnaest godina živim u Njujorku. Nisam hteo da se tokom devedesetih angažujem politički u Srbiji, u tom pravcu u kom se angažovao čovek iz Požarevca. Nikad nisam bio član ni jedne partije, a da bih sačuvao svoj stav i misao rešio sam da odem, tačnije rešili su da me odu (smeh). Svih ovih godina radio sam u SAD u Sindikatu karikature, koji je zadužen za uvoz karikature iz celog sveta kako bi ih distribuirao za američke listove. Tako sve do penzije. Nazivi mojih karikatura i filmova govore o tome šta me je posebno iritiralo. To su sudbina čoveka, i one poznate situacije – biti ili ne biti. Jovanovićeva ostvarenja prikazana na festivalima u Oberhauzenu, Montrealu, Krakovu, Sidneju, Beogradu, Zagrebu, Londonu, Aspenu. Retrospektive crtanih filmova imao je u u kinotekama Harvarda, Tel Aviva, Jerusalima, Haife, u kulturnim centrima Bombaja, Nju Delhija, u studiju Volta Diznija.

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! M.C. Ešerove složene, isprepletene slike riba, ptica, gmizavaca i leptira – poznate kao crteži sa teselacijom – učinili su ga jednim od najpopularnijih umetnika 20. veka. Ova pametna, kompaktna knjiga omogućava čitaocima da istraže cetiri njegovih poznatih crteža u dvostranim slagalicama. Njihovi sjajni uzorci će zaintrigirati i zabaviti, a nakon zabave, slagalice se mogu vratiti u knjigu radi bezbednog skladištenja. Moris Kornelis Esher, pominje se i kao Moric, Mauric (hol. Maurits Cornelis Escher; Leuvarden, 17. jun 1898 — Hilversum, 27. mart 1972) bio je holandski umetnik i grafičar, posebno poznat po svojim predstavama paradoksalnih i nemogućih prizora.[1] Njegove prikaze paradoksalnih i nemogućih prizora, iskoristio je Daglas Hofštater za prikazivanje svoje filozofije u knjizi „Gedel, Esher, Bah - večna zlatna pletenica“. Rani život Esherova rodna kuća, sada deo Muzeja keramike Princesehof, u Leuvardenu, Frizija, Holandija Moris Kornelis[a] Esher je rođen 17. juna 1898. u Leuvardenu, Frizija, Holandija, u kući koja danas čini deo Muzeja keramike Princesehof. On je bio najmlađi sin građevinskog inženjera Georga Arnolda Eshera i njegove druge žene Sare Glejhman. Godine 1903, porodica se preselila u Arnem, gde je pohađao osnovnu i srednju školu do 1918. godine.Njegovim prijateljima i porodici poznat kao „Mauk”, bio je bolešljivo dete i smešten je u specijalnu školu sa sedam godina; pao je u drugom razredu.[4] Iako je briljirao u crtanju, njegove ocene su uglavnom bile loše. Pohađao je časove stolarije i časove klavira do svoje trinaeste godine. Godine 1918, otišao je na Tehničku školu u Delftu. Od 1919. do 1922. Esher je pohađao Harlemsku školu za arhitekturu i dekorativnu umetnost, učeći crtanje i umetnost izrade drvoreza. Kratko je studirao arhitekturu, ali je pao na nizu predmeta (delimično zbog uporne infekcije kože) i prebacio se na dekorativnu umetnost,studirajući kod grafičara Samjuela Jesuruna de Meskite. Studijska putovanja Mavarske teselacije, uključujući i ovu u Alhambri, inspirisale su Esherov rad sa pločicama u ravni. Napravio je skice ovog i drugih šablona Alhambre 1936. godine. Godine 1922, važne godine njegovog života, Esher je putovao kroz Italiju, posećujući Firencu, San Điminjano, Volteru, Sijenu i Ravelo. Iste godine je putovao po Španiji, posetio Madrid, Toledo i Granadu.[2] Bio je impresioniran italijanskom prirodom i, u Granadi, mavarskom arhitekturom Alhambre iz četrnaestog veka. Zamršeni dekorativni dizajni Alhambre, zasnovani na geometrijskim simetrijama sa isprepletenim ponavljajućim šarama u obojenim pločicama ili izvajanim u zidovima i plafonima, pokrenuli su njegovo interesovanje za matematiku teselacije i snažno uticali na njegov rad. Esherovo mukotrpno proučavanje istih mavarskih pločica u Alhambri, 1936, pokazuje njegovo sve veće interesovanje za teselaciju. Esher se vratio u Italiju i živeo u Rimu od 1923. do 1935. Dok je bio u Italiji, Esher je upoznao Jetu Umiker – Švajcarkinju, koju je Italija privukla kao i njega, i kojom se oženio 1924. Par se nastanio u Rimu gde je rođen njihov prvi sin Đorđo (Džordž) Arnaldo Esher, nazvan po svom dedi. Esher i Jeta su kasnije dobili još dva sina – Artura i Jana. On je često putovao, posećujući (između ostalog) Viterbo 1926. godine, Abrucu 1927. i 1929. godine, Korziku 1928. i 1933. godine, Kalabriju 1930. godine, obalu Amalfije 1931. i 1934. godine, i Gargano i Siciliju 1932 i 1935. Pejzaži ovih mesta zauzimaju istaknuto mesto u njegovim umetničkim delima. U maju i junu 1936, Esher se vratio u Španiju, ponovo posećujući Alhambru i provodeći dane praveći detaljne crteže njenih mozaičkih šara. Tu je postao fasciniran, do tačke opsesije, teselacijom, objašnjavajući: Ostaje izuzetno upijajuća aktivnost, prava manija od koje sam postao zavisnik i od koje se ponekad teško otrgnem. Skice koje je napravio u Alhambri činile su glavni izvor za njegov rad od tog vremena.[9] Takođe je proučavao arhitekturu Meskite, mavarske džamije u Kordobi. Ispostavilo se da je ovo bilo poslednje od njegovih dugih studijskih putovanja; posle 1937. njegova umetnička dela su nastala u njegovom ateljeu, a ne na terenu. Njegova umetnost se shodno tome naglo promenila od uglavnom posmatračke, sa jakim naglaskom na realističnim detaljima stvari koje se vide u prirodi i arhitekturi, do proizvoda njegove geometrijske analize i njegove vizuelne mašte. Ipak, već i njegov rani rad pokazuje interesovanje za prirodu prostora, neobičnost, perspektivu i višestruke tačke gledišta. Kasniji život Godine 1935, politička klima u Italiji pod Musolinijem postala je neprihvatljiva za Eshera. Nije bio zainteresovan za politiku, jer je smatrao da je nemoguće da se uključi u bilo kakve ideale osim izražavanja sopstvenih koncepata kroz svoj poseban medij, ali je bio nesklon fanatizmu i licemerju. Kada je njegov najstariji sin, Džordž, sa devet godina bio primoran da nosi uniformu Balila u školi, porodica je napustila Italiju i preselila se u Šato doeks, u Švajcarskoj, gde su ostali dve godine. Holandska pošta je iznajmila Eshera da dizajnira polupoštansku marku za „Vazdušni fond“ (holandski: Het Nationaal Luchtvaartfonds) 1935. godine, a ponovo 1949. dizajnirao je holandske marke. One su bile za 75. godišnjicu Univerzalnog poštanskog saveza; Surinam i Holandski Antili su koristili drugačiji dizajn za istu komemoraciju. Esher, koji je veoma voleo pejzaže u Italiji koji su inspirisali, bio je izrazito nesrećan u Švajcarskoj. Godine 1937. porodica se ponovo preselila u Ukel (Ukel), predgrađe Brisela, Belgija. Drugi svetski rat ih je primorao da se presele u januaru 1941, ovog puta u Barn, Holandija, gde je Esher živeo do 1970. godine. Većina Esherovih najpoznatijih dela datira iz ovog perioda. Ponekad oblačno, hladno i vlažno vreme u Holandiji omogućilo mu je da se pažljivo usredsredi na svoj posao. Posle 1953, Esher je naširoko držao predavanja. Planirana serija predavanja u Severnoj Americi 1962. godine otkazana je nakon bolesti, i on je jedno vreme prestao da stvara umetnička dela,[2] ali su ilustracije i tekst za predavanja kasnije objavljeni u okviru knjige Esher o Esheru. Odlikovan je viteškim zvanjem Ordena Oranž-Nasau 1955; kasnije je postao oficir 1967. U julu 1969. završio je svoje poslednje delo, veliki drvorez sa trostrukom rotacionom simetrijom pod nazivom Zmije, u kome zmije vijugaju kroz šaru povezanih prstenova. Oni se skupljaju u beskonačnost i prema centru i prema ivici kruga. Bio je izuzetno razrađen, štampan pomoću tri bloka, od kojih je svaki rotiran tri puta oko centra slike i precizno poravnat da bi se izbegle praznine i preklapanja, za ukupno devet operacija štampanja za svaki završeni otisak. Slika obuhvata Esherovu ljubav prema simetriji; isprepletenih obrazaca; i, na kraju svog života, njegovog približavanja beskonačnosti. Pažnja koju je Esher posvetio stvaranju i štampanju ovog duboreza može se videti na video snimku. Esher se 1970. preselio u Rosa Spier Huis u Larenu, penzionerski dom umetnika u kome je imao sopstveni atelje. Umro je u bolnici u Hilversumu 27. marta 1972. godine u dobi od 73 godine. Sahranjen je na Novom groblju u Barnu.

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Omoti malo iskrzani, sve ostalo u dobrom i urednom stanju! Miodrag B. Protić (Vrnjačka Banja, 10. maj 1922 – Beograd, 20. decembar 2014)[1] bio je srpski slikar, likovni kritičar, teoretičar i istoričar umetnosti i akademik. Biografija Osnovnu školu završio je u Vrnjačkoj Banji, a gimnaziju u Kraljevu. Diplomirao je na Pravnom fakultetu u Beogradu 1950.[2] Učio je slikarstvo u Slikarskoj školi Mladena Josića 1943 — 1944. godine kod Jovana Bijelića i Zore Petrović. Dalje obrazovanje sticao je u Parizu 1953 — 1954, Italiji (u više navrata) i SAD 1963. Od 1950. do 1959. godine radi u Ministarstvu prosvete, nauke i kulture kada inicira osnivanje Moderne galerije. Otkupljuje umetničke radove sa izložbi i ateljea umetnika. Postavljen je za upravnika Moderne galerije 1959. Muzej savremene umetnosti u Beogradu otvara 1965. godine i na njegovom čelu je do penzionisanja 1980. Izlaže od 1946. godine na brojnim kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Prvi put je samostalno izlagao 1956. Član je ULUS-a od 1948. Bio je član grupe „Samostalni“ (1951 — 1955) i „Decembarske grupe“ (1955 — 1960). Napisao je veliki broj knjiga, studija, eseja i kritika o srpskoj i jugoslovenskoj likovnoj umetnosti koje objavljuje od 1952. godine. Redovni kritičar „NIN“-a je između 1952. i 1958. Sarađivao u brojnim dnevnim listovima i časopisima: „Glas“, „Rad“, „Politika“, „Borba“, „Danas“, „Delo“, „Savremenik“, „Književnost“, „Letopis Matice srpske“, „Književne novine“, „Umetnost“ i dr. Bio je član Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu od 1966. do 1991. godine. Dobitnik je Nagrade „Sava Šumanović”.[3] Oktobra 2022. u Protićevu čast u okviru MSU organizovana je izložba Gospodstvo uma: Miodrag B. Protić, život posvećen umetnosti.[4][5] Stvaralaštvo Slikarstvo Mrtva priroda sa žutom pticom (1959), Narodni muzej Kraljevo Miodrag B. Protić je uz veliko angažovanje na osnivanju Moderne galerije i pisanju likovnih kritika u kojima je svakodnevno pratio tekući umetnički život ranih pedesetih godina, najviše bio posvećen svojoj osnovnoj delatnosti - slikarstvu. Pripadao je onaj generacija koja je prva posle raskida sa dogmatskom estetikom socijalističkog realizma povela našu umetnost prema slobodnom izrazu i osamvremenjivanju njenog jezika koje će je dovesti u red aktuelnih estetičkih tokova tog vremena. Protić, veoma obrazovan i informisan bio je na samom vrhu srpskih i jugoslovenskih umetnika koji je kao istaknuti akter vlastitim slikarstvom snažno usmeravao prema modernizmu ovaj pokret naše umetničke obnove posle Drugog svetskog rata. Smatrao je da nova umetnost poseduje sopstvenu tradiciju i autonomiju za koju se u novim uslovima treba izboriti samom slikarskom praksom. Već ranim delima je obezbeđivao legitimnost apstraktnoj umetnosti do čijeg je čistog izraza došao u nekoliko etapa. Tri su slikarska elementa kojima je Protić izgradio svoj slikarski stil - linija, boja i predmet. Tokom šeste decenije njegove slike su ukazale na taj istrajni put redukcije plastične forme od realizma predmetnih elemenata do oblika koji je poprimio elemente znaka i simbola tokom šezdesetih godina. Pročišćavanje njegove slike do čiste apstraktne paradigme bilo privedeno konačnom izrazu tokom sedme decenije kada je u nekoliko značajnih ciklusa zaokružio opus dovodeći ga do najreprezentativnijih primera srspke i jugoslovenske umetnosti druge polovine 20. veka. Kritika Preporod srpske likovne umetnosti posle 1950. godine pratila je, a katkada i predvodila, i likovna kritika. Prvu kritiku Protić je objavio još kao đak kraljevačke Gimnazije, u časopisu Osvit, koji je pokrenuo sa svojim školskim drugovima. Iza časopisa se nalazilo istoimeno literarno udruženje.[6] U oktobru 1950. godine napisao je kritiku povodom samostalne izložbe Miće Popovića, a godinu dana kasnije dobija mesto umetničkog kritičara u NIN-u.[7] Budući da je ostao svestan značaja ove discipline u našem umetničkom životu, a posebno u vremenu obnove, Miodrag B. Protić je veliki doprinos dao neumorno pišući o tekućim likovnim zbivanjima, najviše tokom šeste decenije dvadesetog veka. Njegovo čisto kritičarsko angažovanje bilo je značajno smanjeno krajem te decenije kada je bio imenovan za upravnika Moderne galerije smatrajući da sa te pozicije ima manje prava da neposredno arbitrira kritičkim ocenama o pojavama i ličnostima na aktuelnoj sceni, Protić se okreće pisanju većih eseja i studija koje su na sintetički način objedinjavale stilske i estetičke periode nastanka i razvoja ponajpre, srpskog modernizma dvadesetog veka. U tom pogledu posebno su bile značajne izložbe i ciklusa „Jugoslovenska umetnost HH veka“ koji je inicirao u Muzeju savremen umetnosti a u kojem je sa timom najistakutijih stručnjaka dao jasnu sliku njenog razvoja i dostignuća. Nesumnjivo je da je Protić veoma mnogo doprineo novom unapređivanju likovne kritike kao aktivne discipline tumačenja dela umetnosti i njenih protagonista posle godina bučne ideološke propagande neposredno posle drugog rata. Time je on načinio svojevrsni priključak sa najznačajnijim umetničkim kritičarima između dva svetska rata i načinio jasan kontinuitet i sa tom značajnom tradicijom u novijem srpskom stvaralaštvu.

BRANKA BOGAVAC RAZGOVORI SA DADOM Predgovor - Olga Perović i Jasna Jovanov Izdavač - Narodni muzej Crne Gore, Cetinje Godina - 2013 298 strana 24 cm ISBN - 978-86-85567-33-9 Povez - Broširan Stanje - Kao na slici, tekst bez podvlačenja SADRŽAJ: OLGA PEROVIĆ - Slikarstvo je oblik pobune JASNA JOVANOV - Duel riječi i slike BRANKA BOGAVAC - RAZGOVORI SA DADOM Ja te slike čupam iz Crne Gore A smrt i život su sigurno nešt stoto od onoga što ljudi misle Nema načina kako se pravi slika Za mene je san djelić stvarnosti Slika se ne pravi od promaje TREBA SUMNJATI DA BI ČOVIJEK NAPREDOVAO Praviti slike ili oslobodite se svog demona Ja sam oduvijek bio glumac Sve je uticalo na moje slikarstvo SLIKARSTVO JE ZA MENE OBLIK POBUNE Slikarstvo je za mene oblik pobune Pariz slavi Dada Svijetlo je jedino remek-djelo Samoća kao viši stepen egoizma Čovjek u ogledalu OSTVARENO SAVRŠENSTVO Dado - slikar egzistencijalne strepnje kao Goja ili Bejkon Meni je moje slikarstvo važnije od mog života Poezija u slikarstvu je važnija od slikarstva Moderna umjetnost je beskrvna, ispražnjena STALNO SLIKAM PREKO VEĆ SLIKANOG Stalno slikam preko već slikanog Lica na mojim slikama su moji superpotreti Rođen naopako Ponekad se pitam da li stvarno živim DADOVIH ČETRDESET PARISKIH GODINA Dadovih četrdeset pariskih godina Nije meni do zabave Goli odrani čovjek Svuda tamene sirotinju Raspad Jugoslavije je moja tragedija DADO NA VRHU PIRAMIDE Dado i Lorka - dva velika pjesnika Ja slikam stvarnost sa lupom Solista posebnog dara Dado u Boburu na vrhu piramide U središtu čovječanstva koje krvari Genijalna ruka velikog majstora Mitsko biće evropske umjetničke scene Kako su nastale Irenine ptice, Pjer Naon Tragična vizija čovjekovog života Izložba skulptura Zlatka Glamočaka u Dadovoj kapeli u Žizoru Dado je veliki umjetnik, lijepo je biti okružen njegovim djelima VLADIMIR VELIČKOVIĆ - Omaž Dadu Đuriću Svijet Neprestane Metamorfoze ALEN MARGARON - Dado je od onih slikara za koje slikati znači disati Stvarnost života i smrti Omaž velikom crnogorsko francuskom slikaru Dadu Đuriću u Boburu SAVREMENICI O DADOVOM DJELU GAETAN PIKON - Treba gledati bez prestanka ALEN BOSKE - Umnožene parabole sa hiljadu interpretacija FRANSOAZ ŠOE - Dado s one strane priče MAJKL PEPIAT - Dado ŽAN-FRANSOA ŽEŽER -Dado ALEN ŽUFROA - Dado ili plemenitost jutra FRANSOA MATEJ - Dadov svijet ANRI-ALEKSIS BAČ - Živalj sa ledine BERNAR NOEL - Multiplikator KRISTIAN DERUE - Draženje linije PJER BETANKUR - Preparirani Bifon PJER BARUS - Pakao bez milosti DANIJEL KORDIJE - Užas je moj komfor PATRIK VADBERG - Dadov zanos HENRI GALI-KARL - Ogromna umjetnikova nježnost prema čovječanstvu ALEN BOSKE - Dado je najveći slikar poslije Boša i Manjaska ŽOAHIM ABERBAH - Možda je to san ŽAK ADLEN BRITARI - Između tragičnog i komićnog MIŠEL FOŠE - Dadovo djelo je šamansko MARIJA PAULA FERANDI - Grafička traganja ŽAN-LUI FERIJE - Jedan od slikara - visionara PJER NAON - Dado je vrhunski umjetnik SVJEDOČENJA O DADU MILO PAVLOVIĆ - Dado je vrhunska slikarska ličnost Leonid Šejka - Medijala Dadova domovina je slikarstvo Bio je prvi budilnik Dado se suprotstavio nemogućem TATJANA PEJOVIĆ - Sve je to čista i snažna umjetnost FRAGMENTI O DADU BORA ĆOSIĆ - Dado DEJAN ĆORIĆ - Fenomenologija duhovnosti DRAGAN JOVANOVIČ - Kosmološki simbolizam na slikama Dada Ðurića MIODRAG PROTIĆ - Figure strave išarane cvijećem PREDRAG GOLUBOVIĆ - Vidim Crnu Goru na Dadovim slikama OLGA PEROVIĆ - Simboli trezvenog oka JEZDIMIR RADENOVIĆ - O crtežima Dada Đurića UMJESTO BIOGRAFIJE BRANKA BOGAVAC - Odlomak iz dnevnika BRANKA BOGAVAC - O razgovorima sa Dadom i kako su nastali Zahvalnica Biografija Dada Đurića `Dado Đurić je rođen 4. oktobra 1933. godine, na Cetinju. RTV CG podseća da ga je godine 1944, kada je umrla njegova majka, prihvatio ujak, takođe slikar, da je život nastavio u Sloveniji, u Ljubljani. Umetničku školu je završio u Herceg Novom 1952. godine, a potom Akademiju likovnih umetnosti u Beogradu, u klasi profesora Marka Čelebonovića. Prvi put izlagao je u Rijeci, sa francuskim slikarima 1958. godine. Po doprinosu nadrealizmu neki ga porede s Dalijem i Šagalom. Kako piše Miodrag B. Protić, Dado Đurić, jedan od najizrazitijih predstavnika današnje figuracije, potekao je u krugu Mediale uz Vladimira Veličkovića, 1935, Ljubu Popovića, 1934, (svi u Parizu), i Radomira Reljića, 1938. Dado je bio deo beogradske mitologije šezdesetih, po talentu, po pripadanju grupi Medala i po boemskom životu. Hronike kažu da su godine 1953. u Domu omladine, koji se tada nalazio na Obilićevom vencu u Beogradu, na izložbi o Le Korbizjeu – studenata arhitekture Leonida Šejke i Siniše Vukovića – došli slikari Dado Đurić i Uroš Tošković, i neki to smatraju prvim kontaktom članova buduće grupe Mediala jer oni, tu, na samoj izložbi odmah nalaze zajednički jezik. Jezgro grupe se polako širi kada se, 1957. godine formira društvo prijatelja Baltazar, koje pored Dada Đurića sačinjavaju Leonid Šejka, Siniša Vuković, Miro Glavurtić, Mišel Kontić, Uroš Tošković, Vukota Vukotić, Peđa Ristić i Olja Ivanjicki. Prvi zajednički nastup grupa je imala na izložbi pod nazivom – Medijalna istraživanja. Marko Čelebanović mu pomaže da ode u Pariz sredinom pedesetih godina i od tada Dado je živeo u Francuskoj, u mestu Šamon an Veksan blizu Pariza, gde je imao atelje. Boravio je kratko u Njujorku, a potom u Centralnoj Africi. Prvu samostalnu izložbu u Francuskoj imao je u Galeriji `Danijel Kordije`. Izložbom Dada Đurića `Zorzi elegije` u Palati `Zorzi` u Veneciji, otvoren je paviljon Crne Gore na 53. Bijenalu savremene umetnosti. Pre desetak godina ugledni istoričar umetnosti Alan Boske o njegovom delu objavio je monografiju `Dado, univerzum bez odmora`, a nedavno mu je posvećen i jedan dokumentarni film. U avgustu ove godine dodeljena mu je Trinaestojulska nagrada za životno delo, najveće državno priznanje Crne Gore, a izložba njegovih slika organizovana je od 15. septembra do 31. oktobra u Paviljonu Crne Gore, na Svetskoj izložbi u Šangaju. U Beogradu je poslednji put izlagao juna ove godine u Galeriji Haos, kada je Dado Đurić ustupio svoje skicen blokove i seriju `Trente têtes couronnés` (`Trideset krunisanih glava`), njegovih najrecentnijih crtačkih intervencija bojom na štampanim portretima slavnih naučnika, vladalaca, mislilaca, koji predstavljaju umetnikov izbor trideset ličnosti koje su na ovaj ili onaj način bile `krunisane glave svoje epohe`. Predmet Đurićevih kreativnih intervencija na toj izložbi su Henri VIII, Kopernik, Marija Mediči, Papa Lav X, Ana od Austrije, Martin Luter… Tada su bili izloženi i Đurićevi najraniji crteži, blokovi i sveske sa crtežima iz različitih faza, neka dela iz osamdesetih, kao i nekoliko kolaža rađenih u saradnji sa umetnicom fotografije Ev Morkret (Eve Morcrette). Pre toga 2005. izložba `Medijala` u galeriji NIS slike Dada Đurića bile su izložene uz slike Olje Ivanjicki, Leonida Šejke, Milića od Mačve, Uroša Toškovića, Vladimira Veličkovića, Ljube Popovića, Koste Bradića, Vladana Radovanovića, Siniše Vukovića, Mira Glavurtića, Svetozara Samurovića, Milovana Vidaka. Pre toga retrospektivna izložba Mediale u Umetničkom paviljonu Cvijeta Zuzorićbila je kulturni događaj u Beogradu 1981. Pored ulja i crteža, Dado je radio grafike, kolaž, instalacije, asamblaž, a njegova dela se nalaze u mnogim muzejima, galerijama i privatnim kolekcijama širom sveta.` Ako Vas nešto zanima, slobodno pošaljite poruku. Alain Gaëtan Picon Alain Bosquet Françoise Choay Michael Peppiatt Jean-François Jaeger Alain Jouffroy François Mattei Henri-Alexis Baatsch Bernard Noël Christian Derouet Pierre Bettencourt Daniel Cordier Patrick Waldberg Michel Foucher Jean-Louis Ferrier Pierre Naon

Autor - osoba Pavlović, Živojin, 1933-1998 = Pavlović, Živojin, 1933-1998 Naslov O odvratnom : o kulturi, o umetnosti, o individui, o mnoštvu / Živojin Pavlović Vrsta građe esej Jezik srpski Godina 1982 Izdanje 2. dopunjeno izd. Izdavanje i proizvodnja Beograd : Prosveta, 1982 (Novi Sad : Prosveta) Fizički opis 151 str. ; 17 cm Zbirka ǂBiblioteka ǂXX vek ; 12 (Broš.) Napomene Tiraž 3.000 Tokom života i pisanja, gotovo svaki pisac menja razloge, težište i svrhu svog predanog ili manje upornog nastojanja da zaustavi (na hartiji) činjenice dana – meseca – godine. Menjali su se i Pavlovićevi porivi i uporišta – od mladalačkog pokušaja da se osujeti prolaznost i produži na neki (imaginarni) način vlastiti život, ugrožen (ne samo) bolešću, ostavljanjem za sobom belega, makar kakvog, do potrebe za komunikacijom i kritikom čoveka i sveta – neki razlozi su povremeno izbijali u prvi plan (kao uživanje u slobodi koju u toj meri ne pruža neki drugi literarni rod), da bi se, pošto je već odlučio da sasvim odustane od pisanja (nakon napunjene šezdesete godine) ponovo vratio početni nalog: ostaviti trag, sačiniti (testamentirani) dokument o sebi. Osvrnuvši se sa poslednje stranice dnevnika prema prvoj, ustanovićemo da su zapravo, menjajući se, možda svi razlozi ostali, i da su sakupljeni oko stožera: sačuvati svest budnom. Budna svest je zapravo neka vrsta postignuća slobode. Pavlović na svom primeru formuliše osnovni cilj svakog ljudskog bića i njegovih aktivnosti: ostati što duže u stanju svesti. Ta težnja se može nazvati i drukčije – volja za smislom (V. Frankl). Pisac piše (dnevnik) da bi protumačio stvarnost i samog sebe. Da bi odbranio vlastiti život i obezbedio jedinstvo svom delu Dnevnik jeste građa u kojoj se priprema buduće delo i pisac postaje književni lik. Pavlović dnevnicima svoje sposobnosti drži na okupu, svom životu daje punoću, ostvaruje celovitost: filmovi, knjige, ponski crtež, ali tek uz dnevnike njegov je opus potpun. Celina je ostvarena. Boro Drašković, Borba. Živojin Žika Pavlović bio je jedan od najznačajnijih srpskih reditelja takozvanog crnog talasa jugoslovenskog filma, kao i eminentni književnik, slikar i profesor beogradskog univerziteta. Život i delo Rođen je 15. aprila 1933. godine u Šapcu. Detinjstvo je proveo u mnogim gradovima Srbije, a najviše u selu Vratarnici kod Zaječara. Sa devetnaest godina počeo je da piše o filmu i umetnosti za beogradske novine i časopise. Diplomirao je dekorativno slikarstvo na Akademiji Primenjenih umetnosti u Beogradu. Sa dvadeset pet godina režirao je svoj prvi amaterski film „Ljuba Popović“ (1958. godine). Tri godine kasnije završio je svoj prvi igrani film „Žive vode“ iz omnibusa „Kapi, vode, ratnici“ (1962). Za ovaj film, Pavlović je dobio prvu od mnogobrojnih nagrada (specijalna nagrada žirija na filmskom festivalu u Puli). A nagrada filmskih kritičara na festivalu u Katargi (1965. godine) za film „Neprijatelj“, bila je prva međunarodna nagrada koju je dobio. U svojoj tridesetoj godini objavio je prvu zbirku pripovedaka „Krivudava reka“ (1963. godine). Njegov prvi roman, „Lutke“, objavljen je 1965. godine. Za to delo, Pavlović prima prvu od mnogobrojnih nagrada za kreativno spisateljstvo („nagrada Isidora Sekulić“ 1967. godine). Živojin Pavlović snimio je 15 filmova i objavio 32 knjige. Njegovi filmovi su prepozatljivi kako po izrazu, tako i po tematici koju obrađuje. Uglavnom su to socijalne drame, sa glavnim likovima neprilagođenim društvu u kome žive i društvenim prilikama koji vladaju – filmovi sa izrazito kritičkim stavom. Nakon filma „Zaseda“ (1969. godine) bio je žestoko kritikovan od strane zvaničnih vlasti Jugoslavije, tako da je jedno vreme bio u mogućnosti da radi jedino u Sloveniji. Retrospektive njegovih filmova organizovane su u Pezaru (1983. godine), Larošelu (1985. godine), Parizu (1986. i 1990. godine), Montpelijeu (1990. godine) i Strazburu (1991. godine). Kao glumac, pojavljuje se samo u jednom dugometražnom igranom filmu „Nacionalna klasa“ reditelja Gorana Markovića, u više nego sporednoj ulozi koja traje svega nekoliko sekundi, ali i u tri kratkometražna filma svojih studenata sa „Akademije Braća Karić“ u Beogradu, na kojoj je bio redovni profesor. Živojin Pavlović bio je redovni Profesor Fakulteta Dramskih umetnosti u Beogradu. Kao što je to bio za života, Živojin Pavlović je (i posthumno) jedan od najplodnijih srpskih pisaca. Najubedljivija potvrda toga je (januara 2006. godine) objavljenih šest tomova njegovog „Dnevnika“ u izdanju novosadskog „Prometeja“ i beogradskog „Podijuma“. Obimom od oko 2.500 stranica, i širinom vremenskog raspona (1956-1993), ti dnevnički zapisi - naslovljeni kao „Izgnanstvo I-II“, „Ispljuvak pun krvi“ i „Diarium I-III“, prevazilaze sve što je u tom žanru kod nas do sada napisano i objavljeno. A što je posebno zanimljivo, ni sa ovih šest knjiga dnevnički opus Živojina Pavlovića još nije kompletiran pošto su, pored onih ranije objavljenih – „Belina sutra“, „Flogiston“ i „Otkucaji srca“, javnosti ostali nedostupni dnevnici ispisani posle 1993. godine. Oni tek čekaju izdavača, objedinjeni u celinu pod naslovom „Tragovi boga Marsa“. Preminuo je 29. novembra 1998. godine u Beogradu. Njegova ćerka Milena Pavlović danas je poznata srpska glumica. Filmografija Žive vode (omnibus Kapi, vode, ratnici, 1962) Obruč (omnibus Grad, 1963, zabranjen) Neprijatelj (1965) Povratak (1966) Buđenje pacova (1967) Kad budem mrtav i beo (1968) Zaseda (1969) Crveno klasje (1971) Let mrtve ptice (1973), Pesma (tv film u 6 epizoda, 1974), Hajka (1976) Doviđenja u sledećem ratu (1980), Zadah tela (1983) Na putu za Katangu (1987) Dezerter (1992), Država mrtvih (1997). Bibliografija Knjige pripovedaka Krivudava reka (1963, 1994) Dve večeri u jesen (1967) Cigansko groblje (1972) Ubijao sam bikove (1985, 1988) Kriške vremena (1993) Blato (1999) Knjige novela Dnevnik nepoznatog (1965) Vetar u suvoj travi (1976) Krugovi (1993) Knjige proze Belina sutra (1984) Flogiston (1989) Azbuka (1990) Romani Lutke; Lutke na bunjištu (1965, 1991) Kain i Avelj (1969, 1986) Zadah tela (1982, 1985, 1987, 1988, 1990) Oni više ne postoje (1985, 1987) Zid smrti (1985, 1986, 1987) Lov na tigrove (1988) Raslo mi je badem drvo (1988) Vašar na Svetog Aranđela (1990) Trag divljači (1991) Lapot (1992) Biljna krv (1995) Simetrija (1996) Dolap (1997) Knjige eseja Film u školskim klupama (1964) Đavolji film (1969, 1996) O odvratnom (1972, 1982) Balkanski džez (1989) Davne godine (1997) Knjige razgovora Jezgro napetosti (1990) Ludilo u ogledalu (1992) Dnevnici Ispljuvak pun krvi (1984. zabranjen, 1990) Otkucaji (1998) Dnevnici I-VI (2000) Knjiga epistolarne proze Voltin luk (sa Goranom Milašinovićem, 1996) Nagrade Filmske nagrade „Zlatna maska“ na I festivalu mediteranskog filma za film „Neprijatelj“ (1965. godine) „Zlatna arena“ za režiju na filmskom festivalu u Puli za film „Buđenje pacova“ (1967. godine) „Srebrni medved“ za režiju na festivalu u Berlinu za film „Buđenje pacova“ (1967. godine) „Velika zlatna arena“ na filmskom festivalu u Puli za film „Kad budem mrtav i beo“ (1968. godine) „I nagrada za najbolji film“ na festivalu u Karlovim Varima) za film „Kad budem mrtav i beo“ (1968. godine) „Zlatni lav“ na festivalu u Veneciji za film „Zaseda“ (1969. godine) „Velika zlatna arena“ i „Zlatna arena“ za režiju na filmskom festivalu u Puli za film „Crveno klasje“ (1971. godine) „Zlatna plaketa“ za scenario, prema literarnom delu na festivalu u Berlinu za film „Crveno klasje“` (1971. godine) „Zlatna arena“ za režiju na filmskom festivalu u Puli za „film“ Hajka (1976. godine) „Velika zlatna arena“, „Zlatna arena“ za režiju i „Zlatna arena“ za scenario na filmskom festivalu u Puli za film „Zadah tela“ (1983. godine) „Zlatni gladijator“ za film „Na putu za Katangu“ (1987. godine) „Srebrna mimoza“ za film „Dezerter“ (1992. godine) „Feliks romulijana“ (lat. Felix romuliana) za životno delo „Zlatna maslina“ za najbolji film na festivalu mediteranskog filma u Bastiji, za film „Dezerter“ (1992. godine) Književne nagrade „Nagrada Isidora Sekulić“ za kreativno spisateljstvo. Za knjigu pripovedaka „Dve večeri u jesen“ (1967. godine) Andrićeva nagrada za pripovetku. Za knjigu pripovedaka „Kriške vremena“ (1993. godine) „NIN-ova nagrada“ za roman godine. Za roman „Zid smrti“ (1985. godine) „NIN-ova nagrada“ za roman godine. Za roman „Lapot“ (1992. godine) MG100 (N)

JUDI!!!!!!! Za enterijer restorana dalmatinske kuhinje ili hrvatske ambasade u Beogradu, dojavite im da je Jugan stigao. Jugan Splivalo Ribe, 1985 ulje na platnu, 51,2 x 60,2 cm plus ram potpisano datirano Jugan Splivalo – Slikar i more Zaspao je za čas i sanjao o Africi, kad je bio još mlad, i o dugim zlatnožutim obalama, kao i o bijelim obalama koje bjehu tako svijetle da ih je bolno gledati, i o visokim grebenima i velikim tamnim brdima. Sad je već svake noći živio na toj obali i u svojim snovima slušao je hujanje mora i gledao kako čamci urođenika plove po njemu. (Ernest Hemingway, ”Starac i more”) Piše: Marijan Grakalić U slučaju kada je slikareva preokupacije more i sve na njemu i u njemu, od riba pa do rakova, koralja. otoka, grebena, valova i njihove pjene iznad kojih prometuju oblaci satkani od vode i soli igrajući se povrh pučine zajedno s pticama i suncem, onda se tu ponajprije radi o poslanju koje nadilazi maštu iako ne može bez nje. Hrid i oko ribe, peraja, potom i ljuske, kraci, palme i cvijetovi agave, potom i tama nad vodom u kojoj je nesrećom nestao neki izgubljeni život da bi se u pejzažu koji slika jutro sve to promijenilo i postalo vedro i prozračno kao da je sama slika sad zauvijek raskrstila sa zaboravom, tek su neki od utisaka koji nas konstantno prate kroz slikarska djela i umjetnički život Jugana Splivala. Drugačije i ne može biti budući kada se radi o zagrebačkom slikaru i novinaru koji je svojim porijeklom snažno vezan za Jelsu, Vrbosku i otok Hvar, za svoje bodule Plenkoviće, Gamuline, Drinkoviće, Arbunoviće i druge, za taj zlatni otok i njegove panorame, vinograde, ribare i znamenite ljude, za Mediteran koji je osim u sjećanjima i legendama još snažno prisutan i u njegovu slikarstvu. Rođen je godine 1944. u talijanskom mjestu zbijega otočana pred fašistima, Santa Maria di Leuca, gdje se miješajuuuu vode jadranskog i egejskog mora i gdje je svojedobno uz prastari svjetionik podignuta bazilika De Finibuss Terrae (Na kraju Zemlje). Potom je u zbijegu u mjestu El Shat u Egiptu s drugim ljudima, mnogim Hrvatima s istočne obale Jadrana, kojeg čine obitelji otjeranih i onih antifašista što su tu našli utočište pred stradanjima. Prkosna otočka narav koju po ocu Stipi nasljeđuje i Jugan neodvojiva je od pučke vjere u konačnu pobjedu socijalne pravde, kulture i finoće. Tako je bilo i u ono nemilo ratno vrijeme kada njegov otac Stipe Splivalo zajedno sa Martinom Gamulinom i Marinom Franičevićem osniva prve Okružne odbore narodne pomoći po Hvaru tiskajući na sam dan napada nacista na Sovjetski Savez, 22. lipnja 1941. ”Naš izvještaj”, brošuru u tri stotine primjeraka sa stihovima Nazora, Krleže i Majakovskog. I poslije rata Stipe Splivalo imao je značajnu ulogu. Dok Jugan završava Drugu gimnaziju u Zagrebu, otac Stipe Splivalo postaje 1953. godine generalni direktor ”Plive”. U njegovo vrijeme broj zaposlenih povećao se sa 700 na 2500, a ta firma od skromnog izvoza od 250.000 dolara ubrzo bilježi izvoz od 10 milijuna dolara godišnje i više, prva na svijetu proizvodi tablete s vitaminom C, te doživljava pravu ekspanziju koja se manifestira i Plivinom izložbom u Londonu 1966. Taj trend konjunkture i dobrog poslovanja zadržao se sve do devedesetih dok nije uništena. Kao ljubitelj umjetnosti Stipe Splivalo kupovao je slike kako za ”Plivu” i njezinu galeriju tako i za sebe osobno, pa se Jugan veoma rano upoznaje s najznačajnijim umjetničkim osobama i dijelima toga vremena. Posebno s Miljenkom Stančićem, Ljubom Ivaniševićem, Otonom Glihom, Franom Kršinićem, Stipom Sikriricom i drugima. Veoma rano, već 1961. i 1962. godine Jugan priređuje tri izložbe svojih radova, (prvu u Drugoj gimnaziji u Zagrebu, a godinu kasnije u Klubu hvarskih studenata i potom i u Hvarskoj galeriji na Hvaru), uglavnom riba izraženih u hrabroj ekspresionističkoj maniri s bogatim pastoznim nanosima boje, često u plošnoj formi i kontrastima koji unose živost i dramatičnost u harmoniju slike. Događa se to pod budnim okom pokojnog profesora Grge Gamulina, a slikar Oskar Herman pronalazi bliskosti u snažnim pokretima kojima je špahtlom boja nabačena na sliku sa svojim slikarstvom. No težina oformljenosti likovnoga ukusa, sazrijevanje izvan institucija i relativno skroman repertoar motiva (more, ribe, riblje oči, lignje, magarci, grebeni, palme i gradele) navodi ga da prekine studij povijesti umjetnosti i arhitekture iako je već položio predmete kod Josipa Vanište i samoborskoga slikara i likovnoga profesora Kamila Tompe. Umjesto toga posvetio se studiranju prava koje je i diplomirao. Slikarstvo od tog doba postaje dio intime, onog osobnog svijeta koji ne želi biti javan. Zaposlio se na Radio Zagrebu kao novinar a slika u svom stanu u Kraševoj, danas Bauerovoj ulici, prima prijatelje i sanja o svjetskom festivalu bevande na Hvaru kao tipičnog i najboljeg mediteranskog pića. Nastaju brojni ciklusi, posebno upečatljiv je onaj koji tematizira buljooke riblje oči, potom i erotski sa falusoidnim ribama i vaginalnim školjkama, da bi potom slijedili zanimljivi i dojmljivi pejzaži nadrealna ugođaja kakvim Mediteran i inače zrači po svojoj prirodi. Istodobno, njegov stan atelijer gdje živi sa suprugom Lelom i sinom Stipicom postaje stalna pošta zagrebačkih i hvarskih intelektualaca, slikara, pisaca, režisera i općenito ljudi sklonih umjetnosti, hedonizmu i originalnosti. Ti su se dani brzo zgušnjavali u dugim razgovorima i druženjima, a ljetovanja u Vrbovskoj i na Hvaru postajala su vremenom atrakcijom koja se tiče samo onih beskrajnih kraljevstva koja se mogu doživjeti na ladanju kraj obale čije su slike bogorodica i kamen crkvi stariji od pamćenja. Neko vrijeme radi kao direktor Likovnoga centra grada Zagreba, i tek nakon trideset godina od prve, 1991., događa se nova izložba u zagrebačkoj galeriji ”Quorum”, a poslije toga u ”Mirmari”. Onda slijede i druge. Otkriće stakla odnosno umjetnosti staklene fuzije i njezine podatne oblikovnosti događa se nakon 2000-te godine i zadnji je veliki izazov kojem se ovaj slikar izdašno prepustio. U tom mediju ponovo nastaju strukture i motivi viđeni i prije, ali sada posve drugačijega izgleda, gracilnog i reljefnog, koloristički snažnog unatoč mekoći svjetla koji prelijevaju staklene oblike dočaravajući svijet mora i podmorja. Umjetnost nije zbijeg, ona nije bespomoćno sudjelovanje u nekoj igri niti poklonstvo nekim moćnim silama koje žele razoriti prostore vremena u kojem živimo. Upravo obratno. Stvaralaštvo Jugana Splivala, njegova umjetnost što ne preza od iznenadnih i snažnih rješenja, iako je dugo bila samozatajna i privatna, to sada najbolje pokazuje. Kao što o moru i prekomorju, o onoj obali o kojoj se sanja čudesan san može usnuti svugdje, tako se i more i ribe Jugana Splivala nalazi u nezaboravnoj dimenziji između mašte i zbilje, tamo gdje se susreće zlatni jadranski otok i Zagrebačko podne. Link: Staklene ribe Jugana Splivala Jugan Splivalo studirao je povijest umjetnosti na Filozofskom fakultetu i arhitekturu na Arhitektonskom fakultetu (prof. Tompa, prof. i akad. slikar Vaništa) u Zagrebu. Diplomirao je pravo na Pravnom fakultetu. Poslije studija, radio je kao novinar na Hrvatskom radiju. Slikarstvom se bavi još od djetinjstva i član je HDLU-a. Educirao se kod hrvatskog slikara Otona Glihe i Oskara Hermana, recentnog predstavnika minhenske škole. Izložbe Zagreb – II. gimnazija Zagreb, Zavičajni klub studenata Otoka Hvara Hvar, Hvarska galerija Zagreb, Galerija “Quorum” Zagreb, Muzej Mimara, “Bedem ljubavi” Zagreb, Galerija “INA” Zagreb, Centar za likovni odgoj grada Zagreba Hvar, Općinska viječnica Jelsa Zagreb, Centar za likovni odgoj grada Zagreba Jelsa, Izložba na otvorenom Zagreb, galerija Badrov Mnogobrojne kolektivne izložbe “Splivalove slike izraz su njegove mediteranske prirode. One otkrivaju radost življenja, sklonost humoru. Slikar u njima izvrće stvari i mijenja im svakodnevno značenje, daje im drugi dublji, zagonetni smisao.” Akademik Vladimir Marković “Ovaj danas gotovo zaboravljeni mediteranski motiv, Splivalo uporno drži na životu u svojem slikarstvu. Splivalo ima vlastito prepoznatljivo strukturalno jedinstvo u načinu slikanja motiva svojih slika – posebno riba.” Dr. Marijan Susovski “Mrtve prirode u svojem je stvaralaštvu njegovao francuski ekspresionist Chaim Soutine, a kod nas Ante Kaštelančić. Kod Jugana Splivala vrhunac bizarnosti prizora jesu odstranjene riblje oči koje plivaju u crvenom amorfnom sadržaju. Odasvud nas s njegovih slika, kao nečista savjest, gledaju bistri i zamućeni pogledi riba.” Vlasta Tolić

buzdovan, topuz 5,6 x 1,3 cm bronza samo srbija ovaj predmet ne saljem u inostranstvo serbia only I do not send this item abroad Prošle izložbe (Muzej Africke umetnosti) 16. februar 2011. - 20. avgust 2011. AUTOR IZLOŽBE I KATALOGA Marija Ličina, kustos MAU Na izložbi je prikazano više od 500 tegova za merenje zlatnog praha iz zbirke Muzeja afričke umetnosti, preko 200 tegova iz zbirke Slovenskog etnografskog muzeja u Ljubljani, primeri iz privatnih kolekcija. Pored tegova, izložba uključuje i prateće predmete kao što su vage, kutije i kašike za zlatni prah. Tegovi naroda Akan jedinstveni su u svetu po svojim oblicima - predstavljaju ljude (ratnike, vračeve, lovce...), životinje (ptice,krokodili, antilope...), biljke (kikiriki, cvetove palmi, patlidžane...), predmete (bubnjeve, sandale, topove...), i brojne druge figurativne i geometrijske motive. Koliko privlače svojim oblicima, kao umetničke forme u bronzi, dimenzija od tek nekoliko santimentara, akanski tegovi jednako su značajni kao svedočanstva o prirodnom bogatstvu zlata u Zapadnoj Africi. Njima je meren zlatni prah, koji je imao ulogu novca u Gani i Obali Slonovače kod naroda Akan od 15. sve do kraja 19. veka, u svakodnevnim aktivnostima - na tržnicama, u kraljevskim trezorima zlata i za naplate državnih taksi i poreza. Izložba „Tegovi za merenje zlatnog praha naroda Akan“, autorke Marije Ličine, predstavila je značaj koji su u globalnoj istoriji imali bogata nalazišta zlata, trgovinski i kulturni kontakti na prostoru Zapadne Afrike. Kroz izložbu, posetioci uče o prometu zlata od afričke obale Mediterana do Gvinejskog zaliva (u periodu od 10. do 19. veka), pustinjskim karavanima i evropskim flotama u pohodu ka akanskim zlatonosnim poljima, o običajima cenkanja do „poslednjeg zrna zlata“, boji plamena za tegove-skulpture u bronzi i drugim temama vezanim za istoriju i kulturu naroda Akan. Izuzetnost zbirke tegova Muzeja afričke umetnosti u Beogradu, sa više od 500 originalnih predmeta, kao i zbirka Slovenskog etnografskog muzeja sa više od 200 tegova koji su po prvi put biti predstavljeni javnosti, poslužili su kao polazište za obradu nekoliko temata: AFRIČKO ZLATO U STAROM SVETU transsaharska trgovina zlatom, od 10. do 16. veka ZLATNI PRAH KAO NOVAC I JEDINICE TEŽINE: proizvodnja i promet zlata u „zlatnim kraljevstvima“ Gane, od 15. do 19. veka; kulturni kontakti i razmena između afričkih, arapskih i evropskih civilizacija AMBLEMI TRADICIJE I DRUŠTVENIH VREDNOSTI motivi tegova kao ilustracije poslovica i izreka POUKE NA TEGOVIMA ZA MERENJE ZLATNOG PRAHA Kao i oblici, i značenja koja su tegovi-skulpture imali različita su: mnogi asociraju mudre pouke iz poslovica i narodnih priča, čuvaju sećanja na bitke, mitove i legende, ili predstavljaju određene simbole. Navodimo neke od akanskih poslovica: Lud je onaj ko puši i nosi bačvu sa barutom na glavi! Između ključa i brave, jedan je stariji - mora postojati vođa, čak i među jednakima. Ne treba ti veliki štap da slomiješ petlu vrat - kaže se za moćnog čoveka koji nepotrebno zlostavlja siromašnog i nezaštićenog. Snaga palmovog drveta je u njegovim granama - kraljeva moć leži u broju njegovih podanika. ---- ovaj teg nije bio na izlozbi u MAU ----- ---------------------------------------- Akan goldweights, (locally known as mrammou), are weights made of brass used as a measuring system by the Akan people of West Africa, particularly for wei and fair-trade arrangements with one another. The status of a man increased significantly if he owned a complete set of weights. Complete small sets of weights were gifts to newly wedded men. This insured that he would be able to enter the merchant trade respectably and successfully. Beyond their practical application, the weights are miniature representations of West African culture items such as adinkra symbols, plants, animals and people. Stylistic studies of goldweights can provide relative dates into the two broad early and late periods. The Early period is thought to have been from about 1400–1720 AD, with some overlap with the Late period, 1700-1900 AD. There is a distinct difference between the Early and Late periods. Geometric weights are the oldest forms, dating from 1400 AD onwards while figurative weights, those made in the image of people, animals, building etc., first appear around 1600 AD. Radiocarbon dating, a standard and accurate method in many disciplines, cannot be used to date the weights, as it is an inorganic material. The base components of inorganic materials, such as metals, formed long before the manufacturing of the artifact.The copper and zinc used to make the alloy are exponentially older than the artifact itself. Studies on the quality or origins of the base metals in brass are not very useful due to the broad distribution and recycling of the material. Studying the weight`s cultural background or provenance is an accurate method of dating the weights. Historical records accompanying the weight describing the people to whom it belonged to, as well as a comparative study of the weights and oral and artistic traditions of neighbouring communities should be part of studying the background and provenance of the weights. Scholars use the weights, and the oral traditions behind the weights, to understand aspects of Akan culture that otherwise may have been lost. The weights represent stories, riddles, and code of conducts that helped guide Akan peoples in the ways they live their lives. Central to Akan culture is the concern for equality and justice; it is rich in oral histories on this subject. Many weights symbolize significant and well-known stories. The weights were part of the Akan`s cultural reinforcement, expressing personal behaviour codes, beliefs, and values in a medium that was assembled by many people. Anthony Appiah describes[2] how his mother, who collected goldweights, was visited by Muslim Hausa traders from the north. The goldweights they brought were `sold by people who had no use for them any more, now that paper and coin had replaced gold-dust as currency. And as she collected them, she heard more and more of the folklore that went with them; the proverbs that every figurative gold-weight elicited; the folk-tales, Ananseasem, that the proverbs evoked.` Appiah also heard these Ananseasem, Anansi stories, from his father, and writes: `Between his stories and the cultural messages that came with the gold-weights, we gathered the sort of sense of a cultural tradition that comes from growing up in it. For us it was not Asante tradition but the webwork of our lives.` There are a number of parallels between Akan goldweights and the seals used in Harappa. Both artifacts stabilized and secured regional and local trade between peoples, while they took on further meaning beyond their practical uses. Shields are symbols of bravery, stamina, or a glorious deed, though not necessarily in battle. Double-edged swords symbolize a joint rule between female and male, rather than implying violence or rule with fear. The naming of the weights is incredibly complex, as a complete list of Akan weights had more than sixty values, and each set had a local name that varied regionally. There are, from studies done by Garrard, twelve weight-name lists from Ghana and the Ivory Coast. Some estimate that there are 3 million goldweights in existence. Simon Fraser University has a small collection, consisting mostly of geometric style weights, with a number of human figurative weights. Both types are pictured here and come from the SFU Museum of Archaeology and Ethnography. Many of the largest museums of in the US and Europe have sizable collections of goldweights. The National Museum of Ghana, the Musée des Civilisations de Côte d`Ivoire in Abidjan, Derby Museum and smaller museums in Mali all have collections of weights with a range of dates. Private collections have amassed a wide range of weights as well. In the past, each weight was meticulously carved, then cast using the ancient technique of lost wax. As the Akan culture moved away from using gold as the basis of their economy, the weights lost their cultural day-to-day use and some of their significance. Their popularity with tourists has created a market that the locals fill with mass-produced weights. These modern reproductions of the weights have become a tourist favorite. Rather than the simple but artistic facial features of the anthropomorphic weights or the clean, smooth lines of the geomorphic weights, modern weights are unrefined and mass-produced look. The strong oral tradition of the Akan is not included in the creation of the weights; however, this does not seem to lessen their popularity. The skill involved in casting weights was enormous; as most weights were less than 2½ ounces and their exact mass was meticulously measured. They were a standard of measure to be used in trade, and had to be accurate. The goldsmith, or adwumfo, would make adjustments if the casting weighed too much or too little. Even the most beautiful, figurative weights had limbs and horns removed, or edges filed down until it met the closest weight equivalent. Weights that were not heavy enough would have small lead rings or glass beads attached to bring up the weight to the desired standard. There are far more weights without modifications than not, speaking to the talent of the goldsmiths. Most weights were within 3% of their theoretical value; this variance is similar to those of European nest weights from the same time. Early weights display bold, but simple, artistic designs. Later weights developed into beautiful works of art with fine details. However, by the 1890s (Late Period) the quality of both design and material was very poor, and the abandonment of the weights quickly followed. Tim Garrard (April 28, 1943 – May 17, 2007) studied the Akan gold culture. His research was centered on goldweights and their cultural significances and purposes. He was also interested in the gold trade, the creation of the weight measurements, and how Akan trade networks operated with other networks. His works and those that use his work as a base are very informative about broader Akan culture. The weights pictured here are part of the collection at the SFU museum. Donated to the museum in the late 1970s, they are part of a wide collection of African cultural pieces.

piramida 1,5 x 1 x 1,1 cm bronza samo srbija ovaj predmet ne saljem u inostranstvo serbia only I do not send this item abroad Prošle izložbe (Muzej Africke umetnosti) 16. februar 2011. - 20. avgust 2011. AUTOR IZLOŽBE I KATALOGA Marija Ličina, kustos MAU Na izložbi je prikazano više od 500 tegova za merenje zlatnog praha iz zbirke Muzeja afričke umetnosti, preko 200 tegova iz zbirke Slovenskog etnografskog muzeja u Ljubljani, primeri iz privatnih kolekcija. Pored tegova, izložba uključuje i prateće predmete kao što su vage, kutije i kašike za zlatni prah. Tegovi naroda Akan jedinstveni su u svetu po svojim oblicima - predstavljaju ljude (ratnike, vračeve, lovce...), životinje (ptice,krokodili, antilope...), biljke (kikiriki, cvetove palmi, patlidžane...), predmete (bubnjeve, sandale, topove...), i brojne druge figurativne i geometrijske motive. Koliko privlače svojim oblicima, kao umetničke forme u bronzi, dimenzija od tek nekoliko santimentara, akanski tegovi jednako su značajni kao svedočanstva o prirodnom bogatstvu zlata u Zapadnoj Africi. Njima je meren zlatni prah, koji je imao ulogu novca u Gani i Obali Slonovače kod naroda Akan od 15. sve do kraja 19. veka, u svakodnevnim aktivnostima - na tržnicama, u kraljevskim trezorima zlata i za naplate državnih taksi i poreza. Izložba „Tegovi za merenje zlatnog praha naroda Akan“, autorke Marije Ličine, predstavila je značaj koji su u globalnoj istoriji imali bogata nalazišta zlata, trgovinski i kulturni kontakti na prostoru Zapadne Afrike. Kroz izložbu, posetioci uče o prometu zlata od afričke obale Mediterana do Gvinejskog zaliva (u periodu od 10. do 19. veka), pustinjskim karavanima i evropskim flotama u pohodu ka akanskim zlatonosnim poljima, o običajima cenkanja do „poslednjeg zrna zlata“, boji plamena za tegove-skulpture u bronzi i drugim temama vezanim za istoriju i kulturu naroda Akan. Izuzetnost zbirke tegova Muzeja afričke umetnosti u Beogradu, sa više od 500 originalnih predmeta, kao i zbirka Slovenskog etnografskog muzeja sa više od 200 tegova koji su po prvi put biti predstavljeni javnosti, poslužili su kao polazište za obradu nekoliko temata: AFRIČKO ZLATO U STAROM SVETU transsaharska trgovina zlatom, od 10. do 16. veka ZLATNI PRAH KAO NOVAC I JEDINICE TEŽINE: proizvodnja i promet zlata u „zlatnim kraljevstvima“ Gane, od 15. do 19. veka; kulturni kontakti i razmena između afričkih, arapskih i evropskih civilizacija AMBLEMI TRADICIJE I DRUŠTVENIH VREDNOSTI motivi tegova kao ilustracije poslovica i izreka POUKE NA TEGOVIMA ZA MERENJE ZLATNOG PRAHA Kao i oblici, i značenja koja su tegovi-skulpture imali različita su: mnogi asociraju mudre pouke iz poslovica i narodnih priča, čuvaju sećanja na bitke, mitove i legende, ili predstavljaju određene simbole. Navodimo neke od akanskih poslovica: Lud je onaj ko puši i nosi bačvu sa barutom na glavi! Između ključa i brave, jedan je stariji - mora postojati vođa, čak i među jednakima. Ne treba ti veliki štap da slomiješ petlu vrat - kaže se za moćnog čoveka koji nepotrebno zlostavlja siromašnog i nezaštićenog. Snaga palmovog drveta je u njegovim granama - kraljeva moć leži u broju njegovih podanika. ---- ovaj teg nije bio na izlozbi u MAU ----- ---------------------------------------- Akan goldweights, (locally known as mrammou), are weights made of brass used as a measuring system by the Akan people of West Africa, particularly for wei and fair-trade arrangements with one another. The status of a man increased significantly if he owned a complete set of weights. Complete small sets of weights were gifts to newly wedded men. This insured that he would be able to enter the merchant trade respectably and successfully. Beyond their practical application, the weights are miniature representations of West African culture items such as adinkra symbols, plants, animals and people. Stylistic studies of goldweights can provide relative dates into the two broad early and late periods. The Early period is thought to have been from about 1400–1720 AD, with some overlap with the Late period, 1700-1900 AD. There is a distinct difference between the Early and Late periods. Geometric weights are the oldest forms, dating from 1400 AD onwards while figurative weights, those made in the image of people, animals, building etc., first appear around 1600 AD. Radiocarbon dating, a standard and accurate method in many disciplines, cannot be used to date the weights, as it is an inorganic material. The base components of inorganic materials, such as metals, formed long before the manufacturing of the artifact.The copper and zinc used to make the alloy are exponentially older than the artifact itself. Studies on the quality or origins of the base metals in brass are not very useful due to the broad distribution and recycling of the material. Studying the weight`s cultural background or provenance is an accurate method of dating the weights. Historical records accompanying the weight describing the people to whom it belonged to, as well as a comparative study of the weights and oral and artistic traditions of neighbouring communities should be part of studying the background and provenance of the weights. Scholars use the weights, and the oral traditions behind the weights, to understand aspects of Akan culture that otherwise may have been lost. The weights represent stories, riddles, and code of conducts that helped guide Akan peoples in the ways they live their lives. Central to Akan culture is the concern for equality and justice; it is rich in oral histories on this subject. Many weights symbolize significant and well-known stories. The weights were part of the Akan`s cultural reinforcement, expressing personal behaviour codes, beliefs, and values in a medium that was assembled by many people. Anthony Appiah describes[2] how his mother, who collected goldweights, was visited by Muslim Hausa traders from the north. The goldweights they brought were `sold by people who had no use for them any more, now that paper and coin had replaced gold-dust as currency. And as she collected them, she heard more and more of the folklore that went with them; the proverbs that every figurative gold-weight elicited; the folk-tales, Ananseasem, that the proverbs evoked.` Appiah also heard these Ananseasem, Anansi stories, from his father, and writes: `Between his stories and the cultural messages that came with the gold-weights, we gathered the sort of sense of a cultural tradition that comes from growing up in it. For us it was not Asante tradition but the webwork of our lives.` There are a number of parallels between Akan goldweights and the seals used in Harappa. Both artifacts stabilized and secured regional and local trade between peoples, while they took on further meaning beyond their practical uses. Shields are symbols of bravery, stamina, or a glorious deed, though not necessarily in battle. Double-edged swords symbolize a joint rule between female and male, rather than implying violence or rule with fear. The naming of the weights is incredibly complex, as a complete list of Akan weights had more than sixty values, and each set had a local name that varied regionally. There are, from studies done by Garrard, twelve weight-name lists from Ghana and the Ivory Coast. Some estimate that there are 3 million goldweights in existence. Simon Fraser University has a small collection, consisting mostly of geometric style weights, with a number of human figurative weights. Both types are pictured here and come from the SFU Museum of Archaeology and Ethnography. Many of the largest museums of in the US and Europe have sizable collections of goldweights. The National Museum of Ghana, the Musée des Civilisations de Côte d`Ivoire in Abidjan, Derby Museum and smaller museums in Mali all have collections of weights with a range of dates. Private collections have amassed a wide range of weights as well. In the past, each weight was meticulously carved, then cast using the ancient technique of lost wax. As the Akan culture moved away from using gold as the basis of their economy, the weights lost their cultural day-to-day use and some of their significance. Their popularity with tourists has created a market that the locals fill with mass-produced weights. These modern reproductions of the weights have become a tourist favorite. Rather than the simple but artistic facial features of the anthropomorphic weights or the clean, smooth lines of the geomorphic weights, modern weights are unrefined and mass-produced look. The strong oral tradition of the Akan is not included in the creation of the weights; however, this does not seem to lessen their popularity. The skill involved in casting weights was enormous; as most weights were less than 2½ ounces and their exact mass was meticulously measured. They were a standard of measure to be used in trade, and had to be accurate. The goldsmith, or adwumfo, would make adjustments if the casting weighed too much or too little. Even the most beautiful, figurative weights had limbs and horns removed, or edges filed down until it met the closest weight equivalent. Weights that were not heavy enough would have small lead rings or glass beads attached to bring up the weight to the desired standard. There are far more weights without modifications than not, speaking to the talent of the goldsmiths. Most weights were within 3% of their theoretical value; this variance is similar to those of European nest weights from the same time. Early weights display bold, but simple, artistic designs. Later weights developed into beautiful works of art with fine details. However, by the 1890s (Late Period) the quality of both design and material was very poor, and the abandonment of the weights quickly followed. Tim Garrard (April 28, 1943 – May 17, 2007) studied the Akan gold culture. His research was centered on goldweights and their cultural significances and purposes. He was also interested in the gold trade, the creation of the weight measurements, and how Akan trade networks operated with other networks. His works and those that use his work as a base are very informative about broader Akan culture. The weights pictured here are part of the collection at the SFU museum. Donated to the museum in the late 1970s, they are part of a wide collection of African cultural pieces.

1,2 x 1,2 x 0.5 cm bronza samo srbija ovaj predmet ne saljem u inostranstvo serbia only I do not send this item abroad Prošle izložbe (Muzej Africke umetnosti) 16. februar 2011. - 20. avgust 2011. AUTOR IZLOŽBE I KATALOGA Marija Ličina, kustos MAU Na izložbi je prikazano više od 500 tegova za merenje zlatnog praha iz zbirke Muzeja afričke umetnosti, preko 200 tegova iz zbirke Slovenskog etnografskog muzeja u Ljubljani, primeri iz privatnih kolekcija. Pored tegova, izložba uključuje i prateće predmete kao što su vage, kutije i kašike za zlatni prah. Tegovi naroda Akan jedinstveni su u svetu po svojim oblicima - predstavljaju ljude (ratnike, vračeve, lovce...), životinje (ptice,krokodili, antilope...), biljke (kikiriki, cvetove palmi, patlidžane...), predmete (bubnjeve, sandale, topove...), i brojne druge figurativne i geometrijske motive. Koliko privlače svojim oblicima, kao umetničke forme u bronzi, dimenzija od tek nekoliko santimentara, akanski tegovi jednako su značajni kao svedočanstva o prirodnom bogatstvu zlata u Zapadnoj Africi. Njima je meren zlatni prah, koji je imao ulogu novca u Gani i Obali Slonovače kod naroda Akan od 15. sve do kraja 19. veka, u svakodnevnim aktivnostima - na tržnicama, u kraljevskim trezorima zlata i za naplate državnih taksi i poreza. Izložba „Tegovi za merenje zlatnog praha naroda Akan“, autorke Marije Ličine, predstavila je značaj koji su u globalnoj istoriji imali bogata nalazišta zlata, trgovinski i kulturni kontakti na prostoru Zapadne Afrike. Kroz izložbu, posetioci uče o prometu zlata od afričke obale Mediterana do Gvinejskog zaliva (u periodu od 10. do 19. veka), pustinjskim karavanima i evropskim flotama u pohodu ka akanskim zlatonosnim poljima, o običajima cenkanja do „poslednjeg zrna zlata“, boji plamena za tegove-skulpture u bronzi i drugim temama vezanim za istoriju i kulturu naroda Akan. Izuzetnost zbirke tegova Muzeja afričke umetnosti u Beogradu, sa više od 500 originalnih predmeta, kao i zbirka Slovenskog etnografskog muzeja sa više od 200 tegova koji su po prvi put biti predstavljeni javnosti, poslužili su kao polazište za obradu nekoliko temata: AFRIČKO ZLATO U STAROM SVETU transsaharska trgovina zlatom, od 10. do 16. veka ZLATNI PRAH KAO NOVAC I JEDINICE TEŽINE: proizvodnja i promet zlata u „zlatnim kraljevstvima“ Gane, od 15. do 19. veka; kulturni kontakti i razmena između afričkih, arapskih i evropskih civilizacija AMBLEMI TRADICIJE I DRUŠTVENIH VREDNOSTI motivi tegova kao ilustracije poslovica i izreka POUKE NA TEGOVIMA ZA MERENJE ZLATNOG PRAHA Kao i oblici, i značenja koja su tegovi-skulpture imali različita su: mnogi asociraju mudre pouke iz poslovica i narodnih priča, čuvaju sećanja na bitke, mitove i legende, ili predstavljaju određene simbole. Navodimo neke od akanskih poslovica: Lud je onaj ko puši i nosi bačvu sa barutom na glavi! Između ključa i brave, jedan je stariji - mora postojati vođa, čak i među jednakima. Ne treba ti veliki štap da slomiješ petlu vrat - kaže se za moćnog čoveka koji nepotrebno zlostavlja siromašnog i nezaštićenog. Snaga palmovog drveta je u njegovim granama - kraljeva moć leži u broju njegovih podanika. ---- ovaj teg nije bio na izlozbi u MAU ----- ---------------------------------------- Akan goldweights, (locally known as mrammou), are weights made of brass used as a measuring system by the Akan people of West Africa, particularly for wei and fair-trade arrangements with one another. The status of a man increased significantly if he owned a complete set of weights. Complete small sets of weights were gifts to newly wedded men. This insured that he would be able to enter the merchant trade respectably and successfully. Beyond their practical application, the weights are miniature representations of West African culture items such as adinkra symbols, plants, animals and people. Stylistic studies of goldweights can provide relative dates into the two broad early and late periods. The Early period is thought to have been from about 1400–1720 AD, with some overlap with the Late period, 1700-1900 AD. There is a distinct difference between the Early and Late periods. Geometric weights are the oldest forms, dating from 1400 AD onwards while figurative weights, those made in the image of people, animals, building etc., first appear around 1600 AD. Radiocarbon dating, a standard and accurate method in many disciplines, cannot be used to date the weights, as it is an inorganic material. The base components of inorganic materials, such as metals, formed long before the manufacturing of the artifact.The copper and zinc used to make the alloy are exponentially older than the artifact itself. Studies on the quality or origins of the base metals in brass are not very useful due to the broad distribution and recycling of the material. Studying the weight`s cultural background or provenance is an accurate method of dating the weights. Historical records accompanying the weight describing the people to whom it belonged to, as well as a comparative study of the weights and oral and artistic traditions of neighbouring communities should be part of studying the background and provenance of the weights. Scholars use the weights, and the oral traditions behind the weights, to understand aspects of Akan culture that otherwise may have been lost. The weights represent stories, riddles, and code of conducts that helped guide Akan peoples in the ways they live their lives. Central to Akan culture is the concern for equality and justice; it is rich in oral histories on this subject. Many weights symbolize significant and well-known stories. The weights were part of the Akan`s cultural reinforcement, expressing personal behaviour codes, beliefs, and values in a medium that was assembled by many people. Anthony Appiah describes[2] how his mother, who collected goldweights, was visited by Muslim Hausa traders from the north. The goldweights they brought were `sold by people who had no use for them any more, now that paper and coin had replaced gold-dust as currency. And as she collected them, she heard more and more of the folklore that went with them; the proverbs that every figurative gold-weight elicited; the folk-tales, Ananseasem, that the proverbs evoked.` Appiah also heard these Ananseasem, Anansi stories, from his father, and writes: `Between his stories and the cultural messages that came with the gold-weights, we gathered the sort of sense of a cultural tradition that comes from growing up in it. For us it was not Asante tradition but the webwork of our lives.` There are a number of parallels between Akan goldweights and the seals used in Harappa. Both artifacts stabilized and secured regional and local trade between peoples, while they took on further meaning beyond their practical uses. Shields are symbols of bravery, stamina, or a glorious deed, though not necessarily in battle. Double-edged swords symbolize a joint rule between female and male, rather than implying violence or rule with fear. The naming of the weights is incredibly complex, as a complete list of Akan weights had more than sixty values, and each set had a local name that varied regionally. There are, from studies done by Garrard, twelve weight-name lists from Ghana and the Ivory Coast. Some estimate that there are 3 million goldweights in existence. Simon Fraser University has a small collection, consisting mostly of geometric style weights, with a number of human figurative weights. Both types are pictured here and come from the SFU Museum of Archaeology and Ethnography. Many of the largest museums of in the US and Europe have sizable collections of goldweights. The National Museum of Ghana, the Musée des Civilisations de Côte d`Ivoire in Abidjan, Derby Museum and smaller museums in Mali all have collections of weights with a range of dates. Private collections have amassed a wide range of weights as well. In the past, each weight was meticulously carved, then cast using the ancient technique of lost wax. As the Akan culture moved away from using gold as the basis of their economy, the weights lost their cultural day-to-day use and some of their significance. Their popularity with tourists has created a market that the locals fill with mass-produced weights. These modern reproductions of the weights have become a tourist favorite. Rather than the simple but artistic facial features of the anthropomorphic weights or the clean, smooth lines of the geomorphic weights, modern weights are unrefined and mass-produced look. The strong oral tradition of the Akan is not included in the creation of the weights; however, this does not seem to lessen their popularity. The skill involved in casting weights was enormous; as most weights were less than 2½ ounces and their exact mass was meticulously measured. They were a standard of measure to be used in trade, and had to be accurate. The goldsmith, or adwumfo, would make adjustments if the casting weighed too much or too little. Even the most beautiful, figurative weights had limbs and horns removed, or edges filed down until it met the closest weight equivalent. Weights that were not heavy enough would have small lead rings or glass beads attached to bring up the weight to the desired standard. There are far more weights without modifications than not, speaking to the talent of the goldsmiths. Most weights were within 3% of their theoretical value; this variance is similar to those of European nest weights from the same time. Early weights display bold, but simple, artistic designs. Later weights developed into beautiful works of art with fine details. However, by the 1890s (Late Period) the quality of both design and material was very poor, and the abandonment of the weights quickly followed. Tim Garrard (April 28, 1943 – May 17, 2007) studied the Akan gold culture. His research was centered on goldweights and their cultural significances and purposes. He was also interested in the gold trade, the creation of the weight measurements, and how Akan trade networks operated with other networks. His works and those that use his work as a base are very informative about broader Akan culture. The weights pictured here are part of the collection at the SFU museum. Donated to the museum in the late 1970s, they are part of a wide collection of African cultural pieces.

1,6 x 1 x 0,5 cm bronza samo srbija ovaj predmet ne saljem u inostranstvo serbia only I do not send this item abroad Prošle izložbe (Muzej Africke umetnosti) 16. februar 2011. - 20. avgust 2011. AUTOR IZLOŽBE I KATALOGA Marija Ličina, kustos MAU Na izložbi je prikazano više od 500 tegova za merenje zlatnog praha iz zbirke Muzeja afričke umetnosti, preko 200 tegova iz zbirke Slovenskog etnografskog muzeja u Ljubljani, primeri iz privatnih kolekcija. Pored tegova, izložba uključuje i prateće predmete kao što su vage, kutije i kašike za zlatni prah. Tegovi naroda Akan jedinstveni su u svetu po svojim oblicima - predstavljaju ljude (ratnike, vračeve, lovce...), životinje (ptice,krokodili, antilope...), biljke (kikiriki, cvetove palmi, patlidžane...), predmete (bubnjeve, sandale, topove...), i brojne druge figurativne i geometrijske motive. Koliko privlače svojim oblicima, kao umetničke forme u bronzi, dimenzija od tek nekoliko santimentara, akanski tegovi jednako su značajni kao svedočanstva o prirodnom bogatstvu zlata u Zapadnoj Africi. Njima je meren zlatni prah, koji je imao ulogu novca u Gani i Obali Slonovače kod naroda Akan od 15. sve do kraja 19. veka, u svakodnevnim aktivnostima - na tržnicama, u kraljevskim trezorima zlata i za naplate državnih taksi i poreza. Izložba „Tegovi za merenje zlatnog praha naroda Akan“, autorke Marije Ličine, predstavila je značaj koji su u globalnoj istoriji imali bogata nalazišta zlata, trgovinski i kulturni kontakti na prostoru Zapadne Afrike. Kroz izložbu, posetioci uče o prometu zlata od afričke obale Mediterana do Gvinejskog zaliva (u periodu od 10. do 19. veka), pustinjskim karavanima i evropskim flotama u pohodu ka akanskim zlatonosnim poljima, o običajima cenkanja do „poslednjeg zrna zlata“, boji plamena za tegove-skulpture u bronzi i drugim temama vezanim za istoriju i kulturu naroda Akan. Izuzetnost zbirke tegova Muzeja afričke umetnosti u Beogradu, sa više od 500 originalnih predmeta, kao i zbirka Slovenskog etnografskog muzeja sa više od 200 tegova koji su po prvi put biti predstavljeni javnosti, poslužili su kao polazište za obradu nekoliko temata: AFRIČKO ZLATO U STAROM SVETU transsaharska trgovina zlatom, od 10. do 16. veka ZLATNI PRAH KAO NOVAC I JEDINICE TEŽINE: proizvodnja i promet zlata u „zlatnim kraljevstvima“ Gane, od 15. do 19. veka; kulturni kontakti i razmena između afričkih, arapskih i evropskih civilizacija AMBLEMI TRADICIJE I DRUŠTVENIH VREDNOSTI motivi tegova kao ilustracije poslovica i izreka POUKE NA TEGOVIMA ZA MERENJE ZLATNOG PRAHA Kao i oblici, i značenja koja su tegovi-skulpture imali različita su: mnogi asociraju mudre pouke iz poslovica i narodnih priča, čuvaju sećanja na bitke, mitove i legende, ili predstavljaju određene simbole. Navodimo neke od akanskih poslovica: Lud je onaj ko puši i nosi bačvu sa barutom na glavi! Između ključa i brave, jedan je stariji - mora postojati vođa, čak i među jednakima. Ne treba ti veliki štap da slomiješ petlu vrat - kaže se za moćnog čoveka koji nepotrebno zlostavlja siromašnog i nezaštićenog. Snaga palmovog drveta je u njegovim granama - kraljeva moć leži u broju njegovih podanika. ---- ovaj teg nije bio na izlozbi u MAU ----- ---------------------------------------- Akan goldweights, (locally known as mrammou), are weights made of brass used as a measuring system by the Akan people of West Africa, particularly for wei and fair-trade arrangements with one another. The status of a man increased significantly if he owned a complete set of weights. Complete small sets of weights were gifts to newly wedded men. This insured that he would be able to enter the merchant trade respectably and successfully. Beyond their practical application, the weights are miniature representations of West African culture items such as adinkra symbols, plants, animals and people. Stylistic studies of goldweights can provide relative dates into the two broad early and late periods. The Early period is thought to have been from about 1400–1720 AD, with some overlap with the Late period, 1700-1900 AD. There is a distinct difference between the Early and Late periods. Geometric weights are the oldest forms, dating from 1400 AD onwards while figurative weights, those made in the image of people, animals, building etc., first appear around 1600 AD. Radiocarbon dating, a standard and accurate method in many disciplines, cannot be used to date the weights, as it is an inorganic material. The base components of inorganic materials, such as metals, formed long before the manufacturing of the artifact.The copper and zinc used to make the alloy are exponentially older than the artifact itself. Studies on the quality or origins of the base metals in brass are not very useful due to the broad distribution and recycling of the material. Studying the weight`s cultural background or provenance is an accurate method of dating the weights. Historical records accompanying the weight describing the people to whom it belonged to, as well as a comparative study of the weights and oral and artistic traditions of neighbouring communities should be part of studying the background and provenance of the weights. Scholars use the weights, and the oral traditions behind the weights, to understand aspects of Akan culture that otherwise may have been lost. The weights represent stories, riddles, and code of conducts that helped guide Akan peoples in the ways they live their lives. Central to Akan culture is the concern for equality and justice; it is rich in oral histories on this subject. Many weights symbolize significant and well-known stories. The weights were part of the Akan`s cultural reinforcement, expressing personal behaviour codes, beliefs, and values in a medium that was assembled by many people. Anthony Appiah describes[2] how his mother, who collected goldweights, was visited by Muslim Hausa traders from the north. The goldweights they brought were `sold by people who had no use for them any more, now that paper and coin had replaced gold-dust as currency. And as she collected them, she heard more and more of the folklore that went with them; the proverbs that every figurative gold-weight elicited; the folk-tales, Ananseasem, that the proverbs evoked.` Appiah also heard these Ananseasem, Anansi stories, from his father, and writes: `Between his stories and the cultural messages that came with the gold-weights, we gathered the sort of sense of a cultural tradition that comes from growing up in it. For us it was not Asante tradition but the webwork of our lives.` There are a number of parallels between Akan goldweights and the seals used in Harappa. Both artifacts stabilized and secured regional and local trade between peoples, while they took on further meaning beyond their practical uses. Shields are symbols of bravery, stamina, or a glorious deed, though not necessarily in battle. Double-edged swords symbolize a joint rule between female and male, rather than implying violence or rule with fear. The naming of the weights is incredibly complex, as a complete list of Akan weights had more than sixty values, and each set had a local name that varied regionally. There are, from studies done by Garrard, twelve weight-name lists from Ghana and the Ivory Coast. Some estimate that there are 3 million goldweights in existence. Simon Fraser University has a small collection, consisting mostly of geometric style weights, with a number of human figurative weights. Both types are pictured here and come from the SFU Museum of Archaeology and Ethnography. Many of the largest museums of in the US and Europe have sizable collections of goldweights. The National Museum of Ghana, the Musée des Civilisations de Côte d`Ivoire in Abidjan, Derby Museum and smaller museums in Mali all have collections of weights with a range of dates. Private collections have amassed a wide range of weights as well. In the past, each weight was meticulously carved, then cast using the ancient technique of lost wax. As the Akan culture moved away from using gold as the basis of their economy, the weights lost their cultural day-to-day use and some of their significance. Their popularity with tourists has created a market that the locals fill with mass-produced weights. These modern reproductions of the weights have become a tourist favorite. Rather than the simple but artistic facial features of the anthropomorphic weights or the clean, smooth lines of the geomorphic weights, modern weights are unrefined and mass-produced look. The strong oral tradition of the Akan is not included in the creation of the weights; however, this does not seem to lessen their popularity. The skill involved in casting weights was enormous; as most weights were less than 2½ ounces and their exact mass was meticulously measured. They were a standard of measure to be used in trade, and had to be accurate. The goldsmith, or adwumfo, would make adjustments if the casting weighed too much or too little. Even the most beautiful, figurative weights had limbs and horns removed, or edges filed down until it met the closest weight equivalent. Weights that were not heavy enough would have small lead rings or glass beads attached to bring up the weight to the desired standard. There are far more weights without modifications than not, speaking to the talent of the goldsmiths. Most weights were within 3% of their theoretical value; this variance is similar to those of European nest weights from the same time. Early weights display bold, but simple, artistic designs. Later weights developed into beautiful works of art with fine details. However, by the 1890s (Late Period) the quality of both design and material was very poor, and the abandonment of the weights quickly followed. Tim Garrard (April 28, 1943 – May 17, 2007) studied the Akan gold culture. His research was centered on goldweights and their cultural significances and purposes. He was also interested in the gold trade, the creation of the weight measurements, and how Akan trade networks operated with other networks. His works and those that use his work as a base are very informative about broader Akan culture. The weights pictured here are part of the collection at the SFU museum. Donated to the museum in the late 1970s, they are part of a wide collection of African cultural pieces.

1,8 x 1 x 0,4 cm bronza samo srbija ovaj predmet ne saljem u inostranstvo serbia only I do not send this item abroad Prošle izložbe (Muzej Africke umetnosti) 16. februar 2011. - 20. avgust 2011. AUTOR IZLOŽBE I KATALOGA Marija Ličina, kustos MAU Na izložbi je prikazano više od 500 tegova za merenje zlatnog praha iz zbirke Muzeja afričke umetnosti, preko 200 tegova iz zbirke Slovenskog etnografskog muzeja u Ljubljani, primeri iz privatnih kolekcija. Pored tegova, izložba uključuje i prateće predmete kao što su vage, kutije i kašike za zlatni prah. Tegovi naroda Akan jedinstveni su u svetu po svojim oblicima - predstavljaju ljude (ratnike, vračeve, lovce...), životinje (ptice,krokodili, antilope...), biljke (kikiriki, cvetove palmi, patlidžane...), predmete (bubnjeve, sandale, topove...), i brojne druge figurativne i geometrijske motive. Koliko privlače svojim oblicima, kao umetničke forme u bronzi, dimenzija od tek nekoliko santimentara, akanski tegovi jednako su značajni kao svedočanstva o prirodnom bogatstvu zlata u Zapadnoj Africi. Njima je meren zlatni prah, koji je imao ulogu novca u Gani i Obali Slonovače kod naroda Akan od 15. sve do kraja 19. veka, u svakodnevnim aktivnostima - na tržnicama, u kraljevskim trezorima zlata i za naplate državnih taksi i poreza. Izložba „Tegovi za merenje zlatnog praha naroda Akan“, autorke Marije Ličine, predstavila je značaj koji su u globalnoj istoriji imali bogata nalazišta zlata, trgovinski i kulturni kontakti na prostoru Zapadne Afrike. Kroz izložbu, posetioci uče o prometu zlata od afričke obale Mediterana do Gvinejskog zaliva (u periodu od 10. do 19. veka), pustinjskim karavanima i evropskim flotama u pohodu ka akanskim zlatonosnim poljima, o običajima cenkanja do „poslednjeg zrna zlata“, boji plamena za tegove-skulpture u bronzi i drugim temama vezanim za istoriju i kulturu naroda Akan. Izuzetnost zbirke tegova Muzeja afričke umetnosti u Beogradu, sa više od 500 originalnih predmeta, kao i zbirka Slovenskog etnografskog muzeja sa više od 200 tegova koji su po prvi put biti predstavljeni javnosti, poslužili su kao polazište za obradu nekoliko temata: AFRIČKO ZLATO U STAROM SVETU transsaharska trgovina zlatom, od 10. do 16. veka ZLATNI PRAH KAO NOVAC I JEDINICE TEŽINE: proizvodnja i promet zlata u „zlatnim kraljevstvima“ Gane, od 15. do 19. veka; kulturni kontakti i razmena između afričkih, arapskih i evropskih civilizacija AMBLEMI TRADICIJE I DRUŠTVENIH VREDNOSTI motivi tegova kao ilustracije poslovica i izreka POUKE NA TEGOVIMA ZA MERENJE ZLATNOG PRAHA Kao i oblici, i značenja koja su tegovi-skulpture imali različita su: mnogi asociraju mudre pouke iz poslovica i narodnih priča, čuvaju sećanja na bitke, mitove i legende, ili predstavljaju određene simbole. Navodimo neke od akanskih poslovica: Lud je onaj ko puši i nosi bačvu sa barutom na glavi! Između ključa i brave, jedan je stariji - mora postojati vođa, čak i među jednakima. Ne treba ti veliki štap da slomiješ petlu vrat - kaže se za moćnog čoveka koji nepotrebno zlostavlja siromašnog i nezaštićenog. Snaga palmovog drveta je u njegovim granama - kraljeva moć leži u broju njegovih podanika. ---- ovaj teg nije bio na izlozbi u MAU ----- ---------------------------------------- Akan goldweights, (locally known as mrammou), are weights made of brass used as a measuring system by the Akan people of West Africa, particularly for wei and fair-trade arrangements with one another. The status of a man increased significantly if he owned a complete set of weights. Complete small sets of weights were gifts to newly wedded men. This insured that he would be able to enter the merchant trade respectably and successfully. Beyond their practical application, the weights are miniature representations of West African culture items such as adinkra symbols, plants, animals and people. Stylistic studies of goldweights can provide relative dates into the two broad early and late periods. The Early period is thought to have been from about 1400–1720 AD, with some overlap with the Late period, 1700-1900 AD. There is a distinct difference between the Early and Late periods. Geometric weights are the oldest forms, dating from 1400 AD onwards while figurative weights, those made in the image of people, animals, building etc., first appear around 1600 AD. Radiocarbon dating, a standard and accurate method in many disciplines, cannot be used to date the weights, as it is an inorganic material. The base components of inorganic materials, such as metals, formed long before the manufacturing of the artifact.The copper and zinc used to make the alloy are exponentially older than the artifact itself. Studies on the quality or origins of the base metals in brass are not very useful due to the broad distribution and recycling of the material. Studying the weight`s cultural background or provenance is an accurate method of dating the weights. Historical records accompanying the weight describing the people to whom it belonged to, as well as a comparative study of the weights and oral and artistic traditions of neighbouring communities should be part of studying the background and provenance of the weights. Scholars use the weights, and the oral traditions behind the weights, to understand aspects of Akan culture that otherwise may have been lost. The weights represent stories, riddles, and code of conducts that helped guide Akan peoples in the ways they live their lives. Central to Akan culture is the concern for equality and justice; it is rich in oral histories on this subject. Many weights symbolize significant and well-known stories. The weights were part of the Akan`s cultural reinforcement, expressing personal behaviour codes, beliefs, and values in a medium that was assembled by many people. Anthony Appiah describes[2] how his mother, who collected goldweights, was visited by Muslim Hausa traders from the north. The goldweights they brought were `sold by people who had no use for them any more, now that paper and coin had replaced gold-dust as currency. And as she collected them, she heard more and more of the folklore that went with them; the proverbs that every figurative gold-weight elicited; the folk-tales, Ananseasem, that the proverbs evoked.` Appiah also heard these Ananseasem, Anansi stories, from his father, and writes: `Between his stories and the cultural messages that came with the gold-weights, we gathered the sort of sense of a cultural tradition that comes from growing up in it. For us it was not Asante tradition but the webwork of our lives.` There are a number of parallels between Akan goldweights and the seals used in Harappa. Both artifacts stabilized and secured regional and local trade between peoples, while they took on further meaning beyond their practical uses. Shields are symbols of bravery, stamina, or a glorious deed, though not necessarily in battle. Double-edged swords symbolize a joint rule between female and male, rather than implying violence or rule with fear. The naming of the weights is incredibly complex, as a complete list of Akan weights had more than sixty values, and each set had a local name that varied regionally. There are, from studies done by Garrard, twelve weight-name lists from Ghana and the Ivory Coast. Some estimate that there are 3 million goldweights in existence. Simon Fraser University has a small collection, consisting mostly of geometric style weights, with a number of human figurative weights. Both types are pictured here and come from the SFU Museum of Archaeology and Ethnography. Many of the largest museums of in the US and Europe have sizable collections of goldweights. The National Museum of Ghana, the Musée des Civilisations de Côte d`Ivoire in Abidjan, Derby Museum and smaller museums in Mali all have collections of weights with a range of dates. Private collections have amassed a wide range of weights as well. In the past, each weight was meticulously carved, then cast using the ancient technique of lost wax. As the Akan culture moved away from using gold as the basis of their economy, the weights lost their cultural day-to-day use and some of their significance. Their popularity with tourists has created a market that the locals fill with mass-produced weights. These modern reproductions of the weights have become a tourist favorite. Rather than the simple but artistic facial features of the anthropomorphic weights or the clean, smooth lines of the geomorphic weights, modern weights are unrefined and mass-produced look. The strong oral tradition of the Akan is not included in the creation of the weights; however, this does not seem to lessen their popularity. The skill involved in casting weights was enormous; as most weights were less than 2½ ounces and their exact mass was meticulously measured. They were a standard of measure to be used in trade, and had to be accurate. The goldsmith, or adwumfo, would make adjustments if the casting weighed too much or too little. Even the most beautiful, figurative weights had limbs and horns removed, or edges filed down until it met the closest weight equivalent. Weights that were not heavy enough would have small lead rings or glass beads attached to bring up the weight to the desired standard. There are far more weights without modifications than not, speaking to the talent of the goldsmiths. Most weights were within 3% of their theoretical value; this variance is similar to those of European nest weights from the same time. Early weights display bold, but simple, artistic designs. Later weights developed into beautiful works of art with fine details. However, by the 1890s (Late Period) the quality of both design and material was very poor, and the abandonment of the weights quickly followed. Tim Garrard (April 28, 1943 – May 17, 2007) studied the Akan gold culture. His research was centered on goldweights and their cultural significances and purposes. He was also interested in the gold trade, the creation of the weight measurements, and how Akan trade networks operated with other networks. His works and those that use his work as a base are very informative about broader Akan culture. The weights pictured here are part of the collection at the SFU museum. Donated to the museum in the late 1970s, they are part of a wide collection of African cultural pieces.

2,3 x 1,3 x 0,3 cm bronza samo srbija ovaj predmet ne saljem u inostranstvo serbia only I do not send this item abroad Prošle izložbe (Muzej Africke umetnosti) 16. februar 2011. - 20. avgust 2011. AUTOR IZLOŽBE I KATALOGA Marija Ličina, kustos MAU Na izložbi je prikazano više od 500 tegova za merenje zlatnog praha iz zbirke Muzeja afričke umetnosti, preko 200 tegova iz zbirke Slovenskog etnografskog muzeja u Ljubljani, primeri iz privatnih kolekcija. Pored tegova, izložba uključuje i prateće predmete kao što su vage, kutije i kašike za zlatni prah. Tegovi naroda Akan jedinstveni su u svetu po svojim oblicima - predstavljaju ljude (ratnike, vračeve, lovce...), životinje (ptice,krokodili, antilope...), biljke (kikiriki, cvetove palmi, patlidžane...), predmete (bubnjeve, sandale, topove...), i brojne druge figurativne i geometrijske motive. Koliko privlače svojim oblicima, kao umetničke forme u bronzi, dimenzija od tek nekoliko santimentara, akanski tegovi jednako su značajni kao svedočanstva o prirodnom bogatstvu zlata u Zapadnoj Africi. Njima je meren zlatni prah, koji je imao ulogu novca u Gani i Obali Slonovače kod naroda Akan od 15. sve do kraja 19. veka, u svakodnevnim aktivnostima - na tržnicama, u kraljevskim trezorima zlata i za naplate državnih taksi i poreza. Izložba „Tegovi za merenje zlatnog praha naroda Akan“, autorke Marije Ličine, predstavila je značaj koji su u globalnoj istoriji imali bogata nalazišta zlata, trgovinski i kulturni kontakti na prostoru Zapadne Afrike. Kroz izložbu, posetioci uče o prometu zlata od afričke obale Mediterana do Gvinejskog zaliva (u periodu od 10. do 19. veka), pustinjskim karavanima i evropskim flotama u pohodu ka akanskim zlatonosnim poljima, o običajima cenkanja do „poslednjeg zrna zlata“, boji plamena za tegove-skulpture u bronzi i drugim temama vezanim za istoriju i kulturu naroda Akan. Izuzetnost zbirke tegova Muzeja afričke umetnosti u Beogradu, sa više od 500 originalnih predmeta, kao i zbirka Slovenskog etnografskog muzeja sa više od 200 tegova koji su po prvi put biti predstavljeni javnosti, poslužili su kao polazište za obradu nekoliko temata: AFRIČKO ZLATO U STAROM SVETU transsaharska trgovina zlatom, od 10. do 16. veka ZLATNI PRAH KAO NOVAC I JEDINICE TEŽINE: proizvodnja i promet zlata u „zlatnim kraljevstvima“ Gane, od 15. do 19. veka; kulturni kontakti i razmena između afričkih, arapskih i evropskih civilizacija AMBLEMI TRADICIJE I DRUŠTVENIH VREDNOSTI motivi tegova kao ilustracije poslovica i izreka POUKE NA TEGOVIMA ZA MERENJE ZLATNOG PRAHA Kao i oblici, i značenja koja su tegovi-skulpture imali različita su: mnogi asociraju mudre pouke iz poslovica i narodnih priča, čuvaju sećanja na bitke, mitove i legende, ili predstavljaju određene simbole. Navodimo neke od akanskih poslovica: Lud je onaj ko puši i nosi bačvu sa barutom na glavi! Između ključa i brave, jedan je stariji - mora postojati vođa, čak i među jednakima. Ne treba ti veliki štap da slomiješ petlu vrat - kaže se za moćnog čoveka koji nepotrebno zlostavlja siromašnog i nezaštićenog. Snaga palmovog drveta je u njegovim granama - kraljeva moć leži u broju njegovih podanika. ---- ovaj teg nije bio na izlozbi u MAU ----- ---------------------------------------- Akan goldweights, (locally known as mrammou), are weights made of brass used as a measuring system by the Akan people of West Africa, particularly for wei and fair-trade arrangements with one another. The status of a man increased significantly if he owned a complete set of weights. Complete small sets of weights were gifts to newly wedded men. This insured that he would be able to enter the merchant trade respectably and successfully. Beyond their practical application, the weights are miniature representations of West African culture items such as adinkra symbols, plants, animals and people. Stylistic studies of goldweights can provide relative dates into the two broad early and late periods. The Early period is thought to have been from about 1400–1720 AD, with some overlap with the Late period, 1700-1900 AD. There is a distinct difference between the Early and Late periods. Geometric weights are the oldest forms, dating from 1400 AD onwards while figurative weights, those made in the image of people, animals, building etc., first appear around 1600 AD. Radiocarbon dating, a standard and accurate method in many disciplines, cannot be used to date the weights, as it is an inorganic material. The base components of inorganic materials, such as metals, formed long before the manufacturing of the artifact.The copper and zinc used to make the alloy are exponentially older than the artifact itself. Studies on the quality or origins of the base metals in brass are not very useful due to the broad distribution and recycling of the material. Studying the weight`s cultural background or provenance is an accurate method of dating the weights. Historical records accompanying the weight describing the people to whom it belonged to, as well as a comparative study of the weights and oral and artistic traditions of neighbouring communities should be part of studying the background and provenance of the weights. Scholars use the weights, and the oral traditions behind the weights, to understand aspects of Akan culture that otherwise may have been lost. The weights represent stories, riddles, and code of conducts that helped guide Akan peoples in the ways they live their lives. Central to Akan culture is the concern for equality and justice; it is rich in oral histories on this subject. Many weights symbolize significant and well-known stories. The weights were part of the Akan`s cultural reinforcement, expressing personal behaviour codes, beliefs, and values in a medium that was assembled by many people. Anthony Appiah describes[2] how his mother, who collected goldweights, was visited by Muslim Hausa traders from the north. The goldweights they brought were `sold by people who had no use for them any more, now that paper and coin had replaced gold-dust as currency. And as she collected them, she heard more and more of the folklore that went with them; the proverbs that every figurative gold-weight elicited; the folk-tales, Ananseasem, that the proverbs evoked.` Appiah also heard these Ananseasem, Anansi stories, from his father, and writes: `Between his stories and the cultural messages that came with the gold-weights, we gathered the sort of sense of a cultural tradition that comes from growing up in it. For us it was not Asante tradition but the webwork of our lives.` There are a number of parallels between Akan goldweights and the seals used in Harappa. Both artifacts stabilized and secured regional and local trade between peoples, while they took on further meaning beyond their practical uses. Shields are symbols of bravery, stamina, or a glorious deed, though not necessarily in battle. Double-edged swords symbolize a joint rule between female and male, rather than implying violence or rule with fear. The naming of the weights is incredibly complex, as a complete list of Akan weights had more than sixty values, and each set had a local name that varied regionally. There are, from studies done by Garrard, twelve weight-name lists from Ghana and the Ivory Coast. Some estimate that there are 3 million goldweights in existence. Simon Fraser University has a small collection, consisting mostly of geometric style weights, with a number of human figurative weights. Both types are pictured here and come from the SFU Museum of Archaeology and Ethnography. Many of the largest museums of in the US and Europe have sizable collections of goldweights. The National Museum of Ghana, the Musée des Civilisations de Côte d`Ivoire in Abidjan, Derby Museum and smaller museums in Mali all have collections of weights with a range of dates. Private collections have amassed a wide range of weights as well. In the past, each weight was meticulously carved, then cast using the ancient technique of lost wax. As the Akan culture moved away from using gold as the basis of their economy, the weights lost their cultural day-to-day use and some of their significance. Their popularity with tourists has created a market that the locals fill with mass-produced weights. These modern reproductions of the weights have become a tourist favorite. Rather than the simple but artistic facial features of the anthropomorphic weights or the clean, smooth lines of the geomorphic weights, modern weights are unrefined and mass-produced look. The strong oral tradition of the Akan is not included in the creation of the weights; however, this does not seem to lessen their popularity. The skill involved in casting weights was enormous; as most weights were less than 2½ ounces and their exact mass was meticulously measured. They were a standard of measure to be used in trade, and had to be accurate. The goldsmith, or adwumfo, would make adjustments if the casting weighed too much or too little. Even the most beautiful, figurative weights had limbs and horns removed, or edges filed down until it met the closest weight equivalent. Weights that were not heavy enough would have small lead rings or glass beads attached to bring up the weight to the desired standard. There are far more weights without modifications than not, speaking to the talent of the goldsmiths. Most weights were within 3% of their theoretical value; this variance is similar to those of European nest weights from the same time. Early weights display bold, but simple, artistic designs. Later weights developed into beautiful works of art with fine details. However, by the 1890s (Late Period) the quality of both design and material was very poor, and the abandonment of the weights quickly followed. Tim Garrard (April 28, 1943 – May 17, 2007) studied the Akan gold culture. His research was centered on goldweights and their cultural significances and purposes. He was also interested in the gold trade, the creation of the weight measurements, and how Akan trade networks operated with other networks. His works and those that use his work as a base are very informative about broader Akan culture. The weights pictured here are part of the collection at the SFU museum. Donated to the museum in the late 1970s, they are part of a wide collection of African cultural pieces.

2 x 1,7 x 0,5 cm bronza samo srbija ovaj predmet ne saljem u inostranstvo serbia only I do not send this item abroad Prošle izložbe (Muzej Africke umetnosti) 16. februar 2011. - 20. avgust 2011. AUTOR IZLOŽBE I KATALOGA Marija Ličina, kustos MAU Na izložbi je prikazano više od 500 tegova za merenje zlatnog praha iz zbirke Muzeja afričke umetnosti, preko 200 tegova iz zbirke Slovenskog etnografskog muzeja u Ljubljani, primeri iz privatnih kolekcija. Pored tegova, izložba uključuje i prateće predmete kao što su vage, kutije i kašike za zlatni prah. Tegovi naroda Akan jedinstveni su u svetu po svojim oblicima - predstavljaju ljude (ratnike, vračeve, lovce...), životinje (ptice,krokodili, antilope...), biljke (kikiriki, cvetove palmi, patlidžane...), predmete (bubnjeve, sandale, topove...), i brojne druge figurativne i geometrijske motive. Koliko privlače svojim oblicima, kao umetničke forme u bronzi, dimenzija od tek nekoliko santimentara, akanski tegovi jednako su značajni kao svedočanstva o prirodnom bogatstvu zlata u Zapadnoj Africi. Njima je meren zlatni prah, koji je imao ulogu novca u Gani i Obali Slonovače kod naroda Akan od 15. sve do kraja 19. veka, u svakodnevnim aktivnostima - na tržnicama, u kraljevskim trezorima zlata i za naplate državnih taksi i poreza. Izložba „Tegovi za merenje zlatnog praha naroda Akan“, autorke Marije Ličine, predstavila je značaj koji su u globalnoj istoriji imali bogata nalazišta zlata, trgovinski i kulturni kontakti na prostoru Zapadne Afrike. Kroz izložbu, posetioci uče o prometu zlata od afričke obale Mediterana do Gvinejskog zaliva (u periodu od 10. do 19. veka), pustinjskim karavanima i evropskim flotama u pohodu ka akanskim zlatonosnim poljima, o običajima cenkanja do „poslednjeg zrna zlata“, boji plamena za tegove-skulpture u bronzi i drugim temama vezanim za istoriju i kulturu naroda Akan. Izuzetnost zbirke tegova Muzeja afričke umetnosti u Beogradu, sa više od 500 originalnih predmeta, kao i zbirka Slovenskog etnografskog muzeja sa više od 200 tegova koji su po prvi put biti predstavljeni javnosti, poslužili su kao polazište za obradu nekoliko temata: AFRIČKO ZLATO U STAROM SVETU transsaharska trgovina zlatom, od 10. do 16. veka ZLATNI PRAH KAO NOVAC I JEDINICE TEŽINE: proizvodnja i promet zlata u „zlatnim kraljevstvima“ Gane, od 15. do 19. veka; kulturni kontakti i razmena između afričkih, arapskih i evropskih civilizacija AMBLEMI TRADICIJE I DRUŠTVENIH VREDNOSTI motivi tegova kao ilustracije poslovica i izreka POUKE NA TEGOVIMA ZA MERENJE ZLATNOG PRAHA Kao i oblici, i značenja koja su tegovi-skulpture imali različita su: mnogi asociraju mudre pouke iz poslovica i narodnih priča, čuvaju sećanja na bitke, mitove i legende, ili predstavljaju određene simbole. Navodimo neke od akanskih poslovica: Lud je onaj ko puši i nosi bačvu sa barutom na glavi! Između ključa i brave, jedan je stariji - mora postojati vođa, čak i među jednakima. Ne treba ti veliki štap da slomiješ petlu vrat - kaže se za moćnog čoveka koji nepotrebno zlostavlja siromašnog i nezaštićenog. Snaga palmovog drveta je u njegovim granama - kraljeva moć leži u broju njegovih podanika. ---- ovaj teg nije bio na izlozbi u MAU ----- ---------------------------------------- Akan goldweights, (locally known as mrammou), are weights made of brass used as a measuring system by the Akan people of West Africa, particularly for wei and fair-trade arrangements with one another. The status of a man increased significantly if he owned a complete set of weights. Complete small sets of weights were gifts to newly wedded men. This insured that he would be able to enter the merchant trade respectably and successfully. Beyond their practical application, the weights are miniature representations of West African culture items such as adinkra symbols, plants, animals and people. Stylistic studies of goldweights can provide relative dates into the two broad early and late periods. The Early period is thought to have been from about 1400–1720 AD, with some overlap with the Late period, 1700-1900 AD. There is a distinct difference between the Early and Late periods. Geometric weights are the oldest forms, dating from 1400 AD onwards while figurative weights, those made in the image of people, animals, building etc., first appear around 1600 AD. Radiocarbon dating, a standard and accurate method in many disciplines, cannot be used to date the weights, as it is an inorganic material. The base components of inorganic materials, such as metals, formed long before the manufacturing of the artifact.The copper and zinc used to make the alloy are exponentially older than the artifact itself. Studies on the quality or origins of the base metals in brass are not very useful due to the broad distribution and recycling of the material. Studying the weight`s cultural background or provenance is an accurate method of dating the weights. Historical records accompanying the weight describing the people to whom it belonged to, as well as a comparative study of the weights and oral and artistic traditions of neighbouring communities should be part of studying the background and provenance of the weights. Scholars use the weights, and the oral traditions behind the weights, to understand aspects of Akan culture that otherwise may have been lost. The weights represent stories, riddles, and code of conducts that helped guide Akan peoples in the ways they live their lives. Central to Akan culture is the concern for equality and justice; it is rich in oral histories on this subject. Many weights symbolize significant and well-known stories. The weights were part of the Akan`s cultural reinforcement, expressing personal behaviour codes, beliefs, and values in a medium that was assembled by many people. Anthony Appiah describes[2] how his mother, who collected goldweights, was visited by Muslim Hausa traders from the north. The goldweights they brought were `sold by people who had no use for them any more, now that paper and coin had replaced gold-dust as currency. And as she collected them, she heard more and more of the folklore that went with them; the proverbs that every figurative gold-weight elicited; the folk-tales, Ananseasem, that the proverbs evoked.` Appiah also heard these Ananseasem, Anansi stories, from his father, and writes: `Between his stories and the cultural messages that came with the gold-weights, we gathered the sort of sense of a cultural tradition that comes from growing up in it. For us it was not Asante tradition but the webwork of our lives.` There are a number of parallels between Akan goldweights and the seals used in Harappa. Both artifacts stabilized and secured regional and local trade between peoples, while they took on further meaning beyond their practical uses. Shields are symbols of bravery, stamina, or a glorious deed, though not necessarily in battle. Double-edged swords symbolize a joint rule between female and male, rather than implying violence or rule with fear. The naming of the weights is incredibly complex, as a complete list of Akan weights had more than sixty values, and each set had a local name that varied regionally. There are, from studies done by Garrard, twelve weight-name lists from Ghana and the Ivory Coast. Some estimate that there are 3 million goldweights in existence. Simon Fraser University has a small collection, consisting mostly of geometric style weights, with a number of human figurative weights. Both types are pictured here and come from the SFU Museum of Archaeology and Ethnography. Many of the largest museums of in the US and Europe have sizable collections of goldweights. The National Museum of Ghana, the Musée des Civilisations de Côte d`Ivoire in Abidjan, Derby Museum and smaller museums in Mali all have collections of weights with a range of dates. Private collections have amassed a wide range of weights as well. In the past, each weight was meticulously carved, then cast using the ancient technique of lost wax. As the Akan culture moved away from using gold as the basis of their economy, the weights lost their cultural day-to-day use and some of their significance. Their popularity with tourists has created a market that the locals fill with mass-produced weights. These modern reproductions of the weights have become a tourist favorite. Rather than the simple but artistic facial features of the anthropomorphic weights or the clean, smooth lines of the geomorphic weights, modern weights are unrefined and mass-produced look. The strong oral tradition of the Akan is not included in the creation of the weights; however, this does not seem to lessen their popularity. The skill involved in casting weights was enormous; as most weights were less than 2½ ounces and their exact mass was meticulously measured. They were a standard of measure to be used in trade, and had to be accurate. The goldsmith, or adwumfo, would make adjustments if the casting weighed too much or too little. Even the most beautiful, figurative weights had limbs and horns removed, or edges filed down until it met the closest weight equivalent. Weights that were not heavy enough would have small lead rings or glass beads attached to bring up the weight to the desired standard. There are far more weights without modifications than not, speaking to the talent of the goldsmiths. Most weights were within 3% of their theoretical value; this variance is similar to those of European nest weights from the same time. Early weights display bold, but simple, artistic designs. Later weights developed into beautiful works of art with fine details. However, by the 1890s (Late Period) the quality of both design and material was very poor, and the abandonment of the weights quickly followed. Tim Garrard (April 28, 1943 – May 17, 2007) studied the Akan gold culture. His research was centered on goldweights and their cultural significances and purposes. He was also interested in the gold trade, the creation of the weight measurements, and how Akan trade networks operated with other networks. His works and those that use his work as a base are very informative about broader Akan culture. The weights pictured here are part of the collection at the SFU museum. Donated to the museum in the late 1970s, they are part of a wide collection of African cultural pieces.

1,5 x 1 x 0,3 cm bronza samo srbija ovaj predmet ne saljem u inostranstvo serbia only I do not send this item abroad Prošle izložbe (Muzej Africke umetnosti) 16. februar 2011. - 20. avgust 2011. AUTOR IZLOŽBE I KATALOGA Marija Ličina, kustos MAU Na izložbi je prikazano više od 500 tegova za merenje zlatnog praha iz zbirke Muzeja afričke umetnosti, preko 200 tegova iz zbirke Slovenskog etnografskog muzeja u Ljubljani, primeri iz privatnih kolekcija. Pored tegova, izložba uključuje i prateće predmete kao što su vage, kutije i kašike za zlatni prah. Tegovi naroda Akan jedinstveni su u svetu po svojim oblicima - predstavljaju ljude (ratnike, vračeve, lovce...), životinje (ptice,krokodili, antilope...), biljke (kikiriki, cvetove palmi, patlidžane...), predmete (bubnjeve, sandale, topove...), i brojne druge figurativne i geometrijske motive. Koliko privlače svojim oblicima, kao umetničke forme u bronzi, dimenzija od tek nekoliko santimentara, akanski tegovi jednako su značajni kao svedočanstva o prirodnom bogatstvu zlata u Zapadnoj Africi. Njima je meren zlatni prah, koji je imao ulogu novca u Gani i Obali Slonovače kod naroda Akan od 15. sve do kraja 19. veka, u svakodnevnim aktivnostima - na tržnicama, u kraljevskim trezorima zlata i za naplate državnih taksi i poreza. Izložba „Tegovi za merenje zlatnog praha naroda Akan“, autorke Marije Ličine, predstavila je značaj koji su u globalnoj istoriji imali bogata nalazišta zlata, trgovinski i kulturni kontakti na prostoru Zapadne Afrike. Kroz izložbu, posetioci uče o prometu zlata od afričke obale Mediterana do Gvinejskog zaliva (u periodu od 10. do 19. veka), pustinjskim karavanima i evropskim flotama u pohodu ka akanskim zlatonosnim poljima, o običajima cenkanja do „poslednjeg zrna zlata“, boji plamena za tegove-skulpture u bronzi i drugim temama vezanim za istoriju i kulturu naroda Akan. Izuzetnost zbirke tegova Muzeja afričke umetnosti u Beogradu, sa više od 500 originalnih predmeta, kao i zbirka Slovenskog etnografskog muzeja sa više od 200 tegova koji su po prvi put biti predstavljeni javnosti, poslužili su kao polazište za obradu nekoliko temata: AFRIČKO ZLATO U STAROM SVETU transsaharska trgovina zlatom, od 10. do 16. veka ZLATNI PRAH KAO NOVAC I JEDINICE TEŽINE: proizvodnja i promet zlata u „zlatnim kraljevstvima“ Gane, od 15. do 19. veka; kulturni kontakti i razmena između afričkih, arapskih i evropskih civilizacija AMBLEMI TRADICIJE I DRUŠTVENIH VREDNOSTI motivi tegova kao ilustracije poslovica i izreka POUKE NA TEGOVIMA ZA MERENJE ZLATNOG PRAHA Kao i oblici, i značenja koja su tegovi-skulpture imali različita su: mnogi asociraju mudre pouke iz poslovica i narodnih priča, čuvaju sećanja na bitke, mitove i legende, ili predstavljaju određene simbole. Navodimo neke od akanskih poslovica: Lud je onaj ko puši i nosi bačvu sa barutom na glavi! Između ključa i brave, jedan je stariji - mora postojati vođa, čak i među jednakima. Ne treba ti veliki štap da slomiješ petlu vrat - kaže se za moćnog čoveka koji nepotrebno zlostavlja siromašnog i nezaštićenog. Snaga palmovog drveta je u njegovim granama - kraljeva moć leži u broju njegovih podanika. ---- ovaj teg nije bio na izlozbi u MAU ----- ---------------------------------------- Akan goldweights, (locally known as mrammou), are weights made of brass used as a measuring system by the Akan people of West Africa, particularly for wei and fair-trade arrangements with one another. The status of a man increased significantly if he owned a complete set of weights. Complete small sets of weights were gifts to newly wedded men. This insured that he would be able to enter the merchant trade respectably and successfully. Beyond their practical application, the weights are miniature representations of West African culture items such as adinkra symbols, plants, animals and people. Stylistic studies of goldweights can provide relative dates into the two broad early and late periods. The Early period is thought to have been from about 1400–1720 AD, with some overlap with the Late period, 1700-1900 AD. There is a distinct difference between the Early and Late periods. Geometric weights are the oldest forms, dating from 1400 AD onwards while figurative weights, those made in the image of people, animals, building etc., first appear around 1600 AD. Radiocarbon dating, a standard and accurate method in many disciplines, cannot be used to date the weights, as it is an inorganic material. The base components of inorganic materials, such as metals, formed long before the manufacturing of the artifact.The copper and zinc used to make the alloy are exponentially older than the artifact itself. Studies on the quality or origins of the base metals in brass are not very useful due to the broad distribution and recycling of the material. Studying the weight`s cultural background or provenance is an accurate method of dating the weights. Historical records accompanying the weight describing the people to whom it belonged to, as well as a comparative study of the weights and oral and artistic traditions of neighbouring communities should be part of studying the background and provenance of the weights. Scholars use the weights, and the oral traditions behind the weights, to understand aspects of Akan culture that otherwise may have been lost. The weights represent stories, riddles, and code of conducts that helped guide Akan peoples in the ways they live their lives. Central to Akan culture is the concern for equality and justice; it is rich in oral histories on this subject. Many weights symbolize significant and well-known stories. The weights were part of the Akan`s cultural reinforcement, expressing personal behaviour codes, beliefs, and values in a medium that was assembled by many people. Anthony Appiah describes[2] how his mother, who collected goldweights, was visited by Muslim Hausa traders from the north. The goldweights they brought were `sold by people who had no use for them any more, now that paper and coin had replaced gold-dust as currency. And as she collected them, she heard more and more of the folklore that went with them; the proverbs that every figurative gold-weight elicited; the folk-tales, Ananseasem, that the proverbs evoked.` Appiah also heard these Ananseasem, Anansi stories, from his father, and writes: `Between his stories and the cultural messages that came with the gold-weights, we gathered the sort of sense of a cultural tradition that comes from growing up in it. For us it was not Asante tradition but the webwork of our lives.` There are a number of parallels between Akan goldweights and the seals used in Harappa. Both artifacts stabilized and secured regional and local trade between peoples, while they took on further meaning beyond their practical uses. Shields are symbols of bravery, stamina, or a glorious deed, though not necessarily in battle. Double-edged swords symbolize a joint rule between female and male, rather than implying violence or rule with fear. The naming of the weights is incredibly complex, as a complete list of Akan weights had more than sixty values, and each set had a local name that varied regionally. There are, from studies done by Garrard, twelve weight-name lists from Ghana and the Ivory Coast. Some estimate that there are 3 million goldweights in existence. Simon Fraser University has a small collection, consisting mostly of geometric style weights, with a number of human figurative weights. Both types are pictured here and come from the SFU Museum of Archaeology and Ethnography. Many of the largest museums of in the US and Europe have sizable collections of goldweights. The National Museum of Ghana, the Musée des Civilisations de Côte d`Ivoire in Abidjan, Derby Museum and smaller museums in Mali all have collections of weights with a range of dates. Private collections have amassed a wide range of weights as well. In the past, each weight was meticulously carved, then cast using the ancient technique of lost wax. As the Akan culture moved away from using gold as the basis of their economy, the weights lost their cultural day-to-day use and some of their significance. Their popularity with tourists has created a market that the locals fill with mass-produced weights. These modern reproductions of the weights have become a tourist favorite. Rather than the simple but artistic facial features of the anthropomorphic weights or the clean, smooth lines of the geomorphic weights, modern weights are unrefined and mass-produced look. The strong oral tradition of the Akan is not included in the creation of the weights; however, this does not seem to lessen their popularity. The skill involved in casting weights was enormous; as most weights were less than 2½ ounces and their exact mass was meticulously measured. They were a standard of measure to be used in trade, and had to be accurate. The goldsmith, or adwumfo, would make adjustments if the casting weighed too much or too little. Even the most beautiful, figurative weights had limbs and horns removed, or edges filed down until it met the closest weight equivalent. Weights that were not heavy enough would have small lead rings or glass beads attached to bring up the weight to the desired standard. There are far more weights without modifications than not, speaking to the talent of the goldsmiths. Most weights were within 3% of their theoretical value; this variance is similar to those of European nest weights from the same time. Early weights display bold, but simple, artistic designs. Later weights developed into beautiful works of art with fine details. However, by the 1890s (Late Period) the quality of both design and material was very poor, and the abandonment of the weights quickly followed. Tim Garrard (April 28, 1943 – May 17, 2007) studied the Akan gold culture. His research was centered on goldweights and their cultural significances and purposes. He was also interested in the gold trade, the creation of the weight measurements, and how Akan trade networks operated with other networks. His works and those that use his work as a base are very informative about broader Akan culture. The weights pictured here are part of the collection at the SFU museum. Donated to the museum in the late 1970s, they are part of a wide collection of African cultural pieces.

r = 1,5 cm 0,9 cm(debljina) bronza samo srbija ovaj predmet ne saljem u inostranstvo serbia only I do not send this item abroad Prošle izložbe (Muzej Africke umetnosti) 16. februar 2011. - 20. avgust 2011. AUTOR IZLOŽBE I KATALOGA Marija Ličina, kustos MAU Na izložbi je prikazano više od 500 tegova za merenje zlatnog praha iz zbirke Muzeja afričke umetnosti, preko 200 tegova iz zbirke Slovenskog etnografskog muzeja u Ljubljani, primeri iz privatnih kolekcija. Pored tegova, izložba uključuje i prateće predmete kao što su vage, kutije i kašike za zlatni prah. Tegovi naroda Akan jedinstveni su u svetu po svojim oblicima - predstavljaju ljude (ratnike, vračeve, lovce...), životinje (ptice,krokodili, antilope...), biljke (kikiriki, cvetove palmi, patlidžane...), predmete (bubnjeve, sandale, topove...), i brojne druge figurativne i geometrijske motive. Koliko privlače svojim oblicima, kao umetničke forme u bronzi, dimenzija od tek nekoliko santimentara, akanski tegovi jednako su značajni kao svedočanstva o prirodnom bogatstvu zlata u Zapadnoj Africi. Njima je meren zlatni prah, koji je imao ulogu novca u Gani i Obali Slonovače kod naroda Akan od 15. sve do kraja 19. veka, u svakodnevnim aktivnostima - na tržnicama, u kraljevskim trezorima zlata i za naplate državnih taksi i poreza. Izložba „Tegovi za merenje zlatnog praha naroda Akan“, autorke Marije Ličine, predstavila je značaj koji su u globalnoj istoriji imali bogata nalazišta zlata, trgovinski i kulturni kontakti na prostoru Zapadne Afrike. Kroz izložbu, posetioci uče o prometu zlata od afričke obale Mediterana do Gvinejskog zaliva (u periodu od 10. do 19. veka), pustinjskim karavanima i evropskim flotama u pohodu ka akanskim zlatonosnim poljima, o običajima cenkanja do „poslednjeg zrna zlata“, boji plamena za tegove-skulpture u bronzi i drugim temama vezanim za istoriju i kulturu naroda Akan. Izuzetnost zbirke tegova Muzeja afričke umetnosti u Beogradu, sa više od 500 originalnih predmeta, kao i zbirka Slovenskog etnografskog muzeja sa više od 200 tegova koji su po prvi put biti predstavljeni javnosti, poslužili su kao polazište za obradu nekoliko temata: AFRIČKO ZLATO U STAROM SVETU transsaharska trgovina zlatom, od 10. do 16. veka ZLATNI PRAH KAO NOVAC I JEDINICE TEŽINE: proizvodnja i promet zlata u „zlatnim kraljevstvima“ Gane, od 15. do 19. veka; kulturni kontakti i razmena između afričkih, arapskih i evropskih civilizacija AMBLEMI TRADICIJE I DRUŠTVENIH VREDNOSTI motivi tegova kao ilustracije poslovica i izreka POUKE NA TEGOVIMA ZA MERENJE ZLATNOG PRAHA Kao i oblici, i značenja koja su tegovi-skulpture imali različita su: mnogi asociraju mudre pouke iz poslovica i narodnih priča, čuvaju sećanja na bitke, mitove i legende, ili predstavljaju određene simbole. Navodimo neke od akanskih poslovica: Lud je onaj ko puši i nosi bačvu sa barutom na glavi! Između ključa i brave, jedan je stariji - mora postojati vođa, čak i među jednakima. Ne treba ti veliki štap da slomiješ petlu vrat - kaže se za moćnog čoveka koji nepotrebno zlostavlja siromašnog i nezaštićenog. Snaga palmovog drveta je u njegovim granama - kraljeva moć leži u broju njegovih podanika. ---- ovaj teg nije bio na izlozbi u MAU ----- ---------------------------------------- Akan goldweights, (locally known as mrammou), are weights made of brass used as a measuring system by the Akan people of West Africa, particularly for wei and fair-trade arrangements with one another. The status of a man increased significantly if he owned a complete set of weights. Complete small sets of weights were gifts to newly wedded men. This insured that he would be able to enter the merchant trade respectably and successfully. Beyond their practical application, the weights are miniature representations of West African culture items such as adinkra symbols, plants, animals and people. Stylistic studies of goldweights can provide relative dates into the two broad early and late periods. The Early period is thought to have been from about 1400–1720 AD, with some overlap with the Late period, 1700-1900 AD. There is a distinct difference between the Early and Late periods. Geometric weights are the oldest forms, dating from 1400 AD onwards while figurative weights, those made in the image of people, animals, building etc., first appear around 1600 AD. Radiocarbon dating, a standard and accurate method in many disciplines, cannot be used to date the weights, as it is an inorganic material. The base components of inorganic materials, such as metals, formed long before the manufacturing of the artifact.The copper and zinc used to make the alloy are exponentially older than the artifact itself. Studies on the quality or origins of the base metals in brass are not very useful due to the broad distribution and recycling of the material. Studying the weight`s cultural background or provenance is an accurate method of dating the weights. Historical records accompanying the weight describing the people to whom it belonged to, as well as a comparative study of the weights and oral and artistic traditions of neighbouring communities should be part of studying the background and provenance of the weights. Scholars use the weights, and the oral traditions behind the weights, to understand aspects of Akan culture that otherwise may have been lost. The weights represent stories, riddles, and code of conducts that helped guide Akan peoples in the ways they live their lives. Central to Akan culture is the concern for equality and justice; it is rich in oral histories on this subject. Many weights symbolize significant and well-known stories. The weights were part of the Akan`s cultural reinforcement, expressing personal behaviour codes, beliefs, and values in a medium that was assembled by many people. Anthony Appiah describes[2] how his mother, who collected goldweights, was visited by Muslim Hausa traders from the north. The goldweights they brought were `sold by people who had no use for them any more, now that paper and coin had replaced gold-dust as currency. And as she collected them, she heard more and more of the folklore that went with them; the proverbs that every figurative gold-weight elicited; the folk-tales, Ananseasem, that the proverbs evoked.` Appiah also heard these Ananseasem, Anansi stories, from his father, and writes: `Between his stories and the cultural messages that came with the gold-weights, we gathered the sort of sense of a cultural tradition that comes from growing up in it. For us it was not Asante tradition but the webwork of our lives.` There are a number of parallels between Akan goldweights and the seals used in Harappa. Both artifacts stabilized and secured regional and local trade between peoples, while they took on further meaning beyond their practical uses. Shields are symbols of bravery, stamina, or a glorious deed, though not necessarily in battle. Double-edged swords symbolize a joint rule between female and male, rather than implying violence or rule with fear. The naming of the weights is incredibly complex, as a complete list of Akan weights had more than sixty values, and each set had a local name that varied regionally. There are, from studies done by Garrard, twelve weight-name lists from Ghana and the Ivory Coast. Some estimate that there are 3 million goldweights in existence. Simon Fraser University has a small collection, consisting mostly of geometric style weights, with a number of human figurative weights. Both types are pictured here and come from the SFU Museum of Archaeology and Ethnography. Many of the largest museums of in the US and Europe have sizable collections of goldweights. The National Museum of Ghana, the Musée des Civilisations de Côte d`Ivoire in Abidjan, Derby Museum and smaller museums in Mali all have collections of weights with a range of dates. Private collections have amassed a wide range of weights as well. In the past, each weight was meticulously carved, then cast using the ancient technique of lost wax. As the Akan culture moved away from using gold as the basis of their economy, the weights lost their cultural day-to-day use and some of their significance. Their popularity with tourists has created a market that the locals fill with mass-produced weights. These modern reproductions of the weights have become a tourist favorite. Rather than the simple but artistic facial features of the anthropomorphic weights or the clean, smooth lines of the geomorphic weights, modern weights are unrefined and mass-produced look. The strong oral tradition of the Akan is not included in the creation of the weights; however, this does not seem to lessen their popularity. The skill involved in casting weights was enormous; as most weights were less than 2½ ounces and their exact mass was meticulously measured. They were a standard of measure to be used in trade, and had to be accurate. The goldsmith, or adwumfo, would make adjustments if the casting weighed too much or too little. Even the most beautiful, figurative weights had limbs and horns removed, or edges filed down until it met the closest weight equivalent. Weights that were not heavy enough would have small lead rings or glass beads attached to bring up the weight to the desired standard. There are far more weights without modifications than not, speaking to the talent of the goldsmiths. Most weights were within 3% of their theoretical value; this variance is similar to those of European nest weights from the same time. Early weights display bold, but simple, artistic designs. Later weights developed into beautiful works of art with fine details. However, by the 1890s (Late Period) the quality of both design and material was very poor, and the abandonment of the weights quickly followed. Tim Garrard (April 28, 1943 – May 17, 2007) studied the Akan gold culture. His research was centered on goldweights and their cultural significances and purposes. He was also interested in the gold trade, the creation of the weight measurements, and how Akan trade networks operated with other networks. His works and those that use his work as a base are very informative about broader Akan culture. The weights pictured here are part of the collection at the SFU museum. Donated to the museum in the late 1970s, they are part of a wide collection of African cultural pieces.

1,5 x 1,2 x 0,2 cm bronza samo srbija ovaj predmet ne saljem u inostranstvo serbia only I do not send this item abroad Prošle izložbe (Muzej Africke umetnosti) 16. februar 2011. - 20. avgust 2011. AUTOR IZLOŽBE I KATALOGA Marija Ličina, kustos MAU Na izložbi je prikazano više od 500 tegova za merenje zlatnog praha iz zbirke Muzeja afričke umetnosti, preko 200 tegova iz zbirke Slovenskog etnografskog muzeja u Ljubljani, primeri iz privatnih kolekcija. Pored tegova, izložba uključuje i prateće predmete kao što su vage, kutije i kašike za zlatni prah. Tegovi naroda Akan jedinstveni su u svetu po svojim oblicima - predstavljaju ljude (ratnike, vračeve, lovce...), životinje (ptice,krokodili, antilope...), biljke (kikiriki, cvetove palmi, patlidžane...), predmete (bubnjeve, sandale, topove...), i brojne druge figurativne i geometrijske motive. Koliko privlače svojim oblicima, kao umetničke forme u bronzi, dimenzija od tek nekoliko santimentara, akanski tegovi jednako su značajni kao svedočanstva o prirodnom bogatstvu zlata u Zapadnoj Africi. Njima je meren zlatni prah, koji je imao ulogu novca u Gani i Obali Slonovače kod naroda Akan od 15. sve do kraja 19. veka, u svakodnevnim aktivnostima - na tržnicama, u kraljevskim trezorima zlata i za naplate državnih taksi i poreza. Izložba „Tegovi za merenje zlatnog praha naroda Akan“, autorke Marije Ličine, predstavila je značaj koji su u globalnoj istoriji imali bogata nalazišta zlata, trgovinski i kulturni kontakti na prostoru Zapadne Afrike. Kroz izložbu, posetioci uče o prometu zlata od afričke obale Mediterana do Gvinejskog zaliva (u periodu od 10. do 19. veka), pustinjskim karavanima i evropskim flotama u pohodu ka akanskim zlatonosnim poljima, o običajima cenkanja do „poslednjeg zrna zlata“, boji plamena za tegove-skulpture u bronzi i drugim temama vezanim za istoriju i kulturu naroda Akan. Izuzetnost zbirke tegova Muzeja afričke umetnosti u Beogradu, sa više od 500 originalnih predmeta, kao i zbirka Slovenskog etnografskog muzeja sa više od 200 tegova koji su po prvi put biti predstavljeni javnosti, poslužili su kao polazište za obradu nekoliko temata: AFRIČKO ZLATO U STAROM SVETU transsaharska trgovina zlatom, od 10. do 16. veka ZLATNI PRAH KAO NOVAC I JEDINICE TEŽINE: proizvodnja i promet zlata u „zlatnim kraljevstvima“ Gane, od 15. do 19. veka; kulturni kontakti i razmena između afričkih, arapskih i evropskih civilizacija AMBLEMI TRADICIJE I DRUŠTVENIH VREDNOSTI motivi tegova kao ilustracije poslovica i izreka POUKE NA TEGOVIMA ZA MERENJE ZLATNOG PRAHA Kao i oblici, i značenja koja su tegovi-skulpture imali različita su: mnogi asociraju mudre pouke iz poslovica i narodnih priča, čuvaju sećanja na bitke, mitove i legende, ili predstavljaju određene simbole. Navodimo neke od akanskih poslovica: Lud je onaj ko puši i nosi bačvu sa barutom na glavi! Između ključa i brave, jedan je stariji - mora postojati vođa, čak i među jednakima. Ne treba ti veliki štap da slomiješ petlu vrat - kaže se za moćnog čoveka koji nepotrebno zlostavlja siromašnog i nezaštićenog. Snaga palmovog drveta je u njegovim granama - kraljeva moć leži u broju njegovih podanika. ---- ovaj teg nije bio na izlozbi u MAU ----- ---------------------------------------- Akan goldweights, (locally known as mrammou), are weights made of brass used as a measuring system by the Akan people of West Africa, particularly for wei and fair-trade arrangements with one another. The status of a man increased significantly if he owned a complete set of weights. Complete small sets of weights were gifts to newly wedded men. This insured that he would be able to enter the merchant trade respectably and successfully. Beyond their practical application, the weights are miniature representations of West African culture items such as adinkra symbols, plants, animals and people. Stylistic studies of goldweights can provide relative dates into the two broad early and late periods. The Early period is thought to have been from about 1400–1720 AD, with some overlap with the Late period, 1700-1900 AD. There is a distinct difference between the Early and Late periods. Geometric weights are the oldest forms, dating from 1400 AD onwards while figurative weights, those made in the image of people, animals, building etc., first appear around 1600 AD. Radiocarbon dating, a standard and accurate method in many disciplines, cannot be used to date the weights, as it is an inorganic material. The base components of inorganic materials, such as metals, formed long before the manufacturing of the artifact.The copper and zinc used to make the alloy are exponentially older than the artifact itself. Studies on the quality or origins of the base metals in brass are not very useful due to the broad distribution and recycling of the material. Studying the weight`s cultural background or provenance is an accurate method of dating the weights. Historical records accompanying the weight describing the people to whom it belonged to, as well as a comparative study of the weights and oral and artistic traditions of neighbouring communities should be part of studying the background and provenance of the weights. Scholars use the weights, and the oral traditions behind the weights, to understand aspects of Akan culture that otherwise may have been lost. The weights represent stories, riddles, and code of conducts that helped guide Akan peoples in the ways they live their lives. Central to Akan culture is the concern for equality and justice; it is rich in oral histories on this subject. Many weights symbolize significant and well-known stories. The weights were part of the Akan`s cultural reinforcement, expressing personal behaviour codes, beliefs, and values in a medium that was assembled by many people. Anthony Appiah describes[2] how his mother, who collected goldweights, was visited by Muslim Hausa traders from the north. The goldweights they brought were `sold by people who had no use for them any more, now that paper and coin had replaced gold-dust as currency. And as she collected them, she heard more and more of the folklore that went with them; the proverbs that every figurative gold-weight elicited; the folk-tales, Ananseasem, that the proverbs evoked.` Appiah also heard these Ananseasem, Anansi stories, from his father, and writes: `Between his stories and the cultural messages that came with the gold-weights, we gathered the sort of sense of a cultural tradition that comes from growing up in it. For us it was not Asante tradition but the webwork of our lives.` There are a number of parallels between Akan goldweights and the seals used in Harappa. Both artifacts stabilized and secured regional and local trade between peoples, while they took on further meaning beyond their practical uses. Shields are symbols of bravery, stamina, or a glorious deed, though not necessarily in battle. Double-edged swords symbolize a joint rule between female and male, rather than implying violence or rule with fear. The naming of the weights is incredibly complex, as a complete list of Akan weights had more than sixty values, and each set had a local name that varied regionally. There are, from studies done by Garrard, twelve weight-name lists from Ghana and the Ivory Coast. Some estimate that there are 3 million goldweights in existence. Simon Fraser University has a small collection, consisting mostly of geometric style weights, with a number of human figurative weights. Both types are pictured here and come from the SFU Museum of Archaeology and Ethnography. Many of the largest museums of in the US and Europe have sizable collections of goldweights. The National Museum of Ghana, the Musée des Civilisations de Côte d`Ivoire in Abidjan, Derby Museum and smaller museums in Mali all have collections of weights with a range of dates. Private collections have amassed a wide range of weights as well. In the past, each weight was meticulously carved, then cast using the ancient technique of lost wax. As the Akan culture moved away from using gold as the basis of their economy, the weights lost their cultural day-to-day use and some of their significance. Their popularity with tourists has created a market that the locals fill with mass-produced weights. These modern reproductions of the weights have become a tourist favorite. Rather than the simple but artistic facial features of the anthropomorphic weights or the clean, smooth lines of the geomorphic weights, modern weights are unrefined and mass-produced look. The strong oral tradition of the Akan is not included in the creation of the weights; however, this does not seem to lessen their popularity. The skill involved in casting weights was enormous; as most weights were less than 2½ ounces and their exact mass was meticulously measured. They were a standard of measure to be used in trade, and had to be accurate. The goldsmith, or adwumfo, would make adjustments if the casting weighed too much or too little. Even the most beautiful, figurative weights had limbs and horns removed, or edges filed down until it met the closest weight equivalent. Weights that were not heavy enough would have small lead rings or glass beads attached to bring up the weight to the desired standard. There are far more weights without modifications than not, speaking to the talent of the goldsmiths. Most weights were within 3% of their theoretical value; this variance is similar to those of European nest weights from the same time. Early weights display bold, but simple, artistic designs. Later weights developed into beautiful works of art with fine details. However, by the 1890s (Late Period) the quality of both design and material was very poor, and the abandonment of the weights quickly followed. Tim Garrard (April 28, 1943 – May 17, 2007) studied the Akan gold culture. His research was centered on goldweights and their cultural significances and purposes. He was also interested in the gold trade, the creation of the weight measurements, and how Akan trade networks operated with other networks. His works and those that use his work as a base are very informative about broader Akan culture. The weights pictured here are part of the collection at the SFU museum. Donated to the museum in the late 1970s, they are part of a wide collection of African cultural pieces.

2 x 1,8 x 1 cm bronza samo srbija ovaj predmet ne saljem u inostranstvo serbia only I do not send this item abroad Prošle izložbe (Muzej Africke umetnosti) 16. februar 2011. - 20. avgust 2011. AUTOR IZLOŽBE I KATALOGA Marija Ličina, kustos MAU Na izložbi je prikazano više od 500 tegova za merenje zlatnog praha iz zbirke Muzeja afričke umetnosti, preko 200 tegova iz zbirke Slovenskog etnografskog muzeja u Ljubljani, primeri iz privatnih kolekcija. Pored tegova, izložba uključuje i prateće predmete kao što su vage, kutije i kašike za zlatni prah. Tegovi naroda Akan jedinstveni su u svetu po svojim oblicima - predstavljaju ljude (ratnike, vračeve, lovce...), životinje (ptice,krokodili, antilope...), biljke (kikiriki, cvetove palmi, patlidžane...), predmete (bubnjeve, sandale, topove...), i brojne druge figurativne i geometrijske motive. Koliko privlače svojim oblicima, kao umetničke forme u bronzi, dimenzija od tek nekoliko santimentara, akanski tegovi jednako su značajni kao svedočanstva o prirodnom bogatstvu zlata u Zapadnoj Africi. Njima je meren zlatni prah, koji je imao ulogu novca u Gani i Obali Slonovače kod naroda Akan od 15. sve do kraja 19. veka, u svakodnevnim aktivnostima - na tržnicama, u kraljevskim trezorima zlata i za naplate državnih taksi i poreza. Izložba „Tegovi za merenje zlatnog praha naroda Akan“, autorke Marije Ličine, predstavila je značaj koji su u globalnoj istoriji imali bogata nalazišta zlata, trgovinski i kulturni kontakti na prostoru Zapadne Afrike. Kroz izložbu, posetioci uče o prometu zlata od afričke obale Mediterana do Gvinejskog zaliva (u periodu od 10. do 19. veka), pustinjskim karavanima i evropskim flotama u pohodu ka akanskim zlatonosnim poljima, o običajima cenkanja do „poslednjeg zrna zlata“, boji plamena za tegove-skulpture u bronzi i drugim temama vezanim za istoriju i kulturu naroda Akan. Izuzetnost zbirke tegova Muzeja afričke umetnosti u Beogradu, sa više od 500 originalnih predmeta, kao i zbirka Slovenskog etnografskog muzeja sa više od 200 tegova koji su po prvi put biti predstavljeni javnosti, poslužili su kao polazište za obradu nekoliko temata: AFRIČKO ZLATO U STAROM SVETU transsaharska trgovina zlatom, od 10. do 16. veka ZLATNI PRAH KAO NOVAC I JEDINICE TEŽINE: proizvodnja i promet zlata u „zlatnim kraljevstvima“ Gane, od 15. do 19. veka; kulturni kontakti i razmena između afričkih, arapskih i evropskih civilizacija AMBLEMI TRADICIJE I DRUŠTVENIH VREDNOSTI motivi tegova kao ilustracije poslovica i izreka POUKE NA TEGOVIMA ZA MERENJE ZLATNOG PRAHA Kao i oblici, i značenja koja su tegovi-skulpture imali različita su: mnogi asociraju mudre pouke iz poslovica i narodnih priča, čuvaju sećanja na bitke, mitove i legende, ili predstavljaju određene simbole. Navodimo neke od akanskih poslovica: Lud je onaj ko puši i nosi bačvu sa barutom na glavi! Između ključa i brave, jedan je stariji - mora postojati vođa, čak i među jednakima. Ne treba ti veliki štap da slomiješ petlu vrat - kaže se za moćnog čoveka koji nepotrebno zlostavlja siromašnog i nezaštićenog. Snaga palmovog drveta je u njegovim granama - kraljeva moć leži u broju njegovih podanika. ---- ovaj teg nije bio na izlozbi u MAU ----- ---------------------------------------- Akan goldweights, (locally known as mrammou), are weights made of brass used as a measuring system by the Akan people of West Africa, particularly for wei and fair-trade arrangements with one another. The status of a man increased significantly if he owned a complete set of weights. Complete small sets of weights were gifts to newly wedded men. This insured that he would be able to enter the merchant trade respectably and successfully. Beyond their practical application, the weights are miniature representations of West African culture items such as adinkra symbols, plants, animals and people. Stylistic studies of goldweights can provide relative dates into the two broad early and late periods. The Early period is thought to have been from about 1400–1720 AD, with some overlap with the Late period, 1700-1900 AD. There is a distinct difference between the Early and Late periods. Geometric weights are the oldest forms, dating from 1400 AD onwards while figurative weights, those made in the image of people, animals, building etc., first appear around 1600 AD. Radiocarbon dating, a standard and accurate method in many disciplines, cannot be used to date the weights, as it is an inorganic material. The base components of inorganic materials, such as metals, formed long before the manufacturing of the artifact.The copper and zinc used to make the alloy are exponentially older than the artifact itself. Studies on the quality or origins of the base metals in brass are not very useful due to the broad distribution and recycling of the material. Studying the weight`s cultural background or provenance is an accurate method of dating the weights. Historical records accompanying the weight describing the people to whom it belonged to, as well as a comparative study of the weights and oral and artistic traditions of neighbouring communities should be part of studying the background and provenance of the weights. Scholars use the weights, and the oral traditions behind the weights, to understand aspects of Akan culture that otherwise may have been lost. The weights represent stories, riddles, and code of conducts that helped guide Akan peoples in the ways they live their lives. Central to Akan culture is the concern for equality and justice; it is rich in oral histories on this subject. Many weights symbolize significant and well-known stories. The weights were part of the Akan`s cultural reinforcement, expressing personal behaviour codes, beliefs, and values in a medium that was assembled by many people. Anthony Appiah describes[2] how his mother, who collected goldweights, was visited by Muslim Hausa traders from the north. The goldweights they brought were `sold by people who had no use for them any more, now that paper and coin had replaced gold-dust as currency. And as she collected them, she heard more and more of the folklore that went with them; the proverbs that every figurative gold-weight elicited; the folk-tales, Ananseasem, that the proverbs evoked.` Appiah also heard these Ananseasem, Anansi stories, from his father, and writes: `Between his stories and the cultural messages that came with the gold-weights, we gathered the sort of sense of a cultural tradition that comes from growing up in it. For us it was not Asante tradition but the webwork of our lives.` There are a number of parallels between Akan goldweights and the seals used in Harappa. Both artifacts stabilized and secured regional and local trade between peoples, while they took on further meaning beyond their practical uses. Shields are symbols of bravery, stamina, or a glorious deed, though not necessarily in battle. Double-edged swords symbolize a joint rule between female and male, rather than implying violence or rule with fear. The naming of the weights is incredibly complex, as a complete list of Akan weights had more than sixty values, and each set had a local name that varied regionally. There are, from studies done by Garrard, twelve weight-name lists from Ghana and the Ivory Coast. Some estimate that there are 3 million goldweights in existence. Simon Fraser University has a small collection, consisting mostly of geometric style weights, with a number of human figurative weights. Both types are pictured here and come from the SFU Museum of Archaeology and Ethnography. Many of the largest museums of in the US and Europe have sizable collections of goldweights. The National Museum of Ghana, the Musée des Civilisations de Côte d`Ivoire in Abidjan, Derby Museum and smaller museums in Mali all have collections of weights with a range of dates. Private collections have amassed a wide range of weights as well. In the past, each weight was meticulously carved, then cast using the ancient technique of lost wax. As the Akan culture moved away from using gold as the basis of their economy, the weights lost their cultural day-to-day use and some of their significance. Their popularity with tourists has created a market that the locals fill with mass-produced weights. These modern reproductions of the weights have become a tourist favorite. Rather than the simple but artistic facial features of the anthropomorphic weights or the clean, smooth lines of the geomorphic weights, modern weights are unrefined and mass-produced look. The strong oral tradition of the Akan is not included in the creation of the weights; however, this does not seem to lessen their popularity. The skill involved in casting weights was enormous; as most weights were less than 2½ ounces and their exact mass was meticulously measured. They were a standard of measure to be used in trade, and had to be accurate. The goldsmith, or adwumfo, would make adjustments if the casting weighed too much or too little. Even the most beautiful, figurative weights had limbs and horns removed, or edges filed down until it met the closest weight equivalent. Weights that were not heavy enough would have small lead rings or glass beads attached to bring up the weight to the desired standard. There are far more weights without modifications than not, speaking to the talent of the goldsmiths. Most weights were within 3% of their theoretical value; this variance is similar to those of European nest weights from the same time. Early weights display bold, but simple, artistic designs. Later weights developed into beautiful works of art with fine details. However, by the 1890s (Late Period) the quality of both design and material was very poor, and the abandonment of the weights quickly followed. Tim Garrard (April 28, 1943 – May 17, 2007) studied the Akan gold culture. His research was centered on goldweights and their cultural significances and purposes. He was also interested in the gold trade, the creation of the weight measurements, and how Akan trade networks operated with other networks. His works and those that use his work as a base are very informative about broader Akan culture. The weights pictured here are part of the collection at the SFU museum. Donated to the museum in the late 1970s, they are part of a wide collection of African cultural pieces.

2,5 x 1 x 0,2 cm bronza samo srbija ovaj predmet ne saljem u inostranstvo serbia only I do not send this item abroad Prošle izložbe (Muzej Africke umetnosti) 16. februar 2011. - 20. avgust 2011. AUTOR IZLOŽBE I KATALOGA Marija Ličina, kustos MAU Na izložbi je prikazano više od 500 tegova za merenje zlatnog praha iz zbirke Muzeja afričke umetnosti, preko 200 tegova iz zbirke Slovenskog etnografskog muzeja u Ljubljani, primeri iz privatnih kolekcija. Pored tegova, izložba uključuje i prateće predmete kao što su vage, kutije i kašike za zlatni prah. Tegovi naroda Akan jedinstveni su u svetu po svojim oblicima - predstavljaju ljude (ratnike, vračeve, lovce...), životinje (ptice,krokodili, antilope...), biljke (kikiriki, cvetove palmi, patlidžane...), predmete (bubnjeve, sandale, topove...), i brojne druge figurativne i geometrijske motive. Koliko privlače svojim oblicima, kao umetničke forme u bronzi, dimenzija od tek nekoliko santimentara, akanski tegovi jednako su značajni kao svedočanstva o prirodnom bogatstvu zlata u Zapadnoj Africi. Njima je meren zlatni prah, koji je imao ulogu novca u Gani i Obali Slonovače kod naroda Akan od 15. sve do kraja 19. veka, u svakodnevnim aktivnostima - na tržnicama, u kraljevskim trezorima zlata i za naplate državnih taksi i poreza. Izložba „Tegovi za merenje zlatnog praha naroda Akan“, autorke Marije Ličine, predstavila je značaj koji su u globalnoj istoriji imali bogata nalazišta zlata, trgovinski i kulturni kontakti na prostoru Zapadne Afrike. Kroz izložbu, posetioci uče o prometu zlata od afričke obale Mediterana do Gvinejskog zaliva (u periodu od 10. do 19. veka), pustinjskim karavanima i evropskim flotama u pohodu ka akanskim zlatonosnim poljima, o običajima cenkanja do „poslednjeg zrna zlata“, boji plamena za tegove-skulpture u bronzi i drugim temama vezanim za istoriju i kulturu naroda Akan. Izuzetnost zbirke tegova Muzeja afričke umetnosti u Beogradu, sa više od 500 originalnih predmeta, kao i zbirka Slovenskog etnografskog muzeja sa više od 200 tegova koji su po prvi put biti predstavljeni javnosti, poslužili su kao polazište za obradu nekoliko temata: AFRIČKO ZLATO U STAROM SVETU transsaharska trgovina zlatom, od 10. do 16. veka ZLATNI PRAH KAO NOVAC I JEDINICE TEŽINE: proizvodnja i promet zlata u „zlatnim kraljevstvima“ Gane, od 15. do 19. veka; kulturni kontakti i razmena između afričkih, arapskih i evropskih civilizacija AMBLEMI TRADICIJE I DRUŠTVENIH VREDNOSTI motivi tegova kao ilustracije poslovica i izreka POUKE NA TEGOVIMA ZA MERENJE ZLATNOG PRAHA Kao i oblici, i značenja koja su tegovi-skulpture imali različita su: mnogi asociraju mudre pouke iz poslovica i narodnih priča, čuvaju sećanja na bitke, mitove i legende, ili predstavljaju određene simbole. Navodimo neke od akanskih poslovica: Lud je onaj ko puši i nosi bačvu sa barutom na glavi! Između ključa i brave, jedan je stariji - mora postojati vođa, čak i među jednakima. Ne treba ti veliki štap da slomiješ petlu vrat - kaže se za moćnog čoveka koji nepotrebno zlostavlja siromašnog i nezaštićenog. Snaga palmovog drveta je u njegovim granama - kraljeva moć leži u broju njegovih podanika. ---- ovaj teg nije bio na izlozbi u MAU ----- ---------------------------------------- Akan goldweights, (locally known as mrammou), are weights made of brass used as a measuring system by the Akan people of West Africa, particularly for wei and fair-trade arrangements with one another. The status of a man increased significantly if he owned a complete set of weights. Complete small sets of weights were gifts to newly wedded men. This insured that he would be able to enter the merchant trade respectably and successfully. Beyond their practical application, the weights are miniature representations of West African culture items such as adinkra symbols, plants, animals and people. Stylistic studies of goldweights can provide relative dates into the two broad early and late periods. The Early period is thought to have been from about 1400–1720 AD, with some overlap with the Late period, 1700-1900 AD. There is a distinct difference between the Early and Late periods. Geometric weights are the oldest forms, dating from 1400 AD onwards while figurative weights, those made in the image of people, animals, building etc., first appear around 1600 AD. Radiocarbon dating, a standard and accurate method in many disciplines, cannot be used to date the weights, as it is an inorganic material. The base components of inorganic materials, such as metals, formed long before the manufacturing of the artifact.The copper and zinc used to make the alloy are exponentially older than the artifact itself. Studies on the quality or origins of the base metals in brass are not very useful due to the broad distribution and recycling of the material. Studying the weight`s cultural background or provenance is an accurate method of dating the weights. Historical records accompanying the weight describing the people to whom it belonged to, as well as a comparative study of the weights and oral and artistic traditions of neighbouring communities should be part of studying the background and provenance of the weights. Scholars use the weights, and the oral traditions behind the weights, to understand aspects of Akan culture that otherwise may have been lost. The weights represent stories, riddles, and code of conducts that helped guide Akan peoples in the ways they live their lives. Central to Akan culture is the concern for equality and justice; it is rich in oral histories on this subject. Many weights symbolize significant and well-known stories. The weights were part of the Akan`s cultural reinforcement, expressing personal behaviour codes, beliefs, and values in a medium that was assembled by many people. Anthony Appiah describes[2] how his mother, who collected goldweights, was visited by Muslim Hausa traders from the north. The goldweights they brought were `sold by people who had no use for them any more, now that paper and coin had replaced gold-dust as currency. And as she collected them, she heard more and more of the folklore that went with them; the proverbs that every figurative gold-weight elicited; the folk-tales, Ananseasem, that the proverbs evoked.` Appiah also heard these Ananseasem, Anansi stories, from his father, and writes: `Between his stories and the cultural messages that came with the gold-weights, we gathered the sort of sense of a cultural tradition that comes from growing up in it. For us it was not Asante tradition but the webwork of our lives.` There are a number of parallels between Akan goldweights and the seals used in Harappa. Both artifacts stabilized and secured regional and local trade between peoples, while they took on further meaning beyond their practical uses. Shields are symbols of bravery, stamina, or a glorious deed, though not necessarily in battle. Double-edged swords symbolize a joint rule between female and male, rather than implying violence or rule with fear. The naming of the weights is incredibly complex, as a complete list of Akan weights had more than sixty values, and each set had a local name that varied regionally. There are, from studies done by Garrard, twelve weight-name lists from Ghana and the Ivory Coast. Some estimate that there are 3 million goldweights in existence. Simon Fraser University has a small collection, consisting mostly of geometric style weights, with a number of human figurative weights. Both types are pictured here and come from the SFU Museum of Archaeology and Ethnography. Many of the largest museums of in the US and Europe have sizable collections of goldweights. The National Museum of Ghana, the Musée des Civilisations de Côte d`Ivoire in Abidjan, Derby Museum and smaller museums in Mali all have collections of weights with a range of dates. Private collections have amassed a wide range of weights as well. In the past, each weight was meticulously carved, then cast using the ancient technique of lost wax. As the Akan culture moved away from using gold as the basis of their economy, the weights lost their cultural day-to-day use and some of their significance. Their popularity with tourists has created a market that the locals fill with mass-produced weights. These modern reproductions of the weights have become a tourist favorite. Rather than the simple but artistic facial features of the anthropomorphic weights or the clean, smooth lines of the geomorphic weights, modern weights are unrefined and mass-produced look. The strong oral tradition of the Akan is not included in the creation of the weights; however, this does not seem to lessen their popularity. The skill involved in casting weights was enormous; as most weights were less than 2½ ounces and their exact mass was meticulously measured. They were a standard of measure to be used in trade, and had to be accurate. The goldsmith, or adwumfo, would make adjustments if the casting weighed too much or too little. Even the most beautiful, figurative weights had limbs and horns removed, or edges filed down until it met the closest weight equivalent. Weights that were not heavy enough would have small lead rings or glass beads attached to bring up the weight to the desired standard. There are far more weights without modifications than not, speaking to the talent of the goldsmiths. Most weights were within 3% of their theoretical value; this variance is similar to those of European nest weights from the same time. Early weights display bold, but simple, artistic designs. Later weights developed into beautiful works of art with fine details. However, by the 1890s (Late Period) the quality of both design and material was very poor, and the abandonment of the weights quickly followed. Tim Garrard (April 28, 1943 – May 17, 2007) studied the Akan gold culture. His research was centered on goldweights and their cultural significances and purposes. He was also interested in the gold trade, the creation of the weight measurements, and how Akan trade networks operated with other networks. His works and those that use his work as a base are very informative about broader Akan culture. The weights pictured here are part of the collection at the SFU museum. Donated to the museum in the late 1970s, they are part of a wide collection of African cultural pieces.